Vondeling van Magdala
gezant te Londen
als
Bloedbad te Adoea
b
De nieuwe operaties der
Italianen
Het nieuws van heden
De sancties tegen
Italië
BIJ DR. MARTIN IN DE
ETHIOPISCHE LEGATIE
VORDERINGEN IN HET
ZUIDEN
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 11 OCTOBER 1935
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per
post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Avondblad
EEN EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19588
Een somber huis in South Kensing
tonAbessinië's belangrijkste
post in Europa
„We are not down
hearted"
Coördinatie-commissie
bijeen
2500 verdedigers door de aanval
lende Abessiniërs ver
moord
Geschut, geweren en
munitie buitgemaakt
Poging om de Abessinische tak-
tiek van guerilla te beletten
Onverwacht schaakmat
in het Noorden
Nog steeds slechte
verbindingen
De Italianen willen geen
risico loopen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Bijzondere moeilijkheden zullen
zich voordoen inzake schade
loosstelling
Engeland paste reeds
een „sanctie" toe
Bemiddeling van den
Paus?
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.( Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
(Van onzen redacteur)
Na de bestorming van de onneembaar
geachte Ethiopische vesting Magdala
door de Engelschen in 1868 werd op het
slagveld een klaaglijk huilende neger
baby gevonden. De Engelsche kolonel
Chamberlain ontfermde zich over het
knaapje en nam het mee naar Indië.
Toen kolonel Chamberlain kort daarna
stierf belastte zijn opvolger, kolonel
Martin zich met de zorg voor den klei
nen bruinen jongen en gaf hem den
naam Charles Martin.
De kleine vondeling van het slagveld
bij Magdala is thans His Exc. dr. Azay
Wargueh C. Martin, vriend en vertrou
weling van Keizer Haile Selassie, die als
gezant te Londen de belangen van zijn
bedreigd Ethiopisch vaderland verde
digt.
Elms Park Garden. Een stille straat in South
■Censington (Zuid-Westelijk Londen). Heeren
huizen, die betere dagen hebben gekend en waar
borden „te huur" of „te koop" het eenig opmer
kelijk accent vormen in de grauwe gelijkvormig
heid. Een laag hangende Wolkenlucht, waaruit
de regen zonder ophouden neerstroomt, vergroot
nog de somberheid tusschen de bricksteenen
gevels, berookt en goor van de alles-doordrin-
gende stof en smook van Londen.
No. 13. Een beslagen koperen bordje met de
vermelding Imperial Ethiopian Lega
tion. Keizerlijk Ethiopisch Gezantschap. Als
wy het huis en de deur te lang observeeren,
komt aan de overzij uit een portiek een politie
man te voorschijn, die ons wantrouwend gade
slaat. Wij bellen aan en na lange wachtpoos
opent een Erlgelsche butler.
De introductie van de Nederlandsche legatie
verschaft ons entree. Wij moeten wachten in
een kamer aan de straat, waar blijkbaar juist
gedineerd is. Rondom boekenkasten. Werken
van Dickens en Edgar Wallace. Aan de wanden
oude Engelsche prenten. Sober is het meubilair.
Geweien van gazellen reiken van de wan
den in de schemerduistere gang, die leidt naai
de werkkamer van den gezant. Het vertrek
is weelderig ingericht. Schuins onder de haast
levensgroote portretten van den Keizer en de
Keizerin van Ethiopië: dr. Martin, grijzend
haar aan de slapen van den bruinen schedel.
Achter de brilleglazen levendige donkere
oogen. Scherpe trekken langs den neus. Een
hard werker.
Merkwaardige figuur, deze Ethiopiër. Een
gentleman, beschaafd en ontwikkeld. Hij ont
ving zijn opleiding in Britsch Indië, studeerde
medicijnen en promoveerde aan de universiteit
van Edinburg. Bijna twintig jaren bleef hU ver
bonden aan den medischen dienst in Burma
(Britsch Indië) Hij trouwde een Engelsche
vrouw die hem echter reeds jaren geleden ont.
viel. Voor de tweede maal trouwde hij en wel
een Ethiopische, zoodat het huis van den be
jaarden gezant weer vol is van jonge kinder
stemmen.
Vóór het conflict met Italië was dr. Martin
in Ethiopischen dienst en bestuurde als gou
verneur een der voornaamste provinciën. En
kele maanden geleden zond zijn Keizer hem
naar Londen om den belangrijken post van ge
zant bij de Engelsche regeering te vervullen.
Zijn zes kinderen en twee secretarissen verge
zelden hem. Alleen zijn tweede vrouw bleef ach
ter in Addis Abeba.
Zoo zou dus de kleine Ethiopische baby,
wiens onbekende ouders eens vielen onder
de Engelsche bajonetten thans worden ge
roepen om voor zijn volk met datzelfde
Ehgeland, dat hem een tweede vaderland
werd. den vriendschapsband te versterken,
welke in deze moeilijke uren wellicht van
levensbelang kan zijn. En als straks Tecle
Hawariate, Ethiopië's vertegenwoordiger te
Genève, naar zijn vaderland zal zijn terug
gekeerd om er méé de Wapens te hanteeren,
zal dr. Martin op zijn eenzamen post een
zware en verantwoordelijke taak te vervul
len hebben.
Een interview?
In deze beslissende dagen kan en wil dr.
Martin niets zeggen. Zijn standpunt in het con
flict, het Ethiopisch standpunt, is overbekend.
Nog onlangs heeft hij het in een openbare voor
dracht breedvoerig uiteengezet. De inhoud van
deze rede, die toen veel opzien baarde, is door
de wereldpers verspreid. Eiken dag. Wijzigt zich
thans de situatie. Geregeld staat dr. Martin in
telegrafische verbinding met zijn regeering te
Addis Abeba en treft zijn maatregelen.
Het zijn zware dagen voor de Ethiopische
legatie. Meer dan eens werkt en confereert dr.
Dr. Azay Wargueh C. Martin, Ethiopisch
gezant te Londen
Martin twintig uur per etmaal. Hij wordt ge
assisteerd door de beide zoons uit zijn eerste
huwelijk, Liy J. Wargueh Martin en Liy B.
Wargueh Martin, alsmede door twee secretaris
sen Ato E. Abraham en Liy Z. Damlen. Met de
vier jongste kinderen, zijn zoons John (tien
jaar), Charlie (acht jaar), David (twee en
half) en het dochtertje Leah (zes jaar) vormen
zij de geheele Ethiopische kolonie te Londen.
Hoe de stemming is wat de verwach
tingen zijn op de Ethiopische legatie
„We are not downhearted", zegt Liy
Zaphiro Damlen, de jongste secretaris,
lachend met hagelwitte tanden in zijn
intelligent bruin gezicht: „We zijn vol
moed. Engeland is ons goed gezind. De
Volkenbond zal sancties toepassen. En
de Italianenzijn nog niet in Addis
Abeba!"
Mr. Zaphiro is spraakzamer dan zijn meester.
Met hem zitten wij nog geruimen tijd in de
sombere ontvangkamer tusschen de kasten met
boeken en de oude prenten aan den muur. Tus
schen ons, op tafel, ligt een geïllustreerd tijd
schrift „La voix de l'Ethiopie" met als titelplaat
Ethiopische ruiterij. Hierheen dwalen zijn blik
ken telkens Weer als wij praten over de oor
logskansen, ginds in het bedreigde vaderland.
„Of hij weet van de plannen van den Neder-
landschen regenmaker Veraart om den regentijd
in Ethiopië te doen voortduren en zoo militaire
operaties te voorkomen?" Ja, daar heeft Mr.
Zaphiro van gehoord, maar het is te veel gevergd
van den jongen Abessinischen secretaris, om de
wetenschappelijke gronden van 's heeren Ver-
aart's theorie te kennen. Hij schudt dan ook
ongeloovig het hoofd en grijnst eens.
Neen, de strijd in Ethiopië zal worden uitge
vochten onder stralende zon en Zaphiro ver
zwijgt het niet, dat hü liever dan zijn werk
hier, onder die zon de wapenen zou hanteeren.
Even is er stilte en dan rumoeren plots heldere
kinderstemmen door het groote huis. De kleine
Charlie en Leah komen roepend en zingend de
trappen af. Zij spelen hier onbezorgd en weten
van geen oorlog.
Ginds, in de bergen van het vaderland, vech
ten bruine handen tegen machines.... ook om
hun nationaliteit.
GENEVE, 11 October (Reuter) Hedenoch
tend is de coördinatie-commissie van de As
semble bijeengekomen.
Eenstemmig werd de Portugeesche afgevaar
digde de Vasconcellos tot voorzitter gekozen.
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^
VERWACHTING: Meest matige wind
uit Westelijke richtingen, gedeeltelijk
S bewolkt, waarschijnlijk weinig of geen
Ej regen, iets kouder des nachts. |j
.Hoogste barometerstand: 736,7 te La
Coruna
Laagste barometerstand: 726,1 te Röst. j|
Zon op vm. 6.18 onder n.m. 5.15.
Licht op n.m. 5.45. Maan op n.m. 4.30, p
onder v.m. 5.14 Volle Maan 12 Oct.
^IIIIIIIIIIIIIIHIIlllHllllllllllllllllllllllHllllllllllllllllMUIIIIHIIIIIIIIillfH
ADDIS ABEBA, 11 Oct. (Reuter).
Naar hier wordt verklaard, is door
de troepen van Ras Seyoem gis
termiddag te 6 uur een tegenaan
val op Adoea ondernomen. De
stad werd omsingeld en de aanval
lers vermoordden 2500 verdedigers.
Eenige duizenden geweren werden
meester gemaakt, een groot aantal
mitrailleurs, verder licht geschut en
aanzienlijke hoeveelheden munitie
De aanvallers leden eveneens be
langrijke verliezen. Een tegenaanval
der Italianen wordt zeer spoedig
verwacht.
De tegenaanval op Adoea was een
volkomen verrassing voor het Italiaan-
sche garnizoen, en voordat de Italianen
goed en wel wisten wat er gebeurde,
waren groote contingenten Abessiniërs
onder bescherming der duisternis di
rect tot de Italiaansche linies gekropen.
Naar men zegt, volgde hierop een ver
schrikkelijke strijd van man tegen man.
Aan geen van beide zijden werd om ge
nade gevraagd en deze werd ook niet
verleend.
De Abessiniërs waren tegenover de
Italianen numeriek licht in de meerder
heid, en aangemoedigd door de herinne
ring aan hun overwinning te Adoea in
1896 streden zij als duivels, met bajonet
ten, lansen en dolken. Verwacht wordt,
dat de Italianen zonder dralen een te
genaanval zullen doen, ofschoon na het
gevecht, dat den ganschen nacht duur
de, aan beide zijden wellicht behoefte
aan een oogenblik pauze bestaat.
Ras Seyoem, die zooals gemeld, ten Zuiden
van Adoea in een hevigen strijd met den vijand
is gewikkeld, zou, naar men zegt, geheel af
gescheiden zijn van het gros van zijn leger, be
staande uit 10.000 man, die in de vallei van Ma-
riam Soesoela geconcentreerd zijn.
Italiaansche vliegtuigen melden, dat ten
N. W. van Aksoem Abessinische troepen gecon
centreerd zijn, die de Italiaansche voorposten
met geweervuur zouden bestoken. Ondanks
de schitterende wijze, waarop zij tegenstand
hebben geboden, hebben de Abessiniërs dit dis
trict, dat een belangrijk strategisch punt vormt,
niet kunnen behouden.
Adoea gelijkt een slachtplaats. De stad
schijnt geheel leeg te zijn, want geen der
beide partijen wenscht haar voor slechts
één dag te bezetten, met het oog op de
kwetsbaarheid voor de artillerie.
Volgens te Asmara ontvangen inlichtingen,
zou Ras Kassa aan Ras Seyoem instructie heb
ben gegeven, zijn troepen te voegen bij die van
Ras Kassa en van Boerroe, den gouverneur van
West-Amhara, teneinde den opmarsch der Ita
lianen naar Gondar te kunnen weerstaan.
De eerste foto's van het oorlogsfront. Het sein tot den opmarsch is gegeven-
Italiaansche troepen in Eritrea maken zich gereed
Ter gedachtenis aan den moord op Koning Alexander van Joego-Slavië
is te Marseille de. eerste steen gelegd voor een monument
(Van onzen specialen correspondent)
ADDIS ABEBA, Donderdagavond.
Hedenmorgen ontving de regeering
hier de mededeeling, dat een sterke
Italiaansche troepenmacht infanterie
uit het Zuiden optrok.
Dit bericht, dat door den keizer en zijn mi.
nisters langdurig werd besproken, kwam niet
heelemaal onverwacht. Tot nu toe hebben de
Italianen in het Zuiden nieuwe vorderingen
gemaakt. De ministers hebben de veronder
stelling geopperd, dat de vijand zal probeeren
op beide fronten tegelijk op te rukken.
Het laatste nieuws schijnt dit te bevestigen.
Toen ik hedenmorgen een bezoek aan het
paleis bracht, deelden Abessinische mili
taire deskundigen mij mede, dat zij ver
wachten, dat de Italianen een hevigen
aanval in het Noorden voorbereiden. Te
zelfdertijd zal de strijd in het Zuiden zich
uitbreiden en de Italiaansche legers zullen
door uit tegenovergestelde richting naar
elkaar toe te marcheeren, trachten het ge
heele Abessinische leger in te sluiten.
Deze methode zal bovendien de gevechts
mogelijkheden beperken en de Abessiniërs
beletten hun taktiek van guerilla toe te
passen, die hun de laatste dagen zooveel
succes heeft gebracht.
Ik verneem, dat de Italianen uit het Zuiden
langs de rivier Fafan optrekken. De legers van
Ras Seyoem, Ras Kassa en den schoonzoon van
den keizer, waarover ik gisteren schreef, stui
ten op weinig tegenstand. Hun legers trekken
steeds verder Noordwaarts.
Meer zuidelijk heeft de krachtige tegenstand
van de Abessiniërs de Italianen verrast.
Een aantal vooraanstaande personen hier ge.
looft, dat de opmarsch in het Zuiden niet zoo
zeer een vooropgezet plan is dan wel een wan-
hoopspolitiek. Een snelle opmarsch is noodig.
Dat is duidelijk.
Nu generaal de Bono's leger in het Noor
den onverwachts schaakmat is gezet, moe
ten de Zuidelijke troepen zoo snel mogelijk
oprukken. De voorsprong, dien zij in het
Noorden hebben verloren, moet in het
Zuiden ingehaald worden.
Fransche beambten hier berichten, dat de
Italiaansche opmarsch uit Assab is afgebroken.
Dit kan vermoedelijk slechts beteekenen, dat
de verschillende secties van het Italiaansche
leger terugtrekken naar hun bases, voor een
hernieuwden grooten aanval in de provincie
Aussa.
Het eerste officieele nieuws uit het Noor
den werd hier vandaag bekend en veroor
zaakte veel enthousiasme. Het bericht luidt,
dat minstens duizend inboorlingen uifc
Erithrea uit het Italiaansche leger zijn ge
deserteerd. Verwacht wordt, dat zij binnen
kort in Makale zullen aankomen met een
Italiaansche tank, die zij uit Erithrea heb
ben medegebracht. Zij bewegen zich slechts
langzaam voort in de richting van Makale
door een moeilijke landstreek en onder
voortdurend vuur uit Italiaansche vliegtui
gen, die hen gedurende den geheelen tocht
volgen.
Naar aanleiding van het verzoek aan den
Italiaanschen gezant in Addis Abeba om de
stad te verlaten, wordt medegedeeld, dat deze
Rome heeft bericht, niet eerder te zullen ver
trekken, voordat de Italiaansche consul uit
Magalo in Hadama is aangekomen. Dit zou zijn
vertrek acht dagen vertragen, doch men ver
wacht, dat hij toch Zaterdag zal vertrekken.
(Copyright Morningpost ANP)
ADDIS ABEBA, 10 October (Reuter-ANP).
Het Italiaansche leger in het Zuiden is van
daag in beweging gekomen, en heeft een aan
vang gemaakt met den opmarsch naar het
Noorden door de woestijn van Ogaden, waar
bij het op eenigen afstand de grenslijn van
Engelsch Somaliland volgt. Sedert verscheidene
dagen hadden de Italiaansche vliegtuigen het
terrein voorbereid en Abessinische troepencon
centraties gebombardeerd. Vanmorgen nog
hebben de Italiaansche luchtstrijdkrachten
Abessinische stellingen op de linkerflank met
bommen bezaaid, teneinde iedere verrassing
van dien kant den kop in te drukken.
De Negus heeft besloten voorloopig niet uit
Addis Abeba te vertrekken, maar vanuit de
Abessinische hoofdstad met behulp van zijn
Abessinische en buitenlandsche militaire raad
gevers de operaties op de verschillende fron
ten te leiden.
Alle telegrafische en draadiooze verbin
dingen tusschen Addis Abeba en het Noor
delijke front zijn nog steeds verbroken, zoo
dat de tallooze geruchten over veldslagen,
verovering en herovering van steden en
dorpen in Tigre met het grootste voorbe
houd moeten worden opgenomen. Zeker is
echter, dat de Italianen 15 K.M. opgerukt
zijn in de richting van den spoorweg Dzji-
boeti en invallen doen, waarbij hun vrij
groote troepenafdeelingen gesteund worden
door vliegtuigen, in de zóne die hen scheidt
van de Abessinische troepen, waar zij
voorposten-detachementen opstellen.
Volgens een telegram van den Reuter-ANP-
correspondent bij het Italiaansche leger in
het Noorden, schijnen de Italianen geen haast
te hebben en voornemens te zijn geen enkel
nutteloos risico te loopen. Zij maken zich geen
enkele illusie over de moeilijkheden, waaraan
zij het hoofd zullen moeten bieden, wanneer
zij hun volgende offensief zullen ontketenen.
Met groot gevaar voor eigen leven heeft de
correspondent kunnen constateeren, dat het
inderdaad juist is. dat telkens opnieuw Abes
sinische troepen tusschen het Italiaansche
front doordringen. Toen hij nl. een convooi be
geleidde werd daarop plotseling het vuur ge
opend door Abessinische mitrailleuses van be
trekkelijk geringen afstand. Later vernam hij,
dat twee a driehonderd Abessiniërs er in ge
slaagd waren tusschen de Italiaansche linie ten
Oosten van Adoea door te glippen.
Het verluidt, dat de Abessiniërs uit Addis
Abeba instructie hebben ontvangen de heilige
stad Aksoem te ontruimen, ten einde een bom
bardement van de oude monumenten te voor
komen.
Volgens een officieel Abessinisch communiqué
hebben Italiaansche vliegtuigen bommen ge
worpen op Gorahi, Kaffan, Katama en Jialm,
terwijl boven andere steden vliegtuigen pam
fletten hebben uitgeworpen.
Voorts is bericht ontvangen dat Addis Abeba
in staat van verdediging wordt gebracht,
Meer dan 100.000 man zullen in de hoofdstad
worden geconcentreerd. Zjj zullen uitstekend
uitgerust worden. De Negus zou zijn geheele
vermogen beschikbaar hebben gesteld om de
hoofdstad tegen buitenlandsche indringers te
verdedigen.
De consul-generaal van Abessinië te New-
York, John H. Shaw, heeft uit Abessinië een
dringend verzoek ontvangen om medische
hulp.
Eenige honderden dokters en verplegers heb.
ben inmiddels hun diensten vrijwillig aange
boden.
ABESSINISCHE AANVAL OP ADOEA; 2500
VERDEDIGERS VERMOORD.
Nieuwe operaties der Italianen aan het Zuide
lijk front; een onverwacht schaakmat in het
Noorden.
De toestand van Mgr. Dr. Lemmens is goed
vooruitgaande.
Heidensche vertooning te Maastricht.
Nieuwe misdrijven te Oss.
O
PARIJS, 11 Oct. (Reuter). De buiten-
landsch-politieke medewerkster van de
„Oeuvre" legt er in een bericht uit
Genève den nadruk op, dat de commissie
voor de sancties geheel zelfstandig is.
De Volkenbondsraad kan zelfs door een
nieuwe stemming niet meer Ingrijpen, om
b.v. van de sancties, die men thans op het
oog heeft, over te gaan naar scherpere
maatregelen, óf zelfs naar een blokkade,
die niet ver van militaire sancties af zou
zijn.
Alles wordt thans in de commissie behan
deld, en door de staten zelf besloten. Op deze
wijze is de toepassing van art. 16 „voor goed
uitgeput".
De eerste maatregel van de commissie
zal de opheffing van het wapenembargo voor
Abessinië zijn, en de afkondiging van een der
gelijk verbod tegen Italië.
Een bijzondere moeilijkheid wordt ge
vormd door eventneele eischen tot schade
loosstelling der financieel zwakke staten, die
aan de sancties zouden deelnemen.
De vraag is, hoe de verliezen getaxeerd
moeten worden, en hoe de kosten der
schadeloosstelling onder de aan sancties
deelnemende staten, dienen te worden ver
deeld.
Naar de „Times" uit Genève meldt, heeft
Engeland reeds de eerste „sanctie" tegen
Italië toegepast; de directie der posterijen
heeft namelijk geweigerd, een radio-voordracht
van baron Aloisi inzake de behandeling van
het ItaliaanschAbessinisch conflict door den
Volkenbond naar Amerika te relayeeren.
Deze voordracht zou gehouden worden in den
vorm van een vraaggesprek met een Ameri-
kaanschen journalist en via den officieelen
Engelschen zender Rugby-radio naar Amerika
worden doorgezonden.
Eenige minuten voor het begin zou den
Amerikaanschen verslaggéver medegedeeld zijn,
dat geen rede van Aloisi of een anderen
Italiaanschen spreker over de Britsche lijn
zou kunnen worden uitgezonden.
VATICAANSTAD, 11 Oct. (A.N.P.) In of
ficieele kringen werd Donderdag de mogelijk
heid niet uitgesloten geacht, dat Z. H. Paus
Pius XI op verzoek van Mussolini bij den Vol
kenbond zou intervenieeren in het Italiaansch-
Ethiopische geschil.
(Wij laten dit oogenschijnlijk vrij zonder
linge bericht natuurlijk voor verantwoording van
het A.N.P.)
Stand op Vrijdag 1 uur n.m.: 760.1
Vorige stand: 759.6
