Zuid-Wester loeit over ons land
Algemeene mobilisatie in
Abessinië
Verkiezingen in het
Memelgebied
s
Het nieuws van heden
EEN ZENDER GESTOORD
Rede van Goebbels
EEN TELEGRAM VAN DEN
NEGUS AAN GENÈVE
Orkaan teistert
Cuba
DE BAROMETER
n
- i:
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 -TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per
post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM .-TELEFOON 13866
MAANDAG 30 SEPTEMBER 1935
Avondblad
EEN EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 19568
Op het IJselmeer is een zeiljacht
vergaan; een ander wordt
vermist
Hoofdstad geteisterd
Kootwijkzender gestoord
Zeiljacht vergaan
Lijk aangespoeld
In de hoofdstad
Laadboom en zeil geborgen
De Groningen VI" gezonken
Over binnen- en buitenlandsche
kwesties
Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^
minimi
De brand in het boven-
district Wapping
Nog steeds niet gebluscht
Z.H. de Paus naar het
Vaticaan terug
De eerste zitting van het nieuwe Spaansche Kabinet onder voorzitterschap van
Chapa/Priëta
Tengevolge van de omslachtige
methode hebben talrijke kie
zers Zondag hun stem niet
kunnen uitbrengen
Heden voortzetting der
verkiezingen
M«w.
mm
i li m
In verband met de Italiaansche
bedreiging kan de keizer de
mobilisatie niet langer
uitstellen
Volkenbondsraad weer
bijeen?
Mobilisatiebevel maakt wei
nig indruk in Rome
Italië en Engeland
DIT NUMMER BESTAAT UI7
TWAALF BLADZIJDEN
Meer dan honderd dooden
te Cienfugos
Wie trok de f ÏOO.OOOV
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 35 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
Een nieuwe depressie, welker nadering
Zaterdag reeds door de meteorologen
was waargenomen, is van de Golf van
Biscaye omhoog gekomen en heeft, na
dat Zondagmiddag tijdens het onweer
de wind van Z. O. naar Z. W. omsloeg,
waarbij gedurende vijf minuten een
windkracht van 17 Meter per seconde op
trad, in de avonduren een hevigen Z.W.
storm over ons land doen losbarsten,
waardoor opnieuw in vele gezinnen
angst en vrees is gebracht voor de be
trekkingen op zee.
Maar ook in steden en dorpen en de open we
gen loerde het gevaar; zoo gierde in de hoofd
stad de storm langs straten, grachten en pleinen,
zweepte hij in het havengebied het water tot
wilde golven op en joeg hij kort na negenen
zware regenvlagen voor zich uit.
De Filiaal Inrichting van het Koninklijk
Nederlandsch Meteorologisch Instituut te
Amsterdam noteerde tusschen 20.55 en 21.15
uur een windkracht van 19 Meter per secon
de, ongeveer de snelheid, welke de Z. W.
storm van 17 September behaalde en iets
zwaarder dan de N. W. storm van ver
leden week.
Havenpolitie, Geneeskundige Dienst en brand
weer waren paraat om onmiddellijk te kunnen
uitrukken naar die plaatsen, waar assistentie zou
worden gevraagd.
Tot kwart over tien Zondagavond was echter
alleen laatstgenoemde voortdurend in touw ge
weest. Ongeveer twintigmaal is de brandweer
uitgerukt voor kleine ongevallen, hoofdzakelijk
omgewaaide antennepalen en vlaggestokken be
treffende.
Alleen op den Sloterweg had de storm, ter
hoogte van perceel 781 een grootere vernieling
aangericht. Hier had hij namelijk een boom
ontworteld, welke terecht was gekomen op het
lichtnet, zoodat ook de Dienst van de G. E. W.
eraan te pas moest komen om de aangerichte
schade vele huizen in de omgeving waren
geruimen tijd van licht verstoken te herstel
len.
De A. V. R. O. is Zondagavond gedurende een
half uur gedwongen geweest te zwijgen, doordat
de 100 Kw.-zender te Kootwijk, waarschijnlijk
tengevolge van stormschade, defect is geraakt.
Het noodweer, dat te Kootwijk woedde, be
lette het zenderpersoneel een onderzoek in de
masten in te stellen. Men hoopte des nachts ge
legenheid te hebben het defect op te sporen en
te herstellen.
De storing trad om vijf minuten voor achten
op, doch reeds om half negen had men inmid
dels overgeschakeld op den onversterkten 10 Kw.-
zender welke overdag wordt gebruikt. Het pro
gramma kon hiermede verder vlot worden afge
werkt.
In den loop van den avond werd de hulp
van de Amsterdamsche gemeentepolitie inge
roepen voor een aantal in nood verkeerende
vaartuigen op het IJselmeer, welke deelgeno
men hadden aan de sluitingswedstrijden van
de Koninklijke Nederlandsche Zeil- en Roeiver-
eeniging.
Vijftien schepen kwamen in dezen wedstrijd
uit. Gezamenlijk werd de terugtocht naar Am
sterdam aanvaard. Door den plotseling opko
menden Zuid-Wester storm verrast werd de
groep uit elkaar geslagen en verspreid over het
woelige IJselmeer. De „Schollevaer", 'n boeier
van zestien meter lengte, eigendom van de fa.
Bruynzeel te Zaandam, bereikte om ongeveer
zes uur na een moeilijken tocht de Oranje
sluizen, met aan boord de bemanning van een
der kleinere vaartuigen, de „Fink II" uit Am
sterdam.
De „Schollevaer" had dit scheepje op sleep
touw genomen, doch vermoedelijk omdat de
afstand te kort gehouden was, stootte het
scheepje tegen den boeier aan. De boegspriet
brak met het gevolg, dat ook de mast over
boord slingerde. De inzittenden konden over
genomen worden, terwijl het vaartuig los
gelaten moest worden. Tegelijkertijd kwamen
eveneens verschillende andere vaartuigen bin
nen, w.o. de „Frida", van den voorzitter van
de Kamer van Koophandel, den heer Crone,
alsmede de „Fram" en de „Tarakan".
Op de Sixhaven ontving men inmiddels be
richt, dat de „Ondine" van notaris Jansen en
de „Ibis" van notaris Labberton, de haven van
Volendam binnengeloopen waren. Ook de
„Noorman", een boeier van vijftien M. lengte,
die door den heer Moes gecharterd was om
aan den wedstrijd deel te nemen en bestuurd
werd door den heer D. Groenhof, vond een
schuilplaats in de haven van Volendam. In
onzekerheid verkeert men nog over de „On
rust" van den heer Langenaar uit Baarn, waar
van om elf uur nog niets naders bekend was.
De gemeente-politie passeerde om zes uur
met twee booten, onder leiding van inspecteur
De Groot, de Oranjesluizen. Vier uur lang werd
het gebied tusschen het eiland Marken en den
vuurtoren bij Durgerdam met behulp van zoek
lichten afgezocht. Het eenige wat men vond
was een omgevallen jachtje, vermoedelijk het
wrak van de „Fink II", dat naar den dijk van
den polder IJdoorn was gedreven.
Van de „Onrust" werd echter niets gezien.
Verschillende informaties bij schippers lever
den evenmin resultaat op.
Zondagmiddag omstreeks zps uur is op de
punt van de Vliehors het lijk aangespoeld van
een naar schatting dertigjarigen man. Het is
overgebracht naar De Cocksdorp, waar het in
het lijkenhuisje is opgebaard. Men meent nier
te doen te hebben met het lichaam van een
schepeling, afkomstig van het op de Eierland-
sche Gronden liggende wrak. Men acht dit ver
moeden gewettigd, omdat de man slechts in een
flanel gekleed was, waaruit men afleidt, dat hij
getracht heeft de kust zwemmende te bereiken.
Het signalement van het slachtoffer luidt:
Lengte 1.80 meter, kort geknipt blond haar,
gaaf gebit, gezond uiterlijk, zwaar gebouwd, op
rechterarm is de Duitsche vlag getatoueerd.
Dit is dus het tweede lijk, dat na den storm
op de Waddeneilanden is aangespoeld. Het eer
ste spoelde eenige dagen geleden bij Oude
Schild op Texel aan land.
Tengevolge van den storm zijn te Amster
dam Zondagavond nog twee boomen omge
waaid, resp. op de Lijnbaansgracht en op het
Spui. Op laatstgenoemd punt kwam de boom
terecht op een geparkeerd staanden personen
auto, welke vrij ernstig werd beschadigd, ter
wijl tijdens het vallen ook nog de ruiten van
een aan de overzijde staande taxi werden ver
nield. Persoonlijke ongevallen kwamen niet
voor. De brandweer heeft beide boomen ver
wijderd.
Voorts is wederom in den rijweg van den
Hemweg, ter hoogte van het vroegere woon
wagenkamp een gat geslagen van 2'A bij 1 me
ter en met een diepte van eveneens 1 meter.
Ter voorkoming van ongelukken heeft de po
litie hier een paar posten geplaatst.
Het betonningsvaartuig van het Loodswezen
heeft Zondag een laadboom en een zeil van
het op de Eierlandsche Gronden vergane schip
geborgen.
De gegevens, waaruit zou kunnen worden op
gemaakt, welk vaartuig is gezonken, ontbreken
tot nu toe.
Tijdens den hevigen storm, die Zondagavond
op 't IJselmeer heeft gewoed, is de motorboot
„Groningen VI", van de GroningenLemmer
Stoomboot Maatschappij te Amsterdam, op
nog geen kilometer afstand van de haven van
Lemmer gezonken. Vermoedelijk is het schip
volgeloopen.
De „Groningen VI" is een motorboot van 133
ton. Het schip was Zondagmiddag te 4 uur
van Amsterdam naar Lemmer vertrokken. Aan
boord bevonden zich drie personen, te weten de
kapitein IJ. Piersma en twee knechts. Alle drie
zijn door de reddingboot van Lemmer gered
en aldaar binnengebracht.
Nader wordt nog gemeld:
In den afgeloopen nacht te omstreeks 12 uur
werden te Lemmer noodseinen gezien op on
geveer 4 K.M. bezuiden de haven. Er woedde op
dat oogenblik een hevige storm uit het Zuid
westen.
De motorreddingboot „Hilda" onder comman
do van schipper Kolk van de Noord- en Zuid-
Hollandsche Redding Maatschappij, vertrok on
middellijk uit de haven. Zij mocht er in slagen,
na eenigen tijd het gezonken motorschip te
bereiken. De machinekamer was vol water ge-
loopen. Toen de „Hilda" de boot bereikte, was
het schip reeds zinkende. De leden van de be
manning, in totaal drie personen, hadden zich
in den mast geborgen. Zij verkeerden in totaal
uitgeputten toestand en konden nog juist op
het nippertje gered worden.
De minister-president van Hongarije Goemboes (rechts) heeft een be
zoek gebracht aan minister-president Goering (naast Goemboes) met
wien hij aan een groote jachtpartij deelnam
BERLIJN, 30 Sept. Op een „Weermachts
bijeenkomst" op de renbaan te Karlshorst heeft
Rijksminister Goebbels gisteren een rede ge
houden, waarin hij verschillende kwesties van
binnen- en buitenlandschen aard besprak.
Hij verklaarde o. a., dat een volk slechts dan
in vrede kon leven, wanneer het zich uit eigen
kracht verdedigen kon. Het recht krijgt nie
mand geschonken, doch men moet het zich
weten te veroveren.
Het maken van schulden kan elke domkop,
doch voor schulden aflossen is de moed der
impopulariteit noodig. Dezen heeft de natio-
naal-socialistische regeering gehad, en geen
macht ter wereld kan haar ertoe brengen iets
te doen, dat de toekomst der natie kan scha
den. Ongetwijfeld heerscht, als gevolg van den
slechten oogst van verleden jaar hier en daar
levensmiddelenschaarschte, doch de nationaal-
socialistische staat zal middelen weten te vin
den om dit te verhelpen. Elke prijsstijging zal
in de komende weken en maanden op rigou
reuze wijze verhinderd worden
De huidige gespannen toestand eischt de vol
le kracht der natie. Daarom kan ondermijning
door religieuze twisten niet geduld worden. Het
zelfde geldt ook voor het Jodenvraagstuk. Dit
Zal door den staat opgelost worden. Wie na de
aanneming van de Joden wetten te Neurenberg
op eigen gelegenheid excessen pleegt, zal ter
verantwoording worden geroepen.
De komende winter stelt in verband met den
gespannen wereldtoestand hooge eischen aan
de buitenlandsche politiek. Goebbels verklaar
de o. a.: „Indien wij thans weerloos waren, zou
geen macht ter wereld kunnen voorkomen, dat
wij in den maalstroom van eventueele gebeur
tenissen zouden worden meegesleept. Thans be
rust onze zelf gekozen neutraliteit op de eigen
kracht der natie.
Omtrent de Memelkwestie verklaarde Goeb
bels, dat men in de geheele wereld niet meer
van recht kon spreken, zoolang in het ^femel-
gebied voor de oogen der geheele wereld het
recht met voeten getreden werd.
Indien het Duitsche volk gesloten bijeen
bleef, aldus besloot hij zijn rede, zou men de
moeilijkheden van den komenden winter onge
twijfeld overwinnen.
VERWACHTING: Matige tot krach-
tigen, tijdelijk stormachtige Zuidelijke
S tot Westelijken wind, betrokken tot
j= zwaar bewolkt, regenbuien, weinig ver-
andering in temperatuur.
H Hoogste barometerstand: 766.3 te Marseille
en La Coruna.
S Laagste barometerstand: 738.8 te
j= Seydisfjord.
Zon op 6.59 - onder 6.40 - Licht op 7.10
EE Maan op v.m. 10.16 onder n.m. 6.59
Eerste kwartier 5 October
LONDEN, 29 Sept. (A. N. P.) De groote brand,
die sedert Woensdag in de opslagplaats voor
koloniale waren in het Londensche havendistrict
Wapping woedt, is nog steeds niet overwonnen.
Men hoopt echter, nu de kelders ook in brand
zijn geraakt, dat het vuur spoedig geen voedsel
meer zal vinden.
Tot nog toe hebben 1400 brandweerlieden aan
het blusschingswerk deelgenomen. In den afge
loopen nacht stortte een gedeelte van den voor
gevel in. De stroom van gesmolten rubber, die
een halven meter hoog ligt, begint geleidelijk
hard te worden en heeft een lengte van 500 me
ter.
CASTEL GANDOLFO, 29 Sept. Officieel
wordt gemeld, dat Z. H. de Paus Maandag
middag van zijn zomerverblijf alhier naar het
Vaticaan zal terugkeeren.
MEMEL, 29 Sept. Ondanks de groote be
roering, die de laatste weken in het Memel-
gebied heeft geheerscht in verband met de
verkiezingen van heden, waardoor de aan
dacht der geheele wereld op het Memelge
bied is gevestigd, hebben zich Zondag geen
incidenten van emstigen aard voorgedaan.
Aangezien elke kiezer echter een blocnote
ontving met ruim 200 pagina's, waarvan elk den
naam van een candidaat bevatte, en elke kiezer
van deze blocnote 28 vellen met de namen van
zijn candidaten moest uitscheuren en in de stem
bus werpen, duurde de formaliteit zoo lang,
dat in de meeste stembureaux de ongeveer 1000
kiezers, die er moesten stemmen, niet aan de
beurt konden komen. In verband hiermee is op
het laatste oogenblik besloten, dat de verkie
zingen Maandag zullen worden voortgezet en
dat de stembureaux Maandagochtend te 8 uur
weer geopend zullen worden en open zullen blij
ven tot des avonds 6 uur.
Voor vele stembureaux zag men reeds vroeg
in den morgen lange files staan. In den na
middag bleek, dat lang niet alle kiezers, die
voor de stembureaux stonden te wachten, van
daag nog aan de beurt zouden komen.
Volgens berichten uit Duitsche bron waren
er enkele uitzonderingen onder de kiezers, die
slechts vijf minuten noodig hadden om hun
stem uit te brengen, doch zou de meerderheid
ruim een kwartier noodig hebben gehad. Vol
gens deze berichten zouden de Litauscbe politie-
fïfm V f<-;>3
WsSas
m -uVc^-
W* v Vr/'-
Verkiezingsreclame in het Memelgebied
ambtenaren ook niet hebben toegestaan, dat
gebrekkigen of ouden van dagen per auto naar
het stemlokaal werden gebracht of dat zij bij
het uitbrengen van hun stem geholpen werden.
Volgens berichten van Litausche zijde zouden
leden van de Duitsche eenheidslijst in de stem
lokalen te Juknaicisi en Aglonenai door pro-
voceerend optreden onlusten hebben veroor
zaakt.
Van Duitsche zijde wordt nog verklaard, dat
In tal van stemboekjes de volgorde der candi
daten niet in orde was, zoodat kiezers daar
door in de war werden gebracht, terwijl in som
mige boekjes de namen van enkele candidaten
zouden hebben ontbroken.
Algemeen is men van meening, dat de aan
wezigheid van buitenlandsche waarnemers,
grootendeels leden van het diplomatieke en
consulaire corps te Kowno, ten zeerste heeft
bijgedragen tot het uitblijven van onlusten en
het tegengaan van misstanden en overtredin
gen.
LONDEN, 29 September. Naar uit Addis
Abeba gemeld wordt, heeft de Keizer van
Abessinië in een telegram aan den Volken
bond verklaard, dat hij een algemeene mo
bilisatie niet langer meer kan uitstellen met
het oog op de voortdurende versterking van
het Italiaansche leger in Oost-Afrika.
In het telegram staat verder:
„Aangezien wy den vrede toegedaan zijn, zul
len wy voortgaan met den Volkenbond samen
te werken, in de hoop, dat een vreedzame rege
ling in overeenstemming met het Volkenbonds
handvest bereikt zal worden. Wij moeten echter
de grootste opmerkzaamheid van den Volken
bondsraad vestigen op den toenemenden ernst
van de Italiaansche bedreiging en de agressie,
die gelegen is in het voortdurend zenden van
versterkingen en de andere oorlogsvoorbereidin
gen. Wij moeten den Volkenbondsraad verzoeken
zoo spoedig mogeiyk alle voorzorgsmaatregelen
te nemen tegen den Italiaanschen aanval, wy
herhalen onze verzekering steeds met den Vol
kenbond te zullen samenwerken."
Uit Genève wordt in verband hiermede
gemeld, dat de secretaris-generaal van den
Volkenbond, Avenol, dit telegram ontvangen
heeft en het na overleg met Litwinow heeft
doen toekomen aan alle leden van den Vol
kenbondsraad. In Genève acht men het
waarschijnlijk dat een zitting van den Vol
kenbondsraad büeengeroepen zal worden.
Aangezien de Commissie van Dertien in feite
den Volkenbondsraad vormt (met uitzondering
van Italië en Abessinië) is het mogeiyk den
Raad terstond bijeen te roepen. Eden bevindt
zich nog in de omgeving van Genève. Laval is
weliswaar afwezig, maar Frankrijk zou door
Massigli kunnen worden vertegenwoordigd.
In Volkenbondskringen wijst men er op, dat
het noodzakelijk is, een aantal Volkenbonds-
waamemers naar Abessinië te zenden voor het
vaststellen van de verantwoordelükheid voor een
aanval. Deze kwestie wordt thans nog steeds
door de Commissie van Dertien overwogen.
Te Rome verklaart men, aldus Reuter,
dat de officieele aankondiging der Abessini-
sche mobilisatie ongetwyfeld het begin der
militaire actie zal verhaasten. Grooten in
druk heeft het bericht in Italië niet ge
maakt, aangezien de openbare meening er
reeds sedert verscheiden dagen op was
voorbereid.
Volgens een door de Parijsche „Matin" uit
Rome ontvangen bericht zou het sein tot den
Italiaanschen opmarsch reeds midden der vol
gende week te verwachten zyn.
Intusschen gaan de troepentransporten naar
Oost-Afrika in ijltempo voort. Gisteren zijn
niet minder dan 10.000 man uit de Italiaansche
havens vertrokken. Vandaag hebben zich nog
maals 9000 man ingescheept. Verder zijn heden
300 verpleegsters naar Eritrea scheep gegaan.
Het aantal der in de afgeloopen tien dagen ver
trokken strijdkrachten wordt geraamd op
50.000 man.
Omtrent de aangekondigde „volksmobilisatie"
verluidde heden, dat deze zal worden afgekondigd
op den dag, voorafgaande aan dien waarop de
troepen in Oost-Afrika het bevel tot den op
marsch zullen krijgen.
In vooraanstaande Engelsche kringen te Ge
nève acht men den algemeenen toestand door
het telegram van den Negus inzake de mobili
satie in Abessinië niet gewijzigd.
LONDEN, 29 September (A. N. P.) Naar uit
Addis Abeba gemeld wordt, is het Italiaansche
consulaat in Harrar gesloten. In de Abessini-
sche hoofdstad ziet men hierin een uiterst ern
stig voorteeken.
Nu de Italiaansche consul uit Harrar is ver
trokken is er nog slechts een Italiaansche Con
sul in Abessinië en wel te Adoua, maar deze
zal ook wel spoedig worden teruggeroepen.
LONDEN, 30 Sept. (Reuter). Ten aanzien van
de officieele Italiaansche verklaring, welke Za
terdag gericht werd tot het Britsche volk, bui
ten de Britsche regeering om, schrijft de „Daily
Telegraph", dat hierop geen antwoord zal
worden gegeven.
Engeland vreest geen schending van de Brit
sche rechten in Ethiopië, zijn rechten daar zyn
algemeen bekend en nauw begrensd en niet
daarom, doch om verder gaande internationale
gronden ontwikkelde Engeland zyn politiek te
(Genève.
De Turksche generaal Wahib Pascha is
door den Negus benoemd tot opperbe
velhebber van de Abessinische troepen
aan het Zuidelijk front
De Negus zegt in een telegram aan Genève
de mobilisatie niet langer te kunnen uitstellen.
De Britsche antwoordnota aan Frankrijk ge
publiceerd.
De verkiezingen in het Memelgebied zyn vast.
geloopen. Wegens de omslachtige methode is
men Zondag niet klaar gekomen. Heden wor
den de verkiezingen voortgezet.
Orkaan teistert Cuba; meer dan honderd dooden
te Cienfugos.
De storm teistert opnieuw ons land.
Aanvaring op de Noordzee; Grieksch stoom
schip ernstig beschadigd.
Auto op onbewaakten overweg gegrepen; zes
inzittenden ongedeerd.
Ernstige autobotsing bij Muiden.
Osendarp wint te Düsseldorp de 100 en 200 me
ter hardloopen.
Het R. K. F.-elftal wint den mïssiewedstrijd van
Rotterdam met 70.
I. V. C. B.-competitie; Kerkrade klopt Geleen.
Dongen verliest van Mevo. Quick klopt
Vosta.
O
HAVANA, 29 Sept. (Reuter). Tengevolge
van den orkaan, die een gedeelte van het
eiland Cuba, met name de provincies Ma-
tanzas, Santa Clara en Camaguey, heeft
geteisterd, zijn een groot aantal slachtof
fers te betreuren.
Het aantal dooden in de stad Cienfugos be
draagt meer dan honderd, dat der gewonden
eenige honderden, terwijl ongeveer duizend hui
zen werden vernield.
De havenplaats Casilda zou geheel zijn ver
woest door stormvloeden.
Er zijn 300 geneesheeren naar de geteisterde
streken gezonden.
De orkaan richt zich thans, na het zuideiyk
gedeelte der Amerikaansche oostkust te heb
ben bedreigd, naar de Bermuda's.
In de vijfde klasse der Staatsloterij is de
hoofdprijs van 100.000 heden gevallen op
nummer 12501.
Stand op Maandag 1 uur n.m.: 753.0
.Vorige stand: 7605
