De verdediging van Makalle
een open vraag
De Engelsche katholieken en
de verkiezingen
aas
Rome toch wel
optimistisch
Het nieuws van heden
DE GEOGRAPHISCHE
POSITIE DER STAD
EEN EIGEN PARTIJ IS
ONMOGELIJK
Radiorede van
Huil
GROND WETSHERZIENING
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 7 NOVEMBER 1935
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
Voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Avondblad
EEN EN ZESTIGSTE JAARGANC No. 19633
De Abessiniërs zullen waarschijn
lijk niet tot verdediging
besluiten
De zon schijnt weer
over Ethiopië
Gevechten rond Makalle
Selaclaga bezet
Radiorede van den Negus
De strijd in het Zuiden
Het Weerifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^
illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIll
Verscherpte oppositie
te Danzig
Bladen der oppositie verboden of
in beslag genomen
De tocht van Kingsford
Smith
De activiteit der Oostenrijksche legi
timisten stijgt met den dag. Na een
rede van majoor Fey (rechts) wekt
aartshertog Eugenius tot trouw aan
de Habsburgers op
Zelfs de meening van den Negus
zou men wenschen te vragen
ter regeling van het
conflict
Ook in de Middell. Zee
kwestie accoord?
Mutatie in het politie-
commando te Rome
Slechts vijf procent der bevolking
behoort tot de R.K. Kerk
Onzichtbare invloed
is groot
Ipilflliifiil mm
::'x
Op den Königsplatz te München zijn twee gedachtenistempels opgericht voor de ge
vallenen tijdens den mislukten staatsgreep van Hitier en Ludendorff op 9 November
1923. De eerste acht lijkkisten zijn aangekomen waarin Zaterdag as. met groote
plechtigheden de gevallenen zullen worden bijgezet
Aankondiging van Roosevelt's
aanstaande eischen?
Het Engelsch program
der bewapening
De jamboree in ons
land
Uitnoodiging verzonden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Ook ten aanzien van revolution-
naire volksvertegenwoordigers
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
ADDIS ABEBA, Woensdagavond G Nov.
Voor zoover ik heb kunnen nagaan, valt
het te betwijfelen, of de Abessiniërs de
verdediging van Makalle en het omliggende
gebied zullen voortzetten.
In de hoofdstad zijn de meeningen, zooals
gewoonlijk, verdeeld. Geen twee officieele per
sonen zijn 't er over eens welke van de twee
strategische plannen het meeste kans op succes
biedt. Hoewel de Abessinische regeering zeer
duidelijk geschrokken is van de snelheid, waar
mede de Italianen kortgeleden zijn opgetrok
ken, is zij geneigd te gelooven, dat de vijand
geholpen wordt door mededeelingen van den
overgeloopen generaal Ras Koeksa.
Op het oogenblik hebben de Abessiniërs
Makalle nog steeds in handen, maar te oor-
deelen naar mededeelingen uit de stad en uit
het omliggende gebied, die ik dezen morgen
heb ontvangen, lijkt het niet mogelijk, dat de
Abessiniërs de verdediging veel langer kunnen
volhouden.
Allerlei elkander tegensprekende geruchten
zijn natuurlijk in omloop; het meest betrouw
bare rapport oppert de gedachte, dat de Abes
siniërs niet van plan zijn de stad zelf te ver
dedigen, maar zich toe zullen leggen op het
voortzetten van nachtelijke aanvallen op de
Italiaansche troepen. Dit is een vorm van
strijdvoering, die den Abessiniërs zeer wel ligt.
De volgende détails, die ik vanmorgen heb
kunnen verzamelen, geven een overzicht van
de mogelijkheden. Makalle, dat zich verheugt
in een merkwaardige aardrijkskundige ligging,
bevindt zich midden op een 2000 M. hoog
plateau, dat even gelijkmatig is als een biljart
tafel. Dit plateau waarop Makalle ligt als een
knop op een schild, strekt zich vele mijlen
Noordwaarts uit; maar de stad wordt aan de
Zuid-Oost en Westzijde verdedigd door een
steilen rotswand en diepe ravijnen. Zij is het
gemakkelijkst te bereiken vanuit de richting
van Adigrat, en dat is wat de Italianen gedaan
hebben. Naar ik hoor, is het eveneens mogelijk
de stad uit het Noord-Oosten, de richting van
Adoea, te bereiken, en het kan zijn, dat de
Italianen versterkingen gereed houden langs
dien kant. Het is onmogelijk de stad uit het
Zuid-Oosten en Zuid-Westen te bereiken, en
aan den Oostkant maakt een zware bebossching
haar zoo goed als ontoegankelijk. Deze zijde
heeft echter één voordeel. Het bosch is daar
zoo dicht, dat de schoten van de scherpschut
ters der troepen van Ras Kassa en Ras Seyoem
er weinig kans hebben. Of de Abessiniërs in
staat zullen zijn de Italianen tegen te houden,
hangt volkomen af van de sterkte der Abes
sinische troepen op het plateau, die niet bekend
is. Makalle is overigens, afgezien van zijn stra
tegische positie, van geen belang. Er staan
twee steenen paleizen, een ervan is door de
Italianen gebouwd, en de bevolking, die uit
ongeveer 5000 man bestaat, ligt verspreid over
een gebied van bijna 4% K.M.2.
(Auteursrecht Morningpost - ANP)
Uit Addis Abeba bericht Reuter-ANP: De
zon doet de modder, die den opmarsch der
Italianen nog moeilijker maakte dan deze uit
hoofde der terreinomstandigheden reeds is,
snel opdrogen in de Noordelijke provincie Tigre.
Alle voorbereidselen voor een hervatting van
het offensief zijn door de Italianen in gereed
heid gebracht. Hun colonnes zullen in even
wijdige formaties opmarcheeren en daarbij een
nauw onderling contact bewaren.
Naar men van officieele Abessinische zijde
Verklaart, zullen de Italianen, die tot Makalle
zijn opgerukt, zoodra de nacht is gevallen op
nieuw worden bestookt.
De Tigreanen strijden met ware doodsverach
ting, zij maken meestentijds gebruik van bajo
netten, lanzen en dolken, doch zelden van ge
weren. Een hevige guerilla vindt ook ten Noorden
ct: Noord-Oosten van Makalle plaats, aldus
Wordt in officieele Abessinische kringen ver
klaard.
De door de Romeinsche bladen hedenmorgen
hit Asmara ontvangen berichten bevestigen, dat
We Abessiniërs Makalle hebben ontruimd.
Overzicht van de omgeving van
Makalle, waar de Italiaansche
troepen thans opereeren.
De vliegtuigen, die over het gebied vlogen,
r.amen groote witte lappen waar, die op het
voornaamste plein der stad voor de kerk van
Enda Mariam, ten teeken van onderwerping
waren neergelegd.
Twee Italiaansche patrouilles zijn thans ge
naderd tot deze stad, die pas morgenochtend
bezet zal worden.
Zoodra de stad eenmaal ingenomen is, zouden
de Italianen zich van het bezit van de rest van
Tigre willen verzekeren, tot het Asjangi-meer,
een honderdtal kilometers verder naar het Zui
den, door snelle aanvallen van lichte colonnes.
Uit Adoea wordt de bezetting van Selaclaga
door de geregelde troepen van generaal Mara-
vigna bevestigd. De Italianen zijn voornemens
de lengte van hun front te verkorten door den
vijand te dwingen het nog niet doorzochte ge
bied Addiabo te verlaten. De opmarsch van
Aksoem over Selaclaga wordt voortgezet naar
Maimanni en zal bij Addiaiteches de Tacare-
rivier naderen.
De Negus heeft een radiorede gericht tot
Amerika, gerelayeerd door de Columbia Broad
casting Cy., waarin hij de Vereenigde Staten
aanspoorde den Volkenbond te steunen door
sancties toe te passen.
De Negus zeide geen critiek te willen uit
oefenen, dat de Vereenigde Staten geen lid zijn
van den Bond, doch thans is de tijd gekomen
den Bond te steunen.
De zaak van Ethiopië is de zaak der men-
schelijkheid, der rechtvaardigheid en van den
vrede op aarde.
De Negus vraagt niemand het zwaard op
te nemen tegen Italië, de volken der aarde zijn
thans in staat tot een redelijke actie met
vreedzame middelen.
Uit het feit, dat te Addis Abeba toegegeven
wordt, dat een belangrijke post in het dal van
de Webbe Sjebeli in Italiaansche handen is ge
vallen, kan worden afgeleid, dat de Italianen
zonder ophouden hun operaties in Ogaden
voortzetten.
VERWACHTINGMatige, tijdelijk toene-
mende Zuid-Oostelijke tot Zuidelijken
wind, zwaar bewolkt of betrokken, waar- l|
S schijnlijk regen, later iets zachter.
Hoogste barometerstand: 771.2 te Vardi».
Laagste barometerstand: 746.3 te Black-
sod. S
Zon op 7-07, onder 4.21. Licht op 4.51.
Maan op n.m. 2.32, onder v.m. 2.45.
Volle Maan 10 November 3.02 n.m.
WARSCHAU, 7 Nov. (Havas) Te Danzig ver
scherpt zich de vervolging van de oppositio-
neele pers, niettegenstaande de beloften welke
kort geleden te Genève zijn gedaan door den
president van den Senaat Arthur Greiser.
De oppositie-bladen, die nog niet zijn ver
boden, worden geregeld bij het verschijnen in
beslag genomen.
De herhaalde tusschenkomst van den Hoo-
gen Commissaris van den Volkenbond, Lester,
bleef tot nu toe zonder succes.
Het schijnt zelfs, dat de leiders van de Na-
tionaal-Socialisten den Senaat wilden dwingen
den Hoogen Commissaris den toegang tot de
Stad te verbieden bij zijn terugkeer uit Genève
onder voorwendsel, dat hij zich voor den Vol
kenbondsraad in beleedigende termen over den
Senaat had uitgelaten.
De oppositie in Danzig ontplooit een sterke
activiteit, naar verluidt zouden in de maanden
September en October 1300 SA- of SS-lieden
de partij hebben verlaten.
BAGDAD, 7 Nov. (Reuter) Kingsford Smith
:s hier gisteravond om 10.20 (G.M.T.) geland. Hij
startte 36 minuten later met bestemming Alla
habad.
LONDEN, 7 Nov. (A. N. P.) De berich
ten uit Rome maakten alle melding van een
ontspanning in de Engelsch-ltaliaansche
betrekkingen als gevolg van het onderhoud,
dat Mussolini Dinsdag met den Britschen
ambassadeur Sir Eric Drummond had, doch
de Reuter-correspondent te Rome gaat in
zijn optimisme nog verder en schrijft, dat
men in Italiaansche politieke kringen er
thans voorstander van zou zijn bij een re
geling van het Abessinische conflict ook
de meening van den Negus in te winnen.
Dat zou in feite een toenadering tot het Brit-
sche standpunt beteekenen. Men heeft het ge
voel, dat een overeenstemming omtrent het te
rugtrekken van bepaalde Britsche oorlogssche
pen uit de Middellandsche Zee aanstaande is,
al wordt ook niet verwacht, dat een dergelijke
overeenkomst vóór de Ehgelsche Lagerhuis-ver
kiezingen tot stand zal komen.
Men wijdt aandacht aan de bespreking, die
de Britsche en de Fransche ambassadeur gis
teren te Rome met elkaar hadden en men
verwacht, dat deze beide diplomaten de ko
mende dagen nog verdere besprekingen met el
kaar zullen voeren.
Het onderhoud, dat Laval gisteren met den
Britschen ambassadeur te Parijs heeft gehad,
had naar verluidt in de eerste plaats betrekking
op de kwestie van de Britsche oorlogsschepen
in de Middellandsche Zee en het terugtrekken
van verdere Italiaansche troepen uit Lybië.
In dit verband schrijft de „Matin", dat En
geland voornamelijk een aantasting van zijn
verbindingswegen naar Indië vreest. Wanneer
Italië de Britsche regeering in deze richting
eenige garanties geeft, zou Engeland onder be
paalde reserves, binnen het kader van den
Volkenbond, Italië een tamelijk ver gaande vrij
heid van handelen in Abessinië kunnen toe
staan. Juist over deze kwestie wordt momen
teel onderhandeld en hierbij krijgen de be
moeiingen van Laval als bemiddelaar bijzon
dere beteekenis. De kwestie van de Fransch-
Engelsche betrekkingen is volkomen onafhan
kelijk daarvan.
ROME, 6 Nov. (A. N. P.) Bij officieel decreet
is heden plotseling wijziging gekomen in het po-
litiecommando te Rome. In de plaats van Coc-
chia is Palma tot hoofdcommissaris van politie
benoemd.
Men brengt deze onverwachte mutatie in ver
band met de laatste anti-Engelsche betoogin
gen. Men acht het namelijk geenszins uitgeslo
ten, dat van Engelsche zijde er op gewezen kan
zijn, dat de politie bij sneller ingrijpen enkele
incidenten zou hebben kunnen voorkomen.
(Van onzen Londenschen correspondent)
Vaa land- en geloofsgenooten, die de
laatste paar weken Londen bezochten,
heb ik herhaaldelijk de vraag te hooren
gekregen: ,,Maar wat doen de katholieken nu
in den stembusstrijd?"
Enkelen hunner konden zich niet voorstellen
dat de Engelsche katholieken niet politiek ge
organiseerd zijn, en zelfs in steden zooals Li
verpool, waar zij numeriek zeer sterk zijn,
zelfs bij gemeenteraadsverkiezingen geen spe-
cifiek-katholieke candidaten stellen.
Anderen, die de klok hadden hooren luiden,
maar niet precies wisten waar de klepel hing,
verkeerden in de meening dat Engelsche ka
tholieken wél als Engelschen, maar niet als ka
tholieken, aan het politieke leven deelnemen.
Dit is onjuist. Politiek is een te belangrijk
ding dan dat een katholiek er anders dan als
katholiek aan zou kunnen deelnemen. Maar
onze Kerk telt in Groot Brittannië niet meer
aanhangers dan in Nederland op een vijf-en-
een-half maal talrijker bevolking. Slechts vijf
procent van de bewoners van dit eiland zijn
katholiek; vormden zij een Katholieke Staats
partij, dan zou deze in minder dan geen tijd
verpletterd worden.
Bovendien bestaan er in Engeland geen spe-
cifiek-confessioneele, want geen anti-confessio-
neele partijen.
De Britsche katholiek kan in politieken zin
conservatief, liberaal of socialist zijn. Maar tot
welke partij hij ook behoort, hij mag zich nooit
aan de partijdiscipline onderwerpen in zaken
welke hij met zijn katholiek geweten niet in
overeenstemming kan brengen. Bovendien rust
op hem de plicht op partij-vergaderingen of in
openbare lichamen, waarin hij zijn partij ver
tegenwoordigt, steeds voor het katholieke stand,
punt en de katholieke belangen op te komen
In 1931 werd de socialistische minister van
Onderwijs, Trevelyan, tot aftreden gedwongen
doordat de katholieke socialisten en de katho
lieke liberalen in het Parlement mét de con
servatieven stemden tegen de schoolwetten,
waardoor het confessioneele onderwijs in een
nog ongunstiger positie geplaatst werd.
Bij algemeene en ook bij tusschentijdsche
verkiezingen worden aan de candidaten
in elk district door de parochiepriesters
vragen toegezonden; de daarop ingekomen
antwoorden worden van den kansel af voorge-
^zen, zoo noodig met een toelichting door den
feestelijke. De voornaamste vragen hebben be
trekking op de houding der candidaten in
zake:
le de gelijkstelling van het confessioneele
onderwijs;
2e geboorte-controle;
3e sterilisatie.
Zonder dat de priester direct advies behoeft
uit te brengen, weet de candidaat die op een
dier drie punten geen volkomen bevredigend
antwoord geeft, dat hij de stemmen van ka
tholieken, die overigens zijn partijgenooten
zijn, verbeuren zal. Aan den anderen kant mag
een candidaat, die op elk der genoemde drie
punten een standpunt inneemt dat volkomen
met het onze strookt, hopen op de stemmen
van vele katholieken die overigens zijn partij
genooten niet zijn.
Vandaar dat vooral in Lancashire, met
zijn groote Iersche en half-Iersche be
volking, maar .ook in districten waar
onze geloofsgenooten weinig talrijk zijn, hun
invloed, als katholieken, op d« politiek veel
grooter is dan zij met eenige mogelijkheid zou
kunnen zijn indien zij politiek georganiseerd
waren. Die invloed strekt zich immers uit tot
alle partijen. Het kan van weinige honderden,
en zelfs van enkele dozijnen stemmen afhan
gen, of een candidaat gekozen wordt, en deze
moet al heel zeker zijn van den zetel wanneer
hij zich veroorloven durft de stemmen der ka
tholieke kiezers te veronachtzamen.
Het is misschien te betreuren dat de katho
lieken in het politieke en parlementaire leven
een slechts zeer bescheiden zichtbare plaats
innemen. Maar onbegrijpelijk is het niet. In
een land met een zoo weinig talrijke, en dus
zeer verspreide katholieke bevolking, moeten
die geloofsgenooten die de geschiktheid en de
bekwaamheid hebben zich aan de openbare
zaak te wijden, zooveel van hun tijd en ener
gie aan specifiek-katholieke belangen schen
ken dat zij weinig gelegenheid hebben ook een
actieve rol te spelen in de algemeene politiek.
Maar de onzichtbare plaats, welke de ka
tholieken in het parlementaire en politieke le
ven innemen, is alles behalve bescheiden. Dit
blijkt bij elke verkiezingscampagne, en iedere
candidaat weet het. Zoo in de meeste distric
ten de katholieken al niet talrijk genoeg zijn
om werkelijk te beletten dat een hun onwel
kome candidaat gekozen wordt, de vrees dat
zij hiertoe toch in staat zullen zijn is groot
genoeg om sollicitanten naar het lidmaatschap
van het Lagerhuis te dwingen het katholieke
standpunt te ontzien.
«U-. :-s
■-
WASHINGTON, 6 Nov. (A. N. P.) Woens
dag heeft de minister van buitenlandsche
zaken, Huil, voor de radio een redevoering
gehouden over de neutraliteitspolitiek der
Vereenigde Staten.
Het was duidelijk, dat spr. in zijn rede zich
niet zoo zeer baseerde op de huidige wetten
betreffende de neutraliteit, maar veeleer aan
kondigde, wat president Roosevelt in Januari
as. van het dan bijeenkomende Congres zou
eischen.
Huil gaf een uiteenzetting van de ontwikke
ling van de neutraliteitskwestie, waarbij hij
tevens de door hem en president Roosevelt ge
geven waarschuwing tegen elk zaken doen met
oorlogvoerende landen verdedigde.
Voortgaande verklaarde Huil, dat deze zuiver
negatieve houding niet voldoende was. Bij de
tegenwoordige wetgeving kunnen elk oogenblik
moeilijkheden ontstaan, welke Amerika in een
oorlog zouden kunnen verwikkelen, hetgeen r.iet
de bedoeling van de wetten in strijd zou zijn.
De president heeft elastische volmachten
noodig om zijn maatregelen aan den dikwijls
veranderenden buitenlandschen politieken toe
stand te kunnen aanpassen en zijn invloed ter
voorkoming van oorlogen tijdig en effectief te
kunnen doen gelden. Zoo is bijv. de aan tijd
gebonden afkondiging van een uitvoerverbod
van oorlogsmateriaal een vergissing.
Ook in vele andere opzichten moet de Ame-
rikaansche regeering in staat zijn op elk oogen
blik geschikte stappen te doen om te komen
tot een vreedzame oplossing van internatio
nale conflicten. Het behoud van den vrede is
ten slotte beter dan een lijdelijk toezien met de
zelfvoldane gedachte, dat de Vereenigde Sta
ten door een uitvoerverbod op wapenen en mu
nitie hun neutraliteit bewaard hebben en er
zeker van zijn niet in den strijd te zullen wor
den verwikkeld.
LONDEN, 7 Nov. (Reuter) Naar de „Daily
Herald" verneemt, zal het bewapeningsprogram
van de regeering worden gefinancierd uit een
leening van 200 millioen pond sterling.
Naar het blad verder meldt, zal, ten einde
het publiek niet te verontrusten door dit bedrag,
de defensie-leening worden gebracht op 70 mil
lioen en zal de rest worden verkregen door een
verhoogde uitgifte van schatkist-biljetten.
Het staat thans vast, dat de wereldjamboree
in 1937 zal worden gehouden.
Het hoofdbestuur van de Nederlandsche Pad
vinders heeft aan het bureau van de Inter
nationale Padvindersorganisatie te Londen een
uitnoodiging verzonden om de Jamboree in
1937 in Nederland te houden.
De stemming te Rome betreffende de Britsch-
Italiaansche betrekkingen schijnt optimistischer
te zijn.
De verdediging van Makalle door de Abessi
niërs niet waarschijnlijk geacht.
Nadere mededeeling van de Regeering over de
plannen tot Grondwetswijziging.
Voorloopig verslag der Tweede Kamer over het
wetsontwerp houdende bijzondere maatregelen
ter voorkoming van onredelijke terugvordering
van onder verband van hypotheek op onroe-.
rend goed uitgeleende gelden.
De Tweede Kamer over de begrootingen van
Waterstaat, het Verkeersfonds en het Zuider-
zeefonds.
De wereldjamboree wordt in 1937 in ons land
gehouden.
Zeevaartschool op Terschelling geopend.
Em.-pastoor Jos. Bressers overleden.
Berechting van de Ossche misdaden voortge
zet; uitspraken van de Bossche rechtbank.
Caféhouoder uit Haarlemmermeer vrijgespro
ken van brandstichting te Nieuwer-Amstel.
In een nota aan de Tweede Kamer naar aan
leiding van het verslag over hoofdstuk I der
Rijksbegrooting 1936 deelt de minister van Fi
nanciën ter voldoening aan den in het verslag
geuiten wensch mede, dat de Regeering voorne
mens is om. een wijziging te bevorderen van de
artt. 7 en 194 der Grondwet, (vrijheid van druk
pers en lichamen met verordenende bevoegdheid)
terwijl zij ook het vraagstuk der z.g. revolution-
naire volksvertegenwoordigers in de herziening
wenscht te betrekken.
Stand op Donderdag 1 uur n.m.; 755.0
Vorige stand: 756.5