Lacquehaye wint in het Stadion
UIT DEN OMTREK
Father P. Preyde jubileert
De vliegrampen
VAN DER WULP TWEEDE
IN HET STAYERSNUMMER
0P HUIZE „VRIJLAND"
CROOTE MOCELIJKHEDEN
WOENSDAG 24 JULI 1935
WIELRENNEN
Zege der Ned. ploeg van Egmond
en van der Lindenin den
sprintwedstrijd tegen de
Duitschers Richter
en Steffes
Le Champion clubkam
pioen van Nederland
ZWEMMEN
Dualmeet Haarl. Scholieren
Engelsche padvinders
Zwemfeest „Velserend"
WATERPOLO
H.P.C.IJ
PING-PONG
Ping-Pong Tournament „Rijne-
gom"
LAWNTENNIS
Tournament Breder ode
KANOSPORT
Haarl. Kanover. naar Amsterdam
MOTORSPORT
Motorclub „Haarlem"
Oplichter betrapt
Bij het lichten van automaten met
valsche kwartjes
Een commissie zal de mogelijk
heid van verhooging der veilig
heid onderzoeken
Ongelukkige samenloop
van omstandigheden
BORGSTELLINGSFONDS VOOR
RIJNLAND
Steun voor den kleinen handel-
drijvenden en industrieelen
middenstand
Het is teleurstellend, dat in het al
gemeen zoo weinig gedacht
wordt aan den ouden dag
van de missionarissen
Naar voltooiing van
het sanatorium
Slechts gehoorzamen
Een wensch
ZAANDAM
DUIVENSPORT
„Columba"
De wedstrijden op de Stadionwielerbaan,
die Donderdagavond j.l. door de slechte
weersomstandigheden moesten worden uit
gesteld, werden Dinsdagavond voor een vrij
talrijk publiek afgewerkt. Er waren onge
veer 15.000 toeschouwers.
Het was een interessant programma, dat
de belangstelling ruimschoots waard was
en er werd goede sport geboden.
De avond begon met een nieuwelingenwed
strijd over 10 K.M., die aardigen strijd liet zien
en gewonnen werd door D. Groenewegen voor
Valkoog, Aneese en van Breda.
Voor de beslissing van het clubkampioen
schap sprint verscheen Le Champion met Slip
horst en van der Linden en Ülysses met de
Graaf en Kramer aan den start en eerstge-
noemden wonnen dezen wedstrijd na een zeer
tactisch gereden rit.
Voor het clubkampioenschap achtervolging
over acht ronden kwam Le Champion uit met
Sliphorst, Visser en Loskamp en Sparta met
v. d. Star, v. d. Valk en van Es. De Amster
dammers waren niet gelukkig, daar Loskamp
reeds na twee ronden door bandenpech moest
opgeven. Zij hielden echter moedig vol en won
nen met miniem verschil in 5 min. 111/5 sec.
Op bijzonder fraaie wijze werd Le Champion
dus clubkampioen van Nederland.
De sprintwedstrijd Nederland—Duitschland
voor profs ging tusschen de Duitschers Richter
en Steffes en onze landgenooten van dér Lin
den en van Egmond. Er werden vier matches
a trois verreden. De eerste serie werd gewonnen
door Richter voor v. d. Linden en Steffes. In
den tweeden rit nam van Egmond den kop voor
Steffes en v. d. Linden. Laatstgenoemde wist
na de eerste bocht te ontvluchten en won met
groot verschil, terwijl van Egmond in een felle
eindspurt met Steffes op de streep tweede
werd.
Ook in de derde serie nam van Egmond den
kop voor v. d. Linden en Richter. De Duitscher
begon bij het ingaan der laatste bocht flink te
demarreeren, maar slaagde er niet in de an
deren te passeeren, zoodat de Nederlandsche
renners ook dezen rit wonnen. In den laatsten
rit nam van Egmond den kop voor Richter en
Steffes. Richter passeerde in de derde bocht
buitenom en klopte van Egmond op de streep.
De Nederlandsche renners wonnen dus de
geheele ontmoeting met 1014 punten.
Voor den wedstrijd der B-stayers over 25
K.M. vertrokken de renners als volgt: v. d.
Valk (Manera), Korf (Wiersma), Kab (Bes-
son), de Wit (Ceurremans)Wildschut (Ka-
ser),' Massing (Pasquier) en Nolte (Carman).
Korf had reeds spoedig den kop genomen en
draaide zijn ronden in een uitstekend tempo,
gevolgd door den Duitscher Kab. Nolte, de Wit
v. d. Valk en Massing hadden al heel gauw een
ronde achterstand, die op de helft van den
strijd reeds twee ronden bedroeg. Korf had toen
nog de leiding, gevolgd door Kab en Wild
schut. Na een aanval van Korf op Wildschut,
die geen resultaat opleverde, stevende Kab op
Korf af en een verwoede strijd, die verschillen
de ronden duurde, was het gevolg. Even voor
het einde raakte Kab los en toen was Korf's
overwinning een feit.
In de eerste manche over 40 K.M. der A-
stayers werd als volgt gestart: Wals (Pasquier),
Buis (Wiersma), Manera (Banera Sr.), Möller
(Carman), Lacquehaye (Besson), v. d. Wulp
(Kaser) en Blekemolen (Ceurremans). De
Franschman Guimbretière startte niet en in
zijn plaats was Manera geëngageerd.
Direct na het begin ging v. d. Wulp naar vo-
ren en na vijf ronden had hy de zesde plaats
verwisseld voor de tweede plaats achter Wals,
die den kop gehouden had. Na twintig ronden
kreeg v. d. Wulp een feilen aanval van Lacque
haye af te slaan, wat hem goed gelukte. Ble
kemolen die sinds het startschot de rij sloot,
werkte zich onder luide toejuichingen van het
publiek eenige plaatsen naar voren, maar moest
na korten tijd het gewonnen terrein weer prijs
geven. Op de helft van deze eerste manche had
Wals nog steeds de leiding gevolgd door van
der Wulp Lacquehaye, Möller, Buys, Bleke
molen en Manera. De twee laatsten kregen toen
even later van Wals hun eerste en even later
hun tweede ronde achterstand te pakken. Na
eenige vergeefsche aanvallen slaagde Lacque
haye er na 50 ronden in van der Wulp van de
tweede plaats te verdringen. Met succes kon
Wals twintig ronden voor het einde een aanval
van den Franschman afslaan, maar tien ronden
later kwam Lacquehaye onweerstaanbaar op
zetten en de Franschman had de leiding. Wals
kwam te zwemmen en raakte achter, waarvan
v d Wulp profiteerde om de tweede plaats te
nemen. Wals eindigde ten slotte op de vijfde
plaats, nadat hij in de voorlaatste ronde nogwas
gelapt door Lacquehaye, die deze manche won
min° de^tweede5 manche was de startvolgorde
aldus- Blekemolen, v. d. Wulp, Lacquehay
Möller Manera, Buis en Wals. Onze nationale
kampioen nam na den start de leiding, gevo g
door Lacquehaye. Buis werkte zich even later
J^ tot de derde plaats, maar kreeg tegen
Lacauehaye geen schijn van kans. Na vijf-en
twintig ronden ging Wals zijn tempo ver oo-
gen, passeerde achtereenvolgens Moller en Bu s
en zette den aanval in op Lacquehaye. Wals
raakte los en moest de derde plaats hierop aan
Möller afstaan, terwijl hij weldra ook door
Blekemolen gepasseerd werd. Op de helft van
den strijd was de volgorde: v. d. Wulp, ^c^ue'
have Möller, Blekemolen, Wals, Buis, Manera.
Wals' moest na 55 minuten van fiets verwisselen
en kwam met een ronde achterstand oP jde
laatste plaats. Aan den kop bleef de situatie
verder ongewijzigd. Enkele aanvallen van
Lacquehaye wist van der Wulp af te slaan en
onze stayer-kampioen ging als eerste door
^Lacquehaye had in dezen rit minder achter
stand dan van der Wulp in de eerste manche
en werd hierdoor winnaar van den geheelen
wedstrijd.
De uitslagen waren:
Wedstrijd voor nieuwelingen over 10 K.M.: 1
D. Groenewegen; 2. J, Valkoog; 3. H. Aneese,
4 J. van Breda.
Beslissing clubkampioenschap van Nederland
sprint: 1 Le Champion (laatste 200 M. 13 3/5
sec.); 2 Ulysses.
Beslissing clubkampioenschap van Nederland
achtervolging over 8 ronden: 1 Le Champion,
5 min. 111/5 sec.; 2 Sparta.
Sprintwedstrijd DuitschlandNederland (een
ronde): ie rit 1 Richters 12 4/5 sec.; 2 v. d.
Linden; 3 Steffes; 2e rit 1 v. d. Linden 14
sec.; 2 v. Egmond; 3 Steffes; 3e rit 1 v. Eg
mond 12 3/5 sec.; 2 v. d. Linden; 3 Richter;
4e rit 1 Richter 121/5 sec.; 2 v. Egmond; 3
Steffes.
Totaal: 1 Nederland 10 pnt.; 2 Duitschland
14 pnt.
Wedstrijd met motorgangmaking voor B-
stayers over 25 K.M.: 1 Korf, 19 min. 13/5 sec.;
2 Kab (25 meter); 3 Wildschut (475 meter);
4 Massing (3 ronden); 5 v. d. Valk (4 ronden);
6 Nolte (4 ronden); 7 de Wit (4 ronden).
Wedstrijd met motorgangmaking voor A-
stayers over 2 maal 40 K.M.: eerste manche:
1 Lacquehaye 30 min. 12 2/5 sec.; 2 v. d. Wulp
(150 M.); 3 Möller (250 M.); 4 Buis (480 M.);
5 Wals (1 ronde)6 Blekemolen (2 ronden)
7 Manera (5 ronden).
Tweede manche: 1 v. d. Wulp 32 min. 8 2/5
sec.; 2 Lacquehaye (10 M.); 3 Möller (80 M.);
4 Blekemolen (150 M.)5 Buis (250 M.)6
Manera (480 M.); 7 Wals (810 M.).
Totaal klassement: 1 Lacquehaye; 2 v. d.
Wulp; 3 Möller; 4 Buis; 5 Blekemolen; 6 Wals;
7 Manera.
Op het oogenblik logeeren in Zandvoort circa
60 Engelsche padvinders. A.s. Vrijdag vindt in
het Noorderbad een dualmeet tusschen deze
Engelsche en de Haarlemsche scholieren, die
aangesloten zijn bij den K.N.Z.B., plaats. Er
wordt slechts om de eer. gestreden, prijzen zijn
niet beschikbaar gesteld. Het programma om
vat 50 M. school-, 50 M. rug- en 50 Meter vrije
slag, terwijl tevens eenige estafettes worden
verzwommen. Aan het slot wordt een polowed
strijd gespeeld. Aanvang drie uur.
A.s. Zaterdag te half drie wordt in het Na
tuurbad te Velserend door de Zwemvereeniging
van dien naam een nationaal zwemfeest ge
houden, waaraan vele vooraanstande zwemsters
en zwemmers uit den lande zullen deelnemen.
Het programma meldt de volgende nummers:
1. Afzwemmen der leerlingen.
2. 25 Meter vrije slag voor leden van Velserend
beneden 13 jaar.
3. 50 Meter vrije slag voor de overige leden.
4. 100 Meter rugslag voor heeren, Nationaal.
5. 100 Meter schoolslag voor dames, Natio
naal.
6. 5 x 50 Meter vrije slag voor heeren, Natio
naal.
7. Demonstratie Schoonspringen. Komische
sprongen.
8. 3 x 50 Meter wisselslag estafette voor
dames, Nationaal.
9. 100 Meter vrije slag voor heeren, Nationaal.
10. Waterpolo. Haarlems Zeventalhet Y
(kampioen van Nederland).
Hedenavond zal in den zwemvijver te Heem
stede, de zeer belangrijke Polowedstrijd H. P. C.
IJ gespeeld worden.
Daar zoowel H. P. C. als IJ elk nog maar
een puntje verloren heeft, is deze wedstrijd
van zeer groot belang voor den kampioens
titel.
Uitslagen van Dinsdagavond:
Heeren enkelspel, 2de ronde: Schumacher sl.
Robbers 21—4, 19—21, 21—7; Weener sl. Gall
2i17, 2111; Frekenhorst sl. Korsten 1121,
21—11, 21—15.
Heeren enkel spel Troostronde: 1ste ronde:
Lobbes sl. Rothbarth 21—15, 31—18; Vogel
zang sl. Brinkmann 2118, 2115; Bekkers
sl Henfling 21—19, 21—18; De Graaf sl.
Everard 19—21, 24—22, 21—10, Wester sl. Ra-
husen (voorronde) 3110, 2110; Wester sl.
Vos 21—10, 21—14.
2de ronde: Vogelzang sl. Bekkers 2116,
21—13.
Dames enkel-, gemengd dubbel- en heeren
dubbelspel worden gespeeld als halve ccmpe-
toitie, waarvan wij onzen lezers na de laatste
partijen den uitslag bekend zullen maken.
Dinsdag werden de wedstrijden voor bovenge
noemd tournament onder flinke belangstelling
voortgezet.
Met animo werd gestreden, terwijl vele par
tijen bijzonder spannend waren.
De uitslagen luiden:
Heeren Enkelspel: 2e ronde: R. Frant sl. P.
Langendijk 6—2, 6—4; P. Schut sl. v. Driessum
75, 36, 75; H. Blom sl. J. de Waard 62,
60; J. v. Heck si. A. Cats 60, 6—0; J. v. d.
Bliek sl. J. v. Hezel 6—3, 6—2.
Heeren Dubbelspel: 3e ronde: G. v. d. Ploeg
en D Land sl. R. Rooda en A. de Jong, 61,
6—2; P. Schut, en J. Sluyter sl. v. Stederen en
S. de Kadt 64, 62; H Sikkes en. A. de Vlet
ter sl. W. Aarts en H. Laaet 108, 7—5; G. v. d.
Klashorst en Dr. Th. de Crauw sl. E v. Hasselt en
L. de Kadt 6—3, 10—8.
Dames Dubbelspel: 2e ronde: Mej. v. d. Haar
en mej. Uytenhage de Mist sl. mej. J. de Groot
en mej. C. Leenders 60, 62.
Gemengd Dubbelspel: 2e ronde: Mevr. Kühn
en Chr. Melse sl. mej. J. v. Laar en F. Lanting
61, 97; mevr. de Ruiter en P. Schut sl. mej.
v. d. Haar en Dr. Th. de Crauw 36, 64, 63;
mej. Uytenhage de Mist en Klok sl. mevr. Boer-
rigter en S. de Kadt 6—0, 6—0; mevr. Kamer
beek en J. v. Heck sl. mej. Veendorp en J. de
Waardt 75, 63.
Troostronde. Heeren Enkelspel: J. Klok sl. A.
Nieland 75, 64.
Bij de wedstrijden, georganiseerd door de
vereeniging K. V. '34 op den Amstel bij de
Berlagebrug, werden door de H. K. V. de
volgende successen geboekt
R. II S. Junioren: 1. C. C. Gerritsen en
J v. d. Schaar (gediskw.).
K. I. Jun.: 2. C. C. Gerritsen, 4. J. v. d. Schaar
K. I. nieuwelingen: 1. W. v. d. Kroft, 2.
J. W. Beek; R. I. S. nieuwelingen, 2. H. G.
Boss, 3 W. v. d. Kroft.
In de R IV S.-klasse werd zeer fel ge
streden om de eerste plaats, waarbij de
H. K V. tenslotte winnaar werd.
Zondag 21 Juli hield de Motorclub „Haar
lem" een behendigheidsrit op een terrein te
Aerdenhout, bestaande uit, langzaamrijden,
turfrapen en een terreinrit.
De uitslag luidt als volgt:
1. C. Kors 99, 2. H. Maarschalk 96, 3 J.
Peetoom 93, 4. H. Boesmans 86, 5. I. Coops
75, 6. P. Gras 68, 7. H. Irriger 67, 8. Jansen 60, 9.
H.' v. d. Meer 57, 10. W. Boersma 53, 11.
H. J. Westerhoven 38
Dinsdagmiddag is te Nijmegen gearresteerd C.
van M. uit Hilversum, die er blijkbaar zijn werk
van maakte door middej van valsche kwartjes
allerlei artikelen uit automaten te halen.
Reeds geruimen tijd was opgevallen, dat er
valsch geld in de automaten kwam. Een van de
automaathouders heeft Van M., die met 'n auto
voor de automatiek stond, op heeterdaad be
trapt.
De man verklaarde, dat hij dit valsche kwar
tjes-systeem toepaste om aan te toonen, dat
de automaten niet deugden. Hij vertegenwoor
digde namelijk een beter merk.
Op de vragen van het Tweede Kamerlid van
Braambeek in verband met de ernstige onge
lukken, welke in het laatste halfjaar aan vlieg
tuigen der Koninklijke Luchtvaart Maatschap
pij zijn overkomen, heeft Minister Van Lidth de
Jeude het volgende geantwoord:
De ernstige ongelukken, crie het laatste half
jaar aan vliegtuigen van de K. L. M. zijn over
komen, hebben niet geleid tot den indruk
naar hetgeen daaromtrent tot dusverre bekend
is geworden dat zij zouden zijn toe te
schrijven aan mindere zorg voor de veiligheid,
of aan het verlangen om de diensten snel uit te
breiden en de vliegtijden te verkorten, doch
veeleer, dat zij moeten worden geweten aan
een hoogst ongelukkigen samenloop van om
standigheden, waaraan het vliegverkeer steeds
is blootgesteld.
De gegevens betreffende het ongeval met t
vliegtuig „Leeuwerik" zijn nog niet volledig,
daar de uitkomsten van een onderzoek, inge
steld door de Duitsche autoriteiten volgens
de daaromtrent tusschen de luchtvaartadmi
nistraties getroffen internationale regeling
nog worden afgewacht.
Plet onderzoek van Rijkswege naar de onge
vallen met de vliegtuigen „Kwikstaart", „Mara-
bee" en „Gaai' is onmiddellijk aangevangen.
De vliegtuigen, waarmede de diensten wor
den uitgeoefend, voldoen aan de hoogste eischen,
welke in Europa en de Vereenigde Staten wor
den gesteld.
Uit den zeer uiteenloopenden aard der onge
vallen, overkomen aan verschillende soorten
van vliegtuigen, kan niet worden afgeleid, dat
omtrent de quoliteiten djp vliegtuigen, waar
mede de uitbreiding heeft plaats gevonden, on
gerustheid behoeft te bestaan.
Omzetting van den wekelijkschen dienst op
Indië in een dienst tweemaal per week is met
het oog daarop verantwoord te achten en over
een te brengen met de eischen der veiligheid,
daar zulks niet meer verhooging van risico met
zich brengt dan een natuurlijk gevolg is van
grootere frequentie van het vervoer.
In de wijziging van dezen dienst behoeft
geenerlei van mindere voorzichtigheid getui
gende drang te worden gezocht.
Na elk ongeval van beteekenis, aan een Ne-
derlandsch vliegtuig overkomen, worden de
oorzaken van Rijkswege nauwkeurig onder
zocht.
Niettemin wordt in de hierboveii bedoel
de ongevallen aanleiding gevonden om een
onderzoek te doen plaats vinden naar de
mogelijkheid van verhooging der veiligheid
in het luchtverkeer door een van Rijks
wege in te stellen commissie en het resul
taat van dat onderzoek aan de Kamer
voor te leggen.
Daarnevens wordt een herziening van de voor
schriften omtrent het onderzoek van ongevallen
met luchtvaartuigen voorbereid, waarbij wordt
overwogen de permanente ongevallencommissie,
bedoeld in art. 154 der Regeling Toezicht
Luchtvaart, te hervormen tot een Raad voor de
Luchtvaart, met bevoegdheden van soortgelijke
strekking als die van den Raad voor de
Scheepvaart.
Naar wij vernemen, heeft de oud-minister
mr. dr. D. A. P. N. K o o 1 e n, lid van den Raad
van State, zich bereid verklaard tot aanvaar
ding van het voorzitterschap der commissie
van onderzoek inzake de K.L.M.
worden U geboden door advertentie-reclame In
de rubriek „Omroepers". Laat die U niet ont
glippen. De prijs kan geen bezwaar zijn, want
voor slechts 50 cent per regel komt Uw zaken-
Omroeper onder de aandacht van 80.000 ge
zinnen.
Heden is ten overstaan van Notaris Mr. H.
M. A. Coebergh te Leiden opgericht de Stich
ting Rjjnlandsch Borgstellingsfonds.
De oprichting geschiedde op initiatief van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken voor
Rijnland.
Het doel der Stichting is hulpverleening en
woekerbestrijding, ten bate van den industriee
len en handeldrijvenden middenstand binnen
het gebied der Kamer van Koophandel en Fa
brieken voor Rijnland, in den vorm van:
a. borgstelling voor credietwaardige crediet-
behoevenden, die trots ernstige pogingen niet
slaagden in het vinden van voor credietverlee-
ning geëischte borgen of in het stellen van ge
vorderde zakelijke zekerheid;
b. bemiddeling en voorlichting voor crediet
waardige credietbehoevenden, die bleken, niet
elders deze te kunnen verkrijgen.
Het fonds zal in die gevallen, waarin, na
omstandig en nauwkeurig onderzoek, door ver
leening van een borgstelling redding kan wor
den gebracht en verval tot armoede kan wor
den voorkomen, de verkrijging van een geld-
leening mogelijk maken. Het Bestuur zal daar
toe nauw contact zoeken met de aangesloten
gemeenten.
In den regel zullen voor deze hulp in aan
merking komen middenstandersbedrijven, welke
ten minste vijf jaar bestaan.
Middenstandsbedrijven, die opgericht zijn in
de crisisjaren en die, welke geen bestaans
recht hebben, komen voor hulpverleening niet
in aanmerking. De hulp is bestemd voor kleine
middenstandsbedrijven, die eertijds in een toe
stand van welvaart verkeerden en die waard
zijn om in stand te worden gehouden.
Borgstellingen zullen in den regel niet hooger
worden verleend dan ƒ500.
Bemiddeling en voorlichting zal worden ver
leend aan middenstandsbedrijven, die daaraan
behoefte hebben en deze niet elders kunnen
verkrijgen door het verstrekken van practische
adviezen, door saneering van het bedrijf, het
maken van schuldregelingen enz.
Het Nationaal Crisiscomité, dat met Mei 1936
zijn. werkzaamheden zal beëindigen, heeft
reeds van zijn sympathie blijk gegeven. Voor
Rijnland zal een belangrijk deel van de taak
van de plaatselijke crisis-comité's door het
fonds kunnen worden overgenomen. Enkele
plaatselijke crisis-comité's hebben bereids een
bijdrage in het kapitaal gestort.
Voor goed begrip zij medegedeeld, dat het
fonds geen giften zaf verstrekken, doch uitslui
tend borgstellingen, bemiddeling en voorlich
ting.
De werkwijze van het fonds zal dezelfde zijn
als van het Leidsch Borgstellingsfonds. Het ka
pitaal van het fonds dient intact te blijven,
opdat het fonds vele jaren zijn diensten zal
kunnen blijven bewijzen.
Het Departement van Economische Zaken
heeft de voorbereiding tot oprichting met zeer
veel belangstelling gevolgd en van zijn waar
deering blijk gegeven.
Aan de Gemeente-besturen in Rijnland zal
worden verzocht eveneens bij te dragen in het
kapitaal van het fonds.
Het fonds heeft ook de belangstelling van
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland. Naar
verwacht mag worden, zal in beginsel door Ged.
Staten geen bezwaar worden gemaakt.
De middenstandsorganisaties, waarvan velen
reeds het werk van de bemiddelingscommissie
financieel mogelijk hebben gemaakt, zullen zeer
zeker de inkomsten van het fonds helpen ver
sterken.
Het dagelijksch bestuur bestaat uit de hee
ren: D. ten Cate Brouwer, voorzitter; A. J. L.
Ketelaar, secretaris; G. R. D. Crommelin, pen
ningmeester; P. A. v. Aggelen, districtscommis
saris; A. J. Colijn, tweede voorzitter; W.
Schrandt, tweede penningmeester en P. A. de
Gooijer, gedelegeerd lid.
Het fonds is gevestigd te Leiden, Nieuwsteeg
In verband met de vele voorbereidende werk
zaamheden zal het fonds op een ander te
bepalen tijdstip met de hulpverleening begin
nen. Het tijdstip zal nader in de pers worden
bekend gemaakt.
Wij gelooven, dat er niemand meer afkeerig
is van publiciteit dan een pater-missionaris. Hu
vindt de beleving van zijn roeping in ver af
gelegen missielanden, waar het werken aan de
bekeering der heidenen zijn eenig ideaal is. Hu
heeft er zijn tweede vaderland gevonden, dat
hij met heimwee in het hart verlaat, wanneer
zijn overste hem daartoe bevel geeft. En m zijn
eigen vaderland weergekeerd, voelt hij zich daar
als een vreemde, en in hem blijft dat aposto
lisch verlangen naar hervatting van zijn missie-
Een priester in dezen zin is father P. Preyde
van de Congregatie van Mill Hill, thans direc
teur van Huize Vrijland aan den Koningsweg
te Arnhem. Nauwelijks priester gewijd vertrok
hij als missionaris in November van het jaar
1910 naar het missiegebied van den boven-Nul
(Oeganda) en is daar, behoudens een korte
vacantieperiode, 24 jaar lang gebleven.
Het is interessant zulk een missionaris uit
zijn rijk en bewogen leven te hooren vertellen.
In het feit, dat father P. Preyde 26 Juli a.s.
zijn zilveren priesterfeest zal vieren, vonden wij
een geschikte aanleiding iets over den missie-
arbeid van den zilveren jubilaris mede te
dcclGri
In 1878 te Heemstede geboren, studeerde fa
ther Preyde aan het klein-Seminarie, destijds
nog in Voorhout gevestigd. De philosophie volg
de hij in het Missiehuis te Roosendaal en vol-
tooide zijn theologische studies te Mill Hul.
mm
Father P. Preyde, Rector van Huize Vrijland
te Arnhem, die Vrijdag zijn zilveren
■priesterfeest viert
Hierna ontving hij op 26 Juli 1910 de H. Pries
terwijding en vertrok reeds in November d.a.v.
naar Oeganda, het missiegebied vsfn den boven-
Het Oeganda-protectoraat is een Engelsche
bezitting ten Westen van Britsch Oost-Afrika,
578 800 K.M2. groot, met ongeveer 4 millioen
inwoners. Het eigenlijke Oeganda ligt ten Wes
ten van den 4280 M. hoogen met wouden be
dekten Elgon-vulkaan. Vruchtbare dalen loopen
tusschen de tallooze pl.m. 100 M. hooge afge
ronde heuvels. Het klimaat heeft over het alge
meen een continentaal karakter. De gemiddelde
jaartemperatuur is iets boven de 20 gr. Celsius.
De bewoners zijn een intellectueel volk en voor
een groot deel tot het Christendom bekeerd,
door den missiearbeid der Witte Paters, die
hier reeds 56 jaar en. de missionarissen van Mill
Hill, die bijna 40 jaar hun zegenrijk missiewerk
uitoefenen.
De eerste vijf jaren van zijn verblijf in Oe
ganda had father Preyde de zielzorg over vier
verschillende parochies. Gedurende de daarop
volgende VA jaar was hem een prozaischer
werk toegedacht. Hij werd n.l. benoemd tot pro
curator in de hoofdstatie Nsambya. Maar ge
lukkig vond hij, naast deze zorg voor de stoffe
lijke belangen der missie, toch nog gelegenheid
tot geestelijken arbeid, omdat de eerw. Missie
zusters, alsmede de bewoners van een tweetal
gevangenissen onder zijn zielzorg waren gesteld.
Dat de laatste inrichtingen hem handen vol
werk gaven, spreekt van zelf.
Na zjjn eerste 12^-jarig verblijf in Oeganda
volgde een verdiende vacantie, welke father
Preyde in eigen vaderland doorbracht.
Het ging hem al evenals ieder ander recht
geaard missionaris. Hij was blij, dat deze tijd er
op zat en hij weer naar zijn missiepost kon te-
rugkeeren. Anderhalf jaar lang werkte father
Preyde in Nsambya en Lyangu ep werd toen
belast met het toezicht op het schoolwerk.
Eerst aan de ambachtsschool, maar de groote
kosten, welke een noodzakelijke reorganisatie
met zich zou meebrengen, deed de missie-over-
heid besluiten deze school maar op te heffen.
Father Preyde kwam toen aan de normaal
school te Nazigo, en na 2 jaar te Nsambya.
„Het viel mij om den drommel niet mee, hier
het onderwijs in verschillende leervakken, die
ik zelf al lang vergeten was, ter hand te ne
men. Als een schooljongen kon ik weer be
ginnen te „blokken", om de jongens de gehei
men van wiskunde en algebra te kunnen bij
brengen. En met eenige moeite is het mij ook
wel gelukt," zoo zei de father.
De laatste anderhalf jaar van zijn verblijf in
Oeganda doceerde father Preyde aan het Col
lege te Namilyango (ongeveer gelijk te stellen
met onze H.B.S.).
„In 1934 brak het tijdstip voor mijn tweede
groote verlof aan, en zoo keerde ik, na 24 .laar
in Oeganda gewerkt te hebben, naar Holland
terug Ik was nog jong en gezond en had
het vaste plan weer spoedig naar Oeganda, dat
ik beter kenden dan mijn eigen vaderland, te
rug te keeren. Maar ik heb ondervonden, dat
de mensch wel kan wikken, maar dat God ten
slotte toch beschikt. Nog geen maand thuis,
of ik ontving van mijn oveerste de mededee-
ling, dat ik tot rector van het missiehuis te
Vrijland was benoemd. Er stond mij niet anders
te doen dan te gehoorzamen. En dat heb ik
dan ook gedaan. Al hoop ik in stilte, dat ik nog
eens naar Oeganda mag terugkeeren.
Voorloopig heb ik echter geen tijd om hier
aan te denken. De zorg voor de oude missio
narissen, die hier hun laatste levensdagen ko
men slijten of krachten verzamelen voor nieu
wen arbeid, eischt mijn volle aandacht."
„Mijn voorganger heeft het aangedurfd een
nieuwen vleugel bij te bouwen, dat geheel be
stemd zal worden als sanatorium der uit de
missie terugkeerende fathers. De bouw werd
aangevangen in een tijd, dat Vrijland voor zich
zelf kon zorgen. De opbrengst van de in cultuur
gebrachte gronden maakte dit mogelijk. Maax
de vele crisismaatregelen, van regeeringswege
genomen, hebben deze bron van inkomsten ge
heel doen opdrogen. En in plaats van zich zelf
te kunnen bedruipen is Vrijland thans aange
wezen op de liefdadigheid van Katholiek Ne
derland.
Het moet Pater Preyde moeilijk zijn gevallen
deze bekentenis te doen. Een missionaris vraagt
niet graag voor zich zelf, noch voor zijn mede
missionarissen, tenzij het de belangen van de
missie betreft. Wordt er dus een beroep op ons
gedaan, dan moet de nood wel hoog gestegen
zijn. En dat is hij inderdaad. Het is teleurstel
lend te ervaren, dat in het algemeen zoo weinig
gedacht wordt aan den ouden dag van degenen,
die hun jong en krachtig leven in dienst van
Christus' leger hebben afgesleten in tropische
missielanden.
En zouden wij het kunnen verantwoorden
dezen lichamelijk en vaak geestelijk vroeg afge-
tobden menschen hulp te weigeren, wanneer wij
die geven kunnen? Zeker niet, wanneer deze
hulp bestaat in een klein financieel offertje.
En waarvoor dit dan noodig is?
Om father Preyde in de gelegenheid te stel
len de hem opgelegde taak, voltooiing van het
sanatorium, mogelijk te maken.
Het zou een passend geschenk zijn by net
zilveren priesterfeest van Father Preyde.
Wie dezen zilveren Priester-Missionaris met
een groot of klein feestgeschenk voor dit mooie
doel wil verblijden, kan gebruik maken van het
giro-nummer; 22394 Huize yrüland, bij Arn
hem.
Gemeenteraad Maandagavond werden de
algemeene beschouwingen over de gemeente-
begrooting dienst 1935 voortgezet in tweeden
termijn.
Alvorens de beraadslagingen worden hervat,
deelt burgemeester ter Laan mede dat B. en W.
terugnemen hun voorstel tot plaatsing van de
gemeente in betrekking tot de gemeentefonds
belasting in de 3e klasse.
't Is B. en W. nJ. gebleken dat in dit op
zicht door de Regeering krachtens de wet een
beslissing was genomen in betrekking tot de
opcenten op de Personeele belasting op den
grondslag van een plaatsing van de 2e klasse.
B. en W- stellen thans voor over te gaan tot
verhooging der opcenten op de personeele be
lasting en wel van 150 tot 250. (In Januari
1935 had de Raad het besluit genomen deze op
centen te bepalen op 140210).
Dit beteekent dus een verhooging van belas
ting.
De heer DE VRIES (R.K.) zegt van mee
ning te zijn, dat beraadslagingen zooveel nut
niet hebben daar de begrooting van hoogerhand
toch opgedrongen wordt. Spr. betreurt vervol
gens de wijze van spreken van den communist
over God.
De heer KROMMENDIJK (A.R) vraagt
waarom B. en W. zich niet hebben gehouden
aan een destijds aangenomen motie, welke in
hield zooveel mogelijk te voorkomen dat bu
benoemingen diegenen worden gekozen. die
reeds een pensioen genieten. Spr. licht hierna
uitvoerig toe hoe de salarieering is tusschen
het ziekenfonds eenerzijds en anderzijds de ge-
neesheeren en apothekers. Spr. geeft toe, dat
de geneesheeren voor de verzekerden wel iets
meer kunnen doen. Dat er niets gedaan wordt,
is onjuist.
De heer FENTROP (V.D.) deelt mede, dat
zijn partij de verdachtmaking van den com
munist, als zou een nieuwbenoemd raadslid een
verkapt fascist zijn, heeft onderzocht en daarbij
bevonden heeft, dat de beweringen op waarheid
berusten. Spr. adviseert die partij hiertegen
maatregelen te nemen. Spr. keurt het af, dat
de heeren Ranshuysen en de Vries (beide R.K.)
hun voorstel tot verlaging van gas- en electn-
citeitsprijzen hebben ingetrokken, hetwe?k hem
in zijn meening versterkt, dat hier verkiezings-
politiek in het spel is.
De heer RANSHUIJSEN (R.K.) komt nier ten
sterkste tegen op.
Bij de verkiezingen is met geen woora over
dit voorstel gesproken. Spr. heeft pas kort in
gezien, dat verlaging van de gas- en eïectrici-
teitsprijzen tot een onmogelijkheid behoort. Het
was slechts een streven, een modus te vinden
om in die richting te werken.
De heer PLOOYER (fractieleider SD.A.P.)
zegt, dat de S.D.A.P- volledig bereid is achter
deze begrooting te staan, doch dit houdt geens
zins in dat verzet achterwege blijft.
Wethouder KAN (AR.) zegt, dat de hooge
inkomens geen oorzaak zijn geweest om het
contract van het ziekenfonds te wijzigen.
Met de motie betreffende de ambtenaren is
wel terdege rekening gehouden doch bij de be
noeming van een ambtenaar aan het Burger
lijk Armbestuur is met het kleine pensioen geen
rekening gehouden, temeer daar dit hier gold
een uitstekend ambtenaar en vader van drie
kinderen. De belangen van den dienst konden
echter niet geschaad worden.
Wethouder Kamphuys (R.K.) houdt vol, dat
het in Nederland nog nooit voorgekomen is,
dat iemand reeds veroordeeld is voor die per
soon is gehoord, hierbij doelende op het rueuw-
benoemde en als fascist aangeduide jaadsM-
Spr. keurt het niet goed, dat de heer de Vnes
(R Kzijn partij in den gemeenteraad m op^
spraak brengt. De Raad is genoeg d^rdiOTgen
van spr.'s houding tegenover de N.S.B. Mocht
het blijken dat het nieuwbenoemde lid de N.S.B.
aanhangt, dan is de R. K. Staatspartij mans
genoeg zelf zijn boontjes te doppen.
Met de wijze van het uitvoeren van het con
tract van het ziekenfonds, aldus Wethouder
Kelder (S.D.A.P.) heeft het gemeen .cbestuur
niets te maken.
Als het ziekenfonds wil, kan er voor de ver
zekerden op ziekenhuisgebied veel meer gedaan
W D^Voorritter sluit den tweeden termijn door
aan den heer Köhne toe te zeggen, dat alles
gedaan zal worden voor een vlottere totstand
koming van de komende begrootingen.
Voor de jeugdige werkloozen zou alleen op de
loonen toeslag worden verleend, op de'materi
alen niet, waardoor tot heden nog mee tot stand
kon worden gebracht.
Er wordt niet gevraagd of de regeermesvoor-
schriften goed zijn, doch men is genoodzaak
er zich bij neer te leggen om de begrooting slui-
Sch aan te passen bij de Regeermgs-
voorschriften wordt behoudens datgene wat b«
de wet niet verplicht is zooals Lyceum, bandels-
avondonderwijs, bewaarscholen, vakscholen,
ambachtsschool e.a. Met de loonsverlagingen
heeft Zaandam zich maar met zoo voetstoots
accoord verklaard. Het aantal loonsverlagin-
eer bedraagt slechts drie.
Betreffende de gas- en electriciteitspnjzen
zegt spr. dat deze door dezen gemeenteraad
met ƒ60.000 verlaagd zijn.
Thans wordt overgegaan tot de eigenlijke De-
grooting, welke begint met de behandeling van
de lichtbedrijven.
De heer Poppe (R.S.AP.) stelde hierbij voor
afschaffing van de meterhuur en wegneming
van het verschil in tarief bij verbruik over een
gewone en een muntmeter.
Toen dit voorstel niet voldoende werd onder
steund en de voorzitter op grond hiervan be
sliste, dat het niet in behandeling kon wor
den genomen, verzette de heer Poppe zich hier
tegen. Naar zijn meening berustte dit met op
het reglement van orde voor den Raad. Hij
uitte de bedreiging bij de verdere behandeling
der begrooting obstructie te zullen voeren.
Als antwoord hierop heeft burgemeester ter
Laan de verdere behandeling der begrooting
geschorst om allereerst het reglement van orde
te kunnen herzien.
Daarna zal de behandeling van de begrooting
worden voortgezet.
Overtreding wapenwet. De politie heeft
proces-verbaal opgemaakt tegen zekeren J. P.,
wonende aan de haven, wegens het dragen van
verboden wapenen.
De politie was er achter gekomen, dat de be
trokkene in het Apollo-theater een browning
had vertoond. Bij het onderzoek kwam tevens
aan den dag, dat hij ook in het bezit was van
zes scherpe patronen.
De politie heeft het wapen in beslag geno
men.
Kerkramen ingegooid. Bij de politie is
aangifte gedaan, dat onbekenden vermoede
lijk is het het werk van kwajongens twee
gebrandschilderde ruiten in de R. K. kerk heb
ben stuk gegooid.
Uitslag van de wedvlucht gehouden met jon-,
ge duiven van Vilvorde, 162 K.M.
L. Gimbrère 1, 4, 11, 17, 18; M. C. Fehres 2.
10, 13, 16, 19, 20; F. Neuman 3, 5, 6, 14, 1»; a
Boeree 7, 8, 9,12.
