De Duitsche bisschoppen ver weren zich m m Abessinië zet mobilisatie onverzwakt voort De politieke zet van den Negus Het nieuws van heden Mgr. Aengenent stervende TROUW AAN HET VADER LAND DE VASTENPERIODE BEGONNEN De vervolging in Duitschland Rusland ernstig gewaarschuwd DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 -TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SpAARNESTAD. HAARLEM TELEFOON 13866 MAANDAG 2 SEPTEMBER 1935 Avondblad EEN EN ZESTICSTE JAARCANC No. 19520 Wij bevelen U: Wankelt niet in uw geloof Compromis onmogelijk Vijanden van het Christendom Naar den afgrond Het WeeriiiiiiiiiiiiniiiMiiiiiiiiiiiniiiiniiiiiiiMiiii| inminimiiiiiniiiiiiii De f 25.000 De exploiteerende maatschappij ingeschreven in het Handels register Britsch advies afge wezen Goede en zware petroleum Het advies van Engeland, om de olie-concessies ongedaan te maken, maakt te Addis Abeba niet den min sten indruk Italië vijandig gestemd tegen Engeland Intensiever exploitatie van ltaliaansche mijnen Voorlichting van den Negus Mussolini wil doorzetten Acht Joodsche kunsthandels met wereldreputatie te München gesloten ABONNEMENTS-DINERS a 90 ets. in Restaurant „ROYAL" zijn VOORTREFFELIJK DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez. mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 35 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. Gisteren is in alle katholieke kerken van Duitschland voorgelezen een herderlijk schrijven van de Duitsche bisschoppen, waarin een zeer scherpe aanval wordt ge daan op de politiek van de Nationaal- Socialisten tegenover de Kerk. Er werd in meegedeeld, dat de te Fulda gehouden conferentie van de bisschoppen een scherp protest-schrijven aan Hitier heeft gericht, waarin Hitler's aandacht wordt gevestigd op het gevaar der nationaal-socialistische campagne tegen de Kerk en op „het gevaar van misbruiken en andere bemoeilijkingen en onderdrukking van het christelijk ge weten." In het schrijven wordt geconstateerd, dat het onmogelijk is, te antwoorden op alle be schuldigingen, welke in den loop van den hul digen veldtocht, die „een uitbarsting is van nieuw heidendom", zijn geuit. Op de geloovi- gen wordt een beroep gedaan, zich hiertegen te verzetten door het schragen der ziel tegen de propaganda van dit nieuw-heidendom. De brief geeft volgens „Kipa" als doel van clerus en volk aan, de ziel te versterken tegen de propaganda van het nieuw-heiden- dom, de eenheid en trouw tegenover den H. Va der in Rome te bevestigen en het H. geloof te bewaren, dat St. Bonifatius met zijn bloed heeft gekocht. Het aantal vijanden van het christelijk geloof en van de Katholieke Kerk is legio geworden. Menschen, die nimmer of slechts oppervlakkig den catechismus en de geloofsleer leerden ken nen, voelen zich geroepen te oordeelen over alles wat katholiek is Mannen en vrouwen, die nimmer de schoonheid van ons heilig geloof hebben ervaren, maken met alle middelen pro paganda voor uittreding uit de Kerk en af valligheid van het Christendom. Daarom bevelen wij u: wankelt niet in uw geloof. De vijanden van het christendom zijn zelf door tegenstellingen verdeeld, maar zij zijn het er over eens, dat het niet meer gaat om enkele geloofswaarheden, zooals dit bij vroege- ren godsdienststrijd het geval was, maar cm de fundamenten der religie. Zij zijn het tevens met elkaar eens, dat de vernietigingsstrijd in de eerste plaats gericht is tegen Rome en het Roomsch-katholieke geloof. De katholieken zijn trouw aan het Duitsche volk en het Duitsche vaderland, zij verwerpen elke tegen den staat gerichte handeling. Nim mer is tot de katholieke jeugd een bondgenoot schap door de communistische Jeugd aange boden. Het spreekt vanzelf, dat zulk een po ging onverwijld van de hand zou zijn gewezen. Wij vermanen u uw kalmte te bewaren en kwaad niet met kwaad te vergelden. De geest van Christus strijdt met andere wapenen dan de geest der wereld. De katholieken bieden geen gewelddadigen tegenstand. Wanneer verklaard wordt, dat men Roomsch of Katholiek kan zijn, dan zeggen de bisschoppen: wanneer wij niet langer Roomsch-katholiek zijn, dan zijn wij ook niet langer katholiek. In onze leer is geen compromis mogelijk. Wij zijn niet bezorgd over onze Kerk, maar wij verkeeren in groote zorg over ons vader land. Onze Kerk heeft het oud-heidendom overwonnen; zij zal ook door het nieuw-hei dendom niet worden bedwongen." Het verbiedt den katholieken het lezen van pamfletten en boeken, welke met deze propa ganda in verband staan, het bezoeken van ver gaderingen, waar de Kerk wordt gesmaad en gelasterd wordt tegen alles, wat heilig is voor het geloof. Het beveelt den katholieken, den Bijbel en Gods gebod meer te gehoorzamen dan de door menschen geschapen wetten, wanneer de wet ten van den staat in strijd zijn met het natuur lijke recht en het Woord Gods. Het veroordeelt het nationaal-socialistische standpunt, dat het huwelijk uitsluitend ziet van het gezichtspunt der zuiverhouding van het ras. „Het heidensche principe", aldus wordt ver der gezegd, „dat buitenechtelijke geboorte ver dedigt, veroordeelt de politici, die zich mengen in de aangelegenheden der Kerk en die niette min niet schromen, de geestelijkheid van poli tieke actie te beschuldigen." Het beveelt de ouders, hun kinderen thuis godsdienstonderwijs deelachtig te doen worden, wanneer dit op school niet wordt gegeven. Tevens beveelt het, wanneer gekozen moet Worden tusschen belijdenisschool en gemeen schapsschool, de voorkeur te geven aan de be lijdenisschool. „In elk geval", zoo zegt het herderlijk schrij- /en, „is het uw heilige plicht, uw kinderen slechts te sturen naar organen, waar de gods dienstige overtuiging wordt geëerbiedigd en de zedelijke reinheid niet wordt bedreigd, waar het katholieke eergevoel niet Wordt gekrenkt door het hoonen van de geestelijkheid of door vervalsching van de kerkgeschiedenis en waar de vrijheid van geweten wordt gerespecteerd." Het vermaant de katholieke geloovigen, aan gezien de kath^ieke pers wordt onderdrukt, met verdubbelden ijver de kerk te bezoeken. „Met het diepste leedwezen constateeren wij, dat de vrijheid van drukpers dermate is beperkt, dat de voorheen katholieke bladen geen godsdien stige artikelen meer mogen publiceeren en som tijds gedwongen worden tot de publicatie van artikelen, die voor den katholiek een aanspo ring vormen, met verdubbelden ijver het Evan gelie te lezen en steeds des Zondags de preek aan te hooren. Wij moeten in staat zijn, ver antwoording af te leggen. Wij zijn er in onzen tijd getuige van, naar welken afgrond in een ander land een volk zonder Godsgeloof gaat. Het werk der vernieu wing van het Duitsche volk zal slechts dan slagen, wanneer men niet slechts bouwt op het zand der menschelijke opvattingen, doel: op de rots der goddelijke religie. Op het terrein van het huwelijk en van het geestelijk leven heeft de Kerk een hooge zede lijke taak vervuld. Het gemeenschapsleven der naties moet geschraagd zijn door de orde en gerechtigheid. Het is aan geen twijfel onder hevig, dat de katholieke Kerk een groote zegen beteekent voor de staatkundige orde, en dat zij den eerbied en de gehoorzaamheid bevordert. Het Christelijk geloof verkondigt in tien gebo den de goddelijke objectieve zedenwet. Wan neer de wetten van den staat in strijd komen met het natuurrecht en het woord Gods, dan dient men het woord Gods meer te gehoorza men dan de menschen. Wij veroordeelen de ver grijpen tegen de wetten van den staat, maar ook veroordeelen wij de farizeesche verwaten heid, die den balk in het eigen oog niet ziet, die den eigen partij genooten alles vergeeft, doch de vergrijpen, waaraan enkele katholie ken zich schuldig maken, allen katholieken in Duitschland ten laste legt. De toetssteen voor een hoogstaande of een laagstaande cultuur is de huwelijksmoraal. In zedelijk opzicht is het noodlottig, wanneer men het huwelijk uitsluitend beschouwt van het ge zichtspunt der zuiverhouding van het ras. Het zou verschrikkelijk zijn, wanneer de leus der ge lijkheid van wettige en buitenechtelijke kinde ren in het Duitsche volk zou worden geslingerd. Een langzaam sterven van een volk door ach teruitgang der geboorten kan men slechts rem- i VERWACHTING: Meest matige Zuid- 1 Westelijke tot Westelijken wind, gedeel- H telijk bewolkt, weinig of geen regen, iets kouder, vooral des nachts. Hoogste stand: 764.6 te Jan Mayen. H Laagste stand: 748.2 te Storno way. S Zon op 6.12 - onder 7.46 - Licht op 8.16 bE Maan op v.m. 11.12 onder n.m. 8.31 11 Eerste kwartier 6 September men door de zedelijke kracht der wereldbe schouwing, niet echter door politiemaatrege len." In antwoord op de beschuldiging, dat de ka tholieke geestelijkheid zich in politieke aange legenheden mengt, zegt 't herderlijk schrijven: „Het is niet mogelijk in huis Christen en op straat heiden te zijn. Het verwijt, dat de ka tholieken zich te veel met politiek bezighouden, kan slechts indruk maken op menschen, die niet tot oordeelen in staat zijn. Waarom maakt men zich zoo druk om geestelijken, die zich aan politiek zouden wijden, en spreekt men nimmer van de politici, die zich met kerkelijke aangelegenheden bezighouden? De leus van het politieke katholicisme zou tot gevolg kun nen hebben, dat elke processie en elk klokgelui politiek katholicisme zou worden genoemd, waardoor aan elke willekeur vrij sper zou wor den gelaten. Dat is in strijd met het concor daat, dat nadrukkelijk de beoefening van den katholieken godsdienst waarborgt. De conferentie der Bisschoppen heeft nog af zonderlijk bepaald, dat de eed van trouw aan den Führer zonder voorbehoud door alle ambte naren kan worden afgelegd. Een verplichting tot iets, wat naar de Katholieke geloofs- en zeden leer in tegenstelling staat met de wet Gods, kan nooit het voorwerp van een eed zijn. Dat is Katholieke leer, die de Kerk moet verkondi gen in opdracht van God, een recht, dat ook in het concordaat is erkend. De eed kan dus zonder voorbehoud en beperking worden afge legd. Vandaag viel in de trekking van de Staats loterij de f 25000. Deze hoofdprijs is gevallen op no. 11114. De aankomst te Brussel van de ouders van de verongelukte Koningin Astrid. Men ziet de lange gestalte van haar vader, Prins Karei, ert haar moeder Prinses Ingeborg De lange, lange stoet van Belgische bur gers en burgeressen, die defileeren langs de baar van Koningin Astrid ADDIS ABEBA, 2 September (A. N. P.) De regeering van Abessinië weigert het Britsche advies de concessie voor de exploitatie van mi neralen en petroleum-bronnen op te schorten, zooals de regeering van Groot-Brittannlë haat- had aangeraden. De autoriteiten hebben den Britschen gezant Sir Sidney Baton die het advies van zijn regee- rmg overbracht, medegedeeld, dat het contract reeds geteekend was en niet konworden her roepen. DJIBOETI 2 Sept. (Reuter). In een inter view met Reuter verklaarde F. W. Rickett oij zijn aankomst uit Addis Abeba hier, dat hij werkelijk als gevolmachtigde van de „African Exploitation and Development Corporation" een contract met den Negus van Abessinië heeft onderteekend om petroleum en andere minera len te ontginnen in de oostelijke helft van Abessinië. Hij verklaart, dat in dit gebied goede en zwa re petroleum verborgen ligt, even rijk als in het Kirkuk-gebied van Irak. De petroleum ligt hier slechts 400 meter diep en in groote hoeveelheden. De petroleum zal door een pijpleiding naar de ADDIS ABEBA, 1 Sept. De raad der Britsche regeering, de concessie welke Abessinië aan de African De velopment and Exploration Company heeft verleend, niet te bestendigen, heeft naar United Press meldt in Abessinische regeeringskringen geen indruk gemaakt. „Het contract is eenmaal ondertee kend, zoodat het nauwelijks mogelijk is, het in te trekken", verklaarde heden een hooggeplaatst Abessinisch ambte naar. In niet-officieele kringen verzekert men, dat de overeenkomst niet uitsluitend om commer- 'vloek: redenen is aangegaan, doch dat in de eerste plaats politieke beweegredenen tot het sluiten ervan hebben geleid. Het voornaamste doel ervan is, volgens deze kringen, zoo moge lijk een cnoverkomelijken hinderpaal op Ita- ■lië's weg te plaatsen. Ook Londens referte aan het Britsch- Fransch-Italiaansche verdrag van 1906 heeft geen indruk gemaakt. Men wijst er te Addis Abeba op, dat dit verdrag Abessinië niet raakt, aangezien de Abessinische regeering het niet onderteekend heeft. Morgen begint voor alle Koptische christenen in Abessinië de door keizer Haile Selassie af gekondigde strenge vastenperiode, die tot den Nieuwjaarsdag, welke in Abessinië volgens den Gregoriaanschen kalender op 12 September valt, duurt. In alle kerken zal dagelijks voor het welzijn en de onafhankelijkheid des lands worden gebeden. Ondanks de vastenperiode wordt de mobili satie in versneld tempo voortgezet. Dinsdag zul len 200.000 man hun definitieve stellingen m het grensgebied betrekken. De troepen hebben de hoofdstad reeds in Noordelijke richting ver laten. De Negus heeft heden nogmaals een beroep gedaan op zijn volk, om in geval van een lucht aanval kalm te blijven. De regeering tracht te verhinderen, dat de bevolking niettemin de hoofdstad verlaat. Wie toch vertrekt, stelt zich bloot aan gevangenis en verbeurdverklaring van al zijn eigendommen. Dit geldt natuurlijk niet voor de Europeanen, waarvan er heden per specialen trein meer dan 150 zijn vertrokken. De menigte aan het station was .grooter, dan men sedert de kro ningsfeesten heeft meegemaakt. Meer dan 200 auto's parkeerden bij het station. Er waren drie extra eerste-klasse wagens aangehaakt. Een daarvan was bijna geheel gevuld met kin deren van vertrekkende Italianen, Dodekane- siërs, Armeniërs en Grieken. ADDIS ABEBA, 1 September. Het contract, hetwelk tusschen den heer Rickett en de Abessinische regeering is gesloten, beteekent naar het oordeel van buitenlandsche experts den genadeslag voor de economische doelein den van Italië in het achterland van Ita- liaansch Somaliland, schrijft de speciale cor respondent van de „Daily Telegraph." Dit is het eenige petroleumhoudende terrein nabij Erithrea. Bovendien is men van oordeel, dat het contract eveneens den genadeslag betee kent voor art. 2 van het Fransch-Italiaansch- Engelsch verdrag van 1906 krachtens hetwelk de economische hulpbronnen van Abessinië tusschen deze drie mogendheden worden ver deeld. ROME, X Sept. (Reuter). Italië Is over gegaan tot intensiever exploitatie van zijn kolenmijnen. De bedoeling hiervan is, om de aankoopen van steenkool in het buiten land, voornamelijk in Engeland, waarvan Italië ingeval van oorlog afhankelijk zou zijn, tot een minimum te beperken. De kolenmijnen van Arsa, die verleden jaar 250.000 ton opleverden, zullen dit jaar ruim 300.000 ton voortbrengen. De mijnen van Baguabis op Sardinië werken eveneens op volle capaciteit en men bestudeert de mogelijkheid, om de exploitatie nog te ver- hoogen. Ten slotte bezit Italië eenige kolenmijnen die alleen in oorlogstijd geëxploiteerd worden en dus als reserve dienst doen. Zij zouden in ge val van nood terstond in bedrijf kunnen wor den gesteld. Het bericht in zake de eoncessie in Abessinië heeft in geheel Italië groote sensatie verwekt. Overal heeft het de vijandige stemming tegeo Groot-Brittannië verscherpt. Lieden, die tot nog toe hun vriendschappelijke gevoelens voor En geland ongeschokt hebben bewaard, zijn thans diep in Engeland teleurgesteld en beschouwen de concessie als een nieuw obstakel op het doornige pad van de Engelsch-Italiaansche vriendschap. kust van den Indischen Oceaan worden gebracht naar een punt ten zuiden van Zeilah. Het bedrag, dat de regeering van Ethiopië zal ontvangen voor deze concessie wordt geheim ge houden. PARIJS 1 September (A. N. P.) De correspon dent van de „Petit Parisien" te New York deelt het volgende mede over de Amerikaansche maat schappij die in Abessinië concessies heeft ver worven. De „African Exploitation and Develop ment Corporation" is op 11 Juli 1935 in den staat Delaware ingeschreven in het handelsregister. Doel van de onderneming is de exploitatie en gebruikmaking van de natuurlijke schatten in den bodem van Afrika. Het kapitaal der maat schappij bestaat uit 5000 aandeelen van 100 dol lar elk. Ais oprichters zijn genoemd: Arthur Britten, Edward Williams en Vincent Westrup. Echter zijn de hoofdaandeelhouders, die zij ver tegenwoordigen. niet genoemd. De Engelschman Francis Rickett is in Amerika weinig bekend. De financieele adviseur van den Negus, die de onderhandelingen heeft geleid, is de Amerikaan Everett Andrews Colson. Hij heeft de opdracht aanvaard de financiën van Abessinië op een nieuwe basis te plaatsen en de valuta te steu nen. Sedert 1930 reeds is Colson adviseur van den Negus en heeft hij grooten invloed op den Keizer, welken invloed hij meerendeels In gun- stigen zin uitoefent. De tekst van het gesloten contract is zeer uit gebreid. Artikel 1 bepaalt, dat de maatschappij het uitsluitend recht heeft om te exploreeren. prospecteeren, boren, extraheeren en voor den handel geschikt maken van petroleum, nafta, brongas, ozocerite en fossiele harssoorten, gebe zigd voor isoleeringsdoeleinden enz. en andere bitumineuze substanties alsmede jodium uit zoutwater. LONDEN, 1 September (A. N. P.) Aan een vertegenwoordiger van de „Sunday Chronicle" verklaarde Mussolini: „Ik ben voor den vrede, doch wat ik begon nen ben, zal ik ook voltooien. Ik wil in den Vol kenbond blijven, indien zulks mogelijk is, doel: indien deze een beslissing tegen Italië neemt, zal ik uit den Volkenbond treden. Daarmede zou tevens de Volkenbond hebben afgedaan. Ik kan mij niet begrijpen hoe onze gerechtvaardig de eischen door iemand ter wereld kunnen worden misverstaan en ik vraag mij af, hoe lang wij ons nog dergelijke met alle wetten in strijd zijnde handelingen van de zijde van een barbaarsch volk moeten laten welgevallen. Ik geloof, dat ik mij geduldig heb betoond en kan mij niet indenken, hoe men zich bij zijn oor deel over Italië en een zoo achterlijk deel van de wereld als Abessinië is, voor dit laatste land kan uitspreken. MÜNCHEN, 1 Sept. (Daily Tel. Serv.) In aansluiting op de mededeeling van Hinkel, den commissaris van het ministerie van Propagan da, dat besloten is het beroep van kunsthan delaar en antiquair voor Joden te verbieden, wordt thans uit München vernomen, dat men daar met dezen drastischen maatregel reeds een begin van uitvoering heeft gemaakt. Zaterdagavond kregen acht der grootste Joodsche kunsthandelaren van de geheime po litie bevel onmiddellijk hun zaken te sluiten. Er werd hun medegedeeld, dat hun bedrijfs- vergunningen waren geschorst en dat hun niet zou worden toegestaan hun bezittingen tijdig in Duitschland of het buitenland te verkoopen. Verder werd hun medegedeeld, dat hun bank rekeningen waren geblokkeerd. Bemheimer, den grootsten Joodschen kunstwinkel te München, heeft men tot dusver nog ongemoeid gelaten. Het is evenwel nog niet bekend of aan deze firma zal worden toegestaan, haar bedrijf Voort te zetten. Bemheimer heeft de grootste antiquairsfirma in geheel Duitschland en telt tal van gekroonde hoofden in Europa onder zün cliëateele. Overal is men verrast door de verleening van concessies in Abessinië aan Engelschen en Ame rikanen. De Negus zal niet den raad van de Britsche regeering volgen, om de concessie niet te bestendigen. Verontwaardiging der Italianen. Een scherp-gesteld herderlijk schrijven van de Duitsche bisschoppen is gisteren in alle katho lieke kerken van Duitschland voorgelezen. De bisschopsconferentie te Fulda richtte een pro- testschrijven aan Hitier. Groote manoeuvres der Fransche troepen vin den plaats bij Reims. Herderlijk schrijven van den Aartsbisschop in verband met de benoeming van Mgr. Dr. J. de Jong tot Coadjutor. Benoemingen in het Bisdom Haarlem. Intern. Botanisch Congres te Amsterdam ge opend. De f 25.000 gevallen op no. 11114. Bij hevige autobotsing onder Santpoort twee personen gewond. Man schiet op zijn vroegere echtgenoote te Haarlem. Oss laat weer van zich hooren. Nieuwe records van J. Zeegers en Cbr. Duyn bij de wedstrijden van „De Bataven" te Leiden. Zweden wint met 8258 punten den athletiek- iandenwedstrijd te Groningen. Pijnenburg en Wals blinken uit bij de shii- tingswedstrijden op de Heemsteedsche wieler baan. Sparta en Excelsior komen in den eindstrijd van het tournooi om den Zilveren Bal. M. V. V. wint voor de tweede m&a] het Zil- vervostournooi te Nijmegen. O Naar wij vernemen is de toestand van Z. H. Exc. Mgr. Aengenent snel achteruitgaande. Volgens de meening der behan delende geneesheeren is het einde spoedig te verwachten. WASHINGTON, 1 Sept. (Reuter). De Vereenigde Staten hebben de Sovjet-regee ring gewaarschuwd, dat de toekomst der vriendschappelijke betrekkingen tusschen de Vereenigde Staten en de Sovjet-republiek uitsluitend afhangt van de strikte naleving der door de Sovjets gedane beloften, zich niet te mengen in de binnenlandsche aan gelegenheden der Vereenigde Staten. De waarschuwing is niet gedaan in den vorm van een nota aan Moskou, maar in een for. me-.j verklaring, welke minister Cordell Huil gisteravond heeft gepubliceerd. Geconstateerd wordt dan, dat de Sovjet- regeering zich buiten twijfel heeft schuldig ge maakt aan miskenning van de door haar ge geven belofte. Indien de Sovjet-regeering blijft doorgaan met haar politiek, op haar gebied handelingen te dulden, die een inmenging beteekenen in de binnenlandsche aangelegenheden van de Vereenigde Staten, in plaats van deze hande lingen krachtens schriftelijk aangegane ver plichting te verhinderen, dan zouden de vriend, schappelijke en officieele betrekkingen tus schen beide landen ernstige schade lijden. Of de betrekkingen tusschen de beide groote naties op deze wijze een nadeeligen invloed zullen ondervinden en de mogelijkheden van stijgende samenwerking te niet zullen gaan, hangt in laatste instantie enkel en alleen af van de houding en de handelingen der Sovjet- regeering. Stand op Maandag 1 uur nan.: yorige stand; 757 758.1

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1935 | | pagina 1