Het Roode Leger in zijn ware
gedaante
Parallelpact Praag-
Moskou
I
l
Dankbetuiging van
de Koningin
Polens bevrijder
geëerd
Mijnstaking rond
Charleroi
Het nieuws van heden
I
^Reenigde katholieke pers
l£DE/tE JONGEN VAN 14
'AAR AF SOLDAAT
I
DE BAROMETER
VRIJDAG 17 MEI 1935
Ochtendblad
bolwerk in het
Oosten
Het Weer
Tsjecho-Slotyahije volgt het
voorbeeld van
Frankrijk
Een monument in de
hoofdstad?
Russï sch-T s j echisch
pact onderteekend
Regeering tracht te
kalmeeren
Mackensen's bezoek in
Boedapest
Priester veroordeeld
UfEAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
^ASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN s
°r Haarlem en Agentschappen per
®ek 25 cent; per kwartaal f3.25; per
Per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DACBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
EEN EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19340
J°w^.Unie kan ieder oogen-
l« over een leger van 5.500.000
man beschikken
Vt°Uw ting voor de vrouwen
Ontroerend défilé van de menigte
langs de baar van maar
schalk Pilsoedski
Eerewacht,bjj het .stoffelijk overschot van Pilsoedski
Een viertal mijnen door de stakers
bezet gehouden. Nog geen
ongeregeld hed en
Het bondgenootschap tijdens den
oorlog herdacht
SPECIAAL VOOR U DAMES is de rubriek
WAT DE TONG STREELT (pag. 4)
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
vierde het Roode Leger
Voijj den verjaardag en Worosjilow,
perbe 0nunissaris van defensie en op-
het |'e3llebber van het leger hield op
Alosij Cln V00r Lenin-mausoleum te
3oooonU een toesPraak tot meer dan
tosjii pers°nen.Was dat wel Wo-
hem °W die sPrak? Jaik herkende
barenaan. z^n maser gezicht, zijn ge-
an^er'zbn stem. Wat is Rusland ver
der ^usland is niet meer de staat
t^che>r0letariërs' wier leiders fantas-
dat ^eeën najagen. Rusland is weer
het vroeger was. Worosjilow
het RV°°r het eerst sinds 17 jaar van
"troü sche vaderland" en van den
d0g aa Pdit land," af en toe volgde
j)ag^Ipet veel zachtere stem een pro-
Van n<*istisch woord tot de proletariërs
aile landen.
tal
^d y an landen leggen de recruten een
Rtig J.al naar gelang van hun geloofsovertui-
atdere eQ steken twee vingers in de hoogte,
^eer raken den Bijbel aan of den Koran,
Jctige eren reiken hun officier de hand. De
"laai h SSische recruten' die voor de eerste
kty6t, f® uniform van het Sovjet-leger aan
den volgenden eed af: ik, de zoon
"kt-tjjj. arbeidende volk, staatsburger der Sov
iet Va&e' ontvangen hiermede den eeretitel „strij-
tad, bet Roode leger der arbeiders en boe-
1fagetl VerPlicht mij dezen titel met eere te
6fi. en beloof trouw aan het vaderland.
haat tr°uw aan het internationale proleta-
Eei
he lege:
^ctor
in de rechten van het Fran-
te 8er Voncl weliswaar dat de laatste zinnen
hotte 8,!nspraak bevatten...., maar dat is ten-
hiita c e zaak van de Russische soldaten en
Üa °mmandanten.
jheze belofte geeft een officier de recruten
va^h' er wordt nog wat gesproken over
er'and en de trouw aan de leiders en de
%ten .^^sische staat is weer een aantal sol-
hiker.
n ^tenr Viel het den instructeurs niet mee de
te drillen. De Wit-Russen en de
I de rS waren intelligent materiaal, maar
a ech6^ Was niet veel te beginnen. Thans
0 öioet er anders. Elke Russische staatsbur-
h een zich met zijn veertiende jaar al bij
e 6 je andere jeugdorganisatie aansluiten.
e*1 onripUed°rganisaties worden door officieren
j!te''ceerr"of^^cleren geoefend. De jongen leert
hfj g^n en schieten. Op zijn twintigste jaar
vetis volkomen afgericht soldaat, die min-
elk manoeuvres en vier veldoefeningen
a Zes weken heeft meegemaakt. Een be-
'h B- gehoorzaam soldaat komt in het 1q
kan meteen met groote oefeningen
b_Men is als West-Europeesch georiën-
?rch mier, aldus schrijft luit. Marnis ten
n^b bet ,,Neuer Wiener Journal", verrast,
a brf ziet;> boe de juist opgekomen recruut
b^et-p^be- en divisie-oefeningen deelneemt.
a bchting omvat ongeveer 1.200.000 man.
iieve leger telt officieel 960.000 soldaten,
ti dan kerkelijkheid bedraagt het nooit min-
rt^bbiii,1'250 000 man. De staat kan dus ieder
v °ifi over 2.450.000 man beschikken. Naast
^bljjy^ele militaire organen, die in Moskou
heeft Rusland ook nog particuliere
?b dg^bes, die zich met de militaire opleiding
S°uden Vervolmaking van het materiaal bezig
U bach- ®mrtoe behoort in de eerste plaats de
di Dat is een vereeniging van patriot-
jaat t6 iaartijks millioenen opbrengt om den
b dat helpen. Op welke wijze de patriotten
haku 8eld komen, doet hier niets ter zake.
-5 e» het in ieder geval en onderhouden
bltop leger van vrijwilligers, dat uitstekend
en iederen dag als een volwaardige
i'Mlliatl worden opgeroepen. Dit leger van
b divi^ers wordt precies als het officieele leger
t!?8edepfes' brigades, regimenten en bataljons
jNrw- en omvat 720.000 infanteristen, 320.000
N^bers, Mn halt millioen piloten en para-
bda^b en ruim een half millioen stukscom-
3 2?bt€n. osoviachim heeft de laatste ja-
.abt56"° tanks, 3000 vliegtuigen en 250.000 ge-
öe motorrijwielen gebouwd; verder een
aantal kanonnen; den laatsten tijd wij-
veel aandacht aan de vloot.
eb Russische leger dienen ook vrouwen
'e8et elsJes- Het officieele en het particuliere
Jmbben samen 200 vrouwen-bataljons. Bij
de
hjcjg eb-bataljons van Kerenski hebben des-
^ït tl'et erg voldaan, zooals men zich herin-
Vh B°Vendien bestaan er in de communis-
bi^ Partij nog vrijwillige arbeidersbataljons,
«taat°ok Uitstekend zijn afgericht; verder be-
er nog een ,,jeugdweer", waarbij een mil-
mbgens zijn aangesloten.
Ut,
StiQo bige Sovjet-autoriteiten hebben uit den
Van den Russich-Japanschen oorlog hun
bUenties getrokken. Met een oorlog in het
V^0sten moet Rusland, ondanks alle vredes-
8lll?en, rekening houden. Daar de Siberi-
*d t Sp0orweg ook thans nog wel productief is
Vt7evolge van zijn lengte een aantrekkings-
Vt 18 v°or vijandige vliegers, besloot men,
bondig, in het Verre Oosten een volko-
fstandig leger op te richten. Commandant
leger is de bekwaamste van alle Rus-
^velhebbers, generaal Blücher,
Blücher beschikt momenteel over 42 divisies,
die bijna op oorlogssterkte gebracht zijn; verder
over Mongoolsche Siberische hulptroepen ter
sterkte van ongeveer 16 divisies.
De mechanisatie van dit leger heeft reeds
vrij groote vorderingen gemaakt: de infanterie is
voor 45 proc. gemotoriseerd, de artillerie voor
60 proc. Verder bevinden zich te Wladiwostok,
Spask, Habarowsk, Blagowoscht, Schensk en
Tsjita vliegterreinen met in totaal 2800 vlieg
tuigen; daaronder zijn nieuwe groote bommen
werpers begrepen met 'n actie-radius van meer
dan 3000 K.M. en een snelheid van 220 tot 280
K.M. per uur. Het belangrijkste steunpunt is
Urga. Langs de Mandsjoerijsche grenzen staan
4500 tanks van allerlei grootte.
Het Siberische leger beschikt over eigen mu
nitie-fabrieken, machinewerkplaatsen, groote
conserves-depots en uitstekend aangelegde stra
tegische wegen. Er gaan geruchten, dat het le
ger in Siberië op een sterkte van zestig divisies
zal worden gebracht om dan in elk opzicht vol
komen onafhankelijk van het achterland te
zijn....
In West-Europa is men van meening,
dat heel Rusland uit communisten be
staat. Deze meening is onjuist. De com
munisten vormen in Rusland een steeds
grooter wordende minderheid ze
hebben echter het machtsapparaat in
de hand: politie, leger en spionnen. In
het leger bevinden zich onder de man
schappen en onder-officieren geen
communisten. Alle officiersposten zijn
echter door communisten bezet. De
communisten zijn voor 72 pCt. in de
regimentsstaven, voor 90 pCt. in de
divisiestaven en voor 100 pCt. in de
corpsstaven vertegenwoordigd. De op
perste leiding is natuurlijk volkomen in
handen der communisten.
De zwakheid van de communistische partij,
verbonden met den zucht om alles te beheer-
schen, leidt tot eigenaardige verhoudingen.
Zoo bevinden zich Oekrainsche divisies aan
de Mandsjoerijsche grens, terwijl Siberische
troepen in de Oekraine gestationneerd zijn.
Verder zitten Azeatische troepen in het Wes
ten en Wit-Russische in het Oosten. Naar uit
een bijzondere bron verluidt vinden er herhaal
delijk troepenverschuivingen plaats. Toch mag
men daaruit niet concludeeren, dat er iets aan
de innerlijke gevechtswaarde van het leger
ontbreekt. Politieke denkbeelden vinden in een
leger eerst dan een ventiel, wanneer de front
troepen verslagen worden. Of de hoogere com
mando-posten alle in goede handen zijn, kun
nen we in het midden laten; het partij boek
moet niet een legitimatie voor talent zijn.
Trotski's val begon eigenlijk toen hij de.
ze kwestie in orde wilde brengen; Trotski on
danks zijn vele fouten een organisatorisch ge
nie, bemerkte zeer spoedig, dat het leger te
weinig goede leiders had; men kan een staf
van bevelhebbers niet in twintig jaar vor
men, Trotski was daarom van meening, dat
men de hooge posten met beroepsofficieren
uit het oude keizerlijke leger moest bezetten.
Naar wij reeds meldden heeft het actieve
Russische leger een sterkte van 1.250.000 man.
Het vrijwilligersleger telt ongeveer 4000.000 man.
De georganiseerde arbeidersbataljons 250.000
man. In totaal kan men dus in Rusland ieder
oogenblik over 5.500.000 man beschikken. Dit
leger bestaat echter uit twee gedeelten. Onge
veer 2.500.000 man staan in Oost-Siberië. Dit
Oost-Siberische leger kan, tenminste de eerste
vier weken na de afkondiging der mobilisatie,
slechts uit de naaste omgeving worden gecom
pleteerd. Voor een Europeeschen oorlog zou 't
slechts in aanmerking komen als Japan zijn
geheele politiek wijzigde. Ook het Westersche
leger kan, wegens de groote afstanden, niet
zoo vlug gemobiliseerd worden als dit in an
dere landen mogelijk is.
Wie echter in staat is een voor 60 pet. ge
motoriseerd leger van 3.000.000 man onmiddel
lijk in het gevecht te brengen, behoeft zich
over de mobilisatie niet het hoofd te breken.
Deze reusachtige legers beschikken over groo
te fabrieken, die uitsluitend voor het leger
werken. Zoo werkt de Butilow-fabriek bij Le
ningrad met 40.000 arbeiders, de Fili-fabriek bij
Moskou met 20 tot 30.000 arbeiders. In deze
twee fabrieken en in nog 37 andere wordt dag
en nacht gewerkt. Men rekent er op, dat Rus
land eind 1936 met zijn geweldige bewapening
gereed zal zijn. Zoowel in den zomer als in
den winter worden oefeningen gehouden. On
afgebroken zijn 500.000 man in legerkampen ge
concentreerd; onafgebroken houdt de lucht
vloot oefeningen in grooten stijl; in iedere stad,
ook in de kleinste, rukken iedere week de mi
litaire organisaties en jeugdbonden uit en mar-
cheeren urenlang. Wie zijn oogen in Rusland
goed den kost geeft, heeft den indruk zich in
een reusachtig leger te bevinden.
Verwachting: Matige tot krachtigen,
S Noordwestelijke tot Westelijken wind,
betrokken tot zwaar bewolkt, regen of
EE natte sneeuwbuien, iets kouder.
Verdere vooruitzichten: Tijdelijk opkla-
rend, en nog guur.
STORMWAARSCHUWINGSDIENST
S Geseind van De Bilt, 16 Mei, te 16,20
uur aan alle posten: „Attentiesein blijft".
H. M. de Koningin heeft na terugkeer in
Nederland het volgende telegram gericht
aan Z. M. den Koning der Belgen:
„In Mijn land teruggekeerd, zie Ik met
levendig genoegen terug op de onvergete
lijke dagen, met U en Astrid doorgebracht.
De hartelijke ontvangst, aan Mij en Ju
liana door beiden bereid, blijft bü Ons in
voortdurende herinnering. Het is Ons een
vreugde geweest tevens Uwe lieve kinderen
te hebben leeren kennen. Wil voor Uzelven
en voor Astrid nogmaals de uitdrukking
van Onzen warmen dank aanvaarden. Het
verheugt Mjj oprecht dat deze hernieuwde
persoonlijke aanraking Onze banden weder
om nauwer heeft aangehaald. Gfj weet op
welken bijzonderen prijs Ik deze banden
stel, niet alleen wegens de voldoening, welke
zij Mij en Juliana persoonlijk geven, maar
ook wegens de beteekenis, welke zij kunnen
hebben voor de verdere ontwikkeling van
de vriendschappelijke gevoelens, welke reeds
op zoo gelukkige wijze tusschen de weder
zij dsche volken bestaan.
Sta Mij toe, deze gelegenheid te baat te
nemen, U nogmaals geluk te wenschen met
de grootsche tentoonstelling, die een wel
sprekend blijk is van den durf en den onder
nemingsgeest van België en deszelfs hoofd
stad."
E enige opnamen van de groote luchtbeschermingsoefeningen, die te Parijs zijn gehouden
PRAAG, 16 Mei. (Reuter.) Het pact
tot wederzijdsche hulpverleening in
geval van een aanval tusschen Tsjecho-
Slowakije en Sovjet-Rusland is heden
te Praag onderteekend.
Het pact bestaat uit een eigenlijk
verdrag en een protocol. Beide deelen
'V
v v
De dezer dagen feestelijk in gebruik genomen brug tusschen Jutland en FmCn
De trein, waarin de Koning van Denemarken was gezeten verbreekt het lint, dat
de brug nog afsloot
WARSCHAU, 16 Mei (Reuter). Sedert midder
nacht stroomen honderdduizenden naar de Sint
Johannes-Kathedraal, waar het stoffelijk over-
schot van Maarschalk Pilsoedski ligt opgebaard.
In het midden van de Kathedraal staat de kist
op een hooge katafalk, de kist is gemaakt van
het hout van eikenboomen, welke groeiden bij
Pilsoedski's geliefde geboortestad Wilna.
De kist is van buiten voorzien van zilverbe
slag, 't gelaat van den doode kan men zien door
een glazen plaat in het deksel. Ook kan men
nog juist een eenvoudig kruis, het metalen
borstschild van de officiers-uniform en het
plaatje, van de Moeder Gods van Ostrabrans
zien.
Dit plaatje heeft Pilsoedski steeds met zich
gedragen, in zijn prille jeugd, tijdens zijn school
jaren, tijdens zijn verbanning naar Siberië, tij
dens zijn veldslagen als leider van het Legioen
tijdens den wereldoorlog en later, tot zijn dood
toe.
De kist is gedekt met een groote vlag in de
nationale kleuren met den Poolschen Witten
Adelaar. Hierop liggen het zwaard van den
maarschalk en zijn veldmuts.
Vanaf de zoldering van de Kathedraal hangen
groote rood-witte vanen af, welke boven de ka
tafalk een baldakijn vormen.
Officieren en onderofficieren van de verschil
lende wapens van het leger houden met ge
trokken sabel de eerewacht. Door het floers, dat
voor de vensters is gehangen, dringt slechts een
gedempt licht in de kerk door.
Duizenden en nogmaals duizenden trekken
voorbij de kist en brengen den laatsten groet
aan den dooden maarschalk; buiten wachten
geduldig de tienduizenden, tot het hun beurt is
langs de kist te schrijden. In het geheele land
luisterden gisteravond de Polen naar het over
brengen van het stoffelijk overschot van het
Belvedere naar de Sint Johannes-Kathedraal,
dat per radio was uitgezonden.
Het gemeentebestuur van Warschau heeft een
oproep aan de bevolking uitgevaardigd om op
den dag der begrafenis slechts zwarte rouw
vlaggen op de huizen te hijschen. De Centrale
Bond der Poolsche industrie heeft zijn leden
voorgesteld, een millioen zloty bijeen te brengen
als eerste bedrag voor den bouw van een Pil-
soedski-monument in de hoofdstad.
van het pact komen woordelijk overeen
met het op 2 Mei tusschen Frankrijk en
Sovjet-Rusland gesloten pact tot we
derzijdsche hulpverleening.
Het protocol bevat daarenboven de volgende
bepaling: de draagwijdte van de verplichtin
gen, bij het verdrag van heden aangegaan,
wordt bepaald door paragraaf 4 van het aan
het Fransch-Sovjet-Russische pact toegevoegde
protocol. (Deze paragraaf beperkt practisch den
wederzijdschen bijstand tot een aanval van
Duitsche zijde. Red.). De verplichting tot
het verleenen van wederzijdschen bijstand zal
alleen gelden, indien de voorwaarden van het
Fransch-Sovjet-Russisch? pact zijn vervuld en
wanneer Frankrijk het slachtoffer van een aan
val te hulp komt.
In welingelichte kringen te Praag wordt aan
het heden gesloten verdrag groot gewicht ge
hecht; het verdrag bewijst aldus wordt ver
klaard de trouwe samenwerking van Praag
met Frankrijk.
PRAAG, 16 Mei. (Re.uter.) Het Russisch-Tsje-
chisch pact van wederzijdschen bijstand is hier
heden onderteekend.
BRUSSEL, 16 Mei. Onder de arbeidersbevol
king in het Henegouwsche heerscht een zenuw
achtige stemming. In acht mijnen, gelegen in
het kolenbekken van Charleroi, is de staking
uitgebroken. De oorzaak van deze beweging
n oet gezocht worden in de invoering van loons
verlagingen en het ontslag van arbeiders, als
mede in wrijving met ingenieurs en ploegbazen.
Vier mijnen worden door de arbeiders bezet ge
houden. Daar echter tot dusverre geen onge
regeldheden zijn voorgevallen, heeft de over
heid het nog niet noodig geoordeeld, de bezette
mijnen te ontruimen.
Het blijft echter een feit, dat boven het ko-
lengebied een geest van opstandigheid hangt,
die echter nog geen aanleiding heeft gegeven
tot verstoring van orde en rust, zoodat de ma
rechaussee nog niet heeft behoeven In te grij
pen.
Te Brussel hoopt men de ontevredenheid te
kunnen wegnemen uit de mijngebieden door
het invoeren van een nieuwe en gezonde rege
ling, die vrij spoedig haar beslag zou krijgen.
Onze Brusselsche correspondent meldt ons
nader:
In een motie, goedgekeurd door den lande-
lijken raad der socialistische mijnwerkers, wordt
betreurd, dat de stakers zich niet hebben ge
houden aan de syndicale voorschriften, terwijl
men ook elke sabotage verwerpt.
De regeering heeft bij alle directies aange
drongen, om den toestand niet dramatisch te
laten worden. Aan politie en gendarme is op
gedragen, slechts behoedzaam op te treden.
In een mijn te Frameris werd een gedeelte
lijke overeenkomst bereikt en hebben 800 sta
kers het werk weer hervat. De arbeiders van
de Erebusmijn en van schacht 17 van de mijn
Flenu, die in staking gegaan waren, werden
door de directies wegens contractbreuk voor de
werkrechters gedaagd. De eersten zijn veroor
deeld tot een boete ten bedrage van ruim twee
dagen loon, de laatsten, de arbeiders van
schacht 17, tot een geldboete van ruim één dag
loon.
BOEDAPEST, 16 Mei. Hedenmorgen heeft
generaal Von Mackensen een krans neergelegd
op de graven der Duitschers, die gedurende den
wereldoorlog in Hongarije zijn gevallen. In zijn
toespraak zeide hij, dat in den oorlog het Hon-
gaarsche leger zijn Duitschen bondgenoot tot
het laatste uur trouw is gebleven.
Na een krans te hebben neergelegd bij het
gedenkteeken voor de gevallen Hongaarsche
soldaten en de inspectie van een eerewacht te
hebben verricht, bracht de generaal veldmaar
schalk zijn eerste bezoek aan rijksbestuurder
von Horthy. In aansluiting hierop vond een
déjeuner in intiemen kring plaats.
Polen brengt zijn bevrijder, maarschalk Pil
soedski, in overweldigenden getale een laatsten
groet.
Het eerste der deviezenprocessen tegen katho
lieke religieuze orden in Duitschland begint
heden.
Ernstige mijnstaking in België. Vier mijnen
door stakers bezet gebouden.
Hulpverleeningspact
teekend.
PraagMoskou onder-
Het bezoek van gencraal-veldmaarschalk von
Mackensen te Boedapest.
Bezwaren van het katholiek overheidspersoneel
tegen het bezuinigingsplan.
Aan het bestek van de tweede „Statendam"
wordt met volle kracht gewerkt.
Schrijven van de mijnwerkersorganisaties aan
den minister van Waterstaat.
De Rijksmiddelen bleven in April ruim
millioen beneden de raming.
New-Yorksche Beurs: Flinke koersverbetering,
uitgebreider handel, slot zeer vast.
Humeur
Sommiger humeur is zoo licht beïn
vloed. Het weer, een minder prettig
lichamelijk gevoel, een nacht met wat
minder goeden slaap, het is al vol
doende om het humeur van velen in
de war te sturen.
Het aantal van hen, wier humeur
onverstoorbaar goed is, is maar heel
klein. Reden te meer om dergelijke
menschen in waarde te houden en
hun gezelschap te waardeeren.
Want niet alleen dat zij zelf goed
gemutst zijn, hun zonnige natuur
werkt aanstekelijk op de omgeving,
verdrijft de mitizenissen bij anderen,
schept een gemoedelijke sfeer, waarin
het prettig werken is.
't Is niet altijd doenlijk de oorzaken
welke ons kunnen beïnvloeden te ver
mijden, maar wij kunnen er ons op
trainen niet aanstonds den invloed
van het minste of geringste op ons
humeur te ondergaan.
We moeten leeren om ons over hon
derd-en-één dingen heen te zetten,
den blik af te wenden van het don
kere en sombere en te keeren naar
he tlicht, da ter, zoo grauw kan een
dag niet zijn, toch altijd is.
KOBLENZ, 16 Mei (Reuter) De R.K. pries
ter Jacob Gilen uit Mainz is tot vijf maanden
gevangenisstraf veroordeeld, wegens een preek,
welke hij gehouden heeft over Rosenberg's boek
„Mythos des 20sten Jahrhunderts".
De preek zou, volgens de Nazi-autoriteiten, ge
schikt zijn geweest om onlusten te verwekken.
Stand op Vrijdag 1 uur v.m.: 759,4
Vorige stand: 758,2