Van Zuidelijk en Noordelijk
front in Abessinië
De stilte voor den storm in
Harrar
Voorstellen van
Mussolini
Het nieuws van heden
DAGNERREI INGENOMEN
Majoor Fey naar
Boedapest?
Godslastering
DE STAD LIJKT EEN
HEKSENKETEL
....f"*'OfA'
Von Papen naar
Berlijn
DE BAROMETER
—v *\V
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DINSDAG 22 OCTOBER 1935
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per
post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Avondblad
EEN EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19606
Als de Negus naar het front
vertrekt, ontbrandt eerst
de krijg
Ras Kassa trekt op
Ras Haile Selassie Koeksa na zijn overgave
aangesteld tot bestuurder van de provincie
Tigre
Het Weer
Stroom van wapenen komt
Ethiopië binnen
Verkiezingen in
Denemarken
Gezantschapspost in Hongarije zou
hem zijn aangeboden
BOEDAPEST, 21 Oct. (ANP) Het
verluidt, dat de Oostenrijksche re
geering den afgetreden minister Fey
den gezantschapspost te Boedapest
heeft aangeboden.
„Christus was groot, maar Adolf
Hitler was nog grooter"
Nadat Ras Koeksa zich aan het Italiaansch gezag had onderworpen volgden
eenige leg er aanvoel der s zijn voorbeeld
Dolo
Kuarjtl
Ual-Ual
Gerlogubi»
Gorahai O
9 a
T5cf)elowie
Binnen haar muren 40.000 krijgers,
die er allen uitzien als Bijbel-
sche helden
Veldslag binnenkort
verwacht
Zoo arriveerden hier heden op hun door
De oudste zoon van koning Foead, kroonprins Farouk, heeft op zijn rondreis door
Engeland een bezoek gebracht aan de KonMilitaire Academie te Woolwich bij
Londen
Laval bespreekt deze met
Engeland
De eisch van Italië
Kerkstrijd in Duitsch
land
Bisdom Meiszen onder voorloopig
bestuur
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Hij zal nieuwe instructies
ontvangen
De eerste sneeuw
In Engeland en Frankrijk
NIEUW KABINET IN ALBANIË
Onrust in Wales houdt
nog steeds aan
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
ADDIS ABEBA, 21 Oct. (Reuter—ANP)
Het herstel van de Italiaansche frontlinie
in het Zuiden, met de inneming van Dag-
nerrei, dat de Italianen beschouwen als een
sleutelpositie op hun weg naar Harrar,
toont, dat ondanks de recente regens ope
raties weer mogelijk zijn.
Men verwacht thans, dat generaal Gra-
ziani zijn opmarsch naar het Noorden zal
hervatten en daarbij een belangrijk deel
van zijn leger gebruiken zal voor bescher
ming van zijn linkerflank langs de rivier
Sjebeli.
Op het Noordelijk front in Tigre speelt zich
op het oogenblik geen enkele belangrijke ope
ratie af. De Italiaansche luchtstrijdkrachten
gaan voort met hun dagelijksche raids en de
Abessiniërs zetten hun troepenconcentraties
voort.
Het staat thans vast, dat de keizer binnen
kort per auto uit de hoofdstad zal vertrekken
naar Dessie, het belangrijkste concentratiepunt
der Abessinische troepen op ongeveer 250 K.M.
ten Noorden van Addis Abeba en op 300 K.M.
ten Zuiden van Makalle. Tweehonderd muil
ezels, die de bagage dragen van het keizerlijk
huis, worden naar Dessie vooruitgezonden en
talrijke nieuwe vrachtauto's worden voor ver
trek in gereedheid gebracht. Slechts weinig
Abessiniërs zijn van meening, dat de oorlog
begonnen zal worden voordat de keizer naar
het front is vertrokken. Eerst op dat oogenblik
is de krijg ontbrand, aldus verklaarden soldaten
aan den correspondent van ReuterANP.
De soldaten van de Keizerlijke Garde, die
vandaag uit Addis Abeba zijn vertrokken, wer
den door hun weenende vrouwen begeleid tot
aan den top van den berg Entoto. Naarmate
troepen uit de hoofdstad vertrekken naar
Dessie, arriveeren andere troepen en stammen
uit het Westen en komen hun hoofden aan,
die door den keizer worden ontvangen, welke
hun wapenen doet verstrekken.
Uit Gondar wordt gemeld, dat de troepen
van Ras Kassa voortdurend oprukken naar het
Noord-Noord-Westën. Zij opereeren tijdens den
nacht en verschuilen zich overdag in verband
met de voortdurende aanvallen der Italiaan
sche vliegtuigen, die op een hoogte van 60 M.
vliegen en systematisch jpder terrein, waar zij
overheen vliegen, met kogels bezaaien.
De voorposten aan het Noordelijk front heb
ben vuurgevechten geleverd, wordt uit Adoea
bericht. Verkenningsvliegtuigen hebben aan
de overzijde van de rivier Tecaze bij Gondar
Abessinische kampementen waargenomen. Bij
de Italiaansche linies zijn geen afdeelingen
Abessiniërs te zien.
Er is rust aan het front van Tigré. Genie
troepen en wegwerkers transformeeren kara
vaanwegen in autowegen en leggen de basis
voor den volgenden opmarsch.
Uit het hoofdkwartier van de Italiaansche
Noordelijke strijdkrachten wordt vernomen, dat
de Abessiniërs zich bij den berg Moessali con-
centreeren. Verkenningsvluchten hebben aan
het licht gebracht, dat Ras Seyoem de hoofd
macht verzamelt bij Tembien bij Adoea.
De geldinzamelingen, die in Zweden gehou
den worden op Initiatief van Prins Karei, als
voorzitter van het Zweedsche Roode Kruis,
teneinde een afdeeling van het Roode Kruis
te kunnen zenden naar Abessinië, hebben tot
dusver 205.000 Kronen opgebracht. Het plan
zal nu stellig verwezenlijkt kunnen worden.
De Abessinische zaakgelastigde is vanmorgen
uit Rome naar Napels vertrokken, waar hij zich
vandaag nog zal inschepen naar zijn vaderland.
Het gerucht gaat te Asmara, dat de Negus
den ex-keizer Ligg Jasoe, die sedert 1916 in de
buurt van Harrar gevangen gehouden wordt,
met het oog op den opmarsch der Italianen,
van Harrar naar het gebied van Galla heeft
laten overbrengen.
In de buurt van Amba en Alagi zouden 50.000
man Abessinische troepen zijn geconcentreerd.
De opmarsch naar Makalle zou echter wegens
moeilijkheden met de levensmiddelenvoorzüe-
ning pas over eenige weken verwacht kunnen
worden.
Twee Abessinische gevangenen zijn gisteren
standrechtelijk gefusilleerd, daar in hun bezit
voorwerpen werden gevonden, die oen Italiaan-
schen luitenant Morgantini toebehoorden, die
als een der eersten bij de gevechten om Adoea
is gevallen.
Officieus wordt verklaard, dat de verliezen
n VERWACHTING: Zwakke, verander- E
Ijjke wind, nevelig tot half of zwaar be-
wolkt, weinig of geen regen, koude
nacht, later iets zachter.
Hoogste stand: 764.7 te La Coruna. sjE
Laagste stand: 745.1 te Vestmanör.
E Zon op 6.37, onder 4.51. Licht op 5.21.
Maan op v.m. 1.17, onder n.m. 2.51.
H Nieuwe Maan 27 October 10.35 v.m. j|
PlIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIlIHHHUUIIIII^
gedeeld. De Europeesche militaire adviseurs van
den Negus, die eenige weken geleden nog som
ber gestemd waren, hebben thans veel meer
vertrouwen in den goeden afloop voor Abessinië.
Ook psychologisch heeft de opheffing van het
embargo belangrijke gevolgen.
Italië heeft sedert 1 Januari 82 schepen uit
het buitenland gekocht.
Engeland heeft hiervan 28 schepen geleverd.
Nederland verkocht totaal zes schepen met
een totale tonnage van 53.917 D.W., waarvan er
vier voor den sloop waren bestemd.
De namen van deze schepen zijn: Madioen,
Arendskerk, Prins der Nederlanden, Maasland,
Klipfontein en Gelria.
Duitschland verkocht zeven schepen. Voorts
kocht Italië zes schepen van Griekenland, drie
van Zweden, tien van Frankrijk, vijf van Ame
rika, drie van Finland, vijf van Noorwegen, een
van Panama, een van Joego-Slavië, een van
Hongarije, een van Egypte en een van Ar
gentinië.
der Italianen tot dusver 87 dooden en gewon
den bedragen.
ADDIS ABEBA, 22 Oct. (Reuter) De
Abessinische regeering heeft de requisitie
gedecreteerd van materiaal en goederen,
welke direct of indirect voor oorlogsdoelein
den gebruikt worden.
ADDIS ABEBA, 22 Oct. (Reuter) De Abes
sinische troepen schijnen zware verliezen te heb
ben geleden in het noorden van de provincie
Semin, waar de krijgers onder bevel vandedjas-
matsj Ayeloe ongeduldig zijn geworden en in
hun enthousiasme de Italianen hebben aange
vallen, die een fort in de bergen bezet hielden.
De dedjasmatsj deed alles om hen te weerhou
den, doch vergeefs.
Bij hun verwoeden aanval trotseerden de Abes
siniërs het vuur van de Italiaansche mitrailleur
nesten.
Honderden aanvallers zijn hierbij gewond. Ook
Dedjasmatsj Ayeloe zelf wterd gewond, doch men
weet nog niet of hij ernstig werd gekwetst. Hij
was de commandant van het militaire centrum
te Walkait.
De speciale correspondent van het „Berliner
Tageblatt" meldt uit Addis Abeba, dat sedert
de opheffing van het wapenembargo een stroom
van wapens en munitie Abessinië binnenkomt.
Indien dit in denzelfden omvang zou voortdu
ren. aldus verklaarde een vooraanstaand mili
tair deskundige, dan zouden de Abessijnsche
troepen binnen drie maanden onoverwinnelijk
zijn, in ieder geval in de guerilla.
De machine-geweren, die vroeger slechts door
de commandeerende officieren werden bediend,
worden thans ook onder de gewone soldaten uit-
KOPENHAGEN, 21 Oct. (Reuter) Heden
worden in Denemarken verkiezingen gehouden
voor het Folketing, de Deensche Tweede Ka
mer.
Aan de verkiezingen, waarbij 148 zetels moe
ten worden bezet (de 149ste zetel wordt bij de
verkiezingen op de Far-Oer eilanden, die later
plaatsvinden, toegewezen), wordt in het geheel
door 722 candidaten deelgenomen, veel meer
dan bij vroegere verkiezingen.
De Sleeswijksche. partij stelde zes candidaten,
de Deensche Nationaal-Socialisten 61, de con
servatieven 98, de Democraten 100 en de So
ciaal-Democraten 125 candidaten.
De leider van het Duitsche arbeidsfront van
Hessen—Nassau, Willy Becker, heeft Woensdag
9 October te Frankfurt op den Gouwdag van
de Hitlerjeugd de volgende verklaring afge
legd: „Den godsdienstigen tegenstanders van 't
Nationaal-Socialisme die den Staat de jeugd
willen afhandig maken, moet het volgende
gezegd worden: Kerken en godsdiensten zou
den thans in Duitschland niet meer bestaan
indien het Nationaal-Socialisme er niet ge
weest was en den strijd tegen de godloozen-be-
weging op straat niet zegenrijk ten einde ge
voerd had. Het Nationaal-Socialisme kan niet
vergeleken worden met een of andere partij-
groepeering van vroeger. Dit zal de toekomst
duidelijk leeren!
In later eeuwen, wanneer men een juisten
maatstaf voor de dingen, die thans gebeuren,
verkregen heeft, zal eens terugblikkend op dat
verleden kunnen gezegd worden: „Christus was
groot, maar Adolf Hitler was grooter". De
voornaamste plicht van de Duitsche jeugd moet
zijn: een werktuig der Voorzienigheid te wor
den voor het groote en eeuwig jonge Duitsch
land."
HARRAR, 21 October 1935.
De V.P.B.-correspondent te Harrar,
André Lateillade, schrijft:
In Harrar heerscht op het oogen
blik de beklemmende stilte, die aan
den storm pleegt vooraf te gaan.
Moeilijk valt het echter te voor
spellen, wanneer deze storm zal uit
barsten misschien reeds morgen,
misschien eerst over eenige weken.
Voor een spoedig plaatsvinden van een groo-
ten slag in Agaden pleiten de machtige Abes
sinische troepen-concentraties in dit gebied en
de groote activiteit van de Italiaansche vlie
gers. Zelf heb ik aanschouwd hoe het diepe
duister van den Afrikaanschen nacht doorboord
werd door het licht van de schijnwerpers van
de Italiaansche vliegtuigen en Mr. Enkins, een
Amerikaansch correspondent, die hier reeds
langer vertoeft dan ik, vertelde mij, dat zulks
in de laatste nachten geregeld gebeurde. Het
aanhoudend slechte weer, waarvan de Italianen
veel last schijnen te ondervinden, wijst inte
gendeel echter op een voorloopig uitblijven van
grootere operaties.
Hoe dit intusschen ook zij, van een ding is
hier een ieder overtuigd, n.l. dat in deze streek
vroeger of later een beslissende slag zal wor
den geleverd. Wel zijn de Abessiniërs op dit
betrekkelijk vlakke gebied, tegenover de mo
derne wapenen van het Italiaansche leger in
het nadeel, zoodat het voor hen veel voordee-
liger zou zijn zich nog verder in het binnen
land, dus in de bergen terug te trekken, maar
dit is voor hen onmogelijk, indien zij den
spoorweg niet op willen geven. De Abessinische
opperbevelhebber denkt er echter niet over
zulks te doen en dit is ook zonder meer be
grijpelijk, indien men bedenkt, dat de Italia
nen, wanneer zij zich van de controle over den
spoorweg hebben meester gemaakt, gemakkelijk
naar Addis Abeba zouden kunnen oprukken.
Zij zouden dan voor hun troepen- en mate
riaaltransporten tot aan de Abessinische
hoofdstad van den trein gebruik kunnen maken.
Intusschen blijft de mogelijkheid bestaan, dat
de Italianen er van zullen afzien om de spoor
lijn od eenige strategische punten te vernielen,
indien namelijk de Abessiniërs den spoorweg
niet voor wapentransporten zouden gebruiken.
Hierover worden op het oogenblik onderhande
lingen gevoerd, die, naar een adjudant van ge
neraal Nasiboe mij wist te vertellen, tot nog toe
een gunstig verloop hebben.
Mocht deze overeenkomst tot stand komen,
dan wil dit echter nog geenszins zeggen, dat er
daarom in Harrar niet zal worden gestreden.
Gevochten zal er in ieder geval worden en ik
ben er van overtuigd, dat indien de Abessiniërs
de aanwijzingen van den Turkschen genei aal
Wahib Pasja zullen opvolgen, de Italianen hier
voor heete vuren zullen worden gezet. Op een
open veldslag zal men het dan niet laten aan
komen. Het is het plan van den Abessinisclicn
generalen staf de Italiaansche voorhoede het
bergland in te lokken, hen daar te bestoken en
de verbindingen met de achterhoede te ver
breken. In geen geval zullen de Abessiniërs ech
ter het eerst tot den aanval overgaan. Rustig
wacht men de Italianen af, terwijl ondertus-
schen voortdurend nieuwe Abessinische troepen
en munitievoorraden te Harrar aankomen.
tocht naar het front niet minder dan
40.000 krijgslieden, die het toch al onrustige
Harrar tot een heksenketel maakten. Allen
zagen er uit als Bijbelsche helden en ter
wijl zij hun speren, schilden, zwaarden en
geweren door de lucht zwaaiden, zwoeren zij
den Italianen dood en verderf. Uit hun
midden klonken leuzen als: „Wij sterven
voor den keizer!" en „Wij zijn zonen van
leeuwen en zullen de indringers aan stuk
ken snijden en met hun vleesch de gieren
voeden!" En al deze lieden krioelden door
elkaar, zonder eenig verband, zooals men
dit van Europeesche troepen gewend is.
Indien men mij niet verteld had, dat het er
40.000 waren, had ik bij benadering hun aantal
niet kunnen schatten. En den ganschen dag
trokken deze troepen door de stad, zoodat ik
het maar veiliger vond, om bescherming ach
ter de iet of wat vuile muren van mijn kamer
te zoeken. Van achter mijn venster uit heb ik
mij intusschen niets van dit schouwspel ver
loren laten gaan. Het meest interessant was
het, wanneer er een stamhoofd met zijn ge
volg voorbij trok. Deze heeren hebben meestal
eenige moderne uitrustingsstukken weten te be
machtigen, maar heel dikwijls weten ze daar
nauwelijks mede om te gaan. Zoo zag ik er een,
die zijn gasmasker stijf voor de borst gebonden
had. De meeste van deze soldaten hadden in
tusschen geweren bij zich, die zoo van verre
gezien geen al te ouderwetschen indruk maak
ten.
Ondanks de opheffing van het invoerverbod
zijn wapens en munitie nog steeds schaarsch,
maar ook hierin zal nu wel spoedig verbetering
komen. Dagelijks komen in Harrar karavanen
met wapenen en munitie uit Zeilah, de Britsche
haven in Engelsch Somaliland aan, en deze
worden zoo spoedig mogelijk onder de troepen
verdeeld. De weinige gelukkigen, die tot nog toe
een modern geweer konden bemachtigen, zijn
niet weinig trotsch op hun nieuwe wapen. Het
mechaniek van deze voor hen onbekende ge
weren schijnt hun allen bekend te zijn. Zoo on
handig zij omgaan met gasmaskers en andere
moderne strijd- en verdedigingsmiddelen, zoo
handig zijn zij met geweren. Reeds dadelijk
worden de nieuwe wapens ingeschoten en het is
verbluffend te zien, hoe deze Abessiniërs kleine
voorwerpen op afstanden van 150 meter en
meer weten te raken. Zijn de Italianen een
maal in het bergland gekomen, dan zullen zij
met deze tegenstanders onaangename ervarin
gen opdoen.
(Nadruk verboden, copyright V.P.B.).
f s3t
PARIJS, 22 Oct. (Reuter) De Romein-
sche correspondent van de Parijsche editie
der „New York Herald" meent te weten,
dat Laval van Italiaansche zijde voorstellen
heeft gekreg-en tot bijlegging van het geschil
met Abessinië, welke hij thans voorlegt aan
de Engelsche regeering.
Italië zcu een mandaat eischen over de ge
bieden Tigre, Aussa, Harrar en Ogaden, als
mede dq reorganisatie van het Abessinische rijk
door Italiaansche, Fransche en Engelsche
ambtenaren, die met de Abessinische autoritei
ten zouden samenwerken op basis van 't rap
port der commissie van vijf.
Indien Londen tot tegemoetkomingen bereid
is, zou Mussolini wellicht zijn maximum eischen
iets willen matigen.
In goed ingelichte Italiaansche kringen wijst
men er in het bizonder op, dat nog niet beslist
is hoeveel schepen Engeland uit de Middelland-
sche Zee zal terugtrekken en hoever Italië zal
gaan met de vermindering zijner troepen in
Lybië. Bij de terugtrekking der troepen uit
Lybië, aldus verklaart men, moet men er reke
ning mede houden, dat de voor de veiligheid
vereischte minimum-sterkte der Italiaansche
troepen gehandhaafd blijft.
Suvich heeft gisteren den Engelschen gezant,
sir Eric Drummond, ontvangen. Volgens offi
cieuze kringen betrof het onderhoud eenvoudig
een algemeene gedachtenwisseling en is geen
enkele kwestie in bijzonderheden besproken.
Naar van officieele kerkelijke zijde wordt
medegedeeld heeft de Apostolische Stoel aan den
Bisschop van Berlijn Z. H. Exc. Mgr. Konrad
von Preysing, 't voorloopig bestuur opgedragen
van het Bisdom Meiszen. Zooals men weet, is de
Bisschop van Meiszen, Mgr. Petrus Legge, onder
beschuldiging van deviezensmokkel in arrest ge
steld.
De Italianen zouden Dagnerrei in Ogaden heb
ben ingenomen.
Toestand te Harrar; veldslag wordt binnenkort
verwacht.
Mussolini zou eischen ter bijlegging van het
Ethiopisch conflict gesteld hebben.
Majoor Fey als gezant naar Boedapest?
De heer A. van Geelen, directeur-generaal der
werkverschaffing en steunverleening, geheel
onverwacht overleden.
Voortgezette gedachtenwisseling op het Congres
ter bestudeering van de vraagstukken betref
fende de jeugdwerkloosheid.
riet wetsontwerp betreffende de industrie
financiering wordt binnenkort bij de Tweede
Kamer ingediend.
Geschatte ontvangsten der Ned. Spoorwegen
over September.
Voortzetting van de vergadering van den AB
TB te Arnhem.
Benoemingen in de bisdommen Utrecht en
Haarlem.
Mislukte roofoverval te Jutphaas.
Twee beruchte inbrekers te Amsterdam gear
resteerd.
LONDEN, 22 Oct. (A. N. P.) Daily Telegraph
meldt uit Londen, dat de Duitsche gezant te
Weenen, von Papen, opdracht heeft ontvangen
onmiddellijk naar Berlijn terug te keeren om
Hitier rapport uit te brengen over de recente re
constructie van het Oostenrijksche kabinet.
Het verluidt, dat von Papen nieuwe instruc
ties zal ontvangen voor de tegenover de nieuwe
regeering te volgen politiek.
LONDEN, 22 Oct. (Reuter). In geheel En
geland heerschte gisteren strenge koude en in
het Noorden van Wales en in sommige deelen
van Schotland en Ierland hebben de eerste
sneeuwstormen gewoed.
Vele heuvelen zijn van een sneeuwdek voor
zien. Het weerbericht van heden voorspelt, dat
het weder iets zachter zal worden.
In de buurt van Annecy (Savoye) is van
nacht, nadat de temperatuur gedaald was, de
eerste sneeuw gevallen, die thans het geberg
te bedekt vanaf 1600 meter hoogte.
Tevens is te Puy-en-Velay (departement
Haute-Loire) een sterke daling 'van de tem
peratuur ontstaan. Na een met koude gepaard
gaanden regen, is het thans in de hooger ge
legen streken aan het sneeuwen.
In geheel Silezië valt sedert gisteren regen
en sneeuw. In hooger gelegen streken heeft
zich reeds een sneeuwlaag gevormd, die te
Oberschreiberhau zelfs 18 centimeter dik is.
TIRANA, 21 Oct. (Reuter). Mehdi Frasheri
is er in geslaagd een nieuw kabinet samen te
stellen. Fuad Asllaud is minister van buiten-
landsche zaken.
LONDEN, 22 Oct. (D. N. B.) De mogelijkheid
van een algemeene staking in de steenkool
industrie in Engeland, schrijft de „Moming
Post", na het verlies van het Italiaansche af
zetgebied, veroorzaakt in regeeringskringen
eenige bezorgdheid.
Een uitgebreid plan is in onderzoek voor re
organisatie van de steenkool-industrie. Tijdens
den verkiezingsstrijd zal dit plan gepubliceerd
worden.
Stand op Dinsdag 1 uur n.m.; 760.1
Vorige stand: 759-3
