Succes en échec voor Mussolini
D
Corporatiën in den Staat
K.R.O. zet jubileumviering in
de schande van adoea
Trein ontspoord
bij Haarlem
REDE PROF. ROMME
HERDENKINGSREDE VAN
PASTOOR PERQUIN
MAANDAG 7 OCTOBER 1935
Een warnet van tegen-
strijdigheden
hun
v<%e:
■hilli;
DE waalbrugwerken
TE NIJMEGEN
lippij Iers op één na verwijderd
Geen varkens geslacht
Als protest tegen de verhooging
der crisisheffing
DE JODENVERVOLGING
IN DUITSCHLAND
Een gebed voor de Duitsche Joden
en hun vervolgers
(Ingezonden Mededeeling
Er deden zich geen persoonlijke
ongelukken voor
Schuld van ploegbaas
Een delegatie van Poolsche oud-strijders heeft op de Fransche slagvelden, waarop
ook. zij gestreden hebben, een urn aarde verzameld welke naar het graf van Pil-
soedski zal worden overgebracht
Waarborg der autonomie door op
name in de wetgevende
lichamen
Synthetische gedachten
Het zal voor de katholieken een
eer zijn, nu de kroon op hun
eigen werk te zetten"
Geslaagde uitzenddag
Uitbreiding noodig
Jubileum-revue
Verleden en toekomst
Plotseling schatrijk
geworden
Doodarme boerenknecht erft drie
ton van zijn baas
Doodelijke ongevallen
v te Rotterdam
Onoplettendheid kost drie men
schen het leven
Doove man aangereden
Motor tegen tram
GEVAARLIJK OPLICHTER
AANGEHOUDEN
Bij zijn arrestatie droeg hij een
met scherp geladen revolver
V9&
OP het oorlogsterrein in Oost-Afrika heb
ben de Italianen een langzaam succes.
Dit althans is de algemeene indruk,
^®!ke door de massa elkander tegensprekende
richten wordt gewekt. Van een snellen op-
jbarsch der Itaiiaansche troepen volgens het
bitsche „Quick-War"-systeem, dat in de eer-
dagen van den wereldoorlog tot uiting
arn in het brooddronken Nach Paris", is
ste
kW:
geen
sprake. Het heet nu dat Italië het onmo-
g6üjk gebleken snelle overrompelingssysteem
Va" den beginne af ook niet heeft willen toe
passen, al hebben nauwelijks aan de kinder
zoenen ontgroeide Itaiiaansche soldaatjes bij
WegW!
vertrek naar de havens ook op de spoor-
agons geschreven, dat zij den Negus zul-
gaan halen om hem aan den vereerden
uit te leveren. De Leeuw van Juda. die
len
t>uce
hu toe zijn praedicaat ^onoverwinnelijk"
et een onmisbaar historisch recht heeft ge-
agen, is niet van plan zich zoo maar te laten
ngen en zich in den dierentuin van het fas-
'stische Italië te kijk te laten zetten. Hij ver
bet zich met klauw en tand tegen den aan-
valler,
taamt.
steUin:
dat
zooals het den koning der woestijn be-
Van Itaiiaansche zijde wordt, in tegen-
g met aanvankelijke uitlatingen, beweerd,
de Itaiiaansche tactiek er op uit is een
°bherd a honderdvijftig K.M. breede strook
ssinisch grondgebied langs de Itaiiaansche
°hiale grenzen te bezetten en te versterken
°hi daardoor den Negus van zijn onmacht tegen
itaiiaansche technische overmacht te over
men en tot toegeven te dwingen. Mocht dit
et gelukken dan zullen zij telkens een nieu-
We cf
strook grondgebied aan het reeds veroverde
ev°egen. Door deze bedachtzame methode
den zij de risico's van al te lange étape-
'Jhen verminderen en zoo min mogelijk men-
j,.. ehlevens in de waagschaal stellen, terwijl
den Negus de gelegenheid zouden geven zich
Q6 bedenken en van zijn onvervreemdbaar recht
zelfverdediging vrijwillig afstand te doen.
et of niet, vast staat dat de Italianen
chts langzaam vorderen. Nog steeds is het
onomstootelijk zeker, dat Adoea, waar het
uaansche leger in 1896 een smadelijke en
edige nederlaag leed, den Italianen definitief
'n hand.
Uitwi
den is gevallen. In Italië heeft men het
'sschen van de schande van Adoea welis-
tj r alreeds gevierd, maar volgens latere be-
n, zou dit eenigszins praematuur zijn ge-
'ed. Maar zelfs indien Adoea door de Ita-
"en veroverd zou zijn, mag men zich afvra-
agen of daardoor de schande van Adoea van
e%enlijk wel zou zijn uitgewischt. Immers
enkel volgens den Volkenbond, maar ook
hs de wereldopinie is het ontketenen van
biet
bezep Abèssinischen oorlog een internationale
aUde, waarvoor Italië aansprakelijk zou
en Worden geacht. De Volkenbondsraad
het herhaalde pleidooi van baron Aloisi,
als r'n ^eze de Itaiiaansche visie weergaf, niet
s Juist aanvaard. Volgens Genève is Italië de
Volkenbondspact schendende aanvaller en
Negus>
die steeds de Volkenbondsprocedure
"beginselen wilde aanvaarden, de goed recht
s bende partij. Alle successen der Italiaan-
e wapenen, behaald op het gebrekkig ge-
'Ueerde leger van den Negus in een schan-
1Jlc geachten oorlog, zullen in de oogen van
en Italië's schande eerder vermeerderen dan
blinderen. De Itaiiaansche nationalistische
fs moge voldoening gevoelen over den val
Adoea, deze zal echter meer de revanche-
kelens der Italianen, dan 't rechts- en eer
kei der beschaafde naties bevredigen.
betrekkelijke, al of niet gewilde lang
zaamheid der Itaiiaansche successen
irengt voor Italië ook groote nadeelen
1 zich mee. Een langdurige campagne kan
komisch voor het toch al niet financieel
c h staande Italië fnuikend worden, en met
ht mag men de vraag stellen, waar Italië de
eeö
arden vandaan moet halen om eventueel
Vet groot bezettingsleger in een gewelddadig
°verd land te kunnen handhaven. Mussolini
eft tot nu toe handen vol geld voor de cam-
She jn Oost-Afrika uitgegeven en hij zal steeds
V-v
i 'k in de niet welgevulde zakken moeten
steu, terwijl de baten van het eventueel buit-
"haakt land met een verbitterde en weer-
armige bevolking eerst over jaren geïncas-
jJ'rd zullen kunnen worden. Tegenover de trage
jial'aansche successen in Oost-Afrika staat een
Jkaling van het échec van Mussolini's
j^khtspolitiek in Europa. De poging van den
Ce om Engeland tot intrekking van zijn mi-
Utaire
in
voorzorgs- en beschermingsmaatregelen
f zie Middellandsche Zee te bewegen, heeft ge-
aI<3- Engeland denkt er niet aan de ter hand
bomen pressie-middelen neer te leggen. Het
*egt
die
hiet voor zijn eigen belangen, maar voor
Van den Volkenbond op te komen, en de
^h'ketibondsbelangen eischen, dat Engeland zoo
achtig mogelijk voet bij stuk houdt. Engeland
ag zich vergist hebben in de doorzettings-
cht van het nieuwe Italië, het nieuwe Italië
eti* zich vergist in de vastberadenheid van
kland. Van Genève behoeft Mussolini' slechts
h moreele veroordeeling en slappe economi-
e sancties te vreezen en hij zal deze, volgens
tJ^hk zij het aanhoudend krachtig doorzet-
jjjjï van de aannemers zijn thans alle hulp-
Iv6rs van de Waalbrug te Nijmegen, waarop de
r^ptsche montagebrug gerust heeft, uit de
Va 6rbedding op een na verwijderd. De scheep-
bru^ ^an fbans regelmatig voortgaan. Het
scuebek, zoowel aan Nijmeegsche als aan Lent-
riv,e zijde nadert reeds tot het midden van de
tj0oer en zal in den loop van de maand wel
kj^ketrokken kunnen worden, zoodra de draai-
v ah. welke nu nog aan den hoofdboog be-
zit, neergelaten is. De hoof toegangsweg
W* de gemeente Lent is voor voetgangers en
"aiders reeds gedeeltelijk in gebruik gesteld.
zijn eigen zeggen, niet als een „casus belli" be
schouwen. Daardoor is het gevaar voor een uit
breiding van het conflict aanzienlijk verminderd,
al zal het prestige van den Volkenbond door
een ongevaarlijk slappe houding zoo'n deuk krij
gen, dat daardoor weer het gevaar ontstaat,
dat andere mogendheden straks het weinig
illustre voorbeeld van Italië zullen gaan volgen.
Mussolini heeft zich in een wespennest begeven
en wordt nu bont en blauw gestoken. Het ver
bod van wapen- en munitie-uitvoer naar de
oorlogvoerenden, door president Roosevelt op
grond van de nieuwe neutraliteitswet der Ver-
eenigde Staten uitgevaardigd, is strikt genomen
ook een désavoueering van Italië's optreden en
nieuwe steun voor den Volkenbond. In sociaal
democratisch Zweden gaan stemmen op om den
Nobelprijs voor den vrede aan Keizer Haile Se
lassie toe te kennen voor zijn Volkenbondstrouw
en lankmoedigheid. Indien men op dit denk
beeld zou ingaan, zou Mussolini dit als een
slag in het gezicht gevoelen, pijnlijker dan de
schande van Adoea, welke hij zoo graag wi!
uitwisschen.
overal van denzelfden tekst, gelezen voor de
Duitsche Joden en hun vervolgers.
Het in ongekunstelde, deemoedige bewoor
dingen gehouden gebed werd in de overal ter
wereld op dezen dag overvolle Synagogen door
honderdduizenden met groote aandacht en ont
roering aangehoord.
Als protest tegen het besluit der veehouderij -
centrale, waarbij de crisisheffing op geslachte
varkens met 50 pCt. is verhoogd, hebben de or
ganisaties van varkensvleeschproducten te Den
Haag besloten heden geen varkens te slachten,
waaruit volgt, dat Dinsdag geen varkensvleeseh
in de slagerijen aldaar verkrijgbaar zal zijn.
Naar het oordeel der organisaties is een nieu
we heffing op een volksvoedsel, zooals varkens
vleeseh, ontoelaatbaar en niet in het belang
van den consument.
De Kamer van Koophandel en Fabrieken te
Maastricht heeft aan den Minister van Land
bouw en Visscherij het volgende telegram ge
richt:
„De Kamer van Koophandel en Fabrieken te
Maastricht nam kennis van de verhooging
van de crisisheffing op het slachten van var
kens met 50 pCt. De slagers achten zulks een
groote benadeeling hunner belangen en een
nieuwe verzwaring van de lasten van den con
sument. Zij verzoeken Uwe Excellentie opschor
ting van dezen maatregel".
Ook de Nederlandsche Slagershond heeft een
telegram doen toekomen aan den Minister van
Landbouw en Visscherij, waarin opschorting
van de verhooging der crisisheffing op ge
slachte varkens en verlaging der heffing wor
den gevraagd.
In alle Synagogen ter wereld is Zondagavond
ter gelegenheid van den Grooten Verzoendag,
den Joodschen feestdag, een plechtig gebed,
PRIJSVRAAG: raming totaal-opbrengst zomer-
postzegels. Opgaaf per briefkaart met 6 cent
zomerpostzegel, Amsterdam, Tesselschadestr. 9.
Hedenmorgen is nabij Haarlem een electrische
trein ontspoord en wel op een bruggetje op de
spoorbaan Haarlem-Velsen, ongeveer in het
midden van de baan tusschen de stations
Haarlem en Bloemendaal. Het ongeval ge
schiedde hedenmorgen om ongeveer 8 uur en
betrof een gewonen twee-wagentrein van den
dienst Haarlem-IJmuiden. De motorwagen
kwam naast de rails te staan, doch de volg-
wagen bleef in de rails. Persoonlijke ongeluk
ken kwamen niet voor.
Onmiddellijk begon men met het opruimings-
werk. Een locomotief met een materiaalwagen
arriveerde spoedig. Met vijzels probeerde men
de ontspoorde motorwagen weer in de rails te
brengen. Het opruimingswerk geschiedde onder
leiding van verschillende ingenieurs der Cen
trale Werkplaatsen te Haarlem.
De schade aan den motorwagen is gering.
Ook de rails is niet over grooten afstand be
schadigd. Ter plaatse liggen slechts twee spo
ren, waarvan het opgaande spoor naar Bloe
mendaal bezet was door den ontspoorden trein.
De treinen van Haarlem en Bloemendaal reden
dan ook op verkeerd spoor, waardoor de ver
traging in den dienst ontstond.
Omtrent de oorzaak van het ongeluk verne
men wij het volgende:
Op de lijn HaarlemBloemendaal is men
bezig met de gebruikelijke onderhoudswerken.
Zoo had de ploegbaas B. opdracht met zijn ploeg
de rails van de opgaande lijn HaarlemBloe
mendaal te vernieuwen en liet daartoe twee
spoorstaven weghalen nadat de trein, die om 7.33
van Haarlem naar Bloemendaal vertrekt, ge
passeerd was. De ploegbaas verkeerde in de mee
ning, dat de eerstvolgende trein om ongeveer
7.54 uur zou passeeren en vergat dat er nog een
trein rijdt om 7.36 uur. Toen deze laatste trein
ter plaatse arriveerde vond hij geen rails meer
en ontspoorde. Gelukkig had de ploegbaas den
trein zien aankomen en met vlaggen waar
schuwde hij den bestuurder, dat hij stoppen
moest. Dit kon echter niet meer tijdig geschie
den, omdat de trein een snelheid van 75 K.M.
had. De trein kwam eerst tot stilstand na over
de opgebroken baan gereden te hebben over
een lengte van 36 M. Daarbij werd een aantal
dwarsliggers vernield. Zoowel de motorwagen
als de bijwagen kwam op 't ballastbed te staan.
Onmiddelijk werd begonnen met het oprui
mingswerk. Onder de wielen van den bijwagen
schoof men een railsstaaf, waarna de wagen
door de inmiddels uit Haarlem gearriveerde
locomotief achteruit werd getrokken en zoo
doende weer in het goede spoor kwam. De mo
torwagen gaf heel" wat meer werk, omdat deze
veel zwaarder is. Met vijzels werden de wielen
weer in de rails gebracht, nadat men van te
voren hulprails gelegd had. Dit werk nam vele
uren in beslag en zou eerst om een uur of
twaalf klaar zijn. Ook uit Bloemendaal was een
locomotief met hulptrein gearriveerd.
Nader vernemen wij dat uit het onderzoek is
komen vast te staan, dat de ploegbaas den trein
van 7.36 niet vergeten heeft, maar in de mee
ning verkeerde dat ook deze trein reeds gepas
seerd was, hetgeen echter tot zijn schade
bleek niet het geval te zijn. De ploegbaas had
een overzicht van de dienstregeling in zijn be
zit en kon dus weten welke treinen zouden pas
seeren. Hij is echter verrast door den trein van
7.36 welke, naar hij vermoedde, reeds voorbij
was.
Ongeveer half één hedenmiddag was het ver
keer weer normaal.
Hedenmiddag aanvaardde mr. C. P. M.
Romme, buitengewoon hoogleeraar in het Ne-
derlandsch Staatsrecht en het Administratief
recht aan de RK. Handelshoogeschool, Hooge-
school voor Economische en Sociale Wetenschap
pen te Tilburg, zijn ambt met het uitspreken
van een rede over „De Corporatiën in den
Staat".
De tijd, dat in de constitutie van het
Nederlandsche Volk werden „vervallen ver
klaard alle Gilden, Corporatiën of Broeder
schappen van Neeringen, ambachten, of Fa
brieken" en de scheiding van staatkundig en
beroepsmatig leven werd geaccentueerd door
uitdrukkelijke verklaring van het recht van
iederen burger „zoodanige Fabriek of Trafiek
opterigten of zoodanig eerlijk bedrijf aan
tevangen als hij verkiezen zal" die tijd,
aldus ving prof. Romme zijn voordracht
aan, is voorbij.
Men spreekt thans opnieuw over de corpo
ratiën in den Staat en men verstaat daaronder
vaak uitsluitend de bedrijfs- of beroepsschappen.
Dit moge zijn historische oorzaken hebben,
taalkundig en dogmatisch valt deze beperking
niet te verdedigen. Onder corporaties heeft men
te verstaan alle met regelend rechtsgezag toe
geruste lichamen, de gemeenten, provinciën en
Jecovitol levertraan wetenschappelijk
de beste levertraan voor U en Uw kina.
Verkrijgbaar bij apothekers en
drogisten a f 0.75 per flacon.
Ter gelegenheid van het jubileum van
den K.R.O. sprak Zondagmiddag de voor
zitter van den Katholieken Radio-Omroep,
pastoor L. H. Perquin, een woord van dank
aan de katholieken van Nederland, en een
woord van aanmoediging aan alle katholieke
luisteraars, vrienden van den K.R.O en alle
Katholieke met-luisteraars, om in de
600.000 over het geheele land uitgedeelde
jubileumzakjes, ieder naar zijn vermogen,
zjjn feestgave aan den K.R.O. te offeren.
Spr. ontveinsde zich niet, dat velen niet veel
zullen kunnen missen, maar de afgeloopen tien
jaren katholieke radio-omroep hebben getoond,
wat ook vele kleine bijdragen vermogen. Dank
zij de groote milddadigheid der katholieken be
schikken wij thans over een eigen zelfstandigen
omroep, welke ons door onze geloofsgenooten in
het buitenland benijd wordt!
De andere Nederlandsche radio-omroepver-
eenigingen bouwen of bouwden reeds hun stu
dio's af. Toen bleek weer duidelijk wat vele
menschen van beginsel bij elkaar konden
brengen.
Het zal dan ook voor de Katholieken een
eer zijn om nu, na tiental jaren van strijd en
arbeid, de kroon op het werk te mogen zetten!
Wie had ooit den geweldigen invloed van den
radio-omroep kunnen voorzien? Thans kunnen
we ons het leven niet meer zonder radio voor
stellen!
En hierin spelen de Katholieken ook een rol,
en wel een groote rol! Niet alleen in ons va
derland, maar tot in de verste deelen der
wereld.
Daarom is dit jubileumfeest begonnen met een
in alle parochiekerken van Nederland opgedra
gen H. Mis van dankbaarheid aan God, om Hem
te smeeken ook in de toekomst Zijn zegen over
den K.R.O. te blijven schenken. „Zonder God",
aldus pastoor Perquin, „is ons werk vergeefsch
Wij hebben dan ook niet tevergeefs gewerkt,
omdat wij steeds op Gods Voorzienigheid ver
trouwd hebben."
Maar ook heeft de K.R.O. vertrouwd op de
katholieken, die steeds een groot enthousiasme
en een groote offervaardigheid aan den dag
legden. En Goddank zijn er nog vele princi-
pieele katholieken, anders zou het onmogelijk
zijn tot stand te brengen, waarop wij katholie
ken, thans met onzen zelfstandigen omroep
in de wereld groot kunnen gaan!
Thans is echter uitbreiding van de studio's
noodzakelijk. Instrumentale en vocale concerten,
de uitzendingen van de Phohi, de uitgebreide
collectie van gramofoonplaten, waarover de
K.R.O. beschikt, een ontvangstgelegenheid van
de talrijke bezoekers, die de studio's komen
bezichtigen en alles eischen grootere ruimte en
een betere inrichting. Een oppervlakte grond
ligt reeds gereed en wacht slechts op het ge
bouw, dat er op zal verrijzen.
De jubileumgave aan den K.R.O. is dan ook
het vormen van een bouwfonds, dat het mogelijk
zal maken een blijvend monument voor het
nageslacht te vormen van wat de Katholieken,
zelfs in dezen tijd tot stand konden
brengen.
Op dezen dag wilde spreker niet aan het on
aangename van de afgeloopen tien jaren den
ken, maar zich verheugen over de ontelbare
sympathie-betuigingen van luisteiwrs, aan het
onnoemelijke nut, door den K. R. O. in tallooze
zielen gebracht, aan het troosten en opbeuren
van zieken en aan de vele dwalenden, die de
K. R. O. door zijn werken weer op het rechte
pad heeft gebracht.
Tenslotte gaf de voorzitter van den K. R. O.
aan alle luisteraars en aan alle katholieken het
voorbeeld, door als eerste zijn offertje bij dit
jubileum in het jubileumzakje te deponeeren.
„Zegene U God voor Uwe edelmoedigheid,"
zoo eindigde pastoor Perquin. „De K. R. O. zal
u dankbaar blijven en dezen dag in zijn ge
schiedenis opschrijven als voorbeeld voor hen,
die na ons komen, en dat zal getuigen van Wat
de katholieken tot stand konden brengen.
„Leve de K. R. O.!"
Om technische redenen werd de rede per te
lefoonlijn van Amsterdam uitgezonden, even
als het concert van de Koninklijke Militaire
Kapel vanuit Den Haag, dat hierna volgde een
lijnuitzending was. In de studio's was er daar
om slechts die rustige, ijverige sfeer, welke een
studiostaf voor het meest van den tijd behoeft
om de uitzending in alle vlotheid te doen sla
gen.
Een geheel andere sfeer hing er des avonds
in de studio! Toen was de groote zaal vol leven
en vertier. De K.R.O.-nonstop-jubileumrevue
werd uitgevoerd.
Het ding had een naam: „2X5= feest".
Wel, een feest is het geworden, een bizonder
geslaagd feest.
Men moet waardeering koesteren voor auteur
en medewerkenden, maar vooral voor de phe-
nomenale wijze, waarop al die scènes met be
hulp van trucs en de gramofoon aaneen wor
den gesmeed, zoodat de tallooze luisteraars ruim
twee uur lang achtereen kunnen genieten. Zoo
iets kost voorbereiding, veel geld en ontzag
lijk veel werk. De arbeid in de studio was on
der hoogdruk, maar het resultaat was zoo
danig, dat de luidspreker negen kwartier lang
klanken van feestvreugde deed hooren.
Een dag, tien jaar geleden, behoort in dezen
snellen tijd al weer tot het diep verleden. In
dat „aiepe" verleden dan was op een avond,
een héél uur lang, de eerste uitzending van den
K.R.O. Toen sprak pastoor Perquin, voorzitter
en oprichter, vanuit een kamer in zqn pastorie
aan de Spuistraat te Amsterdam. Er was toen
slechts een gering aantal luisteraars en de ra
dio was nog gebrekkig. De uitzending ging met
behulp van bullebakken van microfoons en
zendlampen als Amersfoortsche keien zoo groot
en in energie zoo klein als een briesje. De ont
vangst geschiedde met kristalletjes en koptele
foons.
In het tweede bestaansjaar kwam men, na
korten tijd in een klein huis aan de Heeren
gracht te hebben vertoefd, voor de studio naar
Hilversum en men belandde in een café aan
de Stationsstraat. De uitzendingen geschiedden
vanuit de biljartzaal en de cel van den om
roeper was „gevestigd" inhet privaat. Op
de waschbakken stond de microfoon en buiten
op de deur hing een bord voor de heeren so
ciëteitleden, dat zij voor het verrichten van
zekeren natuurlijken arbeid tijdens de uitzen
dingen naar boven hun heil moesten zoeken
En de technische contröle-kamer? Die was in
de keuken. De accu's en toestellen stonden vre
dig tusschen geschilde aardappelen, jampotten
en leege advocaatflesschen.
Dat was behelpen. Maar gezien den groei
van den K.R.O. is het in de huidige, goede
studio's eveneens behelpen.
Vandaar dat het te hopen is, dat de finan-
cieele actie voor het bouwfonds even goed mo
ge slagen als de uitzending van de jubileum
revue, ondanks de ongepaste opmerking, dat er
tijdens de uitzending aan het gegolfde studio
plafond juist dertien lampen brandden!!
waterschappen, dus evenzeer als de bedrijfs- en
beroepsschappen. Men kan daarin met onder
scheiden tusschen politieke en niet-politieke ge
meenschappen. De mensch is met als maat
schappelijk wezen lid van zijn beroepsschap en
als politiek wezen van den Staat. Hij is één
mensch. De wijze waarop de Staat zijn belangen
behartigt komt evenzeer zijn beroepsleven ten
goede als de wijze waarop het beroepsschap zijn
economische belangen behartigt ook ten goede
komt aan zijn staatkundig leven. Er is ook geen
plaats voor een onderscheiding der behartigde
belangen. De gemeente komt niet in tegen
stelling tot het beroepsschap op voor het
algemeen belang. Beide richten zich op het ge-
meene welzijn binnen hun eigen verzorgings
gebied.
Uitgaande ervan, dat de mensch ouder is
dan de gemeenschap en dat burgerlijk
gemeenschapsleven voortspruit uit de
eischen der menschelijke natuur, zijn de
verschillende gemeenschappen Staat en
corporatiën primair niet anders te on
derscheiden dan naar den graad van nood
zakelijkheid, waarmede de menschelijke
natuur die gemeenschappen eischt. Naar
dit criterium nu beoordeeld, onderscheidt
zich de Staat van de lagere organen,
doordat hij en hij alleen het is, die vol
strekt onmisbaar moet worden genoemd
voor het menscheiyk geslacht.
Uit deze onderscheiding volgen nu belang
rijke consequenties voor de verhouding van de
corporaties tot den Staat.
Want wanneer de Staat in het burgerlijk ge
meenschapsleven de hoogste en op het algemeen
welzijn gerichte eenheid is, dan beteekent dit
dat de Staat in zijn orde eenig en alomvattend
is, dat buiten hem geen andere zelfstandige
gemeenschap het algemeen welzijn tot recht-
streeksch doel kan hebben.
De lagere politieke en de niet-politieke
gemeenschappen zijn dus ofwel geen zelf
standige gemeenschappen, doch niet anders
dan organen van den Staat, ofwel ze heb
ben een eigen, niet in de bevordering van
het algemeen welzijn gelegen doel.
Voor wie nu uitgaat van de coördinale van
's menschen levenswet in de natuurlijke orde
leven en laten leven en van de op de
vervulling daarvan gerichte gecoördineerde
individueele en sociale menschelijke natuur,
kan de keuze niet moeilijk zijn, zoomin als hij
den Staat kan overleveren aan het individu,
kan hij het individu prijsgeven aan den Staat:
het gaat hem niet om partij te kiezen in een
nooit te liquideeren strijd tusschen Staatseen-
heid en menscheenheid, het kan en mag hem
alleen gaan om de synthese tusschen beiden,
wijl de mensch zijn levenswet niet kan vol
brengen zonder de daadwerkelijke erkenning
van de eigenwaarde van den Staat en de Staat
zijn doel niet kan bereiken, zonder de eerbie
diging van de eigenwaarde van den mensch.
Wanneer de lagere politieke en de niet po
litieke gemeenschappen, de corporatiën, zich
richten op hun eigen doel, het welzijn harer
gezamenlijkheid, dan bewegen zij zich daarbij
tegelijkertijd op een onderdeel van het terrein
van den Staat. Want de Staat is alomvattend.
Reeds hieruit vloeit voort, dat de corporatiën
niet alleen zijn eenheden met een eigen doel,
maar dat zij tevens zijn: deelen van den Staat:
zij behartigen een onderdeel van wat behoort
tot het verzorgingsgebied van den Staat.
Daarom vindt het recht van de zelfwerk
zaamheid der corporatiën zijn grens daar,
waar het voortbestaan of de uitoefening
ervan in strijd zou komen met het algemeen
Staatswelzijn en moet de Staat effectief
maken, dat die strijdigheid wordt voorko
men of opgeheven.
Maar daarenboven zijn de corporatiën
deelen van den Staat, wijl zij de bevoegd
heid, rechtsgezag te oefenen, aan den Staat
ontleenen; bekleed met die bevoegdheid
wat hen eerst tot Corporatiën maakt in
den vollen zin des woords kunnen zij
slechts zijn door den Staat.
Daarmee is niet gezegd, data de Staat
aan de corporatiën verordenende bevoegdheid
delegeert, doch slechts dat zij als van den
Staat afgeleid is te beschouwen.
De tweeërlei natuur der corporatie vordert
dus, dat haar recht van zelfwerkzaamheid, in
onderschikking aan het algemeen welzijn, niet
alleen erkend, maar ook naar menschelijke
mogelijkheid gewaarborgd worde.
Erkenning van het recht der zelfwerkzaam
heid treffen wij ten onzent aan ten aanzien
van de provincie, de gemeente, het waterschap
en, in beginsel, het bedrijfsschap voor zoover
zich bewegend, op wat men noemt het sociale
terrein.
De waarborging is een minder gemakkelijke
zaak, de geschiedenis van de autonomie der
gemeenten leert dit voldoende. De grondoorzaak
waarom die waarborging van de autonome be
voegdheid der corporatiën zoo moeilijk is, ligt
hierin, dat rechtens die autonome bevoegdheid
niet te waarborgen is. Men kan nog zooveel
maatregelen nemen om de veiligstelling der
Te Streefkerk overleed onlangs een der groo
te boeren, Ter Louw. Zijn familieleden hadden
den laatsten tijd een plotselinge belangstelling
voor hem aan den dag gelegd, die
eenigszins een tegenstelling vormde met
vroeger jaren. De dood van den boer was
een slag voor het gezin van zijn knecht, J.
Noorland, die sedert drie jaren trouw by hem
werkte, en die nu plotseling zonder werk kwam.
De dag naderde, waarop hij by het armbestuur
om hulp zou moeten aankloppen.
Maar toen veranderde de toestand opeens.
Het testament van Ter Louw werd geopend, en
de daglooner zag zich het geheele bezit van zyn
vroegeren baas toegewezen: twee boerderyen,
55 H.A. grond, eenige huizen, effecten en pand
brieven, alles was voor hem. Wanneer het le
gaat aan de kerk van ca. ƒ30.000 en de succes
sierechten er zijn afgetrokken, krygt de man
in totaal ongeveer drie ton in eigendom.
De bewoners van Streefkerk zyn ervan over
tuigd, dat Ter Louw een juiste keuze heeft ge
daan. Alleen de teleurgestelde familieleden zyn
die meening niet toegedaan en zijn van plan
om over de erfenis te gaan procedeeren. zy be
weren, dat Ter Louw den laatsten tyd niet meer
toerekenbaar was, en dat Noorland van die ge
legenheid gebruik gemaakt heeft om den man
dit testament te laten maken. In de omgeving
van Streefkerk verwacht men echter van deze
actie niet veel.
autonome bevoegdheid te verhoogen, de kern
moeilijkheid blijft, dat de corporaties van haar
autonome bevoegdheid steeds afhankeiyk zyn
van het inzicht in wat het algemeen welzijn
eischt.
Wil men den waarborg werkelijk levend
maken dan zal men hem moeten veranke
ren in de organen zelve van het centraal
gezag dan zal men in het hoogstens wel
gemeend orgaan van den Staat, door middel
van de samenstelling der politieke vertegen
woordiging, waaraan tevens de uitvoerende
macht verantwoordelijk is, hem blijvend
moeten opnemen.
Wordt aldus te werk gegaan, dan geschiedt
niet anders, dan dat in den Staat, die volks
invloed tot een zijner pijlers heeft, de volksin
vloed wordt opgebouwd uit de natuurlyke dee
len, welke zich binnen het staatskader hebben
gevormd. Dan wordt niet anders gedaan dan
de Staat beter geschikt maken voor zijn doel:
de bevordering van het welzyn der totaliteit,
welke op territoriale gemeenschappeiykheid en
maatschappeiyke verscheidenheid is gebouwd.
Zoo wordt door de wyziging der politieke
vertegenwoordiging in corporatieve richting, de
synthese verwezeniykt tusschen den Staat als
de hoogste en op het algemeen welzyn gerichte
gemeenschapseenheid in de natuurlyke orde, en
de corporaties, als organismen-met-een-eigen-
doel en tegelijkertijd deelen-van-den-Staat. Zoo
wordt gebouwd een corporatieve Staat, waarin
het volk aan de behartiging van het Staats
doel zijn beginselen ten grondslag legt langs
den weg züner politieke vertegenwoordiging,
mede opgebouwd uit de natuurlyke, zoowel ter
ritoriaal als functioneel begrensde gemeen
schappen, waarin dat Staatsvolk tot organismen
en deelen van den Staat is samengegroeid.
Met. de gebruikeiyke peroraties besloot spr.
zijn rede, na afloop waarvan hy in het gebouw
dei r.k. Leergangen recipieerde.
In het afgeloopen weekend zijn te Rotterdam
niet minder dan drie verkeersongelukken ge
beurd, die alle een doodeiyken afloop hadden.
Zaterdagavond reed het 16-jarige meisje J. S.
op den straatweg te Hillegersberg. Onverwachts
wilde zij den weg oversteken, zonder dat zy
lette op de naderende tram. Door den motor
wagen van lijn 14 werd zq gegrepen en een
aantal meters meegesleurd, voor de bestuurder
de tram tot stilstand kon brengen. Het slacht
offer werd daarop levenloos onder den wagen
vandaan gehaald.
Zondagmorgen stak de 52-jarige J. H. v. d.
K.,. de Polderlaan over. De man was stokdoof
en daardoor bemerkte hy niet, dat een tram
wagen van lyn 9 naderde. De bestuurder kon
den motorwagen niet meer bytijds tot stilstand
brengen en K. werd gegrepen. Per auto van
den G.G.D. is hy naar het ziekenhuis aan den
Coolsingel vervoerd, waar hij kort na aankomst^
overleed.
Zondagavond reed J. uit Zoetermeer op zyn
motor achter een tram op de Mathenesserlaan.
J. wilde links achter de tram om ryden, en reed
daardoor in volle vaart tegen een tram aan,
die van de andere richting kwam. J. werd op
slag gedood; de duo-passagier, J. P., uit Hil
versum, kreeg een zware hersenschudding.
De recherche te Maastricht heeft Zaterdag
avond een dubbel gevaariyk heerschap gear
resteerd.
Het was de 29-jarige Duitscher D., die reeds
eenige dagen in een hotel te Maastricht ver
bleef onder een valschen naam. Hy maakte
flinke verteringen, waarbü hy zich uitgaf als
Duitsch politie-beambte. D. was absoluut zon
der eenige middelen van bestaan en hy had
zelfs onder valsche voorspiegelingen van een
inwoner van Maastricht een bedrag van f 10
weten te leenen. By nader onderzoek bleek, dat
D wegens oplichting reeds werd gezocht door
de Duitsche politie.
Bij arrestatie werd een geladen revolver op
hem bevonden.
Hy zal ter beschikking van de Justitie gesteld
worden.
