Katholiek gemeenschapsoord Een dubbel dozijn EEN EIGEN CULTUUR ZONDAG 26 MEI 1935 Hoopvolle conferentie Bezoldiging van onder wijzend personeel Prof. P. Zeeman Cirkel-raadsel Is de zomer gekomen' i Eerste week-end op de H. Land stichting te Nijmegen Katholieke cultuur EMIGRATIE NAAR ZUID- AFRIKA Nederlandsch-Zuid-Afrikaansche Vereeniging verleent zoo veel mogelijk hulp Wijziging en regeling in verband met het bezit van de hoofdacte MOTOR TEGEN HANDKAR Berijder tengevolge van val overleden Grootsche huldiging en koninklijke onderscheiding BOTSING TUSSCHEN AUTO EN TRAM Een inzittende ernstig gewond ONS PRIJSRAADSEL Oplossing vorig raadsel Prijswin naars ZIEKENHUIS-RUIMTE TE VEEL? Regeering heeft onderzoek ingesteld INDISCHE ZAKEN Zorglijke toestand van inheemsche bevolking op Java UIT DE STAATSCOURANT Diplomatieke dtefl' Onderscheid^6 Pensioen!^ Artnenr0fii BelastingV**6 cretr Kon. Landm piiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiBRABANTSCHE BRIEVEN Alom maneuvels teugen den a anstaanden gasoorlog D'n Fielp wil E 'n prop-hol minium Een idee van den Dré E 0. Het bestuur der stichting Kath. Gemeen schapsoord heeft een cultureele conferentie ge organiseerd in het pelgrimshuis op de H. Landstichting te Nijmegen. Deze is Zaterdag begonnen en wordt vandaag voortgezet. Het doel van deze bijeenkomst is bespreking der richtlijnen voor een algemeen katholiek cultu reel program. Zaterdagmiddag werd dit eerste weekend geopend. Deze conferentie werd bijgewoond door een zestigtal representatieve figuren uit de kringen, dié werkzaam zijn op katholiek cultureel terrein. In zijn openingswoord toekende de heer Bernard Verhoeven karakter en beteekenis van dit weekend. Omtrent het gemeenschapsoord mag geen wanbegrip ontstaan. Het is geen gebouw van staal en steen, van ziellooze ma terie alleen. In dit constitueerend weekend berade men zich over de normen, die over de primaire levenswaarden, over zijn en niet-zijn beslissen. Doel van het Gemeenschapsoord en van dit weekend is het belichten van de waar heid, dat de Nederlandsche katholieke ge meenschap niet kan worden gefundeerd op machtsformaties, maar op den geest, de cultuur, die allen bindt. Prof. Mag dr. J. B. Kors O.P., bestuurslid van de Stichting Katholiek Gemeenschapsoord legde den grondslag voor de verdere bespre kingen in zijn inleiding over „Grondslagen en richtlijnen der Katholieke Cultuur." Op welke gebieden kan de cultiveering van de menschelijke natuur zich bewegen? Aller eerst springt in het oog het sociale karakter van de menschelijke natuur. Menschelijke cul tuur is bij uitstek sociaal, en ontstaat slechts door samenwerking van de menschheid in haar geheel. De menschelijke cultuur heeft tot voor werp de drie gebieden der menschelijke na tuur: verstand, wil en gemoed. Het verstand wordt ontwikkeld door de wetenschap. Het gemoedsleven, ziel en lichaam beide be roerend, vindt zijn hoogste uiting in de kunst. De kunst moet den mensch dienen tot zijn hoogste levensideaal, in zijn streven naar God. Een daad is eerst menschelijk, indien gewild en op een doel gericht. De daad moet dienen om het leven van den mensch rijker te maken door de beheersching van de natuurgoederen. In dezen zin kan de menschelijke daad elk terrein bestrijken, immers alles tot het levens doel richten. Het Christendom is steeds zeer reëel ge weest, in tegenstelling tot ketterijen, die ont houding op velerlei terrein predikten. Uit dit alles volgt, dat grondslagen en pri maire uitingen van cultuur zijn: godsdienst en zedelijkheid. God immers is hoogste voor werp van onze kennis, en hoogste doel van onze daden. Dit alles is, uit den aard van de menschelijke natuur, slechts te verwezenlijken in de gemeen schap. Cultuur is ten slotte te definieeren als de sociale ontwikkeling van de menschelijke capa citeiten in de richting van het hoogste en laat ste doel van ieder menschenleven. Spr. gaf dan een beschouwing over de oor zaken van verval der cultuur. De christelijke cultuur, omvattend het essen tieel menschelijke, den geheelen mensch in al zijn strevingen, bezit de eigenschappen om een cultuur blijvend te maken. Het christendom neemt den mensch zooals hij is, en erkent zijn behoefte aan zinnelijk genot. Doch er is in de menschelijke natuur iets stuk geslagen, waar door de harmonie plaats maakte voor tegen strijdige bewegingen. Ook daarmee houdt de christelijke cultuur rekening, en vraagt allereerst boetvaardigheid, waardoor de geest weer meester wordt van de innerlijke strevingen van den mensch. Onze gemeenschapszin, onze sociale daad, wordt verheven door het bewustzijn van het gemeenschappelijk lidmaatschap van het Li chaam van Christus. De menschheid dienen kan men slechts met werkelijke goederen te schenken: met de gaven der tot het bovenna tuurlijk plan verheven christelijke cultuur. Daartoe zal ieder voortdurend aan zichzelf heb ben te werken, zal ieder God moeten smeeken, en elke rem, gemakzucht en egoïsme opzij zet ten. Een groeiende Liefde kan het ideaal ver wezenlijken van een christelijke cultuur, die niet meer zal vergaan. Des avonds hield Prof. Dr. Jac. v. Ginneken S. J. een inleiding over: „De volkscultuur ge zien in verband met tooneel, litteratuur, on derwijs en opvoeding." De Nederlandsch-Zuid-Afrikaansche Vereeni ging heeft Zaterdag te Amsterdam haar alge- meene vergadering gehouden. De voorzitter, prof. dr. J. Pont, herinnerde in zijn openingswoord aan een belangrijke ge beurtenis, die 25 jaar geleden plaats vond: de totstandkoming van de Unie van Zuid-Afrika. Wat 25 jaar geleden ondenkbaar scheen, be staat thans: een krachtig Afrikaansch bewust zijn dat ook van Engelsche zijde wordt erkend. Daarom is er, evenals 25 jaar geleden, reden om met vreugde en dankbaarheid het heden aan te zien. Spr. merkte voorts op, dat er dit jaar groote vraag is naar emigratie naar Zuid-Afrika. De werkzaamheid van het bureau der Vereeniging is dan ook de eerste maanden van dit jaar ge heel voor deze zaak opgeëischt. Velen hebben, door bemiddeling van de Zuid-Afrikaansche Vereeniging, een nieuw arbeidsveld in Zuid- Afrika gevonden. De vereeniging is bereid, al len te helpen, van wie met eenige zekerheid verwacht kan worden, dat er een plaats voor hen is te vinden. Een dezer dagen ontvangen telegram meldde echter, dat de markt voor timmerlieden oververzadigd is. Nadat de verschillende verslagen waren goed gekeurd, werd in de vacatures, ontstaan door periodiek aftreden en bedanken van leden van het hoofdbestuur, voorzien door de verkiezing van jhr. mr C. Beelaerts van Blokland te Zeist; prof dr. G. Besselaar te 's Gravenhage; mr. G. B. Fortuyn te Groningen; den heer J. A. A. Hartland te Voorburg: ir. E. Middelberg te Loe- nersloot; dr. A. Welcker te Amsterdam; dr. H van Beeck Vollenhoven te Heemstede en prof. dr. A. A. van Schelven te Haarlem. Vervolgens hield de gezant van de Unie van Zuid-Afrika te 's Gravenhage, Z. Exc. H. D. van Broekwjizen, een voordracht over: „De studie van Zuid-Afrikaners in Nederland". Dr. A. R. Zimmerman heeft verteld van zijn inarukken van een reis door Zuid-Afrika. De Centrale commissie voor georganiseerd overleg in ambtenarenzaken behandelde in haar jongste vergadering het voorstel tot wijziging van het bezoldigingsbesluit, er toe strekkende een onderwijzer, die na 1 Januari 1936 de hoofd acte behaalt, de thans aan het bezit dezer acte verbonden hoogere wedderêgeling slechts toe te kennen, indien belanghebbenden dan. hetzij hoofd eener L. O. school is. hetzij verbonden is aan een U. L. O.-school. hetzij krachtens art. 192 tweede lid der Lager Onderwijswet 1920 in het bezit van die acte moet zijn. Bij meerderheid van stemmen besloot de com missie. zich te vereenigen met de voorgestelde wijziging, mits aangevuld dat bedoelde hoogere wedderegeling ook zal worden toegekend aan een onderwijzer, die na 1 Januari 1936 de hoofdacte behaalt, indien hij tien dienstjaren telt. Eenparig was de commisie echter van oordeel, dat. indien het in het voornemen der regee ring zou liggën om de in de bezuinigingswet aangekondigde salarisverlaging te effectueeren door een algemeene herziening van het bezoldi gingsbesluit. in den zin van eene herwaardee ring der ambten en onderlinge salarisverhou dingen. het aanbeveling verdient de voorgestelde wiiziging bij die algemeene wijziging te betrek ken. Zaterdag is op den Provincialen weg te Zaandam, ter hoogte van den overweg van de spoorlijn naar Hoorn, de 26-jarige dansmeester J. Vrolik, die op een motorrijwiel reed, in botsing gekomen met een handkar, waarbij hij kwam te vallen. Kort daarna is de ongelukkige ten gevolge van dezen val in het gemeente-ziekenhuis over leden. Wat voor een soort zakenman is dat? Z'n rheumatiek is 't eenige waar hij eerlijk aange komen is. Holite Humor, Londen In een openbare zitting in\de aula van de Universiteit te Amsterdam is Zaterdagmiddag prof. P. Zeeman, wegens het bereiken van den 70-jarigen leeftijd, op grootsche wijze gehuldigd. Voor deze hulde had zich een eere-comité •gevormd, waarin hadden zitting genomen mr. H. P. Marchant. ihr. mr. dr. A. Röell. dr. W. de Vlugt en prof. dr. J. v. d. Hoeve Voorts was een comité samengesteld, waarvan prof. J. D. van der Waals tot voorzitter werd gekozen van het daaruit gevormde uitvoerend comité. Voorts hadden comité's uit schier alle landen zich hier. bii aangesloten. De aula was geheel gevuld met vooraanstaan de mannen uit de wetenschap, toaa de zeven tigjarige. voorafgegaan door leden van het eere-comité. werd binnengeleid Prof. J. D. v. d. Waals, voorzitter van het huldigingscomité, heette deze allen welkom, in zonderheid den Minister van Onderwijs. Kun sten en Wetenschappen a.i.. prof. Slotemaker de Bruine en enkele vertegenwoordigers van bui- tenlandsche Universiteiten. Vervolgens sprak hij prof. Zeeman toe en herinnerde aan den fatalen termijn, die voor hem is gekomen. Uitvoerig stond spr. stil bij het werk, dat prof. Zeeman heeft gedaan, aan de vele onderzoekingen, die hij tot een goed einde heeft gebracht. In het bijzonder wees hij op het „Zeeman-effect waarvan in October 1896 de eerste publicatie is verschenen. Als een uiting van waardeering voor dit be langrijke werk is thans zei spr. een feest bundel samengesteld van omvangrijken aard, waarin de grootste plaats aan buitenlandsche auteurs is gegeven. Onder applaus overhandigde prof. v. d. Waals dit lijvig boek aan den jubilaris. De Minister van Onderwijs, Kunsten en We tenschappen a.i., prof. Slotemaker de Bruine, Te Huizen (N.H.) is een kaasauto tegen een uit Hilversum komenden Gooischen tramwagen gebotst, op het kruispunt Naarderstraat-Cein- tuurbaan. De botsing was zeer hevig en van de drie inzittenden van den auto werden twee per sonen tamelijk ernstig gewond. J. Kos, die nsast den chauffeur zat, werd door de voorruit geslingerd. In bedenkelijken toestand is hij naar het ziekenhuis overgebracht. De chauffeur D. Kos, een neef van den eerste, liep een bloe dende hoofdwonde op. De auto is zwaar beschadigd, terwijl ook de tram eenige schade opliep. Dat dubbele dozijntje loopt zooals de nummering laat zien met de wijzers van de klok mee. Het is om 24 woorden elk van 6 letters te doen: in eiken ring dus telkens één letter, en zoo, beginnend bij het cijfer, naar het cirkeltje in 't midden, waarin de r staat, die de eindletter van al de 24 woorden is. Zijn deze naar de aangegeven beteekenissen juist ingevuld, dan geven de letters op de plaats der cijfers van 124 een bekend spreek woord te lezen. De beteekenis der 24 woorden is de volgende: 1 wapen, 2 schelpdier, 3 eveneens, gelijk, 4 Amerikaansche geldswaarde,5 elkander. 6 mi rakel, 7 roofdier, 8 een der getallen van een breukvorm, 9 vlag, vaan, 10 evenwel, nochtans, 11 eetlust, 12 natuurverschijnsel, 13 horizon, 14 elk der getallen van een product, 15 kolen wagen aan den trein, 16 hachelijke toestand, 17 dwaling, 18 vogel, 19 de herfsttijd, 20 coif feur, 21 uitruster van schepen, 22 offertafel van den priester, 23 oudste lid eener verga dering, 24 neerslachtig, ook duister. Nog even zijn opgemerkt, dat alle woorden tweelettergrepig zijn. Onze 35 woorden zijn naar gegeven om schrijvingen: 12: kolom. 23: menie. 34: enkel. 45: ledig. 56: groei. 67: ieder. 78: renet. 89: tarra. 910: atlas. 1011: schip. 1112: peluw. 1213: weide. 1314: erker. 1415: regen. 15—16: netto. 1617: opera. 17 18: avond. 1819: dreef. 1920: fruit. 2021: tasch. 2122: heden. 2223: niets. 2324: schub. 2425 bodem. 2526: molen. 2627: noest. 2728: troep. 2829: pruik. 2930: koper. 3031:radio. 3132: orgel. 32—33: lente. 33— 34: eenig; 3435: graaf. 3536: flets. Er waren in dezen schakelaar blijkbaar een paar nummertjes, die het zaakje maar niet zoo „vanzelf lieten loopen": die huidbedekking èn die' hoofdbedekking b.v. hebben het wellicht meerderen doen opgeven, terwijl ook velen, die een goed woord n ij v e r voor 2627 vonden, echter voor de schakel 2728 met een reeks kwamen, om zóó door middel van 28—29: steek, tot het metaal koper te kunnen geraken! J. van Beest, Czaar Peterstraat 159 Hl, Am sterdam CC.). Mej. Corry Brandt, Wamsveldsche Weg 64, Zutfen. Mej. J. Op den Camp, Ceintuurlaan 102, Ginneken (N.-Br.). C. H. Colaris, Joh. Hollmanstraat 16 b, Maastricht. Mej. M. van Dijk, St. Jozef Stichting. Begijn hof 7 zw., Haarlem. Chr, van Hees, 2e Oosterparkstraat 121 II, Amsterdam (O.). A. Hoogen, Kleverparkweg 31, Haarlem. Mej. A. Hoosemans, Newtonstraat 326, Den Haag. A. Jenner, Abstederdijk 15, Utrecht. C. J. Jütte, Langegracht 55, Maarsen. Hendr. Kersjes, Staringstraat 3, Arnhem. Mej. Anny Knape, Kampersingel 50 rd. Haarlem. C. van Loon, Rozenstraat 28, Arnhem. W. G. Mattheus, Laan van Nieuw-Guinea 39 bis, Utrecht. Mej. Truus Mees, Van Hilligaertstraat 66. Amsterdam (Z.). Mej. Annie Pel, Twijnstraat 7, Utrecht. Mevr. C. v. d. Poel, Huize „St. Bavo", Kerk- laan 85, Heemstede. T. Rosier, Zomerzorgerlaan 15, Bloemendaal. Mej. T. Scholten, Kerkstraat 36. Arnhem. C. Tennen, Passeerdersgracht 19 hs, Amster dam (C.). H. G. Vermeulen, Rijnlaan 15, Utrecht. Mej. M. G. Voeth, Nieuwegracht 57, Utrecht. Mevr. A. Vrolijkv. d. Plas, Akkerstraat 11, Eindhoven. W. de Waal, Adm. de Ruijterweg 124, Am sterdam (W.). Mej. N. Weller Laareschsingel 47, Enschede. Onder de goede oplossers worden elke week 25 prijsboeken verloot, welke door de admi nistratie worden toegezonden. Inzendingen met vermelding van adres en leeftijd onder de oplossing tot Donderdag 12 uur aaij den heer G. M. A. Jansen, Ruijs- daelstraat 60, Utrecht. zeide vervolgens, dat de regeering groote be langstelling heeft voor mannen van de weten schap, die daarvan als een sieraad worden er kend. Echter de regeering heeft het niet bij belangstelling alleen mogen laten en H. M. de Koningin heeft den thans 70-jarige benoemd tot Commandeur in de Orde van den Nederland- schen Leeuw (applaus). Het is de regeering een vreugde, zeide spr., u op deze wijze te mo gen onderscheiden. Voorts voerden het woord de president-cura tor, dr. W. de Vlugt, prof. L. E. J. Brou wer, prof. dr. A. Sommerfeld uit Mün- chen, prof. dr J. E. Verschaffeit uit Gent; ver der sprak prof. dr. A. N. de Groot als oud- leerling namens de leerlingen van den hoog leeraar mej. Venema vriendelijke woorden, waarna namens het technisch laboratorium- personeel dank werd gebracht voor hetgeen prof. Zeeman steeds voor dit personeel had gedaan. Prof. v. d. Waals onthulde ten slotte onder applaus het wel gelijkende bronzen borstbeeld van prof. Zeeman, dat hem geschonken werd door vereerders en vrienden en dat vervaardigd is door den beeldhouwer Wertheim. Een dik album met de namen der schenkers werd hier nevens overhandigd. Prof. Zeeman sprak daarop een dankwoord. Uit een ingesteld onderzoek is gebleken, dat het aantal bedden in de onderscheidene zie kenhuizen in Nederland belangrijk grooter is dan de behoefte, een groot aantal bedden is regelmatig niet bezet. Hieruit ontstaat een toestand, die economisch zeer bedenkelijk is, zonder eenig hygiënisch voordeel te bieden. Uitbreiding van het aantal bedden, vooral wanneer dit onoordeelkundig geschiedt, zou den toestand nog belangrijk kunnen verergeren. De regeering overweegt maatregelen om dit te voorkomen. In verband daarmede raadt de Minister van Sociale Zaken aan, dat degenen, die plannen hebben tot uitbreiding van bestaande oprich ting van nieuwe ziekenhuizen, hem met spoed doen weten, in welk stadium deze plannen op 26 Mei verkeeren. Bij de nadere uitwerking der aanhangige voornemens, kan de regeering daarmee zooveel mogelijk rekening houden. Blijkens het voorloopig verslag der Tweede Kamer over de wetsontwerpen houdende goed keuring van de besluiten van den Gouverneur- Generaal van Ned. Indië tot wijziging en aan vulling in verschillende afdeelingen der Indi sche begrooting 1935 en vaststelling van de be grooting van 's Lands Caoutchoucbedrijf werd gevraagd welke de resultaten zijn van het toe gezegde overleg tusschen den minister van Ko loniën en den Gouverneur-Generaal inzake de bezuiniging met betrekking tot het kantoor van Arbeid. Gevraagd werd om een volledig overzicht van de met de rubberrestrictie verkregen resultaten, alsook van de bedragen welke als opbrengst van het uitvoerrecht op de bevolkingsrubber in 's Lands schatkist zijn gevloeid. Verscheidene leden, wijzend op den zorg lijken toestand, waarin de inheemsche bevol king zoowel in Oost-, Midden-, als in West- Java in steeds ernstiger mate komt te verkee ren, drongen aan op het nemen van krachtiger maatregelen ten einde die bevolking voor ver der gaande verarming te behoeden. Verscheidene leden verzochten een uiteen zetting te mogen ontvangen inzake de door de Regeering reeds getroffen en mogelijk nog te ti effen maatregelen ter gezondmaking van de suikerindustrie. Bij verscheidene leden bestond ernstig be zwaar tegen de verhooging van de militaire uit gaven. jjjcrgu on Nadat het weer gedurende dertien jeö afgebroken te koud is geweest is _ein'koinen. betere weerstoestand tot ontwikkeling S jjet die voor het eerst sedert de mooie dag® heeft begin der maand een mildere temperatu j,et gebracht. Het merkwaardige is hierbij eigenlijk de storm was, die de temperat doen stijgen. door een Dat koude weer werd veroorzaakt ..^den kouden luchtstroom, die uit het hoog® ais komende, het grootste gedeelte van Eu^ zette- het ware onder een vloed van koude luc jjjeld, Eerst toen deze Noordelijke luchtstroom kon het weer warmer worden. De eerst rijke verandering in den algemeenen af stand begon reeds Dinsdag, toen over n ^ere delijkste gedeelte van Europa een ein(je Westelijke luchtstroom doorkwam, die e luC[it maakte aan de toestrooming van de k°u uit het hooge Noorden. Daardoor kreg echter nog geen warmer weer. 0vet Ongeveer tezelfder tijd ontwikkelde z in de Middellandsche Zee een depressie, gijjed verband met het voortbestaan van ee",en e®11 van hoogen druk over de Eritsche EiIa' jfitf zoo sterk verval in luchtdruk van N. ^tig® Z.O. in het leven riep. dat een stor, q0st®11 Noordoosten wind ontstond, die uit he voer<je. warme lucht naar en langs ons lan Hieraan is jvoor het grootste deel de pi- van de temperatuur tot boven het norn veau te danken, terwijl waarschijnhj dilcffjjis werking in de vrije atmosfeer, een hiei jn voorkomend verschijnsel, ook eenig aa j^eft de sterke stijging van den thermöme gehao. t 'eing Deze oorzaak van de temperatuurstijg d® intusschen een onaangename zijde, n- wind drie dagen lang zeer krachtig is v8n langer dan gewoonlijk bij de ontwik^va1 een gelijksoortigen weerstoestand het - ienge* Gelukkig neemt de beteekenis van de ^rjgênS noemde depressie nu snel af en daar o vlln nog geen kans is, dat een nieuwe doord polaire lucht naar het Zuiden tot sta/Lr we®" kunnen we nu over het algemeen zach ^^i5, verwachten dan het den laatsten tijd ge (Nadruk verbode»' {t Bij K. B. is de gezantschaps-attaché Pjjpjse' R. van Houten, bevorderd tot gezantsc cretaris der tweede klasse. jjUef Bij K. B. is C. Blanken, hoofdinspecteur^ p0. der bereden afdeeling van de gemeentelij d® litie te Amsterdam, benoemd tot ridder Orde van Oranje-Nassau. jjc"" Bij K. B. is aan F. W. M. Hoogen va£eret>>' gelande, bankier te Serooskerken (Wa*c verlof verleend tot het aannemen van 2J ^y noeming tot officier in de Kroonorde v lie. med»*1' Bij K. B. is toegekend de bronzen eere rfe le der Oranje-Nassau Orde aan H. va;1fdee' Waardt, agent van politie bij de bereden ling te Amsterdam. i del Bij K. B. is met ingang van 1 Juni b^a5teJJ Pensioenraad benoemd tot commies in dienst E. T. Steller. ial5 Bij K. B. is te rekenen van 1 Mei elira9 Dr. A. van Oven, secretaris van den Arm te Dordrecht, op zijn verzoek als zoodan vol ontslag verleend. Bij K. B. is benoemd tot (tweeden) ris van den .'Raad van Beroep voor de n<j HO r CV A i Uvil .- IVUUU VUJ.1 JJVl Wjy I - ,v- belastingen te Alkmaar Mr. H. Schuurma vocaat en procureur te Alkmaar. Bij K. B. is benoemd tot commandah^j j, het regiment grenadiers de luitenant ko re' A. G. van Andel, commandant van het .pel' giment infanterie, zulks onder eervolle fing uit zijn tegenwoordig commando. deJ Bij K. B. zijn benoemd: bij het w»P „dan infanterie: tot luitenant kolonel, comm van het 7e regiment infanterie de I°f^niede' N. van Bavel van het 10e regiment in:fa tot luitenant-kolonel, onderscheidelijk dcf staf der lie infanteriebrigade, bij den s Ille infanteriebrigade en bij den'staf jder ,de' de grenadiers en jagers (Ie infanterie»1 pet de majoors H. J. van Steensel gezegd va rC?P' Aa, A. P. van Velthuijsen en N. Gerlach' ^ep van den staf der lie infanteriebrigam^pji» staf der lie infanteriebrigade en het reg jp' grenadiers; tot majoor bij het 19e regime,»^ fanterie de kapitein L. A. C. de Bock. adJ pet van den staf der IVe infanteriebrigade; ^te- wapen der Koninklijke marechaussee: to nant-kolonel de majoor Jhr. A. D. Lam® óe' van dat wapen, commandant der 3e dhj1 ^pi' Koninklijke marechaussee; tot majoor de tein H. W. R. Croiset van Uchelen van d fi> pen, administrateur van de grensbewaki vreemdelingendienst. ULVENHOUT, 21 Mei 1935. Menier, Wij rijen teugeswoordig wèl parmaantig mee in den Weareld-Vrede! Gin stad of stadje meer. da z'n eigen as zoodanig respecteert, of daar worren maneuvels gehouwen teugen den aanstaanden gasoorlog! En as ik 't daar zoo 's over hebben wil, dan komt da, omdat z'ok bij ons in de Stad Berda zijn bezig gwiest mee die oefeningen. Ochja hoe is da? As op 't durp 'nen mensch z'n been brikt, dan zijn we daar meer van ontdaan, dan van 'n bericht in de kraant, dat er 'n millioen Chi- neezen zijn opgevreten deur de ratten, om 's iets te zeggen. En da komt nou nie daar vandaan, da wij denken: „ollee, daar zijn meer Chineezen in de weareld, dan Ulvenhouters," ok nie omda wij iets „hebben" teugen 't Laand van den Pinda man, maar hoe verder kt, hoe minder be- laankstelling. En toen ik verlejen week zoo ineenen mee mijnen wagel midden in 'nen namaak-ooriog ree, ollee, toen kreeg ik toch 'nen aarigen iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii smaak in mijnen mbnd. 't Was plotselings zóó dichtbij, 't resul taat van twintig jaren. Vrede- stichterij, da 'k er efkens van verschoot. 'k Docht: Dré, docht ik, hier kunde gij wa leeren. En ik zeg maar zoow, amico: 'nen mensch is nooit te oud om te stikken! 'k Zette dus gaauw mijnen wagel laankst den kaant, douwde den pin tusschen twee straatsteenen in en 'k vrong m'n eigen tusschen de menschen naar de eerste rij. Nouw, 't ging er naar toe, jonk! Boven, in den gevel van 't stadhuis hing 'nen soortement van omgekeerden trechter en da öink loeide, of heel de stad in braand stond. Da was zooveul as onzen Kuster z'n klokske, da klept, ten bewijze dat de kerk beginnen gaat 'n Waarschouwing. Ge begrept: 't waren maneuvels. Dus 'nen Ginneraal of 'nen aanderen hooge, ik ben nooit verder gekomen onder dienst as plotsver- vaangend kurperaal en da nog maar éénen avond, toen hij mee z'n meske uitmoest, zooda veur mijn alles boven den raang van sergeaant majoor plusminus „ginneraal" is maar den een of aanderen hooge dan, trad op as lucht eskader en strooide vlammekes in de rondte in plak van bommen mee mosterdgas. De bommen waren nog nie koud, of daar lag al 'nen dooie! Ik trof 't kollesaal, 'k had sjuust 't gezicht op 't lijk. 'n Heel seerjeus en net lijk was 't ok, waant in plak van 'n pepke aan te steken, ging 't net jes 'n kwartier op de keien leggen. Toen kwamen de vuilnismannen, de gemeen tereiniging zoogezeed. En zuilie strooiden om den dooie 'nen witten kraans van bleekpoeier. Ik docht eerst da ze da dejen om 'm goed te zien, waant de motorpliesie ree nogal druk in de rondte en eh lijkenschennis is zelfs in 'nen namaakoorlog te bar, maar daarna wier heel de markt mee bleekpoeier besneeuwd. Toen kwam er 'nen aanderen wagel van de reiniging en die begost water over 't witsel te sproeien, zoodat heel de markt begost te ruuken as ons achterhuis op Maandag, as Trui aan den wasch staat. Ge verstaat, dat al die mannen 'n gasmaske veur d'r gezicht hadden. Waar ik ditte van ge leerd heb, ik heb m'n oogen goed den kost gegeven, ge kunt nooit weten, na zooveul Vrede- stichterij, maar ditte heb 'k toen in de gaten gekregen: ge mot nie toevallig verkouwen zijn. as ze daarboven op de „flitspuit" gaan douwen, waant oewen kokkerd snutten, mee zo'n dink veur, is onmeugelijk. En krabben as 't juukt, is evengoed uitgesloten! Terwijl den Blaauwe, die altij pruimt, 'n heele toer zal hebben as 't een maal „zoowijd" is, om deur dieën slurf te „kèt- sen." Afijn, dat allegaar tusschen 2 hokskes en stripkes. As de boel was natgespoten, kwamen de rooie- kruismannen 't lijk halen. En mee da ze 't op- ropten, viel éenen z'n gasmaske mee 'nen kwak op den dooie z'nen kop. 't Lijk vroeg toen aan den Rooie-kruisman of ie bela hm laaitafeld was en da waren de leste woorden die 't lijk sprak. Waant éen minuutje later was 't sjecuur opgeborgen in 'n ziekenwageltje en wier ie „achter de coulissen" gerejen, za "k maar zeggen. Vijf minuten later stond den dooie naast me. „Zijde nouw in de hel of in 't vagevuur?" vroeg ik 'm. „Mijn m'n zorg," sprak 't lijk: „Tc ben blij da 'k weer op m'n pooten staai." „Ze hebben 'n portretje van oe gemoktzee ik: „toen ge dood was." „Weet ik," zee-t-ie: „da,'s veur de kraant, maar 't komt nie onder de fermilieberichten." Ondertusschen had den gasafweer nie stil gestaan! Steeds kwamen nieuwe wagels van de reini ging aangerejen. Mee zaand, mee water, mee vegers en dweilen, 't stond nie stil. Maar ditte heb ik er o.a. van geleerd, amico: den gas-oorlog zal hoofdzakelijk gevoerd wor den deur vuilnismannen Oh, daar zijn nog meer maneuvels ge houwen, maar die heb 'k nie allemaal af kun nen wochten. 'k Moest verom naar Ulvenhout, wilde-n-ik alvast thuis nog 'n bietje den lieven Vrede be waren Waant da ziede dikkels: ge zult buitenshuis alle meugelijke moeite doen, om den vrede ce bewaren en 'n heel leger klaanten content stel len en as ge thuiskomt, hebt ge oorlog veur ge 't wit. En dan hedde dikkels meer last van zo'n oorlogske mee oew wijf, dan van 'n heelen weareldoorlog Maar inpersaant: 't ziet er merakels ongezel lig uit, in de weareld. Daar staat geschreven: en eenmaal zul len de levenden de dooien benijden We schieten al aardig in die richting. Waant in den Haag, heb 'k gelezen, bestaat al 'nen gaskelder. En de bedoeling is, om meer van zukke dinges te gaan bouwen! We beginnen al bij 't leven onder den grond te kruipen. We hebben ons eigen beschaafd in 'n kringeske. We zijn weer uitgekomen bij den toestaand van holbewoningTerwijl 't in dc bedoeling mot liggen, da we allemaal ons eigen hol, ons eigen graf gaan graven, om eenmaal, as ze daarboven ons willen gaan „flitten" as ongedierte, weg te kunnen kruipen en tijdelijk te huizen in ons hol-achter-'t-huis. Waant as ik 't goed gesnapt heb, dan is 't de bedoeling van de Overheid, om ons op te voeien, in stikgasafweer. We motten allegaar zelf zoo iets knutselen, waant de Overheid kan daar nie aan beginnen. Tc Heb 't geval mee de kameraads besproken. D'n Fielp was dalijk veur 'n prop-hol. „Kek 's," zee-t-ie: „de kwestie is deus, as wij mee z'n vijven 'n geriefelijk en gezellig holleke graven dan kunnen wij, wat er ok gebeurt, rustig deur- proppen. Terwijl in rustiger tijen, as we alleen maar 'n harrestatie te vreezen ebben van den Blaauwe, deur den Jaan, zo'n holleke ok nie weg te poetsen is." Veurloopig is 't allegaar nog 'n aardigheidje amico, laten we 't nog nie te tragisch opvat ten, da's veul, heel veul verkeerd! maar 't kan er van komen. De wetenschap en den Vrede zijn zoow kolle- saal gevorderd Den vredespresident, den Oppervredestichter. is al gedikkereerd mee den nobelprijs veur den Vrede en binnenkort wordt ie ge-adeld, we schieten verdacht-veul op. Na twintig jaren konterbutie. betaald te hebben aan de Geneef- tje" sche Vredestichterij, kruipen we onder grond weg veur de a s. „flitterfj". ,j. v®1' Waar ik ok nog aan gedocht heb, ,<1^ gende. Zouwen de stejen gin ondergro ^et' parkeerinrichtingen kunnen bouwen, die een gas- en bomvrij zijn. vcl1 In dagen van „Vrede" geraken dan auto's uit de straten, wat de veiligheid te» komt en in dagen van oorlog beschik® cjl' over massa-schuilplotsen teugen kerry-' v s#' lily-, mosterdgas en aandere gepeperde gaskes. n e* Veural ok, omdat den stadschen me» de burgemeesters zoo fel op bouwen zl' In Amsterdam, Rotterdam en den leen al, staan samen veertigduuzend w° ?jji> leeg, omdat.... er veertigduuzend te veu Bóven den grond is 't nouw meer da v,cii» lekes, dunkt me. Daar bleft aamper Pla t 'n grazende koei, laten ze nouw maar ^\e' den grond beginnen! Daar komen we toe maal terechteyef Aan den eenen kaant ontlasten we de en pleinen van stilstaande auto's, die keer in den weg staan, aan den aa kaant raken we wa bouwers kwijt en teO dp krijgen we beste vluchtholen, teugen d< Vrede volmaakt gesticht is! En ik zeg maar zoo: as 'n heel vold<Teji onder den grond zit te proppen, te b1"1 te pandoeren, welken vijaand ziet dan om hier ruzie te komen maken....? Ade^ De waterlinie is uit den tijd. Daar ze overhenen, mee 't gemak of 't 'nen ■^e'1 is....! We motten nouw den grond onzen tijd. Waant daar staat geschre afijn da witte! Ik schei er af. Veul groeten van hol tot hol v0e oewen toet DB^

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1935 | | pagina 6