Onze Koningin in 7 België
V
Herleving nat.-soc. beweging
in Oostenrijk
r
'di
Engeland versterkt
zijn luchtvloot
Rijksdag 21 Mei
vereenigde katholieke pers
B£Z0EK AAN HET NED.
PAVILJOEN
Een avontuur van
Kingsford Smith
Alfred Rosenberg
gedésavoueerd?
WAT ZICH IN WEENEN
AFSPEELT
Het nieuws van heden
ZATERDAG BEGRAFENIS
VAN PILSOEDSKI
DE BAROMETER
y
l
Kv
y
JftAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE,
^AULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN j
*°°r Haarlem en Agentschappen per
®ek 25 cent; per kwartaal f3.25; per
Per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD. HAARLEM - TELEFOON 13866
WOENSDAG 15 MEI 1935
Avondblad
EEN EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19337
Het Weer
HULS»,
^•minister mr. Verschuur ont-
Va"gt als regeeringscommis-
SQris Koningin en Prinses
l*T8es Juliana naar het
gala-bal
*a h
le'dd,
Boven de Tasman-zee geraakten
de schroef en de motor defect
De Chaco-oorlog
De opstand in Irak
Luchtstrijdkrachten zullen binnen
twee jaar verdubbeld worden
Even sterk als Frankrijk
en Duitschland
Maarschalk Pilsoedshi op zijn doodsbed
Door de bewapening van Duitsch
land komt alles in ander
licht te staan
Hoop op Italië en
Frankrijk
Brug over de Kleine Belt
geopend
De grootste van Denemarken
Kolonel Lawrence
zwaar gewond
Bij een motorongeluk
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Italië en Abessinië
Toch een Britsche démarche?
Na de revolutie in
Griekenland
Staat van beleg opgeheven
Heden wordt stoffelijk overschot
naar de kathedraal
overgebracht
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiii^
Verwachting:: aanvankelijk zwakke ver-
anderlijke, latter matige tot krachtigen,
Westelijke tot Noordelijken wind, zwaar
bewolkt tot betrokken, waarschijnlijk ES
regen, later iets kouder.
Hedenmorgen hebben Koningin
1 "elmina en Prinses Juliana een
®2oek aan jjej- Nederlandsch Pa-
1 J°en op de Wereldtentoonstelling
hrssel gebracht. Van dit bezoek
^ah de Hollandsche afdeeling werd
ens gebruik gemaakt om de Ne-
er andsche kolonie te Brussel in
,,atnver contact te brengen met de
°nihgin en Prinses. Oud-minister
r' L J. Verschuur, regeeringscom-
^'^aris voor de Nederl. deel-
nanie aan de wereldtentoonstelling
°ntving met mevr. Verschuur de
°°5® gasten.
eh koor van een honderd-twin-
8ta' leerlingen der Julianaschool
6 bussel hief het Wilhelmus aan
°°dra de vorstelijke vrouwen de
I* °°';e statietrap van het Neder-
tfiSC^ Havilj oen betraden.
'j de plechtige ontvangst waren
genoodigd burgemeester Max,
0rzitter van het Uitvoerend Co-
der Tentoonstelling, graaf
r'en van der Burgh, regeerings-
^ftrissaris bij de expositie, en de
^eer Charles Fonck, directeur-gene-
a der Expositie welke autoriteiten
p et bezoek aan 't Nederlandsche
av'ljoen de hooge gasten rondge-
eh over de verdere terreinen
r tentoonstelling.
1»
hij g eer werkte niet mede. De regen stortte
etHceier°°men neer- Desondanks stonden nog
ievjjj Onderden belangstellenden in de om-
Van het Nederlandsche paviljoen.
kloj0e eiSenlijke ontvangst had plaats in het
°bzer Zaaltje waar de portretten hangen
a<-ht Nobelprijswinnaars. Aldaar had-
»it
«ch
de
verschillende vooraanstaande figuren
Nederlandsche kolonie in België ver
fde ^ie aan de Koningin en de Prinses
4°ekst^ Voorgesteld en met wie de hooge be-
2icla ^msen tijd onderhielden.
flo "et oog op de beperkte ruimte had men
"OOrii
etujj ^Shigen moeten, beperken tot de be
5che v van de verschillende Nederland-
'°t ^®teenigingen in België met hunne dames,
a&htal vooraanstaande geestelijken, de
SIS* van Nederlandsche kerken en
'^sch^* scholen in BelSië: de Prinses Ju-
Brussel en de Marnixschool te
Vi °ok de Nederlandsche consuls met
"^ge"168 ^hoorden tot de genoodigden. De
^Id k^angstellenden hadden zich verza-
^ioejjde groote statietrap buiten, het pa-
V In lle*' Paviljoen waren, met de school-
^ch j,6tl 1Ileegerekend, een 400 a 450 personen
8 aanwezig. Delegaties waren er tevens
Sv.„ Nederlandsche studenten uit Gent en
v.
adat
^Ur ontvangst door oud-minister Ver-
de voorstelling van eenige exposanten
Vlaiir/- Verschuur en van enkele andere Ne-
**ad gers door den gezant hadden plaats ge-
ss*dd en de heer en. mevr. Verschuur
bo» D en Prinses door het Paviljoen, waar
den v'dchtig een blik werd geworpen in de
g^^^de modelboerderij er naast. Daar
ee'e bezoek en uur duurde werden er
Mr aespraken gehouden.
^eZe^ erschuur heeft ook ditmaal H. M. ge-
^d 06 bet den inrichter als merkwaardig
er in eft getroffen, dat de vertegenwoordiging
lv'dueele ondernemingen meer dan an-
Vad (jaar den achtergrond is getreden. Gevolg
'bacht* Cr'sis. van de uitputting der reserve-
van 'n zekere scepsis? Of speelt hier
Voortschrijden van het corporatief
In het economisch leven een, rol?
^Dor de industrieele afdeeling neemt het
^fschoa ieVe 0Ptreden veel minder plaats in,
ih ons Nederl. economisch leven in ver
schillende takken reeds collectief gehandeld
wordt.
Bij het bezoek werden de drie afdeelingen,
waaruit het paviljoen bestaat, bezocht. In de
laagst gelegen afdeeling aan de Dikke-Linden-
laan zijn de inzendingen ondergebracht van
dén Rijkswaterstaat, de havensteden, de Ned.
badplaatsen, enz. De midden-afdeeling, eenige
trappen hooger, is gereserveerd voor het land
bouwbedrijf in al zijn takken en onderdeelen.
Weer gaat men eenige trappen op om de ko
loniale afdeeling te bereiken. Naast de groote
zaal ligt een lange nogal smalle afdeeling uit
sluitend gewijd aan Ned. industrie.
Bij den opbouw door ir. Roosenburg, bij
de versiering door onze kunstenaars Rosse,
Eyck en Nicolas, bij de inrichting onder hoofd
leiding van mr. Verschuur is bij voortduring
voor oogen gehouden, dat men was uitgezon
den door een land met een groot verleden en
een, verantwoordelijke roeping voor de toe
komst van ons wereldrijk.
In de Nederl. vertegenwoordiging vormt eco
nomisch Nederland het voornaamste element.
Men heeft allereerst getracht het economisch
leven van ons land in zijn vele schakeeringen
tot uiting te brengen. Dat daarbij het verkeers
wezen, de landbouw in den ruimsten zin des
woords de nijverheid en de overzeesche ge
westen een vooraanstaande plaats innamen,
spreekt van zelf.
Met belangstelling liet H. M. zich voorlichten
ook over details die zjj bezichtigde. Ongeveer
een uur duurde het bezoek.
Over twaalf keerden Koningin en Prinses
naar het paleis terug.
Hedenavond gaat Prinses Juliana naar een
galabal dat ook door den Koning en de
Koningin van België wordt bijgewoond.
Hoogste
reyri,
Laagste
barometerstand
barometerstand
776.6 te Acu-
753.9 te Röst.
Zon op 5.08 - onder 8.46 - Licht op 9.16
Maan op n.m. 5.55 onder v.m. 3.20
Volle Maan 18 Mei
WELLINGTON, 15 Mei. (Reuter). De bekende
vlieger Kingsford Smith, die te Sidney was op
gestegen om met de „Southern Cross" een jubi-
leumvlucht te ondernemen van Australië naar
Nieuw Zeeland heeft boven de Tasmanzee in
groot gevaar verkeerd daar de propeller en de
motor van zijn toestel niet meer functionneerden.
De vlieger zond noodseinen uit, maar er waren
geen schepen in de buurt die te hulp konden
komen.
Kingsford Smith heeft echter, aldus seint Reu
ter nader, toch de kust weten te bereiken en
landde te 15.30 plaatselijken tijd veilig en wel te
Mascot.
BUENOS AIRES, 14 Mei (V.D.) De be
middelende staten hebben aan Bolivia en Pa
raguay den dringenden oproep gericht hun minis
ters van buitenlandsche zaken af te vaardigen
naar de te Buenos Aires plaatsvindende on
derhandelingen inzake de beëindiging van het
Chaco-conflict.
De regeeringen der beide oorlogvoerende lan
den hebben dit voorstel aangenomen. De mi
nisters zullen door militaire deskundigen wor
den begeleid.
BAGDAD, 15 ,Mei. (D.N.B.) Koning Ghazi van
Irak heeft den staat van beleg afgekondigd voor
het opstandige gebied aan den midden Eufraat.
De regeering deelt mede, dat het luchtbombar
dement de gewenschte uitwerking heeft gehad
op de opstandelingen; eenige der leiders hebben
het verzet opgegeven en zijn met hun volgelingen
op de vlucht gegaan.
LONDEN, 15 Mei. (Reuter). De luchtvaart-
correspondent van de „Daily Telegraph"
meldt, dat de plannen voor de versterking
van het Britsche luchtwapen, die deze week
door het kabinet zullen worden behandeld,
een verdrievoudiging van de binnenlandsche
en bijna een verdubbeling van de totale
Britsche luchtstrijdkrachten over de geheele
wereld binnen den tijd van twee jaar in
houden.
De tegenwoordige sterkte bedraagt: voor ver
dediging van het moederland 43 eskaders met
490 vliegtuigen; overzeesche eenheden, vliegboo-
ten en watervliegtuigen: 50 eskaders met 530
vliegtuigen, tezamen 93 eskaders met 1020 vlieg
tuigen.
Volgens het ontworpen plan zal de sterkte der
luchtvloot in April 1937 bedragen: voor verdedi
ging van het moederland 128 eskaders met
1460 yliegtuigen, overzeesche .eenheden, vliegboo-
ten en watervliegtuigen 50 eskaders met 530
vliegtuigen, tezamen 178 eskaders met 1990 vlieg
tuigen.
Het aantal machines, dat een eskader vormt,
wisselt al naar gelang der klasse. Van machines
met één motor vormen in den regel 12 een es
kader, van meermotorige machines 10; eenige
der vliegbooteskaders omvatten slechts 3 tot 5
machines.
Het blad wijst er op, dat dit plan, wanneer het
door het kabinet ongewijzigd zal worden aan ge
nomen, de Britsche luchtstrijdkrachten op de
zelfde hoogte zal brengen als de Fransche in
Europa en Noord-Afrika, en dat Duitschland
binnen afzienbaren tijd even sterk zal zijn, in
dien het dit niet reeds is.
De versterking zal door middel van twee maat
regelen geschieden.
1. Bespoediging van de uitvoering van het vijf.
jarenplan, dat reeds in April 1937, in plaats van
April 1939 uitgevoerd zal moeten zijn.
2. Aanvaarding van een suppletoir bouwpro
gramma.
Wat den vliegtuigbouw betreft, zullen de
proeven met nieuwe typen worden versneld, ter
wijl voorts zoo spoedig mogelijk een snelle bom.
menwerper met 'n grooten actie-radius zal wor
den gebouwd, die in staat is de prestaties der
Duitsche bommenwerpers te evenaren.
KEULEN, 15 Mei Naar „Reuter" meent te
weten, zou een door Alfred Rosenberg geschre
ven boek over het nieuwe Duitsche heidendom
worden ingetrokken en zouden de boekhande
laren opdracht hebben gekregen alle exempla
ren van het boek voor het einde der week te
rug te zenden.
Er zou hier sprake zijn van het enkele dagen
geleden verschenen werk van Rosenberg, dat
een verweer behelst tegen de critiek op „Der
Mythos des 20sten Jahrhunderts" geleverd in 't
van Katholieke zijde gepubliceerde boek „Anti-
mythos".
M
-
v
Dinsdag is de geweldige Drug, die Jutland met Fünen verbindt en 1175 M eter lang is, in gebruik genomen
Wat reeds lang te voorzien was, begint nu
reeds meer duidelijk naar buiten te tre
den: Oostenrijk moet er rekening mee
houden dat het Nationaal Socialisme een nieu
wen stormaanval zal richten op het zoolang be
geerde Germaansche land aan den Donau. Het
is genoegzaam bekend dat Hitier zijn plannen
ten opzichte van Oostenrijk nooit heeft laten
varen: alleen in verband met de buitenlandsche
politiek heeft men de Oostenrijksche kwestie niet
al te scherp op den voorgrond geschoven gedu
rende zekeren tijd. Maar die periode schijnt
thans ten einde te loopen.
Het is wellicht niet Hitier alleen die den strijd
om Oostenrijk weer opnieuw laat ontbranden,
maar veel meer zijn het die geheimzinnige in
vloedrijke machten die een sterken druk op
Hitier uitoefenen en die hem voortdurend aan
sporen om ook in de Oostenrijksche kwestie
resultaten op gebied der buitenlandscne politiek
te bereiken, hetgeen hard noodig is, vooral met
het oog op de stemming die er op het oogenblik
in Duitschland zelf heerscht. Dit blijkt wel over
duidelijk uit de nieuwe actie die thans in Oos
tenrijk onder leiding van Dr. Riehl door de
Nationaal-Socialisten wordt gevoerd.
Op het oogenblik heeft deze actie nog wel het
karakter van een „vreedzame verovering", maar
men heeft ook nog andere middelen op het oog,
want Dr. Riehl, die in zijn blad een voorstel
doet om tot een vergelijk te komen door ook
enkele regeeringszetels met Nationaal Socialis
ten te bezetten, heeft ook openlijk gedreigd dat
indien niet aan bepaalde voorwaarden wordt
voldaan het Oostenrijksche legioen vanuit
Duitschland zal oprukken.
Uit het beeld dat de straten van Weenen te
aanschouwen geven, blijkt duidelijk dat men de
jonge Nationaal-Socialistische garde gereed
houdt: men ziet n.l. duizenden gecamoufleerde
uniformen, witte kousen die thans brutaal met
een bruin sportpak zijn gecompleteerd.
Het meest verwonderlijke daarbij is wel dat een
niet onaanzienlijk deel der mannelijke bezoe
kers van middelbare en hoogere scholen in dit
„uniform van den 25sten Juli" naar de colleges
gaat, zonder dat het bij deze merkwaardige en
dagelijks terugkeerende demonstratie ook maar
eenige moeilijkheid ondervindt. Want men kan
toch moeilijk aannemen, dat al deze leeraren en
professoren in Weenen en andere plaatsen de
eenige menschen in het land zijn die niet heel
precies weten met welke uitdaging men hier te
doen heeft. Het is ook heel onbegrijpelijk dat
de bevoegde instanties die telkens weer den na
druk leggen op de groote beteekenis van de op
voeding der jeugd in vaderlandlievenden geest,
thans absoluut niets doen om deze demonstratie
die tot een schandaal is uitgegroeid te verbie
den. Trouwens ook in het geheim wordt er door
de Nationaal-Socialisten hard gewerkt en deze
acties zijn niet zoo onschuldig als men wel denkt.
De hakenkruisvlag wordt overal vertoond; men
heeft deze vlag zelfs aan den toren van een kerk
in Weenen laten wapperen. Op straat worden
papieren hakenkruisjes uitgestrooid en 's avonds
gloeien op de bergen de vuren in den vorm van
een hakenkruis. Al deze gebeurtenissen 't is
nog geen uitgemaakte zaak dat de laatste bom
aanslag in Weenen werkelijk door de Commu
nisten werd gepleegd gaan vergezeld van een
trommelvuur dat Dr. Goebbels tegen Oosten
rijk heeft losgelaten. Al deze acties hebben ten
doel te bewijzen dat op het oogenblik, nu het
Donaupact werkelijkheid zal gaan worden Oos
tenrijk noch in economisch, noch in politiek op
zicht levensvatbaarheid bezit.
In Oostenrijk verzet men zich tegen dezen
Duitschen stormaanval zoo goed als men maar
eenigszins kan. Men moet niet vergeten dat de
middelen waarover Weenen de beschikking heeft,
gering zijn in vergelijking met de macht die
Duitschland kan ontplooien, en daarom is het
te begrijpen dat Weenen op z'n vrienden ver
trouwt, vooral op Mussolini, die op 25 Juli door
den opmarsch der Italiaansche troepen aan
Berlijn getoond heeft, dat de Oostenrijksche
kwestie hoogst ernstig is.
Maar door de bewapening van Duitschland
moet men deze zaak ook in een heel ander licht
gaan beschouwen, want thans is de Italiaansche
vriend alleen ook niet in staat om te verhinde
ren dat Oostenrijk andermaal het strijdtooneel
zal worden.
Onder deze omstandigheden is het ook heel
goed begrijpelijk dat Italië zijn uiterste best doet
om Frankrijk als bondgenoot te krijgen in de
Oostenrijksche kwestie.
KOPENHAGEN, 14 Mei. (Reuter) Onder
groote belangstelling is vanmiddag de brug
over de Kleine Belt officieel geopend. De brug
is de grootste van Denemarken en is gebouwd
door Deensche en Duitsche ingenieurs-firma's.
Dinsdagmiddag, precies om 3 uur, zetten de
twee treinen zich in beweging over de brug.
De locomotief van den trein, waarin de Deen
sche koning had plaats genomen, verbrak een
zijden lint; tijdens den rit loeiden de sirenes
van tien schepen onder het bouwwerk. Om
3.10 uur kwam de koninklijke trein aan de
andere zijde aan, waar het nieuwe station
Fredericia is aangelegd.
De Deensche minister van verkeer heeft een
groot aantal gelukwensch-telegrammen ont
vangen.
LONDEN, 14 Mei. De door zijn avontuurlijk
leven bekende kolonel Lawrence, die geduren
de den wereldoorlog naam maakte als leider
der opstandige Arabieren en die een nog onop
gehelderde rol speelde bü de onlusten in Afgha
nistan, heeft gisteren in het graafschap Dorset
een ongeluk met zijn motor gehad. Met een
schedelbreuk is hij in een ziekenhuis opgeno
men.
In 1917 had Lawrence zijn naam veranderd
in Shaw; tot voor kort heeft hij als gewoon
soldaat dienst gedaan bij de Britsche lucht
macht.
Vandaag hebben Koningin en Prinses de
wereldtentoonstelling te Brussel bezocht.
Alfred Rosenberg gedesavoueerd?
Kingsford Smith aan groot gevaar ontsnapt.
Toch een Britsche demarche inzake het Itali-
aanschAbessinisch conflict?
Rijksdag op 21 Mei bijeengeroepen.
Engeland zal in twee jaar tijd zijn luchtstrijd
krachten verdubbelen.
Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer
inzake het wetsontwerp verbindend en onver
bindend verklaren van ondernemersovereen
komsten.
Centrale Raadsvergadering van de „Hanze" in
het Bisdom Haarlem te Rotterdam.
Diesel-electrische tractie bij de Ned. Spoorwegen
met ingang van heden uitgebreid.
BERLIJN, 15 Mei (D. N. B.) De Rijksdag
is op Dinsdag, den 21sten Mei, des avonds
te 8 uur bijeengeroepen.
Als eenig punt op de agenda komt voor:
een verklaring der Rijksregeering.
LONDEN, 15 Mei (Reuter) De diploma
tieke medewerker van de „Daily Telegraph"
meldt, dat de Britsche Ambassadeur te Rome,
Sir Eric Drummond, in verband met het Ita-
liaansch-Abessinische conflict zoo spoedig mo
gelijk bij Mussolini op audiëntie zal gaan.
Hij zal dan met hem voorstellen bespreken,
die ten doel hebben een verbetering in de be
trekkingen tusschen Abessinie en Italië tot
stand te brengen. Deze voorstellen zouden op
gesteld zijn bij de besprekingen tusschen de
Britsche en de Fransche regeering over deze
aangelegenheid.
Naar verluidt, zou de Britsche regeering be
reid zijn, den Keizer van Abessinië duidelijk
te maken, dat het gewenscht is, aan de gerecht
vaardigde wenschen van Italië te voldoen.
ATHENE, 15 Mei De tijdens den opstand
der Venizelisten afgekondigde staat van beleg
is thans opgeheven op enkele beperkende maat
regelen na.
Er blijft een beperkte censuur ingesteld, ter
wijl de bladen niet zullen mogen schrijven over
de kwestie „Republiek of monarchie", over de
binnenlandsche politiek in het verleden en over
den laatsten opstand. Overtredingen worden
gestraft met in beslagneming. De verkiezingen
zijn een week uitgesteld. Zij zullen thans op
9 Juni worden gehouden.
Naar de Berlijnsche ,Nachtausgabe" uit
Athtene verneemt, zou de Grieksche regeering
besloten hebben alle Communistische en Sociaal
Democratische dagbladen te verbieden.
WARSCHAU, 15 Mei (Reuter) Naar offi
cieel wordt medegedeeld, zal de overbrenging
van het stoffelijk overschot van Pilsoedski van
het slot „Belvedère" naar de Johannes Kathe
draal, oorspronkelijk vastgesteld op vanmiddag
5 uur, vermoedelijk pas laat in den avond kun
nen geschieden.
De stoet bij de overbrenging naar de Kathe
draal zal bestaan uit een bataljon infanterie,
een eskadron cavalerie, en een batterij artillerie.
Voor de lijkbaar, die geplaatst is op een met
zes paarden bespannen affuit, zal de geeste
lijkheid schrijden, achter de lijkbaar de fami
lieleden, de president der republiek, de regee
ring en de oud-ministerpresidenten, de generale
staf, het diplomatieke corps, vertegenwoordi
gers der rechterlijke macht, de rectoren der
universiteiten, e.a.
De uitvaart in de kathedraal wordt Vrijdag
a.s gehouden, des morgens om 10 uur. De be
grafenis geschiedt te Krakau, Zaterdag a.s. De
godsdienstige plechtigheid wordt bijgewoond
door vertegenwoordigers der buitenlandsche
staatshoofden en regeeringen, alsmede van de
buitenlandsche legers.
Terstond na de uitvaart wordt de lijkbaar
in een plechtigen stoet naar het Mokotow-
veld, het parade-terrein van Warschau, ver
voerd.
Stand op Woensdag 1 uur n.m.: 759.5
Vorige stand: 758.4