VAN BLIJVENDE WAARDE
JACOB BICKER RAYE
GESCHIEDENIS van NEDERLAND
FRANZ SCHUBERT
6
BOEKENNUMMER
Wie kent niet de wondere bekoring, die er van een boek kan uitgaan? Ieder mensch is vaak genoeg
en met succes uit allerlei beslommeringen in een boeiend boek gevlucht. Een goed boek is een
verkwikking voor den geest; men doet er nieuwe impulsen uit op; men ziet de werkelijkheid daarna
weer met andere oogen aan. Ja, menigeen rekent de gedachten aan een schoon, ontroerend, of aan
grijpend boek tot de beste herinneringen van zijn leven. Voor sommigen heeft één enkel boek over 'n
totale wending van hun lot beslist. Geen eigenschap is dan ook zoo aan alle culturen gemeen als de
vereering van het boek. En de toegewijde verzorging van het boek is al even oud als de boeken zelf.
Een schoone inhoud komt alleen tot zijn volle recht in een schoonen, verzorgden vorm. Reeds het ter
hand nemen en doorbladeren van zulke boeken is al een genoegen. Ze maken den trots en de vreugde
van hun bezitter uit en laten hem telkens weer het stille genot der eerste kennismaking herproeven.
Aanleiding tot deze gedachten waren een drietal boekwerken, waarbij op gelukkige wijze een schoone
en boeiende inhoud gekleed is in een zeer fraaien, kunstzinnigen vorm.
„Notitie van het merkwaardigste meyn bekent" 1732-1772
Tusschen de vele goede en weinige kwade eigenschappen van den
Nederlander blinkt zeker zijn zin voor het reëele uit. Het „open
oog" voor zijn omgeving. In zijn letterkunde heeft dat al vaak
geleid tot een verbluffend knappen „copieerlust des dagelijkschen
levens." De roman met sterke milieu-schildering is er zeker van
te slagen. Des te interessanter wordt deze milieu-schildering,
wanneer ze voorbije tijden voor ons oproept, in het bijzonder
wanneer ze het onmiskenbaar stempel draagt der authenticiteit.
Wie een aardig en interessant boek wil lezen over het Amster-
damsche volksleven van den pruikentijd kieze het dagboek van
Bicker Raye.
Wat is die Bicker Raye voor een mijnheer? Anton van Duinkerken
schreef over hem in „De Tijd" van 20 Sept. 1935: „Hij is een
welvarende, welgestelde, zelfingenomen burgerman van het acht
tiende-eeuwsche Amsterdam, dat zijn grootsten weelde-tijd achter
den rug heeft, maar dat toch nog een drukke handelsstad is
zonder voor een wereldstad te mogen doorgaan. De menschen
van eenzelfden stand kennen elkaar nog allen. Gebeurtenissen
van publieken aard, zooals terechtstellingen, grijpen nog diep
in het volksleven. Iedereen spreekt er over en Bicker Raye, die
nauwkeurig noteert, wat hij merkwaardig vindt, vult zijn dagboek
met allerlei karakteristieke gegevens, die vandaag als gemengde
berichten in de rubriek stadsnieuws zouden staan. Hij neemt
rustig afstand van de feiten en vertelt ze objectief, in korte
kenschetsende woorden.
Zoo is een boek ontstaan voor den liefhebber van geschied
kundige verhalen, anecdoten en eigentijdsche gegevens. Anton
Pieck illustreerde het vlot en onderhoudend met 70 geestige
penteekeningen en zes aquarellen. Ze verhoogen de populariteit
van den tekst en vormen zoo een aantrekkelijkheid te meer van
deze royaal uitgevoerde, fraai gedrukte en verzorgde uitgave.
Uitgegeven onder leiding van Prof. Dr. H. Brugmans
in acht deelen
Waarom zijn deze smalle lage landen bij de zee, omringd door
niets dan groote naties, toch ons Nederland geworden? Hoe heeft
dit kleine, nijvere land, „aanslibsel onzer groote rivieren" zooals
Napoleon het smalend beliefde te noemen, dezen Napoleon en
vele andere usurpators glansrijk overleefd? Wat heeft ons door
de eeuwen heen als Nederlanders gekenmerkt en verbonden?
Dat zijn vragen, die in deze tijden van „verhoogd nationaal
bewustzijn" ook de rustige en reëele Nederlanders zich zullen
stellen. Wenscht U een antwoord hierop te vinden? Leest dan
dit boek over onze vaderlandsche historie.
Deze „Geschiedenis van Nederland", onder leiding van Prof.
Dr. H. Brugmans, geschreven door verschillende vooraanstaande
historici, is een vraagbaak voor allen, die uit hoofde van vak
of beroep iets van de geschiedenis van ons vaderland willen weten.
Een veel gelezen handboek, dat zijn weg zoekt naar de werkkamer
van den magistraat en zich thuis voelt tusschen de koele, witte
muren van een college-zaal. Maar het is dat niet alleen! Het
is ook een spannend avonturen- en platenboek voor verpoozing
en wintertijd. Zóó kan het zijn plaats vinden op de eiken
bibliotheekplanken van den geleerde en achter het vroolijk bont
gordijntje van een kleine boekenkast.
Een boek, koel in de wetenschappelijke waardeering der feiten,
maar warm in zijn liefde voor het Nederlandsche volk! „Elk tijd
perk kenteekent zich door hetgeen het van de geschiedenis eischt",
schreef Prof. G. Kernkamp. Zoo kan ook onze tijd zichzelf een
herinnering bouwen in deze „Geschiedenis van Nederland".
Nu het vaderland aller zorg en toewijding vraagt en men zich
daardoor in breeden kring bewust wordt, wat Nederland voor ons
is, kan men des te meer van de historie eischen ons de wording
te leeren van het heden. Men wil de onderdeden der historische
waarheid geordend zien tot een vast geheel, opdat men het heden
toetsen kan aan de lessen van het verleden. De staf van geleerden
onder Prof. Dr. H. Brugmans' leiding waarborgt volkomen de
bovengeschetste ernstige en waardige en duidelijke bewerking van
de stof. Medewerking verleenen: Dr. J. H. Holwerda voor de
vroegste Geschiedenis, Dr. R. R. Post voor de Middeleeuwen,
Dr. J. C. H. de Pater voor den Tachtig jarigen Oorlog, Prof. Dr.
H. Brugmans voor de Nieuwe Geschiedenis, Dr. L. G. J. Verberne
voor de Nieuwste Geschiedenis en Jhr. H. Teding van Berkhout
voor de illustratie.
Veilig kan men zeggen, dat de verzorging van den inhoud ijl de
beste handen is. Dat was nog een reden temeer om aan' het
uiterlijk van het werk niets te sparen. Er is gestreefd naar een
voortdurende wisselwerking tusschen tekst en plaat en een zeer
ruime voorziening van illustraties. Doch ook druk en band zijn
bij deze uitgave op bijzondere wijze verzorgd. Het werk verschijnt
in 32 maandelijksche afleveringen. De voorname half-lederen
banden worden telkens, wanneer een deel compleet is, onberekend
nageleverd. Men kan echter ook inteekenen op de uitgaven in
acht gebonden deelen. Wanneer men eenmaal over twee jaar deze
acht deelen geheel in zijn boekenkast ziet, zal men zich kunnen
verheugen in een statig, schoon en degelijk geschiedwerk van
blijvende waarde.
door Lou van Strien
Wie eenmaal liederen van Schubert goed heeft gehoord,
bewaart voor hem altijd een plaatsje in zijn hart. Er is geen
mensch, die daar een uitzondering op maakt. Hij mag dan klassiek
of nieuw-zakelijk zijn ingesteld, aan de zuivere romantiek van
dezen menschelijken zanger kan hij niet ontkomen. Schubert's
liederen zullen hem de herinnering oproepen aan datgene wat
ten slotte ieder leven mooi en goed en waard te leven maakt.
Wie eenmaal het leven van Schubert kent, moet dezen goeden
en bescheiden mensch liefhebben. Aan Goethe geeft men zijn
bewondering, aan Schubert zijn hart. Men zegt, dat blindgemaakte
vogels in hun kooi nog schooner zingen. Het is alsof het leven
met Schubert even schrijnend wreed gehandeld heeft. Componisten
van één schlager worden rijk. Schubert heeft van zijn zestiende
jaar tot zijn dood op een en dertigjarigen leeftijd meer dan
600 liederen, tallooze opera's en andere composities in de schoonste
muziek gedichten is arm gestorven! Al zijn aardsche bezit
tingen brachten 63.op. Hij heeft onsterfelijk schoone piano
muziek geschreven en was pas de laatste jaren voor zijn dood
in staat een eigen instrument te koopen. Nooit heeft een vrouw
hem met al haar liefde bemind en toch heeft hij voor heel de
menschheid de schoonste liefdeszangen uitgezonden in zijn
„Gretchen am Spinnrade", zijn „Mignon", zijn „Leise flehen meine
Lieder durch die Nacht zu dir". Het leven heeft hem niet veel
anders gebracht dan de vereering van den kring zijner jonge
vrienden. Verder vrijwel onbekend, gekweld door voortdurende
kleine verdrietigheden, domme geldzorgen, ziekte en misverstand
heeft hij in koortsachtigen scheppingsdrang gedurende de twaalf
of vijftien korte jaren een onvergankelijk oeuvre geschapen en de
heele wereld met zijn ontroerende muziek gelukkig gemaakt.
Wie dezen Schubert kent, dien zal het steeds weer goed doen, den
meester te zien eeren. Als een tol van dankbaarheid is ook deze
Schubertuitgave zoo schoon mogelijk verzorgd. Vele Schubert-
vrienden zullen dit boek als een dankbare herinnering en een
symbool willen bezitten. Het werk van Lou van strien bevat
behalve het leven van Schubert een beschouwing over dén
muzikalen geest van den tijd, waarin Schubert leefde en een
uitvoerige bespreking van zijn liederen. Verder een keuze uit zijn
liederen in de oorspronkelijke zetting, versierd met zestien prach
tige aquarellen van Anton Pieck en ten slotte verschillende
registers, die het overzicht over het oeuvre vergemakkelijken.
Het geheel is zeer fraai uitgevoerd in een kloeke, heldere letter
met sierlijke titelpagina's en zetsel in verschillende kleur.
Het werd gebonden in een schoonen, stemmigen band.
Vraagt Uw boekhandelaar U bovengenoemde boeken te toonen
of vult onderstaanden bon in en U ontvangt gratis en geheel
vrijblijvend uitvoerige inlichtingen, zoowel als opgave der ge
makkelijke betalingsvoorwaarden, waarop U zich deze werken
kunt aanschaffen.
Aan de Uitgeversmaatschappij „Joost van den Vondel",
Keizersgracht 272, Amsterdam-C.
Zend mij, zonder verplichtingen mijnerzijds, rechtstreeks
of door bemiddeling van den boekhandel
te
nadere inlichtingen over:
JACOB BICKER RAYE 1 (s.v.p. doorhalen
GESCHIEDENIS VAN NEDERLAND wat niet verlangd
FRANZ SCHUBERT J wordt)-
Naam:
Adres:
BOEKEN
