STADSNIEUWS
De heerscher van den Dam
1/êUtödk!-
H. L. roept weer!
Brokje volkstooneel
Haarlem, 12 Juli
T
I
VRIJDAG 12 JULI 1935
AGENDA
Italië en Abbessinië
Einde autobusstaking
pij.fi daaMm i'O'i'fom
fiippe ctteJiekó rnapefi
cwïe.'Uoice. acuuJüént a
fedc lUifleti &récsi 'ï/e/
'Jet trJ pey/i citieJüiJe
en jhzaJ Jiy&nni 11 n
omntVu'- wif Opit
Ji/cj éuwngfl e/l duJ
aiwi PMitfJejp',ïpefjJi^e
éetéai èfreJu&fó&doih- fiïfchak
Zondag moet de liefdadigheid van
katholiek Haarlem aan de
spits staan
TENTOONSTELLING
MUZIEK
Opera-concert H.O.V.
HET CONFLICT IN DEN
GROENTEHANDEL
R.K. LYCEUM TE HAARLEM
Personalia
Examen hoofdonderwijzer (es)
Extra trein naar Brussel
Simon de Wit gemoderniseerd
JfcPiP
13 Juli
INSTELLINGEN
Gemengde berichten
EXTRA AANBIEDINGEN
jClCÏliVl!p'péWit??/
ert'i<d
cnfc/è/atéc.
HAARLEM
Katholiek Haarlem zal Zondag 14 Juli weer
aan de spits van de liefdadigheid moeten staan.
Haarlem, bekend om zijn vele bloempjesda-
gen, die zeer veel duizenden guldens opbrengen
en waaruit de liefdadigheid van de Haarlem
mers sterk spreekt.
H. L. roept weer, want Zondag 14 Juli is
het de bloemendag voor H. L. Moeten Wij nog
zeggen wat H. L. be teekent?
„Herwonnen Levenskracht", R. K. Vereeni-
ging tot bestrijding der tuberculose, roept om
uwe liefdadigheid terwille van de lijdende
menschheid.
Herwonnen Levenskracht roept! Koopt Zon
dag 14 Juli een bloempje, want daarvoor helpt
gij mede aan de mogelijke genezing van een va
der of moeder, of van een jong leven, dat wor
stelt met de witte pest.
Herwonnen Levenskracht is de instelling van
de R. K. Arbeidersbeweging, welke roept tot
geheel Haarlem, maar in het bijzonder tot eiken
katholiek terwille van de lijdende menschheid.
Laat deze roep van H. L. beantwoord worden
door tienduizenden dubbeltjes in de collecte
bus, dat maakt duizenden guldens, waardoor
het mogelijk wordt blijheid en vreugde terug te
brengen in menig gezin.
H. L. roept weer: Koopt een bloempje op
Zondag 14 Juli.
Het Plaatselijk Comité-
Bij de Zusters van den Zijlsingel
Zondag wordt bij de Zusters Carmelitessen
aan den Zijlsingel een tentoonstelling gehou
den van verschillende handwerkjes, figuur -
zaagwerk, boekbinden, enz., door de kinderen,
jongens en meisjes van het extemaat, in de
schoolvrije uren en vacantiedagen gemaakt.
Ook de kleintjes van de bewaarplaats zul
len toonen, wat zij tot stand kunnen brengen
met de hulp van de Zusters. Daar wij weten,
dat het werk van de Zusters in onze stad
dóór velen wordt gewaardeerd, gelooven wij,
dat velen een kijkje zullen gaan nemen,
waarvoor allen vriendelijk worden ultgenoo-
digd.
Gelegenheid daartoe zal zijn op Zondag van
121 uur en van 2—6 uur. Maandag 15 Juli
van 103 uur.
Ingang bruine poort naast het nieuwe kin
derhuis aan de Brouwerskade.
Het publiek was goed opgekomen naar dit
Opera-concert onzer Haarlemsche Orkestver-
eeniging. We hadden zulk een deelname bijna
niet durven verwachten met dit warme zomer
weer. Maar er is weer eens uit gebleken, hoe
goed het gezien is, om populaire programma's
als deze, die toch van goede muzikale standing
zijn, samen te stellen. Een welgeslaagde avond
als deze zal dan ook zeker zijn propagandisti
sche uitwerking niet missen.
Niet minder dan vier bekende solisten na
men aan deze uitvoering deel en ze behaalden
met hun optreden, we kunnen wel zeggen stuk
voor stuk een mooi en welverdiend succes.
De sopraan, Hélène Ludolph, die 'n tweetal
aria's zong, de Micaëla-aria uit Carmen en de
groote aria van Violetta uit Traviata, welke
laatste wel het meest insloeg en dan ook vir
tuoos door haar werd voorgedragen, wedijverde
met Anna Stroink, de prachtig dramatiseeren-
de alt, over wier optreden wij reeds meer geest
driftig gewaagden in kracht van muzikale ex
pressie. Anna Stroink is een buitengewoon tem
peramentvolle zangeres en zij zou op 't opera-
tooneel stellig een uitstekend figuur maken.
Ook de kermis-aria van Moussorgsky droeg
zij voor met veel verve en uiterst soepele stem-
beheersching. Van de heeren behaalde Otto
Couperus met zijn Figaro-aria wederom groot
succes, al hebben we hem hierin, evenals in
zijn Renato-partij wel eens beter op dreef ge
hoord. Hij leverde nochtans hiermee een uit
stekende prestatie. De tenor Willem Schans
man zong eveneens zeer verdienstelijk, al kon
men wat sterker dramatiek en soepeler voor
dracht verlangen en in Mignon een wat nauw
keuriger verzorgde Fransche uitspraak. Het
mooie Fidelio-kwartet, waarin allen gezamen
lijk voor het voetlicht traden, deed het dezen
avond minder goed dan het bravour-ensemble
„Un di, se ben rammentoni" uit Verdi's Rigo-
letto, dat op 'n enkel rammelend moment na,
uitstekend slaagde en gebisseerd moest worden.
Zoowel de beide zangeressen als de beide zan
gers werden bij hun optreden hartelijk toege
juicht en kregen bloemen. Het H.O.V.-orkest,
dat tevens een drietal Ouvertures, uit corres-
pondeerende werken en tot slot de Guillaume
Teil-ouverture van Rossini ten beste gaf, weer
de zich dezen warmen avond eveneens uitste
kend en mocht terecht een groot aandeel oog
sten van het behaalde succes.
We zouden zeggen: deze mooie opera-avond
smaakt naar meer en moet de voorbode zijn
van een steeds grootere opkomst van muziex-
liefhebbers ook voor de meer ernstige muziek
avonden, welke nog op het zomerprogramma
staan.
Wij vestigen daarom de aandacht van onze
lezers reeds nu op het concert van Donderdag
der volgende week, waarop het voormalig or
kest-lid, de violist Frans Vonk, als solist zal op
treden.
J. S.
Naar de H. Landstichting
De Ned. R. K. Bond van Geheelonthouders
van Spoor- en Tramwegpersoneel „St. Fran-
ciscus" heeft op Maandag 15 Juli a.s. een uit
stapje georganiseerd naar Nijmegen en om-
Streken.
Ook van de afdeeling Haarlem zal een be
langrijke groep leden en belangstellenden aan
dit uitstapje deelnemen. Deze vertrekt met
den trein van 7.ï'3 uit Haarlem.
Te Nijmegen is het verzamelpunt gebouw
„Unitas" aan het Valkhof; vandaar uit gaat
men per auto-reiswagen de omstreken van
Nijmegen bezichtigen, waarbij inbegrepen is
een bezoek aan de H. Landstichting.
Een ultimatum
Om tot een goede betalingsregeling te komen
in den groenten- en fruithandel besloten de
grossiers, in samenwerking met de kleinhande
laren, het bedrijf te saneeren. De betalingen
zouden daardoor via de Bank gaan.
Een kleinhandelaar vroeg zich te mogen in
schrijven als grossier. Hij zou compagnon
vvorden van een persoon, die reeds in het bezit
van een saneeringskaart was. Dit verzoek werd
door de saneeringscommissie na stemming in
gewilligd. In de commissie hebben zoowel gros
siers als kleinhandelaren zitting. Hierna be
weerden de grossiers, dat er een grossier bij
was gekomen, zoodat het aantal 45 werd en
zij verklaarden, dat, als de grossierskaart van
bedoelden kleinhandelaar niet werd ingeleverd,
hij zou uitgesloten worden van de betalings
regeling. Hiermede namen de kleinhandelaars
bonden geen genoegen en trachtten via een
arbitrage-commissie tot een oplossing te ko
men. Na ettelijke vergaderingen en het weige
ren van antwoord van de zijde van de gros
siers, stelden de bonden een ultimatum, waarna
zij hun leden adviseerden niet meer via de
Bank te betalen. Totdat een oplossing was ge
vonden, zouden dus de kleinhandelaren wel
betalen, doch alleen aan de grossiers persoon
lijk.
Donderdagavond belegden de diverse bonden
der kleinhandelaars (ook de Katholieken
stonden achter deze actie, doch waren niét
aanwezig, omdat zij zelf een ledenvergadering
hadden) een vergadering, waarin zij hun stand
punt definitief vaststelden en een antwoord
van de grossiers verwachtten.
Na een heftig debat, waarin de heer Barend-
se, bondsvoorzitter van den landelijken bond,
het leeuwendeel had, zei spr., zich niet te
kunnen voorstellen, dat alleen de kwestie van
bedoelden kleinhandelaar, uitsluiting en in la
tere instantie vernieling van de betalingsrege
ling ten gevolge kon hebben. „Wat zit er ach
ter?" was sprekers vraag.
Het antwoord kwam bij monde van een der
grossiers, die zeide, dat de kleinhandelaar was,
uitgesloten, omdat hij het contract had gesa
boteerd.
Na de pauze werd door de kleinhandelaars 't
volgende besloten: ze zijn bereid tot Zaterdag
a.s. 9 uur te wachten, om den grossiers de
kans te geven tot overeenstemming te komen
via een arbitrage-commissie. De bepaling werd
erbij gevoegd, dat genoemde grossier in zijn
eer hersteld wordt en niet meer van de beta
lingsregeling wordt uitgesloten.
T oelatingsexamen
Tot de eerste klas zijn toegelaten: A. Arens,
K. Athmer, H. van Baaren, S. Balm, J. Basti-
asnen, J. Belle, B. Blom, A. Boilerman, H. Bo-
narius, A. Bosse, H. Brans, H. Brons, M.
Buschman, H. Dirks, J. v. d. Does, A. Dorren,
J. Duynstee, J. Elligens, Th. Feitz, J. Gomes,
W. de Graaf, P. van Haeff, F. Hagemeyer, J.
Heiien, A. Hennekam, G. Hoekstra, Th. Holt-
slag, H. Horeman, E. Hüffer, A. v. Iersel, A.
Kahmann, G. Klein-Schiphorst, J. Kostjens,
M. Kramer, O. Kranendonk, G. Kubbinga, J.
Kuyt, H. Liebrgs, J. Luyben, K. Mol, H. Mul
ler, J. Nieuwland, A. v. Pampus, J. Peeper-
korn, H. Peper, Th. Pynenburg, R. Rikkers,
B. Robbers, W. Schwartz, J. Seignette, N.
v. d. Sman, C. Smit, P. Strous, R. Stuker, J.
Tombrock, A. Weterman, M. v. d. Weyer, Th.
Wubbe, W. Zomerdijk.
Overgangsexamen
Van Klasse Ia bevorderd: C. Bilars, C. Borst,
B. Bosse, F. Braakhuis, R. van Dam, H. Dop
heide, G. van Emmerik (of), N. Gomes, A.
Gottmer, C. La Grouw (lof), A. de Haas, W.
Hammink (lof), E. Haase (e. v.), Th. Hekker,
L. Henfling, A. van Heusden (e. v.), A. Hoek
stra, C. Bruin. Herexamen: 1.
Van klasse Ib bevorderd: J. van Buchem, W.
van Emmerik, L. La Grouw (e. v.), E. Hoes,
H. Hulsebosch, A. van Hystee, N. Keesom, F.
Kerstens, W. Kiman, F. KI. Schiphorst, N.
Kraetzer, H. Kuyten, F. Lange, A. Lange-
meyer, C. Lindner, J. Luyten (lof), J. Mathot
(e. v.), J. Mensink, L. Modderman, J. Nelissen,
J. Schrijnemakers, H. Francken, J. Janssen
Schmidt, H. van Engelen, Herexamen: 1.
Van Klasse Ic bevorderd: H. Mensink, M.
van Pelt, (e. v.), H. Prenen, H. Reintjes, E.
RoersCh, V. Roozen, B. Ruland, B. v. Saase,
J. Schrynemakers, C. Schwantje, J. v. d.
Sluis, M. Sluyter, B. Speet, C. Stammeyer, J.
Stüker, J. Wüst, H. v. d. Zanden, C. Zwager,
J. Hazeleger.
Van Klasse 2a bevorderd: W. Beers (lof), W.
v. d. Bent (v. w.), J. Bloem, C. Brandenburg
(e. v.), P. Castelein, J. Dazert, M. Delhez, C.
Determan, H. Dhooge, C. Dopheide (v. w.), C.
Frankenmölle (v. w.), H. Gottmer, L. Haase
(e. v.), A. Hasselman, B. Hazenberg, Th. Bos
se, H. van Hees, W. Korstjens.
Van klasse 2b. bevorderd: R. Hin, J. Hor-
bach, R. Hoying, F. Jacobs, J. de Jager, J.
Jansen, J. Kamphuls, J. Koop, H. Kuipers
(e. v.), H. Lips, A. de Loor (e. v.), J. van
Maanen, J. Mathot (e. v.), J. van Soest, J.
Mes. Herexamen: 1.
Van Klasse 2c bevorderd: Th. Mathot, H. Pe-
perkorn, H. Peters, J. de Rijk, L. Roozen, A. v.
Saase, A. Schute (e. v.), P. van Soest, R.
Spruyt, Th. Vermeulen, G. Wennekendonk, J.
Stevens, F. Donzen, Th. v .d. Pas. Herexamen 1.
Van klasse 3a bevorderd: L. Baaten, F.
Bond, A. Botter, L. Butöt, Th. de Haas, P.
Heye, H. Hoes, P. Klitsie, G. Koop, F. Kuin-
ders, F. van Loenen.
Van Klasse 3b. bevorderd: J. Butter, H.
Hoes, G. Koot, W. Koot, Th. Mattaar, J. Meeu-
wes, E. Middeldorp, F. de Neyn v. Hoogewerff,
C, Nieuwendijk, J, Sauter, L. Tollenaar, H.
Vader, J. v. d. Veldt, J. IJland, P. Francke,
Herexamen 1.
Van Klasse 4 H. B. S. b: A. Aleven, H. Berk
hout, H. Bijvoet, L. Bijvoet, Th. Diepen, J.
Hogerheijde, P. Hoogeveen, G. Pieterse, P.
Pinxter, Ad. v. d. Sluis, Ant. v. d. Sluis, W.
Snel, H. v. d. Veen, J. Verkeoost. Herexamen 2.
Van Klasse III Gymnasium bevorderd: J.
Grüterin, A. Haasevoet, J. Holander, H. Kim
man, H. v. d. Meij, J. Ooms (lof), D. v. d. Pa-
voordt, (v. w.) B. Sormani, A. Verbeek, J.
Janssen.
Van Klasse IV Gymnasium bevorderd: J.
Bosman, H. Hüffer, J. Hupkens, (lof), J. van
Iersel, J. van Lieshout, F. Lindeman, J. Loh-
man, H. van Oosten, A. Povel, J. Steman, A.
van Velzen, A. IJland. Herexamen: 1.
Van Klasse V Gymnasium bevorderd: J. Bo-
mans, H. van Denzen, A. van Iersel, R. Kléi-
pool, G. Kromhout, J. Sanders, J. Uytdeha-
ge, C. van Wel, J. de Wit.
Van Klasse 4 H. B. S. a bevorderd: J. Dem-
mers (v.w.), J. Hagemeyer (v. w.), P. de Jong,
A.Rombouts, H. Nelissen.
(Ongecorrigeerd.)
Ingetrokken is de benoeming tot plaatsver
vangend lid der commissie, welke in 1935 te
Haarlem belast is met het afnemen van de
examens ter verkrijging van de acte van be
kwaamheid als hoofdonderwijzer of hoofdon
derwijzeres van L. Alles en D .G. Magé, en als
zoodanig benoemd J. Allon, onderwijzer aan
een lagere school te Haarlem, te Heemstede,
en A. M. Polderman hoofd eener openbare
lagere school te 's-Gravenhage.
Bij de te 's-Gravenhage gehouden staats
examens voor muziek, slaagde voor het prak
tische gedeelte Piano L. O. onze stadgenoote
mej. Catharina Hessels, leerlinge van den
lieer Karei de Jong.
Behoudens onvoorziene omstandigheden, zal
het mondeling gedeelte van het examen ter
verkrijging van de akte van bekwaamheid als
hooldonderwijzer(es) o. a. gehouden worden
te Haarlem in de gymnastiekzaal der Rijks
kweekschool voor onderwijzers en onderwijze
ressen, Leidsche Vaart 220, op iederen werk
dag, gedurende het tijdvak van 16 Juli tot cn
met 14 Augustus a.s., aanvangende des voor
middags om 9.15 uur.
Zondag 21 Juli zal weder een extra tentoon-
steliingstrein tegen speciaal tarief rijden naar
Brussel. Deze trein vertrekt uit Amsterdam en
stopt te Haarlem, Leiden, Den Haag, Delft,
Schiedam en Rotterdam.
Graal-agenda
Zondag kwart over zeven algemeene H. Com
munie. Kwart voor tien vertrek vanaf het
Graalhuis naar Leimuiden.
Dinsdag half acht naaien.
Woensdag zeven uur tot negen uur de adspi-
ranten, half acht korfballen.
Donderdag wordt nader bekend gemaakt.
Zaterdag na het Lof vergadering vacantie-
plannen.
Excelsior Vooruit!
Aanbesteding Rijkswaterstaat
Hedenmorgen werd vanwege den Rijkswater
staat in de directie Noorholland te Haarlem
aanbesteed: het ombouwen tot een beschoeiing
van een gedeelte van het Zuiderplankier in de
haven te Terschelling, met bijkomende werken.
Ingekomen waren 17 biljetten.
Laagste inschrijver was J. F. Kuiper te Zu
rich (Friesland) voor f 20.880. Raming was
f 25.500.
Denkt u zich eens in dat ge uw koffie of thee
drinkt en er drijft vuil in uw kopje; u eet een
koekje of bonbon en het is besmeurd met stof;
de kas op uw boterham is met zand overdekt.
Maar genoeg voorbeeldenGenoeg om uw smaak
en trek grondig te bederven!
Het is een eerste eisch dat levensmiddelen
zoo zuiver mogelijk en dus de winkels, waarin
deze levensmiddelen verkocht worden, zoo hygië
nisch mogelijk ingericht zijn. De firma Simon
de Wit heeft daarom haar (4) filialen te Haar
lem, evenals die over het geheele land, op nóg
moderner en hygiënischer voet geschoeid dan zij
toch al waren, waardoor deze filialen de verge
lijking met andere soortgelijke winkels in dit op
zicht met glans kunnen doorstaan.
Zoo zijn de toonbanken van staal en marmer
vervaardigd en van glasplaten voorzien.
Koffie en thee zijn in blik afgesloten en ach
ter' glas geplaatst. De kaasvoorraad bevindt
zich thans op glasplaten tegen den wand hoog
boven het publiek en de andere artikelen in
den winkel. Zoo zijn ook de bonbons en biscuit
stofvrij en hygiënisch opgeborgen.
De bakken, waarin zich grutters- en andere
waren bevinden, zijn geheel verchroomd. Ez. enz.
Bovendien zijn de kassa's door telmachines
vervangen. Dit niet zoozeer om de hygiëne, als
wel omdat men de cliënteele zoo spoedig en ge
makkelijk kan bedienen.
Uit het bovenstaande blijkt wel hoezeer de
firma alles in het werk stelt om haar klanten
te gerieven, een streven dat ongetwijfeld allen lof
verdient.
■Wij hadden het zoo juist over koffie-drinken.
Op verzoek wijzen wij er nog even op dat de
firma Simon de Wit een nieuw merk koffie, ge
naamd „Edelsmaeck" in den handel brengt.
„De smaeckelijke en geurige koffy, soo die wierd
geroostert en uitgeschoncken in den jare 1718 in
het Italiaanscbe Koffy-huys, door den vermaer-
den koffyschenker Weio Roselli te Utrecht en
soo die heden ten daghe noch Wordt gepressn-
teert in de winckels van Simon de Wit" staat
op de bus te lezen. Deze koffie is met een gla-
zuurlaag overdekt na het branden, waardoor
de houdbaarhed van langeren duur is.
Deskundige lezers en lezeressen zullen onge
twijfeld de goede eigenschappen van dit pro
duct kunnen vaststellen.
Luchtbescherming
Op de Tentoonstelling voor Burgerlijke Lucht
bescherming, welke gehouden wordt in het ge
bouw van de voormalige Middelbare School
voor Meisjes aan de Krocht No. 1, zal Zater
dagavond om 8 uur Dr. Peeters een lezing hou
den over het onderwerp: „Taak der medici bij
den Luchtbeschermingsdienst."
Haarlemsche Reddingsbrigade
Donderdagavond werd in Hotel Royal aan 't
Stationsplein de jaarlijksche algemeene ver
gadering voortgezet.
De periodiek aftredende voorzitter, de heer
Joh. M. Schmidt, werd als zoodanig herkozena
In andere bestuursfuncties werden gekozen
mevr. Perry-Meyer en de heeren Gras en Wap-
stra.
Ten slotte werd nog een commissie benoemd
tot herziening der statuten en tot aanvulling
van het reglement.
De hoofdstad behoort aan gansch het
land en wat daar geschiedt is dus méér dan
plaatselijk nieuws. Want iederen Nederlan
der interesseert het wat er in „zijn" Amster
dam voor belangrijks is of voorvalt. In dit
zomerseizoen komt men uit alle provincies
naar de stad aan Amstel en IJ en ook de-
geen, die er nog niet geweest is, wil het
voornaamste weten uit „zijn" of „haar"
hoofdstad.
En zoo kent ieder in Nederland den on-
gesubsieerden theaterdirecteur op den Dam
die in Jan Klaassen de volksziel blaast van
humor en gerechtigheid, van oolijke snaaks
heid en nobelen geest: ruw maar goed. In
zijn poppenkast des levens triumfeert het
goed over het kwaad en wordt de duivel ge
kist. En daarom mag ik in dit reisseizoen
even de aandacht aan de poppenkast wij
den. Want meen niet, lezer, dat door den
dood van Cabalt wiens kast met poppen
vreemd genoeg in het museum van den
arbeid terecht gekomen is en niet naast
David en Goliath in het museum van Am
sterdams historie in het Waaggebouw
meen niet dat met Cabalt de poppenkast
verdwenen is. Van Hemert uit de Betha-
niënstraat was er óók, en staat nog op den
Dam. Jan Klaassen is onsterfelijk. Ik ben
er van overtuigd dat, welke poppenkasten-
baas er ook dood gaat, telkens een jongere
hand in het omhulsel van Jan Klaassen
zal kruipen en dien snaak zal doen voort
leven voor oud en jong. Met zijn Trijntje.
Met den dood en den duivel; met den huis
baas en de lijkbidders. Welke tooneelveran-
deringen het inwendige der kast ook on
dergaan moge, de herberg 't Zwaantje waar
Jan zijn lekker graantje pikt wordt nim
mer onbewoonbaar verklaard. De vrees
van Van Lennep is ij del gebleken gelukkig,
dat het Jan Klaassenspel zou verwateren
en verdwijnen. Hola! Jan Klaassen is dood
—Leve Jan Klaassen.
De Amsterdamsche poppenkast doet nu
meteen 't oog wenden naar Parijs waar
reeds voor jaren de Grand Guignol ge
poogd heeft in de algemeene verslapping
der belangstelling voor tooneel een attrac
tief vermogen te vinden in het sterke spel
van sterke stukken. „Men griezelt er zoo
gezellig" werd wel eens gezegd. Toch zou
men de Grand Guignol miskennen, indien
men meende dat alleen maar bloederige
moordstukken die op de zenuwen werken,
gespeeld werden. Dat deed ook onze pop
penkast niet al krijgt de jeugd ook hier
„sterk" spel van den sterken Jan Klaas
sen te genieten.
Het is wel een merkwaardig iets, dat deze
vorm van volkstooneel zoo lang en zoo
goed door den loop der jaren is in stand ge
bleven. De Dam is nog het hart van Am
sterdam, dus van Nederland en daar blijft
Jan Claeszen of Jan Klaassen zooals wij
thans schrijven, een voorname plaats in
nemen. Poppenkast wordt er ook in andere
landen gespeeld. Maar elders is het meest
marionettenspel. Doch 't „echte" Jan
Klaassen-„spul" wordt bewogen met de
hand in de poppen. Geen figuren aan
draadjes doch levendige verschijningen
waarin een stukje mensch; waarin vleesch
en bloed wonen. De potsenmaker is achter
eenvolgens door de Italianen, Franschen,
Engelschen en Duitschers, eik naar hun
lievelingsgerech, Marcaroni, Jean Potage,
Jack Pudding (later Punch) en Hanswurst
gedoopt. Maar bij ons was, is en zal hij
blijven: Jan Klaassen.
Hij heet verschillende landen tot geboor
testreek te hebben. En vele zijn de lezin
gen, die over zijn oorsprong werden neer
geschreven. Ik houd me nog altijd aan van
Lennep en Wagenaar die vertellen, hoe,
na den dood van Prins Willem III de aris
tocraten hier te lande in hun wijsheid be
grepen, dat zij 't evengoed zonder stad
houder konden doen. Zij vonden 't niet on
aardig, alle macht in den Staat tot zich te
trekken en zich ook die privilegiën en
prerogatieven toe te eigenen welke de
Prins tot dien tijd had bezeten. Zoo werd
onder meer besloten, de voormalige Garde
van den Prins te herscheppen in een lijf
wacht der Staten van Holland. Dit had
evenwel niet plaats, zonder dat men te dier
gelegenheid verwijderde al wie onder dat
corps van Prinsgezindheid werd verdacht;
en onder hen, die men uit dezen hoofde
afdankte, bevond zich ook een trompetter:
Jan Claeszen geheeten.
Deze nu, buiten dienst gesteld en ver
plicht 'n andere broodwinning te aanvaar
den, wijdde zich „aan de openbare verma
kelijkheid", zette zich te Amsterdam ne
der en vertoonde daar een „ronzebons"
als kermisgast op straten en pleinen.
Niet tevreden echter met zijn drama's op
te voeren zooals zij oorspronkelijk waren
geschreven, doormengde hij die met grap
pige zetten en kwinkslagen en legde zijn
sujetten, vooral zijn hoofdpersoon, menigen
zet in den mond tegen de toenmalige
landsregeering. Van Lennep durfde niet
verzekeren, dat zijn aardigheden even kiesch
en vernuftig waren, als die van een oppo
sitieblad uit zijn tijd, doch zij waren wel
licht te meer geëigend om aan zijn pu
bliek te behagen en hem zelfs tot den lieve
ling der Prinsgezinde partij te maken. En
zoo werd langzamerhand hij zelf vereenigd
met zijn hoofdpersoon: de naam van Hans
worst, dien de echtgenoot van Katrijn tot
dien tijd gedragen had, werd door dien van
Jan Claeszen zelf verdrongen.
Jacob van Lennep was beducht, dat het
Jan Klaassenspel zou verworden. „Helaas,
groot is mijn vrees zoo schreef hij in
1856 dat het met die onsterfelijkheid
ook al mis is en dat, evenals andere groote
De poppenkast op den Dam
mannen, ook zelfs Jan Claeszen bij ons in
het vergeetboek dreigt te geraken. Hij, het
echte type van den wijsgeer, den man die
geen zorgen kent en met den dag voort
leeft, die zich over niets bekommert, mits
hij den tijd doorbrengt met eten, drin
ken en deuntjes zingen; die met ieder in
vrede is, maar ook niet uit zijn gelijkmoe
dige rust gestoord wil worden noch door
een kijvende vrouw, noch door kinderen
die om brood janken, noch door een huis
heer, die manen komt, noch door een werf
officier, die voor het verstrekte handgeld
zijn diensten opvordert, noch door den ba
ren Droes, die hem met zich mee wil pak
ken, en die tegen alle kwelgeesten maar
twee argumenten heeft; zijn holsblok en
zijn stok, hij, dat echte toonbeeld van
levenswijsheid, begint bij de directeuren
van wandelende theaters reeds een deel
van zijn originaliteit te verliezen, ja reeds
houdt hij hier en daar op, de hoofdpersoon
te zijn. De oude ronzebons zelve, verbreed
en vergroot, wordt verbasterd tot een ma-
rionettenkast met beweegbare figuren,
tot een zoutelooze „Théatre de Metamor
phoses".
„Nog onlangs zoo ging Jacob van Len
nep voort stond ik bij avond op het Ko
ningsplein të 'Amsterdam ged'uréndè 10 mi-
uten naar een zoodanige vertooning te kij
ken! In die tien minuten zag ik letterlijk
niets anders dan een bordpapieren ruiter,
wiens paard nu eens op de voor- dan weer
op de achterpooten ettelijke kapriolen en
evoluties maakte „Ik packte my van daer"
zooals Gysbreght zegt, vinnig bedroefd over
den verloop der tijden, en tevens het ge
duld bewonderend der toekijkers, die van
zulke flauwigheden niet wegliepen. Ik be
wonderde ook een klein weinig mijn ge
duld, dat ik het tien minuten had uitge
houdenIk vrees dat de tijd zal aan
breken, /en niet verre meer af is, waarin
Jan Claeszen niet alleen de jachten, de lui
fels, de zwanen, den Jan Roodenpoortsto-
ren (op de torensluis) de toesleden, de
haringpakkerij, de houten schoorsteenen,
het Doolhof, de aansprekers, maar waarin
hij zich zeiven niet meer zal terugvinden
Maar dan zal Amsterdam ook voor goed
ten val zijn geraakt."
De schim van Van Lennep kan gerust
zijn.... Amsterdam is nog niet ten val
en Jan Klaassen nu eens rondwandelend
langs de grachten, dan weer staande bij 't
sindsdien afgebroken Commandantshuis
aan den Dam of ter zijde van een der brug
gen van de Utrechtschestraat, in de latere
jaren voor goed midden op den Dam ge
steld Jan Klaassen bleef leven in zijn
Gebouw „St. Bavo" Bestuur Metaalbewer
kers, 8 uur Bestuur Trampersoneel, 8 uur
Bevolkingsbureau, 8 uur.
Teyler's Museum Tentoonstelling van
teekeningen en aquarellen, 114 uur.
Kunstzaal Reeker Tentoonstelling werk
van mej. M. van Konijnenburg, 107 uur.
Kunstzaal J. H. de Bois Kruisweg Zo-
mertentoonstelling van moderne prentkunst
95 uur.
Gebouw „St. Bavo" Geel-Wit 6 uur; Ge
wone zittingen 47 uur; Veehouders 7 uur.
Rembrandt-theater „Kleine Dora," 2.30, 7
en 9.15 uur.
Palace Prinses Incognito, 2.30, 7 en 9.15
uur.
Frans Hals-theater „Drie dagen bij de le
venden," 2.30, 7 en 915 uu.r.
St. Elisabethsvereeniging Jansstraat 49
Spreekuur: 's Maandags van 2 tot 3 uur;
vergadering van 3 tot 5 uur. Spreekuur
Donderdag van 3 tot 4 uur.
R.K. Leeszaal en Bibliotheek, Nieuwe Gracht
70 Geopend dagelijks van 10 tot 5 en van
7 tot 9 uur; 's Maandags van 2 tot 5 en van
7 tot 9 uur.
Bisschoppelijk Museum Geopend op werk
dagen van 104 uur en op Zondagen van 12
tot 2 uur.
ware beteekenis. Cabalt en v. Hemert heb
ben hem voor ons en onze kinderen doen
bestaanen ik geloof nog niet aan den
dood van Jan, ook al is Cabalt gestorven.
Want ons volk had hem noodig en....
óók ons tooneel heeft hem noodig gehad.
Greep niet alreeds Royaards naar het
voorbeeld der Franschen die in Parijs de
Grar.d Guignol als de levende poppenkast
voor de groote menschen schiepen om het
sterke spel dier vertooningen!
L. v. d. B.
NAPELS 12 Juli (Reuter). Het mailschip
„Aventino" is naar Massoea vertrokken met
elf officieren, 27 onderofficieren en 450 man
schappen aan boord.
Verder vervoert het schip nog materieel en
vee.
WASHINGTON 12 Juli. (Reuter). Op zijn
verzoek hebben de Britsche en Fransche ambas
sadeurs te Washington een bezoek gebracht aan
staatssecretaris Hull, die zich op de hoogte
wilde stellen van den toestand in Europa ten
aanzien van het Italiaansch-Ethiopisch ge
schil en de mogelijkheid van een conferentie
tusschen Engeland, Frankrijk en Italië om
deze kwestie vreedzaam te regelen.
Na afloop van de bespreking is geen enkele
verklaring afgelegd.
WASHINGTON 12 Juli. (Reuter). De republi-
keinsche senator Pope heeft een radiorede ge
houden, waarin hij verklaarde, dat de Veree-
nigde Staten zich niet konden onttrekken aan
de verplichting, die zij door de onderteeke-
ning van het Briand-Kellog-pact op plechtige
wijze op zich genomen hebben.
LONDEN, 12 Juli. (A. N. P.) Het gisteren
door eenige persagentschappen en in de Engel-
sche avondbladen gepubliceerde bericht om
trent het verbieden door de Engelsche regeering
van den uitvoer van wapenen naar Abessinië,
wordt hedenmorgen in verscheidene ochtendbla
den tegengesproken.
Wel wordt gemeld, dat na meer dan een
jaar onderbreking eenige dagen geleden eenige
verzoeken tot het invoeren van wapenen van
de zijde der Abessinische regeering zijn bin
nengekomen en dat deze op de gebruikelijke
wijze en zonder ongewone vertraging worden
afgehandeld.
LONDEN, 12 Juli. (Reuter). De staking van
500 Londensche autobuschauffeurs, waardoor
Donderdagmorgen vier belangrijke autobuslij,
nen werden stilgelegd, is, naar Reuter meldt,
gisteravond beëindigd.
Verpakte Toffees, per
pond 24
Bonbons assortie per 3
ons 25
v. Melle's IJsbonbons
per Vi pond25
v. Melle's Zomerdrops
per pond Z2Vj
Chocolade reepen vanaf
10 stuks 13
Mentos ballen (verfris-
schend) 2 ons
25
Limonadesiroop, extra kwaliteit
per groote flesch 36
Limonade Gazeuse, 2 groote fl. 23
2 blik Portugeesehe
Sardines 35
1 groot pak Custard lo
4 pak Maizena 25
1 pond prima Koffie 35
3 ons gebraden Kalfs
gehakt 25
Bezocht u reeds ons
dak-terras?? Haarlem
gezien in vogelvlucht.
Brengt uw kinderen
mee; zij zullen écht
genieten.
