Op reis naar de hoofdstad van Abessinië De Volkenbonds-raadszitting geopend 1 MET 'T eenige spoor VAN HET LAND REDE VAN ALOISI, EDEN EN LAVAL Het nieuws van heden DE BAROMETER VEREENIGDE katholieke pers DONDERDAG 5 SEPTEMBER 1935 Ochtendblad Schildering van het Woeste landschap Het Weer immuun! Verontwaardiging van Prof. Jeze Florida - Key-Eilanden geteisterd V akvereenigingscon- gres in Engeland Dr. Ley spreekt in het Saargebied Pauselijk consistorie in October? Kinderen in uniform BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 -TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: Voor Haarlem en Agentschappen per V/eek 25 cent; per kwartaal f 3.25; per Post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SpAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 EEN EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19525 »&e opname van Abessinië in den Volkenbond, waarbij Frankrijk als peetoom fungeerde, is een fout geweest" f „Italië kan niet volharden in een passieve houding jegens een barbaarschen staat," ver klaart baron Aloisi Rede van Eden Geweldige verwoestingen en reeds meer dan 500 slachtoffers Arbeider en ondernemer moeten kameraden zijn Aloisi Laval aan het woord Verklaringen van Aloisi De Abessinische gedele geerde spreekt Roosevelt over Genève en de olie-concessie NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. als Van Dzjiboeti uit begint de eenige spoorlijn, die het reusachtige gebied van Abessinië met de zee verbindt, slechts één meter breede spoorbaan werd indertijd, met ontzaglijke moeilijkheden door eenige Fransche kapitalisten gebouwd, die fj01"1 Volkomen daarbij geruïneerd hebben hgevolge van de kleinzieligheid en de •hatelooze hebzucht der toenmalige Abes- s'hische heerschers. Fransche inwoners van Dzjiboeti zijn 20ncier uitzondering beambten. De handel enCr 8eheel in handen van Syriërs, Armeniërs Grieken, die ieder blank gezicht met vreugde roeten als een welkom slachtoffer voor hun 'S scrupuieuze handelspractijken. n overdreven bureaucratie en allerlei ver ouderd*. ut voorschriften der bestuursorganen on 611 me' mool'ddadige klimaat het op lat °Ud Van de reizisers in dit van God ver- v n tles'; tot een kwelling. De douane-controle claar nog het hare aan toe. Na eindeloos c ten stelt de douane-beambte u eerst de lef u wapens bij U?" Is men zoo na- en eerlijk als de Engelsche gezantschaps- tende, die bekende in het bezit van een re- vOlvpr f n cc zijn, dan wordt zonder vorm van °ces uw wapen in beslag genomen, want: de voer van wapens naar Abessinië is verbo den! alle formaliteiten zijn vervuld, is 'ntusschen middag geworden. Met een i.is- de Whiskey-soda zit ik in de tegen de on- 'nhartige zonnestralen hermetisch afgesloten eetzaal van mijn hotel en geraak daar in ge- ®prek met een Pranschman, die op grond van jarenlange werkzaamheid in het rijk van In verband met den dreigenden Ita- liaansch-Abessinischen oorlog hebben wij ons de medewerking van kapi tein HR. Thomson weten te verze keren, een militair-deskundig inter nationaal bekend journalist, die reeds zijn sporen op het zeer speciale ter rein van oorlogsverslaggeving heeft verdiend. In dezen eersten brief be schrijft hij zijn aankomst te Addis Abeba en verklaart hij, waarom de Abessiniërs weinig met Frankrijks houding zijn ingenomen. vergeten, dat hun vermaarde keizer Menelik indertijd als teeken zijner vriendschap den Franschen het kustgebied van Dzjiboeti heeft geschonken en dat zij juist daardoor thans van de buitenwereld volkomen zijn afgesneden. Met hun Oostersche mentaliteit kunnen zij niet begrijpen, dat Frankrijk zich slechts strikt aan zijn verplichtingen tegenover Italië houdt en een volstrekte neutraliteit in het conflict tus- schen beide mogendheden handhaaft. Frank rijk geniet niet veel sympathie in Addis Abe ba en het spreekt wel vanzelf, dat de Fransche kooplui en ondernemers van deze volksgezind heid den invloed ondervinden. Daarbij komt nog, dat sinds de verscherping van het conflict met Italië het heele handelsverkeer gestagneerd is. De buitenlandsche firma's hebben alle le veringen stopgezet, totdat de toestand opge klaard is, en de in Addis Abeba gevestigde za ken onthouden zich van hun kant van het doen van bestellingen. Immers bij het uitbreken van een oorlog kan niemand instaan voor de hou ding der inboorlingen en de volkshaat kan zich dan tegen alle Europeanen zonder onderscheid keeren. In Chartoem staan reeds 75 groote transportvliegtuigen der Britsche luchtvloot Verwachting: Matige tot zwakken, Zuidwestelijke tot j= H Westelijken wind, zwaar bewolkt met op- klaringen, aanvankelijk wellicht nog enkele H regenbuien, later waarschijnlijk weinig of geen reg'en, later iets warmer. Verdere vooruitzichten: afnemend buiig. gereed om op het eerste sein de geheele Euro- peesche bevolking te evacueeren, omdat het verkeer op de enkele smalle spoorbaan dan door de inboorlingen onmogelijk zal worden gemaakt. 's Morgens vroeg vertrok de trein uit het kleine station van Dzjiboeti. Eén enkele witge- verfde personenwagon le en 2e klasse onder een heele reeks van goederenwagens. Natuur lijk zat men tamelijk nauw, wat geen aan genaam vooruitzicht was voor een reis, die zoo lang is als KoningsbergenKeulen of Parijs Marseille. De trein rolt voort door de leege steenachtige woestijn van Dankali. Al spoedig verdwijnen de aan beide zijden opschietende dwergpalmpjes en tusschen de gewone basalt blokken uit van deze steenwoestenij zonder eenige vegetatie stroomt als het ware de op gespaarde hitte der gloeiende zonne. Wel snorren in de coupé's de ventilators maar tegen dezen zengenden gloed is maar weinig te doen. Als men Dzjiboeti voorbij is, begint de trein te stijgen. De heele reis is een onafgebroken klauteren van den zeespiegel tot een hoogge bergte plateau van 2600 meter, waarop de hoofdstad van het zwarte keizerrijk ligt. Eentonig en troosteloos trekt het landschap aan de coupévensters voorbij. Geen struik, geen boom, geen plant onderbreekt de wildernis van deze rotsachtige/door reusachtige spleten door trokken steenwoestenij. Het schijnt mij volko men onmogelijk toe, dat hier oorlog zal moe ten worden gevoerd, dat regulair georganiseerde troepen hierover een weg zouden kunnen vin den. Als eenige levende wezens van dit tragi sche landschap hurken hier en daar groote gieren op de telegraafpalen. Zij rekken de kale, blauw-violette halzen en staroogen dom naar den voorbij rijdenden trein. (Nadruk verboden). (Vervolg op pag. 2) «en eh Negus als een der beste kenners van de s anden in Abessinië wordt beschouwd. Deze wiens woorden geenszins door afkeer van Partijdigheid tegen de Abessiniërs worden ,esinvlQ«d, schetst mij met honderd kleine trek- hoe het land in werkelijkheid is en niet vele romantisch aangelegde politici en jour- 'sten in West-Europa het met de oogen der elding meenen te moeten zien. Deze vol- t betrouwbare en ter zake deskundige man, ehs naam ik om begrijpelijke redenen niet 0f'men kan, was van meening, dat de opname b Abessinië in den Volkenbond, waarbij ar>krijk als peetoom fungeerde, een fout is Hij en verschillende andere groote °Pëesche handelslieden waren gedwongen ^Weest hun zaken te liquideeren, omdat zij het b Waren tegen de mentaliteit van de hoogere aatsambtenaren, tegen de onverzadigbare rjbzucht der machthebbers, tegen het gebrek ®ah begripsvermogen of de kwaadwilligheid der beambten een eindeloozen en zenuwsloo- T^hden strijd te voeren.... Al leek ons ook Te«l van wat de man ons vertelde, juist en be- ®riiPelijk) toch mag men van den anderen kant Uit het oog verliezen, dat tegenwoordig in ■^■hessinië een groote teleurstelling en een Ultengewone opwinding heerscht over de hou- van Frankrijk, dat iederen wapeninvoer abgs den eenigen spoorweg van het land heeft 0nm°gelijk gemaakt. Naar ik later in Addis ^■beba vernam, kunnen de Abessiniërs het niet GENEVE, 4 Sept. (ANP) Vanmid dag is de 88ste zitting van den Volkenbondsraad geopend onder voorzitterschap van den gezant van Argentinië te Bern, Ruiz Guinazu. De agenda vermeldt een 36-tal on derwerpen, doch men is overeenge komen, dat de Italiaansch-Abes- sinische kwestie allereerst aan de orde zal komen. Er zijn schikkingen getroffen dat de raad eerst een besloten en vervolgens een openbare bijeenkomst zal houden. De openbare bijeen komst is bepaald op den namiddag. Dan zal het rapport over de drie-mogendhedenconfe- rentie van Parijs, dat de Engelsch.Fransche voorstellen tot bijlegging van het geschil in houdt, welke Mussolini kortweg heeft gewei gerd, worden uitgebracht. Deze voorstellen waren in eerste instantie aangeboden als basis van discussie. Tegen het middaguur heeft Laval een be. spreking gehad met Eden en baron Aloisi, waarbij de wijze van procedure in het conflict in de eerste plaats onder oogen werd gezien. GENEVE, 4 Sëpt. (Reuter). Na de openbare bijeenkomst werd de Volkenbonds-raadszitting verdaagd. De datum voor de volgende bijeenkomst werd nog niet vastgesteld. In welingelichte kringen verwacht men, dat de besprekingen te Genève over het Italiaansch- Ethiopisch conflict verscheidene dagen zullen duren; in ieder geval is het niet waarschijn lijk, dat voor de volgende week belangrijke be slissingen zullen worden genomen. GENèVE, 4 Sept. (Reuter). De voorzitter van den Volkenbondsraad deelde in een korte toe spraak mede. dat de tekst van de uitspraak van de arbitrage-commissie inzake de Oeal-Oeal- kwestie direct aan alle leden van den Raad zal worden medegedeeld. In Frankrijk worden thans groote manoeuvres gehouden, waarin gemotoriseerde leg eraf deeling en een groot aandeel hebben Vervolgens nam minister Eden als vertegen woordiger van Engeland het woord. Hij bracht in herinnering, dat na den oorlog de volkeren trachtten een internationale orde te scheppen ter vermijding van een oorlog. Vervolgens wees hij op de verplichtingen van het pact van Parijs en verklaarde, dat het mechanisme van deze nieuwe orde bij het pact t van Genève werd ingesteld. Ons werk zal niet mislukken, indien de geest hier ook aldus is. Eden verklaarde vervolgens dat er tusschen Groot-Brittannië en Italië in de Italiaansch- °c meer men Addis Abeba nadert, des te °oter wordt het aantal van met geweren ^Vdpendc mannen op de stations MIAMI, 4 Sept. (Reuter.) Een hulp-co lonne deelt mede, dat op de Florida-Key- eilanden door den tornado ongeveer 500 personen zijn omgekomen. President Roosevelt heeft bepaald dat leger, vloot en Roode Kruis alle mogelijke hulp moeten bieden. In een werkkamp van het Amerikaansche Legioen zouden meer dan 70 dooden en tal van gewonden te betreuren zijn. Een trein met eT rijtuigen, welke hulp kwam bieden, is door den hevigen wind in zeë gewaaid. Een overlevende zeide, dat hij liever voor mi trailleurvuur stond, dan voor een dergelijke tornado. Een journalist, die de geteisterde landstreek heeft overgevlogen, deelde mede, dat niets meer overeind staat en dat niets gespaard bleef. Versplinterde huizen en vernielde schepen lig gen in stapels langs de kust. Men vreest dat het aantal dooden zeer groot zal zijn. Op de Florida-Key-eilanden zijn eenige dui zenden personen van de buitenwereld afgeslo ten en het juiste aantal slachtoffers kan men eerst vernemen, als de schepen, die hulp gaan brengen hier aankomen. Verder wordt gemeld, dat thans vijf schepen zich bevinden nabij het s.s. „Dixie" dat hulpe loos ronddrijft. De schepen wachten tot de zee kalmer wordt- de „Dixie" is niet in onmiddellijk gevaar van zinken. Reusachtige watermassa's stroomden over het land. Op sommige punten rolden watermuren aan, die eenige meters hoog waren, waardoor de huizen als kartonnen doozen inelkaar wer den gedrukt en menschen bij tientallen in zee werden gesleurd. Volgens de laatste berichten van het Roode Kruis werden in het dorp Ta- vornier op het eiland Plantation ongeveer 100 menschen gedood, terwijl te Rock Harbor het aantal dooden op 75 wordt geschat. Marine-troepen, legerafdeelingen, het Ameri kaansche Legioen en het Roode Kruis nemen aan de hulpverleening deel. Een juist overzicht van den omvang van de ramp en van het aan tal dooden is moeilijk te krijgen tengevolge van het feit, dat alle verbindingen met het geteis terde gebied vernield zijn. MARGATE, 4 Sept. (Reuter) Het congres van vakvereenigingen, dat alhier wordt gehou den, heeft een resolutie aangenomen, waarbij de aandacht wordt gevestigd op de toenemende strooming volwassen arbeiders te vervangen door jeugdige werklieden. Den algemeenen Raad wordt verzocht voor stellen in te dienen tot verhooging van den leerplichtigen leeftijd, zoomede tot reorganisa tie van het ouderdomspensioen en de werk- loozenverzekering. Men stelt voor mannen en vrouwen op 60- jarigen leeftijd een pensioen van minstens een pond sterling per week te geven. Verder is een resolutie aangenomen, waarin de algemeene Raad wordt uitgenoodigd den minister-president te verzoeken bij alle regee- ringsbedrijven de 40-urige werkweek in te voe ren. Walter Citrine, de secretaris van het Vak- vereenigingscongres, heeft een persoonlijke uit- noodiging ontvangen voor een bezoek aan Rus land om zich daar vrijelijk op de hoogte te stel len van den toestand. De generale raad heeft het voorstel overwogen en Citrine toestemming verleend. KAISERSLAUTERN, 4 Sept Dr. Ley heeft het woord gevoerd voor de industrieelen uit de Palts en het Saargebied. Hij verklaarde o.m., dat het in de eerste plaats en vooral gaat om waarachtigheid. Wij allen, aldus Dr. Ley, zijn opgevoed tot onwaarachtigheid. Voor ons geldt in het nieuwe Duitsehland: „Het bedrijf is een eenheid". Wij zullen er voor waken, dat deze eenheid van geen enkele zijde zal worden aan getast of vernietigd. Het zwaartepunt van de sociale orde, van het sociale leven moet liggen in het bedrijf. Den arbeider moet de zekerheid worden ver schaft, dat men hem onder geen omstandig heden bedriegt en hem niet ten onder laat gaan. Indien de arbeider weet, dat de onderne mer de kameraad is, kan men van den Duit- schen arbeider alles eischen. Ten aanzien van het thema loonsverhoogin- gen zeide Ley, dat deze slechts dan doel heb ben, wanneer in het verleden iets is verzuimd, zooals bij de thuiswerkers. Niet een hooger loonniveau, doch een hooger levensniveau moet het doel zijn. En juist gij, aldus zeide Dr. Ley tot de industrieelen, kunt veel in dit opzicht doen. Verbetert uw fabrieken, uw hygiënische installaties, opent sport- en speelterreinen en badinrichtingen. Het komt u tenslotte zelf weer ten goede en gij dient het geheele volk. De Duitscher beklaagt zich niet omdat hij gehoorzamen moet, en omdat een ander hem beveelt, doch hij beklaagt zich over het bittere feit, dat juist zijn gewenschte duidelijke sol- datenhouding werd verdrongen door anoniem kapitaal. Ethiopische kwestie geen enkele politieke of economische kwestie bestaat en dat, wanneer loyale medewerking wordt verkregen, het niet kan uitblijven dat een vreedzame regeling ge troffen wordt. Vervolgens bracht Eden in herinnering den loop der onderhandelingen van de driemogend- heden-conferentie te Parijs op 16 Augustus. Hij wees er daarbij op, dat Frankrijk en Enge land op deze conferentie een programma op stelden, waarin voorstellen vervat waren, welke aan de Italiaansche delegatie werden voorge legd en die in geen enkel opzicht de betrokken regeeringen bonden. Hij somde deze voorstellen op en erkende, dat de toestand van Ethiopië groote hervormingen noodzakelijk maakte, doch zonder dat Ethiopië iets zou worden opgelegd, dat in strijd was met de onafhankelijkheid en integriteit van dit land. Als lid van den Volkenbond kon Ethiopië een beroep doen op dit Instituut tot medewerking en hulp voor de economische ontwikkeling en administratieve reorganisatie van het land. Frankrijk, Engeland en Italië zouden in het bijzonder in aanmerking komen voor het ver- leenen van deze hulp. Het karakter van gezamenlijke hulp zou geen beletsel vormen, dat men speciaal met de be langen van Italië rekening zou houden. Eden zeide vervolgens: „Wij hebben niet be sproken, doch ook niet uitgesloten de mogelijk heid van een rechtzetting van het grondgebied, waaraan Ethiopië en Italië hun toestemming zouden moeten verleenen. Eden verklaarde dat dit programma door Italië werd verworpen en dat de conferentie moest worden verdaagd. Vervolgens sprak minister-president Laval. Deze verklaarde, dat Frankrijks goede wil on veranderd is, dat het land gehecht blijft aan het werk van bevrediging onder de autoriteit van den Volkenbond ondernomen en dat het van meening blijft, dat de vrede nog verzekerd kan worden binnen het kader van het Volken bondspact. Frankrijks afgevaardigde zal in den Volken bondsraad daartoe volledig medewerken. Laval vervolgde met de mededeeling, dat de grieven van zijn Italiaanschen collega door den Volkenbondsraad met de meest nauwgezette aandacht zullen worden onderzocht. Laval is er van overtuigd, dat ook de ver tegenwoordiger van Italië tegenover de voor stellen een zeer verzoeningsgezinde houding zal aannemen. „Het Volkenbondspact bindt ons allen. Gij hebt zoo juist den vertegenwoordiger van Groot-Brittannië de trouw van zijn land hooren uitspreken aan het principe van col lectieve veiligheid, dat in den Volkenbond tot uiting komt. Niemand kan zich meer over een dergelijke bevestiging verheugen dan de afgevaardigde van Frankrijk. Ik heb het recht te verklaren dat geen enkele re geering, meer dan Frankrijk, zich heeft beijverd dit principe te verdedigen, het prin cipe waarop alle internationale verplichtin gen van ons land zijn gebaseerd." Laval bevestigde vervolgens zijn vertrouwen in den Volkenbond en brengt in herinnering, dat, dank zij de loyale medewerking van En geland, Italië en andere mogendheden, de mo gelijkheid van een oorlog werd vermeden, o.a. in het Saar-probleem en in het Hongaarsch- Joego-Slavisch conflict. Laval sloot met de woorden: „Wij zullen onze pogingen voortzetten, wij zullen onze plicht als leden van den Volkenbond vervullen en niets verzuimen, dat tot een vreedzame regeling kan leiden van het aan ons voorgelegde conflict. Wij wenschen allen de verplichtingen van het Pact te eerbiedigen en zijn bezield met den wensch den vrede te dienen." Vervolgens was het woord aan den vertegen woordiger van Italië, Baron Aloisi. Deze verklaarde o.a.: Ethiopië zette zijn politiek van bewapening tegen de Italiaansche bezittingen gericht voort en trad bij herhaling provoceerend op. Na deze bittere ervaringen, welke dikwijls van bloedigen aard waren, moest Italië er wel van overtuigd zijn, dat Ethiopië voor haar een on verzoenlijke vijand was, waarvan de kwade trouw nooit werd tegengesproken en waaraan ook een politiek van vertrouwen noch een vriendschapsverdrag iets vermocht te ver anderen. Italië kan dan ook niet volharden in een passieve houding jegens dezen barbaar schen staat, welke niet in staat is zich zelf De zitting van den Volkensbondsraad geopend; redevoeringen van Aloisi, Jeze, Laval en Eden. De oorlogskansen van Abessinië wanneer de troepen naar de bergen terugtrekken. De Floria Key-Eilanden gesteisterd; meer dan 500 slachtoffers en groote verwoestingen. Het tweede Internationaal Katholiek Radio- Congres zal in 1936 worden gehouden; de plaats daarvoor is nog niet vastgesteld. Vergadering van den Ned. Uitgeversbond; rede van den voorzitter over den teruggang van den verkoop van het Nederlandschc boek. New-Yorksche Beurs: Zwakkere tendenz zette aanvankelijk verder door; later echter trad een flinke verbetering in. te controleeren evenmin als de onderwor pen bevolkingen, welke goed gewapend de Italiaansche grenzen bedreigen. De vertegenwoordiger van de Ethio pische regeering, Gaston Jeze, sprak zijn verbazing en verontwaardiging uit over het Italiaansche requisitoir- Hij wees op de eenstemmigheid van de arbitrage-commissie, dat geen enkele verantwoordelijkheid rust op Ethiopië met betrekking tot het Oeal-Oeal-incident. De militaire maatregelen van Italië zijn dan ook niet gerechtvaardigd meer. De zitting werd, nadat de vertegenwoordiger van Spanje nog het woord had gevoerd, ver- GENèVE, 4 Sept. (Reuter) Na de bespreking met Eden alleen, had Laval een bespreking met Eden en Aloisi over de procedure van den Volkenbondsraad hedenavond. Vervolgens ontving Laval den Poolschen mi nister van Buitenlandsche Zaken Beek. Eden voerde besprekingen met de vertegen woordigers van Portugal, Australië en Ethiopië, De Vaszoncellos, Bruce en Jeze. Arthur Henderson heeft het Volkenbonds- Secretariaat medegedeeld, dat hij de bijeenroe ping van het bureau der ontwapeningsconfe rentie zou uitstellen tot October. HYDEPARK, 4 Sept. (Reuter) President Roosevelt sprak in een persconferentie de hoop uit, dat de terugtrekking der olie-concessie de pogingen tot het behoud van den vrede zou steunen. De opheffing van de concessie vormde een nieuw bewijs voor het feit, dat de Amerikaan sche regeering sedert den 4en Maart 1933 geen „dollar-diplomatie" meer voert. Noch hijzelf, noch minister Huil hebben ook maar de geringste vrees gekoesterd, dat deze olie-concessie de Vereenigde Staten in een Abessinisch of Italiaansch probleem zou kun nen verwikkelen. De concessie zou slechts terugslag kunnen hebben gehad op de onderhandelingen te Ge nève. Hij hoopte, dat door de intrekking van de concessie de politieke atmosfeer van Genève zou ophelderen. VATICAAN-STAD, 4 Sept. (Reuter). In Vati- caansche kringen wordt er over gesproken, dat de Paus in de eerste helft van October een consistorie zal houden. MOSKOU, 4 Sept. (DNB) De sovjet-regee ring heeft besloten rekening te houden met de voorliefde voor uniformen, die ook de Russen van oudsher bezitten. Zij heeft daarom be paald, dat de leerlingen van alle scholen met ingang van 1936 uniformen moeten dragen en dat tevens de orde krachtiger gehandhaafd raoet worden. Het doel hiervan is blijkbaar een einde te maken aan de tuchteloosheid der jeugd en het schoolwerk te verbeteren. Stand op Donderdag 1 uur v.m. 753.5. (Vorige stand 755.4.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1935 | | pagina 1