De „Normandie" behaalt den
„blauwen wimpel"
De deviezen-processen tegen
Duitsche kloosterlingen
EEN EEUWFEEST TE LEUVEN
Gevechten in
Oost-Afrika
Het nieuws van heden
-miM musset
IN RECORDTIJD OVER
DEN OCEAAN
DE ALMA MATER VIERT
HAAR JUBILEUM
HEEFT 'TEPISCOPAAT
UITSPRAAK GEDAAN?
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DINSDAG 4 JUNI 1935
Ochtendblad
Runciman voelt niets
voor blauwe linten
Kapelaans uitgewezen
Mgr. Ladeuze 25 jaar
rector
De haat tegen het orde
kleed
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bijvooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
EEN EN ZESTICSTE JAARGANG No. 19368
Een succes voor het elegant
gebouwde Fransche
reuzenschip
In de buik....
Blauwe wimpel
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii|
Een eeuw lang heeft de universi
teit er de katholieke weten
schap gediend
Prof. Piccard vermaakt zich op een
Parijsch kinderfeest. Hij verkoopt stra
tosfeer-ballonnetjes voor een liefdadig
doel
In Engeland zijn groote luchtmanoeuvres gehouden. Torpedo- en bommenvliegtuigen worden gereed gemaakt
In Düsseldorf is een soort orde van
bruine zusters als surrogaat
der congregaties gesticht
te Berlijn door haar, buiten het gerecht om,
zware boeten op te leggen. Openbare processen
tegen instellingen der Katholieke Kerk komen
de Duitsche regeering natuurlijk goed van pas.
En daarom wordt er den Katholieken geen een
gespaard. De agitatie kan voorloopig duren tot
Kerstmis. En waarschijnlijk nog langer.
Aan Italiaansche zijde dertig,
aan Abessinische zijde een
tiental dooden
Ook Fransche en Engelsche
versterkingen
„Toestand ernstiger
By de nachtelijke tuchtoefeningen te
Londen, stond bij den ingang van het
vliegveld Hendon een mechanische
schildwacht
Het onverwachtst
HANDELSBESPREKINGEN
MET FRANKRIJK
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
NEW-YORK 3 Juni (Reuter). De „Nor-
mandie", het reusachtige nieuwe Fran
sche schip, is vanmorgen om 10.50 uur
bij het lichtschip Ambrose aangeko
men. Het schip heeft derhalve het re
cord voor den overtocht over den At-
lantischen Oceaan met 2 uur en 28 mi
nuten verbeterd.
De gemiddelde snelheid bedroeg meer dan
29 mijl.
De „Normandie" heeft de reis volbracht in
Vier dagen, drie uur en twee minuten, met een
gemiddelde snelheid van 29.98 knoopen per
Uur, waardoor alle records zijn geslagen.
Gisteren behaalde het schip over een af
stand van 754 mijl een snelheid van 32.39 knoo
pen per uur.
Op Hemelvaartsdag, om 20 minuten over zes
des avonds, is de 79000 ton metende zeereus van
Le Havre weggevaren, terwijl buitelende vlieg
machines een laatste saluut brachten.
Ten afscheid werd de boot verder gegroet
door drie sirene-stooten van de „Ile-de-Fran-
ce" en drie van de „Paris", waarop de „Nor
mandie" antwoordde door het geluid van zijn
„typhon", een nieuw apparaat, dat geen muzi
kaal geluid meer voortbrengt, maar een soort
geknal, een ontploffing, alsof een heele batterij
artillerie losbarst. Zoo werd het vertrek op alle
mogelijke wijze triomfant gevierd.
Reeds des avonds om half twaalf was het
Schip, dat makkelijk zijn snelheid van 60 K. M.
Per uur bereikte, en ook daarin zijn meesterlij
ke constructie bewees, te Southampton. Duizend
Passagiers, waarbij Madame Lebrun, de echt
genoot van den President der Fransche Repu
bliek, en twaalfhonderd matrozen zongen „God
Save the King".
Ook de verdere reis is grootendeels voorspoe
dig geweest. Het weer was kalm en helder.
Blaise Cendrars, de bekende Fransche schrij
ver, wiens bloed altijd in beweging komt als
«r sprake is van avontuur, van reizen en trek
ken, heeft de voorbereiding van de reis met
groote aandacht gevolgd en hield aan boord
de onzichtbare werkers gezelschap, die in de
buik van het schip aan de „accomodatie", aan
bet proviand, de machines en de tallooze in
stallaties bezig zijn. Daarvan vertelde hij in
»>Paris-Soir":
Het is fantastisch wat er allemaal ingeladen
Wordt om elkeen het vereischte comfort te ver
schaffen. Terwijl boven gelachen, gewandeld,
getennist, gedanst en luxueus gegeten en gedron
ken wordt, zijn in de ingewanden van het zee
monster honderden mannen bezig om te zor
gen, dat alles veilig en zonder fout of opont
houd verloopt.
Het toeval wilde, dat tegelijk met de „Nor
mandie" twee andere reuzenschepen, de „Ile-
de-France" en de „Paris", te Havre aan de ka
de lagen. Daardoor vielen de afmetingen van
het grootste schip hem tegen, zegt Cendrars.
IVaren die vergelijkingsobjecten er niet ge
feest, dan zouden de gigantische afmetingen
Van de boot hem meer hebben verbluft. Nu
blijkt het te gaan om een paar tientllen me
ters meer of minder.
Wat hem wel bijzonder trof was de nieuwe
vorm van dezen oceaan-oversteker. De „Nor-
mandië is gedurfd van lijn, maar in de gan-
sche contour van een groote volmaaktheid.
Het monsterlijke van de afmetingen is tot sier
lijkheid getemperd. Altijd hebben de Fransche
mailschepen, evenals de vroegere oorlogssche
pen, uitgemunt door fijnheid en elegante van
vorm.
De „Normandie" zet die traditie voort, welke
andere naties Frankrijk benijden.
Men kan niet genoeg krijgen, als men de
„Normandie" ziet, van de harmonieuze propor
ties van het mooie schip. De ingenieurs hebben
hier, in een zeer utilitairen vorm, dienstbaar
aan al wat techniek is, waarlijk schoonheid ge
schapen, een kunstwerk, een meesterstuk van
hedendaagsche aesthetiek, in den besten en
modernsten zin van het woord.
PARIJS, 3 Juni. (Reuter). Ofschoon kort
voor het aankomen van de „Normandie" bij
het lichtschip „Ambrose" werd gemeld, dat het
schip er niet in was geslaagd den „blauwen
wimpel" te behalen tengevolge van de slechte
weersomstandigheden, waardoor het schip ge
noodzaakt zou zijn geweest een omweg van 100
zeemijlen te maken, alsmede een kleine averij,
meldt thans Havas officieel, dat de oceaan-
stoomer van de Compagnie Generale Trans-
atlantique er wel in is geslaagd den „blauwen
wimpel" te behalen.
Zooals Havas officieel meldde is de reis vol
bracht in vier dagen, drie uur en twee minu
ten en bedroeg de gemiddelde snelheid 29.98
H Verwachting: Zwakke tot matigen, meest
jj| Zuid-Westelijke wind, zwaar bewolkt j=
met tijdelijke opklaring, waarschijnlijk
regenbuien met kans op onweer, weinig
verandering in temperatuur.
Verdere vooruitzichten:
H dering.
iiiiiiiiiiiilillliiiilliiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniH
weinig veran-
knoopen, waardoor het record, dat op naam
van het Italiaansche schip „Rex" stond is ver
beterd.
Op 4 Juli 1840 werd dit distinctief voor de
eerste maal toegekend aan het Engelsche
stoomschip „Britannia". Sindsdien was het lint
bijna steeds in het bezit van schepen van de
Cunard-line of van Duitsche schepen. Het ver
maarde schip de „Bremen" veroverde het en
daarna het zusterschip de „Europa". In 1933
echter ging de Italiaansche „Rex" er mee
strijken.
Nu heeft Frankrijk de eer willen opeischen
en met succes, ofschoon de „Queen Mary", die
spoedig in de vaart zal komen, er ook reeds
op loert.
Heeft deze wedstrijd in het bouwen van
steeds grooter en sneller schepen intusschen
wel veel zin?
De Engelsche Minister van Handel, Lord
Runciman, meent van niet.
In een rede, gehouden op een vergadering
van de nieuwe Anchor Line Company, oefende
minister Runciman felle critiek uit op den
bouw van reuzenschepen. „Blauwe linten", zoo
zeide hij, zijn veel te kostbaar, en er wordt te
veel voor betaald. Houdt rekening met de
eischen der economie. Het is verspilling van
kapitaal, zulke reuzen schepen te bouwen. Het
kweekt werkloosheid. Het is waar, wij hebben
de „Queen Mary", en wij zullen er nog zoo
een krijgen. Wij hadden geen „Queen Marry"
noodig.
Waarom niet de „Queen Mary" in drieën
gedeeld drie schepen hetgeen beteekent
meer arbeid bij den bouw en meer dan vijftig
maal meer voordeel in de vaart?
In de gemeente Stolberg bij Aken werden de
kapelaans Dunkel en Thoren gearresteerd, doch
spoedig daarna wederom vrij gelaten. Hun is
thans het verblijf in den stad- en landkreis
Aken ontzegd.
Onze correspondent te Brussel meldt ons d.d.
3 Juni:
Gisteren, Zondag, werd met groote praal te
Leuven het eeuwfeest gevierd van de weder
oprichting van de Katholieke Universiteit. Na
de totstandkoming van den onafhankelijken
Belgischen staat werd in November 1934 de
Alma Mater weder geïnstalleerd te Mechelen,
en het jaar daarop, 1835, krachtens een over
eenkomst gesloten met den Leuvenschen bur
gemeester Van Bockel, werd zij naar de aloude
Universiteitsstad overgebracht, waar ze de tra
ditie zou kunnen voortzetten van het Studium
Generale door Paus Martinus V opgericht in
1425 en door de Fransche Revolutie uiteenge
dreven.
Toen de Belgische Bisschoppen de Uni
versiteit in 1834 in haar functie herstelden,
telde zij 23 professoren en 86 studenten,
thans telt zij 218 professoren en 4.400 leer
lingen. Daarenboven is er nu een onderwijs
in het Nederlandsch naast een onderwijs in
het Fransch.
Dit alles werd met groote plechtigheid en
luister herdacht, en Z. Em. Kardinaal van Roey,
aartsbisschop, en al de Belgische bisschoppen,
benevens de Pauselijke Nuntius Z. Exc. Mgr.
Micara, waren bij de plechtige viering aanwe
zig. Te Leuven en te Heverlee vergaderden de
oud-studenten van de Katholieke Alma Mater.
Op het plein vóór het Kasteel van Heverlee
werd een solemneele Dankmis gezongen, waar
op een algemeene feestvergadering volgde. Hier
werd een schrijven gelezen van den Heiligen
Vader en toespraken gehouden door den Aarts
bisschop, door prof. Leo van der Essen, door
Mgr. Cruysberghs, den Vlaamschen vice-rector;
een sereen antwoord werd gegeven door den
rector, Mgr. Ladeuze.
Mgr. Cruysberghs heeft in het bijzonder na
druk gelegd op het feit, van historisch belang,
dat onder het rectoraat van Mgr. Ladeuze een
nagenoeg volledig onderwijs in het Neder
landsch werd georganiseerd aan de Leuvensche
Alma Mater. „Het is naar de opvatting van
Mgr. Ladeuze de volbrenging geweest van een
gewetensplicht, zeide Mgr. Cruysberghs, omdat
de verstandhouding tussehen twee taalgemeem
schappen in één staatsverband niet duurzaam
kan zijn zonder splitsing van het hooger on
derwijs. Daarom heeft hij lokalen bijgebouwd,
nieuwe instituten, laboratoria, en Mgr. Ladeuze
weet dat het hier niet slechts gaat om het
Vlaamsch in te burgeren als voertaal, maar dat
het een quaestie is van Nederlandschen geest
en cultuur. „Het kneden van dezen Nederland
schen geest is het werk niet van één persoon,
maar van gansch de katholieke universitaire
gemeenschap," verklaarde Mgr. Cruysberghs.
's Avonds had nog een bijzondere Vlaamsche
herdenkingsplechtigheid plaats.
Ook de Vlaamsche Rijksuniversiteit te Gent
bracht een hulde aan de jubileerende Univer
siteit van Leuven. Rector Bessemans liet in zijn
gelukwenschen uitschijnen hoe onze gewesten
een zware schuld van dankbaarheid hebben te
genover de oudste Universiteit van het land,
eeuwenlang de wetenschappelijke haardstede
van Noord-Europa, en hij verklaarde met wel
gevallen terug te zien op de verloopen eeuw van
intellectueele samenwerking tussehen Gent en
Leuven, tot uiting gekomen in een nooit onder'
broken uitwisseling van studenten en profes
soren.
Tegelijk met dit jubelfeest der Universiteit
van Leuven werd ook het 25-jarig rectoraat ge
vierd van Mgr. Ladeuze. In zijn hulde aan de
universiteit, „een grootsch cultuurwerk", dat, een
kind van de vrijheid, alleen in een vrij land als
het onze kon opbloeien," betrok rector Besse
mans dan ook den rector van Leuven, Mgr. La
deuze. „dien eerlijken, ruimdenkenden en plicht-
bewusten bevorderaar van het wetenschappelijk
leven alhier."
Het derde deviezenproces te Berlijn is
geëindigd met de veroordeeling van den
Franciscanerpater O. Goertler tot tien
jaar tuchthuisstraf en enorme boeten in geld.
Rosenberg verklaarde dezer dagen, „wat wij
deze weken aan vreeselijke processen beleven,
zullen wij tot Kerstmis toe nog beleven." Er
staat ons nog wat te wachten. Niet-katholieke
couranten, bij ons bijvoorbeeld „De Telegraaf",
meenen, dat deze processen wel overbodig zijn
en deze zaken onderhands met de Kerkelijke
autoriteiten hadden kunnen worden geregeld.
Feit is, dat de Duitsche regeering een devie
zen-zaak wèl onderhands heeft geregeld met n
'een Amerikaansche weldadigheidsmaatschappij val al£ martelaars.
Reuter meldde nog heden: Douane-beambten,
geholpen door leden der crimineele en geheime
staatspolitie hebben gisteren huiszoeking ver
richt in de bureaux eener katholieke cuitureele
instelling, welke verdacht werd van medeplich
tigheid aan deviezen-overtredingen.
Natuurlijk is het deviezen smokkelen, vooral
door ordeslieden in habijt, geenszins goed te
keuren. In het laatste proces gaf de verdediger
aanwijzing over de houding der kerkelijke auto
riteiten in Düitschland tegenover deze proces
sen. Hij zeide:
„De buitenlandsche pers probeert voortdurend
de aangeklaagden der kloosterlijke deviezenpro-
cessen tot martelaars te verklaren. Daaruit zou
men de conclusie kunnen trekken, dat de Kerk
de strafdaden der aangeklaagden niet als straf
baar beschouwt. Het tegendeel is het geval. Ik
ben op grond van onderhandelingen met de
Kerkelijke autoriteiten als gevolmachtigde te
beschouwen. Ik heb de opdracht gekregen, in
het openbaar den nadruk er op te leggen, dat
de Duitsche Katholieke bissohoppen een scherpe
scheidingslijn tussehen zich en de aangeklaag
den trekken. Zij beschouwen deze lieden, die
hun Duitsche vaderland en hun Kerk zulke
zware schaden hebben toegevoegd, in geen ge-
Deze verklaring, die nog niet te verifieeren
is, heeft grooten indruk gemaakt op de massa.
Wij moeten nu afwachten, of de Duitsche bis
schoppen zich werkelijk met de woorden van
den verdediger zulke identificeeren. In ieder
geval zal het goed zijn, dat er méér samenwer
king komt op financieel gebied tussehen epis
copaat en orde.
Naar de „Essener Nationalzeitung" (blad van
Goering) meldt, is het Duitsche Episcopaat van
pjan om bij het Vaticaan gedaan te krijgen, dat
de administratie van de Duitsche kloosters in
de toekomst onder controle en oppertoezicht
van de Duitsche bisschoppen gesteld wordt. Dit
P'.ar. vindt natuurlijk zijn oorzaak in de uiterst
pijniyke deviezenvergrijpen, die in de vorige
weken aan het licht gekomen zijn. Overigens
was dit een punt, waarover al jaren tussehen
het Episcopaat en de kloosters oneenigheid be
stond. Het Vaticaan heeft over deze kwestie
nog geen mededeelingen gedaan en het is nog
onbekend of het zich bij het Episcopaat aan
ze' sluiten.
Het bericht van de „Essener National-Zei-
tung" geven wij natuurlijk onder voorbehoud.
Eén ding is zeker. Deze pijnlijke deviezen-
kwestie behandelt de Duitsche regeering met
c!e grootst mogelijke onwelwillendheid tegen
over de orden, die zich toch onnoemelijke ver
diensten jegens Düitschland, vooral op charita
tief gebied, hebben verworven. Het geestelijke
kleed wordt met waren wellust aangevallen.
En daarbij komt het bruine kleed overal meer
en meer op gebieden te voorschijn, die tot nu
toe aan de kerken waren voorbehouden.
In Düsseldorf werd in de afgeloopen week
een soort orde van bruine zusters gesticht, die
den eed hebben afgelegd aan Adolf Hitler. Deze
zusters zullen, evenals de orden en congrega
ties moederhuizen krijgen en zij zullen worden
de Duitsche volkszusters bij uitnemendheid, die
ook op het gebied der volkswelvaart de bruine
wereldbeschouwing ten triomf zullen leiden.
De deviezen-processen worden met opzet ge
voerd in een geest van de grootst mogelijke
onwelwillendheid.
ROME, 3 Juni. (Reuter) Aan de grens tus
sehen Italiaansch Somali-land en Abessinië
heeft zich een nieuw incident voorgedaan. Vol
gens het D. N. B. moet het incident vrij ernstig
zijn geweest. Verder meldt dit bureau dat gis
teren weer twee groote Italiaansche zeeschepen
naar Oost-Afrika zijn vertrokken met 1000 ar
tilleristen, 70 onderofficieren, 54 officieren en
800 vak-arbeiders.
ROME, 3 Juni. (Reuter). Bij
het jongste incident, dat zich op 31
Mei j.I. aan de grens tussehen Eri-
threa en Abessinië heeft afgespeeld,
werden aan Italiaansche zijde dertig
onderdanen gedood.
Op denzelfden dag werd tijdens
een ander ernstig incident naby
Mustahil aan de grens van Somali-
land een 10-tal Abessiniërs gedood
bij een aanval tegen de Italiaansche
linie.
Deze gebeurtenissen worden medegedeeld in
een officieel Italiaansch communiqué, dat ver
der meldt, dat de Abessiniërs bij het eerstge
noemde incident nog 2000 stuks vee buitmaak-
ten. De aan Italiaansche zijde gesneuvelden zijn
inlanders, die de Italianen in een voorpost
hadden gezet.
ADDIS ABEBA, 3 Juni. (Reuter) Naar ver
luidt is het Fransche garnizoen van Dziboeti,
Frankrijks Oost-Afrikaansche kolonie aan het
eind van de Roode Zee, in de afgeloopen week
aanzienlijk versterkt.
Volgens berichten uit Amerikaansche bron
zou de Britsche regeering voornemens zijn 20.000
man Britsch-Indische troepen naar Berbera te
zenden.
ROME, 3 Juni. Het „Giornale d'Italia" schrijft
dat dé mogelijkheid van een vergelijk tussehen
Italië en Abessinië steeds problematischer wordt.
De schuld daarvan ligt, volgens het blad, niet
bij Italië, doch bij Abessinië, resp. bij de bui
tenlandsche mogendheden, die Abessinië in zijn
houding aanmoedigen.
De „Lavoro fascista" zegt, dat men tot nog
toe Italië imperialistische doeleinden heeft ver
weten, terwijl thans de keizer van Abessinië in
een interview met de „Berlingske Tidende" zelf
verklaard heeft, dat Abessinië een uitgang naar
zee verlangt en dat de Europeesche mogend
heden moeten afzien van hun politieke en eco
nomische belangen in Afrika. Abessinië aldus
het Italiaansche blad wil een uitgang naar
zee hebben uit militaire en expansionistische
overwegingen. Het wil de Europeanen in zee
drijven. De oorlog tegen Italië is daarom slechts
het voorspel voor een grootere actie, die zich
op het geheele zwarte continent zal afspelen,
Het nieuwe Fransche reuzenschip „Normandie"
in recordtijd over den Atlantischen Oceaan.
Eeuwfeest der Leuvensche universiteit. Mgr.
Ladeuze 25 jaar rector.
Delegatie van jonge Katholieke werkloozen
naar Genève vertrokken voor de overhandiging
van hun petities.
Nieuw incident in Oost-Afrika. Fransche ver
sterkingen in Dzjiboeti?
Eenige persstemmen over het aftreden van
minister Steenberghe.
Uitkèering uit de opbrengst der extra-heffing
op zuivel-export naar contingenteerende landen.
Locomotiefloods op het D.P.-stationsempIace-
ment te Rotterdam afgebrand.
New-Yorksche Beurs: Stemming bij aanvang
gunstig, daarna een daling, slot vrij vast.
Er ligt een zekere waarheid in het
gezegde van den zonderling: „het on
verwachtst komt het verwachte." Ge
beurtenissen die we hadden kunnen
zien aankomen, die we zelfs hebben
zien aankomen, waarover we gespro
ken en geschreven hebben, komen
nog op zeker oogenblik ons overval
len. En vinden ons onvoorbereid! We
weten allemaal dat we sterven zullen,
dat de dood komt als een dief in den
nacht, dat zoovelen gerukt worden
midden uit hun arbeiden toch,
we rekenen er niet mee. Voor de
meesten onzer komt de dood als bij
overrompeling.
,Met onverwachtst komt het ver
wachte."
Wij groote menschen zijn zoo hard-
leersch. Zelfs als we tegenover ande
ren theoretisch uiteenzetten dat be
paalde dingen komen moeten, dat de
loop van zaken zich in bepaalde rich
ting niet zal voortrekken, dan nog
hebben we voor ons zelf onze maat
regelen niet genomen. Laat ons toch
bereid zijn! „Het onverwachtst komt
het verwachte."
Naar Havas uit Parijs seint, zullen voorloo-
pige handelsbesprekingen tussehen Frankrijk
en Nederland over eenige zaken, die niet in het
algemeene handels- en scheepvaartverdrag tus
sehen beide landen zijn opgenomen, heden op
het ministerie van handel te Parijs aanvan
gen
f \V\ 1TTTITI 17! 11 7 JT f
Stand op Dinsdag 1 uur v.m.: 755
Vorige stand: 755.L
