stadsnieuws
~wï
ZOMER-
DRACHT
Drie Haarlemmers naar
Zuid-Afrika
Men te&tijff onó:
K
/2,25
0.85
1.40
5.-
5.50
7.25
12.50
HOLLANDSCHE REEDERIJ
IN CAÏRO
ZONDAG 12 MEI 1935
GOUDEN
fc1 bet altaar.
Clae zaI zij eens op den voorgrond
hi flag n" Dinsdag zal zij zich voor dien
be 2'ck eer, rnoet;en laten vervangen. Dan zal
fli re^dinK n'ek mogen bemoeien met de voor
ga tot haVan-de Plecbtige H. Mis om 9 uur,
(itp 2ai zij mtentie zal worden opgedragen.
Va flap ,eens de eereplaats krijgen in de fca-
v'fl Pm 2al i
LaGER onderwijs in
bloemendaal
I;
DE
0.60
Architectuur Tentoon
stelling
Uit vroeger tijden
PROFESSIEFEEST
Jn hu
l2e »5t. Bavo" te Heemstede
SV*LWOO.
ae commissie van toezicht
overbodig?
Vt^het
t> ij
Speelveld.
A het
Een ingrijpende bezuiniging
NAT. ROEIWEDSTRIJDEN OP
DE RINGVAART
Groote belangstelling
Een vehikel
Volkszang
Haarlemsche Zeilvereeniging
UW
GR.HOUTSTR. 166
Haarlemsche concours-commissie
Flanellen pantalons
Tweed polohemden
Zijden polohemden
Sporthemden 1.50
Sportvesten
Plus-fours
Stoffen sportcolberts
Flanellen costuums
Luster colbert 6.75
Interlock shirt 0.60
Interlock broekje
BURGERLIJKE STAND
Feestmaaltijd in het Carlton Hotel
DE KRUISER „DE RUYTER" IN
ZIJN ELEMENT
Tewaterlating goed verloopen
GESTOLEN VAN EYCK
TERECHT
De politie van Gent vindt een
gedeelte terug
Haarlem als Mariastad
n
e%e jjA14 viert de Eerw. Zuster Hu-
tv""' .„fUlze »St. Bavo" te Heemstede haar
Öit
ien
1 Profe;
ssiefeest
®avo" terL tijd de 2e maal, dat Huize
.•t heeft ,,en Souden jubilaresse in zijn mid-
'35 j atJ die 50 jaren heeft Zr. Hugoline
h in i,'1 "uize St. Bavo doorgebracht.
j°v'(haat t jT°ederhuis te Steenbergen haar
/S' ziin el3ben doorgemaakt, en gepro-
J^ht. Was baar eerste werkkring in Dor-
1? Weer ifh5 ziekte moest zij een drietal ja-
baar h moederhuis verblijven, om in
^abvaR]{grearnstede overgeplaatst te worden.
tflsKsafrip„' lü'ee§ zij hier de zorg voor de
v Vab kn tS' naast welke zorg haar ook de
>1 was u ®res werd toebedeeld. Als zoodanig
h, '-ben ri dat Zr. Hugoline haar heerlyk-
ef SfiB °?rbracht, de kapel verzorgend en
eenVOy'i'.4 gebarsten kandelaren, een
?v°Udi» i g altaartje in een eveneens heel
tft ae'f kapelletje.
tfc MteStG Jaren was er slechts op Zondag
r6 ov«- alleen vnnv Hé» mppcf cr#shrplrlH o*pn
«een voor de meest gebrekkigen.
Vcl 'oners moesten naar de buiten-
^--u ach °udere inwoners van Heemstede
Ui ^rs geif nog wel herinneren dat de Eerw.
th °°bden 0015 in be parochiekerk de H. Mis
a Van dp'cjpb gezamenlijk de wandeling naar
ïe r öiet ®av°k®r!£ maakten,
k»BaQl cok\?en groot€n uitbouw van den hui-
^-1 toe j«5e behoefte aan uitbreiding van de
t. van dipn kwam ook een inwonend priester,
«f zijn af nam de zorg voor de kapel
„bet u er 4 geestelijken, die iederen dag
0v iaren*?'so"er opdragen,
bf heeft Zr. Hugoline ook de zorg
hi n8va eszaal Sehad, maar met de uit-
aa ^beemi1 kapel had onze kosteres, zooals
j kapei"01"^' ai meer dan genoeg te doen
WS batü,^0et er ban ook keurig uitzien. Vóör
Vlndt ik de woning van O. L. Heer! En
1-pb Of at! be zuster het prettig, als er bij de
ka*1 *°rdpv,ere ^eestelijke gelegenheid geschen-
to^'öet i- be?even voor de kapel. Wie nu de
kan moeilijk een idee krijgen van den
ev^' er -„aaar kapel is zij altijd bezig. Alles
lit k ieetti1 teren. °P de hooge feestdagen in
J kruij] Nimmer zal zij, al nadert zij ook
°r Wat de zorg aan anderen overlaten,
bit kiet geestelijk leven in Huize St.
1, is Zr. Hugoline steeds de onver-
koste
res. maar overigens, wat betreft
de kapel, is haar plaats steeds
^tergrond.
5,1 pm° zij noodgedwongen de huldigingen
telUkv®avo in ontvangst moeten nemen en
St.
zusters en andere bewoners van
:ppn enschen moeten accepteeren van in-
5 bUsscu Van Heemstede tijdens een receptie.
a.eh half 12 en 1 uur plaats heeft in
"öt. Bavo".
fï
dlager VerslaS omtrent den toestand van
dn?1 8edi, °bderwjjs in de gemeente Bloemen-
ende het Jaar 1934 is het volgende
v' h^bmissie van Toezicht klaagt er over
°°rdeel maar zelden gevraagd wordt.
apiTicht °°r de belanglooze arbeid, welken zij
flU ,L_€cbter wel den eisch stellen dat de
aal dat haar advies gevraagd wordt,
le^tiijgraa§ ook ernstig bedoeld is.
i^oetearen geleden meende zij haar taak
u neerleggen. Dit was in 1930. Op ver-
E en w. zijn de leden toen op hun
^buggekomen. Er kwam toen inder-
flt]
f-ch eep s»eK°men. nr mm roen muer-
t, bbep n Periode van opleving, waarvan nu
et veel meer te bespeuren valt. Van
één:
d?!ce ij"""- men heeft de commissie noodig
in6 trip- Verbodig. in het eerste geval behan-
P>? Ze er naar, in het tweede geval heffe
Het op-
;reti,p °böerwijs: 336 (331); vermeerdering
g gen, d.i. 8.04 pet. tegen 4.36 pet. het
i>,r":(tiberaantal leerlingen bedroeg op 31
n atst u1934 (tusschen haakjes is er achter
tW^tiba totaal aantal op 31 Dec. 1933)
v 4o ]itr Onderwijs 832 (792)vermeerde-
ja5p rlinsen, d.i. 5 pet. tegen 7.9 pet. het
flv^lMp
L,lhg 8fleb onderwijis 1573 (1492); vermeer.
I vorjr, ;eerhngen, d.i. 5.43 pet. tegen 0 pet.
hJaai"-
V- '6trijL ^hdej
b® jaa5etl' b.i. 8.04 pet. tegen 4.36 pet.
1«etijn°nderwijs: 915 (872); vermeerdering
Jbg hp8en' d.i. 4.39 pet. tegen een vermin-
Vefltraai Vorig jaar van 0.46 pet.
ov bieetrt E ij 7, on der Onderwijs: 332 (309);
Jaar een ring dus 13 leerlingen, 4.2 pet. tegen,
h Vermindering van 2.83 pot. het vorig
btt^bbaa-
k' Van u ondei;wijs werd gegeven aan 34.59
p 34 ro totaal aantal leerlingen (vorig
b" Bet onderwijs op religieuzen grondslag
"f8t J?°bcïn (Voris Jaar 51.79 pet.).
totaal Neutraal Onderwijs 13.39 pet. van
'if k-O.' (vorig jaar 13.53 pet.),
'fp ,6k: ndei'w;js werd gegeven aan 258 leer.
®6nB hetzelfde tijdstip vorig jaar 219
d.i. een vermeerdering van 39 leer-
u ccii vcimcciuciiug vcvia 00
24 pc^* ^voriS jaar 19.02 pet.).
s%Staflndetlaanwas vir,dt men, zooals uit bo-
jt. rt«n j.a® gegevens duidelijk blijkt, op alle
i°len in vrijwel gelijke mate. Alleen
%telfle e scholen komen boven het ge-
Ag. accres, 5.39 pet. uit, met een per.
Ove^ 8-04'
Aaa Mveen worden de filmvoorstellingen
in n«-v.4»
aat,V" "Etomi" gegeven,
liet schoolgebouwen vermeerderde dit
A hee Verslag komt een opmerking voor van
Vf)o p°Pma, het Hoofd van de scholen
fllj.l flè n-i- een centraal gelegen speelveld
van het
vooral de
bj^ïfog^hooljeugd in de gemeente
tv.A t€ belang zou zijn en dat
t)e het gemis daarvan het pijnlijkst
rtl Oojj f. bommissie gaat verder en verklaart
bjAet, oudste leerlingen der gewone lagere
"i 5f)e dringend beihoef te hebben aan een
„5cho0.e eld op niet te grooten afstand van
it'fleu .gelegen, waar het openluchtspel kan
jj^oefend naar de eischen die .iet spel
deze leemte kan worden voorzien
V heh1 hciangrijke uitgaven daarvan het
tijk) te" °even te zijn. De gemeente bezit im-
j- s sportterreinen, die reeds als speel-
Abj, beerioht zijn en voor de scholen be.
VA br,] kunnen worden gesteld.
^'jft -g5telling voor het Montessori-onder-
in de gemeente nog steeds matig. De
gezondheidstoestand van leerkrachten en leer
lingen was goed tot zeer goed.
Het aantal leerlingen dat voortgezet onder,
wijs verlangde is met 16 pet. toegenomen, ter
wijl het totaal aantal leerlingen slechts met
5 39 pet. toenam.
Deze sterke toeneming zal wel aan de tijds
omstandigheden geweten moeten worden.
Ook in 1934 bleven de scholen nog gespaard
voor al te ingrijpende bezuinigingsmaatregelen.
De commissie onderschrijft geheel de meening
van een der schoolhoofden, dat nJ., hoewel de
gemeente Bloemendaal op bezuiniging bedacht
is, zij in dezen een ruim standpunt inneemt.
Zaterdagmorgen is een aanvang gemaakt met
de tweedaagsche jubileumwedstrijden op de
Ringvaart, ter gelegenheid van het 50-jarig be
staan van Het Spaame.
De belangstelling was vooral des middags
zeer groot en de toeschouwers konden ten volle
genieten van fraaie sport.
Niet minder dan 16 roeivereenigingen hebben
ingeschreven. De eerste indruk van dit wat?r-
sportfeest is, dat de organisatie schitterend is
orde was.
Als kamprechters-starters fungeerden dr.
P. J. Buyze, dr. B. J. C. te Hennepe en de
heer A. P. Petrie; als plaatsvervangend-kamp-
rechters-chronometeurs de heeren P. A. Jens,
F. C. v. d. Meer van Kuffeler en R. Peereboom;
als commissarissen van aankomst de heeren
G. N. Cieremans, J. F. Th. van Erper*
Royaards, C. W. Kok en A. J. Oerlemans.
Het programma opende met Ovemaadsche
Vieren. In de eerste heat viel dadelijk het rus
tige en beheerschte roeien van Amstel op. Ge
leidelijk liep deze boot dan ook uit en Argo
kreeg na 1500 M. zoo'n inzinking, dat het een
flinke nederlaag boekte.
De Cadetten slaagden er in de 2e heat reeds
na 100 M. in voor te komen. Hun voorsprong
vergrootten zij geleidelijk tot drie lengten.
Wegens een slechten start van Njord in de
3e heat was Die Leythe reeds direct een lengte
voor. Door rustig doorroeien vergrootte ze den
voorsprong tot ruim 2 lengten.
In de Jonge Sciff A viel- het beheerschte
roeien van P. de Ridder (Spaarne) op. Gaande
weg verzekerde hij zich een goeden voor-
sprong.
Door slecht roeien der Amsterdammers (Wil
lem III) wist Njord de O'vernaadsche Sciff ge
makkelijk te winnen.
Cox (Spaame) kon het in de Oude Sciff
tegen Muntz (Maas) niet bolwerken. E. Moltzer
(De Hoop) had een row over.
Des middags klopte Laga in de Oude Vier
Het Spaarne en Triton-NJord. Na een aanvan
kelijk vrijwel gelijk opgaanden strijd, wonnen
de Cadetten van Amstel in de Ovemaadsche
Vier. Op de laatste 600 M. vergrootten de
Cadetten hun voorsprong van 1 tot 2 lang-
ten.
De uitslagen luiden:
Ovemaadsche Vierriemsgieken, le heat: 1.
Amstel 8'min. 51 sec., 2, Argo (vier lengten).
2e heat: 1. Cadetten 8 min. 26 sec., 2. De
Laak (3 lengten).
heat 1. Die Leythe 8 min. 39 sec., 2. Njord
(2 lengten).
4e heat: 1. Cadetten 8 min. 59 sec., 2. Am
stel (2 lengten).
Jonge sciff A: 1. P. de Ridder (Het Spaame)
8 min. 41 3/5 sec., 2. B. Moscow (Poseidon)
(straatlengte)
Ovemaadsche sciff: 1. Njord (Z. W. L. v. d.
Walle) 1.4 sec., 2. Willem III (H. van Veen)
(ver).
Oude sciff: 1. Maas (J. W. Muntz), 9 min.
17 4/5 sec., 2. Het Spaame (H. Cox) (eenige
lengten).
Achtriemsgieken Juniores A: le heat: 1.
Amstel 7 min. 19 sec., 2. Njord.
Oude Vier: le heat: 1. Lag'a 9 min. 6 sec.,
2. Spaarne.
2e heat: 1. Triton 8 min. 38 4/5 sec., 2.
Njord.
Heden (Zondag) worden de wedstrijden
voortgezet.
Vrijdag hield de politie op het Kennemerplein
een 6-wieligen vrachtauto aan, daar de auto
zelf bijna 4500 K.G. woog en de lading nog 3000
K.G. De voetrem stopte bij een snelheid van 30
K.M. op 28 M., terwijl de handrem buiten wer
king was. Tegen den bestuurder, een expedi
teur uit Hoorn, is proces-verbaal opgemaakt. De
auto werd naar een garage overgebracht.
De sluitingsavond van de Ned. Vereeniging
voor den Volkszang, afd. Haarlem, zal plaats
vinden op Dinsdag 14 Mei 1935, bij Brinkmann,
Groote Markt.
Deze avond zal een feestelijk karakter dragen:
o.a. zal een orkestje medewerken, voordracht,
vlaguitreiking, enz.
Gezien het succes van Volkszang in het afge-
loopen seizoen zal deze avond zeer zeker uit
stekend slagen.
Werd andere jaren het zeilseizoen geopend
met Admiraalzeilen op Spaarne en Mooie Hel,
ditmaal trekt de vloot naar 't zijkanaal A bij
Beverwijk, waar „koffie" gedronken wordt.
Aleen als 't weer geen tocht toelaat, blijft de
vloot op Spaame en Mooie Hel zeilen.
Wedvlucht vanaf Vilvoorde (164 K.M.) op
Zondag 5 Mei 1935, los 8 uur; de prijzen wer
den als volgt behaald: J. A. v. Putten 1, 23, 30,
79; J. Reeuwijk 2, 54, 66; W. Looyenga 3, 18, 58,
64, 72; G. Zomer 4, 14, 67, 86, 87; J. Smit (K)
5, 70, 76; J. Pieke 6, 26, 42, 85; A. C. Tanis 7;
G. Vonk 8, 21, 44, 65, 75; J. F. Heerschop 9, 13,
14, 17, 19, 27, 33, 37, 39, 48, 50; C. v. d. Lee 10,
15, 31, 84; P. Dhaenen 11; G. Heerschop 12, 25,
29, 77; J. v. Hartesveld 16, 38, 43, 52; C. Hoogen-
doorn 20, 49, 62, 68; G. Jonkerman 22; A.
Doornbosch 24; P. Bank 28, 36; J. Fopke 32;
Joh. Smit 34; T. v. Kerkhof 35, 54, 57 63; H.
Dankelman 40, 74; B. H. v. Gelderen 45, 51; W.
J. Roosen 46, 55, 61; G. Hoogkamer 47; J. Ter
horst 56: C. A. v. d. Wal 59, 60; M. Groenen-
veld 69, 73.
Eerst getoonde oip 10.15.08 uur, met een snel
heid van 1222.19 meter per minuut.
Laatst getoonde 10.31.31 uur, met een snel
heid van 1078 meter per minuut.
Geboren: 9 Mei W. M. H. ZijlstraBartels,
d.; 11 Mei M. SoenJonker, d.; 10 Mei M. E.
van Harten—van Poeteren, z.; 10 Mei J. H.
Peters—van der Aar, z.; 9 Mei H. Janssen—
Voogd, d.; 8 Mei S. NederkoornDaudeij, d.;
10 Mei C. M. J. van der GeestHeilker, d.
Overleden: 10 Mei Tj. F. van der Colk—
Heintzberger, 45 j., Stuijvesantstraat; 9 Mei A.
M. van Lieshout—Lamers, 72 j., Timorstraat;
10 Mei S. Fontein, 71 j„ Parklaan; 11 Miei P.
Vreeken, 27 j., Kamperlaan.
Ter gelegenheid van de opening van het
Bouwcongres met Bouw- en Architectuurten
toonstelling gaf het Nederlandsch Instituut
van Architecten (N.I.V.A.) in het Carlton
Hotel een feestmaaltijd, waaraan als eeregasten
aanzaten minister mr. H. P. Marchant en
eenige buitenlandsche architecten en hooglee
raren en eenige leden van het eere-comité.
De tafelvoorzitter, prof. dr. R. L. A. Schoe-
maker, voorzitter van het N.I.V.A,, opende den
disch met het uitbrengen van een dronk op
H.M. de Koningin en Prinses Juliana, waarna
hjj den minister en de buitenlandsche gasten
welkom heette en dank bracht aan al diege
nen die tot het welslagen van de tentoonstel
ling medewerkten.
Tydens den geanimeerden maaltijd hield
minister Marchant een tafelrede, waarin hij
zeide, volmondig te moeten erkennen, dat zijn
verwachting, dat de tentoonstelling, behalve
instructief ook kunstzinnig zou zijn en schoon
heid zou bieden, niet was teleurgesteld. Hij
dacht hierbij met name aan de inzending uit
Hongarije en herinnerde zich, wat hij bij een
bezoek in 1911 aan Boedapest, aan architec
tonische schoonheid in dit land bewonderd
had. Maar wat Hongarije thans hier van zijn
moderne bouwkunst toont, geeft wel een ster
ken indruk van de groote ontwikkeling welke
de bouwkunst in dit jandN sinds dien tijd heeft
doorgemaakt. Het doet beseffen, dat het veel
moeilijker dan vroeger is geworden om een
gebouw tot iets schoons te maken, nu de ar
chitect zich niet meer zoozeer van versiering
als middel daartoe kan bedienen, maar het
uitsluitend in harmonier-s verhoudingen moet
zoeken.
Thans, veel meer dan vroeger wordt van den
architect wetenschappelijke en kunstzinnige
onderlegdheid gevergd, wil hij de eischen der
aesthetica beheerschen. Deze tentoonstelling
bewijst overtuigend, dat de architect van onze
dagen tegen die nieuwe, zware eischen is op
gewassen, maar ook, dat de bouwmeesters en
de mannen van de techniek elkander hebben
gevonden om in samenwerking aan de nieuwe
eischen te voldoen. Dit heeft het bijkomstige,
maar zeer heuglijke gevolg, dat ondanks de
ellende van dezen tijd, nieuwe energie gebo
ren en aangemoedigd wordt en zoolang de
energie leeft, is er geen reden tot wanhoop.
(Applaus). Spr. besloot zijn rede met het uit
brengen van een dronk op de toekomst van
de Nederlandsche en de buitenlandsche bouw
kunst:
Prof. dr. D. Gyoergui heeft daarna namens
zijn land Hongarije gedronken op de Neder
landsche moeders, wier liefderijke hulpvaar
digheid en zorg in tijden van grooten kommer
zooveel gedaan hebben voor het Hongaarsche
kind.
Nog voerden het woord de heer F. A. War
ners, die namens den Kring Amsterdam hulde
bracht aan prof. Schoenmakers, die zich door
het geven van leiding aan deze zoo belang
rijke expositie voor den architectenstand en
de bouwkunst zulke groote verdiensten heeft
verworven en prof. O. Graf, die dank zegde
namens de buitenlandsche gasten voor de ont
vangst hier genoten en met bewondering sprak
over de moderne Nederlandsche architectuur.
Op de werf Wilton-Feyenoord te Schiedam is
Zaterdagochtend H. M.'s kruiser „De Ruyter",
die op deze werf in aanbouw is in zijn element
gelaten.
De plechtigheid had een zeer eenvoudig ka
rakter en geschiedde uitsluitend in tegenwoor
digheid van de directie der werf Wilton-Feyen
oord, den commandant van den nieuwen krui
ser, kapitein ter zee A. C. van der Zande
Lacoste en het op den bouw toeziend perso
neel.
Tegen half elf werden de deuren van het dok,
waarin de nieuwe oorlogsbodem werd gebouwd,
langzaam geopend. Omstreeks twaalf uur was
de tewaterlating voltrokken.
Deze tewaterlating had een zeer vlot verloop
en geschiedde zonder eenige stoornis. Eind 1932
is met den bouw van den nieuwen kruiser aan
gevangen.
Onze Brusselsche correspondent seint ons
Zaterdag:
Wij vernemen, dat de politie te Gent er in
geslaagd is den dader te identificeeren van den
diefstal van het groote paneel van Van Eyck,
dat een jaar geleden uit de St. Baafskerk te
Gent werd gestolen.
De dief is reeds overleden.
Ook heeft men twee gedeelten van het ge
stolen paneel terug gevonden. Een der luiken
ASSIOUT, 16 April 1935
11 April zijn wij uit Caïro vertrokken. In ons
vorig verslag hebt u gelezen, dat wij nog niet
besloten waren, hoe wij het beste gedeelte in
Afrika verder zouden gaan, per trein, per boot,
of per fiets.
De overheid heeft den knoop doorgehakt.
Toen de consul ons het visum voor de Soe
dan ter hand stelde, dit visum is niet ge
makkelijk te bekomen, werd als voorwaarde
gesteld, dat wij niet per rijwiel deze streek door
zouden gaan, maar per trein of beter nog per
schip. De regeering zou het anders niet kunnen
verantwoorden, want licht zou ons iets kunnen
overkomen. Vooral zijn er gevaren in de
woestijn, zooals zandstormen enz. Tevens waren
de verschillende volkstammen voor de Europea
nen niet te vertrouwen. Door bemiddeling van
den consul, kregen wij passage en wel gratis, op
een der booten van de firma F. van der Zee
&r, Co. Een Hollander die voor 7 jaar terug be
gonnen was met eenige vrachtbooten op den Nijl
van Caïro tot Assouan.
Nu heeft deze firma 76 booten in.de vaart. Hoe
wel wij den heer Van der Zee zelf niet gespro
ken hebben, heeft hij op buitengewone wijze
voor ons gezorgd. In Caïro sliepen wij bij de
Fransche paters en aten bij de zusters, 's Avonds
zaten wij bij het kampvuur of waren op bezoek
bij de Malthezer verkenners en maakten muziek.
In Caïro zijn wij nog geïnterviewd door een
journalist van een plaatselijk blad en ons por
tret heeft in een Egyptische courant gestaan.
Op zekeren dag, dat wij door de stad reden,
werden wij aangesproken door een Hollandsch
toerist, die daar per auto rondreed. Hij herkende
ons en wij herkenden hem als landgenoot,
door de nationale teekens op de spatborden. Hij
noodigde ons voor een tocht naar de pyramiden,
met enthousiasme hebben wij dat natuurlijk
aanvaard. Dat wij geen spijt van dezen tocht
gehad hebben kunt U wel begrijpen. De indruk
was overweldigend. Zoo grootsch hadden wij het
ons nooit voor kunnen stellen. De sphinx in zijn
stille majesteit, wachter der woestijn, die reeds
de eeuwen getrotseerd had hebben wij als ech
te ruwe noorderlingen beklommen en boven op
zijn rug gezeten. Ongehoord eigenlijk. Ook de
pyramide hebben wij beklommen. Voor een ge
deelte echter, want het viel niet mee. Er waren
blokken bij van meer dan 5 kubieke meter. Per
kameel hebben wij nog eenige uren in de woes
tijn gedwaald.
Met behulp van een gewieksten jongen, een
kennis van de paters waar wij overnachtten
hebben wij eenige noodzakelijke inkoopen ge
daan. zooals de onmisbare tropenhelm, muskie
tengaas, waterzakken, enz. Door bemiddeling
van het jongmensch, die met ons meeging, kre
gen wij alles wel de helft goedkooper dan wat er
voor gevraagd werd. In het geheel hebben wij
voor al onze inkoopen maar 25 piaster besteed.
Onze boot zou 11 April vertrekken en zoo was
ongemerkt, na eenige heerlijke onvergetelijke
dagen te Caïro, de tijd van vertrekken daar. Na
al onze weldoeners bedankt te hebben en nadat
de zusters ons een flinken mondvoorraad voor
de reis hadden meegegeven, trokken wij naai
het schip. Wij troffen een mooi vrachtbootje,
welke een lading hout moest vervoeren. De be
manning bestond uit een Arabischen kapitein,
een Griekschen mecanicien en zeven Arabische
manschappen. Behalve wat het besturen van de
boot betrof, was de Grek eigenlijk de baas op
het schip. Nadat wij aan boord gekomen waren,
werd direct met behulp van zeilen, een tent voor
ons opgeslagen. De fietsen plaatsten wij zoo, dat
wij steeds het oog er op konden houden. Of het
nu bij de Arabieren een gebrek of een hoedanig
heid is zal ik in het midden laten, een feit is
het echter dat zij nog al langvingerig zijn. Ty
pisch was het, dat de bemanning op onze wen
ken vloog. Er waren werkelijk goede kerels on
der, hoewel de Griek beweerde, dat zij niet te
vertrouwen waren. Met de bemanning waren wij
dan ook al gauw goede maatjes. De één leerde
ons de cijfers in het Arabisch, de ander leerde
ens het groeten. Dit gebeurde 's avonds. Dan
kwamen zij altijd bij ons zitten. Ook werd er
dan muziek gemaakt en probeerden wij elkaar
iets te vertellen. Maar dat Arabisch is toch wel
verbazend moeilijk. Wij konden die gekke woor
den maar niet onthouden en daar kwam nog bij,
dat er woorden en klanken bij zijn, voor een
Europeaan niet om uit te spreken.
De Griek kreeg een wond aan zijn duim. La
ter ging zijn arm opzetten en kreeg hij koorts,
wy hebben de wond gezuiverd en hem aspirine
te slikken gegeven. Toen de bemanning dat zag,
kwamen zij met allerlei kwaaltjes op de prop
pen. Een kwam er met een zeeren teen. Hij had
In een gloeiende kool getrapt. Dit overkomt hun
licht, want zü loopen allemaal op hun bloote
voeten. Hoewel aan de Ijtteekens op zijn voeten
te zien was, dat het niet voor de eerste maal
gebeurde, wélde hy met alle geweld verbonden
worden, wy smeerden er flink jodium op, waar
hu een raar gezicht van trok. Een mooi wit ver
band ging er omheen en hy was de koning te
ryk. Hy liep tegen de anderen zelfs op te schep
pen over zijn verbandje en heele verhalen wer
den gedaan over het goedje dat zoo vreeselu'k
beet. Even later kwam er een met oorpün. Er
werd een watje in geduwd, maar dat was me
neer niet naar den zin, hy wilde ook een of
onder smeerseltje, wy keken toen om beurten
met ernstige gezichten naar zun oor, trokken er
eens aan en beraadslaagden met ernstige ge
zichten wat daar aan te doen zou zun. De pa
tiënt kreeg er kippenvel van. Er werd besloten
vaseline warm te maken en dit met een watje
in zun oor te duwen. Ook in dit geval was de
man bly' als een kind.
Toen kwam er een met buikpün. Bü dit ge
val pasten wij warme vaseline toe waar eiwit
doorheen geklopt werd en lieten het den patiënt
opdrinken. Een kwartier later kwam de man ons
met een verheugd gezicht vertellen, dat de bulk-
PÜn geheel over was. Alles gaat goed, zoolang je
maar niet laat biyken, dat je er eigeniyk geen
raad mee weet. Voortaan hadden wij alle da
gen wel iets te verbinden. Het is maar geluk
kig, dat geen van ons drieën neiging vertoon
de tot chirurgie, anders was het leed van de
manning niet te overzien geweest.
's Nachts werd er niet gevaren, daar dit by
het lage water te gevaarlyk was. Den eersten
avond legden wü aan In Wasta. Jan en Theo
gingen met vyf leden der bemanning aan
land om inkoopen te doen. Deze bemanning
kregen wy mee ter bescherming en om ons
den weg te wyzen. Ben zou bij de fietsen blij
ven, om redenen reeds genoemd. Een der Ara
bieren, die met ons mee ging, was de patiënt
met den verbonden teen. Daar hy in dat dorp
woonde moesten en zouden zyn blanke wel
doeners met hem mede. Wu kwamen in een
tent, waar mannen en vrouwen by elkaar za
ten. De vrouwen werden direct weggejaagd en
wij moesten in den kring plaats nemen. Wij
moesten echter eerst de geheele ceremonie van
het groeten doormaken en hadden daarom
afgesproken .een flink stevig pootje te geven.
Eerst geef je een hand, dan lef je de hand
op de borst en prevel je, dat je hem zoo een
beste vent vindt, dan geef je weer een hand,
legt de hand daarna tegen het voorhoofd en
buigt heel deftig. Zoo moesten wy het heele
kringetje langs. Doordat wy flink knepen wa
ren er enkelen, die maar éénmaal een hand
gaven. Een was er die zeker by zich zelf dacht,
ik moet hen toch ook eens een flink pootje
geven. Hü gaf Jan een hand en wilde hem op
den grond trekken. Jan gaf even mee en trok
hem toen op den grond, wy konden merken,
dat wy in hun achting stegen. De heeriyke
arabische thee werd binnengebracht en de on-
ontbeeriyke waterpüp. Allemaal één voor één
een paar trekjes. Nu is Jan geen rooker. Hy
wees daarom met een püniyk gezicht op zyn
wang, doch wy bemerkten wel, dat het niet
naar hun zin was. Gelukkig redde onze pa
tiënt de situatie eenigszins, door te verklaren
dat Jan een beetje ziek wasToen kwam de
beurt aan Theo, die een paar flinke trekken
aan de pup deed. De tabak was echter zoo
sterk, dat de tranen hem in de oogen spron
gen, doch gelukkig redde hy door zyn flinke
trekken en de groote rookwolken die hy uit
blies, den verkeerden indruk, want er ging
een goedkeurend gemompel door den kring.
Het was echter nog niet alles wat wy mee
moesten maken. Een jonge geit werd er mid
den in den kring op den grond gelegd. Een
scherp mes kwam te voorschijn, een snede in
den strot en het bloed van het arme dier spoot
uit zyn hals. De vrouwen, die met een pyp
in den mond aan den ingang van de tent
naar binnen stonden te küken, slaakten op
het zien van het bloed een soort vreugdekreten
en hieven een gezang aan. Toen het dier uit
gebloed en levenloos ter neer lag, werd het in
stukken gesneden. Deze stukken werden bo
ven een vuurtje aan het braadspit geroosterd
en de beste brokken werden ons toegestopt.
Uit het vuistje moest het vleesch gegeten wor
den, hei vet liep ons langs de kin. Het vleesch
smaakte echter goed. Alvorens wij in de tent
ontvangen werden, waren wü het dorp door
getrokken. In de smalle straatjes kwamen de
bewoners naar buiten. Er werd gezongen en
in de handen geklapt, alles ter eere van de
gasten. Herhaaldeiyk werd ons suikerriet toe
gestoken, wat wy als geschenken moesten aan
vaarden. Nadat alle ceremoniën in de tent
waren afgeloopen, stapten wy op en gingen
naar de boot. Twee luitjes kregen wy mee om
het suikerriet voor ons te dragen. Aan den
oever van den Nul werden wü opgewacht door
iemand, die vermoedeiyk een opperhoofd was.
Hy noodigde ons aan zun kampvuur. Van de
korenvelden werden een paar bossen volle hal
men geplukt. De halmen werden boven een
vuurtje gepiept. De omzittenden reinigden het
koren van het kaf en, nadat de witte vette
korrels door verschillende handjes gegaan wa
ren, werd het ons toegereikt, Het meeste lie
ten wü ongemerkt achter ons neervallen, doch
menig handje vol moesten wu verorberen. Het
smaakte niet slecht, doch de verschillende vin
gers hadden het voor ons niet aantrekkeiyker
gemaakt. Verder hadden wy niet veel anders
te doen, dan met plechtige gezichten rond te
kyken en naar de gesprekken te luisteren. Ten
laatste werd het toch tüd om onze slaapzak
ken op te zoeken. Wu namen afscheid van
onze gastheeren en kregen de verzekering
mede, dat zy onze vrienden waren tot in den
dood en mochten wy ooit hulp noodig hebben
dan konden wy op hen rekenen.
Wy hebben de Hollandsche gewoonte om
over het weer te pi-aten al haast afgeleerd.
Iedere dag is even mooi en de warmte is best
om uit te houden, hoewel het allengs hoe
dichter wij den evenaar naderen, warmer
wordt.
Hier als in Keulen verhoogden de door vroom
heid zoowel als geleerdheid uitmuntende Car-
melieten in het bijzonder de vereering tot de
H. Maagd en daar zy de verspreiders waren van
de devotie tot het H. Scapulier, waren de Haar
lemmers onder de eerste Nederlanders, die zich
sierden met dit eereteeken, dat, zooals bekend
is, de verkleining was van een schoudermantel
tje (scapula schouder). Spoedig na de stich
ting van dit machtige kloostercomplex aan de
Zuidzijde van het Sant (d.w. de Groote Markt),
schonk de reeds vroeger genoemde vrome moe
der van den Roomschen koning Willem II,
Machteld van Brabant, in 1267 aan de Haarlem
sche Carmelieten een der drie beelden van de
H. Maagd, die de H. Elisabeth van Thüringer.
aan haar dochters had uitgedeeld. Machteld's
moeder toch was een dier dochters. Het waarde
volle beeld kreeg een eereplaats in het priester
koor der Vrouwenbroeders en de vele wonderen,
die zich om dit beeld concentreerden, maakten
het tot een der miraculeuze O. L. Vrouwenbeel
den der stad. Helaas viel het daardoor des te
eerder ten prooi aan de woede der beeldstor-
mers en werd het houten beeld door Haarlem
sche hervormden stuk geslagen. De Carmelieten
waren hier dus minder gelukkig dan in Den
Bosch, waar zij tot tweemaal toe het beeld van
de Zoete Lieve Vrouw van Den Bosch uit beeld-
schendershanden wisten te redden. Het eenige
beeld van de H. Elisabeth, dat de hervormings
woede doorstond, is de nog altijd vereerde O.
L. Vrouw van Troost te Vilvoorde.
Als in de 15e eeuw het aantal kerken en
kloosters zich in Haarlem sterk uitbreidt, is
er een Mariakerkje by der Brugge, d. i. in het
Kamp bij de Lange Brug, sticht een leerling
van Geert Groote ten Noorden van de stad een
klooster van O. L. Vrouw Visitatie, waarnaar
nog de Kloosterstraat in Schoten genoemd is:
want, evenals in Heemstede, zette de naam
Klooster zich na de hervorminszege nog voort
in een buitengoed op de oude kloostergrond-::'..
Op de plaats, die nu het Postkantoor inneemt,
stond het klooster van de H. Maria bij den zyi
en bij de stadspoort in de St. Jansstraat was
een ander klein Mariaklooster van zusters van
S. Franciscus.
Het hoofdaltaar van de kerk der St. Jans
ridders, de nu verlaten Janskerk, was toegewijd
aan de H. Maagd en Johannes den Dooper,
patrones en patroon dier ridders.
De Lazaristen-monniken, die hun klooster
hadden op de plaats van de tegenwoordige Bank
van Leening, wydden hun kloosterkerk aan de
II. Maag en S. Lazarus. Zoo vonden rondom de
oudste wallen de Haarlemsche Mariavereerders
een heiligdom aan de H. Maagd toegewü'd.
Het centrum voor die vereeering was echter
ook het centrum van Haarlems godsdienstig
leven: de St. Bavo. Als in vele middeleeuwsche
kerken hing er in de viering, d.i. het kruispunt
der kerk, van het gewelf een groot Marianum,
d.w. een dubbel Mariabeeld door gouden stralen
omgeven, dat daarom huiseiyk door de geloo-
vigen genoemd werd Maria in de Zon. Maar
behalve het hoofdaltaar waren er nog twee al
taren haar toegewüd en prykte bovendien op
het St. Lucasaltaar der schilders aan de Z.W.
kruispilaar het fraaie schildery van Maarten
van Heemskerk met de voorstelling van S. Lucas
de H. Maagd schilderend, dat nu in het Frans
Halsmuseum hangt.
J. M. STERCKPROOT
echter, voorstellende St. Jan Baptista, is nog
niet terecht.
Men vermoedt echter, dat dit ook in de om
geving is verborgen. Er is 'n premie van 25000
francs uitgeloofd voor dengene, die eenige aan
wijzing omtrent het gestolen paneel weet te
geven.
Over de saneering in het bakkersbedrijf
De saneering in het Bakkersbedrijf begint hoe
langer hoe meer een fiasco te worden. Feitelijk is
het van het begin af al een fiasco geweest. Het
eenige mooie wat er aan zat voor sommigen was
dat men in bepaalde gedeelten van het land
elkander wijsmaakte dat het best werkte, offi
cieel was er dan een goede broodprijs, doch met
een maar er aan. Die goede broodprijs was
meestal een hooge met een prachtig arbeidsveld
voor de stille knoeiers.
En zoo zagen de bonafide bakkers geleidelijk
hun debiet verminderen.
Verbetering werd telkens in uitzicht gesteld
maar bleef helaas tot nu toe uit. En zoo zien wij
het thans gebeuren, dat de z.g. lijsten al voller
en voller worden en dat kapitaalkrachtige zaken
den spot ermede drijven.
Zoo zijn wij dan ook gekomen ln een nood
toestand der Nederlandsche Bakkerij, en indien
niet spoedig met vaste hand en op de juiste
wijze wordt ingegrepen zullen vooral van die
kleine stoere werkers er vele ten gronde gaan.
Wat zijn de oorzaken van de totale misluk
king?
le. De opzet was in-zich-zelf onjuist, doordat
men met saneering alleen een prijzen-polltiek
beoogde en niet het bedrijf als zoodanig reor
ganiseerde.
Een werklijke gezondmaking, moet het geheele
bedrijf omvatten. Zoo had er noodzakelijk in ge
regeld moeten worden: De personeelsverhouding
vooral ook wat betreft het leerling- en volontair-
wezen. De loonen der arbeiders. De naleving der
verschillende wetten, Arbeidswet, Tarwewet enz.
De oprichting en uitbreiding der bakkeryen,
zelfbakken van particulieren, gestichten enz.
Alleen dan kan van een gezondmaking van het
bedrijf gesproken worden.
2e. De leiding der saneering was te eenzUdig.
Het Bakkersbedrijf neemt een belangrijke plaats
ln het maatschappelijke leven in. Daarbij zyn de
belanghebbenden velerlei. Daarom mocht men
ook verwachten dat in de leiding personen van
velerlei schakeering zouden gevonden worden.
Dit is niet het geval. Alleen patroons hadden de
leiding, bijgestaan door een enkelen jurist, ter
wijl als advies-commissie fungeerde een afge
vaardigde van den Bond van Meelfabrikanten.
De Meelfabrikanten bekostigden voor een groot
gedeelte de leiding, ook zij waren belangheb
bende partij.
De Bakkerspatroons echter waren steeds vol
argwaan tegen hen en de verdachtmakingen wa
ren niet gering. Dit alles zou voorkomen zijn,
indien by den opzet der leiding reeds vertegen
woordigers van alle belanghebbende groepen uit
en om het bedrijf vertegenwoordigd geweest wa
ren en vooral de arbeiders en consumenten niet
van zeggingschap waren uitgesloten.
Was de Centrale leiding foutief, met de Plaat-
seiyke ofwel Lokale leiding was het nog treuriger
gesteld. Hier was de leiding alleen in handen van
een party, „De Patroons".
Hoe kan er nu verbetering komen? Op de eer
ste plaats dat men de saneering beginne met me
dewerking van alle hoofdgroepen waaruit de bak-
kery bestaat. Werkgevers, werknemers, fabrikan
ten, handelaren, consumenten enz. Uit deze groe
pen wordt de Centrale leiding gevormd.
Met behulp van de betrokken regeeringsorga-
nen nemen zy deel aan de uitvoering van Ar
beidswet, Tarwewet, Crisis-Zuivelwet, waarby dan
de diverse bedrijfsregelen zich aansluiten, o.m.
regeling tot beperking of uitbreiding bakkerijen,
vestigingseischen, waarby vooral de nadruk erop
worde gelegd, dat bakkeryen alleen door bak
kers-vaklieden mogen worden gedreven. Verder
een broodprijsregeling, die bij normaal beheer
en by een bepaalden omzet voor al de beoefe
naars zoowel patroons als gezellen een mensch-
waardig bestaan verzekert.
En nu de Warenwet misschien wordt opgeheven
zal via zoo'n Bedryfscommissie nog veel goeds
hiervan behouden kunnen blijven.
By de uitvoering van dit alles zullen ook plaat-
seiyke ofwel districtscommissies groote en goede
diensten kunnen bewijzen, indien men ook hier
breekt met de eenzydige samenstelling en alle
groepen vertegenwoordiging vinden.
Moge onze Regeering inzien den grooten nood
die in bakkerskringen heerscht en by wijze van
crisismaatregel de helpende hand toesteken op
dat onder Haar toezicht en medewerking de Juiste
plannen spoedig tot uitvoering komen.
Arnhem.
J. A. F. J. TENHOLTER