Sfeer van opwinding heerscht
te Addis Abeba
De Britsche verklaringen
aan Italië
BELANGRIJKE PLANNEN
IN VOORBEREIDING
1
VOORUITZICHTEN OP
OVEREENSTEMMING?
Arthur Henderson
overleden
Het nieuws van heden
Laval handhaaft
zich
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
MAANDAG 21 OCTOBER 1935
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Avondblad
EEN EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19604
Het verraad van Ras Koeksa
bracht den Abessiniërs
voordeelen
Gebruiken de Italianei)
dum-dum-kogels
Een foto, die duidelijk toont met welke moeilijkheden het Italiaansche leger in Abessinië te kampen heeft
Het Weer
s Stormwaarschuwingsdienst 1
Plenaire zitting der
coördinatie-commissie
Een merkbare ontspanning in
politieke kringen
Ook met Genève thans
opheldering gewenscht
Naar kerkvrede in
Duitschland
Dominees uit concentratiekampen
in vrijheid gesteld
Joodsch blad te Danzig
in beslag genomen
De Poolsche redacteur gearres
teerd
Duitschlands breuk met
den Volkenbond
Het mijnconflict in
Engeland
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Dood in de gevangenis
Kath. Duitsche pers
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
ADDIS ABEBA, Zondagavond
Er heerschte een onderdrukte op
winding te Addis Abeba vandaag.
De regeering blijft weliswaar vol
harden in haar stilzwijgen en treft
haar plannen voor de toekomst,
maar de zekerheid en het vertrou
wen in de ministers, die ik van
avond sprak, doen vermoeden, dat
er belangrijker dingen op til zijn
dan de blokkade van het Italiaan-
sche leger of de bezetting van Tigre.
Ik verneem, dat de regeeringsplannen hoe
die ook mogen zijn niet het minst zullen
worden beïnvloed door de desertie van Haile
Selassie Koeksa, van wien verondersteld wordt,
dat hij in de woestijn is gestorven of door de
Italianen aangesteld is als ras van Tigré. De
regeering schijnt geheel ingelicht te zijn over
zijn vertrek. De ministers deelen mede, dat
zijn afwezigheid de samenwerking en de aan
sluiting van de legers aan het Noordelijk front
aanzienlijk zal vergemakkelijken. En dit is
vermoedelijk juist.
Er worden dezer dagen nieuwe groote aan
vallen verwacht.
Aan beide zijden bereidt men er zich klaar
blijkelijk op voor, vooral aan het Noordelijk
front. De Abessinische berichten uit dit district
melden een concentratie van het Italiaansche
leger ten Zuiden van Adigrat langs het front,
dat zich uitstrekt van Aksoem tot Adoea. Men
maakt uit de berichten op, dat de Abessiniërs
geen directe plannen tot den aanval hebben
gemaakt, al zullen zij trachten de verbinding
tusschen de Italiaansche troepen te belem
meren.
Toch blijkt er groote bedrijvigheid te be
staan bij de Abessinische troepen in Tigré.
Terwijl de Abessinische regeering er nog steeds
over beraadslaagt op welke wijze de opmarsch
der Italiaansche troepen door een sterken
tegenstand van het Abessinische leger zou
kunnen worden belemmerd, ligt de veronder
stelling voor de hand, dat deze troepenbewe
ging door een Abessinischen tegenaanval in de
richting van Eritrea zou kunnen worden af
geleid.
Ras Seyoem, de feitelijke bevelhebber van
het geheele Noordelijke leger, zou hiervan ver
moedelijk de leiding krijgen tezamen met ras
Kassa.
Sinds het uitbreken van den oorlog heeft
de regeering geen officieel nieuws meer
ontvangen over de beweging der Italiaan
sche troepen in de buurt van den berg
Moessa Ali. Dit gebied ligt in het verre
Oosten van Eritrea tegenover de provincie
Aoessa. Er bevindt zich daar een sterke
troepenmacht en ik verneem, dat de Abes
siniërs, die dezen hoek steeds als gevaarlijk
hebben beschouwd, verdedigen met vervaar
lijken tegenstand.
Ik verneem verder, dat het grootste deel van
het centrale leger, dat onder leiding van den
minister van Oorlog staat, en ongeveer 150.000
man sterk is, naar Dessie optrekt, om zich bij
de troepen van den kroonprins aan te sluiten en
het is zeer wel mogelijk, dat hierna de opmarsch
over de grenzen van Aoessa zal volgen.
Aan het Zuidelijk front is alles nog steeds
rustig. De regen die daar nog steeds valt, is
vermoedelijk de reden voor het opschorten der
militaire bewegingen aldaar.
Ik verneem, dat de Italianen tien dagen ge
leden hun aanval zijn begonnen bij de rivier
Fafan en ten Zuiden van Webbe Sjebeli.
De sterke Abessinische troepenmacht te Bale
wordt aangevuld met het plan het Italiaansche
leger zoo mogelijk naar het Zuiden terug te
drijven.
Zeer groote dingen zijn vermoedelijk op komst.
Addis Abeba verkeert in afwachting.
Ministers en hooge regeeringspersonen
kwamen heden in het paleis bijeen om foto's
voor een protest aan den Volkenbond te be-
studeeren.
Ik verneem, dat deze foto's zouden moeten
bewijzen, dat de Italiaansche troepen de
laatste dagen hun toevlucht hebben genomen
tot het gebruik van dum-dum kogels.
Dr. Hoekman die de foto's heeft genomen, is
de leider van de Abessinische Roode Kruis-
expeditie aan het Zuidelijk front.
Hij keerde Vrijdagavond uit Jijiga te Addis
Abeba terug en bevindt zich sinds gisteren
ochtend vroeg met zijn bewijsmateriaal in het
paleis.
Dr. Hoekman is naar de hoofdstad terugge
komen op het dringend verzoek deze aangelegen
heid verder te willen behandelen.
Behalve de ministers waren ook de geneeskun
dige adviseurs van den keizer aanwezig. De auto
riteiten hadden een langdurige bespreking en
de foto's zijn zeer nauwkeurig onderzocht.
Ik verneem, dat de beweringen door de foto's
duidelijk worden gestaafd.
Men zegt, dat verscheidene andere soldaten
soortgelijke verwondingen hebben opgeloopen.
De patiënt van Dr. Hoekman was de eerste bij
wien dergelijke kogelwonden waren geconsta
teerd, hij werd nauwkeurig onderzocht en ge
fotografeerd.
De patiënt werd per muilezel van het front
naar het hospitaal van Dr. Hoekman bij Jijiga
overgebracht. Deze reis duurde meer dan acht
dagen. De beenderen van den patiënt waren
volkomen vermorzeld. Indien de bewijzen vol
doende worden geacht, heeft de regeering het
plan haar recht om bij den Volkenbond te pro
testeeren uit te oefenen.
(Copyright Morningpost-A.N.P.)
ADDIS ABEBA, 21 Oct. (Reuter) Volgens
nog niet bevestigde berichten van het zui
derfront zouden de Italianen Gerlogoebi
met de daarbij gelegen bronnen hebben
bezet.
Evenwel blijft het radiostation aldaar
werken.
Op geen enkel front werden tot nu toe
werkelijke slagen geleverd.
De Abessiniërs concentreeren hun troepen
vooral in Tigre, aangezien zij van meening zijn,
dat het deprimeerende klimaat en de tegenwoor-
cigheid van de wilde stammen in het Oosten en
Zuiden voldoende zijn om den opmarsch van de
Italianen in deze gebieden tegen te houden.
De geestelijkheid van 200 Koptische kerken
in Aksoem en van 15 moskeeën in Tigre hebben
collectief hun onderwerping aangeboden.
Ook gasmajac Haile Maiam, de zoon van den
dejac van Essaha heeft zijn onderwerping aan
geboden.
De balans van de schatkist van 30 September
j.l, toont 950 millioen lire voor het fonds voor
liquide middelen aan.
De buitengewone verplichtingen voor de ko
loniën in Oost-Afrika bedragen 633 millioen
voor September en 1343 millioen voor het derde
trimester van dit jaar.
Haile Selassie Gugsa, de afvallige schoonzoon
van den keizer, schijnt groote verwachtingen
te hebben, spoedig tot vorst van Tigre te wor
den uitgeroepen en dan in een paleis te Makalle
te zetelen. Hij zeide tot journalisten: „Spoedig
zult gij mijn gast zijn in mijn paleis te Makalle
en het beste honingwater van Tigre proeven."
In regeeringskringen te Addis Abeba wordt
verklaard, dat men er geen geloof aan hecht,
dat de Italiaansche kolonne, die kort geleden
van de hoofdmacht was afgesneden nabij de
grens van Fransch Somaliland, Italiaansch Ery-
threa zou hebben bereikt na een verbitterd ge
vecht.
Prins Ismael Daoed Pasja, een lid van de
Egyptische koninklijke familie is te Djiboeti
aangekomen en denzelfden dag met een specia-
len trein naar Addis Abeba doorgereisd met
negen doctoren, geneesmiddelen en sanitair
materieel, voldoende om een hospitaal met 300
bedden op te richten.
Uit Adoea wordt bericht, dat het aantal in
vrijheid gestelde slaven bedraagt ongeveer 15 a
20.000 en vormt ongeveer 15 a 20 pet. van de
bevolking van Tigre.
Vandaag heeft 70 pCt. van de Keizerlijke
Garde bevel gekregen naar het voorloopige
hoofdkwartier te Dessie op te marcheeren.
Waarschijnlijk zal ook de keizerin morgen
daarheen vertrekken.
Het gedenkteeken, dat in de nabijheid van Adoea is opgericht voor de gevallenen
in den oorlog van 1896. Generaal de Bono slaat te paard 't défilé der troepen gade
1 VERWACHTING: Zwakke tot mati- 1
gen, meest Westelijke tot Zuid-Westelij-
H ken wind, half tot zwaar bewolkt, weinig EE
H of geen neerslag, koude nacht, overdag
iets zachter.
H Hoogste stand: 764.6 te Valentia.
§j Laagste stand: 741.6 te Haparanda.
I| Zon op 6.35, onder 4.53. Licht op 5.23. jj§
Maan op v.m. 12.08, onder n.m. 2.37. M
H Nieuwe Maan 27 October 10.35 van. EE
Geseind te De Bilt 21 October 9.27 uur EE
aan alls posten: „Attentiesein neer".
GENèVE, 19 Oct. (A.N.P.) De plenaire zitting
van de coördinatiecommissie heeft hedenavond
de voorstellen van de commissie van achttien,
waarin de onmiddellijke steunverleening der
leden onderling bij het toepassen van sancties
tegen Italië wordt gevraagd, aangenomen. Er is
een lijst opgemaakt van sleutelproducten, waar
van de uitvoer naar Italië zal moeten worden
stopgezet. De voorstellen van Eden tot boycot
van den Italiaanschen export werden aangeno
men, terwijl Oostenrijk, Hongarije en Albanië
zich van stemming onthielden.
De onverwacht langdurige vergadering van
het werkcomité van de sanctieconferentie hield
zich Zaterdagavond voornamelijk bezig met het
Vrijdag uitgewerkte ontwerp-voorstel over de
wederzijdsche ondersteuning van de staten, die
aan de sancties op financieel en economisch ge
bied deelnemen.
Terwijl de leden der commissie algemeen van
gevoelen waren, dat men tegen de niet-leden
van den Volkenbond geen maatregelen kon ont
werpen, pleitten Titulescu en Litwinof voor
dwang- en strafmaatregelen tegen de leden van
den Bond, die zich van medewerking aan de
sancties onthouden, praktisch dus tegen Oos
tenrijk en Hongarije. Door de verzoenende rede
voeringen van den Poolschen vertegenwoordiger
Komamicki, den Zwitser Motta en den Span
jaard Madariaga, werd ten slotte de krasse for
mule, welke Titulescu had voorgesteld, ver
zacht. De zitting van het comité zal waarschijn
lijk tot in den nacht voortduren.
ROME, 20 Oct. (Reuter) De be
loften en verklaringen der Engel-
sche regeering, zooals die Zaterdag
avond uit het officieel communiqué
omtrent het onderhoud van den
Engelschen Ambassadeur Drum
mond en Mussolini bekend werden,
hebben in politieke kringen alhier
een merkbare ontspanning teweeg
gebracht.
Men heeft hier hoop dat de besprekingen in
de komende dagen in denzelfden geest als die
tusschen Drummond en Mussolini zullen kun
nen worden gevoerd.
Een overeenstemming acht men niet geheel
uitgesloten, waarbij men echter naar voren
brengt dat de besprekingen die op het oogen.
blik gevoerd worden niet alleen betrekking
hebben op de Middellandsche Zee kwestie, doch
dat ook de Oost-Afrikaansche kwestie daarin
betrokken werd.
Deze kwesties kunnen niet meer afzonderlijk
behandeld worden.
Men verwacht, dat de ontspanning, welke
is gekomen tusschen Italië en Engeland ge
volgd zal worden door een ontspanning
tusschen Italië en den Volkenbond.
Na de eerste opluchting tengevolge van de
Britsche verklaring, dat een eenzijdig Britsch
optreden niet moet worden gevreesd, heeft men
er zich spoedig rekenschap van 'gegeven, dat in
dien het gevaar voor een eenzijdig optreden van
Engeland is geweken, het gevaar voor een col
lectief optreden blijft bestaan en dat reeds
een aanbeveling van den Volkenbond voldoen
de is om Groot-Brittannië tot maatregelen te
doen overgaan.
Men wil thans weten, in hoeverre Engeland
aanbevelingen van den Volkenbond zal verzoe
ken. Men is dus nog niet geheel gerustgesteld.
Daarom vertrekken nog steeds troepen en be
reidt men zich voor tegen de sancties. Doch
hoewel Italië, zooal niet wantrouwend, dan
toch voorzichtig staat tegenover de houding
van Engeland, wenscht het toch, dat een eer
lijke opheldering plaats heeft met den Volken
bond, zooals dit heeft plaats gehad met En
geland. De huidige stilstand is hiervoor een
goede gelegenheid.
Men is te Rome van oordeel, dat het vol
doende zou zijn, indien men te Genève het
ItaliaanschAbessinisch conflict in een an
deren geest beschouwde om de atmospheer snel
te verlichten tusschen Rome en Genève. Vol
gens de Italiaansche opvatting is
lo. Italië geen aanvaller doch bevrijder.
2o. kan het slavenhoudend Ethiopië niet op
gelijken voet worden behandeld met beschaaf
de staten.
3o. is de Ethiopische eenheid kunstmatig.
LONDEN, 20 Oct. (A. N. P.) De verras
send snelle verzoenende stappen tusschen En
geland, Frankrijk en Italië hebben volgens
Engelsche kringen den pogingen van den Vol
kenbond om den oorlog in Ethiopië tot stil
stand te brengen aanzienlijk kracht bijgezet.
In plaats van de collectieve vredespogingen te
verzwakken, zouden de diplomatieke stappen
den weg hebben gebaand tot nauwere Britsch-
Fransche samenwerking te Genève. Men ge-
looft te Londen, dat Laval thans gemakkelijker
zal zijn te bewegen tot het aanvaarden van
effectieve sancties, nu hij geen reden meer
heeft voor de verdenking dat Engeland den
Volkenbond gebruikt om zijn eigen geschilpun
ten met Italië op te lossen in plaats van den
vrede in Oost-Afrika te beoogen.
De bladen verwelkomen de ontspanning tus
schen Engeland en Italië inzake 't Italiaansch-
Ahessinisch conflict, door de Britsche verzeke
ringen aan Mussolini, welke hem door den
Britschen ambassadeur zijn medegedeeld, en
de rede van Baldwin Zaterdag jX, waarin hij
zegt, dat Engeland niet alleen tegen Italië zal
optreden.
„Times" schrijft, dat thans geen tijd verspild
moet worden met fantastischen argwaan, welke
algemeen bleek in Italië, dat in Engeland be
wust wordt aangestuurd op een oorlog.
„Daily Telegraph" schrijft in denzelfden
geest en voegt er aan toe, inzake het antwoord
van Laval op de Britsche vraag ten aanzien
van de vlootkwestie:
„Over het algemeen is het bevredigend, dat
het in hoofdpunten wordt aangenomen, doch
het is nog niet zeker, dat de voorwaarden aan
nemelijk zijn."
„Daily Herald", het orgaan van de socialis
ten bespreekt de rede, welke Sir Samuel Hoare
morgen zal houden bij de heropening van het
parlement.
Het blad verlangt een ondubbelzinnige ver
klaring, waardoor de vrees zal worden wegge
nomen, dat overeengekomen zou zijn, dat onder
geen voorwaarde sprake zal zijn van een blok
kade of sluiting van het Suez-kanaal, en dat
de economische sancties binnen zulke perken
zullen worden gehouden, dat in geen geval een
oorlog hierdoor zou kunnen ontstaan.
LONDEN, 20 October (Reuter) Arthur
Henderson, Britsch oud-minister van Buiten
landsche Zaken en voorzitter der Ontwape
ningsconferentie, is overleden.
BERLIJN, 20 Oct. (Reuter). Het schijnt, dat
een overeenkomst zal worden bereikt in het
Kerk-dispuut in Duitschland.
Minister Kerrl heeft gelast, dat alle discipli
naire maatregelen tegen de dominees moeten
worden opgeschort en de leiders van de confes-
sioneele Synode hebben in een proclamatie aan
hun geloovigen medegedeeld, dat hoewel de
nieuwe commissie onder Kerrl geen wettige
macht heeft, zij deze toch erkennen, aangezien
het klaarblijkelijk beteekent, dat een eind
wordt gemaakt aan het gebruik van geweld in
kerkelijke zaken. Alle dominees, die in Saksi
sche concentratiekampen waren, opgesloten, zijn
op last van Kerrl in vrijheid gesteld.
WARSCHAU, 20 October (A.N.P.) Uit
Danzig wordt gemeld, dat de politieke politie te
Danzig gisteravond de editie van vandaag van
het joodsche dagblad Danziger Echo in beslag
heeft genomen en den redacteur, den Poolschen
onderdaan Paul Berman, heeft gearresteerd.
De commissaris-generaal van Polen is van
deze zaak in kennis gesteld. Hij heeft den se
naat van de Vrije Stad Danzig de invrijheid
stelling van Berman verzocht.
GENèVE, 21 October (A.N.P.) Heden is het
twee jaar geleden, dat Duitschland zijn lid
maatschap van den Volkenbond opzegde. De
opzeggingstermijn is twee jaar, zoodat vandaag
Duitschland ophoudt lid te zijn van den bond.
In politieke kringen wordt het afloopen van
dezen termijn als een belangrijk feit gezien, in
verband met Duitschland's verplichtingen
krachtens het verdrag van Locarno, waaraan
voortaan weinig practische beteekenis meer
kan worden gehecht.
LONDEN, 21 Oct. (Reuter). Niettegenstaan
de het einde van de staking onder den grond in
de „Nine Miles Point", staken in Zuid-Wales
nog 15.000 arbeiders. Misschien zullen heden nog
20.000 arbeiders het werk neerleggen. Te Car
diff zal een conferentie van afgevaardigden uit
het geheele gebied worden gehouden om de
kwestie te bespreken.
Laval met groote meerderheid in den Senaat
herkozen.
Sfeer van opwinding heerscht te Addis Abeba,
belangrijke plannen schijnen in voorbereiding.
Gebruiken de Italianen dum-dum-kogels? Een
onderzoek ingesteld.
Merkbare ontspanning in politieke kringen
naar aanleiding der Britsche verklaringen aan
Italië.
Benoeming in het bisdom Haarlem.
Engelsch stoomschip bij Terschelling gezonken;
bemanning gered.
I.V.C.B.-competitie: H.B.C. klopt Santpoort
R.K.N.A.C. verliest van R.K.V.V.L. Over
winningen van R.K.T.V.V., Volendam en Onze
Gezellen.
K(N.V.B.-competitieGo Ahead wint van Tu-
bantia Overwinningen van B.V.V., P.S.V. en
N.A.C. Gelijk spel van N.O.A.D. tegen Bleyer-
heide.
Achtste party van den strijd om het wereld
kampioenschap na veertig zetten afgebroken
vry gunstigen stand voor Euwe.
lit
Twee nieuwe Nederlandsche zwemrecords ge
vestigd bij onderlinge wedstrijden van „Het IJ"
te Amsterdam.
De Amerikaan Kiefer verbetert te Berlijn het
wereldrecord 100 meter rugslag heeren.
Successen van pynenburg en Wals te Dortmund
en Bazel.
PARIJS, 21 Oct. Bij de gisteren
gehouden verkiezingen voor den
Senaat werd Laval in beide depar
tementen, waar hij was candidaat
gesteld, met groote meerderheid
herkozen. Dit resultaat is een groot
persoonlijk succes voor Laval en
beteekent een belangrijke verster
king van zijn positie.
De uitslag der drie gehouden verkiezingen
voor leden van den Senaat luidt als volgt:
Onafhankehj ken 2
Conservatieven 1
Republikeinen 26
Links-republikeinen 17
Republikein-radicalen en onafhankelijk
radicalen 5
Radicalen en Radicaal-Soc38
Republikein-Socialisten en Onafhanke
lijk Socialisten 2
Fransch-Socialisten 4
Socialisten SFIO 10
Communisten 2
107
Nu de uitslag ook van de derde verkiezing
bekend is, blijkt dat over het algemeen de ver
schillende partijen in den Senaat haar posities
wisten te handhaven.
By de derde verkiezing werd de vooruitgang
der Socialisten ten koste der Radicaal-Socia
listen niet voortgezet.
In het departement Puy de Dome werd de
oud-minister Clementel (Rad. Radicaal-Soc.)
verslagen.
De „Schweizerische Kirchenzeitung" deelt
mede, dat de ex-Provinciaal der Duitsche paters
Dominikanen, die was aangeklaagd wegens een
vergrijp tegen de deviezenverordening, in de
gevangenis is gestorven.
BERLIJN, 19 Oct. Officieel wordt medege
deeld:
„De Rijksminister voor Volksvoorlichting en
propaganda heeft besloten, dat de katholiek-
kerkelijke pers niet vertegenwoordigd zal zijn
op de Internationale Katholieke Perstentoon
stelling, die het volgend jaar te Rome zal wor
den gehouden."
Stand op Maandag 1 uur n.m.: 756.9
Vorige stand: 757.3
