Engeland en de Duitsche koloniën BK i Mgr. Aengenent bediend De Paus over een aanvalsoorlog Het nieuws van heden JOUR BIJ EDEN BISSCHOPPELIJK WOORD DE NEUTRALITEITSWET EN ROOSEVELT DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS DONDERDAG 29 AUGUSTUS 1935 BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: voof Haarlem en Agentschappen per v/eek 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SpAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 Ochtendblad EEN EN ZESTIGSTE JAARGANG No- 19513 Abessinië zou geen bezwaar heb ben tegen een internationale bescherming van den spoor weg Addis Abeba Djiboeti John Buil vrijt Gretchen De opperherder van Munster, graaf Von Galen, aan zijn clerus De dank des vaderlands Huis ingestort te San Pietro Terwijl een veertigtal kinderen een catechismusles volgden De instorting te Berlijn Tot nu toe 12 slachtoffers gevonden Korte berichten Het Weer Japansche emigratie plannen Ook een land, dat expansie zoekt, laadt door ontketening van een oorlog, schuld op zich Bijeenkomst der Kleine Entente vervroegd Heftige disputen met een dele gatie van het Huis van Af gevaar d igd en Tenslotte zwicht de President Ziekenzusters te Castel Gandolfo Donar Ludendorff De vertoornde held De kerkvervolging in Duitschland De Fransche minister raad De vertegenwoordigers voor de Volkenbondsvergadering benoemd De positie der protestanten Communisten bewegingen in China NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., (ngez. mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. LONDEN, 28 Aug. (Beuter) De gezant van Letland en de ambassadeur Van Spanje heb ben een bezoek gebracht aan het ministerie van buitenlandsche zaken, waar zij een onder houd hadden met Eden. Vermoedelijk heeft de Spaansclie ambassadeur het Italiaansch- Ethiopisch conflict besproken, doch omtrent de reden van het bezoek van den Letlandschen gezant weet men niets, alleen, dat het niet in verband staat met de protesten van Letland te Moskou inzake de activiteit van de komin tern. Eden heeft bovendien een onderhoud gehad met Walters van het Volkenbondssecretariaat te Genève; vermoedelijk hadden de besprekin gen met Walters en Bruce betrekking op de a.s. zitting van den Volkenbondsraad. Naar alle waarschijnlijkheid zal Eden Maan dag naar Genève vertrekken en zal hij onder weg de kwestie met de Franschen bespreken, doch tot nu toe heeft nog niets plaats gehad, waardoor dit noodzakelijk zou zijn. Ook de ambassadeurs van Frankrijk en Bel gië, en de Nederlandsche gezant hebben van middag een bezoek gebracht aan het Foreign Office. LONDEN, 28 Aug. (D.N.B.) De „Daily Mail" schrijft in een hoofdartikel o.a.: In Engeland komt men steeds meer tot het inzicht, dat de kwestie der vriendschap met Duitschland den hoeksteen der Britsche poli tiek moet vormen. De laatste 2J4 jaar heëft Duitschland verba zende vorderingen' gemaakt. Uit een door het communisme verzwakte en door tweedracht verscheurde natie is de meest vastberaden groote mogendheid ontstaan. Deze genezing behoort tot de wonderen der hedendaagsche Wereld. Het Britsche volk wil met Duitschland, even- a's met andere landen, op den meest vriend- schappelijken voet staan. Het onlangs tot stand gekomen Duitsch-En- gelsche vlootaccoord vormt een frissche tegen stelling met het voortdurende getwist, dat alle pogingen tot toenadering te Genève begeleidt en in de belachelijke aanklacht van den Vol kenbond tegen Duitschland geculmineerd heeft. Thans moet alleen nog de kwestie der kolo niën, die Duitschland bij het vredesverdrag werden ontnomen, besproken worden. Duitschland heeft vastgehouden aan zijn recht, als gelijkgerechtigde onder de mogend heden te worden gehoord, en het heeft ook gegronde aanspraken op medezeggenschap op koloniaal gebied. De Britsche regeering zou zeker wel kunnen overwegen, of het niet verstandig zou zijn, de op het oogenblik direct onder Britsch mandaat staande gebieden aan Duitschland over te dragen, Eén ding is zeker, Duitschland heeft voor zijn overbevolkt gebied ruimte noodig om adem te kunnen halen, ADDIS ABEBA, 28 Aug. (A.N. P.) Vrij al gemeen beschouwt men de door de Abessinische regeering ontworpen beschermingsmaatregelen voor den spoorweg van Addis Abeba naar Dji boeti als onvoldoende. Naar verluidt zou de Abessinische regeering geen bezwaar hebben tegen een internationale bescherming van den spoorweg en verwacht zij daaromtrent voorstellen van de buitenlandsche regeeringen, die onderdanen in Abessinië ge vestigd hebben. Pp het traject MünchenBerchtesguden is een nieuwe trein in gebruik genomen, waarin alle passagiers door de vele ra men van de heerlijke omgeving kunnen genieten Zondag zijn de echtgenooten van den eer sten secretaris van de Italiaansche legatie Mombelli en van den militairen attaché Cal- derini uit Addis Abeba vertrokken, zoodat thans geen enkele Italiaansche vrouw meer in Abes sinië vertoeft. Te Addis Abeba bevinden zich nog slechts tien Italianen, die bijna allen tot het personeel van het Italiaansche gezant schap behooren. Vijf vrouwen der Duitsche ko lonie zullen met hun kinderen eveneens de Abessinische hoofdstad verlaten. Ondanks de Italiaansche tegenspraak houdt men te Addis Abeba vol, dat Italiaansche in boorlingen uit Somaliland uit het Italiaansche leger naar de Abessiniërs overloopen. Het hoofd der Koptische Kerk, Habuna Ky- rillos, heeft, naar thans bekend is geworden, een geldbedrag ter beschikking gesteld voor de aanschaffing van zes twee-motorige vliegtuigen "oor Roode Kruis-doeleinden. De vorige week publiceerden wij een her derlijk schrijven van Z. Em. Kard. Schulte, Aartsbisschop van Keulen, aan zijn clerus, waarin hij uiteenzette, op welke wijze deze de aanvallen tegen het Christendom en tegen de Katholieke Kerk moest afweren. De Kardinaal verklaarde, dat de clerus zware tijden tegemoet ging, maar dat alles met ge duld moest worden gedragen op het voetspoor van den Heiland, die eveneens onschuldig leed: „De leerling is niet beter dan de meester." De bisschop van Münster, graaf von Galen, heeft thans een soortgelijken brief aan zijn geeste lijkheid gericht, die culmineert in de verklaring, dat de situatie ontzettend (ungeheuer) tra gisch is, Evenals de brief van Kardinaal Schulte is ook die van Mgr. von Galea een docu ment van buitengewone beteekenis. De op perherder van Münster bevestigt het feit, dat de toestand in Duitschland zóó is, dat op religieus gebied menschelijke middelen krachteloos zijn geworden. Voor het eerst verklaart een Duitsche bisschop, dat van het eens zoo geprezen concordaat niets meer is te verwachten en dat men met juridische wapenen den toestand niet meester kan blijven. De Kerk trekt zich op haar zuiver religieuze basis terug, waarop zij onoverwinbaar is. Niet met demonstraties van staatspolitieke bijbetee- kenis, maar met verzoenende offerliefde zal zij haat en vervolging tegemoet treden en voort gaan, ook in de toekomst voor het Duitsche volk te zijn de middelaresse der waarheid en genade. Schokkend is het woord, dat de bisschop richt tot de presidenten der verschillende ka tholieke organisaties, die verboden zijn of op het punt staan, verboden te worden: „Voor God en voor ons Duitsche volk hebt gij gewerkt, mijn dierbare vereenigingspresidenten, gij hebt waarachtig den dank verdiend van Kerk en vaderland." Wij kennen dien dank des vaderlands in na- tionaal-socialistischen zin! FLORENCE, 28 Aug. (Reuter). Te San Pietro in Agliana is een vloer van een huis ingestort, terwijl een veertigtal kinderen een catechismus, les volgden. De meesten werden onder de puinen bedolven, doch konden snel worden geholpen; een aantal anderen sprong uit het raam. Zes kinderen zijn levensgevaarlijk gewond naar het ziekenhuis overgebracht. BERLIJN, 28 Aug. (A. N. P.) Het lijk van den bedolvene, dat men vanmorgen vroeg in de Hermann Goeringstrasse heeft gevonden, is thans geborgen. Korten tijd later heeft men nog drie dooden gevonden. Tot dusverre staat dus vast, dat 12 menschen om het leven zijn ge komen. Van 9 hunner zijn de lijken geborgen. Het stoffelijk overschot van de slachtoffers zal a.s. Vrijdag op plechtige wijze worden bij gezet. De plechtigheid zal ook gelden voor de slachtoffers, die Vrijdag nog niet geborgen zijn. Te Necochea (prov. Buenos Aires) zijn 25 personen na het nuttigen van trichineus var- kensvleesch ziek geworden. Acht hunner zijn reeds overleden, terwijl van de overigen ver scheiden nog in levensgevaar yerkeeren. 1 VERWACHTING: Zwakke tot matigen, Zuidwestelijke tot Westelijken of Noord- jj| westelijken wind, zwaar bewolkt met tij- S delijke opklaringen, waarschijnlijk eenige =jj regenbuitjes, zelfde temperatuur. H Verdere vooruitzichten: weinig veran- s dering. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiil Omtrent de ziekte van Mgr. Aenge nent vernemen wij het volgende: Reeds eenige dagen, nadat Mgr. zich onder geneeskundige behandeling had gesteld, kon worden geconstateerd, dat Mgr. leidende is aan een ernstige buik aandoening. Tevens blijkt, dat door deze ziekte een ernstige lichaamszwakte was ontstaan. Daar de buikaandoening een operatief ingrijpen eischte, heeft de behandelen de geneesheer, Dr. J. G. Hoge, reeds de vorige week de hulp ingeroepen van Dr. J. Schoemaker, chirurg in den Haag. Bij dit consult moest worden vastge steld, dat, hoewel de buikaandoening alleen langs operatieven weg is te ver helpen, de slechte algemeene toestand en verschijnselen van hartzwakte een onmiddellijken chirurgischen ingreep niet toelieten. Gisteren had er weer een conferen tie plaats tusschen Dr. Hoge, Dr. Schoe maker en Dr. Th. Koot, die inmiddels van zijn vacantiereis is teruggekeerd. Het resultaat van dit overleg is, dat, hoewel de toestand van den Hoogwaar- digen patiënt gedurende de afgeloopen week niet is verbeterd, de operatieve be- m Het eiland Malta, dat uit voorzorg door Engeland wordt versterkt Aan de auto-rennen te Monza zal een Alja-Romeo uitgerust met een vliegtuig motor deelnemen handeling niet langer kon worden uit gesteld. Heden zal de operatie plaats hebben. Daar hieraan gevaar verbonden is, is Mgr. gisterenavond van de H. H. Sacra menten der Stervenden voorzien. Nader vernemen wij het volgende: de toediening van de H. H. Sacramenten der Stervenden is gisterenavond om half negen in alle stilte geschied. De plechtigheid droeg een eenvoudig ka rakter. Aanwezig waren Mgr. H. J. M. Taskin, die als proost van het Hoog waardig Kathedraal kapittel de plech tigheden verrichtte, de beide vicarissen- generaal Mgr. M. P. J. Möllmann en Mgr. Th. W. Pichot, Plebaan Wester- woudt, die zelf nog als patiënt in de Mariastiehting wordt verpleegd, deken Sondaal en de twee secretarissen van het Bisdom. Aan het slot van de indrukwekkende ceremoniën sprak Mgr. Aengenent en kele woorden van dankbaarheid en ver trouwen en gaf daarna aan allen Zij nen Bissehoppelijken Zegen. TOKIO, 28 Augustus (ANP) De regeering heeft categorisch het bericht van de „Daily Herald" gedementeerd, volgens hetwelk de Ja pansche regeering voorbereidingen zou treffen om diplomatieke onderhandelingen aan te knoopen met Groot-Brittannië, Neder land en andere mogendheden, ter verkrij ging van immigratie-rechten in de gebieden aan den Stillen Oceaan, ter vestiging van het Japansche bevolkingsoverschot. BELGRADO, 28 Aug. De deelnemers aan de conferentie van de Kleine Entente zijn een dag vroeger te Bied bijeengekomen. Stojadinowitsj en Benesj bevinden zich reeds te Bied. Titules- coe wordt heden verwacht. De conferentie zal vermoedelijk twee dagen duren. Het voornaamste punt van de besprekingen zal het Donau.pact en de Habsburgerkwestie zijn, verder zullen de verhoudingen tot Italië en Sovjet-Rusland worden besproken. NEW YORK, 28 Aug. (Reuter)De „New York Herald Tribune" bevat een uitvoerig bericht uit Washington over heftige disputen tusscheri president Roosevelt en een delegatie van het Huis van Afgevaardigden, die hem op den 21en Augustus wilde overreden zijn goedkeuring te hechten aan het wetsontwerp inzake de neutra liteit. De president heeft toen met grooten nadruk verklaard, dat hij zich zou verzetten tegen een neutraliteitsplan, dat ook nog na 29 Februari 1936 gelding zou hebben. Hij zag daarin namelijk een aantasting van zijn op de grondwet steu nend recht van leiding der buitenlandsche po litiek. Zooals bekend heeft de Senaat de neu- traliteitswet op 21 Augustus aangenomen, waar na zij onmiddellijk werd doorgezonden naar het Huis van Afgevaardigden. Op 23 Augustus heeft Roosevelt zich bereid verklaard zijn goed keuring te hechten aan een compromis, waar bij de wapenuitvoer naar alle oorlogvoerende staten zal worden verboden tot 29 Februari 1936. WASHINGTON, 28 Aug. (A. N. P.) Presi dent Roosevelt heeft thans de wet onder teekend, waardoor de neutraliteitspolitiek van de Yereenigde Staten een grondige wij ziging ondergaat en o.a. het beginsel van de vrijheid ter zee overboord wordt gewor pen. Mede onder den invloed van de moeilijkheden, die zich in de laatste dagen in de Middelland- sche Zee hebben voorgedaan heeft Roosevelt zich ten slotte accoord verklaard met de wet, die hem aanvankelijk in het geheel niet beviel. In wel-ingelichte kringen verklaart men ech ter, dat de president thans zichtbaar is opge lucht, dat zijn vele zorgen niet vermeerderd worden door een verwikkeling in het conflict tusschen Italië en Engeland. Roosevelt heeft dan ook vandaag verklaard, dat de wet uiterst bevredigend is, aangezien zij voldoet aan de eischen, die de huidige situatie stelt. Hij betreurde slechts, dat niet ook nog credieten en leveringen aan oorlogvoerenden verboden waren. Zou de toestand zich echter ingrijpend wijzigen, dan zou het probleem op nieuw aan de orde gesteld kunnen worden wan. neer het Congres in Januari a.s. weer bijeen komt. In den loop van deze week zal Roosevelt de laatste wetten, die nog op zijn handteekening wachten, afdoen en zich dan voor geruimen tijd op reis begeven, o.a. naar de groote tentoon stelling te San Diego. Tegen het einde van Oc tober zal hij via het Panama-kanaal naar Washington terugkeeren. Roosevelt heeft het wetsontwerp inzake de goudclausule onderteekend, hetwelk verbiedt, dat de regeering processen worden aangedaan in verband met de goudclausule. Het verbod gaat op 1 Januari 1936 in. Onze Romeinsche correspondent seint ons: Z. H. de Paus heeft in Castel Gandolfo tijdens een audiëntie de katholieke ver pleegsters toegesproken, die deelnemen aan het Internationaal Congres van Ver pleegsters te Rome. De Paus herinnerde aan de gruwelen van den wereldoorlog, die vooral de verpleegsters zich nog op afschrikwekkende wijze zullen herinneren. Scherp heeft de H. Vader partij gekozen te gen den dreigenden oorlog. De Paus herinnerde de deelneemsters aah het congres eraan, hoe de missie in den laat- sten wereldoorlog geleden heeft. In het buitenland wordt de aanvallende oor log beschouwd als niet rechtvaardig, terwijl daarentegen in Italië de oorlog tegen AbessF nië rechtvaardig wordt genoemd, omdat Italië zijn grenzen in de koloniën moet verdedigen en omdat Italië expansie zoekt, daar zijn bevol king zich te sterk uitbreidt. „Wij wenschen," aldus de H. Vader, „dat men de moeilijkheden zal overwinnen door een an der en vreedzamer middel, dan den oorlog dien Italië in het vooruitzicht stelt. Dit lijkt Ons niet onmogelijk. Het is in het geheel niet twijfelachtig of een land, dat expansie noodig heeft en daardoor een oorlog ontketent, schuld op zich laadt. Laten wij God bidden dat Hij de menschen moge verlichten, die niet ophouden met drei gen, want dreigingen zetten de licht ontvan kelijke gemoederen in dezen zwaren tijd nog sneller in brand. En laten wij tevens bidden, dat God de men schen moge zegenen en sterken, die op alle mogelijke manieren den vrede bevorderen tot heil van de menschheid." Z. H. EXC. MGR. J. D. J. AENGENENT, BIS SCHOP VAN HAARLEM, IS WOENSDAG AVOND BEDIEND. HEDEN ZAL MGR. EEN OPERATIE ONDERGAAN. President Roosevelt heeft tenslotte toch de ont werpen der neutraliteitswet onderteekend. De „Daily Mail" schrijft opvallend over een hechte vriendschap tusschen Engeland en Duitschland; het blad zou zelfs willen zien, dat onder Britsch mandaat staande koloniën direct aan Duitschland worden overgedragen. Zilveren priesterfeest van prof. dr. Jac. van Ginneken S. J. Voortzetting der Studiedagen te Liesbosch. De werkverschaffing voor intellectueele werk- loozen. New-Yorksche Beurs: Opening flauw, daarna licht herstel, slot onregelmatig. Het beste hopen „Laat ons het beste ervan hopen." We slaken deze verzuchting eigenaar- digerwijze juist wanneer we aan een goeden afloop gaan twijfelen. Hoop doet nu eenmaal leven en het blijft een aanbevelenswaardig iets in de wereld het beste te verhopen. Maarwe moeten méér doen dan hopen alléén. We moeten bidden èn werken! We moeten de handen uit de mou wen steken en alles in het werk stel len, dat zich de zaken ten goede kee- ren. Niets dient onzerzijds onbeproefd gelaten te worden om een gunstigen afloop te verzekeren. Daarnawanneer we ons niets meer te verwijten hebben, wanneer we al het mogelijke hebben gedaan en niets hebben nagelatenlaat ons dan: „het beste ervan hopen!" In zijn tijdschrift: „Bij de heilige bron der Duitsohe kracht", richt Ludendorff een oproep tot het Duitsche volk, waarin hij verklaart, dat hij met den meesten nadruk protesteert tegen het plan om hem eerstdaags bij te zetten in den toren van het Tannenberg-monument. Hij kan zich er ook niet mee vereenigen, dat zijn borstbeeld bij het Tannenberg-monument werd geplaatst. Hij heeft daartegen ook vroeger reeds geprotesteerd en heeft thans opnieuw bij de desbetreffende autoriteiten de noodige stappen gedaan. Wanneer men hem ondanks zijn uit drukkelijk protest toch in Tannenberg zou bij zetten dan zou men daardoor een der uitdruk- kelijkste bepalingen van zijn laatste wilsbeschik king schenden. Hij en zijn vrouw willen later in den heiligen Duitschen grond rusten. De inhoud van het laatste nummer bevat trouwens haast op iedere bladzijde zoowel open lijke als bedekte aanvallen op Hindenburg. Lu dendorff wordt daarbij als de eenige aanvoer der en overwinnaar van den wereldoorlog af geschilderd. PARIJS, 28 Aug. (Reuter). In den heden bij eengekomen ministerraad heeft Laval de an dere ministers op de hoogte gesteld van den buitenlandsch-politieken toestand, vooral met betrekking tot het verloop der driemogendhe- denconferentie te Parijs. Vervolgens werd be sloten, dat de Fransche regeering op de aan staande vergadering van den Volkenbondsraad zal worden vertegenwoordigd door Laval, Her- rlot en Paul-Boncour, met als plaatsvervangers Georges Bonnet, Henri Béranger en Paul Bas- tide. Naar verluidt heeft het kabinet de richt lijnen voor de Fransche Volkenbondsdelegatie niet strak vastgelegd, doch minister-president Laval alle vrijheid gelaten om gebruik te ma ken van de mogelijkheden, die zich te Genève kunnen voordoen. De Fransche regeering zal geen gelegenheid laten voorbijgaan om tot een vreedzame oplossing van het conflict te komen en in elk geval om de gevolgen van een mis lukking van dit streven zooveel mogelijk te' be perken. Nu in de laatste weken de strijd tegen ieder positief Christendom hoofdzakelijk op de ka tholieken geconcentreerd was, hebben velen zich de vraag gesteld of de Protestantsche Kerk reeds geheel overwonnen was, ofwel of een zekere stilstand was gekomen in den strijd tegen de leden van de verschillende Protestant sche kerken. Door een bijzondere relatie zijn wij thans in staat om een rondschrijven te pu- bliceeren van den Protestantschen Pfarrer-Not- bund, waaraan wij het volgende ontleenen: Beriijn-Dalhem, 30 Juli 1935. Aan onze Broeders in de Bediening, ....Daarvoor moeten wij de Broeders vragen om met ons een onderzoek in te stellen of wij tot den komenden strijd zijn voorbereid. Wij moe ten het eerlijk en openlijk zeggen hoe wij den toestand bezien. Wij zijn ervan overtuigd, dat aan de gemeente een nieuwe, wellicht de zwaar ste strijd te wachten staat'.. Wij moeten onzen Broeders met nadruk verzoeken om iedere op vatting als zou de toestand vrij bedenkelijk zijn, te laten varen en zich met hun gemeente voor te bereiden op den komenden strijd en op de beslissing die aanstaande is. In de laatste maan den volgde voor ons de eene teleurstelling op de andere. Velen zijn daardoor ontmoedigd.... Het schrijven besluit met een oproep om den band tusschen gemeente en predikant te ver sterken en te blijven volharden: „Christus is de eenige troost die ons nog zal overblijven." Dit rondschrijven is door 35 predikanten on derteekend, waaronder ook de bekende dr. Nie- möller. Verwacht wordt, dat de regeering tegen de onderteekenaars, wier salaris reeds is ingetrok ken, nog strengere maatregelen zal nemen. SJANGHAI, 28 Aug. (Reuter.) De Japansche bladen alhier melden, dat de communisten in Setsjoean op bevel der Derde Internationale zijn begonnen naar het Noorden op te mar- cheeren. Het bevel zou door vliegtuigen of door middel van de radio zijn gedaan. Na vereeni- ging met de communisten in Sjensi, die een opmarsch naar het Westen zijn begonnen, zal het communistische centrum naar Kansoe worden verlegd, vanwaar uit directe verbin ding met Rusland over Sinkiang zal worden onderhouden. BEZOEICT O UWE HAND3 HHENEN ofiBeeseoc Stand op Donderdag I uur v.m.: 748 Vorige stand: 748.6

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1935 | | pagina 1