Nieuwe Haarlemsche Courant | 1935 | 2 september 1935 | pagina 11

I

DE DUIVEL IN DEN MAN

Energie uit stroomend water

EEN R

0ESTERSEIZ0EN
GEOPEND

J. BALM ZN.

„THE UNIVERSE"

THE UNIVERSE"

MARKTEN

IN DE MAAND

Electriciteit voor 2.5 ct.
per kwu

MAANDAG 2 SEPTEMBER 1935

Pluimvee- en Konijnenfokkersver.
„Nut en Sport"

HONKBAL

QuickV.V.G.A. 231

UIT DEN OMTREK

Edo wint van Ajax

Haarlem II kampioen

Honkbal in Beverwijk

WIELRENNEN

H.R.C. Excelsior

H.R.C. „De Jonge Kampioen"

HAARLEMMERLIEDE C.A.

HEEMSTEDE

Bijslagen op loonen in de bloem»
bollenbedrijven

H1LLEGOM

VELSEN

De Barretts van
Whimpolestreet

IJMUIDEN

ZANDVOORT

ZAANDAM

RIJKSVISCHAFSLAG

STAAT VAN BESOMMINGEN

beteekent

Zeeuwsche Imperialen

BLOEMENDAAL - TELEF. 23280 (3 LIJNEN)

The leading Catholic Newspaper of
Great Britain. Has a weekly nett circu
lation of 110.413 copies.
G. K. Chesterton, Hilaire Belloc asyf
many distinguished Catholic writers
contribute regularly to its columns.
Published every Friday:
SUBSCRIPTION: 12/6d per year (52
issues) inclusive of postage.

Write for specimen copy to:

184, STRAND - LONDON W.C. 2

Voor de pluimvee- en konijnenfokkersver.
*oor Haarlem en Omstreken „Nut en Sport"
heeft de in de Sportfokkerij bekende keurmees
ter de heer H. ter Kulver een tafelkeuring
v°°r jonge hoenders gehouden.

Van de 73 aanwezige exemplaren, van diver-
Ke pluimage zal er in het a.s. tentoonstellings
seizoen menige eerste prijs voor de Haarlem-
sche fokkers zijn, gezien de prima kwaliteit der
dieren. De eerste krachtmeting zal gehouden
borden op de internationale wereldtentoon
stelling te Brussel in Oct. a.s. waar de leden
Vah „Nut en Sport" sterk vertegenwoordigd
Zljn. De volgende heeren behaalde een eersten
Prijs voor de mooiste collectie: Zware rassen:
J- v. Gend; Leghornrassen: P. de Droog; An
anas: A. J. v. d. Ploeg en voor de Krielhoen-
d«rs: A. G. v. Servellen.

De met zooveel spanning tegemoet geziene
Wedstrijd QuickVVGA, die Quick het kam
pioenschap kon brengen, maar ook o.a. HHC
Cen nieuwe kans kon geven, is een saaie een-
Zl.tdige vertooning geworden, al heeft hij dan
e beslissing in de eerste klasse gebracht.
De uitslag in innings is:

V.V.G.A.: 0—0—0—0—0—0—0—1 0 1.
Quick: 3—1—0—4—3—4—5—3 23.

1. J. Smit, tijd. 55 m. 14 sec. Winnaar dag
prijs met extra prijs, geschonken door den
heer T. Kerkman,

2. Duyns, tijd 55 m. 56 sec.

3. Smits, tijd 56 m. 59 sec.

4. H. v. Es, tijd 57 m. 48 sec,

5. Duindam, 1 uur 45 sec.

6. Hoogland 1 uur 1 m. 50 sec.

7. Waterreus, 1 uur 2 m. 25 sec.

8. F. Jansen, 1 uur 2 m. 30 sec.

Bakker, winnaar van den D.J.K.-beker.
Maandag buitengewone vergadering.

Dinsdag laatste avondwedstrijd op de Half-

wegsche Wielerbaan.

Zaterdagmiddag speelden EDO en Ajax in
fVnsterdam een wedstrijd met als inzet: de
•"zetting der onderste plaats. Vooral in het be-
®ln was de strijd spannend en ondanks dat de
Wedstrijd wel eens wegens regen moest worden
Oder broken en veld en bal dus telkens nat
Waren, werd aan beide zijden goed spel te zien
Segeven.

Voor EDO stond SchijVenaar op de werp-
Plaat.

Vrat slaan der EDO'ers betreft, wonnen zij
qct van de Ajacieden. We telden tien honksla-
öen' waaronder een driehonkslag van K. Zand-
rL 060 drle" en een tweehonkslag van Kelder.
De slag van Zandstra kwam net op het mo
teent dat er drie honken bezet waren. Toen
orgde Born nog dat Zandstra binnen kwam en
ad EDO dus een inning van vier runs. Dat
ihx niet zonder fouten speelde, ondervond
•-hagen. Die gaf een klein slagje in de rich-
van den korten stop. Deze wierp echter
,0r naast het eerste honk heen en toen werd
d® bal zoo raar heen en weer gegooid dat Ver
ben kans zag thuis te komen.

Na zes innings werd werper Blomvliet ver
engen door Koenen. EDO gaf niet veel om die
®randering. Er kwamen weer drie spelers bin-
en en als Kelder niet vlak langs het eerste
°nk geslagen had, waren het nog meer runs
*>eweest, want op dat oogenblik waren weer drie
°nken bezet. Na de derde beurt is de overwin-
'ng van EDO dan ook niet meer in gevaar ge
lest. De einduitslag was 16—9 en EDO heeft
erdiend gewonnen. Het gevolg ervan is dat
jviaje nu de onderste plaats bezet en een de
gradatiewedstrijd moet spelen tegen Duvianen I
velsen). De uitslag in innings is:
EDO: 3—1—1—4—1—3—3—0 16.

De beide kampioenen Haarlem II en Du-
'shen I (Velsen) ontmoetten elkaar Zondag
j -n neutraal terrein om uit te maken wie zich
'npioen der geheele linie tweede klasse mocht
doemen.

Zooals we verwachtten is Haarlem II de
fi'kste gebleken. De uitslag 17—2 zegt, dat
qtedelijk genoeg.

Hadden de Duvianen gewonnen dan hadden
tl automatisch de plaats van Ajax in de eerste
asse ingenomen. Nu moeten zij met Ajax om
qle plaats spelen.

De uitslag in innings is:

Duvianen I: 00—000011o 2.

Haarlem II: 16050—212 17.
Overige uitslagen

DEV II: 0—0—0—2—0—2—5—0 9.

II: 830112214 30.

Hch II kampioen van Haarlemsche 3e KI. C.
IVO: 4-0-1-0-1-1-0-1 8.

H.C.H. I: 12—2—2—2—7—3—13 41.

Schoten I: 2—1—12—1—2—2—0—1 21.
HCH III: 0—4—2—0—0—7—5—2 20.
koi^Rarlern EDO IV. Haarlem IV niet opge-

.De honkbaldemonstratie, die Zaterdag op het
_l'rein der Kennemers te Beverwijk zou worden
TTven is wegens slecht weer niet doorgegaan.
J zal nu Woensdagmiddag plaats hebben.

^ovengenoemde vfereeniging hield haar eersten
dstrijd als nieuwe vereeniging. Aan de op-
°tist merkte men dat de animo groot was voor
e nieuwe vereeniging.

Er werd een wedstrijd gereden over 40 K.M.
re volgende renners verschenen aan den start:
rpheffer, Drogtrop, Van Haarlem, Korthals,
•N., Borthaus, Cris Weijers, Van Kuijl, Matze,
0 Weijers. Kleef, Hertog. Er werd flink gede
marreerd door de renners Van Haarlem, Drog-
j,r°P, Korthals, Scheffer, Matze. Vooral het
Men van Hertog viel op. Deze reed een pracht
^'cdstrijd. De renners zaten tot aan de streep
Moudens enkelen die door pech waren uit
vallen nog bijeen. De eindspurt moest be
rate het werd een nek aan nek-race. Het was
porthals die als No. 1 de streep over ging ge
jogd met klein verschil door Drogtrop en Van
ftearlem. Uitslag 1. Korthals, 2. Drogtrop, 3.
an Haarlem, 4. Scheffer, 5. Hertog. De Junio-
reden 20 K.M.; hier was het Borreman die
J®1 grooten voorsprong no. 1 werd. 2. Cris
chaaf, 3. G. Smit. Hedenavond (Maandag)
benvergadering gebouw Olympia, precies 8
Mr.

bovengenoemde vereeniging hield Zondag
qaar vijfden en tevens laatsten recordrit.
De uitslagen luiden als volgt
A en B klassers 60 K.M.
.1. Ted. Handgraaf, tijd 1 uur 53 m. 1 sec.
ilaSPrijs met extra prijs geschonken door T.
"°rkman. 2.J. Roorda tijd 1 uur 53 m. en 23
tec. Winnaar van den Kikkert-beker. Overige
en B klassers uitgevallen.

Q klassers 40 K.M.

Rovers, tijd 1 uur 8 m. 9 sec. Winnaar van
Jte D.J.K.-beker en extra prijs van den heer
Kerkman.

a- Koelemii, tijd 1 uur 10 m. 24 sec.
2. philippo, tijd 1 uur 13 m. 41 sec. Winnaar
Mgprfjs.

4- G. Jansen, tijd 1 uur 15 m. 6 sec.
3 Vergers, tijd 1 uur 15 m. 28 sec.

5- Kornelissen. 1 uur 19 m. 2 sec. Overige
tenners uitgevallen.

Juniores 30 K.M.:

DE WETHOUDERSZETELS

De voortgezette besprekingen tusschen de R.K
raadsfractie en de andere fracties met het doel,
twee candidaat-wethouders aan te wijzen voor
de wethoudersverkiezing in de raadsvergade
ring van Dinsdagavond half acht, hebben geen
resultaat opgeleverd.

Dat men het in de katholieke fractie niet eens
kan worden, is een publiek geheim. Deze fractie
telt twee gegadigden.

Aangezien de meerderheid der katholieke
fractie zonder voorbehoud heeft verklaard, niet
mede te werken aan de ev. benoeming van twee
katholieke wethouders, (thans 1 R.K. en 1 Ge
meentebelang) en elk concreet voorstel van de
niet-katholieke groepen uitbleef, moesten de be
sprekingen vastloopen. Onder deze omstandig
heden blijft niets anders over dan rustig de ko
mende gebeurtenissen af te wachten.

B. en W. schrijven aan den raad o.a.:

De Minister van Sociale Zaken heeft een re
geling getroffen volgens welke een bijslag op de
loonen van arbeiders in de bloembollenbedrijven
kan worden gegeven, welke bijslag 50 pet. be
draagt van het loonbedrag dat in een bloembol-
lenbedrijf boven een bepaald minimumbedrag is
uitbetaald. Deze bijslag komit ten laste van de
gemeente en het werkloosheidssubsidiefonds, elk
voor de helft.

Tot deze regeling kunnen echter alleen toe
treden de gemeenten in deze streek, die de van
regeeringswege gegeven regels omtrent steun-
verleening en werkverschaffing hebben aan
vaard. Voor onze gemeente kan derhalve be
doelde regeling niet van toepassing worden ver
klaard.

De commissie van toezicht, op het agentschap
der Arbeidsbemiddeling en B. en W. zijn, nu de
rijksbijslagregeling zonder meer niet kan worden
aanvaard, van oordeel, dat het aanbeveling ver
dient, geheel voor eigen rekening, een bijslagre-
geling, als in de aangrenzende gemeenten geldt,
in het leven te roepen.

B. en W. stellen nu voor 't noodige crediet te
verleenen voor uitvoering van deze regeling,
iwelke van kracht is te rekenen vanaf 26 Augus
tus tot uiterlijk 31 December 1935.

De bijslag van de gemeente Heemstede wordt
•gegeven in het loonbedrag dat in een bloembol-
lenbedrijf is uitbetaald boven een bepaald mini
mumbedrag. Dit minimiumloonbedrag is be
paald: voor de periode van 26 tot en met 31
Augustus 1935 op f 21; voor de periode van 1
September tot en met 30 November 1935 op f 18
en voor de periode van 1 tot en met 28 Decem
ber 1935 op f 12; alles per week en per hectare
met bloembollen beplant. Als loon, wordt aan
gehouden het ter plaatse algemeen geldende
loon. (Loon betaald voor administratief werk
mag niet berekend worden).

Voor arbeid, dien de bedrijfsleider in eigen be
drijf verricht, wordt door B. en W. een loonbe
drag vastgesteld naar evenredigheid van den ar
beid, welken hij in zijn bedrijf verricht. Ditzelf
de geldt voor de overige gezinsleden en in
wonend mannelijk en (of) vrouwelijk personeel.

De bijslag van de gemeente Heemstede be
draagt 50 pet. van het meerdere loon, dat we
kelijks voor werkzaamheden in het bedrijf is
uitgekeerd boven het minimiumloonbedrag. Het
loon voor alle werkzaamheden in het bedrijf kan
in de berekening van het uit te keeren loon
worden opgenomen. Uitgezonderd is echter het
loon, uitgekeerd voor administratief werk en aan
dienstboden en (of) vrouwen die huiselijke
werkzaamheden verrichten en loon b.v. uitbe
taald aan smeden, bouwvakarbeiders enz.

B. en W. stellen vast, of het loon van den
arbeider in de loonbijslagregeling mag worden
opgenomen.

Indien voor een bepaald bedrijf de bijslag
regeling van kracht is verklaard, rmoet de be
drijfsleider wekelijks aan het gemeentebestuur
een nominatieven loonstaat inzenden, welken
de betrokken arbeiders voor ontvangst dienen
te hebben geteekend. De desbetreffende formu
lieren worden door het gemeentebestuur koste
loos ter beschikking gesteld.

B. en W. stellen voorts voor een commissie
in het leven te roepen, bestaande uit één ver
tegenwoordiger van het gemeentebestuur, één
van de werkgevers- en één van de werknemers
organisaties in deze gemeente, teneinde hen
bij te staan en van advies te dienen over de
uitvoering van deze regeling.

Gemeenteraad De agenda van de vergade
ring van den raad dezer gemeente op Dinsdag
3 September des avonds om 8 uur vermeldt
o.a. benoeming wethouders.

Burgerlijke Stand Geboren: P. C. Zethof
Zuiderduin d; E. A. KoppersGroot z; H. M.
A. KroonStraathof d; M. P. Heemskerk
Haaster z; E. van de ReepWegman z; J.
KopsTurk d.

Getrouwd: L. A. Pieters en M. Sprengers;
P. Weijers en G. M. Th. van der Ploeg; A. J.
van Schravendijk en W. de Mooy.

Arm gebroken Spelenderwijze kwam het
tien-jarig zoontje van den heer W. Warmer
dam aan de Wilhelminalaan te vallen en brak
een arm. Na een voorloopige behandeling werd
de jongen naar een der ziekenhuizen vervoerd.

Ingebroken In den nacht van Vrijdag op
Zaterdag is ingebroken bij den heer N. C.
Veldhuis, bloemist aan de Mariastraat. De In
brekers hebben uit een keukenraam een ruit
gesneden en zijn toen door wegschuiven van
een grendel binnengekomen.

Het slot van de keukendeur hebben ze be
schadigd. Te half twee hoorde de heer v. een
deur dichtslaan; toen hij zich beneden bevond
waren de dieven vertrokken. Op het politie
bureau kreeg V. geen gehoor, zoodat de politie
niet terstond aanwezig kon zijn. Het bleek, dat
de inbrekers alles overhoop hadden gehaald,
doch tevens dat het uitsluitend om geld te
doen was. Gelukkig was er weinig geld in huis.
zoodat de onverlaten zich met een bedrag van
rond f 12 hebben moeten tevreden stellen.
Vingerafdrukken waren niet te nemen. De po
litie stelt een onderzoek in.

Loonbijslag B. en W. maken bekend, dat
de landbouwers (bedrijfsleiders) die in aanmer
king wenschen te komen voor bijslag in het
loonbedrag, dat in het tijdvak 15 September tot
en met 31 December 1935 in het bedrijf is uit
betaald boven een bepaald minimum-bedrag,
daartoe een aanyraag hebben in te dienen bij
hun College vóór 9 September.

Nadere inlichtingen kunnen worden bekomen
ter secretarie le afdeeling.

De familie Barrett uit de film „The Barretts of Whimpolestreet." Op de rustbank
Elisabeth Barreth (Norma Shearer), rechts de oude Barrett Charles Laughton)

De eigenlijke hoofdfiguur van deze film
is de oude weduwnaar Barrett, vader van
vijf zonen en drie dochters, als een dae
mon rondwarend tusschen zijn kinderen in het
oude en sombere huis aan de Whimpolestreet
in het Londen van 1845.

De regisseur Sidney Franklin, die deze film
op zijn naam heeft, heeft de zaken eenigszins
omgekeerd en maakte de zieke dochter Eliza
beth met haar verloofde tot het middenpunt
van het verhaal, zoodat een sentimenteele en
sombere filmnovèlle ontstond, waar men een
geladen en daemonisch drama had verwacht.

De oude Barrett is een godvruchtig man, star
en gevoelig tegelijk, bovenmenschelijk streng
voor zijn kinderen, het meest wellicht voor de
zieke Elizabeth, die hij boven alle anderen lief
heeft. Hij heeft bizarre meeningen over het
huwelijk en wil voorkomen, dat zijn kinderen
zich in dit ongeluksinstituut wagen, zoodat een
der dochters, die in het geheim verloofd is, in
storm en sneeuwjachten haar beminde moet
ontmoeten in de ondeelbare oogenblikken, die
na uren wachten zijn loon zijn.

De zieke dochter is een dichteres (de histo
rische Elizabeth BarrettBrowning), die den
dichter Robert Browning (eveneens den histo-
rischen Browning) uit zijn verzen en brieven
eerst en later ook persoonlijk leert kennen. Ook
tegen dit huwelijk verzet zich de vader, die geen
middel ontziet om zich te laten gehoorzamen.
In een schrijnend onderhoud met Elizabeth
biecht hü zijn geheim op: Elizabeth is de eenige
van zijn kinderen, die uit liefde geboren wer
den, alle andere waren de gevolgen van
.plicht". Hij haat het huwelijk, weigert zijn
dochters aan mannen af te staan. Van af dit
oogenblik voelt Elizabeth, die zich de ellende
van haar moeder voor den geest roept, haar
vader en zij vlucht van hem weg om Browning
in het geheim te huwen. De oude Barrett heeft
zijn eenig geliefde dochter verloren, maar nog
wint zijn trots van gezaghebbenden vader het
van zijn liefde en zijn smart, als hij om ziin
dochter te treffen haar hond wil dooden.

Als een schaduw ligt deze verschrikkelijke
man over het leven van zijn kinderen. Hij is
een wreedaard in zijn vroomheid, een eigen

wijze tyran in zijn vaderliefde en een egoïst
van ongehoorde afmetingen, een figuur, waar
voor Charles Laughton de uitgelezen acteur is.
Hij speelde dezen daemon met Ingehouden
kracht, doch bleef behalve een tooneelfiguur,
bovendien onaannemelijk, hetgeen we wijten
moeten aan de gebrekkige inzichten van den
regisseur Franklin en van het scenario. De oude
Barrett zou een dankbare figuur zijn geweest
in de handen van den tooneelschrijver Strind-
berg of van den filmer Manoulian (op zijn
best), die de donkere machten in dezen tyran
in hun felle dialogen of suggestieve filmbeelden
zouden weten te vangen. Door hem echter te
presenteeren als een onmogelijke accumulator
van allerlei tegenstrijdige gevoelens en eigen
schappen, maakt men van hem een onuit
staanbare en onbestaanbare zonderling. Blijk
baar is Barrett bedoeld als ean tragisch man,
die zijn leven lang in vroomheid en rechtscha
penheid aan zijn eigen ongeluk en dat van zijn
familie met succes heeft gewerkt, doch deze
opvatting wordt ons hortend en stootend bijge
bracht, voornamelijk in de teksten en nergens
staat Barrett vóór ons als een werkelijke dra
ger van allerlei tegenstrijdige gevoelens, die
hem tot een tragisch mensch maken, in eigen
oogen strevend naar rechtschapenheid tot in
het krankzinnige toe. walglijk en griezelig voor
zijn omgeving, slingerend tusschen liefde, haat,
vroomheid.

Ware deze figuur als thema uitgewerkt tot
het uiterste met een niets ontziende conse
quentie, de film ware (zij het ook in andere
handen dan die van Franklin) wellicht een
openbaring geworden. Men had dan de idylle
tusschen Elizabeth en haar dichter tot een
kleine neven-lntrigue moeten reduceeren en
dit zou misschien ernstig mishaagd hebben aan
een Engelsch sprekend publiek, dat Elizabeth
en Robert kent als het ideale huwelijkspaar,
volmaakt gelukkig en als een levende verloo
chening der sombere inzichten van een onver-
murwbaren vader.

Wel, waarom heeft men dan geen twee films
gemaakt: een over den tragischen Barrett en
een over het idyllische dichterpaar, verzen ma
kend onder de oleanders en cypressen van Flo
rence, waar Elizabeth haar poëtischen dood is
gestorven. Deze „blossom time" zou het Engel-
sche volk verrukt hebben. Maar het is niet ge
beurd.

De film „De Barretts van Whimpolestreet"
dient inmiddels voor volwassenen te worden
voorbehouden. Dbg.

Nationale avond In het lokaal der Joseph-

gezellen aan de Kerkstraat werd de tweede
Nationale avond" gehouden, waarbij aanwezig
waren de leden met hun ouders en vele genoo-
digden.

De vice-praeses, kapelaan C. Meereboer, heette
allen welkom, in het bijzonder den praeses, pas
toor J. C. de Moei, den districts-praeses, kape
laan J. v. d. Hoeven uit Haarlem, en pater
Vincents. Nadat z.eerw. duidelijk uiteengezet
had doel en streven der gezellenvereeniging,
werd door den heer Lagerberg het oude „Wil
helmus" en door alle aanwezigen het „Wien
Neêrlands bloed" gezongen.

Daarna kreeg de spreker, kapelaan van Bem-
melen uit Delft, het woord, die in breede trek
ken 'duidelijk uiteenzette inhoud en betee-
kenis van het woord „Nationalisme". De spre
ker vond een aandachtig gehoor en hem viel
een daverend applaus ten deel. In de pauze
werden eenige Gezellen-liederen gezongen. De
tconeelclub der Gezellen voerde dan op een
tooneelstuk getiteld: „De Lüitenant van Smal-
lendorp". De aanwezigen genoten uitermate.
Aan het slot van den avond werd het Vlagge-
lied gezongen, waarna de senior, de heer H.
Visser, een dankwoord sprak.

O.-H.'s MANNENKOOR ORGANISEERT EEN
AVOND TEN BATE DER GEMEENTE

Op Zaterdag 38 October zal in het Gebouw

„Monopole" een uitvoering plaats vinden. Het
batig saldo zal geheel in mindering worden ge
bracht van het garantiefonds, dat de gemeente
Zandvoort voor den onlangs alhier gehouden
zangwedstrijd ter beschikking heeft gesteld en
dat, gezien de minder goedee financieele re
sultaat van het concours, in zijn geheel moet
worden aangesproken. Dien avond zal 't Man
nenkoor eenige nummers zingen, terwijl naar
alle waarschijnlijkheid een zeer bekende zange
res hare medewerking zal verleenen; een bij
zondere attractie bestaat hierin, dat dien avond
zal optreden mej. E. Teves uit Amsterdam, die
met haar leerlingen verschillende balletdansen
zal uitvoeren.

Rest te vermelden, dat aan de uitvoering geen
kosten zijn verbonden, aangezien niet alleen de
heer Kiefer de zaal gratis afstaat, maar dat
ook de executanten geen kosten in rekening
brengen.

De kermis De kermis, die Zondag geëin
digd is, heeft zich ook nu weer in een druk be
zoek mogen verheugen, niettegenstaande het
weer sommige dagen een leelijke spelbreker was.

Vooral Zondag was het buitengewoon druk.

Het ging er rustig en gemoedelijk toe.

Trouwens, de geheele week is geen enkele
wanklank gehoord.

Koninginnedag Alhier is de verjaardag van
onze koningin op iets meer luisterrijke wijze
gevierd dan men dit de laatste jaren gewoon
was.

Jaren geleden werd de viering steeds ver
zorgd door de Christelijke Oranjevereeniging,
doch de laatste jaren bleef de viering tot intie-
men kring beperkt.

Dit jaar is deze vereeniging weer meer naar
buiten getreden door het houden van een schit
terenden allegorischen optocht.

Voorop gingen versierde fietsen met aardige
voorstellingen.

Daarop volgden groote wagens, keurig" ver
sierd, voorstellende een hulde aan H. M. de Ko
ningin, waarbij ook de koloniën waren betrok
ken.

Het was een uitnemend geslaagde optocht,
die overal veel bekijks had.

Doordat het 's morgens hard regende, moes
ten de kinderfeesten worden uitgesteld.

De a.s. wethoudersbenoeming Zooals be
kend, is tusschen de sociaal-democratische
fractie en de burgerlijke groepen een overeen
komst aangegaan om de wethouderszetels eer
lijk te deelentwee S. D. A. P.-sche en twee
burgerlijke wethouders.

De zetel van onzen katholieken wethouder,
den heer Kamphuijs, die deze twaalf jaar met
eere heeft bezet, zal dan worden Ingenomen
door den vrij zinnig-democraat den heer Hallie.

Wij vernemen nog nader, dat in de laatst
gehouden samenkomst van soc.-dem. leden en
burgerlijke, de heer Telkema (A.-R.) te
kennen heeft gegeven, dat hij niet van plan
is op soc.-dem. wethouders te stemmen. Hij
heeft dit niet namens zijn fractie, maar alleen
voor zich zelf medegedeeld.

Zekerheid bestaat er dus nog niet.

Onvoordeelig kermisvieren Een Amster
dammer heeft bij de politie aangifte gedaan, dat
hij op de kermis zijn portemonnaie met vijf gul
den kwijt is geraakt. Hij weet niet of hij haar
verloren heeft of dat ze hem is ontrold.

Inbraakjes Uit het clubhuis van de voet-
balvereeniging „Hille" heeft iemand, die vermoe
delijk wel met den toestand op de hoogte is ge
weest, een busje met geld ontvreemd.

Aan het Ameland is door openschuiving van
een raam ingebroken en heeft men een spaar
pot en het huishoudgeld medegenomen.

Over de beteekenis van de natuurlijke
krachtbron „stroomend water" be
staat een waarlijk ontstellend gebrek
aan juist inzicht, zelfs in kringen waar men
dit allerminst zou verwachten. Daarom
zullen we in enkele artikelen hierop wat
nader in gaan.

Wij accentueeren zeer nadrukkelijk
„stroomend water", om het verschil tus
schen dezen energievorm en dien, welken 't
water op eene zekere hoogte boven het zee
niveau bezit, naar voren te brengen. Merk
waardig is, dat de kennis omtrent eerstge
noemde krachtbron reeds in de grijze oud
heid is terug te vinden, terwijl de tweede
eerst in de vorige eeuw ontstond; wat zijne
verklaring vindt in het feit, dat de zich
toen zeer snel ontwikkelende industrie zocht
naar de middelen om de voor die industrie
nooige krachten zoo goedkoop mogelijk en
in onbeperkte hoeveelheden aan onze pla
neet te onttrekken, fin toen eenmaal geble
ken was, dat onze aardde een zoo goed als
onuitputtelijke bron van, in den vorm van
kolen e.d. opgehoopte, zonne-energie bevatte,
kende de ontginningswoede geen grenzen
meer! We zijn thans zoover, dat jaarlijks
circa 2000 millioen ton kolen naar boven
worden gebracht, waaruit dan rond 500
millioen paardekrachten energie worden ge
haald. Of deze wijze van energiewinning
vele eeuwen kan worden volgehouden, is
eene vraag, waaromtrent de geleerden van
meening verschillen. Feit is echter, dat de
kolen bij de verbranding vernietigd worden
en dat de formatie van nieuwe lagen op
geen stukken na gelijken tred houdt met
het verbruik.

In 't midden latende nu of wij ons daar
over bezorgd hebben te maken of niet, zul
len we toch moeilijk kunnen ontkennen,
dat we bezig zijn de ons ter bewoning ge
geven planeet te vernietigen. En de vraag,
of dat nu bepaald noodzakelijk is, moge dan
niet actueel zijn, zonder beteekenis is zij
toch niet. Het antwoord op die vraag luidt
zeer beslist „neen! noodzakelijk is dat niet,
zoolang er nog andere krachtbronnen zijn
die aangeboord kunnen worden en waarbij
geen vernietiging van materie plaats heeft."

En tot dezulke behoort de krachtbron
„water".

Het doel van onze publicatie is geen
ander, dan antwoord te geven op de vraag:
„Is het noodzakelijk door hydro-dynamische
proeven te doen uitmaken, of het door de
ouden gevolgde systeem van krachtafname
uit stroomend water van voldoende econo
mische beteekenis is om die krachtbronnen
in exploitatie te nemen?"

Die noodzakelijkheid bestaat inderdaad,
zooals hierna zal blijken.

Stroom- of Stootraderen.

We weten alleen, dat men reeds in de
oudheid (en tot voor betrekkelijk korten tijd
zelfs nog in Duitschland en Amerika) de
kracht van het stroomende water voor het
aandrijven der hierboven genoemde raderen
(Duitsch „Schiffsmühlen") benutte.

Tusschen twee in den stroom verankerde
sloepen werd een waterrad aangebracht, dat

ROTTERDAM, 2 Sept. Veemarkt. Totale aan
voer 2377 stuks: 619 vette runderen, 382 vette
kalveren, 858 schapen en lammeren, 515 var
kens, 3 nuchtere kalveren. Prijzen per kg.:
vette koelen en ossen 48, 44, 2632 cent; vette
ossen 44, 40, 3235 cent, vette kalveren 70, 60,
3342 cent, varkens (levend gew.) 40—3938
cent; schapen 353128 cent; lammeren 3633
28 cent. Prijzen per stuk: schapen 15.0011
8; lammeren 11.00—96.

Overzicht. Vette koeien en ossen aanvoer iets
ruimer, handel kalm, prijzen stabiel, prima koe
52, prima os 46. Vette kalveren aanvoer ruimer,
handel stil, prijzen lager, prima 75. Schapen en
lammeren aanvoer iets korter, handel tamelijk,
prijzen schapen onveranderd, lammeren le kW.
duurder, 2e en 3e als vorige week. Varkens aan
voer iets korter, handel matig, prijzen iets min
der. Enkele partijen schapen werden voor ex
port verkocht.

Maandaanvoer: 8288 runderen, 859 paarden,
152 veulens, 2407 vette kalveren, 2090 nuchtere
kalveren, 4606 schapen en lammeren, 100 bok
ken, 2122 varkens, 1463 graskalveren.

Aardappelen: Eigenheimers 23 cent, Zeeuw-
sche Eigenheimers 22.5 cent, Bonte en blauwe
(Zeeuwsche) 34 cent, Westl. nieuwe 33.5 ct.,
idem nieuwe ronde zand 4.5_5 cent, Poters 1.5
2 cent per kg. Met redelijken aanvoer, kalme
handel.

Vlasaanvoer. 3000 kg. Groningsch 5355 cent
per kg. Er was slechts 1 partij vlas aangevoerd,
welke tegen bovenstaande prijzen werd ver
kocht. Er was weinig belangstelling.

OUDEWATER, 2 Sept. Kaasmarkt. Aanvoer
50 partijen, 2250 stuks, 11250 kg. le soort met
R.M. 1921 cent, 2e soort met R.M. 1718 ct.
Handel matig.

door den stroom in draaiing' werd gebracht:
dat is dus al heel eenvoudig en de aldus
gewonnen energie kan zeer goedkoop zijn.
Men is bovendien niet aan plaats gebonden,
kan hetzelfde water meermalen denzelfden
arbeid laten verrichten en vernietigt daarbij
geen materie. Een enorm voordeel is, dat de
distributie der aldus gewonnen energie zeer
belangrijk vereenvoudigd wordt. We komen
hierop straks terug.

Zien we nu ergens in den stroom een in
richting als hier bedoeld aangebracht, dan
rijst de vraag of het mogelijk is ergens in

dienzelfden stroom een tweede, derde,

tiende soortgelijke inrichting aan te bren
gen, waarmede evenveel energie kan worden
afgenomen als met inrichting nr. 1. Het
lijkt niet onwaarschijnlijk dat dit mogelijk
is, mits aan bepaalde voorwaarden wordt
voldaan. En om die voorwaarden te leeren
kennen, dienen we te onderzoeken, wat er
met het water gebeurt, als we daarin
stroomraderen aanbrengen en deze arbeid
laten verrichten. Daar arbeid volgens de
eerste hoofdwet der mechanica energiever
lies bet eekent, kunnen we vaststellen:

„Stroomend water bevat arbeidsvermo
gen; zetten we daarin werktuigen die arbeid
afnemen, dan wordt het vermogen van het
stroomende water minder; nemen die werk
tuigen geen arbeid af, dan blijft het ver
mogen van het stroomend water onaange
tast."

We zouden dit een axioma kunnen noe
men, dus een waarheid zóó duidelijk, dat zij
geen nader bewijs behoeft; ware het niet,
dat volgens de uitspraak van één onzer
professoren, hoogleeraar aan de Technische

Hoogeschool te Delft: bij den tegen-

woordigen stand der Wetenschap (1933!) de
energie-verliezen in het wervelgebied niet
exact te berekenen zijn."

Het vraagstuk van „energiewinning uit
bewegingsenergie van stroomend water,"
werd door mij circa 8 jaar geleden ter hand
genomen. Onder de geleerden, die mij
daarbij hun voorlichting gaven, bevinden
zich mannen met reputatie, die ver buiten
ons land en zelfs buiten Europa reikt.

Nu is over mijn onderwerp zeer weinig
gepubliceerd. Ik was daardoor genoodzaakt-
een eigen hypothese op te bouwen en deed
dit door de ervaringen van geleerde onder
zoekers van naam (Eiffel, Stanton, Froude,
Prandtl en vele anderen) te combineeren
met de theorieën van oudere geleerden i
(Newton, Bernoulli, Pascal, Euler e.a.).

In een uitvoerig verslag werd het resul
taat van eigen proefnemingen vermeld en
het oordeel daaromtrent gevraagd aan „het
Bestuur der Ned. Centrale Organisatie voor
Toegepast Natuurwetenschappelijk Onder
zoek," die het aan de Techn. Hoogeschool
te Delft liet onderzoeken.

De daarop ontvangen rapporten staan
voor ieder serieus belangstellende ter be
schikking en zullen in de volgende artikelen
nader worden behandeld.

Dan zullen, we ook gelegenheid hebben i
nader in te gaan op de economische betee
kenis van het vraagstuk, opdat ieder lezer
zich overtuigd kan voelen, dat het toch wel>
de moeite waard is om door hydrodynamisch.
onderzoek op grootere schaal te doen uit
maken, of het door de ouden gevolgde
systeem van energiewinning inderdaad zou
kunnen leiden tot distributie van electrici
teit aan iedereen en tot elke hoeveelheid
tegen 2 a 2'A cent per KWU, zooals uit de
door mij op kleinere schaal genomen proe
ven zou zijn gebleken.

R. KOLKMAN

IJMUIDEN, 2 Sept. Rijksvischafslag. Talbot
4565 cent per kg. Griet 8.5024 per 50 kg.
Tong 0.751.00 per kg. Zetschol 12.0016, kleine
Schol 2.6013.50, Schar 4.306, groote Schel-
visch 14.00—20, middel Schelvisch 14.00—19, kl.
midd. Schelvisch 9.00—15, kleine Schelvisch 5.50

10 per 50 kg. Kabeljauw 14.0038 per 125 kg.

Gullen 1.7010 per 50 kg. Leng 8292 cent per
kg. Wijting 2.203.60 per 50 kg. Makreel 2.50
6.20 per 50 kg. Versche Haring 1.754.50 per
kist. Kleine middel Heek per kist van 50 kg.
31.0042, kleine Heek per kist van 50 kg. 18.00
22, Pieterman per kist 13.00.

van de Maandag aan den Rijksvischafslag aan
gekomen

STOOMTRAWLERS

R. O. 46 Claesje 910 manden 2660Timor

640 manden 3080.Ommering 570 manden

2850—, Ewald 650 manden 2100Rotterdam

7^5 manden 3190.IJsselmond 395 manden

2350Ancor 75 manden 930.Voorwaarts

245 manden 1340.Alkmaar 700 manden
3160.I. S. Groen 940 manden 2700.Elie
Chenevière 275 manden 1670.Zeeleeuw 90
manden 1090

KOTTER

E 406 900.—.

LOGGERS

IJm. 204 310K.W.: 5 7203 360.—, 175

310.—, 75 280162 350.—, 104 430.—, 42 410.—,

158 360.—, 36 280124 510.—, 51 540.—, 70

400—, 147 28020 460.—, 27 280.—, 112 390.—.

The Manager,