Vredespogingen van Laval Toestand in het Noorden verwarrend Het nieuws van heden LONDEN DIEP TELEUR GESTELD Nieuw-heidendom EEN POLITIEK VAN STILZWIJGEN ONWAARDIGE CRITIEK VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 WOENSDAG 16 OCTOBER 1935 Avondblad EEN EN ZESTICSTE JAARGANG No. 19596 Mussolini zou Laval hebben mede gedeeld niet in staat te zijn den Brennerpas te verdedigen Frankrijk moet kleur bekennen Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiig De uitdrukking „na de geboorte van Christus" moet verdwijnen 1 De goolsche minister van Binnenlandsche Zaken in het kabinet Slawek Koscial- kowski is er in geslaagd binnen 24 uur een nieuw kabinet te fomveeren. Op onze foto ziet men de ministers tijdens de ontvangst bij president Moscicki. Van links naar rechts de minister van Oorlog, generaal Kasprzycki, minister president Kos- cialkowski; president Moscicki; de minister van Financiën Kwiatkowski; de minis ter van Binnenlandsche Zaken Raczkiewicz. Staande van links naar rechts: mi nister van Posterijen Kalinski; minister van Verkeerswezen, Butkiewicz; de minis ter van Handel, generaal Gorecki; minister van Sociale Zaken, Jaszczolt; de mi nister van Onderwijs, Chylinski; de minister van Landbouw Poniatowski; de minis ter van Justitie, Michalowski. De Minister van Buitenlandsche Zaken Beek, staat niet op deze foto PRINS PAUL VAN JOEGO SLAVIË TE PARIJS Bouw van tweede Statendam Het regeeringscrediet Een overzicht Algemeene staking in Zuid-Wales Mijnwerkersbond zal vandaag beslissen Italiaansche strijdkrachten in Libye worden aanzienlijk versterkt Moet Balbo uit Libye vertrekken Veldslag bij Webe Shebeli-rivier Scheurbuik onder de Abes sinische troepen Hotel Duin en Daal, Bloemendaaï DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN Brussel - Wereldtentoonstelling REISBUREAU ECONOOM Verspreiding van „Volk en Vader- land"-nummer in Indië verboden Oud-minister V er schuur Te Nevada in Amerika heeft de president een geweldigen stuwdam ingeurijd, welke groote streken voor overstroomingen behoedt en talrijke plaatsen van licht voorziet NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. LONDEN, 16 Oct. (Reuter). On danks het te Rome gepubliceerde officieele dementi schrijven de Lon- densche bladen over de vredesvoor stellen, die de Fransche minister president Laval Maandag te Parijs aan den Italiaanschen ambassadeur zou hebben gedaan. De diplomatieke correspondent van de „Daily Telegraph" meldt uit Genève, dat Laval op eigen ini tiatief heeft gehandeld. Hij heeft tegenover den Italiaan schen ambassadeur verklaard, dat te Genève spoedig zal worden overge gaan tot scherpe economische sanc ties. Deze zouden op Italië een zwa- ren druk uitoefenen. Frankrijk zou dezen gang van zaken niet kunnen verhinderen, integendeel, het is ver plicht den Volkenbond in zijn op treden zonder voorbehoud te steu nen. Laval zou de volgende voorstellen hebben ge daan: 1. De Italiaansche troepen moeten hun verderen opmarsch - staken en in geen geval verder oprukken dan de posities, die zij thans innemen. 2 De provincie Tigre zal een onafhankelijk vorstendom worden onder Italiaansche con trole. 3. Afstand aan Italië van Harrar en het gebied van Ogaden. 4 Toekenning aan Abessinië van een toe- Laval gang naar de zee, door een corridor naar Zeila. Deze corridor zou door Italiaansch gebied loo- pen tot de grens van Britsch en Fransch So- maliland. 5. Een internationale controle over de rest van Abessinië, zooals voorgesteld in de aan bevelingen van de Volkenbondscommissie van vijf, met erkenning van het overheerschend belang van Italië. 6. Alle onderhandelingen over een dergelijke regeling zullen via den Volkenbond worden gevoerd. De correspondent van de „Daily Telegraph" meldt voorts, dat de inhoud van de te Parijs gevoerde bespreking naar het schijnt in den loop van den dag aan den Britsehen ambassa deur, Sir George Clerk is medegedeeld, opdat hij dezen aan Londen kan doorgeven. Men gelooft, dat de Britsche ambassadeur tegenover Laval verklaard heeft, dat de Brit sche regeering naar zijn meening geen enkele basis van besprekingen zou kunnen goedkeu ren, die niet in de eerste plaats voorziet in het terugtrekken der Italiaansche troepen van Abessinisch gebied. De meeste staatslieden, die de correspondent te Genève gesproken had, waren van meening, dat de Volkenbond niets zou kunnen doen om een accoord te bevorderen, dat een verdeeling van Abessinië als basis heeft. De Italianen zouden er van hun kant op hebben gewezen, dat de buitengewesten van Abessinië, die door Menelik geannexeerd zijn, zelf het liefst het juk van Addis Abeba zouden willen afschudden. De correspondent vervolgt: De nieuwe voor stellen, die Laval aan Italië heeft gedaan, zijn gevolgd op twee beteekehisvólle gebeurtenissen: Tijdens zijn kort verblijf te Vichy heeft Verwachting: Zwakke tot matigen, Westelijke tot Zuid-Westelijken wind, H zwaar bewolkt met tijdelijke opklaring, weinig of geen regen, aanvankelijk iets H kouder. Hoogste barometerstand: 773.4 te Nancy jli Laagste barometerstand: 739.8 te Vest- manöer. H Zon op 6.27 - onder 5.04 - Licht op 5.34 j= Maan op n.m. 7.27 onder n.m. 12.07 Laatste kwartier 19 October illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHllllllllllllllllllig Laval eten bericht uit Parijs ontvangen, dat er geen twijfel over liet bestaan, dat Londen diep teleurgesteld is door de Fran sche houding. Naar verluidt, ontving de Fransche minis ter-president een officieele mededeeling, waarvan de inhoud vrijwel overeenkwam met de gisteren in de „Paris Soir" gepubli ceerde verklaring van Sir Austin Chamber lain. Het werd Laval duidelijk gemaakt, dat hij zijn beslissing niet langer kon uit stellen. Eenige dagen daarvoor had de Fransche regeering een uiterst ver ontrustend vftrzoek ontvangen. In tegenstelling met alle verzekeringen, die Mussolini eenige dagen geleden had gegeven, deelde de Italiaansche regeering aan Parijs mede, dat zij er aan twijfelt, of zij in staat zou zijn, den Brennerpas ingeval van** een aanval te verdedigen. Rome wenscht de toezegging te ontvangen, dat het in dergelijke gevallen op den steun van het Fransche leger kan rekenen. Rome heeft uitdrukkelijk verzocht mededeeling te doen omtrent de strijdkrachten, die Frankrijk bereid zou zijn, direct naar het betreffende gebied te zenden. De correspondent verklaart dan, dat deze vraag op de Fransche regeering diepen indruk heeft gemaakt. Op de Italiaansche vraag is geen antwoord gegeven, en waarschijnlijk zal dit in de naaste toekomst ook niet geschieden. Laval's nieuwe vredesvoorstellen remmen het werk te Genève. Om verschillende redenen hebben de Fran sche gedelegeerden er op aangedrongen, dat de bestudeering der economische voorstellen wordt vertraagd. Deze aarzeling om door te gaan met de snelheid, die andere landen zouden wenschen, is een gevolg van een wenk van Laval. Laval wenscht, indien eenigszins mo gelijk, de scherpere sancties tegen Italië te vermijden, zoolang naar zijn meening nog de kans op een accoord bestaat. Naar de „Deutsche Allgemeine Zeitung" me dedeelt, streeft men er naar, de aanduiding „na Christus' Geboorte" te doen verdwijnen. Terwijl sommigen een nieuwe tijdrekening naar het begin der nationaal-socialistische re volutie willen invoeren, willen andere hervor mers wel de christelijke tijdrekening behouden, doch de woorden „na Christus' Geboorte" ver vangen door „Na de Tijdwende". Het Berlijn- sche blad voert tegen deze strevingen aan, dat de archaeologen, die zich in de oud-Romein- sche en oud-Grieksche geschiedenis verdiepen niet zonder meer niet tot de tijdrekening „sinds de grondvesting van Rome" of „sinds de Olym pische spelen" terugkeeren, hoewel in deze uit drukkingen wezenlijke beteekenis schuilt. De uitdrukking „na de tijdwende" is slechts sur rogaat en dan nog een slecht surrogaat. De lieden, die deze uitdrukking gevonden hebben, gebruiken haar uit zoogenaamde „religieuse gronden" en wel, omdat hen het Christendom niet meer past. Trouwens gaat in vele Duitsche steden de ophitsing tegen het christendom onder het oog der overheid, die daarin géén rustverstoring- ziet en dus meent, tegen deze onruststokers niet te behoeven op te treden. Aan een mast voor den hoofdingang van de St. Hedwigskathedraal werd een dezer nachten het volgende plakkaat aangeplakt: „Het Duit sche Geloofsfront roept U, Duitsche jongens, soldaten der toekomst, op tot den vrijheids kamp tegen Rome, Juda en de Reactie Flinke jongens, die zich als beschermers van Duitsch- land willen gedragen, verklaren zich voor het Duitsch geloof inplaats van voor het jocdsche Christendom, voor de geestelijke revolutie van Alfred Rosenberg. Overwinning of dood, wij vallen aan! Revolutionnaire vechters voor de Duitsche wereldbeschouwing en het Duitsche geloof meldt U direct aan bü het Duitsche Ge loofsfront Gouw Groot-Berlijn." Volgen de adressen. Teekenend voor den huidigen toestand in Duitschland is het, dat de Bisschoppelijke autoriteiten aan de geestelijkheid voorschrif ten geven, hoe zij zich bij eventueele arrestatie, welke thans ieder oogenblik mogelijk is, heb ben te gedragen. Bij arrestatie moet de geeste lijkheid verhooren op politiebureaux afwijzen en, wat volgens de wet kan, verhoor door den rechter van instructie vorderen. Tevens wordt de geestelijkheid nogmaals op het hart ge drukt, dat zij den plicht heeft over alle dingen en feiten te zwijgen, welke zij bij de uitoefe ning der zielszorg in ervaring heeft gebracht. PARIJS, 16 Oct. (D. N. B.) Prins Paul van Joego-Slavië is vanmorgen van Belgrado te Parjjs aangekomen. Hij zal incognito eenige da gen in de Fransche hoofdstad doorbrengen. Niettegenstaande zijn reis uiterlijk een parti culier karakter draagt, zal hü toch een aantal Fransche staatslieden ontmoeten. In verband met de financiering van den bouw van de tweede Statendam valt nog te vermelden, dat de regeering aan de Holland- Amerika-Lijn een crediet verleent tot ten hoog ste het bedrag van de door de Holland- Amerjka-Lijn te betalen bouwsom, verminderd met een som van ƒ800.000, voor welk bedrag door commissarissen in dit crediet wordt deel genomen. Naar aanleiding van het feit, dat, nu be slist is, dat de tweede „Statendam" voor de Holland-Amerika Lijn in Nederland wordt ge bouwd, de Nederlandsche scheepsbouwnijver- heid in het middelpunt der belangstelling staat, hebben wij aan de hand van officieele gege vens een overzicht samengesteld van de in Nederland gebouwde zeeschepen van 500 bruto registertonnen en meer in de jaren 1925 tot en met 1934, welke schepen in die tien jaren zjjn afgeleverd. Het overwicht is als volgt: Nederl. Scheepsbouw Mij. totaal 314.062 ton, Rotterd. Droogdok Mij. (incl. Nieuwe Water weg) 128.216; Wilton-Feyenoord (incl. Wilton en Feyenoord) 119.200; Kon. Mij. „De Schelde" 91.665; C. v. d. Giessen 80.686; P. Smit Jr. 70.902; Intermaas 16.393; Werf „Gusto" 14.896; Nederl. Dok Mij. 2.861; J. en K. Smit 1026; Rest 47.958. LONDEN, 16 October. De mijnwerkersbond van Zuid-Wales zal vandaag beslissen, of een algemeene staking zal worden afgekondigd. De ochtendbladen spreken de vrees uit, dat dit in derdaad het geval zal zijn. In dat geval zou het werk tegen Donderdagochtend worden neerge legd, zoodat 176.000 man in staking zouden zijn. De minister van mijnbouw heeft gisteren be sprekingen gevoerd met werkgevers en werkne mers uit Zuid-Wales. ADDIS ABEBA, Dinsdagavond. De vijandelijkheden aan beide fronten zyn vandaag verslapt en er is geen nieuws over eenige vijande lijke actie. Deze kalmte kan slechts tijdelijk duren en is vermoedelijk het voorspel van ernstige gevechten, vooral in het Noorden, waar de toe stand nog steeds verwarrend is. Er wordt medegedeeld, dat de Italia nen langzaam optrekken naar het Zuiden langs de rivier Fafane en eveneens een krachtigen opmarsch langs de rivier Webe Shebeli voor bereiden. De Abessiniërs zijn echter nog geen uitgesproken tegenactie begon nen omdat zij, naar ik verneem, geen van beide aanvallen ernstig inzien. Twee sterke Abessinische troepenmachten uit Bale en Boran trekken op het oogenblik Zuid Oost- en Oostwaarts op, vermoedelijk met de bedoeling iedere Italiaansche troepenmacht af te snijden. De Abessinische regeering is blijkbaar wei nig verontrust over den toestand aan dit front. Het Italiaansche leger daar is betrekkelijk klein en men schijnt in de hoofdstad van mee ning te zijn. dat elke inval noodzakelijk ge doemd is te mislukken. Het duurt lang eer Europeanen zich bij het klimaat hebben aan gepast en het geheele district is een broed plaats voor koortsen. Bovendien maakt het verraderlijke landschap bewegingen van eenige afmetingen zeer moeilijk. Omdat de Italianen rekening moeten hou den met deze dingen, evenals met een sterke verdedigingsmacht, die thans gevechtsklaar is, gelooft men hier, dat de Italianen geen wezen lijk succes zullen boeken, voordat het volgen de regenseizoen zal zijn begonnen. De legers uit het Westen van Abessinië bewegen zich zoo snel mogelijk in de richtingen van de oorlogs fronten. De meesten trekken op hun tocht door Addis Abeba. De straten zijn altijd vol als het bekend is, dat troepen door de stad zullen marcheeren, en een aantal uitbundige wel komst-ovaties hebben deze week bewezen, dat de oorlogsopwinding in Abessinië op haar hoogtepunt is. Telkens spreekt de keizer de troepen toe, die zulks zeer op prijs stellen. De Italiaansche consul uit Magalo schijnt thans eindelijk zijn reis uit het binnenland te voltooien, ondanks wat door dei Abessiniërs als opzettelijk treuzelen wordt betiteld. Hij wordt ieder oogenblik te Hadame of Arba aan den Djiboeti-spoorweg verwacht. Daar zal graaf Vinci, over wiens weigering om te vertrekken voor de aankomst van den Italiaanschen consul ik reeds heb geschreven, zich spoedig bij hem aansluiten. De manier, waarop de Abessiniërs het oor logsnieuws publiceeren, of liever gezegd ach terhouden, wordt nog steeds druk besproken. Ik verneem, dat, zoowel de ministers als an dere officieele personen er bij betrokken, nog steeds niet tot een definitief besluit hebben kunnen geraken. Dit verschil van meening moet vroeger of later op een ernstige crisis uitloo- pen. Een aantal ministers is althans op het oogenblik van meening, dat een volkomen stil zwijgen de strategie der Abessiniërs het meest ten goede zal komen. Anderen dringen er ech ter op aan, dat het beter zou zijn der wereld openhartige en duidelijke verklaringen te ge ven over iedere beweging en elke gebeurtenis aan de fronten in antwoord op de onuitputte lijke propaganda van den vijand. Ik verneem, dat een aantal bijeenkomsten zal plaats vinden, gedurende de komende da gen en dat vermoedelijk een beslissing, van welken aard deze ook moge zijn, zal worden genomen tegen het einde der week. De dagbladcorrespondenten hier hebben ge protesteerd en er op gewezen, dat de publicatie van officieele communiqué's zonder voldoende verklarende inlichtingen niet tot een juist be grip van den stand van zaken kan leiden. Op het oogenblik schijnt het dat degenen, die een politiek van stilzwijgen voorstaan, hun zin krijgen. Het eerste officieele oorlogscommuni qué sinds de laatste vijf dagen en feitelijk pas het zevende sinds de oorlog is begonnen werd hedenmorgen gepubliceerd en behelsde niet meer dan drie nieuwsberichten, die alle even onbeduidend waren. Typeerend voor de wijze, waarop men te werk gaat, is het feit, dat hoewel de geschie denis reeds drie dagen oud is, de regeering geen enkele poging doet om de praatjes over ernstige desertie aan het Noordelijk front tegen te spreken of te bevestigen. Toch verneem ik. dat alle feiten over Dedjasmatch Haile Selassie Koeksa en zijn manschappen volledig bekend zijn. In ieder geval is het verdacht, dat alle officieele personen, waarmede ik tot nu toe Balbo heb gesproken, geneigd zijn den nadruk te leg gen op de onbelangrijkheid van Ras Koeksa's desertie, steeds aangenomen natuurlijk, dat de feiten juist zijn. Zij hebben het eveneens over het gemak, waarmede Ras Seyoem het bevel over de Noord oostelijke troepen over zou kunnen nemen en schijnen er, alles bü elkander genomen, alle moeite voor te doen, den ernst van het verlies te verkleinen. Daar blijft het op het oogen blik bij. Verantwoordelijke ministers weigeren hard nekkig een enkel woord van bevestiging of ontkenning te uiten. (Copyright Momingpost-A. N. P.) LONDEN, 16 October (A. N. P.) De cor respondenten van de Londensche bladen, die zich bü het Italiaansche leger in So- maliland bevinden, zoomede bü het hoofd kwartier der Abessinische troepen, hebben vandaag geseind, dat de grootste slag in dezen oorlog thans aan den gang is in het gebied van de Webe Shebeli-rivier. Uit Harrar wordt gemeld, dat dr. Robert W. Hoekman van het Amerikaansche Roode Kruis- ziekenhuis te Jijiga vandaag formeel bericht heeft gezonden, dat Italiaansche vliegtuigen op Ethiopische troepen hebben gevuurd. Zij hebben daarbij, aldus dit bericht, gebruik ge maakt van machinegeweren, welke geladen waren met dum-dum kogels. Uit Alexandrië (Egypte) wordt gemeld, dat dertig eenheden van. de Britsche Middelland-, sche Zeevloot vandaag voor een oefentocht zijn vertrokken. Zü worden nog deze week terug verwacht. Egyptische Bedoeinen ten getale van 10.000 man hebben hun diensten aangeboden om het land te verdedigen in geval van een geschil met Italië, op voorwaarde, dat zij hun eigen gewoonten en wijze van oorlogvoeren zullen mogen toepassen. LONDEN, 16 Oct. Volgens een Reuterberlcht uit Rome gelooft men dat de divisie „Metauro" van het Italiaansche leger, niet, zooals werd voorgewend, naar Oost Afrika, doch naar Libye is gedirigeerd. Het vertrek geschiedde in groote haast en zoo onopvallend mogelijk. Vele sol daten hadden zelfs niet den tijd om hun tro- penuitrusting mede te nemen. Het staat vast, dat de divisie niet het Suez- kanaal is gepasseerd. De Italiaansche strijd krachten in Libye zouden thans vier divisies sterk zün. Bü geruchte verluidt, dat de gouver neur-generaal van Libye, maarschalk Balbo, in een andere functie zal worden overgeplaatst en vervangen zal worden door een hoog officier. Naar verluidt is onder verscheidene Abessi nische troepenafdeelingen aan het Zuidelüke front scheurbuik uitgebroken. LONDEN, 16 Oct. (A. N. P.) De corres pondent van de „Exchange Telegraph" meldt Voor langer verblijf maandkamers beschikbaar. Toestand aan het Abessinische front verwar rend. Journalisten te Addis Abeba ontvangen geen mededeelingen. Bü de Webe Shebeli-ri vier zou thans een groote veldslag geleverd worden. Balbo in ongenade? Nieuwe vredespogingen van Laval. Londen diep teleurgesteld. Prins Paul van Joego-Slavië te Parys. Algemeene münwerkersstaking in Zuid-Wales? Conclusies der R.K. Artsenvereeniging in zake de periodieke onthouding. Nieuw Aartsbisschoppelük Klein-Seminarie te Apeldoorn ingewüd. HAAST U, wij hebben nog 300 retours naar Vertrek lederen dag 7.30 voormiddag, 14 dagen geldig. Prijs p. p. 3.25. - Bespreekt nog heden bij Alleen GROOTE HOUTSTRAAT 48 TEL. 11006 van het front, dat graaf Ciano, de schoonzoon van Mussolini, die onlangs bü een vlucht bo ven de Abessinische stellingen werd gewond, thans zijn werkzaamheden heeft hervat. Hü heeft een vlucht uitgevoerd boven de Abessini sche stellingen in de nabijheid van Makale en bommen geworpen, waardoor ernstige schade zou zün toegebracht. Hij heeft verder het ge bied tusschen Makale en de Takaze verkend en meldde na zijn terugkeer in het Italiaan sche hoofdkwartier, dat de weg vrij is voor een Italiaanschen opmarsch zonder tegenstand. Het bericht, dat een Italiaansche troepenaf- deeling bij Moussa Ali zou geïsoleerd zün, wordt te Asmara ten stelligste tegengesproken. BATAVIA, 16 Oct. (Aneta.) De versprei ding in Ned.-Indië van het blad „Volk en. Vaderland" van 28 September j.l. is op last van den Procureur-Generaal verboden we gens scherpe en onwaardige critiek op het buitenlandsche beleid van de Nederlandsche Regeering inzake het ItaliëEthiopië-con- flict. BATAVIA, 16 Oct. (Aneta.) De Java-Bode schrijft in een hoofdartikel omtrent de red van Ir. Mussert, welke hü od den Landdag van de N. S. B hield, dat zij op grond van de uit die rede naar Indië geseinde passages betref fende het standpunt van Ir. Mussert ten aan zien van het ItaliaanschEthiopisch conflict, de positie, welke de leider van de N. S. B. in het huidig conflict heeft ingenomen, betreurt. Morgenochtend te 8.55 uur vertrekt oud-mi nister mr. T. J. Verschuur met den boottrein naar Genua, teneinde a.s. Zaterdag met de „Johan de Witt" naar Ned. Indië scheep te gaan. Zooals reeds eerder werd gemeld, vertrekt mr. Verschuur naar Ned.-Indië in zün hoedanig heid van door de regeering benoemd lid van den Raad van Beheer der Ned.-Inóische Aard- oliemaatschappü, de maatschappü, die o.a. da Djambi-terreinen exploiteert en waarin het gouvernement en de Bataafsche Petroieum- maatschappij leder voor de helft aandeelhou der zijn, om zich ter plaatse van de werk zaamheden dezer vennootschap op de hoogte te stellen. V

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1935 | | pagina 1