Parijs bewaart een strenge
geheimhouding
De ijle sfeer der Parijsche
conferentie
Het nieuws van heden
Mgr. J. H. Jansen
Opstand in Albanië
HET GERINGSTE KWAAD
DE RAMP IN ITALIË
NOG STEEDS NIET
GEVORDERD
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1935
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
Voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Avondblad
EEN EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19494
Invloed op koloniale
bevolkingen
Indrukwekkende begrafenis
der slachtoffers
Groote manoeuvres
Het Weer
illllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllliilllllllillllllllllllllllim
Bij den dood van
Wiley Post
Vliegtuig vertrokken om de lijken
der slachtoffers terug te brengen
Boerenvechtpartij in
Polen
Wiley Post in gezelschap van Will Rogers, gekiekt vóór hun vertrek uit Cali-
lornië naar Moskou. In Alaska is het prachtige vliegtuig van Post, de „Winnie
Mae" thans neergestort, waarbij hij en zijn metgezel den dood vonden
Bij een hevige gasontploffing te Brussel werden de ruiten van
meer dan twintig huizen vernield. Persoonlijke ongelukken kwamen
niet voor
Over het algemeen een zeer pessi
mistische stemming over te
verwachten resultaten
„Osservatore Romano"
over het conflict
De moord op Jones
Bij Britsche en Chineesche autori
teiten nog steeds geen offi-
cieele bevestiging
De schade te Brest en
Toulon
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Benauwdheden verstoren de
nachtrust ernstig
De actie der Deensche
boeren
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Inge2
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Op uitdrukkelijk verzoek van den Fran.
schen minister-president Laval wordt er
een nauwgezet stilzwijgen door alle be
trokkenen bewaard over de drie-mogendheden.
conferentie, welke te Parijs is aangevangen.
Eden, Laval en Baron Aioisi, elk ter zijde ge
staan door eenige medewerkers, houden be
sprekingen om te zoeken naar een oplossing
van het Italiaansch.Abessinisch conflict, waar
door een oorlog tusschen Italië en Abessinië
zou worden voorkomen. Men beschouwt het als
een gunstig teeken, dat de vrijwel recht tegen
over elkander staande onderhandelaars niet
onmiddellijk na het eerste contact met kwade
koppen van elkaar zijn weggeloopen, maar de
besprekingen voorrtzetten. Dat men dit doet, be
wijst, hoe hachelijk en gespannen men den toe
stand oordeelt en hoe moeilijk te verzoenen men
de Engelsche en de Italiaansche opvatting
acht. Op zichzelf beteekent het nog niet veel,
dat het niet aanstonds tot een breuk is geko.
men. Alle partijen willen immers tijd winnen.
Italië om zijn oorlogsvoorbereidingen in Oost-
Afrika te voltooien en het einde van den regen
tijd in Abessinië, waarbinnen krijgsverrichtin
gen niet goed mogelijk zijn, af te wachten,
Engeland om het prestige van den Volkenbond
alsnog een kans op redding te geven en Frank
rijk om te beproeven een uitweg te vinden,
waarop Engeland en Italië elkaar tegemoet
kunnen komen. Uit het feit, dat de bom te
Parijs niet bij de eerste aanraking gebarsten
is, mag voorshands nog niet geconcludeerd wor
den, dat zij ook niet meer barsten zal, maar
alleen, dat geen der drie partijen het oppor
tuun acht om haar thans reeds tot ontploffing
te brengen. Het Italiaansch.Abessinisch con
flict is een tijdbom met een straf opgewonden
veer. Laval heeft de weinig benijdenswaardige
taak te probeeren het beangstigend tikkende
uurwerk onklaar te maken, zonder dat de bom
explodeert en zonder dat hij zelf door scherven
getroffen wordt. Er bestaat niet veel hoop, dat
hem dit zal gelukken, maar zoo lang er te
Parijs nog geen daverende, knal wordt verno
men, is een voorkoming van het ernstig drei
gend gevaar nog mogelijk.
Terecht heeft de „Osservatore Romano"
dezer dagen den innigen wensch geuit,
dat de onderhandelingen te Parijs een
oorlog in Oost-Afrika zullen weten te verijde
len. Immers de geweldige risico's, welke aan
zulk een oorlog verbonden kunnen zijn, moeten
zóó groot geacht worden, dat men bijna geneigd
zou zijn te verklaren, dat deze tot eiken prijs
vermeden moeten worden. Zooals men weet,
heeft Italië van den eenen kant beweert, dat
het Italiaansch-Abbessinisch conflict een zuiver
Afrikaansche quaestie is, waarmee de Euro-
peesche mogendheden noch de Volkenbond
zich hebben te bemoeien. Van den anderen
kant heeft Italië het voorgesteld alsof het in
naam der Europeesche beschaving gerechtigd
is een veroveringsveldtocht tegen het achter
lijke en barbaarsche Abessinië, dat ten onrech
te en mede door het al te goed vertrouwen van
Italië lid van den Volkenbond is geworden, te
ondernemen. Ja zelfs, is door Mussolini zelf 't
rassenprobleem herhaaldelijk op den voorgrond
geschoven en heeft hij getracht den indruk te
wekken, dat het den plicht van Europa zou zijn
Italië in zijn agressieve politiek tegen het zwar
te Abessinië te steunen, omdat het zelfbehoud
van het blanke ras dit zou eischen. Dit alles is
natuurlijk maar Italiaansche politieke litera
tuur ter camoufleering van de reeds sinds
lang door Italië zelf onomwonden erkende
eigenlijke motieven van expansieven aard. In
Afrika heeft de donkere bevolking de rassen-
visie van Mussolini echter gretig overgenomen
en ze wordt ijverig gepropageerd met de these,
't in 't Abessinisch conflict eigenlijk om de
tegenstelling blank en gekleurd gaat. Hoe ge
vaarlijk dat is, bewijzen de militaire verster
kingsmaatregelen, welke zoowel in Erythraea
als in Italiaansch Somaliland door de Italia
nen, als in Fransch Somaliland door de Fran-
schen en in Britsch-Somaliland en den Soedan
door de Engelschen genomen zijn moeten wor
den om de gekleurde bevolking, wiens hart naar
liet bedreigde Abessinië uitgaat, eventueel in
bedwang te kunnen houden.
Indirect'hebben alle ook buiten Afrika kolo-
niseerende mogendheden er belang bij, dat de
tegenstelling tusschen blank en gekleurd niet
door een Italiaansch-Abessinischen oorlog wordt
verscherpt. Indien Italië zulk een oorlog we
derom zou verliezen, zouden in de koloniale ge
bieden de inboorlingen wel eens den lust kun
nen gaan gevoelen om zich gewelddadig tegen
de overheersching der blanken in het algemeen
te gaan verzetten. Wint Italië zulk een oorlog,
dan bestaat er kans op nieuwe en verhevigde
verbittering bij de gekleurde volkeren. Alleen,
wanneer Engeland en Frankrijk en uiteindelijk
de Volkenbond een vreedzaam compromis, dat
ook door Abessiië vrijwillig aanvaard kan wor
den, weten te bereiken, zal het moeizaam ver
worven vertrouwen van vele kleurlingen in de
koloniale gebieden niet op het spel worden ge
zet. Deze koloniale zijde van het Italiaansch-
Abessinisch conflict is van groot en algemeen
belang, zooals het van groot en algemeen be
lang is, dat de Europeesche samenwerking tus
schen Engeland, Frankrijk en Italië niet licht
vaardig in de waagschaal wordt gesteld. Maar
hoe gewichtig deze belangen ook zijn, het is
te betreuren, dat men zich bij de onderhande
lingen te Parijs niet heeft kunnen stellen op
een zuiver juridisch en zedelijk standpunt,
doch zijn toevlucht heeft moeten nemen tot de
verdragen van 1906, 1925 en 1928 om een bruik
baar uitgangspunt voor de besprekingen te vin
den. Daardoor is de Volkenbond als internatio
naal rechtsinstituut niet alleen tijdelijk terzijde
geschoven in de hoop, dat hij later eventueel
met succes weer zal kunnen worden ingescha
keld, maar baseert men zich ook op een in zich
contradictoir verdrag rij. dat van 1906, dat wel
de onafhankelijkheid en souvereiniteit van Abes
sinië garandeerde, maar tevens dit principe te
kort deed door Abessinië in een Fransche, En
gelsche en Italiaansche invloedssfeer te verdee-
len, terwijl Abessinië zelf dit verdrag nimmer
heeft willen erkennen. Het verdrag van 1906
had na de stichting van den Volkenbond, met
wiens principes het in strijd was, herzien die
nen te worden. Nog wonderlijker is het dat
men de Èngelsch-Italiaansehe afspraken van
1925, welke niet alleen in conflict met het ver
drag van 1906, maar ook met de Volkenbonds
beginselen kwamen en op aandrang van Frank
rijk moesten worden geannuleerd, ook tot een
deel van het fundament der huidige onderhan
delingen heeft verklaard. Het Italiaansch-Abes-
sinisch vriendschaps- en arbitrage-verdrag van
1928 vormt eigenlijk de eenige „einwandfreie"
basis voor een volkomen verantwoorde en zui
vere regeling van het hangende conflict. In
het beste geval, zal dus een eventueele vreed
zame oplossing gevonden kunnen worden op
grond van niet geheel onbedenkelijke motieven
en niet juridisch onaanvechtbare gronden. Het
zal dus een quaestie worden van een kiezen van
het geringste kwaad, omdat het volkomen ze
delijke en juridische goed bij voorbaat door de
van den aanvang van het conflict aangenomen
houding der partijen uitgesloten werd. Dit ge
ringste kwaad is natuurlijk een vreedzame op
lossing, een compromis. Maar of dit bereikt zal
kunnen worden, is en blijft vooralsnog een
hoogst précaire aangelegenheid.
GENUA, 17 Aug. (Reuter.) Te Ovada hadden
zeer indrukwekkende begrafenis-plechtigheden
piaats voor de slachtoffers van de ramp te
Ovada.
Na door de geestelijkheid te zijn gezegend,
werden de kisten met het stoffelijk overschot
door jonge fascisten op affuiten van kanonnen
geplaatst, waaromheen zich soldaten plaatsten.
Tusschen rijen vlaggen trok vervolgens een
lange stoet langs de kisten.
Nabij Chalon-sur-Marne vinden omvangrijke
troepenverplaatsingen plaats, ter voorbereiding
van de groote manoeuvres. Voor de eerste maal
zullen drie geheel gemotoriseerde divisies te
genover elkaar staan, die tezamen een effectief
van ongeveer 20.000 man vormen.
1 VERWACHTING: Zwakke veranderlijke |-
H wind, meest zwaar bewolkt, waarschijn-
lijk eenige regen, weinig verandering in
-- temperatuur.
Hoogste stand: 767.8 te Andanes.
H Laagste stand: 758.4 te Vestmanör.
Zon op v.m. 5.45 onder n.m. 8.21 p
Licht op 8.51 Maan op n.m. 9.06
onder v.m. 9.54 Laatste kwartier
21 Augustus
TUNEAU (Alaska), 17 Augustus Een vlieg
tuig vertrok van hier naar Fairbanks om de
lijken van Wiley Post en Will Rogers terug te
brengen.
NEW-YORK, 17 Aug. (Reuter) Alle bladen
pubiceeren vandaag woorden van lof van we
reldberoemdheden bij de herdenking van Wiley
Post en Will feogers, o.a. ook een telegram van
den Prins van Wales.
Charley Chaplin staakte voor de rest van den
dag zijn werk, toen de correspondent van Reu
ter hem het droevige nieuws mededeelde.
Leiders van het Congres, schrijvers, aviateurs
en sportslieden hebben gisterenavond in radio
redevoeringen, die overal in de Vereenigde Sta
ten werden gehouden, de nagedachtenis van
Wiley Post en Will Rogers geëerd.
Reeds is het initiatief genomen voor de in
stelling van een openbaar fonds voor de op
richting van een standbeeld voor Will Rogers.
De vice-commissaris van Buitenlandsche Za
ken, Krestinski, heeft zijn condoleance aangebo
den aan den ambassadeur der Ver. Staten te
Moskou, Billitt, bij gelegenheid van den dood
van Wiley Post.
WASHINGTON, 17 Aug. (Reuter.) Het stof
felijk overschot van Wiley Post en Will Rogers
zijn aan boord van een vliegtuig gebracht, dat
van Point Barrow naar Fairbanks is vertrok
ken.
Als een vreemde speling der omstandig
heden wordt gemeld, dat de Senaat te
Washington juist een wetsontwerp aannam en
naar het Huis van Afgevaardigden zond, waarbij
wordt goedgekeurd, dat de regeering de „Win
nie Mae", het vliegtuig, waarmede Wiley Post
om de wereld vloog, aankoopt voor 25000
dollars.
Na het vliegtuig op een aantal van 2ijn
beroemde vluchten te hebben gebruikt, had
Post het onlangs „geptensionneerd", ten gunste
van de nieuwe machine, waarmede hij nu, te
zamen met Will Rogers, in Alaska den dood
vond.
WARSCHAU, 17 Aug. (Reuter.) Na een
godsdienstoefening heeft in een van de voor
steden een vechtpartij tusschen boeren plaats
gehad, waarbij een boer werd doodgeslagen.
Bij een poging om de daders te arresteeren,
werd er ook een politieman en nog een boer
met revolverschoten gedood.
De moordenaars sloegen op de vlucht en ver
wondden bij de achtervolging nog drie per
sonen. Ten slotte zijn zij evenwel gevangen ge
nomen.
WARSCHAU, 17 Aug. (Reuter) In het
plaatsje Terebzouw, nabij Durno, brak gisteren
een brand uit, die drie boerderijen in de asch
legde.
Tijdens het blusschingswerk ontploften tal
rijke, door de boeren verstopte, karabijnpatronen
en granaten, waardoor een brandweerman ge
dood en talrijke anderen gewond werden.
.yjMI
.vlvNvS
JMÉ,:.,;!
ROME, 17 Aug. (Reuter) De „Osser
vatore Romano" drukt de hoop uit, dat de
Parijsche conferentie tot een oplossing in 't
Italiaansch-Abessinisch conflict zal leiden.
Het blad voegt er aan toe, dat „Engeland,
ondanks zijn krachtige pogingen om in
Oost-Afrika het machtsevenwicht te ver
dedigen, noch zijn begrip voor de Italiaan
sche belangen verbergt, noch ontkent, dat
deze door een compromis bevredigd kunnen
worden.
PARIJS, 17 Aug. (Reuter) De „Matin"
wijst op de bespreking van Aioisi met Eden over
het verdrag van 1906.
Terwijl men van Italiaansche zijde van oor
deel is, dat bij dit verdrag de verdeeling van
Abessinië is voorzien, wordt van Britsche zijde
verklaard, dat de artikelen I tot IV van dit
verdrag handelen over een zuiver economische
verdeeling en niet over een politieke.
Het blad schrijft verder, dat men wel mag
aannemen, dat Engeland, indien het niet mocht
gelukken Italië te brengen tot een vreedzame
oplossing van de kwestie, minstens een moreele
veroordeeling van Italië te Genève zal verlan
gen.
Men weet evenwel in Engeland zeer goed,
dat Frankrijk geen gevolg zal geven aan 't voor
stel van Eden, zelfs indien Engeland afziet van
economische sancties.
De buitenlandsch-politieke medewerker van
de „Excelsior" wijst erop, dat de voortzetting
van de besprekingen heden niet zeker is, alles
hangt ervan af, of Mussolini den Italiaanschen
vertegenwoordiger instructies zal geven en
welke deze instructies zullen zijn, nadat Aioisi
gisteren Mussolini telefonisch op de hoogte heeft
gesteld met de voorstellen van Engeland.
LONDEN, 17 Aug. (Reuter) De correspon
dent van de „Times" te Parijs meldt, dat baron
Aioisi zich bij de gisteren gehouden besprekin
gen ertoe heeft beperkt, in algemeene lijnen
den bekkenden Italiaanschen eisch inzake kolo
niale expansie en de vrije hand in Abessinië te
herhalen.
De weinige geneigdheid van den Italiaan
schen gedelegeerde om een duidelijke verklaring
af te leggen,' is den beiden anderen delegaties
onbegrijpelijk.
Intusschen hoopt men, dat de besprekingen
vanmorgen zullen kunnen worden hervat. Ba
ron Aioisi heeft geen volmacht en moet der
halve telkens aan Rome instructies vragen.
De diplomatieke medewerker van de „Daily
Telegraph" meent te weten, dat baron Aioisi
gisterenavond een lange mededeeling aan Mus
solini heeft gezonden en dat vandaag het ant
woord hierop verwacht wordt.
PARIJS, 17 Aug. (Reuter) Mussolini, aldus
de „Echo de Paris", heeft geen aanleiding haast
te maken, aangezien iedere dag voor 4 Sep
tember hem nieuwe aanbiedingen zal geven. Het
schijnt steeds meer alsof zich tusschen Italië en
Engeland een krachtproef voordoet, welker af
loop noodzakelijk ook zijn uitwerking zal heb
ben op de Fransche politiek.
De „Journal" wijst er op, dat de eerste dag
der onderhandelingen de grootste moeilijkhe
den, welke een overeenstemming in den weg
staan, in het juiste licht heeft geplaatst. Ook
in Engelsche kringen is men zeer pessimistisch.
De „Oeuvre" is van meening, dat logisch
gedacht een vreedzame oplossing onmogelijk
is. Frankrijk en Engeland hebben Vrijdag af
zonderlijk aanbiedingen gedaan aan Italië, ter
wijl tegelijkertijd bekend is geworden, dat de
keizer van Abessinië bereid is, de Italiaansch
Abessinische grenszone te demilitariseeren, ten
einde den Duce voldoening te geven. De drie te
Parijs vergaderende onderhandelaars hebben in
ieder geval het voornemen verder te werken aan
de oplossing der moeilijke kwesties. Men heeft
zelfs de gedachte eventueel naar Rome te gaan,
om Mussolini ertoe te bewegen toe te stemmen
in een overeenkomst, welke de Volkenbond
op 4 September oncjer zijn bescherming zou
kunnen nemen. Voorloopig heersch evenwel te
alle drie de kampen een tamelijk pessimisme.
Het rapport, dat de Engelsche minister Vrijdag
avond heeft verzonden over het verloop der zit
ting, zou weinig opwekkend zijn geweést.
OTTAWA, 17 Aug. (Reuter) Ministerpresi
dent Bennett heeft in antwoord op een rede van
een der Kamerleden inzake het Italiaansch-
Abessinisch conflict uiteengezet, dat, ingeval
zich voor de verkiezingen gebeurtenissen moch
ten voordoen, waaruit te voorzien zou zijn, dat
Canada betrokken zou kunnen worden bij een
Europeesch conflict als gevolg van het Itali
aansch-Abessinisch geschil, het parlement bin
nen 14 dagen bijeengeroepen zcAi kunnen worden.
LONDEN, 17 Aug. Reuter meldt uit Peking:
Op de Britsche ambassade en bij de Chinee
sche autoriteiten is nog steeds geen officieele
bevestiging ontvangen van den moord op den
Engelschen journalist Gareth Jones, wiens lijk
Vrijdagochtend door Chineesche militairen zou
zijn gevonden.
De vertegenwoordiger der Britsche ambassade
te Kalgan, captain Miller en de Duitsche
journalist Dr. Muller, die met Jones door de
bandieten was gevangen genomen, zijn op weg
naar Sjantoeng, teneinde het derwaarts ge.
zonden stoffelijk overschot te identificeeren.
Bij den dood van Wiley Post; een vliegtuig ie
vertrokken om de lijken te bergen; deelneming
uit de geheele wereld.
De confementie te Parijs: over het algemeen
zeer pessimistische stemming over te verwach
ten resultaten der besprekingen.
De ramp in Noord-Italiëplechtige begrafenis
van slachtoffers te Ovada.
De opstand in Albanië: officieuze berichten
deelen mede, dat de toestand weder normaal is.
Pater Hon. Caminada, Provinciaal der Paters
Franciscanen, bediend.
Dc heer A. J. van Leusen, opvolger van mr.
Slingenberg in de Prov. Staten van Noord-Hol
land.
In den toestand van Z. H. Exc. Mgr. J.
H. G. Jansen is de laatste dagen eenige ver
ergering gekomen.
De benauwdheden nemen toe, waar
door de nachtrust ernstig verstoord wordt.
Daarom is voorloopig absolute rust nood
zakelijk.
TIRANA, 17 Aug. (Reuter) Het officieuze Al-
baansche Telegraafagentschap geeft de vol
gende beschrijving van de onlusten te Fieri en
omgeving:
„Aan een aantal opstandelingen is het op
aanstichting van een subaltern officier van de
gendarmerie, die 35 gendarmes en eenige bur
gers tot 'n opstand tegen het staatsgezag heeft
verleid, gelukt, zich van de stad Fieri meester
te maken en naar Loesjoeja op te rukken.
Het gendarmeriecommando van Loesjoeja,
dat van dezen opmarsch tijdig op de hoogte
was gesteld, heeft de opstandelingen tegenge
houden en ze op de vlucht gejaagd.
Troepen hebben het oproer direct zonder
bloedvergieten onderdrukt.
Het eenige slachtoffer van deze muiterij was
generaal Gjilardi, die, zonder iets van de on
lusten te Fieri te weten, zich naar Pojani be
geven heeft en door de opstandelingen werd ge
dood.
In geheel Albanië heerscht volmaakte rust.
De meeste opstandelingen zijn gearresteerd. De
overigen worden door de bevoegde autoriteiten
vervolgd, en hun arrestatie kan ieder oogenblik
plaatsvinden.
De berichten over een aanslag op den koning
zijn geheel onwaar en van allen grond ont
bloot."
De Deensche soc.-dem. minister van Handel
heeft in een verklaring uiteengezet, dat de han
delspolitieke maatregelen zijner regeering juist
zijn geweest en dat zijn regeering ook verder
het roer krachtig in handen zal hebben. Hij is
er van overtuigd, dat de actie der boeren mis
lukken zal.
De premier zou zich reeds scherp gewend
hebben tegen de maatregelen van de boeren.
De minister van Buitenlandsche Zaken heeft
verklaard, dat alles, waardoor onrust geschapen
wordt op de geldmarkt zeer gevaarlijk zou kun
nen worden voor de handelspolitieke situatie,
terwijl de minister van handel er in het bijzon
der op wijst, dat georganiseerde sabotage riet
zal worden geduld.
„Berlinske Tidende" is van meening, dat de
ontworpen strijdmaatregelen geen goede resul
taten zullen hebben, laat staan doorgevoerd
kunnen worden, aangezien een wijziging van
den koers van de kroon alleen mogelijk zou zijn
door een politieke overeenkomst. Volgens de
meening van het blad zouden de maatregelen
ook eerst hun uitwerking kunnen doen gevoe
len na een langeren tijd.
PARIJS, 17 Aug.(Reuter). De gerechtelijke
deskundigen die in Brest en Toulon een onder
zoek hebben ingesteld zijn met hun werkzaam
heden gereed gekomen. De tijdens de onlusten
in beide steden door de muiters aangerichte
schade bedraagt meer dan 2 millioen francs.
Stand op Zaterdag 1 uur n.m.: 763,9
Vorige stand: 764,5
