Is de verrader Ras Koeksa
vermoord?
Laval's verzoeningsactie
Onze luchtmacht
waardeloos?
EEN INGEWIKKELDE
GESCHIEDENIS
WATER VAN WAAR IS
Het nieuws van heden
Staking in Wales
beëindigd
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
yoor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per
post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
DONDERDAG 17 OCTOBER 1935
Avondblad
EEN EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19598
De Italiaansche mededeelingen
over de desertie van Ras
Koeksa zouden niet
juist zijn
Weer Italiaansche lucht
aanvallen
Ras Koeksa
Italiaansche luchtaanvallen
op het Ndorder front
Herdenking verdrag
van Locarno
Engelsche troepenparade voor den minister-president van Egypte te Alexandrië,
waar 20.000 Engelsche mariniers zijn geland
Z. H. Exc. Mgr. J. de Jong, Coadjutor van den Aartsbisschop spreekt de aanwezi
gen hij de openingsplechtigheid van het nieuwe Klein Seminarie te Apeldoorn toe
Men zal goed doen aan het geheel
niet veel beteekenis te hechten
Frankrijk aan den
Kruisweg
Ernstige critiek van ir. Stephan
op het materiaal dat
verouderd is
„Nederland staat niet
buiten de wereld"
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Mijneigenaren bereid tot
onderhandelen
Uitbreiding Britsche
luchtmacht
Het Rijksconcordaat
Militaire dienst in
Griekenland verlengd
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
ADDIS ABEBA, Woensdagavond.
lederen dag wordt het warnet
van geruchten omtrent den onvind-
baren persoon van den Abessini-
schen generaal Haile Selassie Koeksa
minder oplosbaar. Hier te Addis
Abeba is het nog steeds onmogelijk
de zaak te ontwarren, maar het
blijkt thans uit mededeelingen, die
ik vandaag heb gekregen, meer en
meer waarschijnlijk, dat Haile Se
lassie Koeksa het Italiaansche front
niet levend heeft bereikt. Volgens
de Italiaansche lezing van het ver
haal, gaf de jonge generaal, die de
schoonzoon is van den keizer, zich
vrijwillig over aan generaal Santini
met de verklaring, dat de oorlog een
ramp voor zijn land had bewezen te
zijn en dat zijn overgave daarom in
het belang van Abessinië was.
De Abessinische regeering heeft vanochtend
toegegeven, dat Dedjasmatch Haile Selassie
Koeksa de Abessinische troepen heeft verlaten.
De ministers verklaren, dat hiervoor vol
doende bewijs aanwezig is.
Op andere punten stemmen de Abessinische
en de Italiaansche lezingen echter niet over
een. In sommige kringen wordt beweerd, dat
een groot deel der Abessinische troepen met
ras Koeksa was overgeloopen.
Volgens het officieele regeeringsrapport heeft
ras Koeksa, die de Abessinische troepen Woens
dag te middernacht verliet, slechts een hon
derdtal zijner persoonlijke dienaren met zich
medegenomen.
Met hen is hij in de richting van Asmara
Vertrokken.
Onderweg verbrak hij alle Abessinische ver
bindingslijnen en richtte zooveel mogelijk scha
de aan. Zijn aanvoerders en zijn troepen op
wier steun hij rekende, weigerden echter hem
te volgen.
De reden voor de overgave van ras Koeksa
is volgens het officieele communiqué terug te
brengen tot een persoonlijke grief tegen den
keizer.
Zooals ik reeds eerder heb medegedeeld,
heeft Haile Selassie bij den dood vam ras
Koeksa's vader, diens bezittingen in tweeën
verdeeld en een gedeelte er van aan ras Seyoem
geschonken.
Het is bovendien bekend, dat ras Koeksa
sedert lang jaloersch is op zijn machtigen buur
man ras Kassa, en dat hij gaarne bereid was
alles te doen om het gezag van den ouderen
man te ondermijnen.
De officieele verklaring vervolgt, dat het mis
schien niet onmogelijk is, dat ras Koeksa zijn
eventueel nut voor de Italianen, als pretendent
voor 's keizers kroon, heeft voorzien.
Gedeeltelijk zou dat plan zeer wel uitvoer
baar zijn en terzelfder tijd zou het ras Koeksa's
tot nu toe onderdrukt streven naar macht be
vredigen.
Het regeeringscommuniqué wijst nog op een
ander punt. Het is bekend, dat ras Koeksa bij
minstens twee vroegere gelegenheden Asmara
heeft bezocht, éénmaal voordat hij trouwde
met de dochter van den keizer, die twee jaren
geleden bij de geboorte van een kind overleed,
en nogmaals in Mei van het vorig jaar, toen
hij klaarblijkelijk vriendschappelijke relaties
met de Italianen heeft aangeknoopt.
Dat is één lezing van het geval.
Een andere is deze: ik heb uit betrouwbare
ministerieele bron vernomen, dat het nieuws
van ras Koeksa's aankomst te Asmara, niet te
gelooven is en dat het verder zeer wel mogelijk
is om de juistheid der Italiaansche berichten
over zijn ontvangst en zijn verder doen en la
ten, ernstig in twijfel te trekken. Volgens deze
opvatting, zouden 250 man uit Asmara de grens
van Eritrea zijn overschreden om ras Koeksa
te binden en hem naar de Italianen over te
halen.
Ras Koeksa zou hen hartelijk hebben ontvan
gen en spoedig daarna met een kleinen Abes-
sinischen troep zijn vertrokken, schijnbaar in de
richting van Adi Caie. Onderweg zond hij de
telegrammen aan de regeering af, die ik hier
van tijd tot tijd heb doorgegeven, en waarin
hij het verloop van zijn marsch over de grens
van Eritrea meldt.
Op dit punt wijkt de nieuwe lezing van zaken
af van het officieele communiqué. De marsch
zou geruimen tijd zijn voortgezet.
De Abessinische metgezellen van Ras Koeksa
begonnen voortdurend meer verdenking te
koesteren en zij begrepen, dat hij van plan
was te deserteeren.
Zij overlegden met elkander gedurende een
oponthoud onderweg en maakten een plan op.
Toen de troepen weer op weg gingen reed ras
Koeksa met zijn officieren voorop. Zijn met
gezellen hielden de teugels van hun muildieren
in en lieten hem op korten afstand vooruit
rijden.
Daarop trok een van de officieren
zijn revolver en schoot hem in den
rug.
Ras Koeksa viel gevaarlijk ge
wond in het zand, waarop de man
nen uit Asmara, nadat zij zagen,
wat gebeurd was, de vlucht namen.
De gewonde werd naar Aksoem
teruggebracht, maar overleed on
derweg.
Deze lezing wordt zonder twijfel
door de laatste gebeurtenissen be
vestigd.
Vorige week ontving de regeering hier tele
grammen van ras Koeksa, waarin hij zijn spijt
betuigde over zijn schijnbaar dwaze pogingen
om de Italiaansche vesting Adi Caie met een
kleinen troep te bereiken.
Ik verneem, dat de keizer persoonlijk zijn
tevredenheid over ras Koeksa's verdwijnen
heeft betuigd.
De verdwenen generaal was een onecht kind,
een onontwikkeld man, die nooit aan het hof
te Addis Abeba was ontvangen, en die door
de Abessinische aanvoerders niet geacht en
vertrouwd werd. Hij was een slecht organisator,
wiens zaken steeds in de vreeselijkste wanorde
waren en zijn jaloezie tegenover ras Seyoem
had groote moeilijkheden veroorzaakt. Daarop
had een paar jaren geleden zijn huwelijk met
de dochter van den keizer plaats. De keizer
hoopte daarmede tevens zijn trouw te winnen.
De gebeurtenissen van de laatste week heb
ben bewezen, dat deze hoop ijdel is gebleken.
Ras Koeksa blijft een vraagstuk met velerlei
aannemelijke oplossingen, die echter geen van
alle volledig zijn bevestigd.
(Copyright Morningpost-A. N. P.)
LONDEN, 17 Oct. De „Daily Telegraph"
meldt uit Addis Abeba, dat Abessinië op
geen enkel front verslagen is, aangezien
nog geen beslissende strijd is geleverd en
niet geleverd zal worden aleer de Italianen
de bergachtige streken zullen hebben be
reikt, waar de verdedigtoigsstellingen zijn
ingericht.
De negus heeft, volgens den correspondent
het bevel voor een offensief in Ogaden bela
chelijk genoemd en verklaard, dat dit in strijd
is met alle plannen, aangezien Abessinië geen
munitie kan verspillen in de woestijn of in
lage landen.
De aanvallen van de Italiaansche luchtmacht
op het noorderfront zijn voortgezet tot Amba
Alatsji.
Op deze plaats zijn door een aantal escadril
les bommen geworpen.
Volgens berichten uit Abessinische bron
moeten hierbij vele burgers den dood hebben
gevonden.
De troepen leden geen verliezen, aangezien
zij tevoren de plaats hadden verlaten.
In het zuiden werden verkenningsvluchten
uitgevoerd.
Uit de provincie Wollo zijn ongeveer 100.000
man Abessinische troepen op weg naar Addis
Abeba, waar zij voorloopig als reserve zullen
blijven.
Uit Rome wordt gemeld, dat de regeering be
sloten heeft alle correspondenten van buiten-
landsche bladen in Italiaansch Somaliland uit
te bannen, aangezien men zegt, dat Graziani
staande houdt, dat geen faciliteiten kunnen
worden verleend voor het verzenden van tele
grammen.
Uit deze streek zijn sedert verscheidene dagen
geen berichten ontvangen en men gelooft, dat
Graziani plannen voor een grooten opmarsch
voorbereidt.
Hedenmorgen vroeg ontspoorde op het emplacement hij Watergraafsmeer een
goederentrein, waardoor de lijn Weesp—Amsterdam versperd werd
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiui
VERWACHTING: Zwakke tot mati-
gen, in het Noorden tijdelijk toenemen-
Bi de Zuid-Westelijke tot Westelijken wind,
toenemende bewolking met kans op regen
in het Noorden, in het Zuiden nevelig
tot zwaar bewolkt met weinig of geen
regen, weinig verandering in tempera-
tuur.
Hoogste barometerstand: 773.2 te
München.
Laagste barometerstand: 740.3 te
Jan Mayen
Zon op 6.28 - onder 5.02 - Licht op 5.32
Maan op n.m. 8.33 onder n.m. 12.57
Laatste kwartier 19 October
ilililllllllllliiiiliiliiiiililillliiilillllllllililliiiiliiiiiiiililiiiiiiliillliiilÏB
BERN, 16 Oct. (Reuter). Te Locarno vond
Woensdag een plechtigheid plaats ter gelegen
heid van den tienden verjaardag van de onder-
teekening van het verdrag van Locarno.
Bij deze gelegenheid hield Paul Boncour een
rede.
Wat nu de één een Italiaansch en de ander
een Fransch voorstel noemt, is niet een voorstel
van eenigen kant gedaan, maar is een verza
meling van denkbeelden, die door de verschil
lende deelnemers aan diplomatieke onderhan
delingen van de laatste dagen in den loop der
gesprekken zijn geopperd. Men zal goed doen,
schrijft de ster-correspondent van de „N.R.C."
uit Genève, aan het geheel niet veel beteeke
nis te hechten, daar niemand aan de aanne
ming van al deze voorwaarden kan denken.
Sommige zijn onaannemelijk voor de Engel-
schen, andere ook voor de Franschen, terwijl
het geheel waarschijnlijk den Italianen niet ge
noeg is.
Bedoelde onderhandelingen zün te Rome en
te Parijs gevoerd. De partijen zijn daar niet
samengetreden, maar nu eens heeft de Fran-
sche gezant te Rome, de Chambrun, met een
Italiaanschen diplomaat gesproken en dan weer
met Sir Eric Drummond, den Engelschen
gezant. Tegelijkertijd snrak te Parijs Cerruti, de
Italiaansche gezant, met Laval en Laval weer
met Sir George Clerk, den Engelschen gezant,
enz. Positieve resultaten heeft dit alles niet op
geleverd, maar alleen, zooals gezegd, een ver
zameling van denkbeelden als bezinksel van
hetgeen er besproken is.
Daarvan is nu gisteren aan Mussolini mede-
deeling gedaan. De Duce heeft zwijgend toe
gehoord zonder op eenige wijze op de mede
deelingen te reageeren. Hij beloofde echter het
geen men hem verteld had, nog eens te zullen
overdenken.
Dit is alles wat er is gebeurd. Aan Italiaan
schen kant en ook aan Franschen kant heeft
men eenige, zij het ook allerminst overdreven
verwachting van deze herleving der diploma
tieke actie.
Intusschen heeft het jongste gesprek van Sir
George Clerk met Laval geen betrekking gehad
op deze zoogenaamde voorwaarden, Cierk kwam
om zi(;h ernstig te beklagen over de houding
van Frankrijk tegenover Engeland en hij heeft
daarbij woorden gesproken, die groote gelijkenis
vertoonden met hetgeen Sir Austen Chamber
lain in zijn interview met een medewerker van
de Paris Soir heeft gezegd. Hij heeft tot Laval
o. a. verklaard, dat Frankrijk nu aan den kruis
weg stond en te kiezen had tusschen trouw aan
zijn verplichtingen, waarbij het voor de toe
komst zeker kan zijn van een nauwe samen
werking met Engeland, ter bevestiging van den
vrede op het vasteland, ook bij mogelijk Duitsch
gevaar, maar dat in het andere geval Frankrijk
niets meer van Engeland behoefde te verwach
ten. Zooals men weet, zou Engeland, na het
uittreden van Duitschland uit den Volkenbond,
zelfs het verdrag van Locarno kunnen op
zeggen, daar djf verdrag afhankelijk is gemaakt
van het lidmaatschap van Duitschland van den
Volkenbond. Men houdt dit punt te Londen wel
degelijk tegenover Frankrijk in het oog. Tijdens
een niet overhartelijk gesprek heeft Laval den
Engelschman nog gevraagd, of Engeland bereid
zou zijn, ter vermindering van de spanning, zijn
vlootversterkingen uit de Middellandsche Zee
terug te halen. Laval moet na het overduide
lijke antwoord niet meer in twijfel kunnen zijn,
hoe Engeland daarover denkt.
Laval moet dan ook te Rome reeds hebben
meegedeeld, dat hij den gang van zaken, ook
wat Frankrijk betreft, niet veel dagen meer zal
kunnen ophouden.
Ir. B. Stephan, adjunct-directeur van de
Nederlandsche Vliegtuigenfabriek, is, zooals
wü gemeld hebben, benoemd tot algemeen
technisch adviseur voor de militaire lucht
vaart van het departement van nationale
defensie van Turkije.
De Koninklijke goedkeuring is verleend,
zoodat ir. Stephan in Turkschen staats
dienst kan treden. Hij vertrekt in de eerste
heift van November naar Ankara.
In verband met deze benoeming heeft de „N.
R. Ct." een onderhoud gehad met den heer
Stephan, waaruit wij de volgende opmerkelijke
passage aanstippen:
Overigens ben ik wat blij eens een tijdje weg
te gaan uit het land, waar ik zoo weinig lijn
heb gevonden in alles wat toch werkelijk uit
gevoerd zou moeten worden, zoo verklaarde de
heer Stephan. Ik zeg dit als goed Nederlan
der, wat ik ben en natuurlijk ook hoop te blij
ven. Mijn uitlatingen slaan zoowel op de bur
ger- als op de militaire luchtvaart, doch wel
zeer in het bijzonder op de laatste.
Het is droevig te zien, welk een achter
stand men bij onze militaire luchtvaart
heeft laten ontstaan in de laatste jaren. Ik
geef toe, dat er op het oogenblik wel plan
nen schijnen te bestaan, om uitvoering te
geven aan de allernoodigste verbeteringen,
maar er zal nog heel wat moeten gebeu
ren voor men eindelijk een peil bereikt
heeft, waarvan men met eenige gerust
heid mag zeggen, dat het voldoet aan ma
tige eischen.
Ik wijt dit in de eerste plaats aap den geest,
die in Nederland heerscht, volgens welken men
schijnt te gelooven, dat Nederland buiten het
andere deel van Europa of van de wereld
staat. In de tweede plaats wijt ik het aan de
zucht van de Nederlanders om de premie voor
de noodzakelijke assurantie niet te willen beta
len. Dit geldt niet alleen voor de luchtmacht
of de weermacht, maar voor den algemeenen
toestand in Nederland. Men hoopt altijd maar
het beste, maar vergeet, dat een goed voorbe
reide weermacht in tijden van nood een groote-
re defensieve kracht kan zijn dan men wel
denkt.
De luchtmacht is een duur wapen, onderhe
vig aan snelle evoluties. Men stelt zich hier te
vreden met materiaal dat eigenlijk verouderd is,
maar dat nog vliegt, omdat het goed onder
houden wordt. Men schijnt te vergeten, dat
verouderd materiaal voor zoover het de lucht
macht betreft, vrijwel waardeloos is.
Dien toestand heeft men maar jarenlang be
stendigd en het gevolg is, dat, nu men voelt dat
er toch iets gedaan moet worden, er groote
offers dienen te worden gebracht. Maar daar
toe kan men niet besluiten. Men blijft weifelen
en als het op een gegeven oogenblik te laat zou
zijn, dan is het moeilijk te zeggen bij wien
de schuld ligt.
De eenige uitweg is op te ruimen wat opge
ruimd moet worden en dan te zorgen voor mo
dem materiaal, dat men verder goed onder
houdt en steeds aanvult. Dit geldt zoowel oor
den toestand hier te lande als in Indië. Men
is absoluut tekort geschoten. Dit ligt niet aan
de betrokken instanties. Die zien het gevaar
wel in, maar geld kunnen zij niet voteeren.
Dit alles is nog des te meer te betreuren, om
dat het menschenmateriaal, dat de Nederland
sche en Indische Luchtmacht ter beschikking
staat, altijd zoo uitmuntend is geweest en
nog is.
Om met de intellectueele en financieele mid
delen, waarover Nederland kan beschikken,
aan de spits te kunnen blijven, is concentra
tie noodig. Er heerscht in de Nederlandsche
luchtvaart zoowel op het gebied van de weer
macht, als op dat van de industrie te veel ver
snippering.
Wat de Nederlandsche burgerlijke luchtvaart
betreft, zijn er volgens spr. zeker aanwijzin
gen, dat de K. L. M. met grootsche plannen
rondloopt, hetgeen o. a. blijkt uit het feit, dat
de heeren Plesman en Guilonard op het oogen- j
blik in Amerika een intensieve studie maken
van alles wat daar te zien valt.
Is Ras Koeksa dood? Twijfel over juistheid der
Italiaansche mededeelingen.
Staking in Zuid-Wales beëindigd.
Ontspoorde goederentrein in Amsterdam-Oost
veroorzaakt ernstige treinvertraging naar en
van het Gooi.
Dr. ir. Ringers heeft tegen 1 December ontslag
verzocht als directeur-generaal van den Rijks
waterstaat.
Opnieuw verdachten uit Oss voor de rechtbank
te 's Bosch.
LONDEN, 17 Oct. (Reuter)Na een dag van
ernstige ordeverstoringen in het stéenkoolbek-
ken van Zuid-Wales heeft de mijnwerkersbond
gisteravond besloten de „staking onder den
grond" voor beëindigd te verklaren.
Den arbeiders, die zich in de mijnen bevin
den en weigeren deze te verlaten, zal door
den bond gelast worden naar boven te komen.
Dit besluit werd genomen, nadat de mijn
eigenaren hadden medegedeeld, dat zij hun
mijnen zouden sluiten, doch bereid waren tot
onderhandelen. Sommige van de mijnwerkers,
die weigeren de mijnen te verlaten, bevinden
zich meer dan 100 uur onafgebroken onder den
grond.
Het schijnt, dat het besluit van den bond
om de staking te beëindigen bij velen niet in
goede aarde viel. want toen het bericht be
kend werd, dat de arbeiders de mijnen zouden
verlaten, verzamelden zich duizenden om te
protesteeren.
Te Risca is een auto met journalisten met
steer,en geworpen.
Zooals men weet wordt gestaakt, omdat de
mijndirecties weigerden de ongeorganiseerde
arbeiders te ontslaan.
LONDEN, 17 October. De „Daily Mail" meldt,
dat in verband met het jongste luchtmacht
programma het ministerie van luchtvaart 18
verschillende typen militaire vliegtuigen heeft
uitgekozen en besteld. In het najaar van 1937
zullen 2000 vliegtuigen gebouwd zijn en de
vliegtuigfabrieken in geheel Engeland hebben
speciale maatregelen genomen om aan deze
enorme order te kunnen voldoen. Het aantal
bestellingen is zoo groot, aldus de „Daily Mail",
dat de fabrikanten van zekere vliegtuig-typen
onder toezicht van het ministerie van lucht
vaart een deel van hun werk aan andere on
dernemingen hebben opgedragen.
BERLIJN, 15 Oct. (Kipa). Ministerial-direktor
Dr. Buttmann is op wachtgeld gesteld en be
noemd tot directeur der Staatsbibliotheek te
Mtinchen. Dr. Buttmann speelde een leidende
rol in 1933 bij het tot stand komen van het
Rijksconcordaat met het Vaticaan. Sedert dien
nam hfj deel aan alle onderhandelingen over
de uitvoering van het concordaat. Tot dit dool
was hij herhaaldelijk in Rome. Zijn voorloopig
ontslag uit den diplomatieken dienst bevestigt
een reeds lang bestaand vermoeden, dat voor
loopig niet te rekenen valt met het tot stand
komen van aanvullende overeenkomsten in
verband met het concordaat.
ATHENE. 16 Oct. (A.N.P.). De ministerraad
heeft een verordening onderteekend, waarbij de
militaire diensttijd weer op twee jaren wordt
gebracht. De nieuwe verordening zal evenwel
pas op 1 April 1936 van kracht worden.
Stand op Donderdag 1 uur n.m.: 768.5
Vorige stand: 768,0
