Tarwe-fraude" in Arnhem
Met Rijksgeld
morsen
De geruchten en
de feiten
ARRESTATIE WEGENS
MEINEED
DE BOSSCHE FEESTEN
DINSDAG 16 JULI 1935
55
Twee getuigen uit oude rechtzaak
te Groningen verdacht
Zuivering van Oss
Nieuwe arrestatie in verband met
brandstichting
De tarwefraude in de
Betuwe
Drie der aangehouden personen
weer op vrije voeten
Gemeentelijke verkoop
van apparaten
Adhaesie betuigd aan het advies
van den Middenstandsraad
Vuurzee te Epe
Woonhuis, garage en twee schuren
afgebrand
MR. CORT VAN DER LINDEN f
Vele betuigingen van deelneming
STEUN AAN SCHEEPVAART
Behandeling wetsontwerp in de
Tweede Kamer
DE WERKLOOZEN IN HET
BOLLENBEDRIJF
Nieuwe regeling vermoedelijk per
1 Augustus ingevoerd
MR. D. VAN LAER
Oud-Gedeputeerde van Overijsel
overleden
WIJZIGING PENSIOENWET
Gedenksteen geplaatst in het ge
boortehuis van Antoon der
Kinderen
N.S.B.'er mishandeld
Verdachten krijgen acht maanden
HET UNIFORMVERBOD
Tien N.S.B.-ers geverbaliseerd
R.K. BLINDENCONGRES
TE DEN HAAG
Consternatie op Urk
ONDER ZAKKEN CEMENT
BEDOLVEN
Een der arbeiders ernstig gewond
Bij Crisisinstellingen
De postvluchten
Een winkelbrand bracht de eiland
bewoners op de been
JONGETJE ONDER EEN AUTO
Kind bij Leiderdorp
op slag gedood
KIND UIT DEN TREIN
GEVALLEN
Ernstige hoofdwonde opgeloopen
MR. W. WIJT OVERLEDEN
Aanstonds, nadat bekend werd dat de
justitie een onderzoek ondernam naar
de gesties van enkele bij den tarwe-
crisisdienst zijdelings of rechtstreeks betrok
ken personen, in Eist en Arnhem, spraken
de mededeelingen van alle bladen met de
grootste'vrijmoedigheid over corruptie, frau
de en knoeierijen. Slechts weinigen namen
een blad voor den mond. De meesten pu
bliceerden zonder eenig gewetensbezwaar
alle geruchten, groen en rijp, die hun ter
oore kwamen. En, zooals steeds* te verwach
ten valt, wanneer daarbij verantwoordel
ijke menschen over de tong gaan, de poli
tieke troebel-water-visschers trachtten er
munt uit te slaan, door de slappe burger
pers te overschreeuwen met beschuldigin
gen, insinuaties en suggesties, die den zuren
kankeraars, waaraan wij in ons land nogal
rijk zijn, weer een avond van grinnikend ge
noegen kunnen bezorgen. „Volk en Vader
land" met name het blad dat den laat-
sten tijd met een goedkoop soort schandaal
sensatie populariteit probeert te verwerven
pakt verregaand onbehouwen uit. Het
aarzelt niet den „boerenbons Ruyter" met
zijn „terroriseerende" Staatspartijvriendjes"
te vergelijken met de plunderende bende
van Toon de Soep uit Oss!
Men stelle nu tegenover deze deels onbe
kookte, deels onbeschaamde schrijverij eens
de volgende eenvoudige, voor ieder waar
neembare feiten:
Vooreerst: het eenige officieel
door de politie afgegeven bericht
dezer dagen door de „Gelderlander" ge
publiceerd verklaart uitdrukkelijk, dat de
mededeelingen in de pers sterk werden over
dreven, terwijl men er uit kan lezen dat
men nog steeds niet voldoende bewijzen ook
maar voor één enkel feit in handen heeft.
Dit blijkt ook uit de vrijlating van vier ar
restanten gisterenmiddag.
Op de tweede plaats: in het systeem
dat in de Geldersche tarwe-centrale van het
begin af aan gold, brengt de boer zijn tarwe
rechtstreeks naar de centrale. Hij alleen
kan leveren en aan hem alleen wordt be
taald. Tusschenpersonen worden zooveel
mogelijk uitgeschakeld. Voor afspraken die
de boeren buiten de organisatie om
met derden maken, voor eventueele afper
singen van zulke derden jegens de boeren,
kan de centrale dus niet aansprakelijk wor
den gesteld. Dit systeem werkt vooral op
den duur, wanneer de boeren hier en daar
leergeld hebben betaald zoo effectief t e-
g e n ventueel bedrog, dat het sinds verle
den jaar voor alle gewestelijke centrales in
het land werd voorgeschreven. Door dat
sjfèteem onderdrukken ook niet, zooals Volk
en Vaderland beweert, de bonzen den klei
nen boer integendeel. Het bevat ten aan
zien van den inleveringstermijn der tarwe
uitdrukkelijk de m e e s t gunstige bepalin
gen voor de boeren met J4 H.A. of minder
en geeft ook den boeren met 14 tot 1 H.A.
voordeelen boven degenen die meer bouw
land bezitten.
Ten derde: de bedragen in totaal ge
moeid met de instituten, waarmee de be
weerde fraude zou hebben plaats gehad zijn
zoo gering, dat men, alleen reeds op grond
daarvan de meeste geruchten als volkomen
uit de lucht gegrepen kan kwalificeeren. De
bewering bijvoorbeeld, dat een pakhuishou
der in Arnhem de centrale met het „schoo-
nen" der tarwe voor tienduizenden zou heb
ben benadeeld, wordt volmaakt ontzenuwd
door het nuchtere feit, dat de centrale in
twee volle jaren tijds niet meer dan ruiis»
350 aan „schoonen" heeft uitgegeven, fïet
praatje, dat de pakhuishouders schandelijk
zouden knoeien met het gewicht der afge
leverde tarwe, wordt geheel en al gelogen
straft door het even nuchtere feit dat deze
houders over twee jaar tijds in plaats
Buziau is thans zoover hersteld, dat hij
hoewel nog in gipsverband, Maandag een
korte wandeling mocht maken
van de 436.000 Kg. die zij krachtens regle
ment minder mochten leveren wegens
het natuurlijk gewichtsverlies van de tarwe
in een pakhuis slechts 7000 Kg. minder
leverden! Het is eenvoudig onzin, om bij
zulke cijfers nog naar fraude te gaan zoe
ken!
Tenslotte: op een dezer dagen gehouden
vergadering van de centrale te Arnhem met
enkele honderden afgevaardigden uit alle
deelen van het gewest werd ondanks de
critische stemming die in het algemeen
onder de boeren heerscht en ondanks de
hierboven beschreven houding van de pers
gedurende de laatste weken geen en
kele klacht geuit. Integendeel: den
heer Ruyter de secretaris der centrale
werd onder algemeene instemming hulde
en dank gebracht voor zijn beleid. „Volk en
Vaderland" meende, dat de boeren niet zou
den spreken, omdat zij bang zijn voor de
ongunst der R. K. Staatspartij-bonzen.
Merkwaardig krachtig moet dan wel de in
vloed onzer partij zijn want bij de cen
trale zijn alle boeren aangesloten, katho
lieken en niet-katholieken. De laatsten vor
men tweederde van 't totaal. En die dan
sen naar de pijpen van katholieke bonzen?
Vrijzinnig-democraten, liberalen, socialis
ten en.... N.S.B.-ers durven niet te spre
ken omdat er een katholiek senator aan
de leiding staat? Dwaasheid!
In het licht van deze feiten herinnert de
heele kwestie sterk aan het „roggeschan-
daal" in Brabant. De zaak werd daar alleen
nóg meer op de spits gedreven door de
ergerlijke wijze, waarop het onderzoek door
enkele regeeringscontroleurs werd geleid.
Omdat de Brabantsche C. H. V. t e g o e d e r
trouw voor nog geen tweehonderd gul
den te veel bleek te hebben gereclameerd,
werd zij op een financieele schade van
tienduizenden gebracht en werd
maandenlang wantrouwen tegen haar on
der de boeren gezaaid. De ambtenaren heb
ben hiermee met volmacht van de regee
ring? een onzer sterkste organisaties een
onnoodigen trap gegeven die haar tegen hen
en elk samenwerken met de regeering in
het harnas kon jagen.
Gelukkig, mag men zeggen, zitten de
ambtenaren niet met hun vingers in de
Arnhemsche affaire niet rechtstreeks
tenminste. De Officier van Justitie leidt het
onderzoek. Dat geeft een waarborg van
grooter voorzichtigheid, van minder onnoo-
dig nadeel. Men mag echter den wensch
uitspreken dat, wanneer ook hier de ge
ruchten ongegrond blijken, er eens een on
derzoek wordt gelast naar hen, die de justi
tie hebben „ingelicht". Zijn dat soms men
schen, die met alle geweld aansturen op een
conflict van de regeering met de organi
saties?
Zitten daar somsde scheidvirtuozen
van „Volk en Vaderland"?
In het najaar van 1934 werd de heer J. K.,
aannemer bij de Provinciale Groningsche Wa
terleiding Maatschappij te Zuidhorn, door de
rechtbank te Groningen wegens bedreiging te
gen het leven, veroordeeld tot gevangenisstraf.
Als getuigen werden destijds gehoord zekere P.
uit Niekerk en U. uit Langelo (Dr.).
Thans zijn beiden, verdacht van meineed, door
de marechaussee te Zuidhorn gearresteerd en
Maandagmiddag voor den Officier van Justitie
te Groningen geleid.
Na een uitvoerig onderzoek heeft de gemeente
politie te Oss gearresteerd den 43-jarigen N. v.
Gr., wonende te Oss, verdacht van medeplichtig
heid aan opzettelijke brandstichting.
Het betreft hier een brand, welke in Augustus
1926 te Oss heeft gewoed en die vier slachtoffers,
een vrouw en drie jeugdige kinderen, heeft ge-
eischt.
De verdachte is in het huis van bewaring te
Den Bosch opgesloten.
De heeren ir. V. te Arnhem, G. W. en J. J.
te Eist, die in verband met de tarweknoeierijen
te Eist waren aangehouden, zijn Maandag weer
vrij gelaten.
De Bond van Loodgieters- en Fitterspatroons
in Nederland, de Ned. R.K. Bond van Lood
gieters- en Koperslagerspatroons, de Ned. Chrsi-
telijke Bond van Loodgieterspatroons, de Ned.
Ver. van Electrotechnische Werkgevers, de Na
tionale Bond van R.K. Electrotechnische Werk
gevers „St. Antonius", de Bond van Smeden
patroons in Nederland, de Ned. R.K. Smdeen-
patroonsbond, de Ned. Vereeniging van Hande
laren in Huish. en Verwarmingsartikelen, de
Kon. Ned. Middenstandsbond, de Vereeniging
van den Christelijken Handeldrijvenden en In-
dustrieelen Middenstand in Nederland, en de
Ned. R.K. Middenstandsbond, hebben bij den
Minister van Binnenlandsche Zaken algeheele
adhaesie betuigd aan de richtlijnen door den
Middenstandsraad aan den Minister aangeboden
met betrekking tot de regeling van het vraag
stuk van den verkoop van gas- en electrische
apparaten en den aanleg van leidingen en in
stallaties op het gebied van gas en electriciteit.
Zij hebben den Minister met aandrang ver
zocht tot verwezenlijking der in deze richtlijnen
vervatte oplossing van het vraagstuk zoo krach
tig mogelijk zijn medewerking te willen ver-
leenen.
Hedenmorgen omstreeks zes uur is door onbe
kende oorzaak brand ontstaan in de schuur, ge
legen naast en toebehoorende aan de expeditie-
onderneming van H. Boeve, gelegen aan den
Oranjeweg te Ernst, gemeente Epe.
Het vuur breidde zich snel uit en weldra ston
den zoowel de garage als het woonhuis in vlam
men. Hoewel de brand zich zeer snel uitbreidde,
slaagde men er in twee groote auto's, die in de
garage stonden, tijdig naar buiten te brengen.
De brandweer uit Epe had zeer moeilijk werk.
Het bluschwater moest van een afstand van 500
meter worden gehaald. De brandweer van Vaas-
sen verleende assistentie. Een schuur van een
belendende woning van den heer Topfer werd
eveneens door brand vernield. De schade wordt
door verzekering gedekt.
Bij de familie van den overleden Minister van
Staat Mr. P. W. A. Cort van der Linden wa
ren Maandag in den loop van den dag reeds tal
van telegrafische en schriftelijke betuigingen van
deelneming met dit verscheiden ingekomen. In
de eerste plaats dient hiervan te worden ge
noemd een telegram van rouwbeklag van H. M.
de Koningin, terwijl o.m. schriftelijke deelne
mingsbetuigingen waren ingekomen van den
Minister-president Dr. Colijn, van den waarne
mend president van het Permanente Hof van
Internationale Justitie en van den algemeen
secretaris van het Internationale Hof van Ar
bitrage.
Het stoffelijk overschot van den ontslapen
Staatsman is inmiddels van het Roode Kruis
Ziekenhuis te Den Haag overgebracht naar zijn
woning aan de Koninginnegracht, vanwaar uit
ook de teraardebestelling zal plaats hebben.
De „Koetilang' is Maandag 8.25 uur op
vergadering van Woensdag 17 Juli o.m. het
voorstel doen, aan de orde te stellen tegen
Donderdag 18 Juli bij den aanvang der verga
dering te één uur, behalve eenige kleine en
contingenteerings-ontwerpen de wetsontwer
pen: Wijziging der wet houdende bepalingen
op den loodsdienst voor zeeschepen en het
wetsontwerp inzake rentelooze voorschotten ten
behoeve van de zeescheepvaart.
Naar wij vernemen, hebben de besprekingen
met de regeering over de regeling van plaat
sing van werklooze arbeiders bij het bloem-
bollenbedfijf tot resultaat gehad, dat de nieu
we regeling in principe door den minister is
aanvaard. De regeling van enkele bijzonder
heden wordt thans nog besproken.
Verwacht wordt dat de door de commissie
voorgestelde nieuwe regeling met ingang van
1 Augustus de oude zal vervangen.
In den ouderdom van 87 jaar is te Zwolle in
den afgeloopen nacht overleden Mr. D. van
Laer, oud-lid van Gedeputeerde Staten van
Overijsel.
De overledene, die te Zwolle geboren was,
heeft in de rechtsgeleerdhedi gestudeerd aan de
Universiteit te Leiden. Hij vervulde daarna
eenigen tijd een functie bij de rechterlijke
macht. Van 1889 tot 1897 was hij lid van den
Raad van Zwolle. Op 7 Juli 1903 werd hij geko
zen tot lid der Staten van Overijsel. 8 October
vqn hetzelfde jaar werd hij Gedeputeerde, welke
functie hij vervulde tot 1 Juli 1919. In verband
met den gezondheidstoestand van den toenma-
ligen commissaris der Koningin, heeft hij gerui-
men tijd diens plaats waargenomen.
Mr. van Laer was ridder in de Orde van
Oranje Nassau.
Ontleend is aan het verslag der Tweede Ka
mer over het wetsontwerp tot wijziging en
aanvulling van enkele artikelen van de Pen
sioenwet 1922:
Verscheidene leden zouden gaarne hebben
gezien, dat in deze partieele herziening nog
eenige andere punten waren betrokken. Zij
dachten in het bijzonder aan een verhooging
van het maximum van het weduwepensioen en
aan het scheppen van de mogelijkheid dat de
tijd, op arbeidscontract doorgebracht in dienst
van lagere bestuursorganen, voor pensioen
wordt ingekocht indien de diensttijd door een
aanstelling tot ambtenaar wordt gevolgd.
Gewezen werd op de omstandigheid, dat op
ambtenaren, die het lidmaatschap der Tweede
Kamer bekleeden en dientengevolge een veelal
klein gedeelte hunner jaarwedde als nonacti-
viteitswedde genieten, desondanks en ondanks
het feit, dat de tijd, als lid der Kamer door
gebracht, niet voor pensioen meetelt, toch voor
eigen pensioen 4 >4 pCt. van den pensioen
grondslag, dus van de geheele jaarwedde wordt
verhaald. Aangedrongen werd op een billijke
wijziging.
De feesten, die de stad 's Hertogenbosch viert
ter gelegenheid van haar 750-jarig bestaan, zijn
thans in vollen gang.
Hedenvoormiddag om half twaalf kwamen
autoriteiten ten stadhuize bijeen, waarna men
gezamenlijk zich naar het geboortehuis begaf
van den Bosschen kunstschilder Antoon dei-
Kinderen, ter plaatsing van een gedenksteen
in den gevel. Deze plechtigheid geschiedde door
mr. F. J. van Lanschot, burgemeester van Den
Bosch.
Om elf uur begon het R.K. Werkliedenver
bond in een der zalen van den Casino-schouw
burg zijn Congres.
Te twee uur was er weer een bijeenkomst van
autoriteiten ten stadhuize. Het wijkcomité ter
versiering van de Vughterstraat bood een paar-
dentramdienst aan, waaraan zeer velen sinds
de opheffing voor een tiental jaren, nog aan
gename herinneringen bewaren. Burgemeester
van Lanschot verrichtte de openstelling van
dezen dienst, welke echter over veertien dagen
weer zal worden opgeheven. In café 't Arendje
een der eindstations, werd de eerewijn geser
veerd en werd getoast op de gezondheid van de
oude getrouwe Bossche paardentram.
In den middag had op Oud-'s Hertogenbosch
de officieele opening plaats door burgemeester
van Lanschot, die tevens den president-schepen
en den stedelijken magistraat installeerde. Na
deze korte plechtigheid traden de vendelzwaai-
ers aan en toonden op het Marktveld van Oud-
's Hertogenbosch hun kunsten.
Intusschen was een kleurige historische
jachtstoet van Hertog Hendrik en diens gevolg-
door de straten van Den Bosch getrokken en
arriveerde voor de poorten van het middel-
eeuwsche stadje. Aan de Brusselsche Poort had
een hartelijke begroeting van den Hertog plaats
door de stedelijken magistraat.
De Amsterdamsche rechtbank veroordeelde
vandaag de arbeiders J. I. en J. H. S„ die tij
dens een relletje een N.S.B.-er zouden hebben
mishandeld in de J. P. Heyestraat te Amster
dam op 18 Maart j.l„ ieder tot acht maanden
gevangenisstraf.
Het O. M. had tegen het tweetal een jaar
gevangenisstraf gerequireerd.
De beide verdachten zouden den jeugdigen
N.S.B.-er G. de J. hebben aangevallen; dit was
het sein voor een algemeenen overval. De jon
geman moest in een winkel vluchten.
Zijn kaak was op twee plaatsen gebroken en
hij moest geruimen tijd in een ziekenhuis wor
den verpleegd.
De verdachten ontkenden alle schuld.
De rechtbank achtte het ten laste gelegde
echter bewezen door de verklaringen van het
slachtoffer en verschillende getuigen, en ver
oordeelde hen wegens het met vereende krach
ten openlijk geweld plegen, waardoor lichame
lijk letsel ontstond.
De rechtbank overwtoog, dat een zware straf
dient te worden opgelegd, in de eerste plaats
omdat de jongeman ernstig gewond werd en ten
tweede omdat tegen het euvel van gewelddadig
optreden tegen politiek andersdenkenden met
kracht dient te worden opgetreden.
Een der verdachten deelde mee, d§.t hij in
hooger beroep zal gaan.
Op het hoofdbureau van politie te Heerlen
is een tiental N.S.B.-ers verhoord, dat het uni
formverbod had overtreden, aldus bericht de
„L. K." Tegen elk van hen werd proces-verbaal
opgemaakt. Zij Waren Zaterdagavond omstreeks
half zeven op den Sittarderweg aangetroffen in
een stoet van auto's, waarmee de N.S.B. een
propagandatocht maakte. Terwijl negen ver
klaarden, dat zij zich op eigen initiatief in de
uniformen der N.S.B. hadden gestoken, deelde
één mede, dat hij opdracht had gekregen te
verschijnen in het pak, dat hij droeg.
In de namiddagvergadering van het R. K.
Blindencongres te Den Haag, werd Maandag
het jaarverslag 1934 van den secretaris behan
deld, benevens het financieele verslag en het
rapport van de controle-commissie. Een en
ander werd onder applaus goedgekeurd, waar
na bespreking van verschillende vraagstukken
volgde, o. abetreffende het Radio-orgaan voor
de blinden, fusie bondsorgaan en aankoop
smalfilms. Voorts werd de enquête besproken
van den Nederl. Blindenbond naar het
aantal slachtoffers dat de crisis ook on
der de blinden gemaakt heeft. Een uitvoerige
beschouwing werd hierna gewijd aan het Brail-
le-kortschrift door den heer A. van Gaaien.
De pogingen tot invoering hebben tot dusver
re weinig resultaat opgeleverd. Ten besluite
van de middagvergadering werd overgegaan tot
behandeling der afdeelingsvoorstellen.
Des avonds werd in „Overbosch" een feest
avond gegeven.
In een cementloods van de betonfabriek De
Meteoor te Rheden a. d. IJsel is Maandag een
ernstig ongeluk gebeurd. Bij het opladen van
zakken cement begonnen deze plotseling te
schuiven, zoodat een instorting het gevolg was.
Een aantal arbeiders kwam onder de neerstor
tende zakken terecht. Drie van hen kwamen
er met lichte kneuzingen af. Eén kreeg echter
zware kwetsuren aan hoofd en schouders. Hij
is naar het ziekenhuis te Velp vervoerd.
Er zijn nog altijd ambtelijke lieden in
Nederland, die het vertrouwen in hun
functie misbruiken, om in dezen
tijd, terwijl de Staat met millioenen-tekor-
ten worstelt, te morsen met rijksgeld. Zon
der betrachting van de uiterste zuinigheid,,
die ze aan de moeizaam opgebrachte be
lastingpenningen van ons verarmd volk
verschuldigd zijn, springen ze er spilziek
mee om voor hun eigen gerieflijkheid.
In het jaarlijksch verslag, dat de in stil
te maar soms scherp controleerende Alge
meene Rekenkamer aan de Tweede Kamer
heeft uitgebracht, worden daarvan
verbijsterende staaltjes meegedeeld. Wij
slgnaleeren ze op onze beurt, want ergernis
wekkend is, wat mede onder verantwoorde
lijkheid van ministerieele departementen
gebeurt.
Onder den titel „Gebrek aan zuinigheid
bij een Crisisorganisatie" lezen wij in het
Verslag:
Er is voor de Tweede Kamer voldoende
reden om bij de Regeering aan te dringen
op ernstiger bezuinigingen in het ambte
lijke apparaat. Ten slotte zijn de Ministers
ook hier de verantwoordelijken, en zij kun
nen maar niet zonder meer in onhoudbare
toestanden berusten, ook niet in misstan
den van crisisorganisaties.
De „Oeverzwaluw" is op de uitreis te Rangoon
aangekomen.
Na het tragische auto-ongeluk in Ebelsberg nabij Linz. De kist met het
stoffelijk overschot van Mevrouw Schuschnigg werd in de Kapel der
Carmelitessen te Linz opgebaard
Het eiland Urk is hedenochtend vroeg opge
schrikt door een brandalarm, dat gegeven
werd in verband met het ontdekken van vuur
in het manufacturenmagazijn van den heer
K. Wakker. Om 7 uur in den ochtend ontdek
ten de bewoners dat vermoedelijk door een
defecte schoorsteenpijp brand in dezen win
kel was uitgebroken. Alle bewoners van het
dorp, van wie velen in nachtgewaad, snelden
te hulp. Hoewel het eenigen tijd duurde voor
dat de motorspuit water kon geven, daar de
winkel in het centrum van het dorp is gelegen
en het water uit de haven moest worden ge
haald, slaagde men er in het vuur te beperken
tot een gedeelte van den winkel. De schade
bedraagt niet meer dan 500 gulden. Het duur
de echter eenigen tijd voordat de rust op het
eiland, waar in twee jaar geen brand had ge
woed, was teruggekeerd.
Maandagavond heeft in de buurtschap Acht-
hoven onder de gemeente Leiderdorp een auto-
ongeval plaats gehad met doodelijken afloop.
Doordat het 2i/2-jarig zoontje van de familie
De Haag plotseling den rijweg overstak, geraak
te het onder een uit de richting Leiden komen
den vrachtauto. Het knaapje kreeg een der
achterwielen over het hoofd en was bijna op
slag dood.
Volgens ooggetuigen treft den chauffeur, die
met matigen gang reed en nog signalen gegeven
heeft, geen schuld.
Even voordat Maandagmorgen e trein 103, die
komende van de richting Utrecht, om 8.54 te
Zwolle arriveerde, het Zwolsche station bin
nenliep is de 4-jarige Klaas Pothof, wonende
te Hilversum, met zijn ouders op weg naar
Wildervank, door tot nog toe onbekende oor
zaak uit den coupé gevallen.
Met ernstige hoofdwonden is het ventje in
een naburige woning binnengedragen, waar de
eerste medische hulp werd verleend.
Te Zwolle is Maandagavond op 59-jarigen
leeftijd overleden Mr. W. M. Wijt, griffier der
Staten van Overijsel.
Willem Melchior Wijt werd 17 Maart 1876 te
Rotterdam geboren. Hij promoveerde in de
rechts- en staatswetenschappen te Utrecht en
kwam na eenigen tijd voor particuliere aan
gelegenheden in Nederlandsch-Indië te heb
ben doorgebracht in 1910 als volontair aan
de Provinciale Griffie te Zwolle. In 1914 werd
hij commies. Na de verschillende rangen te
hebben doorloopen, werd hij met ingang van
1 Mei 1921 tot griffier van de Staten van Over
ijsel benoemd.
„Het onderzoek, dat de Kamer instelde
bij een der oudere z.g. centrales, vestigde
bij haar den indruk, dat de directeur
dier instelling te kort schoot in het betrach
ten van zuinigheid in zijn beheer, zoowel in
het algemeen als wat uitgaven betreft,
waarbij zijn persoon betrokken was.
Hij genoot als dire: 'eur een salaris van
ƒ4000, doch daaraan werd toegevoegd een
traktement van 5000 als hoofdcontroleur.
Er waren in de administratie geen decla
raties of andere bescheiden aanwezig be
treffende reizen, in deze functie gedaan,
zoodat de Kamer zich over den omvang
van het werk, voor dit traktement verricht,
volstrekt geen denkbeeld heeft kunnen vor
men. Daarenboven bracht hij 9.60 per et-
maai in rekening zonder daartoe ge
machtigd te zijn voor verblijf in de plaats
waar de centrale was gevestigd (zijn woon
plaats was elders). Ook de kosten van een
spoorwegabonnement eerste klasse, dat
blijkbaar bijna uitsluitend diende voor heen
en weder reizen tusschen woon- en stand
plaats, waren ten laste van de instelling
gebracht, evenals die voor bagageverzeke
ring. De vergoedingen voor eenige dienstrei
zen naar andere plaatsen in Nederland en
naar het buitenland waren buitengewoon
hoog berekend, terwijl alle kostennota's
verhoogd waren met posten voor represen
tatiekosten, taxi's en sigaren (over een
tijdvak van ruim vier maanden beliepen
deze extra verhoogingen bijna ƒ200).
Het algemeen beheer was op dezelfde
leest geschoeid. Het personeel genoot ver
schillende voorrechten, die personeel, in ge
lijke positie bij den gewonen Rijksdienst
werkzaam, niet zou hebben verkregen. In
plaats van de algemeene salarisverlaging,
die voor dit laatste was toegepast, was voor
het administratief personeel dezer instel
ling een bijna algemeene salarisverhooging
toegepast. Talrijk waren voorts de aan
merkingen, te maken op de vergoedingen
voor reis- en verblijfkosten, op de uitgaven
voor gebruik aan automobielen, voor siga
ren en sigaretten, voor koffie en thee, voor
representatiekosten (deze laatste in reke
ning gebracht door controleurs)
De Minister van Economische Zaken nam
directeur en bestuur der centrale onder
handen, voerde bezuinigingen in, bespaar
de op reis- en verblijfkosten van de hee
ren, maar de directeur werd niet van zijn
post ontheven, zoodat de Staten-Generaal,
wier aandacht op het geval werd gevestigd,
er nog wel een hartig woord in zullen spre
ken.
Het geval typeert den geest van de op
vattingen bij sommige besturen en ambte
naren. Het Verslag kwam bij verschillende
crisisinstellingen uitgaven op het spoor
voor kopjes koffie, thee, sigaren, en voor
soms zoo hooge bedragen, dat afschaffing
in de duizenden bleek te beloopen. Enkel
reeds 7500 werd per jaar bespaard bij één
enkele organisatie, doordat de rijwielver
goeding voor controleurs werd beperkt tot
ƒ150 per jaar, nadat vóór dien tijd 2!4 cent
per K.M. zonder maximum werd berekend.
Door verschillende bezuinigingen en me
de door het normaliseeren van den buiten
dienst der provinciale landbouworganisa
ties en vergoedingen aan districtsbesturen
kunnen de besparingen twee en een kwart
ton bedragen.
Sommige crisisorganisaties beschouwden
zich eenvoudig als buiten den rijksdienst
staande lichamen, die geheel onafhankelijk
waren van de regeering.
De minister van Economische Zaken heeft
de ongewenschtheid van dergelijke toestan
den In een brief aan de Rekenkamer vol
mondig toegegeven en stelde een reorgani
satie van de landbouwcrisisorganisaties in
uitzicht, inmiddels voltrokken. Hierdoor
zou de zelfstandigheid der toen nog be
staande stichtingen geheel worden vernie
tigd, waarover de Rekenkamer nog opmerkt:
,,Dat de minister krachtig heeft inge
grepen, toen het bleek dat de ontwikke-
lig der crisisinstellingen in een ongewensch-
te richting ging, zal stellig goede vruchten
afwerpen. Of echter de bepalingen, die
's ministers recht van beslissing vaststellen,
voldoende zuilen zijn om alle misstanden
te verbeteren, zal de tijd moeten leeren. Blij
kens de ervaring is het dikwijls zeer moei
lijk bezuiniging en spaarzaamheid te ver
krijgen, wanneer zich eenmaal gewoonten
in anderen zin hebben gevestigd. Het han-
teeren van het ministerieel vernietigings
recht zal steeds een maatregel van uiter
sten nood moeten blijven en tal van uit
gaven ook hooge worden gedaan, zon
der dat daaraan schriftelijk vastgestelde
regelingen ten grondslag liggen."
