T
REGEEREN IS VOORUITZIEN
m
Einde van de heerschappij
van Calles
Onze Kleeftocht
GENÈVE WACHT NOG OP
ANTWOORD
EEN REGEERING VAN
GENERAALS
Restaurant DORRIUS
Kerkelijk Leven
■i
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1935
De Negus houdt een slag
om den arm
De Beweging van
Tachtig
Haagsche tentoonstelling
Vrijdag geopend
BRANDSTICHTING
Vermoedelijke dader aangehouden
DE SALARISVERLAGING
Bezwaren van de R.K. Centrale
van Burgerlijk Overheidspersoneel
ACHTERSTALLIGE HANDELS
VORDERINGEN
Op Duitsche debiteuren
In Noord-Mongolië zijn nieuwe postze
gels in gebruik genomen, waarop in het
land voorkomende diersoorten zijn
afgebeeld
Jeugdwerkloozenzorg
De „Nachtegaal" naar Indië
vertrokken
Wat moet er gebeuren na de
opheffing van het N.C.C.?
R. K. SIGARENWINKELIERS
JEUGDIGE DIEVENBENDE
ONTMASKERD
Jaarvergadering te 's Hertogen
bosch
DE BEROOVING TE DEN HAAG
Een der medeplichtigen herkend
De postvluchten
De anti-godsdienstige wetten
blijven in vollen omvang
gehandhaafd
Het kerkelijk bezit
genationaliseerd
BLOEMBOLLENUITVOER
Derde protestvergadering van
exporteurs op Duitschland
H.H. WIJDINGEN
In het Bisdom Haarlem
In het Bisdom Den Bosch
Audiëntie
POLITIE-STOP TEEKENS
Regeeren is vooruitzien, zegt een bekende
Fransche uitdrukking. Aan de hand
van deze zegswijze moet men tot de
conclusie komen, dat Engeland thans meer
blijken van regeeririgskunst geeft dan Musso
lini. Mussolini heeft niet voorzien, dat Enge
land onder dekking van het Volkenbondsschild
Italië zóó leelijk den voet zou dwarszetten in
het Abessinisch geschil, en toch heeft Groot-
Brittannië dit jaar, zij het ook in alle stilte,
zich voorbereid op de krachtige houding, welke
het thans tegenover Italië aanneemt. Toen de
Duce het te Borne met Laval eens was gewor
den over de tusschen Frankrijk en Italië han
gende koloniale kwesties in Noord-Afrika, was
Engeland op zijn hoede. De Italiaansche po
litiek, welke zich richtte op een veroverings
veldtocht tegen het rijk van den Negus, kwam
in de kraam van het Britsche imperium niet
te pas en een goedkeuring van de Italiaansche
expansiezucht in Abessinische richting door
Frankrijk was wel het laatste, wat Engeland
Wenschte. Eerst maakte het zijn thuisvloot
vry door op eigen houtje een vloot-accoord
Riet Duitschland aan te gaan en toen kroop
het achter het Volkenbondsschild om zijn im-
Periëele politiek te cacheeren en te bescher-
Rien. Het Engeischekabinet werd gereorgani
seerd. De zachtaardige, idealistische pacifist
Bamsay MacDonald moest den premierszetel
ontruimen voor den conservatieven en meer
ïeëelen Baldwin, de gladde advocaat Simon,
die meer van listen dan van doortastendheid
hield, word van buitenlandsche zaken naar
binnenlandsche zaken overgehuisd en in zijn
Plaats werd Sir Samuel Hoare belast met de
leiding van het Foreign Office." Bovendien
Werd een speciaal Volkenbondsministerie inge
steld met Anthony Eden, die zich een krachti
ger figuur dan Simon had betoond, aan het
hoofd.
Na deze reeks van voorbereidingen legde En
geland Frankrijk het vuur na aan de schenen
door zich onomwonden tot een principieelen en
in de practijk conseqnenten voorstander en
handhaver van de Volkenbondsprocedure te
Verklaren. Op den Volkenbond heeft Frankrijk
sinds jaar en dag zijn buitenlandsche politiek
gebaseerd, zoodat het deze ter wille van de
nieuwe vriendschap met Italië niet kon ver
loochenen. Zoowel de Kleine Entente als Sov
jet-Rusland, welke met Frankrijk verbonden
zijn door verdragen, zouden het Frankrijk
trouwens niet hebben toegestaan zich aan zijn
Verdragsverplichtingen te onttrekken. Hoe
Rtoeilijk het Laval ook viel om het risico te
loopen Italië voor het hoofd te stooten, hij
Rioest tenslotte, ook met het oog op zijn Ge-
Reefsche assessors Herriot en Boncour en den
Branschen binnenlandschen politieken toe
stand, zich voor de handhaving van het Vol
kenbondspact uitspreken.
Italië begreep, dat Laval niet anders kón en
Ram hem dit dan ook niet al te kwalijk. De Ita
liaansche woede keerde zich echter ten volle te
gen Engeland, dat, zonder dat Italië dit doorzien
had, een stevige stelling had betrokken, van
Waaruit het de Italiaansche plannen in Oost-
Afrika kon bemoeilijken. Frankrijk hoopt nu in
tuil voor zijn Volkenbondstrouw van Engeland
he officiëele toezegging te ontvangen, dat Enge
land voortaan ook in mogelijke andere gevallen,
Waarbij zijn eigenbelang minder geïnteresseerd
tal zijn dan bij de Abessinische questie, even
slerk op zijn Volkenbondsstuk zal blijven staan,
'haar deze toezegging heeft het officieel nog niet
Gekregen. Indien Frankrijk voor zulk een toe
zegging den prijs van het deelnemen aan alle
Sancties, welke Engeland eventueel op Italië
Zou willen toepassen, zou willen betalen, zou
ingeland waarschijnlijk wel bereid zijn ze te
keven. De volgende week zal wellicht de beslis
sing hierover brengen. Het heet, dat Frankrijk
6R Engeland het reeds volkomen eens zijn ge-
Worden en de Fransche vloot in de Noordzee
hen noodzakelijken veiligheidsdienst zal waar
hemen, nu de Engeische vloot in en bij de Mid-
hellandsche Zee is geconcentreerd.
Officiëel is er uit Rome nog niet geant
woord op de voorstellen van de commis
sie van Vijf ter regeling van de Abessi-
hische kwestie. Wel hebben Mussolini en de Ita-
h&a-nsche pers zich met evenveel humor als ver
bittering uitgelaten over de „belachelijkheid"
hezer voorstellen, doch niettemin worden zij in
^°me nog bestudeerd. Misschien zal in den he-
hen te houden Italiaanschen ministerraad het of-
ticiëele Italiaansche antwoord aan Genève wor-
®eR opgesteld.
Be concentratie van de Britsche vloot in de
^'ddellandsche Zee steekt Italië als een scherpe
hoorn in het vleesch. Men toont zich verbaasd
°Ver deze, volgens Italiaansche opvatting, totaal
°verbodige maatregelen, maar in werkelijkheid
Rïen er zeer door verontrust. De Engeische
h°sitie te Gibraltar, op Malta, in Egypte en aan
bet Suezkanaal is sterk. Bovendien zijn er mili-
^Re maatregelen door Groot-Brittannië in den
^°edan getroffen. Het heet, dat de Engelschen
hiet Turkije onderhandelen over de mogelijk
heid van het sluiten der Dardanellen, en in
krekenland, dat zichtbaar toenadering zoekt
het Italië niet zeer welgezinde Turkije, zal
*'t volk zich eerlang moeten uitspreken over
herstel van ex-Koning George op den Griek-
®chen troon, die zijn ballingschap voor veruit
^et grootste deel in Engeland heeft doorge-
rhcht en dus wel van vriendschappelijke ge
ziens jegens zijn gastheer bezield moet zijn.
'et alleen de publieke opinie in Engeland,
b'uar ook verschillende Britsche dominions
K'aan achter de Engeische regeeringspolitiek in
het Abessinisch conflict, en Mussolini be-
hdt zich in een uiterst hachelijke situatie.
wel economisch als politiek. De expeditie te-
Abessinië zonder meer aflasten, kan Mus
solini natuurlijk niet. Daarvoor heeft hij zijns
inziens te veel offers van het Italiaansche volk
gevraagd. Zich terugtrekken beteekent voor hem
verliezen, doorzetten echter een, zij het ook,
geringe kans op winnen. De Negus heeft met
de noodige slagen om den arm de voorstellen
van Genève geaccepteerd, mits aan Italië geen
al te overheerschende economische en politieke
voorrechten in Abessinië zullen worden verleend.
Hij heeft tot nu toe meer tact getoond dan
Mussolini, die meer waarde schijnt te hechten
aan machtsvertoon en geweld.
Vrijdagmiddag heeft in het gebouw van het
Gemeentearchief te 's Gravenhage de ope
ningsplechtigheid plaats gevonden der ten
toonstelling, ingericht door den archivaris dr.
Moll, die betrekking heeft op de Tachtiger
Beweging in de Nederlandsche Letterkunde.
Onder de aanwezigen bevonden zich de bur
gemeester van 's Gravenhage en zijn echtge-
noote, de heer en mevrouw de Monchy, mr.
Boasson, gemeentesecretaris, jhr. mr. Six, chef
van het kabinet van den burgemeester, dr. H.
E van Gelder, directeur van het Gemeente
museum. Van de „tachtigers" was alleen dr.
Willem Kloos tegenwoordig. Dr. K. J. L. Al-
berdingk Thym, die zich bereid had verklaard
een korte toespraak te houden, was wegens
ongesteldheid niet aanwezig. De heer Kloos
was vergezeld door de schrijfsters Jeanne Rey-
neke van Stuwe en Jacqueline Reyneke van
Stuwe. Verder merkten wij nog op: dr. K. H.
de Raaf, dr. K. H. E. de Jong, verschillende
letterkundigen en familieleden van de figuren
uit de Beweging van Tachtig.
Dr. Moll, de gemeente-archivaris, gaf een
kort overzicht van de wijze, waarop deze ten
toonstelling is tot stand gekomen.
Vervolgens sprak de burgemeester van den
Haag, mr. de Monchy, een rede uit, waarna dr.
K. H. de Raaf, inplaats van Lodewijk van
Deyssel, een kort woord tot de aanwezigen
sprak en vervolgens de rede, die Van Deyssel
zou hebben uitgesproken, voorlas.
De genoodigden bezichtigden hierna de ten
toonstelling, die heden voor het publiek zal
worden opengesteld.
N. Z. Voorburgwal b. h. Spui, Amsterdam.
PLATS DU JOUR EN a LA CARTE
personeel niet bevorderde; eerder het tegen
deel.
De vergadering besloot de te ontwikkelen al-
gemeene actie betreffende de circulaire van den
Minister in handen te leggen van het comité
van Zes, gevormd uit: Alg. Ned. Chr. Ambtena
renbond, Alg. R.K. Ambtenarenvereeniging,
Centrale Ned. Ambtenarenbond, Ned. Bond van
Personeel in Overheidsdienst, Ned. Chr. Bond
van personeel in publieken dienst en den Ned.
R. K. Bond van Overheidspersoneel „St. Pau-
ius".
De politie der gemeente Wymbritseradeel
heeft hedenmorgen J. v. d. V. uit Abbega gear
resteerd, die ervan verdacht wordt brand te
hebben gesticht en een spiegelruit te hebben
ingeworpen.
In den afgeloopen nacht te half drie werd
een groot spiegelruit ingeslagen van den win
kel van de firma v. d. M. en R. aan de Markt
straat te Sneek. De politie vond geen dader
meer, doch een spoor leidde naar Ijlst. Op de
grens van die gemeente en Wymbritseradeel
ontdekte zij, dat in een groote hooimijt van den
veehouder S. L., brand was gesticht.
De politie van de drie genoemde gemeenten
ondernam nu gezamenlijk een klopjacht, welke
echter niets opleverde.
Te ongeveer zeven uur hedenmorgen werd
echter brand ontdekt in een hooimijt op net
erf van de weduwe R. te Abbega, De motor
brandspuit uit Sneek verscheen spoedig, doch
de hooiberg is in vlammen opgegaan. Ook daar
bleek de brand een geval van kwaadwilligheid.
Toen men op het terrein van dien brand ging
speuren, bleek zich daar v. d. V. te bevinden,
die zich zoo verdacht gedroeg, dat men hem
arresteerde, als vermoedelijken dader van sl
deze misdrijven.
Dezer dagen vergaderde het bestuur van de
R.K. Centrale van Burgerlijk Overheidsperso
neel ter behandeling o.m. van de agenda der
vergadering van de Centrale Commissie voor
Georganiseerd Overleg in Ambtenaarszaken,
die zal worden gehouden op Dinsdag 24 Sep
tember a.s.
Het voornaamste punt dier agenda is de reeds
in het Bezuinigingsontwerp door de Regeering
aangekondigde verlaging van de Rijkssalarissen
met plm. 5 pCt.
Het bestuur der R.K. Centrale sprak bij her
nieuwing zijn overwegend bezwaar uit tegen
dit voornemen der Regeering, gezien de offers,
die reeds door het Rijkspersoneel werden ge
bracht. In de vergadering van het Overleg zal
aan een en ander sterk gemotiveerd uiting wor
den gegeven.
De tegenstand tegen deze in uitzicht gestel
de salarisverlaging wordt mede gedragen door
het feit, dat blijkens de circulaire van den Mi
nister van Binnenlandsche Zaken aan 200 ge
meentebesturen, een op het Rijkspersoneel toe
gepaste salarisverlaging gelijke gevolgen met
zich brengt voor het personeel van lagere be
stuursorganen.
Betreffende bedoelde circulaire was de verga
dering bovendien van oordeel, dat deze de blijk
baar door den Minister nagestreefde meerdere
uniformiteit der salarissen van het overheids-
In de week van 16 tot en met 21 September
heeft de Nederlandsche Bank in totaal een
bedrag van omstreeks R. M. 780.000 van de op
haar Sonderkonto bij de Deutsche Verrech-
nungskasse uitstaande vorderingen met de be
gunstigden afgerekend. De nummers van deze
posten liepen van 7996280300.
Het totale bedrag van de op het Sonder
konto uitstaande posten die nog niet tot uit
betaling zijn gekomen, beloopt op het ©ogen
blik omstreeks R. M. 38,6 millioen. De Son-
derkonto-posten waarvoor koersfixeering is ver
kregen, zijn hieronder begrepen.
Aan Treuhanderkonto-posten heeft de Ne
derlandsche Bank gedurende dezelfde periode
in totaal een bedrag van ongeveer R.M. 340.000
met de begunstigden afgerekend. Het hoogste
afgerekende volgordenummer was 17068.
Het totale bedrag van de op het Treuhar.-
derkonito Niederlande uitstaande vorderingen
die nog niet tot uitbetaling zijn gekomen, be
loopt op het oogenblik omstreeks R. M. 17.4
millioen. De reuhanderkonto-posten waarvoor
koersfixeering is verkregen, zijn hieronder be
grepen.
WWV
*-» 8l8 Jl» 1* „tuf
Het K. L. M.-vliegtuig de „Nachtegaal" is
hedenmorgen met als gezagvoerder Tepas van
Schiphol naar Batavia vertrokken.
Het vliegtuig heeft 35 K.G. vracht, 208 K.G.
briefpost en 4 K.G. pakketpost aan boord.
Voorts zijn de volgende passages geboekt:
twiee van Amsterdam naar Bratislava, twee:
van Amsterdam naar Calcutta, een van Am
sterdam naar Allahabad, een van Amsterdam
naar Karachi, een van Amsterdam naar Ga
za, een van Cairo naar Singapore, drie van
Rangoon naar Bangkok, twee van Bangkok
naar Medan en een van Singapore naar Ba
tavia.
Op initiatief van de Interdiocesane Jeugd
commissie en met medewerking van het R. K.
Werkliedenverbond in Nederland werd gesticht
op 9 November 1932 de Nationale R. K. Com
missie voor Jeugdwerkloozenzorg.
In de afgeloopen jaren heeft de commissie
zeer zegenrijk werk verricht.
Naast het houden van een enquête om den
omvang van de jeugdwerkloosheid vast te stel
len, werd op vele plaatsen in het land door
voorlichting en propageering het cursuswerk
voor de werkloozen ter hand genomen.
In het bijzonder werd de aandacht besteed
aan het kamp- en internaatswerk voor jonge
werkloozen. In 7 katholieke kamphuizen wer
den met hulp van het Nationaal Crisiscomité
werkloozenkampen voor werklooze jongens en
meisjes gehouden.
Tot nu toe werd dit werk bekostigd uit sub
sidie van het Nationaal Crisiscomité; uit de
subsidies van de sociale- en jeugdvereenigingen
en van particulieren.
Het Nationaal Crisiscomité gaat verdwijnen
en zal dus geen jeugdwerkloozenkampen meer
subsidieeren. De regeering heeft nu o.m. aan
de Nat. R. K. Commissie voor Jeugdwerkloo
zenzorg het verzoek gericht om met meer kracht
dan tot nu toe het werk t. o. v. de jeugdige
werkloozen ter hand te nemen en wil daartoe
een matige subsidie verleenen onder voorwaar
de dat de rest voor rekening van de 4 groepee
ringen komen.
Gevolg van een en ander is, dat wil de
Nationale R. K. Commissie voor Jeugdwerk
loozenzorg haar zegenrijken arbeid blijven door
zetten voor de eerstvolgende jaren, uit andere
bronnen dan tot nu toe deze gelden verkregen
dienen te worden.
In de vergadering van de Nat. R. K. Com
missie voor Jeugdwerkloozenzorg van 1 Juni
1935 werd onder algemeene instemming het plan
geopperd tot het houden van een nationale in
zameling onder katholieken ten bate van het
jeugdwerkloozenwerk, en wel aan de huizen.
Onder volledige goedkeuring en instemming
van het Nederlandsch Episcopaat werd door
deze commissie een aanvang gemaakt met de
voorbereiding dezer inzameling. De afdeelings-
besturen der stands, en jeugdorganisaties wer
den aangezocht tot de vorming van een plaat
selijk comité van aktie over te gaan.
Van zeer vele geestelijke en wereldlijke auto
riteiten werd toestemming verkregen tot het
plaatsen van hun naam bij het Comité van aan
beveling terwijl de meeste hoofdbesturen van
sociale en jeugdorganisaties deze actie goed
keurden en hun volledigen steun beloofden.
Zoo moet deze Nationale Inzameling onder
Katholieken ten bate van ons Jeugdwerkloo
zenwerk slagen!
Mits ook onze Katholieken bij de inzameling
aan huis door middel van bonnen hun offertje
bijdragen.
Ontvreemd werden o.m. eenige gouden en zil
veren sieraden (eere-teekens), alsmede een
bedrag van f 40.
In verband hiermede werd Woensdag de 20-
jarige R. uit Maastricht gearresteerd en na
verhoor konden achtereenvolgens nog aange
houden worden J. G., Th. R„ J. K., F. R. en
L. Ph., allen van 18 tot 20 jaar oud en wonen
de te Maastricht.
Zij bekenden de inbraak met diefstallen te
hebben gepleegd bij H. in het Villapark en in
het tramstation te Maastricht.
R. bleek bovendien nog debet te zijn aan
een diefstal van een rijwiel ten nadeele van B.
Er zijn echter ernstige aanwijzingen, dat zij
ook andere te Maastricht gepleegde strafbare
feiten hebben gepleegd. Het onderzoek wordt
in verband daarmede voortgezet.
Na afloop hiervan zullen zij ter beschikking
van de justitie gesteld worden.
Den laatsten tijd werden in de omgeving van
Maastricht meerdere diefstallen met braak ge
pleegd, waaraan Vrijdag de politie te Maastricht
een einde heeft gemaakt door een zestal jeug
dige personen te arresteeren.
De laatste door hen gepleegde inbraak werd
hun noodlottig.
In den avond van Zaterdag j.l. werd tijdens
de afwezigheid der bewoners ingebroken in de
villa van H. in het Villapark te Maastricht.
De jaarvergadering van den Nat. Hanzebond
van Sigarenwinkeliers zal dit jaar te 's Herto
genbosch worden gehouden en wel op Woens
dag 25 September a.s. in Hotel Noord-Brabant,
aanvang 10% uur.
Aan deze vergadering wordt verbonden een
officieele ontvangst van hoofdbestuur en af
gevaardigden der af deelingen door het Ge
meentebestuur op het Stadhuis, des middags
te 12% uur, terwijl 's avonds te 9 uur een
aubade wordt gebracht door de Kon. Harmonie
,,'s Hertogenbosch" (dir. Joh. Wierts), gevolgd
door taptoe rondom de Markt.
Den tweeden dag staat op het program een
plechtige H. Mis in de parochiekerk van den
H. Antonius en H. Barbara; bezichtiging van
de Kathedrale Basiliek van St. Jan onder lei
ding van den burgemeester Mr. F. J van Lan-
schot, en 's middags autotocht door Brabant.
De agenda vermeldt o.m. behandeling jaar
verslagen, begrooting en bestuursverkiezing
(aftredend is de heer P. J. M. Luyke te Rot
terdam, die zich niet herkiesbaar stelt). Voorts
een inleiding van het Tweede Kamerlid v. d.
Putt over zijn plannen inzake een te stichten
Tabakcentrale, terwijl ook een zestiental voor
stellen van afdeelingen aan de orde komen.
Gelet op de bijzonder belangrijke agenda en
de interessante attracties, aan het twee-
daagsch verblijf in Den Bosch verbonden, mag
verwacht worden, dat ook vele leden (niet-
afgevaardigden) naar Den Bosch zullen gaan.
Naar aanleiding van het onderzoek naar de
daders van de berooving van twee Italianen
in een Haagsch hotel, waarbij zij zich voor
rechercheurs uitgaven, is de vermoedelijke me
deplichtige H. K. uit Amsterdam overgebracht
naar het Huis van Bewaring te Den Haag.
De portier van het hotel heeft H. K. her
kend als den man, die op de gang van het
hotel was blijven staan, terwijl de anderen bij
de Italianen naar binnen gingen.
De „Lijster" is op de "uitreis te Jodhpoer ge
land.
(Bijzondere correspondentie)
De incidenten in de Kamer van Afgevaar
digden, die tot een regelrecht vuurge
vecht leidden, hebben opnieuw de aan
dacht op Mexico gevestigd en op de belangrijke
gebeurtenissen, die er zich in de laatste maan
den hebben afgespeeld. Die gebeurtenissen zou
men kumien samenvatten in deze enkele, maar
veelbeteekenende woorden; Einde van het re-
giem-Calles, begin van de periode-Cardenas.
Het is niemand onbekend dat de socialisti
sche dictator Calles jarenlang in de Mexicaan-
sche republiek de volstrekte macht uitgeoefend
heeft. Dat zijn heerschappij een zegen voor
het land geweest is zal geen onbevooroordeel
de kunnen zeggen. Tijdens het Callistische be
wind is Mexico een staat gebleven en zelfs
meer en meer geworden waar het politieke
onweer nimmer van de lucht was. Een lange
reeks bloedige troebelen heeft de Calles-perio-
de gekenmerkt. En het economische leven, wel
verre van zich te ontplooien, is steeds dieper in
het moeras geraakt.
Verwondering behoeft dat niet te wekken. De
Mexicaansche ellende vindt haar oorzaak in de
revolutie, die de ont-Roomsching van Mexico
tot hoogste doel had. Calles, socialist, anti-cle-
ricaal, „verlichte geest", was er overtuigd van
dat hij het geluk der Mexicanen slechts zou
kunnen verzekeren als hij tot ónt-Katholisatie
van het land en zijn bewoners zou kunnen
geraken. En hij heeft, zijn overtuiging getrouw,
inderdaad alles gedaan om het Katholicisme
op Mexicaansch grondgebied het bestaan on
mogelijk te maken. Hij begon met een natio
nalisatie van de geestelijkheid, vervolgde met
de opheffing der confessioneele scholen en
eindigde met de. sluiting van het meerendeel
der kerken; de enkele aan den eeredienst ge
wijde gebouwen, die open mochten blijven, zijn
in aantal volstrekt onvoldoende. Uitingen van
geloofsleven werden allerwegen zoo goed mo
gelijk belet. Sectarische wetten, die den steun
en instemming hadden van het „verlichtepro
letariaat", maar afgekeurd werden door allen,
die zich in het bezit van eenige beschaving
verheugen, werden het volk opgelegd.
Georganiseerde benden, de beruchte Rood-
hemden, onder opperleiding van Garredo Ca-
nahal, bijgenaamd „de Kannibaal", maakten
van iedere samenkomst van geloovigen gebruik
om een slachting aan te richten. De onmen-
schelijke daden der Roodhemden werden wel
iswaar officieel afgekeurd, maar Canahal wist
maar al te goed dat Calles en zijn hoorigen
hem achter de schermen toejuichten.
Calles' macht steunde op het leger en op
het proletariaat, dat in den president-dictator
een bevrijder zag. Zoo waande Calles zich on
overwinnelijk. Na zijn aftreden als president
bleef hij niettemin in werkelijkheid de macht
uitoefenen. Obregon was hem volkomen toe-'
gedaan en toen deze vermoord werd kostte het
Calles geen moeite hem te floen opvolgen door
een president, die niet meer dan een „zaak
waarnemer" was. Iedere president, die niet
in alles den Almachtige gehoorzaamde, ver
loor zijn positie. Zoo verging het in 1932 Ortiz
Rubio en daarna generaal Rodriguez, die ver
leden jaar door Lazaro Cardenas opgevolgd
werd.
Maar met Cardenas is in de Mexicaan
sche historie een nieuwe periode aan
gebroken. Ziekte heeft de energie van
den thans reeds bejaarden dictator verslapt,
de dood van zijn echtgenoote heeft Calles sterk
aangegrepen en bovendieft begon hij conserva
tieve inzichten te ontwikkelen. Het anti-cle-
ricalisme is Calles' stokpaardje gebleven, maar
op ieder ander gebied wenschte de dictator
kalmte en rust, zooals zooveel bejaarde lieden
verlangen die rijk zijn en niets meer aan het
leven te vragen hebben.
Cardenas evenwel is een jonge man, eer
zuchtig en niet van een zekere mate van in
telligentie ontbloot. Hij heeft indertijd, toen
Calles' zon in het zenith stond, zeer goed be
grepen, dat openlijk in verzet komen zijn on
dergang zou zijn, maar even duidelijk heeft hij
thans ingezien dat Calles' geestelijke en licha
melijke aftakeling hem een prachtige kans bo
den zich aan den greep van den meester te
ontworstelen.
Met groote voorzichtigheid is Cardenas te
werk gegaan. De ervaring van het verleden
had hem geleerd, dat hij zijn macht niet zou
kunnen vestigen met hulp van de ontevredenen
en de vervolgden. Om Calles en zijn verminde-
fende macht met succes te kunnen bestrijden
was het zaak zich vooruitstrevender dan de
oude dictator te betoonen. Daarom wendde hij
zich resoluut naar links. Hij wilde de man zijn,
die „de revolutie voortzet en de toorts van het
nieuwe licht overneemt uit de handen van hem,
die thans niet meer de kracht bezit haar zoo
hoog te heffen als voor land en volk wen-
schelijk en noodzakelijk is."
Om zijn positie onaantastbaar te maken
heeft Cardenas er in de eerste plaats voor ge
zorgd het leger op zijn hand te krijgen. De
steun van het leger, dat wil zeggen: van -de
generaals, beteekent in Mexico voor een pre
sident alles, of bijna alles. Dien steun heeft
Cardenas zich ten volle weten te verwerven.
Het uitbreken van sociale troebelen, ernstige
stakingen, die Calles afkeurde, verschafte Car
denas een nieuwe troef in zijn spel. Calles' boo
ze woorden tegen hen, die tot staking hadden
aangezet, wekten de ontevredenheid der ar
beiders, maar het parlement sprak nog eens,
voor de laatste maal, zijn vertrouwen in den
ouden tyran uit en ook in handelskringen
werd Calles' houding zeer gunstig beoordeeld.
Maar Cardenas voelde zich reeds sterk ge
noeg Calles te weerstaan. De president eischte
het aftreden van het geheele kabinet en kon
digde aan dat hij voornemens was ministers te
benoemen, die zijn vertrouwen bezaten. Het ge
heele land begreep onmiddellijk dat Cardenas
alleen zou boud durfde spreken omdat hij van
den steun der gewapende macht zeker was. De
politie van Mexico-City begreep het zóó goed,
dat zij op 16 Juni toeliet dat de Katholieken
in de straten der stad een demonstratie tegen
Calles hielden. Dat zou zij nimmer toegestaan
hebben als zij er niet van overtuigd geweest
ware, dat Calles' zon óp het punt was onder te
gaan. Calles zelf begreep óók dat hij de gene
raals niet meer op zijn hand had en evenzeer
dat hij zonder hun steun machteloos was. Hij
verliet de hoofdstad en trok zich op zijn land
goed terug. In vijf dagen was een regiem ver
nietigd, dat acht jaar lang onaantastbaar ge
acht was.
Van dit oogenblik af begint de periode-
Cardenas. Wat is er van den jeugdigen
eerzuchtigen generaal te verwachten?
Welke hervormingen zal hij tot stand bren
gen? Is er verzachting te verwachten van de
wetten, die het Katholieke deel der bevolking
zoo zwaar en wreed getroffen hebben?
Men zou verkeerd doen in dit opzicht eenige
illusie te koesteren. Cardenas' ministerie is,
zooals van zelf spreekt, voornamelijk uit krijgs
makkers, generaals, samengesteld. Al zijn trou
we vrienden hebben in den vorm van een por
tefeuille hun belooning ontvangen. De strijd
tegen de Callisten is met groote energie inge
zet. Calles zelf, zich in Mexico ongetwijfeld
niet veilig achtend, heeft naar Californië de
wijk genomen, waar hij geduldig afwacht of
de omstandigheden zich in zijn voordeel zullen
willen veranderen. Calles' zoons zijn bij gele
genheid van de verkiezingen van Nuovo Leon,
volkomen verslagen en Canahal, leider der
Roodhemden, is de oorlog verklaard. Maar voor
de rest is Cardenas van plan alle anti-religieu
ze wetten in vollen omvang te handhaven. Op
30 September zullen alle kerken, tempels, semi
naries, godsdienstige colleges, kloosters, bis
schoppelijke paleizen enz., benevens alle geld
sommen en andere bezittingen, die kerkelijke
en godsdienstige instellingen mochten bezitten,
genationaliseerd worden. Alle desbetreffende
processen die thans hangende zijn, zullen met
ingang van denzelfden datum, beëindigd ver
klaard worden. Cardenas heeft er niet aan ge
dacht deze wet op te schorten of te herzien;
hij heeft haar zonder aarzelen van zijn hand-
teekening voorzien.
Wat er hierna gebeuren zal is duidelijk. De
„genationaliseerde" gebouwen zullen de gees
telijkheid op zekere voorwaarden gedeeltelijk
in bruikleen worden afgestaan. Gratie aan ver
bannen prelaten zal wellicht verleend worden,
maar ieder geval zal afzonderlijk behandeld
worden.
Hoe lang Cardenas zich zal kunnen handha
ven hangt voornamelijk van zijn persoonlijke
handigheid af. Als hij den steun van het leger
behoudt en zich geen machtige vijanden maakt,
zal hij ongetwijfeld het einde zijner presiden-
tieele periode kunnen bereiken. Maar in een
land als Mexico zijn altijd verrassingen moge
lijk.
Wij deelen aan de deelnemers
van onzen Kleeftocht mede, dat wij
Zondagmorgen omstreeks half ne
gen, dank zij de welwillende mede
werking van den Zeereerw. Rector
W. v. d. Hengel, de H. Mis zullen
bijwonen in de kapel van de R. K.
Kweekschool St. Joseph te Zeist.
Donderdagavond kwamen ongeveer 150 bloem
bollenexporteurs op Duitschland in „de Witte
Zwaan" te Lisse bijeen, teneinde te vernemen,
waf met de actie is bereikt.
De heer Charles Hulsebosch, die de vergade
ring leidde, drukte zijn tevredenheid uit over
de opkomst. Spr. deelde mee, dat tengevolge
van de bespreking, die het Protest-Comité
Maandag had met het Crisis Uitvoer Bureau
(CUB) nog dienzelfden dag twee heeren van
dat, Bureau naar Haarlem zijn gegaan om de
geopperde grieven te onderzoeken. Dit onder
zoek werd Dinsdag persoonlijk door den direc
teur van het CUB voortgezet, waarna de Pro
testcommissie werd uitgenoodigd Woensdag in
Den Haag te komen. Daar werd medegedeeld,
dat de grieven diepgaand waren onderzocht
en gerechtvaardigd bevonden, terwijl werd toe
gezegd, dat naast de bestaande verdeeling een
aanvullende zou plaats vinden, waarbij bijna
alle gedupeerden gebaat zullen zijn. De direc
teur van het CUB deelde verder mede, dat het
overleg van de Hollandsche Commissie te Haar
lem met belanghebbenden niet was geschied,
zooals dat door Den Haag gewenscht was en
dat dit overleg in de toekomst anders zal
plaatsvinden.
Wat de resultaten betreft kan dus van een
succes worden gesproken.
Uit de vergadering werd de handelwijze van
de Holl. Comm. te Haarlem sterk afgekeurd,
wijl vele bedrijven indien deze actie niet
ware ontplooid zouden geschaad zijn, ter
wijl slechts enkelen voordeel hadden genoten.
Geconstateerd werd, dat het bestuur van
Groep III van den Bond van Bloembollenhan
delaren niet handelend is opgetreden, daar de
actie van het Protestcomité in feite had lAoeten
uitgaan van dat bestuur.
Uit de vergadering werd dank gebracht aan
het Comité voor zijn bemoeiingen, waarna ten
slotte de voorzitter voor de ondervonden mede
werking dankte.
Z. H. Exc. de Coadjutor van Utrecht Mgr. Dr.
J. de Jong, titulair-Aartsbisschop van Rusio
heeft heden in de kapel van het Theologicum
te Warmond de volgende H.H. Wijdingen toe
gediend.
De H. Wijding van het Diaconaat aan de
Eerw. Heeren: G. A. Beek, J. J. Betjes, A. F.
J. L. v. d. Boog, J. Breedveld, F. I. P. v. Buchem,
F. A. v. d. Burg, A. W. A. Danckaarts, Th. G.
Drost, H. A. W. v. Egmond, B. A. Emmelkamp,
C. J. Graaf, F. Grent, H. L. Groeneveld, J. A.
M. ten Hengel, J. J. Hetem, G. J. Hoogervorst,
G. Jongkind, H. J. Kooyman, P. J. Kraakman,
W. J. F. de Lange, J. G. Louter, P. J. M. Mat-
thijsen, W. J. J. J. M. v. Niekerk, J. de Nijs, G.
v. d. Poel, J. J. M. A. M. v. Rek, A. A. A. Rik-
kers, H. J. A. Roosen, Th. J. M. Ruiter, A. A. M.
Sanders, J. A. M. Schmidt, C. Stet, S. M. M.
Steur, N. Tromp, W. G. Vet, M. J. Wenners, A.
A. M. Wentholt, C. P. de Wit, M. J. M. Wuyster;
en de eerste 2 kleine Wijdingen aan de Eerw.
Heeren: J. A. M. Adrichem, L. J. Beugelsdijk,
P. A. v. d. Bosch, J. P. Th. Deroy, J. G. v. Dijk,
A. H. Duyvestijn, P. M. E. v. Fisenne, G. Fran
ken, G. J. M. ten Have, E. R. C. M. Klaver, F.
L. Kok, F. J. C. Langelaan, C. A. J. Netten, A.
C. Pielage, J. M. Th. Reiber, C. M. J. Schutte
laar, J. A. Solleveld, J. v. d. Stap, Th. J. Steen-
land, W. J. A. Switzar, H. G. Tuin, J. J. Tulp,
A. L. Umans, F. C. Verheul, C. Visser, J. H. M.
v. d. Vliet, L. Voets, P. M. Vogelezang, C. A. v.
d. Voort, H. G. C. Wensveen, P. J. Zoutenbier.
Zondag, 22 September, zullen laatstgenoemde
Eerw. Heeren de laatste twee kleine w'ijdingen
ontvangen.
Heden heeft Z. H. Exc. Mgr. A. F. Diepen,
Bisschop van 's-Hertogenbosch, in de kapel van
het Groot Seminarie te Haaren de volgende
H.H. Wijdingen toegediend:
De vier mindere orden aan den Eerw. Heer
J. W. J. Vetwiel, theologant van het Groot-
Seminarie te Haaren.
Het H. Diaconaat aan de Eerw. Heeren C. J.
J. van Acht, M. P. A. van Asten, A. A. J. Ber-
tens, J. J. P. van Boxtel, C. M. I. Brans, J. J. Don
kers, H. J. W. v. Duren, C. M. v. d. Eerden, W.
L. M. v. Helden, A. G. H. Laureijssen, P. J. A.
v. Luyck, C. A. M. v. Mil, G. H. Niesen, R. J. H.
J. van Oers, M. A. P. J. Oomens, C. A. A. v.
Roestel, C. J. A. v. Roestel, G. W. J. Roothans,
C. J. H. de Rooij, M. C. J. M. Schoenmakers,
A. H. Sigmans, H. J. J. Simkens, S. J. Sleegers,
V. M. J. Tilman, F. M. J. Tilman, P. A. v. a.
Velden, A. J. L. Verhoeven, I. J. Vogels en F.
P. M. Werner,, theologanten van het Groot Se
minarie te Haaren;
aan de Eerw. Fraters Albertus Sluis, Joannes
van Duijnhoven, Albertus Zwart en Henricus
Wentholt, va,n de Orde der Kruisheeren;
aan de Eerw. Fraters Augustinus Vaes, Alber
tus Smal, Alphonsus Houben, Ignatius Löb en
Willebrordus van Dijk, van de Orde der Trap
pisten te Tilburg.
Z. H. Exc. Mgr. A. F. Diepen zal in de a.s.
week alléén Vrijdag en Zaterdag audiëntie ver
leenen.
i T r
Voor verkeer,
dat den agent
van achteren
nadert.
Voorverkeer, dat
den agent van
voren en achteren
nadert.
Voor verkeer,
dat den agent
van voran
nadert.
r
