Zoekt gij betrouwbaar j
Personeel?
Het Jodenvraagstuk na het
Congres van Neurenberg
Plaats dan een „Omroeper
voor 80.000 gezinnen
Het jaarlijksch koninklijk bezoek aan de hoofdstad. Een landboawfeestdag te Purmerend.
EEN MEER DRAAGLIJKE
VERHOUDING
VRIJDAG 27 SEPTEMBER I93S
I
Biljartfabriek „Monarch"
NUTRICIA-
KINDERMEEL
(Shamponellct
iinimnMnnntmrannnminniininnnininnmminnnnnniinminMinninnnnninninnnniiinnminii
rt I
§g
mm
Kermis in Volendam. De zweefmolen geniet de onverdeelde belang
stelling van jong en oud
Uitsluiting der Joden van het bur
gerrecht is een novum, is een
daad met revolution-
nairen inslag
Opleving van het
Zionisme
A-vanVALKENBURG'S
-I -LEEUWARDEN-
Fa. J. Elsenburg - Amsterdam
MARIETTE SERLê
Int. Recherche- en Inf. Bureau „Hommes"
-tftt0R5T-DEN-ï
ANNEX CHEMISCHE WASSCHERIJ
WILLIAM'S
Met veel liefde en zorg behandelt het meisje de druiven, gekweekt in een broeikas
Aan bekomen verwondingen
overleden
De K. L. M.-tariefsverlaging
BOEK EN BLAD
RETRAITEN
De Thabor, Rotterdam
Dames.
FOTOREPORTAGE
H. M. de Koningin en H. K. H. Prrn*ei Juliana brachten tijdens haar verbhjf in de hoofdstad Donderdagmiddag een bezoek
aan het Diaconie -Weeshuis der Nederduitsch Hervormde Gemeente. De vorstelijke bezoeksters bij aankomst voor het gebouw
De eerste Bossche paardenmarkt
werd Donderdag door den bur
gemeester, mr. F. van Lanschot
geopend. De populaire burger
vader in een geanimeerd gesprek
met een paardenkoopman
irtflT
l-G
Als onderdeel van den landbouw-feestdag te Purmerend werd Donderdag
morgen de jaarlijksche veetentoonstelling gehouden, waarvan hierboven een
aardig detail
Een folkloristisch spel, .De bruiloft van Dirk en Jantje', werd Donderdag ter gelegenheid
van den landbouw-feestdag te Purmerend opgevoerd. Een aardig kijkje aan de bruiloftstafel
«Bijzondere correspondentie uit Berlijn)
Een belangrijke episode van de geschie
denis der Joden in Duitschland is ten
einde. In den loop van de negentiende
eeuw, in het liberaal-geestelijke en -politieke
proces, veelvuldig als „emancipatie" betiteld
werd de Jood tot vollen burger van den staat
waarin hij leefde, zonder onderscheid van de
overige burgers, met wie hij gelijke en evenveel
rechten en plichten deelde. Door de afkondi
ging van de wet op het staatsburgerschap,
welke in de Rijksdagzitting te Neurenberg
geschiedde, is aan dit tijdperk een einde ge
komen. Een onderscheid wordt gemaakt tus-
schen de staatsonderdanen en de Rijksburgers,
welke laatste kwaliteit niet meer door geboorte
verkregen wordt, maar verleend wordt aan den
mensch van Duitsch bloed. Een Jood kan dus
niet in het bezit komen van de nieuw gescha
pen waardigheid van Rijksburger.
Zooals zich laat denken heeft de afkondiging
dezer wet de Joden in Duitschland zonder uit
zondering zeer pijnlijk getroffen, al zijn de
reacties erop ook verscheiden. De Joden
zelf hadden zich overigens op deze wet
lang voorbereid, daar maanden tevoren lei
dende persoonlijkheden van den staat haar
reeds hadden aangekondigd. Het is slechts een
consequentie van het princiep van den rassen-
staat, dat reeds in vroegere wetten tot uit
drukking kwam, o.a. in de wet op den alge-
meenen militairen dienstplicht en op den alge-
meenen arbeidsdienstplicht, waarbij de Joden
op deze twee beslissende terreinen van staats
burgerlijke activiteit werden uitgesloten. Dit
grondwettelijk princiep is een volstrekt novum
in de grondwet-geschiedenis, het heeft een
waarlijk revolutionnairen inslag.
Het spreekt vanzelf, dat de rassenwetgeving
van Neurenberg de levensgrondslagen
van het Jodendom in Duitschland heeft
getroffen en in alle Joodsche gemoederen een
hevige, innerlijke beroering heeft teweegge
bracht. De Joodsche leiders zelve echter doen
tot hun ras- en geloofsgenooten een oproep tot
bezonnenheid en zelfinkeer, dat doen met
name zij, die sympathiseeren met het Zionisme.
En deze zelfinkeer leert hun de waarlijk
bittere les, dat de Joden in alle landen ten
slotte slechts objecten der wetgeving zijn. Hoe
hun positie in dien staat zal zijn, bepalen niet
zijzelve, maar degenen, die in den staat regee-
ren.
De erkenning van dit feit was 40 jaar geleden
ook een der essentieelste Srijfveeren voor die
moderne beweging onder de Joden, die ernaar
streeft, het Jodendom een nieuwen bestaans
vorm te geven, waarin de Jood weer subject
der geschiedenis wordt en overeenkomstig zijn
eigen aard kan leven. Dat is de diepere zin van
het streven naar de stichting van een Joodsch
vaderland in Palestina.
De Zionistische leiders in Duitschland wek
ken hun volgelingen dan ook op, de wetgeving
van Neurenberg niet politiek te zien, maar
realistisch en historisch: als een gebeurtenis
van enorme draagwijdte, waaruit de Joden
lessen moeten putten aangaande den bijzonde
ren aard van het Joodsch bestaan en over de
positie van het Joodsche volk onder de andere
volken.
Voor de Zionistische en ook de orthodoxe
(geloovige) Joden is de wet op de gemengde
huwelijken eigenlijk slechts inzooverre hard en
onaannemelijk als de Duitsche Joden erin be
stempeld worden tot een minderwaardige
minderheid. In de wet worden immers slechts
verboden huwelijk en geslachtelijk verkeer
tusschen staatsonderdanen van Arischen bloede
en Joden. Huwelijk en geslachtelijk verkeer
tusschen staatsonderdanen van Arischen bloede
met b.v. negers, worden er niet in verboden en
strafbaar gesteld.
Overigens zijn Zionisten en orthodoxe, ge
loovige Joden altijd even straffe tegenstanders
van de gemengde huwelijken geweest als thans
de nationaal-socialisten. De wet op de ge
mengde huwelijken treft vooral den liberalen
jood, die in Duitschland een veelvuldige ver
schijning was, zoo veelvuldig, dat daardoor vele
menschen uit de Joodsche gemeenschap ver
dwenen en het Jodendom in Duitschland in
gevaar kwam te verdwijnen. De liberale Jood,
die Westersche cultuur geabsorbeerd had en
door de Westersche cultuur geabsorbeerd was,
was uitermate geneigd tot het aangaan van een
gemengd huwelijk. Zoo verdween ook het
Jodenvraagstuk eenige eeuwen terug uit de
Spaansche maatschappij. Zij, die niet emigreer
den losten zich daar door gemengde huwelijken
in de inheemsche bevolking op. Vandaar dan
ook, dat de Joodsch-bewuste kringen in
Duitschland de laatste tientallen jaren tegen
het aangaan van gemengde huwelijken heb
ben geijverd. Door de wet op de gemengde
huwelijken worden dus vooral de liberale Joden
getroffen, daar er een radicaal eind wordt ge
maakt aan het liberalé tijdvak, waarin de
liberale Jood thuis was.
Wij spréken in deze beschouwing niet over
het christelijke standpunt inzake de Joden wet
geving. Alleen zij opgemerkt, dat voor de Kerk,
die met de nationaal-socialistische praktijk van
het rassenbeginsel niet mede kon gaan, een
huwelijksbeperking van den tot het Christen
dom bekeerden Jood niet kan aanvaarden.
Maar dat is, geloof ik, canonisch recht.
De Joden in Duitschland wenschen in
groote meerderheid niets anders dan een
draaglijke verhouding tot hun Duitsche
omgeving. Zij wenschen dit omwille van hen
zelf, maar zij willen ook niet, dat het Joden
vraagstuk conflictstof wordt tusschen Duitsch
land en de wereld daarbuiten.
Deze groote meerderheid meent, dat die
draaglijke verhouding op grond van vier pun
ten tot stand kan komen.
Ten eerste moet een difformatie van de
Joden achterwege blijven, overeenkomstig de
stelling, dat rassenscheiding minderwaardig
heid van vreemde rassen beteekent. Een hetze
als gevoerd wordt door „Der Stürmer", welke
het Joodsche volk zonder meer als een moor
denaarsvolk betitelt, zou achterwege moeten
blijven.
Ten tweede moet voor de Joden de mogelijk
heid blijven bestaan om zich in het vrije econo
mische leven te blijven bewegen, teneinde in
hun levensonderhoud te kunnen voorzien.
Ten derde moeten de Joden hun eigen cul-
tuurspheer mogen hebben, in het bijzonder op
het gebied van het schoolwezen en moeten zij
de mogelijkheid bezitten de cultureele en ethi
sche waarden van het Jodendom te verzorgen
en de nieuwe generatie voor haar toekomstig J
leven te vormen, in het bijzonder door een I
doelmatige omstelling in de beroepen en voor
bereiding op de emigratie.
Ten vierde behoort een geordende emigratie
der Joden, vooral van de Joodsche jeugd, door
de bevoegde instanties bevorderd te worden.
Dat er in althans drie van de vier punten
samenwerking tusschen de niet-liberale Jood
sche leiders en de leiding van den nationaal-
N.Z. Voorburgwal 177 - Telefoon 37689
Specialiteit in belastingvrije Tafelbiljarts
vanaf f 37,50
deskundig samengesteld.
SPRAAK- EN STEMVERBETERING
„Leelljke spraak: 'n groote handicap"
A'dam - Roelof Hartpl. 4 - Tel. 90001 S
MiiiïiiiiMiiiMiiniiimiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiifiiiu
VAN RIIN'S MOSTERD UTRECHT
(Oud Politie-Comm.) Amstel 8 b/d Munt. A'dam
Behandeling v. alle Rechtszaken. Advies 1.
Regeling Huwelijksvoorwaarden. Doeltreffende
ACTEN op elk gebied. - Voork. faillissementen.
re LEF:-ti
.terecht genoemd: de
Nederlandsche champagne.
Eén van het beroemde
Nederlandsche zestal van
WO LD Rl N G IDEMA N.V.
GRONIN G E N
voorstellingen voor alle festiviteiten
GOOCHELAAR, BUIKSPREKER
POPPENTHEATER
Middenweg 98, A'dam-O., Tel. 51107
socialistischen staat zal bestaan, is een moge
lijkheid, waarop verschillende verschijnselen
schijnen te wijzen. Hoewel het er overigens bi)
de nat. socialistische leiding wel niet zoo zeer
op aan zal komen, of de verhouding tusschen
het Duitsche volk en de Joodsche minderheid
draaglijk is voor deze laatste.
Dit laatste blijkt uit maatregelen, die nog in
de maak zijn, om den Joden de deelname aan
het vrije economische leven (punt 3) op z'n
zachtst gezegd, bezwaarlijk te maken.
Onzerzijds kunnen wij niets anders dan me
delijden hebben met de wederwaardigheden
van dit eens door Jahweh uitverkoren, thans
vaderlandiooze volk, welks in Duitschland le
vend deel tot een bestaan van uitgestootenen
veroordeeld is.
Hoogstwaarschijnlijk zal ook het Palestina-
probleem, tengevolge van de Duitsche wetge
ving, weer dringender aan de orde van den dag
komen.
De heer Nieuwenhuis, die Woensdagavond te
Olst tusschen de veerpont en een wagen be
kneld raakte, is in het ziekenhuis te Deventer
aan de bekomen verwondingen bezweken.
Het bericht van den 24sten September betref
fende de a.s. tariefsverlagingen bij de KLM op
de Zeelandlijn en den dienst op Kopenhagen en
Malmö, behoeft eenige verbetering. De tarieven
worden namelijk niet den lsten October ver
laagd, doch den 6den, dus met ingang van den
winterdienst.
„AN IT RA'S DANS", door Fannie
Hurst. Uitg.: H. P. Leopold's
Uitg. Mij. 's Gravenhage.
Het is een vreemd milieu dat Fannie Hurst
in dit boek beschrijft, 'n Geniaal piano-virtuoos
die om zijn kunst zoo ontzien wordt dat het
heele huishouden hopeloos in de war zou loopen
ais daar niet Anitra was, het frêle wezentje, dat
alle zorgen weglacht en met haar komische imi
taties voortdurend een sfeer van vreugde om
zich heen schept.
Bleef het tusschen deze twee figuren beperkt,
het boek zou te aanvaarden zijn, bij de neven
figuren echter treedt het sexueele en sensueele
zoodanig op den voorgrond en dit wordt door
de schrijfster zoo realistisch-rauw en met een
zeker welbehagen uitgestald, dat wij het werk
als contrabande moeten afwijzen.
„SVIZZERO!"
Bolt. Uitg.:
Groningen.
door Niklaus
J. B. Wolters.
Een jongensleven, met protestantsch christe-
lijken inslag, en uitgegeven met de bedoeling te
dienen tot schoollectuur in christelijke onder
wijsinrichtingen. Een strijdlustige natuur heeft
deze Zwitsersche knaap, dien we beschreven
zien met zijn fouten en tekortkomingen, ge
plaatst in een „moderne" omgeving. Van huis
weggeloopen komt hij tenslotte bij den Itali-
aanschen tunnelbouw voor den Jungfrau-spoor-
weg, doorstaat smaad, ziekte en staking met een
blij-eindigende verzoening. Dit leven in do
bergen heeft zijn bijzondere bekoring, en voor
het gestelde doel is het boekje aanbevelens
waardig.
„HET HUIS AAN DE HAVEN",
door Adri van Witzenburg.
Uitg.: H. Meulenhoff. A'dam.
Een ouderwetsch jongensboek, ja maar dan
in den goeden zin, d.w.z. een waar spanning in
zit, waarin avonturen te beleven zijn.
De stijl is hier en daar wat hoogdravend; wij
vermoeden echter dat de schrijver dit met opzet
gedaan heeft om de sfeer van geheimzinnigheid
wat aan te dikken en dat is hem dan gelukt.
Hier en daar is hij wat te simpel in zijn onder
brekingen, die de spanning moeten verhoogen.
Zoo schenkt mevrouw Hermans wel wat erg veel
kopjes thee. Dit neemt echter niet weg, dat 't
een spannend boek gebleven is, waar onze jon
gens zeker gretig naar zullen grijpen.
14—18 Oct.
19—22 Oct.
22—25 Oct.
27—30 Oct.
4— 7 Nov.
11—14 Nov.
18—21 Nov.
25—28 Nov.
303 Dec.
9—12 Dec.
15—18 Dec.
22—25 Dec.
28—31 Dec.
69 Jan.
12—15 Jan.
2023 Jan.
Meisjes.
Gehuwden.
Meisjes.
Leerlingen Mulo-School.
Ongeh. dames.
Meisjes.
Meisjes.
Jonge Tertiarissen St. Franciscus
e. a. deeln.
Verloofde meisjes.
Kloosterroepingen èn voor haar di#
meer godsdienstig willen leven.
Ongeh. dames.
Meisjes.
Gehuwden.
Meisjes.
Gehuwden.
