Van het strijdtooneel in
Oost-Afrika
Lavai's antwoord
aan Engeland
De ramp van de
„Ausonia"
De Duce ontvangt
Sir Drummond
Het nieuws van heden
Samenzwering in
Turkije
De positie van
Majoor Fey
NIEUWE SPRONG NAAR
HET ZUIDEN?
Het mi jnconf liet in
Engeland
DE NIEUWE NUNTIUS
TE PRAAG
Ibb'T
EEN ZWARTE BLADZIJDE
VERHOUDING TUSSCHEN
ENGELAND EN FRANKRIJK
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZATERDAG 19 OCTOBER 1935 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
v/eek 25 cent; per kwartaal f 3.25; per
post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
EEN EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19601
De groote Italiaansche stoomer
geheel uitgebrand
Zeven dooden en vele
gewonden
Tegen het leven van Kemal
Ataturk
Ook ontslag als landsleider der
Weensche Heimtvehr?
Wëèé>:é:^..:MmmÊMjLMÊmÊ&ÊM
Het leger van Joego-Slavië houdt groote manoeuvres. Een ponton-brug over de Save
Italiaansche troepen staan voor
nieuwen opmarsch gereed
Legerbericht zonder
nieuws
ASMARA, 18 Oct. (ANP) Een
nieuwe „sprong naar het Zuiden"
kan ieder oogenblik verwacht wor
den. De Italiaansche troepen staan
weer gereed voor den opmarsch. De
achterhoedediensten zijn volkomen
voorbereid. De luchtmacht heeft
het terrein ten Zuiden van Adoea
■nauwkeurig verkend.
Een onderhoud waaraan bijzon
dere beteekenis wordt
gehecht
Het Ween
§j Stormwaarschuwingsdienst
Zelfs een communiqué
zal verschijnen
Arbeiders-referendum inzake de
loonsver hooging
Staking In kolenmijnen
bij Luik
Frankrijk bereid zijn ver
plichtingen na te
komen
Naar in goedingelichte Fran
sche kringen verluidt, is Frank
rijk het eens met het gebiedend
karakter van het derde lid van
artikel 16 van het Handvest van
den Volkenbond, dat de Vol
kenbondsleden verplicht, dat lid
van den Volkenbond bij te staan,
tegen hetwelk een aanvallen
de staat drukmaatregelen neemt.
Frankrijk zou derhalve, in een
eventueel geval, zijn deel ne
men in de collectieve verant
woordelijkheden en geeft der
halve een bevestigend antwoord
op de Britsche vraag.
Evenals dezen zomer Kard. Verdier
als Legaat des Pausen overal
triumphaal ontvangen
Het vreeselijk lot der Zuid-Tirolers
in Italiaanschen dienst
Ernstig verkeersongeluk
in Italië
Rechtzetting der „recente cam
pagne in de Italiaansche
en Fransche pers"
Geen persoonlijke actie
tegen Italië
MARCONI UIT BRAZILIË
TERUG
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
ROME, 18 Oct. (Reuter). Het is nog on
zeker wat er van het groote Italiaansche
stoomschip „Ausonia" nog gered kan wor
den.
Het schip is geheel uitgebrand en is thans
een rockende hoop ijzer.
Men onderhandelt op het oogenblik met de
havenautoriteiten van Alexandrië of men zal
pogen het wrak tot zinken te brengen daar
het uitgesloten schijnt, dat het schip later nog
gebruikt kan worden. Op de plaats waar de
ramp plaats vond is de zee voor den ingang
der haven 13 Meter diep.
Bij den brand werden zeven leden der be
manning van 240 koppen gedood, terwijl vele
andere gewond werden. Het schip had 35
passagiers aan boord.
De twee ontploffingen die aan boord van het
schip plaats hadden en die men als de oorzaak
van den brand beschouwt, hield men in Alexan
drië aanvankelijk voor kanonschoten.
Overal snelde men de straat op. Toen de
waarheid bekend werd, begaven zich tienduizen
den nieuwsgierigen naar het aan de kust ge
legen voorstadje Mex, om vandaar uit het
grootsche schouwspel gade te slaan.
De bemanning der in de haven liggende En-
gelsche oorlogsschepen verleende de eerste hulp
en redde de passagiers, die door een panischen
schrik bevangen waren.
ISTANBOEL, 18 Oct. Het blad „Tan*
meldt uit Ankara, dat een samenzwering tegen
het leven van den president van Turkije, Kemal
Ataturk, is ontdekt.
Het was reeds verscheidene dagen bekend,
dat eenige personen, die onbevoegd de Zuiae-
lijke grenzen hadden overschreden, gearres
teerd waren, daar de verdenking bestond, dat
zij met voor den staat gevaarlijke bedoelingen
waren gekomen. De „Tan" meldt nu, dat de
gearresteerden naar Ankara zijn overgebracht
en daar aan een uitgebreid verhoor zijn onder
worpen.
Aan de hand van omvangrijke bekentenissen
is, aldus de „Tan" komen vast te staan, dat
de bende een aanslag op het leven van den pre
sident in aen zin had.
Men verwacht dan ook, dat reeds de volgende
week te Ankara de bendeleden wegens hoog
verraad terecht zullen staan.
Waarschijnlijk zullen a.s. Maandag in de
nationale vergadering verklaringen omtrent de
samenzwering worden afgelegd.
WEENEN. 18 Oct. (A.N.P.). Majoor Fey had
zijn order aan de Weensche Heimwehren, waar
in hij onvoorwaardelijke discipline eischte. ter
publicatie aangeboden. Op bevel van hooger-
hand is de oproep echter niet aan de Weensche
bladen doorgegeven.
In Heimwehr-kringen helt men over tot de
meening, dat bij de te verwachten vorming van
een nieuw militiecorps majoor Fey ook van
zijn functie als landsleider der Weensche Heim-
wehr zal worden ontheven.
Van de gisteren aangekondigde maatregelen
der regeering is het vooral de reorganisatie
der jeugdbonden, die de aandacht trekt. De
katholieken streven naar een uniform jeugd-
verbond onder leiding van priesters, terwijl de
Heimwehr de beweging „Jung Vaterland" een
monopolie wil verschaffen.
Leden van den koppigen Wolamo-stam, die
buiten Addis Abeba gelegerd zijn, hebben gis
teren een betooging gehouden en een dreigende
houding aangenomen tegen graaf Vinei, nabij
het paleis van Ras Desta, waar hij verblijf
houdt.
De keizerlijke garde moest worden ontboden
om de politie te versterken.
De Negus heeft order gegeven een vijf-en-
twintigtal betoogers te geeselen.
Het ministerie van pers en propaganda te
Rome publiceert het 22ste legerbericht:
„Generaal de Bono seint, dat met uitzon
dering van verkenningsvluchten door de
luchtmacht geen nieuws van het Noordelijk
front en het Somali-front te melden is. De
Abessinische stamhoofden en religieuze ge
meenschappen blijven hun onderwerping
aanbieden."
Inzake de plannen tot vorming van een korps
ter bescherming van vreemdelingen, wordt nog
gemeld, dat de effectieven der Fransche, Duit-
sche en Engelsche troepen, die thans dienst
doen voor de bewaking der gezantschappen,
naar schatting 150 man sterk zijn.
Volgens een tot stand gekomen accoord, zou
majoor Charters, de commandant van het de
tachement Poendsjabl's, dat onlangs uit Poona
hier aangekomen is, voor de bescherming der
Britsche legatie, belast worden met het bevel
over deze effectieven.
De koers van den Maria Theresia thaler, welke
eenigen tijd geleden aanmerkelijk daalde, is nu
weer gestegen tot 5.40 francs, den officieelen
bankkoers.
De reden hiervan is te zoeken in de sterke
aanvrage van de exporteurs van koffie en hui
den, teneinde de producenten te betalen.
In tegenstelling met de verwachting hebben
de vijandelijkheden geen invloed op de aan
komst van deze artikelen uit het binnenland.
Deze heeft regelmatig plaats.
Ook het feit, dat vele vreemdelingen hun de
viezen inwisselden, o.a. de 80 buitenlandsche
journalisten, was van gunstigen invloed op de
markt.
De regeering straft streng eiken frauduleuzen
uitvoer van thalers, welke een winstgevend be
drijf is, aangezien men op de metaalr^arkt te
Londen elf thaler krijgt voor een pond ster
ling en te Addis Abeba 15 thaler.
Een militair vertegenwoordiger van Italië is
te Suez uit Erythrea aangekomen, teneinde met
de plaatselijke raffinaderijen te onderhandelen
over den verkoop van benzine aan de Italiaan
sche luchtmacht in Oost-Afrika.
De voorraden van benzine, welke thans in
Erythrea liggen opgeslagen zijn zeer beperkt
en de aanvulling is zeer moeilijk door de wei
gering van crediet door de raffinaderijen van
Suez.
Verwachting: Tot storm toenemende
S Zuidwestelijke tot Westelijken wind, be-
trokken met regen, later opklarend,
H aanvankelijk zachter.
jf Verdere vooruitzichten: tijdelyk op-
klarend met afnemenden wind, kouder.
H Geseind Vrijdag te 19.45 uur aan alle
IÉ posten: „Wordt verwacht storm uit het
Zuidwesten."
ROME, 18 Oct. (ANP) Terwijl
Dinsdag j.l. de ambassadeurs van
Frankrijk en Argentinië door Mus
solini zijn ontvangen, heeft vandaag
de Engelsche ambassadeur, Sir Eric
Drummond, een onderhoud gehad
met den Duce.
Omtrent dit onderhoud, waaraan hier ter
stede een zeer bijzondere beteekenis gehecht
wordt, wordt van beide kanten de grootste
reserve in acht genomen.
Men laat echter doorschemeren, dat de ge-
dachtenwisseling een bevredigend verloop heeft
gehad. Men heeft den indruk, dat gesproken
is over het terugtrekken van de Engelsche
vlootstrijdkrachten uit de Middellandsche Ziee
en een vermindering van de hoeveelheid Ita
liaansche troepen aan de Egyptische grens van
Cyrenaica.
Hoewel dit anders geenszins het gebruik
is, zal ditmaal, naar van Engelsche zijde
verluidt, over het onderhoud tusscben
Mussolini en Sir Eric Drummond, een of
ficieel communiqué van 12 pagina's wor
den gepubliceerd.
LONDEN, 18 Oct. (Reuter). Op de confe
rentie van mijnwerkers is een resolutie aan
genomen, waarin wordt aanbevolen een refe
rendum te houden onder de arbeiders inzake
de loonsverhooging.
Ondertusschen zal het uitvoerend comité
de macht hebben te onderhandelen over de
salarisverhooging.
De voorzitter van den bond verklaarde: „In
dien wij een concessie verkrijgen bij het on
derhoud met den minister van mijnbouw,
Maandag as., dan is het zeer wel mogelijk,
dat geen referendum plaats heeft.
LUIK. 18 Oct. (A.N.P.) Wegens een loon-
kwestie is heden een staking uitgebroken in de
kolenmijnen van Gosson en Kessale, in het
Luiksche. De stakingsbeweging heeft zich zeer
snel uitgebreid. Het werk werd nog in drie an
dere kolenmijnen neergelegd, evenals in ver
scheidene schachten van het bekken van Se-
raing eri van Herstal.
PARIJS, 18 October (ANP) Mi
nister-president Laval heeft Vrijdag
middag den Engelschen ambassa
deur in kennis gesteld van den in
houd van het Fransche antwoord op
de Engelsche informatie nopens een
steun van de Fransche vloot ingeval
van een Italiaanschen aanval op
Engeland.
Men wijst er evenwel in Fransche krin
gen op, dat de feitelijke voorwaarden voor
de ten uitvoerlegging van het derde lid
van artikel 16 onder de huidige omstan
digheden niet het gevaar Insluiten, dat het
zal behoeven te worden toegepast.
Groot-Brittannië legt geen enkelen lust
aan den dag Italië op eenige wijze aan te
vallen. Evenmin is Italië van plan Enge.
land aan te vallen.
Voor de volledige ontspanning in de Middel
landsche Zee, aldus verklaart men, zou het
gewenscht kunnen zijn door regeeringsverkla-
ringen het effect van zekere aanvallen in de
pers te niet te doen.
Wat de diplomatieke onderhandelingen te
Parijs betreft wordt bekend, dat de Ita
liaansche regeering haar aigemeene eischen
betreffende de uitbreiding der Italiaan
sche belangen in Abessinië nog niet bekend
gemaakt heeft.
Men verwacht, dat Laval den Engel
schen ambassadeur nogmaals zal ont
vangen.
De zitting van de senaatscommissie voor
buitenlandsche zaken, die op 25 October zou
plaats vinden en waarin Laval een redevoe
ring zou houden over de buitenlandsche, poli
tiek, is uitgesteld tot 29 October. Op dien dag
zal Laval rapport uitbrengen over den inter
nationalen toestand en de positie van Frank
rijk tegenover de problemen der buitenlandsche
politiek.
PRAAG, 18 Oct. Donderdagavond 11. kwam
de nieuwe Pauselijke Nuntius, Mgr. Dr. Ritter
in de hoofdstad van Tsjecho-Slowakije, in
Praag, aan, om zijn hoog ambt op zich te
nemen.
Evenals bij gelegenheid van het prachtig
geslaagde Katholiekeneongres van dezen zo
mer, waar voor het eerst de zes volken der
jonge republiek broederlijk waren vereenigd,
Z. E. Kard. Jean Verdier, Aartsbisschop van
Parijs, Legaat van Z. H. den Paus, werd ook
thans de nieuwe Nuntius op alle stations van
de landsgrenzen tot Praag op triumphale wijze
ingehaald. Op het grensstation Eger waren
alle geestelijke en wereldlijke autoriteiten aan
wezig. In Pilsen begroette de Aartsbisschop
van Praag Dr. Karl Kaspar, welke in de om
geving aldaar op visitatiereis was, den Nuntius.
In Praag was het heele Metropolitaan Kapit
tel van St. Vitus aanwezig ter begroeting. Ook
de staatsautoriteiten waren vertegenwoordigd.
Mgr. Dr. Ritter aaanvaardt zijn ambt onder
buitengewoon gunstige uiterlijke omstandighe
den. De binnen- en buitenlandsche gevaren,
welke het Tsjecho-Slowaaksche staatswezen
bedreigen, hebben den machthebbers de betee
kenis van den godsdienst voor het bestand
van den staat zeer sterk tot bewustzijn ge
bracht. Het Duitsch geschreven regeeringsblad
„Prager Presse", orgaan van den Minister van
Buitenlandsche Zaken Dr. Benesj, schrijft in
zijn begroetingsartikel ronduit, dat de Cul-
tuurkamp-tendenzen, die in de eerste jaren
na de omwenteling van 1918 in Praag een zeer
gevaarlijken omvang hadden aangenomen, een
historisch verkeerde ontwikkeling waren, welke
gelukkig thans is vervangen door een periode
van eendracht en verzoening.
Foto van de mijnwerkersstaking in Zuid-Wales. De politie-bewaking op de terreinen
2uid-Tirol, dat door het Verdrag van Ver
sailles aan Italië werd toegewezen, hoewel het
in z'n kern niet-Italiaansch land is, wordt door
Mussolini nog altijd als Romeinsch wingewest
beschouwd en als zoodanig behandeld. De harde
hand van den dictator rust zwaar op Tirol. Ter
wijl in het overige Italië slechts de militie jaar
gangen tot 1904 werden opgeroepen, werden in
Tirol de jaargangen tot 1901 gemobiliseerd en
voor het grootste gedeelte naar Oost-Afrika
gezonden. Uit een brief van Kipa uit Tirol
blijkt, dat er reeds 13 a 14.000 Zuid-Tirolers
naar Abessinië zijn vervoerd. Deze menschen,
die niet aan het klimaat zijn gewend, sterven
bij honderden aan tropische ziekten. Dagelijks
stroomen de doodsberichten naar de Alpen
dorpen. Daardoor wordt de toch reeds groote
nood der Tirolers zoowel naar de ziel als wat
het stoffelijk leven betreft, steeds grooter. De
Zuid-Tiroolsche soldaten, die in Abessinië voor
Italië moeten strijden, laten hun familie en
gezin in den grootsten nood achter, terwijl zij
zelf bijna zeker ten offer zullen vallen aan het
klimaat in Abessinië.
GROSSETO, 18 Oct. (A.N.P.) Tengevolge
van een botsing tusschen een autotrein en een
kleinen auto op de Via Aurelia, welke ontstaan
was door een slecht functionneeren van rem
men, zijn vijf personen gedood en eenige ande
ren gewond.
Mussolini had een onderhond met den Engel
schen ambassadeur, waaraan bijzondere betee
kenis wordt gehecht.
Nieuwe opmarsch der Italianen, naar het Zui
den gericht, wordt elk oogenblik verwacht.
Officieele Inwerkingtreding der economische
sancties zou met minstens 14 dagen zijn ver
traagd.
De groote Italiaansche stoomer Ausonia geheel
uitgebrand; zeven dooden en verscheidene ga-
wonden.
Britsche rechtzetting der „recente campagne in
de Italiaansche en Fransche peis."
Regeeringsambtenaar zou getracht hebben
devaluatie-geheimen te verkoopen.
Voorloopig Verslag der Tweede Kamer nopens
het wetsontwerp tot verlaging der openbare
uitgaven voor het onderwijs.
Het Kon. Ned. Landbouwcomité vergadert in
Den Haag.
Handelsovereenkomst met Denemarken.
Oude misdaden te Oss aan het licht gekomen.
LONDEN, 18 Oct. (Reuter). In officieele
kringen wordt medegedeeld, dat „de recente
campagne in de Italiaansche pers en in de
Fransche pens" een rechtzetten van het vol
gende noodig maakt: er is nooit sprake ge
weest van het forceeren van een blokkade
tegen Italië, het sluiten van het Snez-kanaal
of de Roode Zee.
Dit is aan Laval en Mussolini medegedeeld en
de rede van Laval te Clermont Ferrand toont
aan, dat in de Britsch-Fransche besprekingen
nooit sprake is geweest van militaire sancties,
provoceerende maatregelen of een actie, welke
zou kunnen worden uitgelegd als een provocatie
van Italië.
Men vestigt er nogmaals de aandacht op,
dat elke veiligheidsmaatregel collectief en niet
individueel moet zijn.
De Inrichten, dat Eden een persoonlijke
actie tegen Italië zon leiden, worden „valsch
en tendentieus" genoemd en nog sterker
wordt gedementeerd, dat de houding van
Londen ten doel heeft de regeering van
Italië te doen kiezen tusschen „vernedering
of oorlog", hieromtrent mag in de Fransche
pers geen twijfel bestaan.
Men verwondert zich erover, dat het ver
trouwen van Frankrijk in den Volkenbond,
dat het vijftien jaar lang heeft gekoesterd,
in dit eene geval is geschokt.
Teneinde dit punt op te helderen heeft
Clerk aan Laval gevraagd de houding van
Frankrijk ten aanzien van artikel 16 dui
delijk uiteen te zetten.
Men heeft geen ander dan een bevestigend
antwoord kunnen verwachten, want men ver
heelt zich niet, dat een uitstel of weigering een
algeheele wijziging zou meebrengen van de di
plomatieke instrumenten welke onder toezicht
van den Volkenbond zijn geteekend.
Bij het hedenmorgen gevoerde onderhoud tus
schen Laval en den Britschen ambassadeur is
geen enkel definiief accoord tot stand gekomen.
Laval heeft ook een onderhoud van 45 mi
nuten gehad met Ceruti, den Italiaanschen
gezant te Parijs.
Tenslotte heeft Laval nog een onderhoud ge
had met Maarschalk Petain. Men vermoedt, dat
technische maatregelen van eventueele militaire
sancties zijn besproken.
Marconi, die uit Brazilië te Genua aan land
was gestapt, is thans te Via Reggio gearriveerd.
Stand op Zaterdag 1 uur v.m.: 760,4
Vorige stand: 766,7