Het Oliemysterie in Abessinië
Oss laat weer eens van zich hooren
COMEDIE OF ERNST?
Kapitaal tegen
kanonnen?
UIT OUDERLIJKE MACHT
ONTZET
Kerkelijk Leven
AARTSBISSCHOPPELIJK
SCHRIJVEN
De aangeboden
portefeuille
MAANDAG 2 SEPTEMBER 1935
Ook manoeuvres in
Duitschland
Troepenoefeningen op de
Liinenburger Heide
Betooger neergeschoten
Agent handelde uit noodweer
De dood van Koningin
Astrid
Een H. Mis te Hulst
Vorstelijke personen
te Brussel
Communisten werpen
een bom
De vlieger op mensche-
lijke kracht
Poging tot bevrijding
van een spion
Er was 25.000 yen belooning
voor uitgeloofd
Koningin en Prinses in
Schotland
Een aardige verrassing
Dievenbende ont
maskerd
Zij verkochten gestolen
afgodsbeeld jes
Groote manoeuvres bij
Reims
De grootste van na den oorlog
Misdadiger-wielrijder wilde eens
een brand zien en stak daar
om een boerderij aan
Onschuldige getroffen
Ongeschikt als vader
Onschuldig veroordeeld
In verband met de benoeming
van Mgr. dr. J. de Jong
tot coadjutor
Bisschopswijding Mgr.
Dr. de Jong
Receptie voor de geestelijkheid
BENOEMINGEN
In het bisdom Haarlem
WE LUISTEREN NAAR
Veranderingen in het programma
Geen voldoende garantie
PUZZLEKAART ZOMER-
POSTZEGELS
Verlenging termijn van inzending
DE OPENING DER KAMERS
Een aantal extra-treinen worden
ingelegd
Rondom het verbluffend» concessie-con
tract, dat de Negus van Abessinië met
den geheimzinnigen commerciëelen ma
nipulator F. W. Rickett afsloot en waarbij hij
de juist aan de Italiaansche koloniën gren
zende helft van zijn rijk in economische ex
ploitatie heeft gegeven aan de tot nog toe
onbekende African Exploitation and Develop
ment Corporation, welke met een nu juist niet
geweldig kapitaal in den Amerikaanschen staat
Delaware eenigen tijd geleden werd ópgericht,
hangt de sfeer van een sensationeelen politie-
ken intrige.roman.
Dat Amerika, hetwelk juist een zeer sterke
neutraliteitswet heeft aangenomen om zich
buiten elk mogelijk gewapend conflict te hou
den, officiëel alle verantwoordelijkheid voor de
handelingen van hun geld wagende particu
liere staatsburgers afwijst, spreekt evenzeer
vanzelf als, dat de Engelsche regeering zich
moeite geeft om elk verband met de particu
liere concessiehouders, die den begeerden olie-
achtigen room voor den neus van Mussolini heb
ben weggesnoept, te ontkennen. Stonden de
Amerikaansche en Engelsche regeeringen open
lijk en duidelijk achter de African Exploitation
and Development Corporation dan zou dat een
hevige verscherping en uitbreiding van het
Abessinisch conflict beteekenen. Dat de Ame
rikaansche regeering in werkelijkheid niets te
maken heeft en ook niets te maken wil hebben
met de formidabele poets, welke de in het
nauw gedreven Negus den Italianen heeft ge
bakken, is eerder aan te nemen dan dat de
Engelsche regeering er volkomen onschuldig
aan zou zijn. Het is evenwel in dit verband niet
heelemaal zinledig om eraan te herinneren,
hat in Amerika eenigen tijd geleden het ver
langen is uitgesproken, dat de te bouwen wa
terwerken' aan het Tsana-meer aan Amerika
zouden worden gegund, en dat Roosevelt slechts
dralend de neutraliteitswet heeft aanvaard, na
dat zij eerst heel wat soepeler is gemaakt. In
ieder geval echter heeft het Amerikaansche
ministerie van buitenlandsche zaken te kennen
gegeven, dat de Amerikaansche regeering niet
van plan is voor de nieuw gevestigde belangen
In Abessinië op te komen, indien er een oorlog
Uitbreekt.
Zouden dan de in het duister blijvende geld
magnaten, die achter de African Exploitation
and Development Corporation staan, slechts
lichtzinnige financiëele speculanten en avon
turiers zijn geweest, die van geen enkele be
trokken regeering dekking hebben toegezegd
gekregen? Ook dit moet weinig waarschijnlijk
Worden geacht. Ook de ijver, waarmee de ver
schillende groote petroleummaatschappijen alle
relaties met het nieuwe economische troetel
kind van den Negus hebben geloochend, maakt
geen volkomen overtuigenden indruk. Er zijn
in het groote internationale politieke spel wel
grootere leugens om bestwil gedebiteerd.
Zooals wij reeds hebben geschreven, ligt
deze duistere zaak voor Engeland heel
anders dan voor Amerika. Formeel is
Engeland nog aan het verdrag van 1906, waar
bij de Engelsche, Fransche en Italiaansche in
vloedsferen in Abessinië nauwkeurig werden
begrensd, gebonden evenals Italië, dat thans
echter door een veroveringsoorlog dit verdrag
Wil te niet doen. Alleen de Negus zelf, die nim
mer het verdrag van 1906 heeft erkend, had de
banden volledig vrij.
De Engelsche regeering kan zich dus niet
Vereenzelvigen met de African Corporation zon
der getroffen te worden door hetzelfde verwijt,
dat zij tegen Italië uitspeelt. Maar heeft zij niet
oogluikend toegestaan, dat particulieren deden,
Wat zij zelve niet kon doen zonder ongewenschte
complicaties te veroorzaken?
Een de zaak nog meer vertroebelende omstan
digheid is, dat naar ter plaatse bekende experts
beweren, het thans in concessie gegeven deel
van Abessinië betrekkelijk weinig petroleum be
vat. In dat geval zou de veronderstelling aan-
hemelijker worden, dat het hier niet zoozeer om
economische, maar om politieke waarden te
doen is. Door het in concessie geven van half-
Abessinië aan een Engelsch-Amerikaansche
maatschappij zou dan een prachtige gelegenheid
zijn geschapen om oorlogstuig clandestien binnen
te smokkelen met de transporten welke machi
nes en materiaal zullen moeten aanvoeren voor
de economische ontginning van het Rijk van den
Negus. Daardoor zouden de wapenembargo's of
ficiëel kunnen worden gehandhaafd, omdat se
praetisch kunnen worden ontdoken. Er is echter
ook nog een andere visie op dit gecompliceerde
Beval mogelijk. Engeland heeft hemel en aarde
bewogen om Mussolini van een oorlog tegen
Abessinië af te houden en hem het Volkenbonds-
ronvenant en de verdragen, mitsgaders de Brit-
sche belangen in Abessinië te laten eerbiedigen.
Het is zelfs bereid geweest zeer belangrijke con
cessies (denk slechts aan Eden's verworpen voor
stel) te doen. Niets heeft echter gebaat. De Du-
ee zal en moet geheel Abessinië hebben en wil
daarvoor alles riskeeren.
Aan iemand, die alles wil hebben, kan men
moeilijk een beperkte offerte maken. Engeland
stond dus feitelijk met leege handen tegenover
de alles eischende Italianen. Heeft de Engelsche
tegeering nu door toe te laten dat een particu
liere maatschappij de Abessinische concessies,
welke Italië voor zich opeischte, in de wacht
sleepte, een nieuw ruilobject willen creëeren,
waarmee het meer gematigdheid van Italië wil
trachten ce verwerven? In deze redeneering zou
het feit, dat de Engelsche gezant in Addis Abe
ba van zijn regeering opdracht heeft gekregen
den Negus te adviseeren de gegeven concessie
weer in te trekken, bijzonder kenschetsend
zijn. Of hebben wij hier slechts te maken met
een schoon gebaar, waarmee Engeland zijn vol
maakte onschuld tracht te bewijzen?
Hoe dit alles ook zij, Mussolini heeft on
middellijk verklaard, dat dit onverwachte
nieuwe element in de Abessinische kwes
tie hem overtuigder dan ooit ervan heeft ge
maakt, dat de oorlog moet worden doorgezet;,
en ten bewijze dat hem dit bloedige ernst is,
heeft hij nog eens 200.000 man extra onder dfe
wapenen geroepen.
De visie, dat deze olieachtige concessie-ge
schiedenis eigenlijk 'n moreel succes voor Musso
lini zou zijn, omdat nu de wereldopinie liever de
voorkeur zal geven aan hem, dis zich openlijk
voor een veroveringsoorlog verklaart, dan aan
dengene, die de antipathieke petroleumlucht in
zijn kleeren draagt, is op zijn minst aanvecht
baar. Indien Mussolini daarvan verzekerd was,
zou hij de Italiaansche pers niet zoo veront
waardigd en opgewonden te keer laten gaan. Men
mag bij heel deze sensationeele geschiedenis
niet uit het oog verliezen, dat Abessinië nog
altijd niet in een oorlog gewikkeld is, zoodat het
vestigen van niet-Italiaansche concessies er
alleen maar indruischt tegen de uitgesproken
Italiaansche verlangens en niet tegen een reeds
feitelijken toestand. Intusschen is het aspect van
de Abessinische questie er niet geruststellender
op geworden.
MUNSTER, 1 Sept. (A.NP.) Voor het eerst
sinds het verdrag van Versailles zal het Duit-
sche leger van 2 tot 7 September groote ma
noeuvres houden met moderne krijgsuitrusting.
Het zesde legercorps, bestaande uit troepen
uit Westfalen, Neder-Saksen, Hannover en
Oldenburg, zal op de Lüner'ourger Heide worden
samengetrokken. Als oorlogstoestand wordt aan
genomen, dat een divisie, voor een sterkeren
tegenstander wijkend, den terugtocht van het
eigen leger dekt.
WEENEN, 1 Sept. (D. N. B.) In één van
Weenens districten hebben communisten Zater
dag een betooging gehouden, waarbij zij een
Sovjet-ster in den stoet mededroegen. Een po
litiebeambte trachtte een der deelnemers te
arresteeren; hij werd echter door de betoogers
°mringd en mishandeld. Ten slotte loste hij uit
hoodweer een aantal schoten met zijn revolver.
Daarbij is een der betoogers getroffen en ge
dood; de overigen sloegen op de vlucht. De
fcolitie stelt een onderzoek in.
HULST, 2 Sept. (A.N.P.). In de Basiliek te
Hulst zal Dinsdagochtend om negen uur een
Requiemmis worden opgedragen voor de ziele-
rust van Koningin Astrid.
De verschillende Belgische fabrikanten in
Oost-Zeeuwsch-Vlaanderen zullen hun perso
neel in de gelegenheid stellen deze H. Mis bij
te wonen.
De Belgische kolonie te Hulst zal een telegram
van rouwbeklag zenden aan de Koninklijke fa
milie te Brussel.
BRUSSEL, 1 Sept. (Reuter). Prinses Stepha
nie en prinses Clementine, dochters van koning
Leopold II, zijn te Brussel aangekomen, om de
begrafenis van koningin Astrid a.s. Dinsdag
bij te wonen.
Verder is aangekomen de zoon van prinses
Clementine, Prins Napoleon. Hedenmorgen zijn
verder hier aangekomen prins Karei van Zwe
den en prinses Ingeborg, de ouders van ko
ningin Astrid en hun zoon prins Karei.
Ook zijn gearriveerd prins Olaf van Noorwe
gen en prinses Martha. Zij werden op het sta
tion ontvangen door de prinsen Axel van De
nemarken en Bertil van Zweden.
De vorstelijke personen begaven zich terstond
naar het paleis en knielden neder bij het stof
felijk overschot van de vorstin.
PARIJS, 1 Sept. (Reuter). De minister van
staat, Marin, zal den president der republiek en
de vice-voorzitter van den raad van ministers,
Bérard, zal de regeering vertegenwoordigen bij
de begrafenis van koningin Astrid, a.s. Dinsdag,
te Brussel.
PARIJS, 1 Sept. (Reuter) Tijdens een
groote communistische betooging te Garches
nabij Parijs, waaraan door ongeveer 80.000 per
sonen werd deelgenomen, werd van een vracht
auto met communistische betoogers een bom
geworpen naar een groep arbeiders, die werkten
aan de verbreeding van een brug over de Seine.
De aanslag mislukte, doordat de bom in de
Seine viel, waar het projectiel met groot lawaai
ontplofte.
BERLIJN, 1 Sept. (D. N. B.) De Duitsche
vlieger Dünnbeil is er gisteren op het vliegveld
Rebstock bij Frankfort a. d. Main opnieuw in
geslaagd, met zijn uitsluitend door menschelijke
kracht voortbewogen toestel twee vluchten te
maken.
Ditmaal vloog Dünnbeil op een hoogte van
ongeveer 5 meter. Bij de eerste vlucht legde hij
in 20 seconden een afstand van 204 meter af,
bij de tweede vlucht in 21 seconden een afstand
van 231 meter. De snelheid van het toestel be
droeg omstreeks 40 kilometer per uur. Ditmaal
beschreef de piloot ook een bocht.
in totaal heeft Dünnbeil dus thans met zijn
toestel reeds vier vluchten gemaakt. Slechts een
der vluchten, op 30 Augustus, mislukte, doordat
een klein defect aan het toestel ontstond.
isiwrt
De rijk-bewerkte kist,
waarin de betreurde
vorstin zal komen te
liggen
SJANGHAI, 31 Aug. (A.N.P.) Een viertal
vreemdelingen is hier gearresteerd, verdacht
van een poging den communistischen spion dr.
Maximus Rivosh uit de gevangenis te Woe
Tsjang te bevrijden.
De vier arrestanten zijn twee Amerikanen,
een Rus en een Engelschman. Dr. Rivosh is in
Mei j.l. gearresteerd te zamen met negen Chi-
neesche helpers. Hij werd verleden week tot
15 jaar gevangenisstraf veroordeeld wegens
spionnage onder de troepen, welke tegen de
communisten strijden. Hij houdt zijn werkelijke
nationaliteit geheim en beweert Walden te hee-
ten en Franschman te zijn, doch de Fransche
autoriteiten beweren, dat deze opgave valsch
is. Z;jn vrouw verdween na de arrestatie van
haar man en heeft een aantal belangrijke do
cumenten meegenomen.
Voor de bevrijding van Rivosh is van onbe
kende zijde een belooning van 25.000 yen uitge
loofd.
Zondagmiddag maakte H. M. de Koningin,
vergezeld van H. K. H. Prinses Juliana, baro
nes van Heeckeren, barones Van Heemstra en
jhr. De Jonge van Ellemeet, adjudant, een tocht
naar de 900 voet hooger gelegen rots van Crieff,
welke in het landschap van Strathaern domi
neert en waarover de bekende Amerikaansche
dichter William Cullen geschreven heeft, dat-
van hieruit zich een der mooiste vergezichten
van Groot-Brittannië opendoet.
Nadat de Koningin den zgn. wenschboom
had bezocht, hield het gezelschap zich hier ge-
ruimen tijd op, de fraaie plekjes, die op de wan-
delkaart stonden aangegeven, met de werke
lijkheid vergelijkend. Koningin en Prinses be
wonderden bij stralend weer het prachtige pano
rama, dat zich voor hen uitstrekte aan alle
kanten; Strathaern naar het noorden en wes
ten ingesloten door de enorme ruggen van
het Grampiongebergte, naar het Oosten en
Zuiden de met frisch groen begroeide hellingen.
H. M, liet niet na telkens weer haar bewon
dering voor dit schitterend natuurtafereel te
uiten.
Dezer dagen heeft het corps van pijpers te
St. Fillans een compositie, vervaardigd door-
majoor John Clark van de „Comric Pipeband"
en getiteld „Welkom aan Koningin Wilhel-
mina te St. Fillans" uitgevoerd.
H. M. toonde zich zeer verrast en aanvaardde
den tekst der compositie.
MADRAS, 31 Aug. (Reuter) De politie heeft
een dievenbende ontmaskerd, die een gere
gelde winst maakte van 3500 pond sterling per
jaar, door Indische afgodsbeeldjes te stelen en
als curiositeiten naar het buitenland te zen
den.
Talrijke klachten over diefstallen van afgods
beeldjes uit tempels in het district Tanjore wa
ren binnengekomen en een speciale recher
cheur werd met het onderzoek belast.
Dit had tengevolge dat 15 personen, waar
onder twee dorpshoofden, in staat van beschul
diging zijn gesteld wegens inbraak en diefstal.
De politie verklaart, dat zij leden eener 'ben
de zijn, welke zich speciaal toelegt op het ste
len van afgodsbeeldjes uit tempels en particu
liere woningen, om ze in het buitenland te ver-
koopen. Een aantal der gestolen voorwerpen
is in hun bezit gevonden.
PARIJS, 1 Sept. (A. N. P.) In de omgeving van
Reims zijn heden de groote manoeuvres begon
nen, die tot het einde der week zullen duren.
In welingelichte kringen zegt men, dat deze
manoeuvres de grootste zijn, die na den oorlog
in Frankrijk gehouden zijn.
Vier divisies op oorlogssterkte, aangevuld
met reservisten, zullen elkaar bestrijden. De
strijdkrachten zijn meerendeels gemotoriseerd.
De wielrenner-misdadiger J. C. bijgenaamd
„de Ceel" uit Oss, die voor de Marechaussee
reeds een groot aantal misdrijven beken
de, blijkt naar het Volk meldt nog meer op
zijn kerfstok te hebben.
De Marechaussee heeft sedert geruimen tijd
een onderzoek ingesteld naar een groot aan
tal verdachte branden, welke de laatste jaren
te Oss hebben gewoed. Hierbij werd een brand
op het tapijt gebracht, welke in het jaar 1929
de kapitale boerderij van den landbouwer Vaas-
ke van Dinther aan den Berghemschen weg
te Oss geheel in de asch heeft gelegd. Thans
kreeg bij 't onderzoek de marechaussee verschil
lende aanwijzingen in handen, welke er op we
zen, dat C. de hand in deze brandstichting
moest hebben gehad. Hij werd door de Ossche
marechaussee danig aan den tand gevoeld en
tenslotte legde hij een bekentenis af.
Volgens zijn verklaringen heeft het bewuste
feit zich ais volgt toegedragen:
Op een Zaterdagavond om 11 uur in April
1929 kwam de Ceel per rijwiel van Berghem,
waar hij den avond in gezelschap van eenige
vrienden in een vroolijke stemming had door-
gebracht. Tegenover zijn ouderlijke woning
stond de kapitale boerderij met landbouwschu-
ren van Van Dinther.
Plotseling voelde hij een sterke neiging in
zich opkomen, om een brand te zien en zonder
zich een oogenblik te bedenken, begaf hij zich
naar de achterzijde van de hofstede. Daar
lichtte hij eenige dakpannen op en stak met
een lucifer het daarop vrijkomende stroo van
de dakbedekking in brand.
Hij keerde daarop huiswaarts, om later terug
te keeren, toen het geroep van „brand" weer
klonk. De bewoners werden op hun bed door
het vuur verrast en aan de omstandigheid dat
de buren den brand vrij spoedig hadden be
merkt, is het te danken, dat zij nog in nacht
gewaad het brandende perceel konden ont
vluchten. De boerderij met bijgebouwen, brand
de weldra als een fakkel en het in de stallen
aanwezige vee kwam jammerlijk in de vlammen
om. Niets kon worden gered.
Voorts heeft de marechaussee voldoende ter
men aanwezig geacht om rechtsingang te ver-
leenen tegen zekeren Th. van B. uit Oss, ver
dacht van brandstichting in drie hooimijten. De
verdachte zal in het Huis van Bewaring te Den
Bosch, waar hij thans wegens andere misdrij
ven is ingesloten aan den tand worden gevoeld.
Bij beschikking van de Rechtbank is de
beruchte Ossche misdadiger, P. de B., die
thans verblijf houdt in het Huis van Be
waring te Den Bosch, uit de ouderlijke
macht over zijn kinderen ontzet. Zijn drie
kinderen zijn ter beschikking van den
Voogdijraad gesteld. Men verwacht, dat de
justitie zal overgaan, om nog meerdere
ouders uit het Ossche milieu uit de ouder
lijke macht te ontzetten.
De Ossche stilzwijgendheid heeft ook tot ge
volg gehad, dat een man, die niet meer ter
plaatse woont, ten onrechte van diefstal werd
verdacht en onschuldig een gevangenisstraf
heeft ondergaan.
In het jaar 1928 werd by den landbouwer Vos
te Makel een flinke partij kippen gestolen. Het
spoor der dieven leidde naar Oss en de ge-
meente-politie ging er eenigen tijd later toe
over, zekeren C. W. van den H. te Oss, te ar
resteeren. Van den H. ontkende het ten laste
gelegde, doch hij werd tot negen maanden ge
vangenisstraf veroordeeld zonder aftrek der
preventieve hechtenis.
De man heeft deze straf uitgezeten. Nu echter
zoovele Ossenaren aan het bekennen zijn ge
gaan, is het gebleken, dat v. d. H. een slacht
offer is geweest van de bekende Ossche stil
zwijgendheid, zoodat hij volkomen onschuldig
veroordeeld werd.
Thans heeft, naar „Het Volk" verneemt, De
Sijp den bewusten diefstal voor zijn rekening
genomen.
Van den H., die destijds ten onrechte een ge
vangenisstraf heeft ondergaan van elf maan
den, stelt pogingen in het werk om revisie van
zijn zaak te krijgen.
Zondag is in alle kerken van het Aartsbisdom
het volgende herderlijk schrijven voorgelezen:
JOANNES HENDRIKUS GERARDUS JANSEN
Door de Genade Gods en de Gunst van den
Apostolischen Stoel Aartsbisschop van Utrecht.
Aan de Geestelijkheid en de Geloovigen van
ons Aartsbisdom.
Zaligheid in den Heer.
Toen wij tengevolge van Onzen wankelen ge
zondheidstoestand Onze lichaamskrachten voel
den afnemen, zoodat Wij niet langer in staat
waren de volle lasten, aan Ons Herderlijk Ambt
verbonden, te dragen, hebben Wij u bij schrij
ven van 19 April j.l. medegedeeld, dat Wij den
H. Vader verzocht hadden Ons een medehelper
te willen schenken, Die ons tijdens Ons leven
zou bijstaan in de uitoefening van Ons Ambt,
en die, wanneer het den Goeden God behagen
zal Ons tot zich te roepen, Onze plaats als
Aartsbisschop van Utrecht zal innemen.
Thans kunnen Wij u mededeelen, dat Zijne
Heiligheid de Paus op Ons verzoek goedgunstig
heeft beschikt. Bij bulle van 3 Augustus 193#
heeft de H. Vader benoemd tot Onzen Coadjutor
met recht van toekomstige opvolging en tot
Titulair Aartsbisschop van Rusio, den Hoog
eerwaarden Hooggeleerden Heer Dr. Johannes
de Jong, President en Professor aan Ons Groot
Seminarie te Driebergen.
Wij zijn vervuld van dankbaarheid jegens
den Goeden God, Die Ons het voorrecht schonk
Onzen opvolger persoonlijk te mogen begroe
ten en van dankbaarheid jegens den H. Vader,
die zoo bereidwillig aan Ons verzoek gevolg gaf
en in den persoon van Mgr. de Jong Ons een
medehelper en U een toekomstigen Herder gaf,
overeenkomstig Ons aller wenschen.
Het Bisschopsambt legt vooral in deze moei
lijke tijden een zwaren last op de schouders van
dengene, die er mede wordt belast. Maar die
last zal aanmerkelijk worden verlicht, wanneer
de Bisschop, evenals in het verlegden zoo ook
in de toekomst mag blijven rekenen op het ge
bed, de aanhankelijkheid en volgzaamheid van
Zijn priesters en geloovigen.
Heel bijzonder vragen Wü U, vooral in de
dagen die aan de H. Bisschopswijding van Mgr.
De Jong vooraf gaan, vurig te willen bidden,
opdat Gods Genade en Zegen in ruime mate
mogen nederdalen over Onzen medehelper, die,
naar Wij van harte hopen, eenmaal lange ja
ren Uw Herder zal zijn.
En zal dit Ons schrijven op Zondag 1 Septem
ber a.s. in alle tot Ons Aartsbisdom behooren-
de kerken, alsmede in de kapellen, waarover een
rector is aangesteld onder de vastgestelde H.H.
Missen op de gebruikelijke wijze worden afge
kondigd.
Gegeven te Utrecht, den 23sten Aug. 1935.
J. H. G. JANSEN,
Aartsbisschop van Utrecht.
Op last van Z. H. Exc. (w.g.) J. v. d. Burg,
Secretaris.
Naar wij vernemen bestaat Donderdag 12
Sept. as., den dag van de bisschopswijding, van
kwart over twee tot drie uur uitsluitend voor de
geestelijkheid gelegenheid om den coadjutor
Z. H Exc. Mgr. Dr. J. de Jong geluk te wen
schen in de Pastorie van de Kathedraal, Nieuwe
Gracht 61 te Utrecht.
Z.H.Exc. de Bisschop van Haarlem heeft be
noemd tot kapelaan te Rotterdam (H. Willi-
brordus) den weleerw. heer J. B. Karskens;
tot kapelaan te Delft (Allerh. Sacrament) den
weleerw. heer J. B. Rosenhart; tot kapelaan te
Warmenhuizen den weleerw. heer A. G. F.
Burcksen, thans kapelaan te Hoogmade.
In verband met de begrafenis van koningin
Astrid zullen de Belgische zenders, Brussel I en
Brussel II, Dinsdag geen muziekuitzendingen
geven, doch wel berichten en reportage van de
begrafenisplechtigheden.
Ook de K.R.O. zal Dinsdag van de begrafe
nisplechtigheden een reportage geven en wel
om 10.20 uur v.m.
In het zooeven verschenen nummer van
„De R.K. Staatspartij" wijdt V. een in
teressante beschouwing aan de aanbie
ding van een ministerzetel door den kabi
netsformateur Dr. Colijn aan den voorzitter
der R.K. Staatspartij, Mr. C. Goseling.
V. stelt de vraag, of de Katholieke frac
tie, resp de R.K. Staatspartij tijdens de
crisis niet nog een kans gehad heeft
haar inzichten tot gelding te brengen, n.l.
toen Dr. Colijn aan den Voorzitter
der part ij een portefeuille
in zijn „nieuwe" kabinet aanbood,
hij antwoordt:
„De beteekenis van deze kans ziet men
wellicht het beste, wanneer men een oogen
blik zou willen aannemen, dat het aanbod
was aanvaard. Dan zou „personeel" af
gescheiden van de vervulling dei vacature
aan Sociale Zaken het „nieuwe element"
geweest zijn, dat die Voorzitter (dan wel
dra oud-Voorzitter) in het Kabinev zou zijn
opgenomen. Dat ware „als oplossing" een
volkomen overschatting geweest van de be
teekenis van den persoon, om het even, of
de opneming in het Kabinet geschiedde „als
aanvulling" of „ter vervanging". Zeker die
Voorzitter, die kennelijk om zijn politieke
positie als element van vertrouwen zou
worden ingeschakeld, had terdege te beden
ken, of hij als „verbindingsofficier" op de
zen vertrouwenspost de gevraagde diensten
zou kunnen bewijzen. Een mislukking in dit
op zicht met hem zou ongetwijfeld de ver
houdingen sterk hebben bemoeilijkt en de
situatie veel slechter hebben gemaakt.
Het spreekt vanzelf, dat het daarom vóór
alles aankwam op program, grondslag
en uitvoering, gezien in het licht van de
mogelijkheid om het vertrouwen der fractie
te herwinnen. Want dit parlementaire ele
ment kon nu eenmaal bij de oplossing van
het conflict, zooals het ontstaan was, niet
worden uitgeschakeld. Al strookte het dan
niet erg met den extra-parlementairen op
zet der formatie.
Deze tweeslachtigheid heeft min of meer
den dag van 30 Juli (waarop het aanbod
werd gedaan) beheerscht. Eenerzijds bespre
kingen goeddeels over het te aanvaarden
ambt, anderzijds op verzoek en in over
leg met den Kabinetsformateur overleg
met het bestuur der fractie, over de vraag
of die aanvaarding onder kennisneming
van een globaal werkschema van den for
mateur het door allen gewenschte ver
trouwen zou kunnen herstellen. En blijk
baar in de lijn der extra-parlementaire for
matie hebben de besprekingen goeddeels
geloopen over het ambt, en is over de za
kelijke basis voor herstel van een goede
samenwerking met de Katholieke fractie
slechts globaal gesproken.
Aangeboden is alleen de portefeuille van
Defensie. Dat de portefeuille van Justitie
den voorzitter der Partij om persoonlijke
redenen „beter zou liggen", is „in abstrac-
to" ter sprake geweest, een concreet voor
stel is en kon niet worden gedaan. Ove
rigens lijkt het noch onbetamelijk noch on
redelijk, dat men vóór de aap-yaarfMng van,,l8W
eén ambt mede in zijn overwegingen be-.,,,
trekt de vraag, of men bij zichzelf den ver--
eischten grondslag voor behoorlijke vervul-''tub
ling aanwezig acht. Intusschen is het dui
delijk, dat de situatie, zooals wij die hier-
voren teekenden, ook bij een aanbod van de
portefeuille van Justitie niet wezenlijk an
ders zou zijn geweest. Nu eenmaal sprake
was van een aanbod van de portefeuille van
Defensie, kon alleen daarop worden geant
woord.
Het antwoord luidde, dat de aanvaarding
van die portefeuille niet in staat zou zijn
het vertrouwen te verzekeren, dat de Ka
tholieke fractie met den Kabinetsforma
teur gaarne in 's lands belang hersteld zou
zien, nog afgescheiden van de zakelijke ba
sis voor herstel van een goede samenwer
king met de fractie der R.K. Staatspartij,
waaromtrent nog niet meer nauwkeurig was
kunnen worden gesproken.
Dit antwoord werd waarlijk niet met
belangrijke vertraging gegeven in den la
ten namiddag van 30 Juli. Dat het niet
aanstonds, eerder op dien dag gegeven is,
vindt gereede verklaring in de overweging,
dat de poging van de zijde van den Kabi
netsformateur om op deze wijze de ver
trouwensbasis te scheppen zeker na
diens voorstel tot overleg met de fractie
in behoorlijk beraad moest worden opge
vangen en niet door een ferm en snel ant
woord mocht worden afgesneden. Maar dat
beraad voerde dan ook tot de duidelijke
conclusie, dat de dienst, zooals de Kabinets
formateur dien in 's lands belang vroeg, niet
bewezen kon worden, omdat hij naar de
eerlijke overtuiging van den aangezochte en
degenen, die in het beraad betrokken wa
ren het beoogde gevolg niet zou hebben.
Zoo heeft ook deze poging, die vermoedelijk
in verband met de zorg om den gulden, za
kelijk niet zeer hecht gefundeerd was, niet
geleid tot een zakelijke oplossing van de
crisis. Den avond zelf van 30 Juli heeft Dr.
Colijn de opdracht tot Kabinetsformatie
aanvaard. He tvoornemen daartoe was den
uitgenoodigden Voorzitter der R K. Staats
partij uit een mededeeling van den Kabi
netsformateur bekend, vóórdat 't overleg met
het fractiebestuur plaats had en dus uiter
aard vóórdat het antwoord op de uitnoodi-
ging werd gegeven. Dit antwoord heeft dus
het besluit van Dr. Colijn tot aanvaarding
der opdracht niet beïnvloed."
Op veelvuldig verzoek heeft het Comité voor
de zomerpostzegels den termijn voor deelneming
aan den puzzlewedstrijd nogmaals verlengd en
wel tot 15 September a.s. Dat wordt dan ook
onherroepelijk de sluitingsdatum.
Binnen veertien dagen wordt de beslissing be
kend gemaakt.
Naar wij vernemen zullen de Ned. Spoorwe
gen op Dinsdag 17 September, bij gelegenheid
van de opening der Staten-Generaal, weder een
aantal extra-treinen inleggen, die uit veertig
verschillende plaatsen vertrekken.
