Schouwburg- Perikelen
Laatste Nieuws
voor 80.000 gezinnen
De toestand in
Noord-China
I Sa
MONTESSORISCHOOL
BLIJFT
9
^imiuiüoiinMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiAl I fill IIP II A I VM PIIA Al IP1 AAIIAI fi rm giiiniiiiniiiniiiiiinmiiiiiinmiiniiiiiiiiiiiiiiininMiiiimiiiiiiiiiiimiiiiiiiniiniiiniiiiiiiiiniiiiniiiiiiiiiifiifiiRs
DONDERDAG 13 JUNI 1935 Hiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiü
GEMEENTERAAD VAN HAARLEM
Erfpachtgronden
Nieuwe werkobjecten
Huur „Dreefzicht"
Benoemingen
Om een vluchtheuvel
Op den vijfden verjaardag van zijn terugkeer uit zijn ballingschap te Parijs naai
Roemenië, stond koning Carol op de plaats, waar het vliegtuig landde, eenige
oogenblikken biddend stil
De pacht voor den stadsschouw
burg werd na een breedvoerig
debat verlaagd van f12.000
op f 8000
Nieuwe werkobjecten
De Montessorischool
Aanslag schoolgeld
De woonschepenhaven
De Stadsschouwburg
R.K. Kiesvereeniging
„Credo Pugno"
H.O.V.
Weer Vrijdagavondconcerten
„Winfried" wint den Bisschops
beker
De kindercommunie
Herdenking van de instelling over
de heele wereld
Koning George ziek
Veertien dagen rust voor
geschreven
De wrijving tusschen
Engeland en Italië
Zal Engeland het Suez-kanaal
afsluiten bij eventueel
conflict
De „Normandie" terug
te Le Havre
BELGISCH KONINGSPAAR
OP SCHIPHOL
Worden de nieuwe eischen ditmaal
niet door de Chineezen
aanvaard?
Burgers verlaten reeds
Peking
HET ARABISCH BEZOEK
Emir Saoed bewondert de bloemen
pracht van ons land
Handelsvereeniging „Amsterdam"
MARINE-ZEILWEDSTRIJDEN
TE KIEL
Eerste race. Nederland vijfde.
Duitschland winnaar
De vermakelijkheidsbelasting
Dr. Kortenhorst over Bedrijfs-
ordening
P.V. „De Uiver"
BURGERLIJKE STAND
Grensincident Rusland-
Mandsjoekwo
iZoekt f!i^z7baar I NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT i I
De heer KUIPER (R. K.) heeft ter plaatse
stukje een erkenning, dat B. en W. twee jaar
inderdaad verlengd -worden, ook al om de schui
ten vast te leggen.
Is er voor de kleine kinderen niet een speel-
plaatsje te maken? Het is er nu levensgevaar
lijk voor de kleuters.
Er vaart daar een pontje, kan de gemeente
daar niet iets aan bijdragen?
Wethouder v. LIEMT (R. K.) verklaarde, dat
ten aanzien van de steigers maatregelen ge
nomen zullen worden. Worden de overzet-kosten
voor bepaalde gezinnen te groot, dan zal ook
daar wel iets aan gedaan kunnen worden. Naar
eet- speelplaatsje zal worden uitgezien. Het
voorstel werd aangenomen.
B. en W. stellen voor aan de R.K. Coöp. Wo
ningbouwvereniging St. Jozef in erfpacht uit
te geven een strook grond aan de v. Wassenaar
straat voor den bouw van vijftien woningen voor
ouden van dagen. Aldus besloten.
De heer MEIJERS (S. D.) wees er op, dat
hij nog steeds prae-advies verwacht op zijn
vragen over het uitgeven van grond in erf
pacht.
De heer PEPER (C. P.) meende, dat verla
ging van den erfpachtscanon mogelijk is en
aat de menschen daardoor minder huur zullen
behoeven te betalen.
De VOORZITTER zegde spoedige behande
ling in den raad over het algemeene principe
toe.
Ter nadere normalisatie van de Jan Gijzen-
vaart besloot de raad te koopen 2200 M2 grond
a 1.50 per M2.
Wethouder v. LIEMT (R. K.) deelde naar
aanleiding hiervan mede, dat spoedig werk-
verruimings- en werkverschaffings-objecten op
nieuw te verwachten zijn. Een paar ton zal
met behulp van het werkfonds besteed kunnen
worden. Spr. noemde reeds het verharden van
den weg bij het prise d'eau der waterleiding,
over een lengte van vijf K.M. en breed drie
meter.
aangenomen met 22 tegen 14 stemmen.
B. en W. stellen voor de huur voor de voorma
lige buitensociëteit „Trouw moet Blijcken"
thans vast te stellen op 2500 per jaar.
Aldus besloten.
Goedgekeurd werd balans enz. 1933 van de
Woningbouwvereeniging „Rosehaghe", evenals
de rekening 1934 van de afdeeling Haarlem van
het „Witte Kruis".
Voor straat bestemde grond nabij de Ramp
laan werd om niet aanvaard.
De heer L. van Berkel werd van school 37 naar
school 13 verplaatst, de heer J. Berends van
school 13 naar school 37.
Tot lid der commissie voor de werkloosheids
bestrijding werd benoemd de heer A. Mars. De
heer H. In den Bosch werd benoemd tot des
kundige voor de herschatting huurwaarde ver
gunningslokaliteiten.
Het raadslid, de heer M. L. A. Klein, heeft tot
B. en W. de vraag gericht, of zjj het oogenblik
niet gekomen achten, den vluchtheuvel tusschen
de Raaks en de Raaksbrug, die daar bij wijze
van proef is gelegd, te doen verwijderen, daar
die vluchtheuvel, die niet in de as van de Raaks
ligt, meer een hindernis voor het verkeer is, dan
dat hij een vlot verkeer bevordert.
Nadat de heer KLEIN zijn vraag had toe
gelicht, merkte de heer KLEIN SCHIPHORST
(R. K.) op, dat de heuvel goed ligt, maar dat
de richting, waarin het verkeer geleid wordt,
gewijzigd dient te worden.
De heer REINALDA (S. D.) achtte de op
lossing juist.
De heer BIJVOET (R. K.) wenschte bezich
tiging ter plaatse.
Wethouder v. LIEMT (R. K.) zegde toe, de
zaak nog eens te zullen bezien met den com
missaris van politie.
De volgende raadsvergadering vindt Woens
dag 3 Juli plaats.
De raad ging daarna in geheime zitting.
i
In de voortgezette vergadering van den
Haarlemschen gemeenteraad kwamen gisteren
middag onder voorzitterschap van loco-burge
meester W. Roodenburg de volgende punten
aan de orde:
In de vergadering van 13 Maart 1935 werd om
praeadvies.in handen van B. en W. gesteld het
voorstel-Brants om de Montessori-sehool aan
de Bakkerstraat per 1 September op te heffen.
B. en W. stellen thans voor dit voorstel te ver
werpen.
De heer BRANTS (A.-R.) verklaarde nog
eens waarom hij tot dit voorstel was gekomen.
De klacht was, dat aan de betrokken school
geen montessori-onderwijs in den juisten zin
van het woord gegeven werd. De Staat zou
proeven hebben moeten nemen en het is nu
geen tijd voor een gemeente als Haarlem gelden
voor het Montessori-onderwijs uit te geven, met
de wetenschap, dat de resultaten uiterst twij
felachtig zullen zijn. Spr. schetste soortgelijke
methoden, die elders in het land worden toe
gepast. De Montessorischool heeft haar eigen
methode den nek omgedraaid, omdat er de
laatste jaren gewoon gedrild wordt als op
iedere klassikale school.
De uitgaven voor Montessori bedragen drie
maal zooveel per kind als voor het gewone on
derwijs. Extra vakonderwijs moet worden ge
geven, de boekenkosten zijn een kwartje per
kind hooger, etc.
De neutrale bijzondere Montessorischool
kostte 114.604 voor 85 leerlingen of 135 per
leerling.
De openbare school vroeg 132.798 voor 280
leerlingen of ƒ47 per leerling. De Montessori
school is te duur, heeft niet het beoogde suc
ces en is een vergissing.
Er wordt momenteel op alle scholen schrik
barend bezuinigd en het zou dus onbillijk zijn
die Montessorischool maar te laten bestaan. De
93 kinderen, die daar op dit oogenblik onder
wijs genieten, kunnen rustig worden overge
bracht naar de klassikale scholen. De praktijk
heeft bewezen, dat ze zich gemakkelijk zullen
aanpassen.
Het personeel kan naar andere scholen wor
den overgeplaatst en zal zich ook direct elders
thuis voelen. Spr. handhaafde zijn voorstel.
De heer WEUSTINK (R. K.) verklaarde zich
geen tegenstander van Montessori-onderwijs.
Hij heeft in Haarlem kunnen constateeren, dat
hierbij uitstekende resultaten te verkrijgen zijn.
Maar de parate kennis wordt niet toegediend,
waardoor het noodig is, als slot het klassikale
onderwijs te geven, in het belang van het kind.
Het gevolg daarvan is geweest, dat het ka
rakter geheel verloren ging van de school aan
de Bakkerstraat.
Een nieuw hoofd zou benoemd kunnen wor
den, maar spr. was bang, dat de proef niet
meer zou gelukken. De kinderen mogen daar
niet de dupe van worden. Spr. sloot zich bij
den heer Brants aan.
Mevr. SCHELTEMA-CONRADI (V.D.) meen
de/ dat deze school geen eenheid kent, door
reorganisatie zou nog een eerlijke kans gegeven
kunnen worden.
De heer VISSER (C.-H.) verklaarde, dat zijn
fractie vóór het voorstel-Brants zal stemmen.
De heer SCHOLL (S. D.) zeide, dat de heer
Brants tegen het betrokken onderwijs is en
daar nu de school aan de Bakkerstraat voor
opeischt. Er is daar nog nooit een goede proef
genomen, deze dient men eerst te nemen. Spr.
schaarde zich aan de zijde van B. en W.
Wethouder BOES (V. D.) antwoordde, dat
hij indertijd een uitvoerig onderzoek heeft in
gesteld naar het onderwijs in de school aan
de Bakkerstraat. Het hoofd week inderdaad
sterk van het leerplan-Montessori af, naar hij
verklaarde in het belang van de kinderen. Spr.
heeft toen het Montessori-onderwijs voor de
laagste klassen gebiedend voorgeschreven. Door
eenige andere reorganisaties is een toestand
ontstaan, die het voortduren der school wet
tigen.
Het hoofd moet niet op non-actief gesteld
worden, overplaatsing is in September moge
lijk. De kosten-cijfers, door den heer Brants
genoemd, zijn bij de stichting berekend; thans
is daaraan niets meer te veranderen, is ook
hiet meer van invloed.
Het voorstel-Brants kwam daarna in
stemming en werd verworpen met 21 tegen
15 stemmen.
Goedgekeurd werd de verordening tot hef
fing van schoolgeld op de scholen op lager en
gemeentelijk voorbereidend lager onderwijs.
De heer CASTRICUM (R. K.) vroeg B. en
W, inlichtingen over de gevallen, waarin op
onrechtmatige wijze schoolgeld werd geheven.
De VOORZITTER antwoordde hierop, dat als
zulks geschied zou zijn, dit tegen den wil van
B. en W. was.
De heer CASTRICUM (R. K.) wenschte een
rader antwoord, waarom onjuiste aanslagen
siin uitgereikt.
De VOORZITTER zeide, dat B. en W. er
kennen, dat fouten gemaakt zijn, dat dit niet
was om „er uit te halen, wat er uit te halen
was" en dat onmiddellijk is opgetreden om er
een einde aan te maken.
B. en W. stelden voor de nieuwe haven in
het Noorder-Buitenspaame voor woonschepen
aan te wijzen.
De heer REINALDA (S. D.) wees er op, dat
dc bewoners door den toestand der steigers
groot gevaar bij brand loopen. Zij kunnen langs
één kant weg en er dient verandering te komen
vóór het kalf verdronken is.
De heer PEPER (C. P.) ontraadde aanneming
van het voorstel, omdat de haven te benauwd
is en geen behoorlijke doorstrooming heeft.
B. en W. stellen voor om de pachtsom van
den Stadsschouwburg over het tijdvak van 1
September 1934 tot 1 September 1935 te vermin
deren met ƒ4000 en vast te stellen op ƒ8000.
Een gespecificeerde lijst der ontvangsten dier
belasting zal overgelegd worden.
De klachten van den heer Reinalda zullen via
de betrokken commissie naar den pachter gaan.
Het voorstel van B. en W. werd daarna
aangenomen met 22 tegen 14 stemmen.
tisch door een corporatieve maatschappij zou
den kunnen worden overgenomen.
Met enkele rake opmerkingen over partij
wezen en politieke verhoudingen besloot dr.
Kortenhorst zijn interessante voordracht.
Het groote succes, dat de Vrijdagavond
concerten hebben opgeleverd en de warme be
langstelling, die het publiek voor deze serie
van 7 concerten toonde, heeft het bestuur der
H. O. V. doen besluiten het a.s. seizoen weder
om een dergelijke serie te organiseeren. De
genen, die zich hierop abonneeren, de z.g. B-
leden, krijgen zeven concerten. De concerten
zullen plaats heben op Vrijdagavond. De data
worden nader bekend gemaakt.
Gegeven zullen worden: een Opera-concert,
een concert van Lichtere Muziek, een concert
van Klassieke Muziek, een concert van Ro
mantische Muziek, een concert van Moderne
Muziek, een Keuze-concert, een Raadsel-con
cert.
Zes dezer concerten staan onder leiding van
Frits Schuurman, één onder leiding van Mari-
nus Adam.
Als solisten zijn reeds geëngageerd: Jo Vin
cent, zang, Hanny Scheffelaar Klots, concert-
meesteresse der H. O. V., viool, Fred. Leidner,
solo-altist der H. 6. V., terwijl onderhandelingen
gevoerd worden met de Poolsche violiste Maria
Neuss, de beroemde Fransche zangeres Lotte
Leonard, Friedél Dotza, de gevierde ster der Fritz
Hirsch-Operette en den pianist Vico le Volpe,
wiens phenomentale spel verleden jaar zobwêl in
Amsterdam op een Mengelberg-concert als te
Haarlem op een H. O. V.-concert zoozeer de
aandacht heeft getrokken. Het programma van
het Keuze-concert zal worden samengesteld uit
werken, welker uitvoering door de B-leden
wordt gevraagd.
Het programma van het Raadsel-concert
wordt niet bekend gemaakt. Hier moet het pa-
bliek raden, welke werken gespeeld worden, wie
de componisten zijn enz. Daarvoor worden prij
zen beschikbaar gesteld. De organisatie der laat
ste twee concerten zal nader worden bekend
gemaakt.
De groote dag is verstreken. Nog nooit in
„Wlnfried's" bestaan was er zoo'n dag.
De hoogste prijs in den bondswedstrijd werd
door de vereeniging behaald; de beker geschon
ken door Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent,
als wisselbeker in de hoogste afdeeling.
Doch ook in den Nationalen wedstrijd, waar
niet minder dan S. S. S. uit Breda, O. B. C.
Eindhoven aan deel namen, werd „Winfried"
eerste, t.w. een zilveren beker.
Verder in wedstrijd C. waar ook de hoogste
prijs werd behaald. De wisselbeker plus een
lauwertak ging in deze stad ook naar Haar
lem. In den wedstrijd eigengekozen werk de
3de prijs, terwijl de junioren in een zeer zwaren
wedstrijd nog de 6de plaats behaalden.
„Winfried" mag dus wel met genoegen op
deze wedstrijd terug zien en tevens gedemon
streerd dat men in Haarlem nog heus wel tur
nen kan. Een woord van lof aan de leider H. v.
v. Rijn, is hier zeker op haar plaats.
Geboren: 8 Juni d. van J. Nijssende Vries;
z. van L. M. SchreursWarmenhoven; d, van
J- C. J. MertensCreemers; 9 Juni d. van J.
EijkenKort; z. van M, J. LeeuwenbergMol-
kenboer; d. van A. Waage—v. Nimwegen; z.
van M. de MolMeinders; z. van H. H. Nooij
Zweers; 10 Juni z. van A. A. v. BeemDoolaard;
d. van W. Riebeekv. Nimwegen; z. van M.
WitkampKeesmaat; 11 Juni z. van E. J. Strin
gerGutterswijk; d. van H. C. Frijnv. d. Pligt;
d. van M. G. C. Stolkerv. d. Drift; z. van A.
Band—Boll.
Ondertrouwd: 12 Juni J. Wessing en E. J. M.
Ruijsenaars; B. Huijbens en T. van Blokland;
H. Snoeks en M. Burggraaf; L. M. Bogers en C.
M. Nieuwenhuizen; A. Leurs en M. A. W. Koo-
men; N. Merks en M. Prins; R. Bouwens en A.
Waldrab; A. W. Le Noble en A. C. Piek; J. J.
Persoon en H. P. Kaina; R. Felician en J. H.
v. Dijk; B. Hoogkamer en M. Horeman; J. L.
Toornend en D. C. Rosenhart.
Getrouwd: 12 Juni J. J. v. Koperen en A. H.
M. Riksen; J. Terol en J. Wakker; A. T. H.
Boesen en M. Langen; H. Kreeft en R. H. Mak-
kelieP. v. Leeuwen en A. C. Cornet; C. M.
Haksel en E. M. Hartel; A. v. d. Berg en J. C.
Spijkstra.
Overleden: 11 Juni M. T. BlankertScherpen-
huizen, 63 jaar, Zijlvest.
ROME, 12 Juni. (Reuter) Op 8 Augustus a.s.
is het 25 jaar geleden sinds het decreet werd
uitgevaardigd, waarbij de Kindercommunie
werd ingesteld. Besloten is om dezen datum te
vieren door over de geheele Gereld een alge
meene H. Communie voor alle Katholieke kin
deren te organiseeren.
LONDEN, 12 Juni. Uit Sandringham, waar
de Koning en de Koningin momenteel vertoe
ven, wordt officieel medegedeeld, dat de
Koning lijdende is aan een aanval van bron
chitis, die slechts langzaam geneest.
Mede niet het oog op de vermoeidheid van
den Koning ten gevolge van de irukte in de
laatste weken in verband met de lubileumvie-
ring, hebben de behandelende geneesheeren hem
voorgeschreven minstens veertien dagen rust te
houden, die zij noodig achten voor het herstel
van zijn gezondheid.
OSLO, 12 Juni. (Reuter). Sir Norman
Angell, die verleden jaar den Nobel-prijs voor
den vrede heeft gewonnen, verklaarde in een
interview met een medewerker van de „Dag-
bladet", ten aanzien van de Britsch-Italiaan-
sche controverse, dat Engeland misschien het
Suez-kanaal zou afsluiten en dat het hiertoe
zelfs verplicht zou zijn door het Voikenbonds-
pact.
Er is wel een verdrag van 1888, dat Enge
land verplicht het Kanaal zoowel in vrtdes-
als in oorlogstijd open te houden, doch vol
gens artikel 20 van het Volkenbondspact ver
vallen alle verdragen, welke met het pact in
strijd zijn.
Morgen zal sir Norman Angell voor het
Nobel-instituut een rede houden over „Vrede en
de openbare meening".
LE HAVRE, 12 Juni. (Reuter) Toen de „Nor
mandie" hedenavond om 7.15 uur meerde, was'
er het gejuich van een ontzaglijke menigte, ter
wijl klokken luidden en de scheepssirenes loei
den. Een reuzenvliegtuig vloog rondom het rijk
gepjavoiseerde schip.
Mevrouw Lebrun hield vanaf het schip een
radiotoespraak, waarin zij nogmaals bedankte
voor de onvergetelijke ontvangst in Amerika.
Op doorreis naar Brussel, zijn Woensdagmid
dag de Koning en Koningin van België met de
Zweedsche dienstmachine „Lappland" van
Malmö op Schiphol aangekomen. Zij hebben
daar de lunch gebruikt, waarna zij met het
zelfde toestel naar Brussel zijn doorgereisd.
NEW-YORK, 12 Juni (Reuter). Volgens een
bericht uit Noord-China zou men in diploma
tieke kringen te Peking van meening zijn, dat
de in Mei 1933 tusschen Japan en China ge
sloten wapenstilstand geheime protocollen be
vatte, welke in hoofdzaak overeenkomen met de
thans door Japan gestelde eischen.
Deze protocollen zouden een verklaring zijn
voor de houding van China, welk land sinds
1933 een lange reeks van concessies aan Tokio
heeft gedaan.
Verder wordt uit Sjanghai gemeld, dat de
Chineesche leiders vandaag den heelen dag
hebben geconfereerd. Sommigen zijn voor aan
sluiting bij Sovjet-Rusland, om aan den toe
stand het hoofd te bieden, anderen meenen
dat er niets anders op zit dan ook aan de
nieuwe Japansche eischen toe te geven, hoe
onredelijk ze ook mogen zijn.
Nader wordt echter uit Peking gemeld, dat
men meer en meer begint te gelooven, dat de
Chineesche autoriteiten de nieuwe Japansche
eischen zullen verwerpen. Intusschen is nog
geen enkele Japansche actie uitgevoerd, of
schoon middernacht (tijdstip waarop het ulti
matum afliep) reeds voorbij is.
Nochtans hebben tal van burgers het raad
zaam geacht Peking te verlaten, terwijl verder
vele spoorwegbiljetten voor reizen naar het
Zuiden vooruit zijn besproken.
De Japanners zouden morgen een luchtde-
monstratie boven Peking willen houden. De
politie spoort de bevolking aan tot rust.
TOKIO, 12 Juni (VD). De Japansche minis
ter van buitenlandsche zaken, Hirota, heeft de
ambassadeurs van Engeland en Amerika ont
vangen en hen op de hoogte gesteld van de
bedoelingen der Japansche politiek in Noord-
China. Hij gaf hun de verzekering, dat Japan
de internationale verdragen in acht zal nemen.
De Arabische kroonprins Emir Ibn Saoed is
Woensdagnamiddag, na ten paleize Het Loo door
H. M. de Koningin en H. K. H. Prinses Juliana
in gehoor ontvangen te zijn, om kwart voor
zes met zijn gevolg per hofauto van Het Loo
naar Den Haag teruggekeerd.
Naar zijn minister van Buitenlandsche Zaken
mededeelde, zal de kroonprins nog twee a drie
dagen in Nederland vertoeven en dan naar Bel
gië vertrekken, waar hij o.a. de Wereldtentoon
stelling zal bezoeken. Daarna zal hij waar
schijnlijk naar Engeland gaan.
De kroonprins verklaarde Nederland een kalm
en rustig land te vinden en het vooral om zijn
bloemenpracht te bewonderen.
Blijkens het jaarverslag der Handelsvereeni
ging „Amsterdam" werd op suiker aanzienlijk
verlies geleden en wel 3.781.768 op vorige oog
sten en 1.255.864 op oogst 1934.
De voortzetting van de suikercultuur wordt
alléén gerechtvaardigd geacht voor de best ge
situeerde fabrieken.
De exploitatierekening der diverse cultuur
ondernemingen wijst weliswaar een voordeelig
saldo aan van 1.559.232 (v. j. ƒ2.436.095), doch
hierin zijn geen afschrijvingen begrepen op de
ondernemingen, waarin een kapitaal van ver
over de honderd millioen gulden is belegd. Ver
der wordt er op gewezen, dat de restrictie-
maatregelen voor rubber en thee de prijzen voor
deze producten niet op het tijdelijk verkregen
winstgevend peil hebben kunnen handhaven.
Na aanwending van de reserve 1934 ad
ƒ2.250.000 sluit het boekjaar met een winst
saldo van 1.602.308.
Woensdag zijn te Kiel de internationale ma
rinezeilwedstrijden begonnen, waaraan ook
wordt deelgenomen door een Nederlandsche
equipe onder leiding van luitenant ter zee eer
ste klasse P. J. Hendrikse. Gezeild wordt in
Starjachten, waarbij de Nederlandsche beman
ning bestaat uit de luitenants ter zee tweede
klasse J. W. C. Calten Houwing en L. Brouwer
als zeiiers en den luitenant ter zee tweede klas
se A. P. L. de Gelder als reservezeiler.
Deelnemende jachten waren die van Duitsch
land, Zweden, Denemarken, Polen en Neder
land.
Gestart werd aan de z.g. Weiblickbrug, waar
ook de finish was gelegen.
Er woei een Zuid-Westelijke wind, terwijl
de weersomstandigheden wat frisch, maar voor
zeilen toch bijzonder gunstig waren.
Er was een driehoekbaan uitgezet, welke
twee maal gezeild moest worden.
Het startschot werd door Admiraal Raeder
gelost.
Na de eerste ronde hadden de Duitsche en
Zweedsche jachten de leiding, gevolgd op ge
ringen afstand door Polen, terwijl Denemarken
en Nederland waren afgezakt.
De beslissing viel eerst vlak bij de finish. Het
Duitsche en Zweedsche jacht lagen tot dicht bij
de finish vrijwel gelijk, doch op de laatste 100
Meter verkreeg Duitschland een voorsprong
en met slechts 1 sec. voorsprong won het Duit
sche jacht deze eerste race.
Nederland was intusschen zoo ver achter ge
raakt, dat men den strijd opgaf.
Het resultaat der race was:
1. Duitschland tijd 1 uur 44 min. 29 sec. 2.
Zweden tijd 1 uur 44 min. 30 sec. 3. Denemar
ken tijd 1 uur 48 min. 3 sec. 4. Polen tijd 1 uur
48 min. 18 sec. 5. Nederland, opgegeven.
De heer REINALDA (S. D.) zag in dit raads-
stukje ee nerkenning, dat B. en W. twee jaar
geleden met. een verkeerd voorstel zijn geko
men. Toen de gemeentelijke exploitatie werd
losgelaten kwam geen openbare verpachting
maar werd den heer Deinum de schouwburg
verpacht tegen een van te voren opgemaakt
bedrag.
Spr. kon niet aannemen, dat den heer Dei
num de pacht was opgedrongen. Maar is het
dar,, geen eigenaardige iiguur, dat er thans een
voorstel tot verlaging van de pacht komt?
Spr. wilde er niet aan meewerken een parti
culier den put in te helpen en daarom zal hij
vóór het voorstel stemmen.
De stadsschouwburg is er sinds de verpach
ting niet op vooruit gegaan. Men moet daar
geen doekjes om winden. De accomodatie is er
slecht, de afficheering en het adverteeren zijn
onvoldoendealles om de exploitatiekosten
te drukken. De verlich'ting is uiterst sober. Het
is een rare boel! riep spr. uit. Het zou veel
beter zijn maar weer een einde te maken aan
de heele geschiedenis. Daar zal de raad echter
nu nog geen ooren naar hebben.
Ter wille van den pachter zal spr.'s fractie
het voorstel steunen, maar dan moet van de
andere zijde de toezegging komen, dat het
cultuurinstituut hooger gehouden zal worden
aan in de afgeloopen twee jaar het geval was.
De volksvoorstellingen waren vroeger uitver
kocht, nu is er plaats te over. Dat komt, omdat
Je exploitant niet de juiste feeling heeft bij de
keuze van zijn stukken.
De heer VISSER (C.-H.) meende, dat de
bioscoop steeds meer menschen is gaan trek
ken, ten koste van den schouwburg. De volks
voorstellingen worden daardoor vooral minder
bezocht.
De heer PEPER (C. P.) zou tegen het voor
stel stemmen om de overheids-exploitatie te
bespoedigen. De stadsschouwburg zou volgens
spr. best voor openbare vergaderingen geschikt
zijn.
De heer CASTRICUM (R. K.) wierp op, dat
door de verpachting een groote verliespost ge
dekt werd. Gebleken is thans, dat de pachter
niet ten volle voor zijn taak berekend was en
dat hij te optimistisch was. De pacht voor het
concertgebouw is te laag, juist als tegenhanger
van den schouwburg. Het concertgebouw heeft
goed winst gebracht, er is dus nu geen reden
om verlaging voor den schouwburg te geven.
Het eenigste wat de raad kan doen is het
contract ontbinden en een nieuwen pachter, die
beter voor zijn taak berekend is, oproepen.
Mevr. SCHELTEMA-CONRADI (V. B.) acht
te de klaagliederen van den heer Reinalda zeer
overdreven. De crisis is hier de groote spel-
breekster. Verlaging van de vermakelijkheids
belasting voor tooneelvoorstellingen zal op den
duur zeker winst brengen.
De heer BIJVOET (R. K.) voorspelde twee
laar geleden reeds hoe de gang van zaken zou
gaan. Het gaat er uit zien, dat de pachter
straks zijn pacht niet meer kan opbrengen en
dat de gemeente dan met een schouwburg zit
waar de loop uit is.
Het zou onbillijk zijn den heer Deinum alle
schuld te geven, maar de grieven van den heer
Reinalda moet men niet onderschatten.
Juist in crisistijd heeft de overheid op cul
tureel terrein een groote taak, die zij niet aan
een particulier kan overdragen!
Het theater is voor de beschaving van zeer
groot gewicht en moet gehandhaafd blijven
juist in deze dagen van daling van het cul
tureel peil. Voor voetbalwedstrijden hebben
tienduizenden geld weggedragen, er wordt dus
nog veel voor vermaak uitgegeven.
Spr. zou voor het voorstel stemmen, hoewel
uj inzag, dat het volgende jaar grooter gevaar
met de verpachting dreigt.
De heer SCHOLL (S. D.) achtte één punt
bijzonder duister. A 1 s de pachter den schouw
burg met is opgedrongen (en hij ontkent dat)
waarom dan nu verlaging? Is hem dat soms
reeas toegezegd bij het aanvaarden van de
pacht?
Wethouder ROODENBURG (C.-H.) verklaar
de namens B. en W., dat van 'n opdringen der
pacht aan den heer Deinum niets bekend is.
De crisis is verergerd en daarom is het billijk
öst verlaging van pacht wordt gegeven Ver
laging der vermakelijkheidsbelasting zou geen
vollen schouwburg brengen, omdat het mear 'n
paar dubbeltjes per plaats zal schelen.
Al kan men moeilijk zeggen, dat ons volk
wijsgeerig is aangelegd de eenigste oorspron
kelijke filosoof, dien wij den onze kunnen noe
men, was een Portugeesche Jood de prac-
tische uitwerking van wezenlijk speculatieve
vraagstukken heeft steeds onze bijzondere aan
dacht gehad. Recente meeningen over maat
schappelijke ordening hebben ten onzent weer
klank gevonden in tallooze publicaties niet
alleen uit het Katholieke kamp en nog tal
rijker redevoeringen.
Gisterenavond sprak het Katholieke kamer
lid dr. L. G. Kortenhorst voor de leden der
Haarlemsche R.K. Kiesvereeniging en voor een
ongewoon groot aantal belangstellenden over
„Bedrijfsorganisatie op Katholieken grond
slag."
Geholpen door zijn prettige welsprekendheid
en zijn logischen betoogtrant, schetste spreker
hoe de crisis in staat geweest is, waarden, die
wij vroeger onaantastbaar achtten, waardeloos
te maken. Noch liberale individualisatie, noch
de uiterst doorgevoerde democratie hebben zich
in de moeilijkheden blijvend kunnen hand
haven. Vooral het algemeen gehuldigd adagium
der vrfje concurrentie heeft zijn ouden glans
voor goed verloren. In plaats daarvan vooral
treedt de dikwijls te weinig omschreven ge
dachte aan bedrijfsorganisatie.
Dr. Kortenhorst wilde niet spreken over de
autonomie tusschen bedrijfsordening en de be
staande parlementaire democratie. Practisch
is gebleken, dat de wijsheid van prof. Aalberse
de wijsheid van dr. Colijn op dit punt te boven
ging. Voor het oogenblik is het voornamer te
zien naar de ordening op sociaal en econo
misch gebied, gebieden, die zooal niet te
scheiden toch theoretisch onderscheiden
moeten worden.
Tegenover een streving naar het absolutisme,
staat een drang naar een bedrijfsordening vol
gens de sociale idealen der christelijke mid
deleeuwen. Dit laatste standpunt ziet slechts
een overtuigd christelijke levenshouding als
een voldoende grond voor een mogelijk prac-
tische oplossing.
Beter dan de absolutistische voorstelling van
Hegel, die wezenlijk nog de sententie der Na-
tionaal-Socialisten is, leert de christelijke teer
de zuivere verhouding tusschen staat en indi
vidu, grondslag, ook voor de oplossing van eco
nomische en sociale problemen. Slechts de ge-
loovige christen keert zich bewust tegen den
vergoddelijkten staat, die de vrijheid van het
individu principeel ontkent en uitsluit en zich
zelf als eenig doel stelt.
Deels aan de hand van de verschijnselen in
het buitenland, gaf dr. Kortenhorst een his
torische schets van den strijd tegen de onge
breidelde concurrentie in ons land. De crisis
heeft velen hardhandig de waarheid bijge
bracht, dat met overleg en ordening meer -te
bereiken valt dan met vrije concurrentie.
Voor een uitgebreide ordening in ons land,
moeten we de sociale organisaties, ondanks onzen
individualistischen aard sterk uitgegroeid, als
roemrijke voorloopers willen zien. Practisch
leggen de reeds erkende Raden (Nijverheids- en
Middenstandsraads) den noodzakelijken sdhakel
tusschen den ouden en den nieuwen vorm. De
practische samenstelling van deze lichamen kan
men becritiseeren, hun aanzijn reeds is een
belangrijke winst; een economische ordening,
voorgestaan door niet louter ambtelijke licha
men.
Vurig verdedigde dr. Kortenhorst zijn stand
punt, dat de bedrijfsordening zich van onderaf
moet ontwikkelen. Naast het kerkelijk en
staatkundig leven moet ook het maatschappe
lijke volledig in een eigen ordening worden ge
materialiseerd.
In „Quadragesimo Anno" meende spreker te
lezen, dat deze maatschappij niet onmiddellijk
door den Staat zelf mag worden ingericht. De
steun van den Staat zal slechts een subsidiaire
beteekenis mogen hebben.
Noodgedwongen gaan we naar de decentra
lisatie van wetgeving, uitvoering en rechtspraak
op economisch en sociaal gebied. Slechts etn
zelfstandige ontwikkeling kan hierbij leiden
tot een ordening, die niets hééft van opgelegde
en moeilijk verdragen ambtenarij.
De uitbouw van het collectieve recht zal pa
rallel aan deze ontwikkeling de noodige sanc
ties moeten stellen.
In ons land worden reeds maatregelen ge
nomen (vooral op economisch gebied) die prac-
Wedvlucht op Chamoud, afstand 478 K. M.
met Z.O. wind. De eerste vogel getoond op
1.33.24, de laatste op 2.12.33. De prijzen werden
als volgt behaald door M. Groeneveld 1, 5, C.
v. Meurs 2, 4, N. G. v. d. Linden 3, P. Dhaene
6, 7, 8, J. Piete 9. De eerste vogel heeft een
snelheid gemaakt van 1078.3 M. per minuut.
CHARBIN, 12 Juni. (Reuter) De Japansche
generaals hebben een protestnota naar de Sov-
jetregeering gezonden in verband met een
grensincident. Een Sovjet-patrouille zou op ge
bied van Mandsjoekwo zijn doorgedrongen en
gevuurd hebben op een Japansche patrouille.
Deze beantwoordde het vuur en doodde een
Sovjet-soldaat; een andere soldaat werd ge
vangen genomen.