STADSNIEUWS
LAATSTE NIEUWS
Advertentiën
Voor het laatst!
WEBE9
Schuschnigg voelt
zich beter
Acht personen
gewond
Zijn kind gedood
FEEST IN HET RIJKSMUSEUM
Bankier Schaap te
Parijs ontdekt
T RIJKSMUSEUM
Dr. CUYPERS GEËERD
ZONDAG 14 JULI 1935
Vergeet Herwonnen Levens
kracht" niet!
EEN TENTOONSTELLING
Bij de Zusters van den Zijlsingel
GEEN STAKING
Bij de coöperaties
GEMEENTEZAKEN
Opheffing functie
Verbetering Antoniestraat
Laboratorium Geneeskun
dige Dienst
VAN ONZE RECHTBANK
Uitspraken van Zaterdag
Tentoonstelling „Nieuw
Schouwtooneel"
R. K. Gymnasium „Sancta Maria"
voor Meisjes
Personalia
Gevohden voorwerpen en dieren
EEN GOEDE
GR.HOUTSTR.166
BURGERLIJKE STAND
Clubkampioenschappen
Damclub „Haarlem"
X
De chauffeur overleden
Bij autobotsing op den Rijks
straatweg te Hedel
Meisje in ziekenhuis
opgenomen
DE SNEEUWBAL ROLT VOORT
J. H. A. M. PRINZ
hervat 15 Juli de praktijk.
Vader handelde in vlaag van
razernij
Minister Slotemaker de Bruine
brengt eerherstel aan den
grooten bouwmeesterden
pionier eener nieuwere
bouworde
SCHAKEN
TOURNOOI TE YARMOUTH
Miss Menchik leidt samen
met Wood
WIELRENNEN
TOUR DE FRANCE
Maes' voorsprong vermindert
Rembrandt-tentoonstel-
ling geopend
Ministerieele rede
Avondfeest
Arrestant Zaterdag te
Wormerveer
Nog een laatste aansporing om, wanneer van
daag een bloempje ten bate van „Herwonnen
Levenskracht" wordt aangeboden, toch vooral
te denken aan het ideëele menschlievende doel,
dat deze vereeniging nastreeft.
Groote bedragen komen bij ons katholieken
grootendeels bijeen uit duizenden en duizenden
kleine giften.
Het machtige werk der katholieke charitas
is opgebouwd, niet alleen door de groote, maar
Zeker voor het overgroote deel door de kleine
bijdragen van duizenden.
Ook het prachtige werk van „Herwonnen
Levenskracht" behoort daaronder. Vele patiën
ten zijn dit jaar weer geholpen en verzorgd.
E>och zeer velen hopen nog op uitzending naar
het prachtig gelegen sanatorium te Bilthoven.
Iedere dag wachten is er één, die hen tot
slachtoffer kan maken van de witte pest, die
reeds zoovelen heeft doen vallen.
Daarom moet er veel geld komen, zeer veel
geld, duizenden dubbeltjes, kwartjes en hoogere
bedragen.
Vele lijders roepen om uitzending.
Denkt daaraan! En niet zoozeer om het ver
loren geldstukje, dat niet gemist wordt en mits
blij gegeven, zijn vrucht niet zal missen.
Voor de kinderen van het St. Josephhuis aan
den Zijlsingel is het vandaag een gloriedag. In
enkele zaaltjes door de goede zorgen van de
Zusters een tentoonstelling ingericht van het
werk, dat de jongens en meisjes van het ex-
ternaat in het afgeloopen jaar in de school
vrije uren en op vacantiedagen vervaardigden.
De jongens hebben een zaaltje geheel voor hun
rekening weten te nemen, zaagwerk en knutsel-
arbeid, waarin ze het onder de bekwame leiding
van een der Zusters dikwijls verbluffend ver
Wisten te brengen.
De meisjes maakten handwerkjes, die vooral
bij de bezoeksters zeker de aandacht zullen
trekken.
Ook de kleintjes van de bewaarschool toonen,
Wat zij met behulp van de Zusters tot stand
kunnen brengen. Verschillende van de mooiste
Werkstukjes zijn bestemd als prijzen voor de
loterij, die bij gelegenheid van deze aardige ex-
Positie wordt gehouden.
Niet alleen de ouders der kinderen, maar ook
vele van de tallooze vrienden van het Sint Jo
sephhuis zullen zeker graag een kijkje gaan
nemen. Gezien de groote belangstelling, die er
m Haarlem voor het werk der Zusters Carme-
litessen van de Zijlvest bestaat, twijfelen we
er niet aan, of deze tentoonstelling zal zich
over een druk bezoek kunnen verheugen.
Gelegenheid daartoe bestaat vanmiddag van
Ls—1 uur en van 26 uur. Morgen (Maandag)
van 103 uur. Ingang bruine poort aan de
Brouwerskade naast het nieuwe kinderhuis.
Onlangs hebben wij uitvoerig melding ge
blaakt van het loonconflict tusschen de bestu
ren en de personeelen bij de coöperaties „Voor-
Uitgang" en „Eendracht" te Haarlem. Er dreig
de a.s. Maandag een staking te zullen ingaan,
omdat de besturen tegen de zin van het per
soneel in een loonsverlaging hadden doorge
voerd.
Deze staking is alsnog voorkomen, doordat
de personeelen in hun Vrijdag gehouden ver
gadering besloten hebben af te wachten, het
geen de Coöperatieraad (wiens bemiddeling in
dezen is ingeroepen) zal bereiken.
Het in de vergadering van 13 Maart j.l. in
gediende voorstel van den heer K. Brants, tot
strekking hebbende de opheffing der betrekking
van deskundige, belast met het toezicht op de
aanschaffing, bewaring en aflevering der be-
Uoodigdheden voor het onderwijs in de hand
werken aan de openbare lagere scholen, is het
Prae-advies in handen van B. en W. gesteld.
Deze betrekking wordt thans vervuld door
dievrouw J. D. Dokkum—Coopmans, die in de
diaand December van dit jaar den 65-jarigen
leeftijd zal bereiken, waardoor zij tegen ge-
Uoemden datum in aanmerking komt voor eer-
vol ontslag, onder toekenning van pensioen.
B. en W. zouden dit tijdstip willen afwachten
°hi de betrekking op te heffen tegen 1 Januari
1936.
Tot de perceelsgedeelten aan de Zpidzijde van
Antoniestraat die voor onteigening in aan
merking komen, behoort o.a. het gedeelte van
bet perceel Th. B. Fielmich, waarvan eigenaar
ban B. en W. heeft te kennen gegeven, dat hij
lot een minnelijke schikking met de gemeente
"Weid was. In verband daarmede zijn met dien
®'genaar onderhandelingen gevoerd. Het resul-
m&t daarvan is een overeenkomst van ruiling.
®'ijkens deze overeenkomst wenscht de eige
naar zijn perceel aan de Antoniestraat no. 50,
bad. sectie D no. 7412, groot 71 c.A., te ruilen
ifigen een aan de gemeente in eigendom toe-
Oohoorend gedeelte grond aan de zuidzijde van
m Antoniestraat, ter breedte van 6 M. en ter
■Ohgte van pl.m. 15., kadastraal bekend in sectie
H nos. 8007 ged. en 8376 ged., met een toegift
boor de gemeente van 11.500.
Door deze ruiling zal het meergenoemden
®igenaar mogelijk worden om zijn zaak te hand
haven in de onmiddellijke nabijheid van de
tc8emvoordige plaats.
Het komt B. en W. voor, dat vorenomschreven
Minnelijke schikking in het belang van de ge
beente is.
H. en W. hebben aanleiding gevonden te
°verwegen, of de jaarwedden, zooals die zijn
Va«tgesteld door den directeur van en de ge
neeskundigen bij den gemeentelijken genees
kundigen- en de gezondheidsdienst geacht kun
nen worden een voldoende belooning te zijn voor
den omvang en de beteekenis van de aan elk
hunner toevertrouwde taak.
Beschouwing van hun salarissen in onderling
verband met de salarisgroepen, opgenomen in
artikel 58 van het Ambtenarenreglement 1934,
alsmede van die, welke elders door soortgelijke
functionarissen worden genoten en van de steeds
toenemende bemoeiingen van bedoelde functio
narissen in deze gemeente, heeft hun de over
tuiging geschonken, dat hun bezoldiging inder
daad herziening behoeft. Zij doen daaromtrent
voorstellen.
A. K., zeeman, wonende te Haarlem, thans
ged., overtreding art. 247 W. v. Str., negen
maanden gevangenisstraf met aftrek prev. hech
tenis o.v.
A. J. B., los werkman, wonende te Westzaan,
thans ged., diefstal door middel van braak, vier
maanden gevangenisstraf voorw. met een proef
tijd va drie jaar en bijz. voorw.
M. v .d. H., vrachtrijder, wonende te Middelie,
appèl overtr. Motor- en Rijwielwet, vrijgespro
ken.
D. M., electricien, wonende te Beverwijk,
appèl overtr. Motor- en Rijwielwet, vonnis Kan
tonrechter Haarlem bevestigd ten aanzien van
het primair ten laste gelegde en vrijgesproken
ten aanzien van het subsidiair ten laste ge
legde.
J. H„ fabrieksarbeider, wonende te Wormer-
veer, thans, ged., overtreding art. 246 W. v. Str.,
vijf maanden gevangenisstraf met aftrek prev.
hecht. o.v.
A. J., schilder, wonende te Haarlem, thans
ged., diefstal, tien maanden gevangenisstraf met
aftrek prev. hecht., waarvan zes maanden
voorw. met een proeftijd van drie jaar en bijz.
voorw.
J. F. V., los werkman, wonende te Amster
dam, thans ged., vrijgesproken.
C. J., houtbewerker, wonende te Amsterdam,
thans ged., diefstal, acht maanden gevangenis
straf met aftrek prev. hecht. o.v.
P. J. B„ machinezetter, wonende te Haarlem,
thans ged., diefstal door middel van valsche
sleutels, negen maanden gevangenisstraf met
aftrek prev. hecht. o.v.
J, Y., wonende te Haarlem, thans ged., over
treding art. 247 W. v. Str., twaalf maanden ge
vangenisstraf met aftrek prev. hecht., waarvan
zes maanden voorw. met een proeftijd van drie
jaar en bijz. voorw.
H. J. J. v. d. M., winkelbediende, wonende te
Haarlem, vrijgesproken.
Men deelt ons mede dat de tentoonstelling,
die ten bate van de loterij van „Het Nieuw
Schouwtooneel" hier te Haarlem georganiseerd
was en van 16 tot 31 Juli in het Frans Hals
museum gehouden zou worden, tot nader da
tum waarschijnlijk October uitgesteld is.
Achteraf bleek dat de tweede helft van Juli
geen gunstige tijd is voor een dergelijke ten
toonstelling en in overleg met de belangheb
benden is bovenstaand besluit genomen.
Uitslag Overgangsexamens: Verhoogd naar
V: Met Lof: Maria van Cranenburgh. Eervolle
Vermelding: Nelie Roozen. Verder: Claartje
Langemeijer, Wendeline von Winning, Mies de
Wit. Afgewezen: 4.
Verhoogd naar IV: Eerv. Vermelding: Lies
Deuling. Verder: Willy de Beer, Occa Gall,
Marie Kiewied, Jetty Kruyt, Thea van Oosten,
Marie Ostendorf, Elly Overmeer, Nelly van de
Weüer. Afgewezen: 4 (2 toehoorsters.).
Verhoogd naar III: Eerv. Verm.: Lenie Hok-
keling en Hanneke Kahmann: Verder: Ger
tie Alofs, Hermine Everard, Lily Hackenitz,
Lexa Herbermann, Corrie Herbermann, Nelly
van Iersel, Lenie Kuyten (voorw.), Annie van
de Pavoordt, Paula Reintjes, Cis Stommel,
Doddy Tombrock, Joke Tuinder, Annelies van
der Weiden, Laura Koot, Dedie de Wit. 1 toe
hoorster; Afgewezen: 5, 1 herexamen (1 toeh.).
Verhoogd naar II: met lof: Marianne Burg,
Riet Gründemann. Eerv. verm.: Ine Francken,
Netty Kimman. Verder: Eugenie Rridié. Mar
guerite Cuypers, Kitty Hollander (voorw.), Tilly
Peeperkorn, Ankie Peper, Corrie Post, Liesbeth
Versteeg, Trees van Vlijmen, Carla Wilde, Bea
Schnitger, Else Roozen. Afgewezen: 3, 1 her
examen.
Geslaagd voor het Toelatingsexamen: Ger-
trud Brandner, Maria Brauckmann, Maria van
Dijck, Wally van Grotenhuis van Onstein,
Marie-Louise Liesker, Lenie Lips, Jos. Koop,
Hortense Mathot, Elisabeth Neuerburg, Hilda
Neuerburg, Corrie Peeperkorn, Gijsje Pont,
Nellie Reith, Nini Roozen, Agnes Schneiders,
Lucie van der Schoot, Elly Stuyt, Klaasje Wes-
terwoudt, Marie van Leeuwe.
Onze stadgenoot, de heer J. A. Alkemade, is
benoemd tot politie-agent (motorbrigade) bij
het politiecorps te Utrecht.
Handschoenen en ceinturen, Politiebureau,
Smedestraat; badpak met handdoek, Duijns,
Westergracht 59; rijwieldynamo, Moorhof, Spi
onkopstraat 56; colbertjas, Berts, Bilderdijkstr.
Brood; Ziekenfondskaart en kwitanties, Politie
bureau, Smedestraat; pak, inh. papier, Volmer,
Oosterstraat 29; rozenkrans, Versteeg, Diede-
rikstraat 11; gouden ring, Lunenburg, Heussens-
straat 52; schoen, Schmidt, Pleiadenstraat 28;
autosleutels aan ring, Roest, Dacostastraat 55;
kinderschoen, Verkerk, Nijlstraat 27; zweep,
Vortelink, Vrouwehekstraat 62; zwempak met
handdoek, Korse, Voorzorgstraat 66; zwempak
met handdoek, Hartendarp, Kloppersingel 175.
va r-J
L. F. Huges
13
6
3
4
15
F. Mollema
13
5
4
4
14
J. Hartel
13
6
2
5
14
B. Gabriël
13
5
2
6
12
J. Oosterling
13
5
2
6
12
A. Russ
13
5
2
6
12
R. Groos
13
5
0
8
10
J. Burghout
13
4
0
9
8
A. Burghout
13
2
1
10
5
J. Heijmans
13
0
3
10
3
Het tweede
klasse clubkampioenschap werd
dus behaald door H. Kroon, terwijl P. Mollema
beslag legde op den tweeden prijs. H. Kroon en
P. Mollema zullen nu promotie-wedstrijden
spelen tegen de vier laagstaankomenden in de
hoofdklasse.
minima
Geboren: 12 Juli, W. C. Dingenoutsv. Waard
d., 11 Juli, R. DelachauxMüller z., 12 Juli, C.
M. de HaasSpoor d„ 11 Juli, G. P. Bomhoff
Busé z., 12 Juli A. de BoerPos d.
Overleden: 12 Juli, M. Hoekstraten Kate, 72
j., Linnaeuslaan; 11 Juli, jhr. P. Tedmg v.
Berkhout, 69 j., Hazepaterslaan12 Juli, E. M.
v. DoorenMuller, 77 j. Hazepaterslaan; 12 Juli,
H. W. Gottschalk, 77 j., Hazepaterslaan.
s 't Is feest, en blijde kwispelstaart
De Nederlandsche Leeuw,
Ons prachtig Rijksmuseum toch
Bestaat een halve eeuw.
Al noemde 't vroegere geslacht
Den architect niet wijs,
Ai schold men 't eens voor „klooster" en
„Bisschoppelijk paleis"
De schoonheid en de stoere kracht
Zijn spoedig toch ontdekt,
Eerbiedig huldigt mén nog thans
Den grooten architect.
Hij immers schiep een waardig huis
Voor schoonheid en voor roem,
Waarvan ik slechts, uit velen een,
Den naam van Rembrandt noem. I
Voor Rembrandt's expositie is i
't Museum nu een schrijn,
Een schat, waarop elk land op aard
Jaloersch en trotsch zou zijn.
De vreemdeling komt van heind' en ver
En staat gewoon verstomd,
Maar dacht u, dat er ook wel eens
Een Amsterdammer komt?
Een Amsterdammer, ja, da's waar,
Die staat er wel eens vóór,
Hij gaat zelfs verder nu en dan,
Enrijdt er onderdoor!
Waarom zou hij naar binnen gaan?
Waf heeft ie aan die gein?
Een Amsterdammer heeft toch heusch
Genoeg aan 't Rembrandtsplein!
En daarmee is de tol betaald 1
Aan kunst- en schoonheidsmin,
Hij komt 't museum onderdoor,
Maar nooit komt hij er in!
H.K.
irilllillllllll Mil II III llllll Mill Mil II llll llll I llll llllllllllllllll llllllllllll lining
0Gedeeltelijk gecorrigeerd)
Hieronder publiceeren wij den eindstand van
den wedstrijd om het tweede klasse clubkam
pioenschap 1934-1935 der Damclub „Haarlem".
Deze luidt als volgt:
H.
Kroon
13
10
1
2
21
P.
Mollema
13
8
4
1
20
M.
van Leeuwen
13
9
1
3
19
G.
P. Roet
13
8
4
17
WEENiEN, 13 Juli (Reuter). Schuschnigg's
chauffeur, die bij het auto-ongeluk levens
gevaarlijk gewond werd, is overleden. Vóór
zün dood vertelde hij nog, dat, terwijl hij
kalm met den auto reed, het plotseling voor
hem duister werd. Van hetgeen hierna ge
beurd was, wist hij niets meer.
Het stoffelijk overschot van mevr. Schusch
nigg is naar Weenen overgebracht, waar
zij zal begraven worden.
De ministerraad van hedenmiddag had ten
doel de deelneming' der regeering te betuigen
met het zware verlies, dat de Bondskanselier
door het overladen van zijn echtgenoote heeft
geleden.
De tiègen hedenavond bijeengeroepen kabinets
raad zal niét meer plaats hebben, daar de toe
stand van den kanselier in zooverre is verbe
terd, dat hij zijn ambtsbezigheden zelf kan ver
richten.
De bisschop van Linz heeft hedenavond bij
de lijkbaar gebeden. Hierbij was ook de Bonds
kanselier tegenwoordig.
Zaterdagmorgen reed op den Rijksstraatweg
te Hedel in de richting Utrecht een Ford
auto, bestuurd door den heer P. van
Hoesel uit Eindhoven. In den auto be
vonden zich verder nog vier heeren, allen
uit Eindhoven. Achter dezen wagen reed
een open Buick, bestuurd door den chef
van de City-garage en waarin verder nog
warten gezeten twee dames, twee kinderen
en twee heeren. Allen eveneens uit Eind
hoven afkomstig.
Toen laatstgenoemde wagen den eersten
wilde passeeren, werd de Ford in de flank
aangereden met het gevolg, dat deze in
een sloot terecht kwam, terwijl de Buick-
wagen tegen een boom botste. Acht perso
nen werden door glasscherven gewond, ter
wijl een meisje ernstige verwondingen be
kwam. Twee passagiers bleven ongedeerd.
Inmiddels gearriveerde medische hulp achtte
overbrenging der gewonden naar het ziekenhuis
noodzakelijk. Na aldaar verbonden te zijn, kon
den zij hun weg vervolgen, terwijl het meisje
ter verpleging in het ziekenhuis te Zalt-
Bommel moest worden opgenomen. Beide auto's
werden totaal vernield.
De burgemeester en de rijkspolitie wanen op
het terrein van het ongeval aanwezig.
Op verzoek van de Koninklijke Marechaussee
te Oss, is Zaterdagmorgen te Nijmegen gearres
teerd een zekere S, inspecteur van een ver
zekeringsmaatschappij, die ervan verdacht
wordt, inlichtingen te hebben verstrekt aan
leden van het Ossche milieu, waarop brand-
Arts
stichtingen en kippendiefstallen volgden.
Tot nu toe ontkent de verdachte hardnekkig,
doch het bewijsmateriaal is zoo overstelpend,
dat hij ter beschikking van de justitie is ge
steld.
Een verschrikkelijk drama heeft zich afge
speeld ten huize van de familie R. aan de Mo
lenbelt te Deventer. De heer R., die zenuwpa
tiënt is, greep in een vlaag van razernij een bijl,
en sloeg daarmee zijn 12-jarig zoontje op het
achterhoofd. Met een groote wonde en hevig
bloedend werd het ventje naar het ziekenhuis
vervoerd, waar het is overleden.
De vader, die aanvankelijk naar het politie
bureau werd overgebracht, is later naar de Psy
chiatrische Inrichting Brinkgreven vervoerd.
De resultaten van de vijfde ronde van het
Internationaal Schaaktournooi te Yarmouth
luidt als volgt:
Butcher wint van Wood.
Miss Menchik wint van Resjevsky.
Prins wint van Kitto.
Fajarowitz wint van Ivanoff.
Twee partijen werden verdaagd. De uitslag
van de beide hangpartijen van Donderdag luid
den: Miss Menchik wint van Butcher en Seitz
wint van Fajarowitz.
Door Wood's nederlaag tegen Butcher en de
beide overwinningen van Miss Menchik in de
vierde en vijfde ronde staan beiden thans boven
aan met vier punten.
Zaterdag werd de negende etappe gereden
van de Ronde van Frankrijk, n.l. van Gap naar
Digne, een afstand van 227 K.M., waarbij we
derom twee zware passen moesten worden over
getrokken, n.l. de Col de Vars (2115 Meter) en
de Col d'Alios (2250 Meter). Winnaar van deze
etappe werd de Franschman Vietto in den tijd
van 8 uur 1 min. 27 sec.
Vietto liep een halven Kilometer voor de fi
nish van Camusso weg en won met 7 seconden
voorsprong.
Rornain Maes heeft wederom enkele minu
ten van zijn voorsprong op de anderen verloren
zien gaan en al blijft hij drager van de gele
trui, zijn voorsprong op Camusso bedraagt nog
slechts 5 minuten.
Bergamaschi is van de tweede naar de ne
gende plaats afgezakt, terwijl Vietto is opge
klommen tot de 7e plaats in de algemeene rang
schikking.
Opgegeven hebben de Caluwe (België), Neu-
ville (België), Demetrio (Spanje), Hodey
(Duitschland) en Kijewski (Duitschland).
Het resultaat van het klassement Gap—
Dinge over 227 K.M. was:
1. Vietto (Frankrijk) tijd 8 uur 1 min. 27
ggC.
2. Camusso (Italië) tijd 8 uur 1 min. 34 sec.
3. F. Vervaecke (België) tijd 8 uur 3 min. 50
scc.
4. Speicher (Frankrijk) tijd 8 uur 4 min. 34
sec.
5. Moreli (Italië), 6. Benoit Faure (Frankrijk)
toerist, 7. Amberg (Zwitserland), 8. Arckam-
baud (Frankrijk), 9. Fayolle (Frankrijk), allen
zelfden tijd.
In het algemeen klassement was de stand de
volgende
1. Romain Maes (België) totaaltijd 60 uur 17
min. 2 sec.
2. Camusso (Italië) totaaltijd 60 uur 22 min.
18 sec.
3. Morelli (Italië) 60 uur 23 min. 57 sec.
4. Speicher (Frankrijk) 60 uur 24 min. 28
sec.
5. Lowie (België) 60 uur 27 min. 36 sec.
6. Vervaecke (België) 60 uur 29 min. 34 sec.
7. Vietto (Frankrijk) 60 uur 37 min. 35 sec.
In het landenklassement heeft België de lei
ding met een totaaltijd van 181 uur 13 min.
12 sec.
In tegenwoordigheid van vele
autoriteiten, kunstenaars, geleer
den en belangstellenden, heeft
gistermiddag te half zes minister
Slotemaker de Bruine de Rem-
brandt-tentoonstelling ter viering
van het 50-jarig bestaan vAn het
Rijksmuseum, geopend.
In dezelfde eerezaal waar Rem-
brandts Nachtwacht hangt en de
bouwmeester van dit meest monu
mentale profane gebouw uit heel
Nederland ter gelegenheid van zijn
negentigste jaardag gehuldigd is,
werd gisteren ook eerbiedige eere
gebracht aan zijn nagedachtenis
door den minister, die tevens daar
bij fijnzinnig betrok den aanwezi
gen zoon ir. Joseph Cuypers, voor
hetgeen deze met zoo groote kunde
en piëteit als architect der rijks
museumgebouwen doet.
Met bijzondere voldoening zul
len velen het eerherstel hebben
vernomen uit den ministerieelen
mond, wijlen dr. Cuypers gebracht.
Er is in latere jaren veel afgege
ven op de museumqualiteiten van
het bouwwerk en een speciale
commissie rapporteerde zelfs voor
een nieuw historisch kunstmuseum.
Maar de soberheid, die de tijdsom
standigheden voorschreven deed
den tegenwoordigen directeur, dr.
Schmidt Degener, museumqualitei
ten in het gebouw ontdekken, wel
ke velen er niet in aanwezig dach
ten. En deze hoofddirecteur heeft
dan ook geen behoefte gevoeld
naar een nieuw museum te trach
ten. Wel, om Cuypers' meesterwerk
naar moderne eischen in te richten!
En zoo heeft dr. Schmidt Degener,
volgens den minister, een daad
van eerherstel aan dr. P. J. H.
Cuypers gepleegd.
Trouwens: was niet bij Cuypers
leven ,,zijn" eerezaal voor ,,de
Nachtwacht'' slecht belicht geacht
en is er niet voor duur geld een
„puist" gebouwd aan den achter
gevel als nieuwe Rembrandtzaal,
die sedert absoluut overbodig is
geworden, omdat Schmidt Dege
ner in Cuypers' eerezaal de Nacht
wacht in eere hersteld heeft?
De minister heeft dr. Schmidt Degener
namens H. M. de Koningin met de onder
scheiding van commandeur en jhr. C. O. Röell,
onder-directeur met de onderscheiding van
officier der orde van Oranje Nassau geëerd,
terwijl hij herinneringspenningen aanbood
aan den Amsterdamschen wethouder van
kunstzaken, Walrave Boissevain, den vice.
voorzitter van het Oudheidkundig Genoot
schap dat in het museum gehuisvest is, ais.
mede aan den oud-hoofddirecteur jhr. B.
W. F. van Riemsdijk, terwijl aan alle mede
werkers een penning zal worden toegezonden.
Na de rede des ministers heeft de heer
Scharp namens het Oudheidkundig Genoot
schap toezegging gedaan van een nader te
bepalen geschenk, terwijl namens alle ge
ëmployeerden een der suppoosten, de heer
Baay een paar Fransche candelabers van
Thomire aanbood voor het museum. Na af
loop gingen allen de buitengewone Rem.
brandtexpositie bewonderen. In een nevenzaal
waren buffetten ingericht. Tot de aanwezigen
behoorde ook burgemeester dr. W. de Vlugt.
Op museumgebied was de inzet van de vo
rige eeuw voor Nederland, na het eind van het
Stadhouderlijk bewind een deel van zijn kunst
bezit smadelijk naar Frankrijk had zien over
gebracht, niet ongunstig geweest. Het nieuwe
bestuur streefde naar redding en centralisee
ring van wat ons aan kunstschatten gebleven
was, het inventariseerde de verzamelingen en
breidde deze uit.
Na Waterloo werd te Parijs met doortastend
heid opgetreden en gezorgd dat onder dekaing
van Kozakken het grootste gedeelte van wat
ons ontnomen was, uit het Louvre naar ons
land teruggehaald werd. Koning Willem I zette
de onder Lodewijk Napoleon begonnen reeks
van aankoopen voort. Helaas moest 1830 met
de daarop gevolgde algemeene malaise een keer
punt worden, dat het begin zou zijn van een
lange periode van droevige apathie op kunst
gebied.
De eerste sypmtomen van een kentering ver
toonden zich bij verschillende gemeentebestu
ren. Haarlem, Leiden, Dordrecht, Utrecht en
eindelijk ook 's Gravenhage, kregen achtereen
volgens hun musea.
Maar het Rijk zou voorloopig nog achter
blijven. De in belangrijkheid alles overheer-
schende behoefte aan een waardige hulsvesting
van 's Rijks centrale verzamelingen van kunst
en geschiedenis te Amsterdam zou nog gerui-
men tijd onvervuld blijven. De onverantwoor
delijke opberging in het Trippenhuis bleef een
blaam voor Nederland. Het kon niet uitblijven,
dat de publieke opinie zich liet gelden, o. a. bij
het halve eeuwfeest van ons herstel.
„Wij zullen een groot besluit moeten nemen
om eens een waardig lokaal op de geschikte
plaats te bouwen. Ik zal niet schromen aan de
vertegenwoordiging een zelfs hooge som te
vragen ten einde daartoe te kunnen meewer
ken op een wijze, ons land, onze geschiedenis
en de plaats, die wij in de geschiedenis der
kunst bekleeden, waardig", aldus sprak minis
ter Thorbecke in 1862, maar het zou nog tien
volle jaren moeten duren, alvorens inderdaad
een post op de Rijksbegrooting verscheen.
Het „groote besluit", waarvan Thorbecke had
gesproken, viel eerst eind 1872, toen een amen
dement-van Houten werd aangenomen, om een
memoriepost uit te trekken voor een nieuw
museum. Slechts met één stem tegen werd dit
aangenomen. Spr. memoreerde dit, om te doen
uitkomen, dat het hier een uiting gold van het
geen in ons volk leefde.
Minister Slotemaker de Bruïne memoreerde
vol eerbied het mannenwerk van Jhr. Victor de
Stuers. Toen hij tot leider van de nieuwe de
partementale afdeeling benoemd was, volgden
spoedig daden. Amsterdam verklaarde zich be
reid bouwgrond beschikbaar te stellen benevens
zijn kunstschatten plus 100.000. Drie archi
tecten werden genoodigd plannen te ontwerpen
en aan P. J. H. Cuypers werd de uitvoering op
gedragen.
In de geschiedenis der heropleving van onze
bouwkunst heeft hij de rol vervuld van pionier.
Onder applaus eerde de minister den aan
wezigen oud-directeur jhr. van Riemsdijk, en
zich tot den tegenwoordigen hoofddirecteur dr.
Schmidt Degener wendende, herinnerde de
minister er aan, hoe kort voor diens optreden
een commissie tot een nieuw historisch kunst
museum geadviseerd had. Financieele soberheid
dwong dit plan te laten rusten. „Trouwens, gij
hebt naar verwezenlijking ervan nooit ge
vraagd! Uw doel was nu, uitgaande van het
geen bestond, dit gebouw te verbeteren. De
noodzaak om sober te zijn, heeft winst opge
leverd doordat ge museum-qualiteiten in dit
gebouw hervond en zoo ook door uw museum-
werk de nagedachtenis van dr. P. J. H. Cuypers
rehabiliteerde.
De minister eerde daarbij den zoon ir. Joseph
Cuypers voor diens arbeid voor de rijksmuseum-
gebouwen.
MonumentaalKunnen wij, Nederlanders,
wel monumentaliteit waardeeren??? Wij vieren
het vijftigjarig bestaan van een Rijksmuseum,
waarmede Cuypers aan het schilderachtige Am
sterdam een begrip van monumentaliteit gaf.
Wij eeren dit feit met een der grootsten: Rem
brandt. Maar we vieren het in een ietwat ver-
hanseld interieur!!! Een dier fraaie groote zalen
van Cuypers is verbrokkeld in drie deelen, en
daarin is nu de Rembrandt-tentoonstelling ge
huisvestMonumentaal?We schrijden
langs een monumentaal trappenhuis omhoog
langsknusse geraniumpotjes en onder een
knus groen poortje, alsof we in een dier huise
lijke buitengenoegens van Weenen waren
Monumentaliteit! Gelukkig was de monu
mentale eerezaal voor de plechtigheid geopend
en kon men uit de monumentale vestibule sta
tig voortschrijden naar Rembrandt's nacht
wacht. Maar straks is het hek weer toeo
monumentaliteit. Heeft de club der 8, die kor
telings een interessant architectententoonstel
ling in het Stedelijk Museum inrichtte, niet al.
reeds jaren geleden geprotesteerd tegen de ver.
krachting van Cuypers' monumentaliteit in
zijn museum?
Monumentaal! Een avondfeest als gisteren
den dag besloot leerde ons wederom, zooals
enkele vorige gelegenheden, welke nieuwe mo
numentale leeringen Cuypers' architectuur ons
bfi avond openbaart!
Grandioos was de aanblik zoowel buiten als
binnen van het „verlichtte" museum, dat we
slechts bij daglicht of bij avondduisternis ken
nen.
De Minister van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen a. i. Z. Exc. Slotemaker de Bruïne
had een groot getal genoodigden te half tien
in het museum vereend. Iedereen was in avond-
kleeding.
Een sprookje werd daar binnen
gedroomd, een sproke van kunst
en monumentaliteit. Een sprookje
door de machtige fantasie van
bouwmeester Cuypers mogelijk ge
maakt.
Hoe staat dit halve eeuw oude
gebouw nog levend in onzen mo
dernen tijd als leering van een mo
numentale levensallure, die toch
immers de oude Amsterdamsche
geslachten in hun grachtenhuizen
eens bezaten!
Berichten opgenomen in een deel van ons
vorig nummer
Naar wij vernemen is de voortvluch
tige bankier L. v. Schaap, die gezocht
werd wegens verduistering op groote
schaal, Vrijdag te Parijs aangehouden.
De commissaris van politie te Wor
merveer, de heer F. W. de Groot, had
aanwijzingen gekregen, dat de voort
vluchtige zich aldaar moest bevinden.
Woensdag heeft de heer De Groot
zich naar Parijs begeven en Vrijdag
avond slaagde hij erin, den heer S. aan
te houden.
Hij trof hem aan in het station in
Parijs-Noord, waarheen hij zich had
begeven, omdat hij vermoedde daar den
vluchteling te zullen treffen.
De heer De Groot was niet vergezeld van
politie.
Toen hij den heer S. aansprak en hem voor
gearresteerd verklaarde, pleegde de arrestant
geen enkel verzet. Integendeel, verklaarde hij
zich bereid onmiddellijk met den commissaris
naar Nederland terug te keeren. Hierdoor werd
een verzoek tot uitlevering aan de Fransche
autoriteiten overbodig.
