De oorlog niet te vermijden
Italië uit den Volkenbond?
t
Ook Litwinow achter den
Volkenbond
m
Met den meesten nadruk verklaart Mussolini,
dat na de reusachtige offers een
compromis is uitgesloten
Aan iedere bedreiging kan Italië
weerstand bieden
Groote opwinding
in Genève
Het nieuws van heden
vereenigde katholieke pers
P. A. M. KAT
ACCOORD MET DE REDE
VAN HOARE
Het regent nog in
Abessinië
DE BAROMETER
ROME, 14 Sept. (Havas). In den heden gehouden
ministerraad heeft Mussolini rapport uitgebracht over
de militaire en politieke situatie. De Duce gaf een uit
eenzetting van Italië's standpunt met betrekking tot de
rede van Samuel Hoare en Laval, waarbij hij hulde bracht
aan de hartelijke woorden van den Franschen premier
voor Italië.
De ministerraad overwoog verder de mogelijkheid
van een eventueel uittreden van Italië uit den Volkenbond.
h Laval's oproep tot een ver
zoeningsgezinde houding
tevergeefsch
Engeland blijft
koelbloedig
Blinde passagiers
levend verbrand
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
Week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
Post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
ZONDAG 15 SEPTEMBER 1935
Ochtendblad
EEN EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 1954J
Mussolini
Opschudding in Genève
ACCOUNTANTSKANTOOR
Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^
limnuiurn
Felle critiek op Genève
door Italiaansche pers
Nagaoka lid van het Int.
Hof van Justitie
Bij ontsporing van 3 tankwagens
van een goederentrein
Blauwboek der Hon-
gaarsche regeering
Samenvatting van haar politiek
program
Kleine Entente eveneens voor
handhaving van 't Volken
bondspact
Het werk der Commissie
van Vijf
Litwinow
Kleine Entente steunt Genève
De Commissie van Vijf
Indische persstem tegen
adhaesie van mr, de Graeff
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZES BLADZIJDEN
Italiaansche consul, die zich zelf
verwondde, beert terug
naar Europa
DEMMER-GASFORNUIZEN
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek
Omtrent de zitting van den ministerraad
^eidt het D. N. B. nog het volgende:
Th het politieke gedeelte van zijn exposé be-
6Pïak Mussolini de instelling van de Com
missie van Vijf en de redevoeringen van La-
en Hoare. Mussolini verklaarde, dat de re-
doeringen in verband met de positie van
^Seland en Frankrijk tot het Volkenbonds-
bact onder de gegeven omstandigheden niet
&r>ders hadden kunnen uitvallen. Zij konden
^rhalve door de verantwoordelijke kringen in
aüë en de breede massa van het Italiaansche
kalm worden opgenomen en zijn ook met
Öe grootste kalmte opgenomen.
T^e ministerraad neemt echter met voldoe
ning kennis van de hartelijke woorden, die
^hister-president Laval in zijn rede aan de
^liaanscli-Fransche besprekingen van Ja
nuari J.L en de hierdoor bezegelde vriendschap,
Ee*tjd heeft, een vriendschap, die Italië wil
^twikkelen en versterken niet slechts in
j^t belang der beide landen, maar ook in het
lahg van de Europeesche samenwerking, die
^®t door een conflict van kolonialen aard of
^r gebruik van sancties vernield kan wor
sen.
In verband hiermee heeft de minister
raad de kwestie onderzocht, in welke ge
vallen het langer lid blijven van Italië
van den Volkenbond onmogelijk zou wor
den.
De ministerraad heeft verder vastgesteld,
dat alle anti-fascistische krachten zich mo
menteel om de Italiaansche kwestie concen
treeren.
Hij voelt zieh verplicht, met den
meesten nadruk te verklaren, dat de
Italiaansch-Abessinische kwestie na
de reusachtige inspanning en offers,
die Italië op zich genomen heeft en
na de onweerlegbare bewijsvoering van
het door Italië aan Genève ter hand
gestelde memorandum, geen compro
mis-oplossingen toelaat.
De voorbereidingen in Oost Afrika worden
met den meesten spoed uitgevoerd om Italië
tegen de grootere strijdkrachten van Abessi-
nië, die reeds gemobiliseerd zijn, te beveiligen.
Naar aanleiding van de merkbare onrust
die in kringen van politieke vluchtelingen
heerscht, zijn ter verdediging der Italiaansche
kolonie Lybië versterkingen in aantocht.
Aan de hand van statistisch materiaa'
heeft Mussolini gezien, dat de sterkte van
het Italiaansche leger te land, ter zee en
in de lucht zoo groot is, dat op elke be-
dreiging, van welke zijde zij ook moge ko
men, geantwoord kan worden.
GENÈVE, 14 Sept. (Havas) De speciale cor
respondent van Havas deelt mede, dat de tijding,
dat de Italiaansche ministerraad in zijn bijeen
komst van Zaterdagmiddag overwogen zou heb
ben zich eventueel uit den Volkenbond terug te
trekken, te Genève bekend werd bij het begin
van de Volkenbondsvergadering van Zaterdag
middag.
Zij veroorzaakte daar vanzelfsprekend groote
opwinding.
Na de rede van Laval had zich in Volken
bondskringen een gevoel van ontspanning ge
openbaard en men geloofde er algemeen, dat
Lavals oproep tot 'n verzoeningsgezinde houding
in Rome weerklank zou vinden.
Met die gedachte verdubbelde de commissie
van Vijf dan ook haar activiteit en zij was dan
ook juist aan het werk toen de tijding uit Rome
binnenkwam.
Ook was tegen het einde van den dag de pu
blicatie aangekondigd van een Ethiopisch me
morandum in antwoord op het Italiaansche.
Het spreekt van zelf, dat, indien Mussolini zou
breken met den Volkenbond, deze houding erns-
tigen terugslag zou hebben op de ontwikke
ling van de onderhandelingen, welke thans
gaande zijn.
OOSTERPARK 19 - AMSTERDAM - TEL. 53931
Verwachting: Matige, tijdelijk wel-
EE licht krachtige zuidwestelijke tot wes- jg
telijken wind, zwaarbewolkt met op- EE
EE klaringen, waarschijnlijk eenige regen- EE
buitjes. Iets kouder. EE
Verdere vooruitzichten: weinig veran- E
dering.
LONDEN, 14 Sept. (Havas).
Het communiqué van den Italiaan-
schen ministerraad is te Londen met
de grootste kalmte en zonder ver
rassing ontvangen. Ofschoon men
oprecht de pogingen van de Com
missie van Vijf om ontspanning in
de situatie te brengen steunt, heeft
men toch steeds sceptisch gestaan
tegenover haar resultaten.
Ofschoon men gedurende langen tijd in de
verklaringen en voorbereidingen van Italië een
zekere diplomatieke intimidatie zag, is dit
thans niet meer het geval en men beschouwt
de opening der vijandelijkheden als onvermij
delijk.
De steun evenwel aan het principe der col
lectieve veiligheid in het kader van den Vol
kenbond, door Samuel Hoare en Laval te Ge
nève beloofd, maakt dat men de situatie met
de grootste koelbloedigheid kan beschouwen.
De Engeische avondbladen hechten aan het
communiqué van den Italiaanschen minister
raad de grootste beteekenis en maken de be
richten dienaangaande met groote koppen op.
De opschriften luiden:-„Mussolini's ernstige
woorden": „Mussolini antwoordt den Volken
bond"; „Geen compromis in Abessinië"; „Italië
hoont den Volkenbond"; „Italië overweegt den
Volkenbond te verlaten."
De felle critiek, die de Italiaansche
pers heden op den Volkenbond richt,
wordt geïllustreerd door de passage in
het communiqué van den ministerraad,
waarin gezegd wordt, dat de raad van
morgen heeft onderzocht „in welke gevallen het
voor Italië ónmogelijk zou worden langer lid
van den Volkenbond te blijven."
Deze zin beteekent, dat, indien de Volken
bond dezen of genen maatregel neemt, Italië
zich gedwongen zal zien hem te veriaten.
Senator Robert Forces Davanzati schrijft in
de „Tribuna": Men is thans genoodzaakt het
volgende te constateeren
De Volkenbond slaagt er niet in den kwesties
van het ItaliaanschAbessinisch conflict, zoo
als ze zijn en zooals ze door Italië waren ge
steld, het hoofd te bieden.
Hij voegt hieraan toe, dat de Volkenbond
een instrument is geworden van de Britsche
politiek. Italië heeft dus het recht, aldus be
sluit hij, hetgeen thans te Genève gebeurt te
beschouwen als een storing in de Volkenbonds-
procedure zelf. Italië heeft dus het recht, dat
wat tot dusver te Genève is geschied, te be
schouwen als de negatie van den Europeeschen
geest, die alleen leven aan den Volkenbond kan
geven
ROME, 14 Sept. (D.N.B.) De Italiaan
sche ministerraad is door Mussolini tegen
Woensdag a.s. wederom bijeengeroepen,
waarin, naar men veronderstelt, verschil
lende besluiten inzake de te Bolzano be
sproken economische maatregelen in ver
band met een eventueelen oorlog, zullen
worden genomen.
Bij een mijnexplosie te Barnsley (Yorkshire) kwamen vijftien mijnwerkers om
het leven, terwijl er negen werden gewond
GENÈVE, 14 Sept. (Reuter) De Volkenbonds
vergadering heeft met 35 van de 51 stemmen
den voormaligen Japanschen ambassadeur te
Parijs, Nagaoka, tot lid van het Permanente
Hof van Internationale Justitie in Den Haag
als opvolger van wijlen Adatsji, gekozen.
MONROE (LOUISIANA), 14 Sept.
(Reuter.) Bij de ontsporing van een goe
derentrein geraakten drie tankwagens met
ruwe olie in brand. Onder de overblijfselen
van de wagens werden tot nu toe de lijken
van vijf rondtrekkende werklieden gevon
den, die als blinde passagiers meegereden
waren
Volgens getuigenis van geredde arbeiders
zouden zich op de tankwagens nog 30 a 40
blinde passagiers hebben bevonden, die waar
schijnlijk ook in de vlammen zijn omgekomen.
Vijf gewonden werden naar het ziekenhuis
gebracht.
Twee doctoren hebben met een zakmes een
been van een arbeider, die tusschen de over
blijfselen beklemd zat, geamputeerd.
BOEDAPEST, 14 Sept. (Reuter). De Hon-
gaarsche regeering heeft een Blauwboek ge
publiceerd over haar driejarige werkzaamheid
waarin tevens een samenvatting wordt gegeven
van haar politiek program.
De samenvatting omvat de volgende pun
ten:
Bevordering der zaak van den Europeeschen
vrede; Handhaving van de bestaande vriend
schappen; Opheldering in de revisie-kwestie;
Verdediging van het recht der Hongaarsche
minderheden; Doorvoering van de Hongaarsche
gelijkberechtigdheid, alsmede Internationale er
kenning der economische en financieele eischen
van Hongarije.
ce Vfc% in Frankrijk wordt het wereld-
t Cres van componisten gehouden, waar
zoo Richarci Strausz rechts op de foto)
rzitter is; naast hem staat de directeur
van de opera te Vichy, Chauvet
GENèVE, 14 Sept. (Reuter). In
de openbare bijeenkomst van de
Volkenbondsvergadering heeft he
den Litwinow het woord gevoerd.
Allereerst sprak hij den wensch
uit, dat men de definitie van den
aanvaller, zooals deze door de
Sowjet-regeering is voorgesteld,
nader zou onderzoeken. De erken
ning van deze definitie, zeide hij.
zich in het bijzonder tot den verte
genwoordiger van Italië wendend,
zou meer dan één betreurenswaar
dige moeilijkheid hebben uit den
weg geruimd.
Wanneer wU van de zijde van Italië een
verklaring hadden, goed gefundeerd, over da
den van agressie door Abessinië op zijn grond
gebied bedreven, welke zouden vallen onder
een door den Volkenbond aangenomen definitie
van den aanvaller, dan ben ik er van over
tuigd, dat de vertegenwoordiger van Italië niet
alleen van den Volkenbond volle rechtvaardi
ging zou hebben gekregen, doch tevens, dat hü
zich zou hebben kunnen overtuigen van de
groote sympathie, die het Italiaansche volk bü
ons geniet.
Litwinow vroeg zich- af. of de tijd daarom niet
is gekomen, dat de Raad deze kwestie ter
hand neemt, zelfs al zouden daartoe, eenige
voorbereidende diplomatieke onderhandelingen
noodig zijn.
Litwinow herinnerde vervolgens aan het Rus
sische voorstel de ontwapeningsconferentie in
een permanente vredesconferentie te veran
deren.
Voorts betoogde hij, dat de in het handvest
neergelegde collectieve veiligheid moet worden
aangevuld door regionale verdragen in plaats
van bilaterale verdragen, waardoor de oude
bondgenootschappen weder in het leven wor
den geroepen.
Sprekende over het Italiaansch-Abessinisch
conflict zeide Litwinow: Voor ons gaat het
slechts om de verdediging van het Volken
bondspact als vredesmiddel. De staat, dien ik
vertegenwoordig, zal zichniet laten overtref
fen in de loyale uitvoering der verplichtingen,
welke hij op zich heeft genomen.
De rede van Hoare was een goed voorteeken
voor de toekomst van den Volkenbond. De tot
uiting gebrachte trouw aan het Volkenbonds
pact moest in de practijk aldus haar uitdruk
king vinden, dat het pact tegen alle aan
vallen, welke ook hun oorsprong en hun doel
mogen zijn, toegepast wordt. De Sovjet-Unie
zal ingeval het Italiaansch-Abessinisch ge
schil voor den Raad-of de Vergadering komt,
onpartijdig, maar ook moedig haar oordeel
vellen.
Vervolgens was de Joegoslavische vertegen
woordiger Poeritsj aan het woord, die namens
cie Kleine Entente zijn blijdschap uitsprak dat
de werkelijke grondslag van de collectieve vei
ligheid te Genève zoo duidelijk uitgewerkt is,
en dat men zich ervan rekenschap heeft ge
geven, dat deze grondslag voor de heele po
litiek van Europa den toon aangeeft.
De Grieksche minister van Buitenlandsche
zaken Maximos constateerde dat de Balkan
entente, die thans in haar tweede levensjaar
is, de groote politieke doeleinden slechts ln
het kader van den Volkenbond kon bereiken.
De afgevaardigde Munders verklaarde, dat
de Baltische Staten den laatsten tijd bezorgd
waren geweest dat de Volkenbond de richt
lijnen van het handvest niet onvoorwaardelijk
volgden. Ook scheen hun het systeem van de
collectieve veiligheid niet voldoende uitge
bouwd. De Baltische Staten hadden daarom
besloten zich, ter verhooging van hun veilig
heid, in de Baltische Entente te vqreenigen. Zii
zouden echter den Volkenbond blijven steunen
De algemeene debatten zullen Maandag
morgen worden gesloten.
De rede van Laval in de Volkenbondsverga
dering, waarin hij opnieuw de hoop op een
verzoening in het Italiaansch-Abessinisch
conflict uitsprak, heeft nieuwe aandacht ge
vestigd op het werk van de Commissie van
Vijf, welke door den Raad is benoemd om een
schikking te trachten te bereiken.
De subcommissie was gisteren druk bezig de
voorstellen voor een schikking te bestudeeren,
en zij zet haar werk voort. Men verwacht niet
dat zij vóór Maandag haar rapport aan den
Raad zal kunnen overleggen. Vanmorgen was
het antwoord van de Abessiniërs op het Ita
liaansch memorandum nog niet binnen geko
men en dit stuk vereischt een zorgvuldige stu
die. De voorstellen, waaraan de commissie op
het oogenblik haar aandacht besteedt zijn ge
grond op het beginsel van de suggesties, wel
ke gedurende de Parijsche onderhandelingen
zijn gedaan, waarbij eenige nieuwe elementen
zijn ingelascht, maar er is geen sprake van
eenige concessie, waarbij de souvereine rech
ten en de politieke onafhankelijkheid van
Abessinië zouden zijn gemoeid. Ruim genomen
behelsden de Parijsche voorstellen het geven
aan Abessinië van die collectieve hulp, welke
het vraagt voor de vergemakkelijking van zijn
sociale en economische ontwikkeling. Volgens
de bladen zouden hieraan zekere territoriale
concessies aan Italië en een voorziening, ten
einde den toegang van Abessinië naar zee te
verzekeren, verbonden zijn.
BATAVIA, 14 Sept. (Aneta), Het „Nieuws v.
d. Dag v. N. I." oefent critiek op de woorden
van den Nederlandschen gedelegeerde, min.
De Graeff, en wel zijn „voorshands volmaakt
overbodige verzekering dat als ooit sancties
worden toegepast, Nederland daaraan zal mee
doen." Het blad acht dit strijdig met de re
serve, welke in deze en alle andere interna
tionale aangelegenheden door ons moet wor
den betracht. Het blad zegt dan verder: „Men
late allerhande vlotte verklaringen over aan
kleine mogendheden, die zich de luxe van
idealistische demonstraties kunnen veroorlo
ven, wijl zü geen belangen hebben buiten
hun eigen enge grenzen; maar de houding van
Nederland, dat zoo oneindig wijder belangen
neeft, worde gekenmerkt door meer terughou
ding, reserve en bedachtzaamheid,"
Zal Italië uit den Volkenbond treden? Italiaan
sche ministerraad bijeen.
Litwinow en de Kleine Entente zeggen den
Volkenbond hun steun toe bü de handhaving
van het Volkenbondspact.
Aantal blinde passagiers te Monroe (Louisiana)
bü ontsporing van goederentrein verbrand.
Nagaoka is benoemd tot lid van het Intern.
Hof van Justitie.
Koninklijk bezoek aan het museum Boymans
te Rotterdam.
Het bedrijfsleven in het tweede kwartaal van
dit jaar.
Zeven geheime radiozenders in beslag genomen.
De bij de inbraak te Krimpen aan de Lek ge
stolen brandkast in een sloot teruggevonden.
Contingenteeringsovereenkomst met Frankrijk
tot 31 December verlengd.
Oproep van het Nationaal Crisiscomité voor de
a.s. inzamelingsweek.
Nadere bijzonderheden over het schietongeluk
op de „Flores".
Beurs van New York: stemming onregelmatig.
O
ADDIS ABEBA, 14 Sept. (A.N.P.) De Itali
aansche consul, Baron Muzzi Falconi, die
zich zelf kort geleden bij het schoonmaken van
een wapen een ernstige schotwond heeft toe
gebracht, is met zijn echtgenoote van hier
vertrokken om zich naar Europa te begeven.
Zondag zullen nog zeven Duitsche vrouwen
en kinderen Addis Abeba veriaten.
De toestand van den kortgeleden ziek gewor
den Zweedschen generaal Virgin, die een der
raadslieden van den keizer is, is in zooverre
verergerd, dat hij waarschijnlijk binnenkort
naar Europa zal moeten terugkeeren. Het is
nog niet bekend wie zijn opvolger zal zijn. De
koning van Yemen heeft ieder Mohammedaan
verboden in geval van een oorlog tegen Abes
sinië te strijden en heeft gedreigd met in be
slagname van het vermogen, indien in strijd
daarmede wordt gehandeld.
De laatste dagen was de regenval bijzonder
zwaar. Zaterdag beraadslaagde de regeeriag
langdurig over een wetsontwerp tot algemeene
mobilisatie en over de invoering van den
dienstplicht.
Goedgekeurd door de Gasstichtlng
Verkrijgb. bij Uw winkelier. Pr. reeds v.a. 1 60
Imp. N.V. Techn. Handelsbur. G. de Boer, A'dam
Stand op Zondag 1 uur v.m.: 757.fi
Vorige stand: 758.6