tdLe&ant..../
3-e 100.000 i komst
Bij de Koningsfeesten
V. K. P.
FIBBE RADIÖ
CHABÖj
Voor 'n GOED
ROME'S CONCORDATEN
10TTGERING
CRAMAI
teenlepfhTpsRADIO
LUMBOLITE
PORTRÉ1
FOTOGRAAF
EXPEDITIE P. J. BOS
FOTO-ENGEL
STOOMEN
VERVEN
STOPPAGE
De Vrind BH*
SMyRNA-
CASTELLA TOILETZEEP
REISDE MET
DE
GAAT WEER MEE!
Conducteur, waar is het Philipspark, in die heerlijke bosschen van Santpoort?
Huiskamerlampen
vanaf f 2.50
Katholiek onderwijs in
Europa
WERK
ARTISTIEKE DAMES- EN
HEEREN-PORTRETTEN
CR. HOUTSTRAAT 5a
TEL.
10771
gekleed gaan b'eteök®
tevens, dat U het n
kunt stellen zonder
|d|
dat 't geheel vervolm93^
Gaat naar den vak'71 1
Groote Houtstraat
ïtraat
ZONDAG 19 MEI 1935
Rotterdam houdt zijn straten s
Op verschillende punten in "■e.uracl,!
stad zijn papierbakken aan^„lDad^
waaruit 't papier niet kan weSw
In het Geldersch Ruiterkamp, dat te Eerbeek
geopend wordt, is een 11 talHon-
gaarsche paarden aangekomen
Een aanwinst voor de Rotterdamsche diergaarde. Een fraaie Gibbon Sia-
mang uit Sumatra. Het beest dat onder de keel een grooten zak draagt,
maakt een oorverdoovend lawaai
De aankomst van de hertogin van York met haar
beide dochtertjes de prinsessen Elisabeth en
Margaret Rose voor de bijwoning van het mili
taire feest dat te Londen werd gehouden
De „Brittania", het jacht van den Engelschen koning, wordt gereed gemaakt voor het zeilseizoen te Cowes
De finish van de groote race welke te Newmarket werd verreden. De race
werd gewonnen door „Bobsleigh" van Lord Derby
De molen „De Stier" aan de Houtmarkt
den, dateer end uit 1687, wordt gesloop
ij
kend van het leerprogram, aan de kinderen
van verschillende gezindten verstrekt wordt
door godsdienstleeraren van hun eigen con
fessie.
Deze groote verscheidenheid van heer-
schende toestanden brengt mee, dat een al-
meene gedragslijn niet te bepalen valt,
doch dat de Concordaten berekend zijn op
de omstandigheden, zooals deze zich in de
onderhavige landen voordoen. In eenige
Concordaten wordt het openbaar onderwijs,
omdat het reeds katholiek is, aanvaard, in
andere daarentegen wordt aangedrongen op
katholiek onderricht aan de interconfes-
sioneele scholen of wordt vrijheid geëischt
voor het katholiek bijzonder onderwijs. Het
algemeen karakter van de Concordataire
bepaling is echter te omschrijven als een
aandrang tot veiligstelling van het confes
sioneel katholiek onderwijs in Europa.
In Midden- en Oost-Europa, waar de be
volking gemengd is, vindt men meestal het
systeem der interconfessioneel© scholen-
Hier eischen de Concordaten, dat het ka
tholieke godsdienstonderricht een integree
rend deel zal uitmaken van het leerpro
gram, dat het gegeven zal worden door ka
tholieke leeraren, wier bevoegdheid ook
door de Kerkelijke Overheid erkend werd,
dat de Kerkelijke Overheid recht van in
spectie op dit godsdienstonderricht zal heb
ben en eventueel de schorsing of afzet
ting van den godsdienstleeraar met vrucht
zal kunnen eischen.
Deze bepalingen worden nu eens in den
toon van overleg, dan weer in den toon van
hevigen aandrang geformuleerd naar ge
lang de „klimaten", de stemmingen, welke
de betrokken regeeringen tegenover het ka
tholiek godsdienstonderricht aannemen. Ze
v/erden overeengekomen met Servië, Li-
thauen (artikel 13), Polen (art. 13), Baden
(art. 11), Roemenië (art. 20), Oostenrijk
(art. 6), Duitschland (art. 21 en 22).
De katholieke openbare school werd bij
Concordaat bestendigd in Beieren (art. 5)
en Italië (art. 36), terwijl Oostenrijk in ar
tikel 6 van het Concordaat de katholieke
openbare school in het vooruitzicht stelt.
In Beieren word door 't Nazi-regiem ge
tracht, de katholieke school te ondermij
nen. Naast de katholieke bestaan daar
n-1. ook velerlei openbare scholen, waar de
nationaal-socialisten hun staatsleer en ge
schiedenis-beschouwing inprenten aan de
jeugd.
De vrijheid der bijzondere katholieke
school is een uitdrukkelijke eisch in de
Concordaten met Letland (art. 10), Beieren
„RICHE FOTO ART"
169 CR. HOUTSTRAAT - TEL. 13472
(art. 5 en 8), Lithauen (art. 13), Italië (art-
35), Roemenië (art- 19), Duitschland (art.
23 en 24), Oostenrijk (art. 6). Dus ook in
landen, waar andere vormen bestaan,
eischt de Paus vrijheid voor het bijzondere
katholieke onderwijs. Voor Duitschland be
slist het Concordaat bovendien, dat de
Staat een bijzondere school ter beschikking
zal stellen voor het katholieke onderwijs in
iedere gemeente, waar een bepaald aantal
katholieke kinderen te groepeeren zijn en
ae ouders er om vragen. Deze merkwaardige
beschikking berust op artikel 146 sub. 2
van de Grondwet van Weimar, dat door de
nieuwe Rijksregeering nog niet is geschrapt-
Tenslotte wijst Yves de la Brière, wiens
beschouwing wij hier volgen, op de bepalin
gen der jongste Concordaten, waarin met
nadruk voor de religieuze Congregaties het
recht wordt opgeëischt tot het verstrekken
van openbaar en bijzonder onderwijs, zoo
dat de religieuze leerkrachten door den
Staat volledig erkend worden. Deze over
eenkomst werd getroffen met Beieren (art.
9), Italië (art. 35 en 36), Roemenië (art. 19),
Duitschland (art. 15) en Oostenrijk (art. 6).
Deze overzichtelijke beschouwing van den
bekwamen publicist geeft een goed idee
van de situatie, welke het katholieke on
derricht thans in Europa inneemt; naar
men weet is het onderwijs in Nederland ge
regeld door een onderwijswet, die het bij
zondere katholieke onderwijs met het open
bare neutrale onderwijs op één lijn stelt.
Drie minuten van het station, mijnheer! We hebben daar al heel wat klantjes wonen, die veel goedkooper uitkomen dan in de stad. Die prachtige landhuizen kosten daar maar f7600.-tot f9000.-. Wat zegf
Ja, inderdaad, wie daar gaat kijken, koopt ook! Informeert U maar bij PHILIPS, WÜSTELAAN 37 SANTPOORT TELEFOON 23666
JOH. VAN WUNNl**
Fa. F. C. MISSET
LANGE VEERSTRAA^
>IAAR
GAAT U NAAR
ZIJLWEC 66 - TELEFOON I4
Verzendt Uw goederen
naar AMSTERDAM per
BOEKHOUDEN
SPAARNWOUDERSTR.138
KLEVERPARKWEC 7
Magazijn „De Kroon"
SMEDESTRAAT 7, naast Politiebureau
Sïdert 1914 hebben de Pausen met een
tiental volkeren Concordaten gesloten,
die bepaalde consequenties medebren
gen voor het onderwijs en de jeugdzorg. Hét
eerste was het Concordaat met Servië, aan
gegaan in 1914 door Paus Pius X, geratifi
ceerd in 1915 door Benedictus XV, de ove
rige Concordaten, gesloten onder het ze
genrijk bewind van Paus Pius XI, dus na
i 922, laten wij hier in chronologische volg
orde volgen:
Letland 1922.
Beieren 1924.
Polen 1925.
Lithauen 1927.
Italië 1929.
Roemenië 192T en 1932.
Baden 1932.
Oostenrijk 1932 en 1933.
Duitsche Rijk 1933.
Aan de onderwijsbepalingen van deze
Concordaten wijdt de bekende publicist,
Yves de la Brière S.J. een beschouwing in
het Mei-nummer van het maandblad „Etu
des", mede ter aanvulling van een artikel
over het bijzonder onderwijs, dat dit num
mer opent en bijgedragen werd door Jean
Rimaud- Ofschoon beide opstellen meer
speciaal de Fransche toestanden beoogen,
vestigen wij de aandacht op een verschijn
sel van algemeen Europeesch belang: de
zorg voor het onderwijs van het katholieke
kind. De bijzondere bepalingen betreffende
de Seminarie-opleiding, of de katholieke
faculteiten aan de Universiteiten blijven
dus buiten overweging. Ook hieromtrent
zouden uit de Concordaten interessante ge
volgtrekkingen zijn te maken, maar dit valt
buiten het kader.
Rome stelt zich in de gesloten Concorda
ten op het standpunt van het confessio-
neele onderwijs, hetzij dit openbaar of bij
zonder wordt gegeven, naar gelang de on-
derwijs-regeling in de onderhavige landen.
In katholieke landen, b.v. in Frankrijk vóór
het jaar 1880, valt nJ. het openbaar onder
wijs samen met het confessioneel katholiek
onderwijs. Dit is thans nog zoo in Elzas-
Lotharingen, dat in 1880 niet tot Frankrijk
behoorde en dus niet bij de nieuwe Fransche
cnderwijswetgeving is aangepast. In zulke
Yves de la Brière
gevallen heeft voor Rome de vrijheid van
onderricht niet dezelfde beteekenis als in
landen waar het openbaar onderwijs geba
seerd is op een zoogenaamde „neutraliteit
in godsdienstzaken", zooals bv. in ons
land, waar echter volledige vrijheid en ge
lijkstelling van bijzonder onderwijs bestaat.
De volle beteekenis krijgt dit probleem daar,
waar het openbaar onderwijs het eenig gel
dende of het eenig van staatswege erken
de is. De quaestie wordt uiteraard nog nij
pender in landen, waar dit verplichte open
baar onderwijs geïnfecteerd is door bepaal
de godsdienstige, staatkundige of histori
sche opvattingen, die het geloof der jeugd
bedreigen of aan ernstige beproevingen
blootstellen.
Ten slotte zijn er landen, waar het open
baar onderwijs een zoogenaamd intercon
fessioneel karakter heeft, d.w.z. waar niet
de neutraliteit of afkeerigheid tegenover
den godsdienst wordt aangenomen, doch
waar het godsdienstonderricht, deel uitma-
STAAT NUMMER Jt s
Nog korten tijd en voor de 100.000e maal zal de hulp van onzen
Omroeper worden Ingeroepen. - Met gulle hand wil onze a.s. jubi
laris ook U in zijn feest betrekken door het gratis uitreiken van eer^^
nie,fo
Totdat de 100.000e Omroeper zal zijn geplaatst, ontvangt
die een Omroeper van ten minste 50 cent plaatst, O»
3 stukken heerlijke
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiii
,fc00M
w IE EENMAAL
REPARATIE-INRICHTING
KROUWELS KONINGINNEWEG 6
BIJ DE RAAMBRUG - TEL. 14024
SPECIAAL
adres voor BEDDEN en MATRASSEN
BLIJFT
SCHAGCHELSTRAAT 13 - TELEOON
BIJVULLEN en OPMAKEN van W3
in één dag retour.
Vraagt prijs en monsters bij de
HOUTHANDEL HAARLEM «p
Alleenverkoop voor Haarlem en OW5
Opgericht 1855
SPAARNWOUDERSTRAAT 30 - TELEFOON 11720
DAG- EN AVONDLESSEN
STAATSPRAKTIJKEXAMEN
VOOR ADMINISTRATIE EN HANDEL
Uitsluitend door privaatles wordt een succesvolle
opleiding verkregen - I 10.per maand.
MERCURIUS en PRAKTIJKEXAMENS 1 6.— p.m.
N. J. SCHMIDT - Leeraar M.O.
WUhelminalaan 4 - Tel. 14506
Ontwikkelen - Afdrukkén
Vergrooten
