In de eerstkomende dagen
groote veldslag verwacht
tl
f
De debatten in het
Lagerhuis
Het nieuws van heden
n
f
f
POSITIE DER LEGERS
VAN ABESSINIË
De rede van Sir
Samuel Hoare
MOTOR TEGEN BOOM
GEBOTST
DE BAROMETER
1
IIP
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
WOENSDAG 23 OCTOBER 1935
Avondblad
EEN EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19608
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per
post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Het Weer
De troepenmacht van Ras Seyoem
uit strategisch oogpunt
het belangrijkst
Wallo-leger komt onder
bevel van den Negus
De Kerkvervolging in
Duitschland
Majoor Attlee kondigt een motie
van wantrouwen aan
W er kloozentoeslag
verhoogd?
TELEFOON LEIDINGEN TE SAN
SEBASTIAN VERNIELD
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Beide berijders het slachtoffer van
een snelheidsduel met een auto
De verkiezingen in
Denemarken
Winst voor de socialisten
Boeren-onlusten nabij
Peking
Staat van beleg afgekondigd
BALBO VERLEENT AMNESTIE
Ernstige aanvaring
De Alcyonezwaar gehavend
jongeman verongelukt
INT. LANDBOUW COMITÉ
Dr. J. J. L. van Rhijn vice-
voorzitter
DE KARAKORUM-EXPEDITIE
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
VERWACHTING: Zwakke tot matigen,
Zuid-Oostelijke tot Oosteiyken wind, hel
der tot licht bewolkt, droog weer, des
nachts lichte vorst in het Oosten, in het
Westen om het vriespunt, weinig veran-
De Oostenrijksche regeering woonde een H. Mis bij, die ter gelegenheid van
de onthulling van het monument voor dr. Dollfuss werd opgedragen
ADDIS ABEBA, Dinsdagavond.
De toestand aan de Noordgrens is thans
uiterst gespannen. De Abessinische legers
hebben de hun aangewezen posities inge
nomen en de regeering wacht op de botsing,
welke waarschijnlijk in de eerstkomende
dagen tot den eersten grooten veldslag sinds
het uitbreken van den oorlog zal leiden.
De vermoedelijke ontwikkeling in de naaste
toekomst wordt duidelijk uit de bizonderheden
over de sterkten, de posities en de bewegingen
der beide legers, die ik uit ministerieele bron
heb ontvangen, en die, naar ik verneem, de
mooiste en meest accurate cijfers bevatten, die
voorhanden zijB.
Er zijn in het geheel ongeveer 320.000
Abessijnen bij den strijd betrokken, hoewel
de mobilisatie in de provincie Tigré nog
steeds onvolledig is. Ras Syoem's leger,
dat 150.000 man sterk is, is echter nog steeds
het grootste in aantal en tevens van uit
strategisch oogpunt het belangrijkste. Ras
Seyoem heeft tot nu toe het meerendeel
der gevechten voor zijn rekening genomen.
Zijn leger heeft verliezen van 15.000 tot
20.000 man geleden, waarvan velen ten Zui
den van Adoea gevallen zijn.
De Abessinische regeering blijft intusschen
onverstoord. Men begrijpt dat zware verliezen in
een guerilla onvermijdeliik zijn. Ras Seyoem
heeft daarentegen een gi'oot aantal Italiaansche
gevangenen gemaakt, terwijl slechts weinigen
van zijn eigen mannen door den vijand zijn
gevangen genomen.
Ras Seyoem's leger, dat eenige mijlen ten
Noorden van Makallé ligt, strekt diagonaalsge-
wijs uit van Agula tot Hamle. Een gedeelte
bezet bovendien de heuvelen rondom Adoea.
Ten Westen van Ras Seyoem en ten Noorden
van de rivier Takkazé ligt Ras Kassa's leger,
dat 100.000 man sterk is en zich uitstrekt van
een punt op 10 mijlen ten Zuid Westen van
Aksoem in de richting van Adella, dicht bij
Hamle. Dit leger is juist de rivier Takkazé uit
het Westen overgetrokken en de gezamenlijke
troepen van Ras Kassa en Ras Seyoem vor
men thans een groote letter I'.
Ras Kassa voert thans het bevel over het
geheele Noordelijk front.
In het Noord Oosten tusschen Dera en Edaga
Hamoes ligt het leger van dedjasmats Kassa,
dat 20.000 man sterk is. De frontlijn van Ras
Ayeloe's legermacht van 40.000 man bevindt
zich volgens de laatste berichten ten Zuiden
van Om Agar dicht bij de grens van den Soedan.
Ras Ayeloe beschikt bovendien over 20.000
man cavalerie, door Ras Kassa uit Gondar ge
zonden en voorts over 20.000 man door Ras
Imroe uit Godsjam gestuurd, hetgeen de totaal
sterkte van zijn leger op 80.000 man brengt.
Ras Ayeloe, die thans tracht de Italianen
af te snijden, die de grens ten Zuiden van de
rivier Setit trachten over te trekken, kan even
eens sterken tegenstand verwachten.
Er gaan geruchten in Addis Abeba, dat ras
Ayeloe ernstig gewond zou zijn en dat een
dokter van hier uit zou zijn gezonden. Uit al
deze mededeelingen blijkt, dat Adoea thans
door een dubbelen gordel van troepen is omge
ven. Ras Seyoem's mannen staan in de voor
ste rij en daarachter bevinden zich de legers
der beide Kassa's en een gedeelte van ras
Seyoem's leger, die samen 270.000 man sterk,
een halven cirkel aan den Zuidkant vormen.
Ik verneem eveneens, dat belangrijke ge
beurtenissen in Dessié zijn te verwachten. De
kroonprins zou naar Addis Abeba terugkeeren,
zoodra de keizer vertrekt om het bevel over
te nemen van het Wallo-leger, dat, aangevuld
met de keizerlijke garde en het leger, dat on
der bevel van den Minister van Oorlog staat,
200.000 man sterk zou zijn. Dit leger zou zich
tenslotte aansluiten bij de troepen onder bevel
van dedjasmats Wadajo.
(Copyright MomingpostANP)
Volgens officieele berichten der Abessiniërs
hebben de Italianen ernstig van dorst en koorts
te lijden, vooral in het district van den berg
Moessali, waar 5000 man van den Danakil-stam
de bronnen met zout onbruikbaar hebben ge
maakt. Uit Dire Daoea worden versterkingen ge
zonden aan de Danakils, die voortdurend gevech
ten leveren met de Italianen.
Het door de Italianen gepubliceerde commu
niqué spreekt slechts van de versterking der be
zette gebieden.
In Abessinische kringen heeft men een ongun-
stigen indruk van de berichten betreffende de
vredespogingen, die Frankrijk zou hebben geën
tameerd en die groote gebiedsconcessies van den
kant van Abessinië met zich mee zouden bren
gen.
Uit particuliere bron verluidt, dat de Franschen
voor de Italianen optreden in het voeren van be
sprekingen met Abessinische autoriteiten over de
vraag wélke waarborgen Abessinië moet geveft
om een bombardement van den spoorweg tus
schen Addis Abeba en Djiboeti niet te doen
doorgaan.
dering in temperatuur overdag.
j= Hoogste barometerstand: 763,8 te Jönn-
köpink. 5
Laagste barometerstand: 735,6 te Isafjord.
Zon op 6.39, onder 4.49. Licht op 5.19.
Maan op v.m. 2.26, onder n.m. 3.04.
Nieuwe Maan 27 October 10.35 v.m.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
De Aartsbisschop van Freiburg
ernstig beleedigd
Het Ordinariaat van den Aartsbisschop van
Freiburg, publiceert het volgende schrijven.
Aartsbisschoppelijk Ordinariaat.
Nr. 14091.
Freiburg/Br. 26 Sept. 1935.
Schandelijke opschriften aan kerkelijke ge-
Douwen in Freiburg.
In den nacht van Zaterdag op Zondag 2122
September 1935 zijn in Freiburg door onbekende
daders de volgende schimpwoorden aange
plakt:
1 Aan den muur van de pastorie van de
Maria Hulpkerk: „Hangt de Zwarte verraders
op". Het opschrift is 1 meter hoog en 20 meter
lang.
2 Op den muur van het theologisch Insti
tuut: „Weg met de Duisterlingen!" „versierd"
met links het hoofd van een geestelijke en
rechts een figuur, die naar de hoofdbedekking
(hoed) te oordeelen, ook een geestelijke moet
voorstellen. Dit opschrift is ongeveer 15 meter
lang en 1 meter hoog.
3 Op den tuinmuur van het prebende
huis tegenover het koor van de Münsterkerk
„Los van Rome", ongeveer 8 meter breed en
1 meter hoog.
4 Op het Aartsbisschoppelijk paleis op beide
zuilen van den hoofdingang: „Los van Rome".
Wij hebben tegen deze grove beleediging van
dén Aartsbisschop en de geestelijkheid en de
aansporing tot afval van de kerk en openlijke
gewelddadigheid bij de desbetreffende autori
teiten in Karlsruhe en Berlijn geprotesteerd.
Dergelijke voorvallen zullen, naar wij hopen,
slechts bijdragen tot nog grooter aanhanke
lijkheid van het katholieke volk .aan zijn kerk
en de door God aangestelde kerkelijke over
heid.
Dit schrijven zal op Zondag 29 September
van den kansel onder alle godsdienstoefeningen
worden voorgelezen.
De Vicaris-generaal
get. RÖSCH.
LONDEN, 22 Oct. (ANP) Bij de kleine in
terpellaties voor het begin van de eigenlijke
debatten in het Lagerhuis vroeg Sir Herbert
Samuel de regeering, welke wettelijke volmach
ten zij bezat om den Italiaanschen invoer in
Engeland tegen te gaan of andere sanctie
maatregelen toe te passen.
Baldwin antwoordde daarop, dat deze vol
machten vastgelegd 2Djn in de parlements-be-
sluiten betreffende het sluiten van den vrede
in 1919.
De leider der Labourpartij, majoor Attlee,
kondigde daarop aan, dat de oppositie een
motie van wantrouwen tegen de regeering zou
indienen op grond van het voortijdig uitschrij
ven van verkiezingen. Baldwin antwoordde
Attlee, dat de verklaring betreffende de ver
kiezingen Woensdag zou worden afgelegd.
In het verdere verloop der Lagerhuisdebatten
verklaarde de leider der liberale oppositie, Sir
Herbert Samuel, dat zijn partij de door de
regeering voorbereide en bestudeerde econo
mische sanctiemaatregelen volkomen billijkt.
Spr. noemde de redevoering van Hoare echter
niet overtuigend.
Samuel liet doorschemeren, dat hij geen
principieel tegenstander van militaire sanctie
maatregelen zou zijn.
Lansbury zeide, iedere toepassing van sanc
tiemaatregelen, militaire of economische, te
veroordeelen.
De afgevaardigde der liberale oppositie Man
der zeide, dat een sluiting van het kanaal van
Suez de eenige oplossing was voor de stopzet
ting der vijandelijkheden in Abessinië.
De Lagerhuisdebatten over den internatio
nalen toestand zullen waarschijnlijk reeds
Woensdagavond worden beëindigd, zulks op
verzoek van de Labour-oppositie, welke nog
voor de ontbinding van het parlement een
debat wenscht over het probleem der werk
loosheid.
Naar Dinsdagavond verluidde, is de regee
ring voornemens de toeslagen voor de kin
deren van werkloozen van 2 tot 3 shilling
per hoofd te verhoogen, hetgeen de schat
kist op iy4 millioen pond te staan zou
komen.
Nadat nog verschillende afgevaardigden het
woord hadden gevoerd, werd de zitting ver
daagd tot Woensdag.
Bij de hervatting van de buitenlandsche poli
tieke Lagerhuisdebatten hedenmiddag zal als
eerste minister-president Baldwin het woord
voeren.
Verwacht wordt, dat hij de redenen uiteen zal
zetten, die hem aanleiding hebben gegeven, dén
koning te adviseeren, het Lagerhuis ten spoe
digste te ontbinden. De laatste spreker zal waar
schijnlijk Eden zijn.
Wat betreft den wensch der Labourpartij, een
debat te houden over de werkloosheid, wordt in
conservatieve bladen verklaard, dat de regeering
wel bereid zal zijn, hiervoor een deel van de zit
ting van morgen beschikbaar te stellen, doch de
beoogde indiening van een motie van wantrou
wen, hetgeen een zuivere verkiezingsmanoeuvre
zou zijn, van de hand zal wijzen.
Ook debatten in het
Hoogerhuis
Tegelijkertijd met de debatten in het Lager
huis werd ook in het Hoogerhuis de interna
tionale politiek besproken. Lord Londonderry
deed ongeveer dezelfde mededeelingen als Sir
Samuel Hoare in het Lagerhuis.
Ook hier worden de debatten verdaagd tot
Woensdag.
Beoordeeling door de Engelsche
en Italiaansche pers
LONDEN, 23 Oct. (A.N.P.) De ochtend
bladen vestigen vooral op twee punten in de
rede, welke Sir Samuel Hoare gisteren in het
Lagerhuis heeft uitgesproken, de aandacht, en
wel op de tot Italië gerichte uitnoodiging tot
het sluiten van vrede en de verklaring, dat
Engeland niet alleen zal handelen en dat mili
taire sanctie-maatregelen bij de Britsche poli
tiek geen rol hebben gespeeld.
De conservatieve bladen spreken hun tevre
denheid uit over de rede van den minister van
buitenlandsche zaken.
De „Daily Herald" is over de rede van Hoare
allerminst tevreden. Het arbeidersblad schrijft,
dat de verdenking volledig bevestigd is, dat de
energie der regeering in het Oost-Afrikaansche
conflict plotseling is verslapt.
De verdediging der regeeringspolitiek is zwak
geweest en over het vervolg heeft de rede
geen opheldering gegeven. Het blad trekt ver
der de conclusie, dat de tijd van Britsch initia
tief in het conflict voorbij is.
De „News Chronicle" betwijfelt het ernstig
of de regeering niet weer de aarzelende en
onzekere houding zal aannemen, waarvan zij
slechts verlost is door de stemmingen over het
werk van den Volkenbond, die in Engeland zijn
gehouden, en door den druk der oppositie-par
tijen.
Hoare heeft niet gezegd, wat er zal gebeuren,
indien de economische maatregelen geen einde
aan den oorlog maken. Nog sterker is het, dat
hij verklaard heeft, dat het spreken over een
sluiting van het Suez-kanaal gevaarlijk en uit
dagend zou zijn.
In Italië is de verklaring van Hoare ten
deele met bevrediging ontvangen, vooral, waar
de Britsche minister opnieuw de erkenning
van het Italiaansche recht op expansie uit
spreekt en verklaart, dat Engeland nooit het
nemen van militaire maatregelen in of buiten
het kader van den Volkenbond heeft overwogen.
De „Stampa" schrijft intusschen, dat de ver
klaringen van Hoare over de houding der Brit
sche regeering sedert de overhandiging der
eerste Italiaansche nota in Januari en bij de
conferentie van Stresa noch opheldering noch
rechtvaardiging brengen.
Het blad verklaart echter niet te willen
polemiseeren, doch de elementen uit de rede te
willen zoeken, die geschikt zijn om de atmosfeer
te verbeteren en die eventueel een bevredigen
de oplossing zouden kunnen voorbereiden. De
gebeurtenissen, die zich sedert drie weken in
Oost-Afrika afspelen, moeten het ook een blin
de duidelijk maken, dat de opmarsch der Ita
lianen in Abessinië een werkelijke: opmarsch
van vooruitgang en beschaving is. Om verder
te komen is het echter aanbevelenswaardig,
dat de min of meer verantwoordelijke organen
der Britsche politiek niet langer de barbaar-
sche en slavenhoudende leenheeren in Abessinië
prijzen of beloonen.
In de eerstkomende dagen de grooteveldslag
verwacht.
De positie der legers van Abessinië.
De bouw van een schutsluis bq Wijk bij Duur»
stede thans gegund.
Het tekort van de Flora te Heemstede zou
f 25.000 bedragen.
Tariefsverlagingen bij den P.T.T.-dienst.
Wegverkeersdag van de K.N.A.C.
Dader van den moord op Schiermonnikoog tot
zeven jaar gevangenisstraf veroordeeld.
O
Op den straatweg HulstKempen, even over
de Duitsche grens bij Venlo, is Dinsdag een
ernstig motorongeluk gebeurd, dat twee jongen
mannen het leven kostte.
Om 2 uur reed daar de heer A. K. uit Hulst
per motorfiets met den 30-jarigen H. M. uit
Kempen, op de duozitting. Hij reed met groote
snelheid terwijl een auto van den fabrikant
v. d. C. uit Venlo op eenigen afstand voor hem
uitreed.
De motorrijder haalde den auto in. Nau
welijks had hij dit gedaan of c'- auto haal
de de motorfiets weer in. Zoo ontstond
een wilde jacht tusschen beide voertuigen
die elkaar steeds passeerden. De snelheid
werd tot het uiterste opgevoerd.
Op een gegeven oogenblik moet de mo
torrijder de macht over het stuur zijn
kwijtgeraakt. De botsing was zoo hevig, dat
motor- en duorijder van het voertuig wer
den geslingerd en tegen een boom terecht
kwamen.
Zij liepen ernstige verwondingen op en waren,
op slag dood. Het motorrijwiel werd totaal
vernield.
De autobestuurder is, na te zijn verhoord,
op vrije voeten gesteld.
KOPENHAGEN, 23 Oct. (Reuter) Blijkens de
definitieve resultaten van de verkiezingen voor
het Polketing (tweede kamer), hebben de so
cialisten zes zetels gewonnen.
De links-liberalen verloren tien, de conser
vatieven één zetel. De nieuwe agrarische partij
verkreeg 5 zetels. De positie van de andere par
tijen is onveranderd.
PEKING, 22 Oct. (Reuter.) In het op 50
K.M. ten Oosten van Peking gelegen plaatsje
Hsiangkoksien, aan de grens van de gedemili
tariseerde zone gelegen, zijn ernstige boeren-
onlusten uitgebroken. De boeren openden het
vuur op de politie. Aan beide zijden vielen vele
dooden. De staat van beleg is voor het Noor
delijk deel der gedemilitariseerde zone afge
kondigd
ROME, 22 Oct. (Reuter.) De gouverneur-
generaal van Libye, maarschalk Balbo, heeft
voor alle politieke gevangenen een algemeene
amnestie afgekondigd.
Deze troepenbewegingen zijn voor deze woes
tijnstreek buiten verwachting gelukt en ik
verneem dat Ras Imroe's troep haar bestem
ming weldra zal hebben bereikt.
De troepen in de tweede linie zijn bijna even
belangrijk. Uit het Oosten trekt, achter het
leger van dedjasmats Kassa, een leger van
20.000 man, uit Sacota op, onder leiding van
Wagshoem Kaleda en diens zoon dedjasmats
Hailoe. Dit leger bevindt zich thans niet ver
van Makkalé. Achter de in hoofdletter L.-vorm
opgestelde legers van ras Kassa en ras Seyoem,
ligt dedjasmats Admassoe, een broer van ras
Ayeloe, met een leger van 15.000 tot 20.000 man,
dat zich thans tusschen Dabat en Sacota be
vindt. Daarachter komen de troepen van ded
jasmats Gobanna (8000 man) en van dedjas
mats Ambtsjoew (10.000 man), die zich tus
schen Sacota en Debra Tabor bewegen. Weer
daarachter zullen zich de gedeelten van het
leger opstellen, die thans Addis Abeba hebben
verlaten. De meeste dezer bewegingen hebben
's nachts plaats gevondqn om aan een obser
vatie van Italiaansche vliegtuigen te ontsnap
pen. De meeste troepenbewegingen zijn thans
voltooid, behalve in het Oosten, waar dedjas
mats Kassa en Kaleda steeds verder optrek
ken. Dit kan geen kwaad, omdat de Abessiniërs
verwachten, dat de eerste Italiaansche aanval
uit dezen hoek zal komen en dat dientenge
volge niet tegenover een stilstaand, doch tegen
over een optrekkend leger zal komen.
Men gelooft, dat het grootste deel van het
Italiaansche leger langs en over de grens tus
schen Aksoem en Adigrat ligt. Men hoopt, dat
de uitgestrektheid dezer liniën het afsnijden
van verbindingen des te gemakkelijker zal
maken.
Belangrijke bewegingen zijn nog niet opge
merkt, behalve in het Oosten, waar men heeft
gepoogd dedjasmats Kassa het trekken langs
de grens van Danakil onmogelijk te maken.
Een sterke macht is gebruikt, om hen terug te
drijven. Het is hier, dat van ernstige gevech
ten sprake is.
Op het oogenblik hebben zoowel ras Seyoem
als ras Kassa de opdracht vast te houden.
Naar het front vertrekkende Italiaansche soldaten plakten dezer dagen een der
transportschepen vol met afbeeldingen van den Duce
Het motorschip „Alcyone" dat eigendom is
van den heer de Vries te Delfzijl, is op de
Theems in aanvaring gekomen met het En
gelsche ss. „Moreton Bay", een schip, dat
dienst doet op de lijn naar Aberdeen.
Een 17-jarig lid der bemanning van de „Al
cyone" werd ernstig gewond en is heden in het
ziekenhuis te Gravesend overleden.
De „Alcyone" vertoont midscheeps een groot
gat aan bakboordzijde, en is te Erith aan den
grond gezet.
Onze Rom. correspondent seint ons d.d. 23
October:
Het Int. Landbouwcomité, te Rome bijeen,
heeft tot vice-president benoemd dr. J. J. L.
van Rhijn, Nederlandsch landbouwconsulent te
Rome.
Dit is de eerste maal in de geschiedenis van
het instituut, dat het vice-voorzitterschap door
een niet-Franschman wordt bekleed.
De verkiezing beteekent een bijzondere on
derscheiding van dr. van Rhijn, die lange ja
ren de hooggewaardeerde secretaris van het
Instituut was.
Dr. v. Rhjjn zal dit laatste ambt binnenkort
neerleggen.
Het echtpaar Visser te Genua
Met het Italiaansche motorschip „Victoria",
komende van Bombay, zijn Dinsdag te Genua dr.
Ph. C. Visser en mevrouw VisserHooft van hun
vierde Karakorum-expeditie teruggekeerd.
De heer en mevrouw Visser zullen na een kort
verblijf te Florence en te Lugano in het begin
van de volgende week naar Nederland doorrei
zen.
Om Aksoem te heroveren zijn de beste soldaten uit het Ethiopische leger
uitgekozen. Een groep, opgeleid door een Belgischen instructeur, vóór het
vertrek uit Addis Abeba
MADRID, 22 Oct. (Reuter). Te San Se
bastian werden door onbekende daders alle
telefoonleidingen vernield, waardoor elke ver
binding met de rest van Spanje, zoowel als
met het buitenland werd verbroken.
Stand op Woensdag 1 uur n.m.: 761.1
Vorige stand: 761.7
