Een boek van den Persdienst
in Oostenrijk
Het Wekelijksch Prijsraadsel
f
n
4
s
I
k
e
e
e
p
P
J
t
5
a
t
cL
K
a
k
e
k
ci
cL
DE OPBOUW VAN EEN
STAAT
„Da*: doet je weer goed"
Dat doet je ook goed
ff
PASSEN EN METEN
2
3
i n i
zingt:
;w-:;
T
p
M
H
til
W-
P
it
§üj
P
P
■e
t
t
X
X
S
X
X
Vijftiend' eeuwsch mysteriespel in d'open lucht j
ZONDAG 18 AUGUSTUS 1935
Het nieuwe Oostenrijk is aan het
ontstaan en bestaat reeds in
het bewustzijn van
millioenen
Oostenrijk kan wachten
op Duitschland
Met Exweto op reis
Adres Centr. Reisbureau V.K.P.
N.Z. Voorburgwal 65-73, Amsterdam
Onder motto Exweto
Droogte veroorzaakt
schade
Mislukking padiaanplant
Zuid-Ban joemas
WEEST VOORZICHTIG
MET VUUR!
OUDE MAN AANGEREDEN
Auto rijdt daarna tegen een boom
De postvluchten
Oplossing vorig raadsel
i
V
s
u.
•g|
d
i
et
ct
e
t
V
d
a
i
a
a
t
k
k
li
ut
a
d
a
d
.s
a
d
a
t
i
t
k
t
'u.
t
kj
a
a
n
t
q
d
L
L
e
P
e
t
■e
e
e
m
t
a
'e
t
u.
l
i
P
s
1
t
i
k
d
i
fb
1
i
-0-
Bandjir te Gorontalo
Onderzoek wordt door stijgende
waters belemmerd
MUSSERT OPNIEUW BIJ
DEN G.G.
Begrooting Volksgezondheid
aangenomen
Makassaarsche meineedzaken
Nederlandsche dame
gedood
Bij Remagen door truck
overreden
PLEBAAN WESTERWOUDT
DE WATERSCHAPPEN EN
BOERENLEENBANKEN
BEVRACHTINGSKWESTIE
Schippers nemen de voor- f
stellen aan
WETHOUDERS VERKIEZ ING
IN ZAANDAM
Examen Boekhouden M.O.
Schrijven van Ged. Staten van
Noord-Holland
Scheepvaart beweging
Examen hoofdakte
Populaire liedjes
D'n Dré en Trui
H te Oisterwijk
Dichter bij den
Hemel gebrocht j|
piminimummumminiumBRABANTSCHE BRIEVEN
De opbouw van een staat, hier de opbouw
van Oostenrijk. Een beeld hoe zich een
nieuw gemeenschapswezen aan een
stormachtigen tijd ontworstelt. Aan het hoofd
staat de naam Engelbert Dollfuss, de man,
wiens groote prestatie is geweest, dat hij den,
tot scepticisme neigenden Oostenrijkers èn het
geloof aan zich zelf èn aan de levensvatbaarheid
van hun vaderland heeft teruggegeven. Doll
fuss was de meening toegedaan, dat traditie,
de sociale leerstellingen der Katholieke Kerk
en een, door geen machtrces vervalscht, Duitsch
karakter den grondslag moesten vormen voor
den nieuwen staat. In dien geest greep hij de,
in de pauselijke encycliek „Quadragesimo An
no" neergelegde ideeën op, welker verwezen
lijking beantwoordde aan zijn voorstelling van
een nieuw Oostenrijk. Te kort echter was de
tijd. om zulk een werk te voltooien. Den 25sten
Juli 1934 lag zijn kostbaar leven op de baar; de
schepper van het nieuwe Oostenrijk was door
moordenaarshand geveld. Geen dokter verbond
zijn wonden, geen priester voorzag hem van den
laatsten troost op den laatsten weg. Het was
een wreed sterven.
Zijn nalatenschap werd aanvaard door dr.
Kurt von Schuschnigg en prins Ernst Rudiger
Starhemberg, onder rook en kruitdamp, zoo
luidt het in een boek, dat de Oostenrijksche
Bonds-persdienst heeft gepubliceerd en waarin
een uitvoerig overzicht over den opbouw van
Oostenrijk wordt gegeven. Een gewond land
verlangde naar genezing, een stroom bloed,, die
vergoten was. riep om vergelding. In de eerste
plaats ging het er om, een groot treurspel te
likwideeren, de geest van het oproer moest wor
den neergetrapt, de veiligheid in het land in
alle richtingen worden versterkt. Het gelukte
tinnen korten tijd, den 25sten Juli, die in de
publicatie der regeering slechts een bloedig na
spel van den 30sten Juni wordt genoemd, te
likwideeren, waarbij de nieuwe leiders de voor
hen gunstige psychologische stemming ten nutte
konden maken. Christendom, standen-demo
cratie op autoritairen grondslag, geen dictatuur,
geen heerschappij van partijen. Daarmee schijnt
het program der regeering SchuschniggStar
hemberg omlijnd. Alle Oostenrijkers moesten
worden omvat door een nieuwen band, waarop
te lezen staat: sociale rechtvaardigheid, ontzag
voor den mensch, geloof aan God en vaderland.
In geen staat was het zoo moeilijk, een natuur
lijk staatsgevoel voort te brengen, als in Oos
tenrijk. Het, door de vredesverdragen uit on
telbare wonden bloedende, land werd een prooi
van teugellocze partij-demagogie. Het woord
Oostenrijk is een staat op opzegging, was ka
rakteristiek voor den toestand. Hier opvoedend
te werken, den Oostenrijkers het geloof aan
hun vaderland weer te geven, dat was de moei
lijke taak. Er zou (onder de juiste leiding) ech
ter blijken, dat het minderwaardigheidsgevoel
van den Oostenrijker niet in werkelijke feiten
wortelt, en dat Oostenrijk de kracht heeft te
leven, als het maar wil. Het ging er om, in de
moede en verdroten geworden Oostenrijkers
dezen wil te wekken. Dr. Ignaz Seipel was hier
mee in moreelen zin begonnen, Dr. Dollfuss was
de man van de daad, Schuschnigg-Starhemberg
zetten het werk daar voort, waar Dollfuss
moest ophouden.
„Wij zijn een regeering van arbeiders, boeren
en burgers." Deze karakteristieke zin staat in
't program der regeering Schuschnigg-Star
hemberg op de eerste plaats. Oostenrijk wordt
voor een Duitschen staat verklaard; een gelijk
stelling van Duitsch en Nationaal-socialisme
wordt van de hand gewezen, de kunstmatig ge
construeerde tegenstelling van katholicisme en
Duitsch bestreden. Tusschen Oostenrijk en
Duitschland staat de aanspraak op totaliteit
van een partij en de verheerlijking van het
heidendom. Voor 't overige is Oostenrijk voor
stander van alle Duitsche belangen. Prins Star
hemberg verklaarde den 25en Februari voor
vertegenwoordigers der pers, dat hij zich tot de
groot-Duitsche gedachte bekent, die door een
zelfstandig en onafhankelijk Oostenrijk veel
beter wordt gediend, dan door de degradeering
tot een Pruisische provincie.
„Tusschen Duitsch en Oostenrijksch staat
geen scheidende muur, maar slechts een aan
plakbord volgeplakt met partij-afficnes," zegt
het boek der regeering.
Het resultaat van het eerste jaar der regee
ring Schuschnigg wordt als volgt getee-
kend: De grondwet heeft een reëelen in
houd verkregen, de nieuwe wetgevende licha
men hebben een aanmerkelijken arbeid ver
richt, waarbij ook productieve kritiek tot gel
ding is gekomen. De illegale propaganda ver
liest den grond onder de voeten. De regeering
is de situatie meester en beheerscht ten volle
het mechanisme van het beheer. Het Vader-
landsche Front is het eenige forum van de po
litieke wilsvorming geworden. Het aantal leden
ervan heeft den stand van twee millioen over
schreden, de arbeiders werden voor t grootste
deel tevredengesteld. De bond der vakvereeni-
gingen is het middelpunt geworden; de regee
ring heeft haar voornemen, om den staat der
sociale rechtvaardigheid op te richten, door
daden laten volgen. Het geestelijk en kunst
leven werd bevrucht en materieel bevorderd. De
volksopvoeding werd met vaderlandsliefde door
drenkt en geheel en al hervormd. De politiek
werd uit de Hoogescholen verbannen. De eco
nomie kon zich voorwaarts ontwikkelen. De
„arbeidsslag" verleende 'de industrie krachtige
impulsen, ook de export heeft door het nieuwe
handelsverdrag-régime de hoogte van 't vorig
jaar kunnen overschrijden. Handel en nijver
heid verkregen door de nieuwe orde sterke
houvast. Den arbeiders en employé's zijn de
hervorming der sociale verzekering en de nieu
we collectieve verdragen ten goede gekomen.
Voor de boeren bleven de, door Dr. Dollfuss
ingevoerde, beschermingen ten gunste van de
prijs-stabiliteit behouden en ook op dit gebied
werden hervormingen ingevoerd. De rentevoet
is van 4,5 op 3,5 percent, dat is reeds op den
voor-oorlogstoestand, gedaald. Het spaarkapi
taal is 180 millioen schilling toegenomen, hoe
wel de nieuwe arbeidsleening met een nominaal
van 175 millioen met succes kon worden ge
plaatst.
De spaarinleg was ten tijde van de crisis der
Creditanstalt en in den bloeitijd van het parle
mentaire régime op rond 800 millioen achter
uitgegaan, het is driemaal zoo groot geworden.
Het aantal werkloozen is sterk verminderd.
Door conversies werd de rentelast der openbare
hand aanmerkelijk verlicht. De laatste transfer
beletselen tegen de betaling van alle buiten-
landsche schuld in den vorm van deviezen wer
den uit den weg geruimd. „Vlucht"-kapitalen
keerden terug, ook het buitenland belegde geld
in Oostenrijk, zoodat de deviezen-voorraad der
Nationalbank met meer dan 50 millioen shil
ling vermeerderd kon worden. Het vreemdelin
genverkeer belooft een 25 pCt. hoogere op
brengst dan in het vorig jaar. De weerbaar
heid en de openbare veiligheid werden aanmer
kelijk uitgebreid. De vóór-militaire opleiding
der jeugd gaat, in het kader der nieuwe jeugd
beweging, flink vooruit, evenals het, onder lei
ding van prins Starhemberg staande sport- en
tum-front.
In dien geest wordt de ontwikkeling binnen
het land geschilderd. Omtrent de buiten-
landsche poütiek van Oostenrijk wordt er
vastgesteld, dat dit een politiek van de open
deur is. De verdragen met Italië en Hongarije
worden als een sterke factor in het proces der
Europeesche hernieuwing voorgesteld. Wat de
Habsburger-wetten betreft, wordt er verklaard,
dat deze geen basis vormen voor vérstrekkende
combinaties. Wat in het bijzonder de verhou
ding tot Duitschland aangaat, wordt er gezegd,
dat Oostenrijk op het verlossende woord uit
Berlijn wacht. Doch wordt hier aan toegevoegd:
Oostenrijk kan nu wachten.
Het laatste woord van het verslag der regee
ring: Het nieuwe Oostenrijk is aan het ont
staan, het bestaat reeds, scherp omlijnd, in het
bewustzijn van millioenen. En dit nieuwe Oos
tenrijk wil blijven, wat het gedurende eeuwen
iy geweest: een onverwoestbare brug van cul
tuur, van geest, van economie. Het, in geeste
lijk, moreel en materieel opzicht weerbaar ge
maakte Oostenrijk zal eeuwig bestaan. Dit is
het Oostenrijk, dat onafhankelijk wil zijn van
eiken invloed, die zijn wezen vreemd is, en dat
over de uitgebrande resten der partijen-heer
schappij heen tot een ware standen-democratie
komt op den bodem van een rechtvaardige
autoriteit.
TJILATJAP, 17 Aug. (Aneta) Door de ont
zettende droogte is de padi-aanplant in het
district Zuid-Banjoemas, in bijzonder in Tji-
latjap en Kroja en omgeving, op groote schaal
mislukt.
De klapperboomen zijn verdord. Door de
droogte vallen de jonge vruchtzettingen van de
boomen. Binnenkort zal van bestuurswege
voedselverstrekking plaats hebben .De regent
van Tjilatjap kocht reeds 10.000 kilo padi op.
BATAVIA, 17 Aug. Aneta verneemt hier
omtrent nader dat de oogst over een uitge
strektheid van 15000 bouws is mislukt. Het be
treft hier de Oost-moesson-aanplant, waaraan
altijd groote risico's verbonden zijn. In de be
treffende streken mislukken altijd twee van de
vier oogsten.
HM
„F^n haas, drie schutters, drie schoten
te ziin als dié haas V*
Bliksems, ik gaf er wat voor om zóó gezono
Op den Rijksstraatweg GroningenLeeuwar
den onder Kooten wilde Zaterdagmiddag de 72-
jarige wielrijder P. S. Koonstra uit Eestrum den
weg oversteken op 't moment, dat een auto uit
de richting Leeuwarden naderde.
De bestuurder van den auto, de heer R. Faber
uit Bolsward, had den wielrijder blijkbaar te
laat opgemerkt, althans de laatste werd door
den auto gegrepen en tegen den grond gesmakt.
Hij bekwam zeer ernstige wonden aan het hoofd.
In levensgevaarlijken toestand werd hij naar
zijn huis vervoerd. Na de aanrijding reed de
auto tegen een boom en werd ernstig bescha
digd. Wonder boven wonder kwamen de inzit
tenden met den schrik vrij.
De „Perkoetoet", thuisreis, is uit Bandoeng te
Medan gearriveerd.
De „Kwak" is op de uitreis in Calcutta aan
gekomen.
De „Sperwer" op de thuisreis, is te Bagdad
geland.
De „Oeverzwaluw" op de uitreis, is te Athene
aangekomen.
Wordt gevraagd, de 13 gegeven stukken zoo
danig in de gegeven figuur te plaatsen, dat
men in de horizontale rijen 1, 2, 3, 4, 5 dezelfde
woorden te lezen krijgt als in de vertikale rijen
1, 2, 3, 4, 5 zoodat een magische figuur wordt
gevormd.
De eerste vier woorden zijn zelfstandige
naamwoorden het laatste is een bijvoeglijk
naamwoord.
Voor den goeden oplosser stellen wij weer een
trip naar Brussel met Exweto beschikbaar.
We lezen dus op de buitenste vierkantjes in
de aangegeven richting het spreekwoord:
Luiheid is des duivels oorkussen.
Nummer 30 horiz. kon natuurlijk ook Ede en
no. 21 vert, ook Pa zijn.
Door het uitvallen van een regel is de oplos
sing van het vorige raadsel wat onduidelijk ge
weest: merkwaardig, dat het juist no. 11 moest
O
O
71
L
X
CL
CL
CL
CL
X
O
l
TL
771
0
0
-t
S
X.
SL
O
TL
0
LL
0
S
0
771
0
X
L
O
CL
X
0
l
TL
0
X
CL
hcH
<S
.S
TL
O
CL
CL
5
X
17.
X
X
0
O
CL
TL
L
LL
zijn, en dat het juist het woord aangrijpend
was, hetwelk de zetter vergat te grijpen!
De gelukkige winnaar van onze 10de Brus-
selsche trip was: de heer Jan van der Linden,
Silenestraat 3, Hilversum.
Inzendingen tot Donderdag 12 uur aan den
heer G. M. A. Jansen, Ruijsdaelstr. 60, Utrecht.
d
GORONTALO, 17 Aug. (Aneta). De bandjir
welke Gorontalo teistert bereikte gistermiddag
ongeveer de hoogte van de toegangswegen, zoo
dat de plaatsen waar eventueel schade kan zijn
aangericht of menschenlevens te betreuren zijn,
niet direct bereikbaar zijn. In verband hierme
de kunnen 't aantal en de aard der persoonlijke
ongelukken nog niet worden vastgesteld.
Sommige stadswijken staan ruim twee meter
onder water. Alle handelshuizen, toko's en de
meeste huizen der Europeanen zijn ondergeloo-
pen. De schade is aanzienlijk.
Het meest hebben echter de kampongbewo
ners onder den bandjir te lijden, waarom finan-
cieele steun van elders gewenscht is.
Nadat de bandjir gisteravond tot in de ri
vierbedding gedaald was, is deze hedenmorgen
opnieuw opgekomen. Momenteel is het hoogte
verschil nog 1 Meter; het water is echter nog
steeds stijgende.
BATAVIA, 17 Aug. (ANETA) De tweede
audiëntie waarin de heer Mussert door den
Gouverneur-Generaal werd ontvangen, duurde
drie kwartier.
Omtrent het gesprokene zijn geen meaedee-
lingen ontvangen.
BATAVIA, 17 Aug. (ANETA) De Vólks-
raad nam de begrooting van den Dienst der
Volksgezondheid over 1936 met 1 stem tegen
aan.
MAKASSAR, 17 Aug. (ANETA) De vonnis
sen inzake de meineedzaken, welke verband
houden met de affaire-Margadant, luiden als
volgt: Mevrouw B. is veroordeeld tot een week
voorwaardelijke gevangenisstraf met even-
tueele toepassing van artikel 20 met een
proeftijd van 1 jaar. A. is veroordeeld tot 1
maand onvoorwaardelijke gevangenisstraf. Beide
veroordeelingen zijn op grond van meineed.
Zaterdagmiddag 12 uur had bij een spoorweg
overgang te Remagen (aan den Rijn in Duitsch
land) een ernstig verkeersongeluk plaats.
Mevrouw Van Leeuwen uit Voorburg werd
door een truck overreden en geduod.
Haar dochter was getuige van het vreeselijke
ongeluk. De schuldvraag is nog niet opgehel
derd.
Naar wij vernemen, is in den toestand van
Plebaan Westerwoudt te Haarlem een aan
merkelijke verbetering ingetreden.
Hoewel nog groote voorzichtigheid geboden
blijft, is de toestand in zooverre verbeterd, dat
de patiënt dezer dagen weer in den tuin van
het ziekenhuis heeft mog^n wandelen.
De stakende schippers te Maasbracht heb
ben Zaterdagmorgen vergaderd over de con
ferentie, die Vrijdag met de bevrachtingscom
missie is gehouden. Met groote meerderheid
hebben zij de daar gedane voorstellen aange
nomen. Men is terstond tot de nummering
overgegaan.
De twee communistische gemeenteraadsleden
te Zaandam hebben besloten hun stem uit te
brengen op de candidaten van de S.D.A.P. voor
het bezetten van de wethouderszetels.
DEN HAAG. Geslaagd de heeren: A. W. Aarts,
Amsterdam; C. J. Nijland, Haarlem en J. G. E.
van der Goorbergh, 's-Gravenhage.
DEN HAAG. Geslaagd: P. L. van der Veen, Den
Haag; T. Verboom, Amsterdam; C. P. J. Visser,
Delft; K. de Vries, Rotterdam: H. van Wijck, Den
Haag; B. J. Wijnbeek, Rotterdam.
Ged. Staten van Noord-Holland hebben vol
gens de Telegraaf aan de besturen der water
schappen in hun provincie medegedeeld, dat
bij hen de vraag is gerezen of mogelijk water
schappen in deze provincie bij boerenleenban
ken zijn aangesloten.
Huns inziens zou dit een ongewenschte toe
stand zijn, daar aan een dergelijk lidmaatschap
het risico verbonden is te eeniger tijd aan
sprakelijk te worden gesteld voor tekorten van
de bank.
Tegenover dit risico weegt naar hun mee
ning het somtijds aan een zoodanig lidmaat
schap verbonden voordeel, dat voor belegde
gelden een hoogere rente genoten wordt, niet
op, en bovenal in tijden als de tegenwoordige
dienen openbare lichamen dergelijke risico's te
vermijden.
Voor het geval een waterschap lid mocht zijn
van een coöperatieve boerenleenbank, verzoe
ken Ged. Staten hun daarvan mededèeling te
doen onder toezending van een exemplaar der
statuten, opdat zij kunnen nagaan of de wijze,
waarop de aansprakelijkheid van de leden daar
in geregeld is, het beëindigen van het lidmaat
schap al dan niet gewenscht maakt.
De Amsterdamsche haven werd de afgeloo-
pen week bezocht door 49 koopvaardijschepen,
n.l.t 24 Nederlandsche, 8 Engelsche, 1 Deensch,
1 Russisch, 6 Duitsche, 2 Grieksche, 4 Noorsche
en 3 Zweedsche schepen.
In dezelfde week vertrokken 50 koopvaardij
schepen. n.l. 22 Nederlandsche, 12 Engelsche,
8 Duitsche, 1 Deensch, 1 Grieksch, 4 Zweed
sche en 2 Noorsche schepen.
DEN HAAG. Geslaagd de heeren: J. A. van
Schelt, Den Haag en E. Jongebreur, Delft.
Bij het plaatje van vorige week, dat de
illustratie was van een populair liedje, kon
maar één onderschrift passen. Het was:
het zonnetje gaat van ons scheiden.''
Welk liedje hoort bij dezen jongeling, die
als een wilde danst in een bloemperk? Aan
u is het, om de oplossing te vinden.
Volgende week vertellen wij u dan, of
juist geraden hebt.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimii
ULVENHOUT, 13 Aug. 1935.
Menier,
Wijd, boven allen bloei uit, is
den gouwen stralenkrans van
de zonnebloem losgesprongen, 't
Eerste eikenrood is aangegloeid;
den bronsen toon van den Herfst zoemt nou
door de zomer-kleurensymphonie.
Jubelend klateren de kleuren van den lesten
zomerbloei door 't oogstlied van het jaar.
Tot in den erker vloeien de kleuren in bon
ten stroom van 't goudgele koren tot de diepte
van het bloedpurper koolgewas.
Oew zielement staat te bollen van zwellend
geluk, as ge nou den buiten ziet zwijmelen in
die weelde van rijpe schoonheid, van zwaren
vruchtendracht en duuzendvoudigen kleuren-
bloei, onder den goudwemel van de zinderende
Augustus-zon.
Daar kaantelt al 'n geel blaaike door de
locht; daar flitsen al gouwen stippen in 't boo-
menloof, den hemel zwijgt van veugelenzang
en vroeger klimt boven de bosschen den rossen
maanbol door den klammen avond.
Ja, ik mag van m'n eigen wel zeggen,
*k heb goed voorzien hoe Oisterwijk zou vieren
het innige feest van z'n Lievrouwke. Hoe
itiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
vreugderijk den bloei zou los
springen in deus Brabantsche
harten, gelijk met den bloei van
de zonneblom, die dan geheven
zou staan tot den Mariablaau-
wen hemel, die stralen zou over
'n gelukkig durpke daar in 't
hart van Brabant, onder den
zon-bespatten schaduw van de volle linden-
kronen.
Ze hiewen nie op!
'k Zou komen mee Trui, 'k moest zien het
vijftiend' eeuwsch mysteriespel in d'open locht,
het spel van ,,Die seuvenste blyscap van onser
Vrouwen". Ollee. ik weet wel, daar is al veul
geschreven over deus spel van Hemel en Eèrde.
Daar zijn uit diën Maria-hof van Oisterwijk
al veul boeketten geplukt, maar meer dan zes
tig keeren heb ik den èèrde zien bloeien, en
nóg nie heb ik ooit één blom te veul gevonden!
'k Wou gèren ons (Trui hee meegeplukt) ons
veldboeketje toonen, dat wij meebrochten uit
deuzen Hof, geplukt in 't veurtuintje van St.
Joannes zijn huizeke, dat daar zoo schoon ge
legen is met z'n rankske van witte rozen,
't Zelfste huizeke waar Onslievrouwke heur
leste dagen toeft om er dan te sterven, om er
heur zeuvenste blijdschap te ervaren, as,...
heur zieltje met 'n paar toevallige veugels daar,
den Hof uitvliedt naar den Hemel, naar heuren
Zoon....
Nie licht zal 'k dat momenb vergeten, al was
't dan spel, amico. Waant geleuft me, 't Oister-
wijksche openlochtspel hee 'n Lievrouwke,
ze brocht me dichter bij den Hemel....!
Hoe kan 't ok aanders?
'sMergens, as ik efkens was in de Pastorie,
dan toonde menier Kaplaan 'n sigarenkistje
boordevol mee goud, tot den raand gevuld mee
gouwen sloten, mee gouwen oorbellen, mee
gouwen ringen, gouwen gespen, stukken van
eeuwen oud soms, familiestukken, die 't Oister-
wijksche volk van 't hart scheurde, om 't te
schenken veur versiering van de beeltenis van
't wonderbeeld van Maria-Vreugderijke.
Hoe kan 't aanders, of zo'n Volk moest Pierre
Balledux, den leider van 't spel, mannen en
vrouwen kunnen geven, die met hart en ziel
zich overgeven zouwen aan 't gewijde spel van
„die seuvenste blyscap". Hoe kan 't aanders of
uit zo'n Volk moest 'n „Lievrouwke" komen zoo
schoon, zoo lief en zoo bezield van heuren
grooten rol, as deus zestienjarig Oisterwijksch
maagdeke uitbeeldde veur meer dan duuzend
toeschouwers, die nou en dan vergatten te ase
men bij die schoone, kleurrijke tafreelen, die
ontplooiden om dit mystieke maagdeke, om
deus teere Maria-vrouwke.
Amico, ik weet, ge hebt misschien aanders
gelezenmaar da's nie de fout van deus
„Lievrouwke", da's de gewone fout van den
krantenman, die naar de première holt en voor
doodvermoeide uitvoerders komt te zitten, die
dag en nacht ploeterden voor een eerste op
voering.
Trui en ik, wij waren stil bij deus spel en na
menig taf reel keken wij malkander nie aan..
maar blaarde Trui in heur tekstboekske en stak
ik m'n sigorke weer 's aan, dat onder 't spel
alweer was uitgegaan.
„Ochirrekes, Dré, wa-d-is 't toch schoon," zee
Trui dan en heur oogen stonden dan 'n bietje
verwonderd, of ze nie begreep hoe 't meugelijk
was, dat ze hier, op 'nen gemakkelijken stoel
op de vaste groene èèrde zat, terwijl ze....
toch sjuust in den hemel zeivers had zitten
turen!
Nou, ik mot zeggen, amico, daar liepen
draden tusschen hemiel en èèrde.
De „stem van God", die nou en dan daverde
over den Hof, was nie de stem van Balledux,
dat kóst'ge nie gelooven....!
En den veugel, die nou-en-dan wegwiekte.
hoog boven den hof uit, dieën veugel leek te
spannen den draad tusschen daarboven en ons.
Waant as 't spel begon, dan wier 'n „gordijn"
geschoven voor de zon, zoodat wij rustig zien
kosten en 't pastoorke naastt mij zee toen:
„Onslievrouwke helpt Zeivers ons mee, Dré".
'k Wiest daar nie aanders op te zeggen as:
„hier, stikt deus sigaar 's op, da 's 'n bezonder
lekkere, menier pastoor."
Hij, deus brave manneke, gaf me mee zijn
groot geloof 'n stukske van zijn goud geluk en
ik kon nie aanders teruggeven as mijn beste
sigaar veur na-den-eten.
Toen stond, as uit den grond verrezen, St.
Joannes midden in den groenen Hof, 't spel
was begonnen.
Klèèr klonken de stemmen over den stillen
Mariahof. In 'n schoone harmonie van kleur
en lijn ontplooiden de tafreelen met de Joden,
met de Apostels, met de waterdraagsters bij de
beek, overspannen door 'n schoonlijnig katten-
rug-brugske, in de glooiingen van den Hof.
't Was sjuust lijk ik tevoren oe geschreven
had: het „Tooneel" hier in den ruimen buiten,
mee 't zomersch gebomte, ontworpen door den
Schepper zeivers, 'n tooneel mee den hoogen
blaauwgrijzen hemel, mee ruischend gebomte,
verders versierd mee den kleurigen bloei van
deuze maand, ja mee de wiegende zonne,-
blommen bezijen, mee de veugels die Hemel en
èèrde te verbinden schenen, amico, m'n
schoonste fantasie bloeide hier open in tast
bare blommen, zoo voor 't plukken.
Jazekers, zoo is 't! Waant as op 'n oogenblik
St. Jan te preeken stond in den tempel van
Ephese, gelegen op 'nen heuvel en 't kleurige
volk van Ephese daar te lusteren stond voor de
pilaren van deusen tempel naar St Jan zijn
vergedragen woord, hij steunend op zijnen staf,
dan stond daar 'n tafreel opengebloeid, amico,
as 'n schoon gekleurde prent bij 'n Bijbelsch
verhaal. Maaras Joannes dan weggevoerd
wier op 'nen wolk, dan dan pakte Trui m'n
haand en 'k voelde hoe m'n goeie wijf van
schoone spanning beefde bij deuze verweze-
lijking van 't geschreven woord.
'n Complimentje is hier dalijk op z'n plek
veur den Balledux en as ie 's avonds nog doen
de was in den Hof, waarboven 'n roodkoperen
maan te drijven leek op wolkenpluus, dan was
ik zoo fortuinlijk hum daar t'ontmoeten en te
kunnen daanken, ok namens Trui, voor al 't
schoone, dat ie hier gewrocht hee.
Nog staat voor me het sterven van Maria,
temidden van de twaalf treurende apostelen,
daar voor Joannes' huizeke, as Onslievrouwke
afscheid nam in heur doodsuur.
Wat lag ze daar schoon, as heur zieltje onder
den jubel van Orgelmuziek en Engelenzang
die den hof overstroomde as dat schoone
zieltje zoo den hemel ingejubeld wier.
Wat lag ze daar, 't nietig figuurke, haalve-
lings gekeerd mee gevouwen haandjes, naar t
volk, wat lag ze daar schoon in heur blaauwe
kapmanteltje, temidden der treurende apostels,
deus Moeder-Maagdeke, wier hartje nou nog
afgebeeld wordt met bloedende wonden.
Wat waren wij, toeschouwers, allegaar diep
gelukkig toch met ons Geloof, dat zo'n Heilig
Moederke in den Hemel weet....!
Wat bloeiden op deuzen moment, lijk ik we
ken gelejen voorspeld had, alle harten open
naar Onslievrouwke, sjuust as de zonneblom-
men nou opengelbloeid stonden naar de zon,
koningin van den bloeienden buiten.
Maar ok zie ik geregeld nog voor me *t af
scheid van die twaalf Apostelkearels, samenge-
brocht door zulk groot gebeuren, om dan voor
altij van malkander te gaan, naar alle vrimde
landen ter weareld, naar alle windstreken, om
't Woord te preeken en ver van vrinden, ver
van 't geboortelaand den marteldood te sterven.
Na 't end bleven we nog efkens zitten. Nie-
maand kost los komen van deuze plek, waar
ieder zooveel schoons en 'n brokske geluk ge
vonden had.
Het spel wordt nog heel de maand op Zon
dag en op den lsten September opgevoerd.
Gaat allen naar Oisterwijk! Gunt oe 'n stukske
geluk in deuze vacantiemaand. Gaat 't plukken
in den Mariahof voor 't huizeke van Joannes,
bij den tempel van Ephese, aan de beek bij de
waterdraagsters.
Gaat daar 'nen gouwen appel plukken van
den geluksboom, die de Oisterwijkers voor jui-
lie hebben geplotst en zet er oew taanden in
tot ge de druppen sap voelt loopen over oew
zielement.
Ge zult Trui nazeggen: „ik heb er ginnen
spijt van, 'k zou 't nie gèren gemist hebben!
Daar zijn toch belaangrijker zaken in de wea
reld, dan crisis! 't Bevrijdt oew zielement voor
laangen tijd."
Nou schei ik er af.
Ik kan wel door blijven praten over dieën
schoonen Mariahof, die daar te bloeien leet in
't hart van Brabant....!
Veul groeten van Trui en as altij gin horke
minder van oewen
toet a voe
DRÉ.
