Het Britsche kabinet heeft
vergaderd
r
De ontketende cultuurstrijd
in Duitschland
De Amerikaansche
neutraliteit
Het nieuws van heden
WAPENEMBARGO NIET
OPGEHEVEN
GEWICHTIG DOCUMENT
VAN KARD. SCHULTE
9
TOESTAND MGR. JANSEN
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 23 AUGUSTUS 1935
Ochtendblad
Geen enkele wijziging in
de Engelsche politiek
Dr. Goebbels gaat
spreken
Uitsluiting van alle
politiek
De groote manoeuvres
in Italië begonnen
De instorting te Berlijn
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
Voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DACBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SpAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
EEN EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19503
Nauwste samenwerking met Frank
rijk om tot een vreedzame op
lossing te komen in over
leg met Italië
Sir Samuel Hoare
Nu weer een scherp artikel
tegen Engeland
De verwonding van consul
Falconi
Het Amerilcaansche jacht Vamariedat aan de zeilwedstrijden in Engeland heeft
deSgenovien, wordt te Southampton aan boord van 'n Oceaanstoomer geheschen, om
als vrachtgoednaarsün Heiimt teruaJte keereu
Het door den Senaat aangenomen
neutraliteitsontwerp verworpen
Over opbouwenden arbeid
Karakteristiek van den toestand
en taktische aanwijzingen
voor het voeren van
den strijd
Kardinaal Schulte, Aartsbisschop van
Keulen
wezen van den godsdienst, van het christen
dom, der erfzonde, zonde en boete en andere
objecten der christelijke geloofs- en zedenleer,
er niet toe laten verleiden, de grenzen van
onze taak ook onzerzijds te overschrijden en
in preeken, godsdienstonderricht of bij gele
genheid van ander, ons tot plicht gesteld onder
richt der geloovigen, aangelegenheden te be
handelen, voor welke noch de Kerk, noch Haar
priesters verantwoordelijk zijn of waarvoor zij
tegenover de geloovigen geen opheldering
schuldig zijn. Deze regel moet tróuw worden
opgevolgd. Dan zal men ons geen verwijt kun
nen maken van misbruik van den heiligen
dienst voor politieke doeleinden. In eenheid en
eendracht zal de clerus alle offers brengen,
om verder de leer van de navolging van
Christus aan het volk te verkondigen, om op
deze wijze te dienen de eere Gods en het heil
der menschheid.
1
De opengescheurde voorsteven van de Laurenticm die op de Iersche zee in botsing
kwam met de „Napier"
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiii|
In het Noordelijk grensgebied in
de omgeving van Bolzano
Een derde slachtoffer
CHOLERA-EPIDEMIE
SPECIAAL VOOR U DAMES is de rubriek
WAT DE TONG STREELT (pag. 4)
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct, Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
LONDEN, 22 Aug. (Reuter). De
kabinetsraad is hedenmiddag half
vijf beëindigd.
Een nieuwe bijeenkomst van het
kabinet is niet te verwachten voor
de bijeenkomst van den Volken-
bondsraad.
MacDonald verklaarde: ,,Wij heb
ben de kwestie kalm, koelbloedig
en rustig opgenomen en hebben een
helder inzicht van hetgeen gedaan
moet worden."
Baldwin zal hedenavond nog naar
Aix les Bains terugkeeren en ook de
overige ministers zullen hun vacantia
hervatten.
In tegenstelling tot de oorspronkelijke aan
kondiging, is over de buitengewone kabinets-
zitting van heden geen officieel communiqué
Uitgegeven. In wei-ingelichte kringen verluidt
echter, dat het kabinet tot de volgende be
sluiten is gekomen:
I. Het kabinet keurt in elk opzicht de na
het einde van de Parijsche conferentie van drie
uitgegeven verklaring goed, dat de Britsche re
geering in voortdurend contact zal blijven met
de Fransche regeering en ten nauwste zal blij
ven samenwerken en dat beide regeeringen tot
de zitting van den Volkenbondsraad op 4 Sep
tember as. zullen blijven voortgaan met de
pogingen langs diplomatieken weg in overleg
met Italië te onderzoeken welke mogelijkheden
voor een vreedzame oplossing er nog bestaan.
2. Het kabinet heeft verder besloten, zijn
beslissing van Juli j.L tot het voorloopig
weigeren van uitvoervergunningen voor wa
pens naar Abessinië en Italië, te handhaven.
Dit zou echter niet beteekenen, dat het ver
bod tot September a.s. van kracht zal blij
ven. De Minister van Buitenlandsche Zaken
Sir Samuel Hoare is met de behandeling
van deze kwestie belast.
3. Het kabinet stelde zich op het standpunt,
dat er geen aanleiding was voor een wijziging
van de reeds bij tal van gelegenheden vastge
stelde politiek der Britsche regeering tegen
over den Volkenbond en de grondslagen van
Genève.
In Engelsche kringen verwacht men voor de
volgende dagen geen nieuwe ontwikkeling. Er
is geen tijdstip voor een volgende kabinetszit
ting vastgesteld.
De beschouwingen in de avondbladen zijn
eveneens geschreven voordat bijzonderheden
omtrent het resultaat der kabinetsbesprekingen
bekend waren.
De „Star" schrijft, dat de houding van Frank
rijk een beslissende factor voor de Britsche
politiek blijft. Naar de meening van vele mi
nisters is de handhaving van een nauwe
Fransch-Engelsche samenwerking de eenige
grondslag voor het behoud van den vrede in
Europa. Zonder Frankrijk zou noch Engeland,
noch de Volkenbond iets kunnen doen om Italië
tegen te houden, aangezien naast Engeland
alleen maar Frankrijk over een behoorlijke
vloot beschikt. Als men zich echter geheel op
de Franschen verlaat, is dat bijna een uit-
noodiging aan Frankrijk om de oogen te slui
ten Voor de eerzucht der Italianen. In Frank
rijk bestaan bij de linkerzijde en in de koloniën
sterke stroomingen tegen een aanval op Abes
sinië. Wanneer Engeland krachtige leiding geeft
zou dat van groot nut kunnen zijn. De Ita-
liaansche regeering speelt met het denkbeeld,
Abessinië van zee uit te blokkeeren. Dat is
een zeer ernstig punt, want Italië zal misschien
voor zijn vloot het recht opeischen, alle bui
tenlandsche schepen met ladingen voor Abes
sinië te doorzoeken.
De „Evening Standard" doet opnieuw een be
roep op den Volkenbond, doch betwijfelt of de
Volkenbond wel tot een eenstemmig besluit in
zake de toepassing van sancties zal kunnen
komen.
De „Evening News" is van meening, dat voor
Engeland de Engelsche belangen boven die van
den Volkenbond gaan en maakt er bezwaar
tegen, dat men Engeland de rol wil laten spelen
van den hoogsten politie-agent van de organen
van Genève.
Het „Giornale d'Itélia" schrijft heden in een
hoofdartikel, dat het zich gisteravond gewend
heeft tot het vriendschappelijk gezinde deel
der Britsche natie. Vandaag richt het zich
echter tot de Britsche pacifisten, tot het uiter
ste en tot de onverdraagzamen. die de Brit
sche regeering willen dringen op den weg
van een gevaarlijke houding en acties tegen
Italië. Het Italiaansche blad verklaart, dui
delijke taal te willen schrijven, opdat de heele
wereld wete, wie verantwoordelijk is voor elke
te vinden oplossing en welke conseauenties
elke actie tegen de Italiaansche belangen kan
uitlokken.
Naar aanleiding van den eisch van sommige
bladen, dat de Britsche regeering het wapen,
embargo voor Abessinië zal opheffen, schrijft
het „Giornale d'Italia". dat de vrije uitvoer
van wapenen naar Abessinië een schending is
van het verdrag van 21 Augustus 1930, dat
speciale voorwaarden en beperkingen bevat,
waaronder Engeland wapenen en oorlogsmate
riaal aan Abessinië mag leveren.
De andere maatregel, dien de vrienden van
Abessinië eischen, n.l. de sluiting van het
Suezkanaai, zou een onduldbare schending
zijn van de conventie van 1888. die geheel van
kracht blijft ondanks het Volkenbondspact,
omdat het Convenant deel uitmaakt van het
Verdrag van Versailles, waarvan artikel 283 de
geldigheid van de conventie bevestigt.
Alle andere maatregelen, die men verder
tegen Italië eischt, zooals het toepassen van
sancties zouden oorlog beteekenen. „Het
is thans duidelijk" gaat het Italiaansche
blad voort „dat de Britsche bladen, die
de apostels zijn voor het toepassen van
sancties, op oorlog aanstaren. De oorlog
zou uit Afrika naar Europa overslaan en
van Europa naar de andere werelddeelen.
waar de groote mogendheden, die zich be
dreigd zouden voelen, tot bepaalde sancties
ten behoeve van hun verdediging zouden
overgaan."
Het zou een genadelooze oorlog ter land, ter
zee en in de lucht worden, een wanhopige oor.
log van een strijdbaar volk, dat zijn recht, zijn
leven en zijn eer zou verdedigen, die geen
mindere beteekenis hebben dan zijn dagelijksch
brood. Dit is geen dreigement, maar een ant
woord op de dreigementen van anderen.
Niemand in Italië wil aan het Britsche Rijk
raken, maar iedereen in Italië verwacht, dat
Engeland Italië met rust zal laten en het geen
hindernissen in den weg zal leggen, aangezien
Italië het voorbeeld en de methoden van En
geland volgt en zich tracht te verzekeren van
gebieden, waar het nuttig werk zal kunnen
doen en bovendien de veiligheid zal kunnen
bevorderen. Niets zal Italië van zijn weg kun
nen tegenhouden.
LONDEN, 22 Aug. (Reuter). Italië heeft de
Britsche en Fransche regeering nog niet offi
cieel medegedeeld of het vertegenwoordigd zal
zijn op de vergadering van den Volkenbonds
raad 4 September a.s.
PARIJS, 22 Aug. (A.N.P.). Minister-president
Laval heeft heden een onderhoud gehad met
den Italiaanschen ambassadeur te Parijs Cer-
ruti.
ADDIS ABEBA, 22 Aug. (A.N.P.). Het Ita
liaansche gezantschap te Addis Abeba deelt of
ficieel mede, dat de Italiaansche consul Baron
Muzzi Falconi zich bij het schoonmaken van zijn
geweer een verwonding in de liijkerlong heeft
toegebracht. Zijn vrouw, die hem op de reis
begeleidde, vond hem bloedend nabij het kamp,
dat hij alleen verlaten had. De Italianen ver
klaren, dat er van een politiek incident geen
sprake is. De toestand van den consul is voor
loopig niet zorgwekkend.
Majoor Cimmaruta, die commandant was van
den Italiaanschen post te Oeal-Oeal tijdens het
incident, dat aanleiding was tot de verscherpte
wrijving tusschen Italië en Abessinië, is naar
Bern vertrokken, waar hij gehoord zal worden
door de gemengde commissie, die een onder
zoek naar het incident van Oeal-Oeal instelt.
LONDEN, 22 Aug. (Reuter). Vier watervlieg
tuigen van het onlangs van Engeland naar Malta
vertrokken 202e eskader van de Britsche lucht
macht, zijn een oefenvlucht begonnen in het
Oostelijk deel van de Middellandsche Zee. Van
daag zijn zij te Cattaro aangekomen en via
Korfoe, Athene, Cyprus en Haifa zullen zij naar
Kreta terugkeeren, waar zij op 31 Augustus
verwacht worden.
Verder zullen drie watervliegtuigen op 3 Sep
tember van Engeland naar Basra vertrekken,
waar zij het Britsche eskader in de Perzische
Golf zullen aanvullen.
WASHINGTON, 22 Aug. (Reuter). De
commissie voor buitenlandsche zaken van
het Huis van Afgevaardigden, heeft het
Neutraliteits-ontwerp. dat door den Senaat
was aangenomen, verworpen en verwezen
naar een subcommissie, welke de amende
menten zal bestudeeren, welke het ontwerp
aannemelijk zullen maken.
Het Amerikaansche Staatsdepartement doet
groote moeite, het door den Senaat aangeno
men voorstel inzake de toekomstige neutrali
teitspolitiek van Amerika aldus gewijzigd te
krijgen, dat het Witte Huis de bevoegdheid
krijgt, wanneer en tegen welken staat verbods
maatregelen zullen worden toegepast.
Op het Witte Huis hebben vandaag langdu
rige besprekingen plaats gevonden tusschen
President Roosevelt, Staatssecretaris Oordell
Huil en den voorzitter der hoofdcommissie voor
buitenlandsche zaken. Deze bespreking heeft
geleid tot een poging, een compromis te zoeken
tusschen 't Huis van Afgevaard. en den Senaat,
waardoor de beslissing niet alleen over een
wapen-embargo, doch ook over credieten aan
oorlogvoerende staten en het verbod daarvan
aan den President zou blijven.
In officieele kringen staat men op het stand
punt, dat het volkomen verkeerd zou zijn, Ame
rika de handen te binden, zooals geëischt wordt
door den Senaat en een groot deel van de Ame
rikaansche pers, die zich niet erom bekommeren,
of in andere werelddeelen de oorlogsfurie raast
en alleen belang erbij meenen te hebben, Ame
rika buiten toekomstige oorlogen te houden.
Deze kortzichtigheid belemmert naar de mee
ning in officieele kringen de Vereenigde Staten
elke poging om invloed te oefenen tot het
voorkomen van oorlogen. Bovendien maakt zij
Amerika, wanneer eenmaal een oorlog is uit
gebroken, volkomen machteloos. Elke oorlog
voerende staat, die een Oceaan of een gedeelte
van een Oceaan beheerscht, kan voorschriften
uitvaardigen, die eiken handel onmogelijk ma
ken en Amerika zou noch kunnen protesteeren,
noch onderhandelen, aangezien de grenzen van
zijn actie waren vastgelegd, indien het voorstel
van den Senaat in werking zou treden. Een
ander neutraal land, b.v. Japan, zou de door
Amerika niet onmiddellijk af te zetten waren
voor een spotprijs opkoopen en met winst aan
de oorlogvoerenden of aan andere neutralen
verkoopen, Amerikaansche schepen zouden in
hun thuishavens opliggen. De Amerikaansche
souvereiniteit zou zoo goed als nihil zijn en
niemand zou er voordeel bij hebben. Deze over
wegingen zijn belangrijker dan de strijd over
de kwestie, dat de aanvaller zoo moeilijk is vast
te stellen. Ook zou dit voorste] van den Senaat
Amerika niet tegen een oorlog kunnen bescher
men.
BERLIJN, 22 Aug. De volgende plenaire zit
ting van het internationale congres voor Straf
recht zal morgen in het gebouw van de Kroll-
opera worden gehouden.
Bij die gelegenheid zal rijksminister Dr.
Goebbels den buitenlandschen gasten een over
zicht geven van den opbouwenden arbeid van
.den nationaai-soeialistischen Staat.
De Aartsbisschop van Keulen,
Z. Em. Kardinaal Karl Schulte,
heeft een vermanenden brief ge
richt tot de priesters van zijn Aarts
bisdom, waarin aanwijzingen wor
den gegeven over het voeren van
den strijd tegen de huidige vijan
den van het christendom. De ka
tholieke geestelijkheid, zegt de Op
perherder, welke van Christus de
opdracht heeft gekregen, het chris
telijke geloof goed te verkondigen
en te verdedigen, gaat een zwaren
strijd tegemoet.
Alles, wat eeuwen lang aan aanklachten en
beleedigingen tegen het christendom en de
Katholieke Kerk werd ingebracht en reeds
tallooze malen is weerlegd, alles wat er maar,
uitgaande van verkeerde premissen, aan val-
sche consequenties kan worden getrokken,
schijnt in de openbare en geheime aanvallen
samengeperst te worden, waarmede de kudde
van Christus in deze dagen wordt bedreigd. In
groote mate verbreiden pers en literatuur de
religieuze dwalingen ook onder ons eigen
katholiek volk. Ja, de misvorming der christe
lijke begrippen, waardoor men de katholieke
volwassen en jeugdige personen poogt in ver
warring te brengen dringt diep door tot in
alle publicaties, waarop honderdduizenden van
geloovigen als leden van gedwongen organi
saties gedwongen geabonneerd moeten zijn en
nog verder, dringt zelfs door tot in scholen en
opleidingsinstituten, wier bezoek verplichtend
is gesteld.
Daarbij komt, dat hoe langer hoe meer de
mogelijkheid verdwijnt, om op deze plaatsen
tegen de religieuze dwalingen op te treden en
het geloof te verdedigen ten overstaan van die
menschen, die bovenbedoelde publicaties
moeten lezen. Bijna alléén het kerkgebouw
blijft nog open voor afweer, die onze plicht is.
Bijna heel de last van dezen strijd ligt op
de schouders van de zielzorgers en godsdienst
leeraren.
In deze gebeurtenissen, in dit lijden gaat het
woord van den Heiland in vervulling: „De leer
ling is niet beter dan de meester." Derhalve
moet de clerus ook in het voeren van den af-
weerkamp den Meester navolgen. Daarom moet
voor de geestelijkheid ook de wijze waarop zij
in deze zware tijden voor de waarheid getui
genis aflegt en opkomt tegen de religieuze
dwaling, overeenkomen met dit voorbeeld van
den Goddelijken Meester. Deze wist van geen
toegeven, van geen compromissen, wanneer
het ging om het Rijk Gods en om de onaan
tastbaarheid der Goddelijke waarheid. Maar
nooit kwam een geprikkeld, beleedigend woord
over zijn lippen. De H. Paulus geeft in zijn
brief aan de Romeinen (XII, 21) de richting
aanwijzende vermaning voor het voeren van
den strijd: „Laat U niet door het kwade over
winnen, maar overwint het kwade door het
goede."
Omdat heden in vele gemeenten op uiter
mate treurige wijze zelfs de verkondiging van
het woord Gods wordt gecontroleerd, mag de
clerus bij den afweer van matelooze anti-chris
telijke aanvallen zich nooit laten prikkelen tot
onzakelijkheid en moet alles vermijden, wat
men zou kunnen uitleggen als een niet ge
oorloofde politieke uiting.
Laten wij ons ook door het treurige feit,
dat mannen van het politieke leven zich steeds
weer in het openbaar met hun aan Christus'
Kerk vijandige leer op het gebied van den
godsdienst begeven en ten overstaan van ge-
loovige christenen volslagen onhoudbare en
willekeurige begrippen verkondigen over het
Deze proclamatie van Kardinaal Schulte,
welke door het Katholieke Internationale
Persgenootschap is verbreid, (in Duitsch
land mag zij niet worden gepubliceerd) is
een document van de allergrootste betee
kenis, zoowel door de daarin gegeven ka
rakteristiek van den toestand als door
de taktische aanwijzingen voor den strijd.
De macht en de terreur van den vijand
zijn zóó groot, dat de hoofdtaak der Kerk:
het bewaren en verdedigen van het ge
loofsgoed, tot inzet van den strijd is ge
worden.
De Kerk in Duitschland strijdt onder gewel
dige moeilijkheden in den geest van offer en
overgave alléén voor het bewaren en verdedi
gen van het geloof. De hoop van den natio
naai-soeialistischen vijand, van Haar stappen
te kunnen verwachten met politieke neven
bedoelingen zal ijdel zijn en blijven.
i -V- SSS 8§
Verwachting: Zwakke tot matigen, Oos-
telijke tot Zuidelijken wind, helder tot
H licht of half bewolkt, droog weer, warm.
Verdere vooruitzichten: Weinig verande-
|j ring. H
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllli
ROME, 22 Aug. De groote manoeuvres van
het Italiaansche leger zijn vandaag in het
Noordelijke grensgebied begonnen. Zij zullen
zich voornamelijk afspelen in de omgeving van
Bolzano in Zuid-Hrol en hebben ten doel de
toepassing bij den aanval van groote een
heden met mobiele divisies, teneinde de vijan
delijke stelling te nemen en het reeds door het
ingrijpen van vliegtuigen vertraagde samen
voegen van den vijand te verhinderen.
Voor beide partijen geldt, dat de mobilisatie
onverwachts wordt aangekondigd en dat de
vijandelijkheden onmiddellijk beginnen. Groote
eenheden hebben de grens bereikt. Bombarde
mentsvliegtuigen hebben groote schade aange
richt op de wegen naar de etappes, voorname
lijk op die der blauwe partij, die tot taak heeft
aan te vallen. Het is de taak der roode partij,
de grensstellingen tot het uiterste te verdedi
gen. Beide partijen hebben bovendien tot taak,
na te gaan welke krachten en eenheden in
verband met den aard van het terrein en de
omstandigheden met het meeste effect ge
bruikt kunnen worden.
BERLIJN, 22 Aug. Vanmiddag om 12 uur
waren 48 uren verloopen sedert het ontzettende
instortingsongeluk bij den aanleg van de on-
dergrondsche spoorbaan in de Herman Goe-
ringstrasse.
Ondanks alle denkbare pogingen is het ook
tot vanmiddag niet gelukt de bedolven perso
nen te benaderen. Of het nog gelukken zal hen
levend te bergen is een kwestie, welke door
niemand kan worden beantwoord. Het lot van
de verongelukten hangt af van de omstandig
heid of voldoende holle ruimte in de schacht
aanwezig is.
Tot nu toe heeft men nog geen spoor van de
bedolven personen gevonden. Ook vanochtend
hebben weer verschillende autoriteiten het ter
rein van het ongeluk bezocht.
BERLIJN, 22 Aug. Op het terrein van den
brand heeft men vandaag het tweede, geheel
verkoolde lijk gevonden van een der bedienden
van een exposeerende firma. Waarschijnlijk
betreft het hier den ingenieur George Veth van
de A .E.G.
In het geheel zijn dus, tot nu toe drie doo-
den te betreuren bij den brand op de Radio
tentoonstelling.
Naar het blad „Shoenpao" bericht, is te Tsoen
Hoea in de gedemilitariseerde zóne van Noord-
China een cholera-epidemie uitgebroken, welke
tot nu toe reeds meer dan. 50 slachtoffers heeft
geëischt.
Het Britsche kabinet heeft vergaderd; het wa
penembargo zal niet worden opgeheven; de En
gelsche politiek blijft onveranderd; in nauwste
samenwerking met Frankrijk zal in overleg met
Italië naar een vreedzame oplossing van het
conflict worden gezocht.
Het door den Amer. Senaat aangenomen neu
traliteitsontwerp is door de commissie voor
buitenl, zaken van het Huis van Afgevaardigden
verworpen.
Bij den brand te Berlijn is een derde slacht
offer te betreuren.
Terrein beschikbaar gesteld voor den aanleg
'Terreinen beschikbaar gesteld voor den aanleg
hoven.
Doodelyke aanrijding bij Schaik.
Commissie voor de handelsbetrekkingen van
Ncd.-Indië met China geïnstalleerd.
Grootsch havenplan te Hilversum.
New Yorksche Beurs: Na vaste opening reactie,
slot verdeeld.
Nadat Donderdagnacht, zooals reeds gemeld,
door hevige benauwdheden de toestand van Z.
H. Exc. den Aartsbisschop, Mgr. J. H. G. Jan
sen, een inzinking had vertoond, maakte de
patiënt het Donderdag weer iets beter.
Stand op Vrijdag 1 uur v.m.; 759.4
Vorige stand: 762.7
