Het sultanaat Gimma Abessinië De Gele rivier de geesel van China I in Vervolgingen in Duitschland De dreiging van den oorlog Het nieuws van heden (OHM I vfreenigde katholieke pers VAN DEN STICHTER DER DYNASTIE KERKEL. KUNST De instorting te Berlijn HONDERD DUIZENDEN SLACHTOFFERS MIJN-EXPLOSIE IN YORK DE BAROMETER ZONDAG 25 AUGUSTUS 1935 BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f3.58 bijvooruitbetaling DAGBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SpAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 Ochtendblad EEN EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19507 Italië heeft groote bezwaren tegen de opheffing der autonomie van dit land Invloed van Kard. Massaia Verbieden en schimpen blijft on verminderd voortduren 'n Nieuw lied: „Mijn God is Duitschland" Edel-Kopersmederij Monstransen - Kelken Altaren Communiebanken THEOD. JORNA Zn. Het Weer llllllllliillllHlllllllllllllllilllllllllilllllllllJj Het resultaat van den Britschen kabinetsraad volgens een Italiaansch blad Allerlei voorzorgen en maatregelen Voortdurend stakingen in Engeland DIT NUMMER BESTAAT UIT ZES BLADZIJDEN W erkelijkheidszin Eeuwenlang hebben de Chineezen den gevaarlijken stroom trach ten te bedwingen De rivier blijft China's zorgenkind DEMMER-GAS FORNUIZEN De toestand in Albanië Arrestaties op groote schaal en zware straffen Acht dooden en talrijke gewonden De groote manoeuvres in Italië NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.( ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. (Bijzondere correspondentie) Het sultanaat Gimma, ook genaamd Abba Gifar, naar den stichter van de dynastie is een der rijkste wingewesten van Abes sinië. Het is gelegen in Zuid-West Ethiopië. Ei zijn enorme akkers, gedeeltelijk in cultuur gebracht en deels gebruikt als weiden. Het land heeft dichte bosschen met veel gezochte hout soorten en wordt doorsneden van rivieren. Er worden tarwe, mais, gerst, katoen, koffie, in digo en verschillende groenten verbouwd. Gim ma is een kruispunt en verzamelplaats voor karavanen uit Scioa, Harrar, Somaliland en den Soedan. De stammen van Gimma zijn Mohamme- daansch. Ras, taal en zeden verschillen geheel van die uit de andere Ethiopische gewesten. Het sultanaat werd voor enkele decennia ver overd door de troepen van Menelik en bij Abes sinië als mandaatsland ingelijfd, echter onder behoud van autonomie van de dynastie Abba Gifar. Thans heeft Haïle Selassie van den dood van den sultan Abba Gifar gebruik ge maakt, om de autonomie van Gimma op te heffen en het land rechtstreeks onder de ad ministratie van Addis Abeba te brengen. Ofschoon Gimma een vruchtbaar land is, werd het in den loop der laatste tientallen jaren in sterke mate ontvolkt door slaven jachten uit Ethiopië en andere streken van Afrika. Een groot gedeelte van de vorenge noemde bouwlanden is dientengevolge met struikgewas en bosschen overwoekerd, terwijl BERLIJN, 24 Aug. (Havas.) De raadgevingen van dr. Schacht, om de actie tegen de Joden te matigen, zijn tot nu toe niet opgevolgd. De nationaal-socialistische autoriteiten gaan voort met de anti-semietische agitatie. Te Wiesbaden zijn voor de huizen van negen joodsche families demonstraties gehouden, de bewoners werden in „schutzhaft" genomen. Te Mainz heeft de plaatselijke partijleider proclamaties doen aanplakken, waarin hij ver klaart, dat alle pachters van landerijen van de gemeente geen handel mogen drijven met Joden, op straffe van verbreking van hun pachtcon- tiact. Volgens een bericht uit de „Reichspost" heeft het Ministerie van Oorlog afwijzend beschikt op het verzoek van leden van de Duitsche weermacht van beide confessies, om aan de jaarlijksche retraites deel te mogen nemen. BERLIJN, 24 Aug. (Reuter.) Het Nazi-blad „Schwarze Korps"publiceert het volgende vers, getiteld: „Ik geloof". Het luidt aldus: „Ik geloof in de Duitsche moeder, Waaruit ik geboren ben; Ik geloof in den Duitschen boer, Die den grond bewerkt voor zijn land; Ik geloof in den Duitschen werkman, Die arbeidt voor zijn land; Ik geloof in de dooden, Die hun leven gaven voor hun land; Want mijn God is mijn land: Ik geloof in Duitschland." De anti-semietische actie in Beieren blijft onverminderd voortduren. De burgemeester van Bad Reichenhall, dicht gelegen bij Hitler's zomerverblijfplaats, heeft bekend gemaakt, dat voortaan alle werknemers ia openbaren dienst de Joodsche artsen moeten boycotten. Tevens werd medegedeeld, dat het bekende Kurpark voor Joodsche bezoekers gesloten blijft, en dat de namen van alle Joodsche doc toren geschrapt moeten worden van de offi- cieele lijsten. De stad Herzheim heeft groote transparanten laten aanbrengen, die op alle hoofd-toegangs- wegen zijn opgesteld, met de volgende op schriften: „Joden, hier niet bedriegen, doorgaan". „Joden niet gewenscht" en „De Joden zijn ons ongeluk". HAARL. HOUTTUINEN 72 AMSTERDAM TEL. 48539 de bevolking van tal van dorpen voor een groot percentage is verdwenen. De overgebleven bevolking van Gimma is niet zeer ingenomen met de opheffing van de autonomie. Hun voornaamste grief is ge legen in het feit, dat de Abessinische soldaten in de wingewesten recht hebben op hun zgn. „gabbar". Onder „gabbar" worden de inboor lingen verstaan, die aan de Ethiopische sol daten worden toegewezen, om voor hun onder houd zorg te dragen. Indien de soldaten niet tevreden zijn over de diensten van de „gabbar" kunnen zij deze verkoopen, hetgeen ook wel gebeurt in geval van geldgebrek. Ook de Kop- tische priesters hebben recht op gabbar. Deze priesters zijn zich reeds in Gimma gaan ves tigen, om de Mohammedanen voor de Kopti- sche kerk te winnen. Italië heeft tegen de opheffing der autonomie van Gimma voorbehoud gemaakt, eenerzijds ter bescherming van zijn eigen belangen, an derzijds met goedkeuring en ten behoeve van de bevolking van het sultanaat. De Italiaan- sche belangen spruiten voort uit overeenkom sten, gesloten met den sultan. Daarbij komt, dat in de Engelsch-Italiaansche protocollen van 1891 en 1894 en bij het accoord Mussolini- Graham erkend wordt, dat Gimma tot de Ita lia ansche invloedszöne behoort. Het verdrag van 1891, waarbij de mogend heden erkenden, dat het sultanaat Gimma tot de Italiaansche invloedssfeer behoort, was het werk van kardinaal Massaia. Als gevolg van dit verdrag hebben zich verschillende Italiaan sche missiecongregaties in Gimma gevestigd, o.a. de „Consolata", welke daar tot op den hul digen dag hun zegenrijken arbeid verrichten. Ten slotte is er nog een ideëele reden voor Italië, om bezwaar te maken tegen de inlijving van Gimma onder de administratie van Addis Abeba. In het sultanaat bevinden zich name lijk ook de graven van pater Leon d'Avan- chères en Jean Chiarini, Italiaansche pioniers, die naar dit gebied zijn getrokken, om er wel te doen en voor wetenschappelijke doeleinden. Beiden zijn er tengevolge van ziekte en ont beringen bezweken. Hun graven worden ook heden nog steeds door de inlandsche bevol king vereerd. H VERWACHTING: Meest matige wind uit Westelijke richtingen, betrokken tot zwaar Er bewolkt, aanvankelijk nog regen, veel j= koeler. .Verdere vooruitzichten: nog koel, afne- mend buiig. RÏIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIillllllllllllllllllllllllllilUillllllllilllllllllllllllllllli Na afloop van den ministerraad werd Ramsay MacDonald door journalisten geïnterviewd ROME, 24 Aug. (Reuter). „Popoio di Roma" meent heden in zijn correspondentie uit Lon den het resultaat van de besprekingen van den Britschen ministerraad als volgt te kunnen samenvatten 1. De Britsche regeering zal niet toestaan, dat het Tanameer en omgeving en de bronnen van den Blauwen Nijl onder controle van een vreemde mogendheid komen. 2. De Britsche regeering acht het noodzake lijk eenige gewichtige strategische punten langs den weg van Engeland naar de Roode Zee aanmerkelijk te versterken. Volgens den indruk van Jiet blad is men in Londen van meening, dat als de Volkenbond niet het bloed van een enkelen soldaat waard is, de verdediging van den weg naar Indië, dat zich steeds meer van het moederland losmaakt, dit wel waard is. MALTA, 24 Aug. (Reuter). Officieel wordt hier ontkend, dat de Britsche Middellandsche Zeevloot zal worden versterkt. ATHENE, 24 Aug. (Reuter). De Italiaan sche autoriteiten hebben de bewoners van het eiland Pserimos van de Dodecanesos doen ver trekken naar een ander eiland van deze groep, teneinde Pserimos in te richten als militair hospitaal, waarvoor het door zijn klimaat en de vele boomen, welke veel schaduw bieden, bizonder is geschikt. De regeering van Abessinië heeft een bericht uit Addis Abeba, dat de directie van den spoor weg Addis Abeba-Djiboeti de bescherming zou hebben gevraagd van Fransche of andere neu trale troepen, tegengesproken. Niettemin wordt het in diplomatieke kringen waarschijnlijk geacht, dat Frankrijk eenige voorzorgsmaatregelen zou nemen ter bescher ming van den spoorweg in geval van het uit breken der vijandelijkheden. Men verklaart, dat dergelijke maatregelen slechts zouden worden genomen ter bescher ming van den spoorweg en overeenkomstig zijn met de besluiten der Britsche regeering het legatie-gebouw te Addis Abeba tè bewaken. De „Daily Telegraph" meldt dat uit Djiboeti (Fransch Somaliland) bericht is ontvangen, dat de Zweedsche en Belgische instructeurs, die dienst doen bij het Abessinische leger, van hun regeeringen opdracht zouden hebben gekregen hun functies neer te leggen en naar hun va derland terug te keeren. Kolonel Klercher van het Zweedsche depar tement van oorlog heeft verklaard, dat iedere Zweedsche officier weet, dat hij in geval van oorlog niet in buitenlandschen staatsdienst kan blijven. Hij weigerde evenwel te zeggen of order was gegeven aan de Zweedsche officieren in Oost Afrika, naar Zweden terug te keeren. De Duitsche kruiser „Koningsbergen" bracht een tegenbezoek aan Polen. Men ziet het oorlogsschip hier in de haven van Gdingen De drie eerste slachtoffers van de ramp geborgen BERLIJN, 24 Aug. In den afgeloopen nacht heeft men bij de Brandenburgerpoort de werk zaamheden voortgezet en men kan thans ver wachten, dat nog heden de oude diepte van den tunnel, welke ongeveer 12 Meter beneden het wegdek lag, zal worden bereikt. Indien men de bedolven personen niet zal aantreffen, zullen de mijnwerkers opnieuw moeten ingrijpen en trachten van den zijkant door te dringen op de plaats waar men de slachtoffers vermoedt. Tot nu toe hebben acht brandweerspuiten dienst gedaan om het peil van het grondwater te doen verminderen. Er zijn nog steeds bijna 700 man druk aan het werk. BERLIJN, 24 Aug. (D.N.B.) Officieel wordt bericht: Hedenmiddag tegen half zes werden bij het opruimingswerk in de Her mann Goeringstrasse de lijken van drie bedolven arbeiders gevonden. De drie lijken werden ontdekt in de 7 Meter breede tunnelgang, welke men door het aan leggen van een nieuwe, open schacht had kun nen naderen. Het duurde geruimen tijd alvorens men de lijken had bevrijd en pas te ruim 7 uur kon het eerste lijk naar den tuin van het mi nisterie worden gedragen. Toen alle drie de lijken gevrijd waren werd het werk ten teeken van rouw gedurende 5 minuten gestaakt waarna zij naar het lijkenhuis in de Hannoversche Strasse werden overgebracht. Nadat zij geïdentificeerd waren werden de namen per radio bekend ge maakt. Het zal nog wel verscheidene dagen duren voordat de lijken der overige slachtoffers gevonden zijn. LONDEN, 24 Aug. (Reuter.) Het Engelsche bedrijfsleven heeft de laatste weken voortdu rend met stakingen te kampen. Vooral in de mijndistricten zijn den laatsten tijd kleine en ook meer omvangrijke stakingen wegens loon- en arbeidsconflicten aan de orde van den dag. Gisteren is ook in de katoenindustrie een wilde staking uitgebroken. In het district Bol ton (Cumberland) hebben 1.000 arbeiders, allen leden van vakvereenigingen, het werk neerge legd. Ook te Nelson (Leicester) staken sedert Don derdag 120 wevers op grond van een arbeids geschil. De poging de niet-officieele staking van het autobus- en trampersoneel van Swansee en West-Wales, welke nu al een week duurt, te doen beëindigen, is mislukt. De arbeiders heb ben in de groote vergadering, welke was belegd door de Vereeniging van Transportarbeiders met algemeene stemmen besloten niet het werk te zullen hervatten. Waarschijnlijk zal de staking worden uitge breid aangezien eenige mogelijk zelfs alle, 2000 personen, welke in West-Wales bij de vervoer bedrijven werkzaam zijn, zich bij de staking zullen aansluiten. Tot nu toe zijn 1700 leden van het personeel van 21 vervoer-maatschap- pijen in Swansee en West-Wales in staking. De eerste slachtoffers van de instortingsramp te Berlijn zijn gevonden; drie lijken werden ge borgen. Bij een mijnexplosie in het graafschap York zijn acht personen om het leven gekomen; er zijn vele ernstig gewonden. De Nederlandsche rondvlucht 1935 een toeris tisch succes van den eersten rang. Auto op bewaakten overweg te Meppel door rangeertrein gegrepen: inzittenden met den schrik vrij. Veertig hectaren veen- en heigrond in Noord- Limburg door brand verwoest. Ernstig geval van afpersing te Overschle. De luchtdienst op Milaan wordt 2 Sept. stop gezet. Nieuwe arrestatie en bekentenis te Oss. Tiende bondsraadsvergadering te Utrecht van de R.K. Steenfabriekarbeiders. Stand der clearing met Duitschland per 23 Aug. New Yorksche beurs: stemming bij opening prijshoudend, later gemakkelijk. We moeten zin voor de werkelijk heid hebben. Sommige personen en zaken zul'en dan. on.J van een romantischen droom, ons leelijker lijken, andere zullen aan schoonheid winnen. Want veel is toch niet zoo leelijk en slecht als het in onze ver beelding schijnt. Willen we menschen en toestanden kunnen verbeteren, dan geejt het niet van grauwe theorie uit te gaan al moeten natuurlijke onveranderlijke wetten ons leiden maar van de werkelijkheid des levens, zooals mensch en ding nu eenmaal zijn. In het leven is daarom werkelijk heidszin van zoo groote waardeWe mogen niets en niemand onwerkelijke proporties geven. We moeten ook niet gewone menschen op een voetstukje van heiligheid heffen, dat loopt op teleurstellingen uit. We moeten mensch en zaak aanvaarden zooals ze zijn en van die werkelijkheid uit arbeidende alles en allen allereerst ons zelf beter maken Dezer dagen werd de remise der gemeentetram te Barcelona het doelwit van een bommenwerper. Het resultaat was „bevredigend" Vm de zooveelste maal heeft de Gele Rivier geweigerd, haar modderig water kalm tusschen het hooge pantser van dammen en dijken naar de golf van Tsjili te stuwen. Weer heeft zij driest dit pantser ver broken en is zij overmoedig over het achtelooze land gestroomd, en heeft duizenden en dui zenden op een overhaaste vlucht gedreven, die ai hun have en goed een prooi der golven wis ten Zoolang men spreken kan van een ge schiedenis van China is het de Gele Rivier ge weest, die het oude Hemelsche Rijk in rouw dcmpelde. In deze geschiedenis is de.. Gele Ri vier steeds betiteld als de Geesel van China. Herhaaldelijk klaagt de geschiedschrijver uit de Soeng-periode over de tallooze dijkbraken en overstroomingen. Omtrent het aantal slacht offers worden geen nadere gegevens verstrekt. Men leest alleen: „„Het aantal slachtoffers is ontzettend". In het jaar 973 schreef men: „Het water vernielt 7000 gebouwen." Omtrent de hulptroepen die naar de geteis terde gebieden gezonden werden zijn meer na dere gegevens bekend. In het jaar 972 werden 50.000 man zoowel militairen als burgers, ge mobiliseerd om nieuwe dijken op te werpen! „De soldaten weTden met geld en schoenen, hun helpers met thee beloond. In 984 werden in de meest bedreigde gebieden maatregelen getroffen, om den vloed te ontlas ten en door 170.000 soldaten, burgers en inge- nieuws werd een aftakking gegraven, die eerst 15 Li verder (1 Li is 644 Meter) in den stroom uitmondde. Rond het jaar 1000 trachtten 20.000 burgers en 19 jaar later 90.000 soldaten en burgers de woeste rivier in haar bedding te houden. In het jaar 1027 vermeldt de geschiedens: De keizer zond 38 000 man burgers en 31.000 soldaten, terwijl hij eovendien 500.000 Chineesche dollars zond voor de slachtoffers van den watersnood. Al deze maatregelen werden teniet gedaan door de geweldige catastrofe, die het land in 1048 teis terde: Het was de grootste ramp, die sedert men- schengeheugenis het Chineesche land getroffen heeft. En het gelukte niet, om het losgebroken monster weer binnen de perken terug te krijgen. Ruim f50 jaar later heeft de Gele Rivier haar eigen nieuwe bedding gevormd. Weer werden 300.000 menschen aan het werk gezet om bij de verbetering van de stroombedding tevens den loop gunstig te beïnvloeden. Het resultaat? Eén nacht was voldoende om den wreeden tyran over zooveel moeizaam tot stand gebracht werk te doen zegevieren. De geschiedschrijver ver haalt slechts: „de verliezen waren onnoem lijk". De Gele Rivier, China's zorgenkind, is de toetssteen voor de sociale opvattingen der re geeringen. Alle krachten werden gemobiliseerd om den nood van de vele ongelukkige gezinnen te lenigen. De belastingen werden verlaagd en reusachtige massa's brandhout, voedsel en geld uitgedeeld. „De Keizer zond soldaten, die de boomen, die langs de rivier stonden, moesten omhakken en die ook aan de gezinnen van de slachtoffers hulp moesten verleenen." Wanneer er plannen ontworpen werden om de Gele Rivier, die in vele takken gesplitst is, in een vaste bedding te leiden, waren de meeningen steeds buitengewoon verdeeld. Ministers wend den alle bespraaktheid aan om hun plannen doorgevoerd te krijgen. Eén foutieve bereke ning kostte dezen of genen minister zijn zetel. De catastrofe van 1048 is voor een vooraan staand staatsman zelfs aanleiding om den kei zer hartstochtelijk aan te klagen, daar hij, de middelaar tusschen hemel en volk, door niet voor een troonopvolger te zorgen, zich de woede des hemels op den hals had gehaald! De ongeluksstroom van China heeft de laat ste 500 kilometer van haar benedenloop geen vaste bedding. Zoodra de rivier haar vrijheid heeft verkregen, vertakt zij zich in vele zij armen, terwijl zij dalen en vlakten met haar water vult. De rivier krijgt dan ook een ande ren naam. De eerste eigenmachtige verande ring van den stroomloop in 602 vóór Christus is nog gevolgd door vijf andere, die telkens duizenden slachtoffers maakten. De meest ernstige gevolgen werden echter wel veroor zaakt door de overstrooming van 1642. Het was toen in de dagen van de Ming-dynastie en de opstandelingen wisten het door hen belegerde Kai-Feng-Foe geheel onder water te laten loo- pen door roekeloos den dam door te steken „De geheele bevolking' verdronk". Vier korte woorden voor een diepschokkende gebeurtenis, waarvan men uit andere bronnen weet, dat minstens 200.000 personen hierbij om het leven kwamen." Het is geen fatalistische berusting van het Chineesche volk, dat de Gele Rivier tot in onze dagen eeuwen lang haar misdaden heeft kunnen bedrijven. Met dezelfde volhar ding, als de Chineesche muur werd gebouwd, is ook het „Groote Kanaal" van 3600 Li gegra ven om de wilde Rivier aan banden te leggen. Maar wat vermogen menschelijke krachten te gen een stroom, die op zijn 4000 K.M. langen weg het grootste leemgebied der aarde los- speelt en door de aangeslibde klei-lagen om- hoogstijgt tot over de hoogste dijken! Een rivier, die per kubieke meter water 4 tot 6 K.G. leem, klei en zand meevoert en die bij overstroomingen vaak een leem-laag van drie meter in het overstroomde gebied achterlaat. „De Hoeang-Ho is China's zorgenkind sinds oude tijden". Knappe mannen zoeken een weg om dezen meest bandelooze aller stroomen voor goed in te toornen: mogen de waterbouwkun digen hierin spoedig slagen; dan is China van een grooten last bevrijd! Goedgekeurd door de Gassticütlng Verkrijgt). Bij Uw winkelier. Pr. reeds v.a. I 6U Imp. N.V. Techn. Handelshui. G de Boer, A'dam BELGRADO, 24 Aug. (Reuter.) Uit Tirana wordt aan het blad „Politika" gemeld, dat de uitzonderingsrechtbank, die te Fieri bijeen komt, waar onlangs getracht Is een revolutie te ontketenen, drie onder-officieren en 8 gen darmes ter dood heeft veroordeeld. Acht an dere gendarmes werden tot 15 jaar dwangar beid veroordeeld. Men verwacht, dat nog een groot aantal ver oordeelingen zal volgen. Alle berichten, die de Joegoslavische bladen ait Albanië hebben ontvangen zijn met elkaar in overeenstemming, waar zij de krachtige wijze schilderen, waarop de poging tot opstand werd onderdrukt. In de meest uiteenloopende kringen werden op groote schaal arrestaties verricht. De ge- angenissen zijn overvol en de politie eischt particuliere woningen op om de gearresteerde personen onder te brengen. LONDEN 24 Aug. Bij een poging om een muur te bouwen in een brandende gang in het afgewerkte gedeelte van een kolenmijn nabij South Kirkby in het graafschap York zijn acht tien man overvallen door een ontploffing; twee hunner zijn om het leven gekomen, terwijl later nog zes gewonden zijn bezweken, zoodat het totaal aantal dooden tot acht is gestegen. Nog vele gewonden verkeeren in levensgevaar. De ploeg mijnwerkers was voor een deel vrij willig omlaag gegaan, omdat de brand in de afgewerkte mijngang driehonderd man dreigde werkloos te maken. Aangenomen wordt, dat zij er wel in geslaagd zijn, het muurtje te bouwen, maar dat de gassen, die zich er achter ophoop ten, op een of andere wijze tot ontploffing zijn gekomen en de versperring eenvoudig hebben weggeblazen. De meeste gewonden hebben brandwonden en gasvergiftigingen. EOZEN, 24 Aug. (Reuter.) In de omgeving van Bozen zullen in het kader van de groote Italiaansche manoeuvres te middernacht de .vijandelijkheden" worden geopend. Bij de voorbereidende troepenbewegingen ge lukte het de „Blauwe Partij" door het bezigen van snel verplaatsbare divisies de „Roode Par tij" in het dal van Bozen terug te dringen. De koning van Italië bevindt zich op weg naar Bozen om de manoeuvres bij te wonen. I WW V'V 1 II11 11 11111 7 7 Stand op Zondag 1 uur v.m.: 757.4 Vorige stand: 757.5

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1935 | | pagina 1