De verdediging van Makalle een open vraag De Engelsche katholieken en de verkiezingen aas Rome toch wel optimistisch Het nieuws van heden DE GEOGRAPHISCHE POSITIE DER STAD EEN EIGEN PARTIJ IS ONMOGELIJK Radiorede van Huil GROND WETSHERZIENING DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS DONDERDAG 7 NOVEMBER 1935 BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: Voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 Avondblad EEN EN ZESTIGSTE JAARGANC No. 19633 De Abessiniërs zullen waarschijn lijk niet tot verdediging besluiten De zon schijnt weer over Ethiopië Gevechten rond Makalle Selaclaga bezet Radiorede van den Negus De strijd in het Zuiden Het Weerifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^ illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIll Verscherpte oppositie te Danzig Bladen der oppositie verboden of in beslag genomen De tocht van Kingsford Smith De activiteit der Oostenrijksche legi timisten stijgt met den dag. Na een rede van majoor Fey (rechts) wekt aartshertog Eugenius tot trouw aan de Habsburgers op Zelfs de meening van den Negus zou men wenschen te vragen ter regeling van het conflict Ook in de Middell. Zee kwestie accoord? Mutatie in het politie- commando te Rome Slechts vijf procent der bevolking behoort tot de R.K. Kerk Onzichtbare invloed is groot Ipilflliifiil mm ::'x Op den Königsplatz te München zijn twee gedachtenistempels opgericht voor de ge vallenen tijdens den mislukten staatsgreep van Hitier en Ludendorff op 9 November 1923. De eerste acht lijkkisten zijn aangekomen waarin Zaterdag as. met groote plechtigheden de gevallenen zullen worden bijgezet Aankondiging van Roosevelt's aanstaande eischen? Het Engelsch program der bewapening De jamboree in ons land Uitnoodiging verzonden DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN Ook ten aanzien van revolution- naire volksvertegenwoordigers NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez. mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. ADDIS ABEBA, Woensdagavond G Nov. Voor zoover ik heb kunnen nagaan, valt het te betwijfelen, of de Abessiniërs de verdediging van Makalle en het omliggende gebied zullen voortzetten. In de hoofdstad zijn de meeningen, zooals gewoonlijk, verdeeld. Geen twee officieele per sonen zijn 't er over eens welke van de twee strategische plannen het meeste kans op succes biedt. Hoewel de Abessinische regeering zeer duidelijk geschrokken is van de snelheid, waar mede de Italianen kortgeleden zijn opgetrok ken, is zij geneigd te gelooven, dat de vijand geholpen wordt door mededeelingen van den overgeloopen generaal Ras Koeksa. Op het oogenblik hebben de Abessiniërs Makalle nog steeds in handen, maar te oor- deelen naar mededeelingen uit de stad en uit het omliggende gebied, die ik dezen morgen heb ontvangen, lijkt het niet mogelijk, dat de Abessiniërs de verdediging veel langer kunnen volhouden. Allerlei elkander tegensprekende geruchten zijn natuurlijk in omloop; het meest betrouw bare rapport oppert de gedachte, dat de Abes siniërs niet van plan zijn de stad zelf te ver dedigen, maar zich toe zullen leggen op het voortzetten van nachtelijke aanvallen op de Italiaansche troepen. Dit is een vorm van strijdvoering, die den Abessiniërs zeer wel ligt. De volgende détails, die ik vanmorgen heb kunnen verzamelen, geven een overzicht van de mogelijkheden. Makalle, dat zich verheugt in een merkwaardige aardrijkskundige ligging, bevindt zich midden op een 2000 M. hoog plateau, dat even gelijkmatig is als een biljart tafel. Dit plateau waarop Makalle ligt als een knop op een schild, strekt zich vele mijlen Noordwaarts uit; maar de stad wordt aan de Zuid-Oost en Westzijde verdedigd door een steilen rotswand en diepe ravijnen. Zij is het gemakkelijkst te bereiken vanuit de richting van Adigrat, en dat is wat de Italianen gedaan hebben. Naar ik hoor, is het eveneens mogelijk de stad uit het Noord-Oosten, de richting van Adoea, te bereiken, en het kan zijn, dat de Italianen versterkingen gereed houden langs dien kant. Het is onmogelijk de stad uit het Zuid-Oosten en Zuid-Westen te bereiken, en aan den Oostkant maakt een zware bebossching haar zoo goed als ontoegankelijk. Deze zijde heeft echter één voordeel. Het bosch is daar zoo dicht, dat de schoten van de scherpschut ters der troepen van Ras Kassa en Ras Seyoem er weinig kans hebben. Of de Abessiniërs in staat zullen zijn de Italianen tegen te houden, hangt volkomen af van de sterkte der Abes sinische troepen op het plateau, die niet bekend is. Makalle is overigens, afgezien van zijn stra tegische positie, van geen belang. Er staan twee steenen paleizen, een ervan is door de Italianen gebouwd, en de bevolking, die uit ongeveer 5000 man bestaat, ligt verspreid over een gebied van bijna 4% K.M.2. (Auteursrecht Morningpost - ANP) Uit Addis Abeba bericht Reuter-ANP: De zon doet de modder, die den opmarsch der Italianen nog moeilijker maakte dan deze uit hoofde der terreinomstandigheden reeds is, snel opdrogen in de Noordelijke provincie Tigre. Alle voorbereidselen voor een hervatting van het offensief zijn door de Italianen in gereed heid gebracht. Hun colonnes zullen in even wijdige formaties opmarcheeren en daarbij een nauw onderling contact bewaren. Naar men van officieele Abessinische zijde Verklaart, zullen de Italianen, die tot Makalle zijn opgerukt, zoodra de nacht is gevallen op nieuw worden bestookt. De Tigreanen strijden met ware doodsverach ting, zij maken meestentijds gebruik van bajo netten, lanzen en dolken, doch zelden van ge weren. Een hevige guerilla vindt ook ten Noorden ct: Noord-Oosten van Makalle plaats, aldus Wordt in officieele Abessinische kringen ver klaard. De door de Romeinsche bladen hedenmorgen hit Asmara ontvangen berichten bevestigen, dat We Abessiniërs Makalle hebben ontruimd. Overzicht van de omgeving van Makalle, waar de Italiaansche troepen thans opereeren. De vliegtuigen, die over het gebied vlogen, r.amen groote witte lappen waar, die op het voornaamste plein der stad voor de kerk van Enda Mariam, ten teeken van onderwerping waren neergelegd. Twee Italiaansche patrouilles zijn thans ge naderd tot deze stad, die pas morgenochtend bezet zal worden. Zoodra de stad eenmaal ingenomen is, zouden de Italianen zich van het bezit van de rest van Tigre willen verzekeren, tot het Asjangi-meer, een honderdtal kilometers verder naar het Zui den, door snelle aanvallen van lichte colonnes. Uit Adoea wordt de bezetting van Selaclaga door de geregelde troepen van generaal Mara- vigna bevestigd. De Italianen zijn voornemens de lengte van hun front te verkorten door den vijand te dwingen het nog niet doorzochte ge bied Addiabo te verlaten. De opmarsch van Aksoem over Selaclaga wordt voortgezet naar Maimanni en zal bij Addiaiteches de Tacare- rivier naderen. De Negus heeft een radiorede gericht tot Amerika, gerelayeerd door de Columbia Broad casting Cy., waarin hij de Vereenigde Staten aanspoorde den Volkenbond te steunen door sancties toe te passen. De Negus zeide geen critiek te willen uit oefenen, dat de Vereenigde Staten geen lid zijn van den Bond, doch thans is de tijd gekomen den Bond te steunen. De zaak van Ethiopië is de zaak der men- schelijkheid, der rechtvaardigheid en van den vrede op aarde. De Negus vraagt niemand het zwaard op te nemen tegen Italië, de volken der aarde zijn thans in staat tot een redelijke actie met vreedzame middelen. Uit het feit, dat te Addis Abeba toegegeven wordt, dat een belangrijke post in het dal van de Webbe Sjebeli in Italiaansche handen is ge vallen, kan worden afgeleid, dat de Italianen zonder ophouden hun operaties in Ogaden voortzetten. VERWACHTINGMatige, tijdelijk toene- mende Zuid-Oostelijke tot Zuidelijken wind, zwaar bewolkt of betrokken, waar- l| S schijnlijk regen, later iets zachter. Hoogste barometerstand: 771.2 te Vardi». Laagste barometerstand: 746.3 te Black- sod. S Zon op 7-07, onder 4.21. Licht op 4.51. Maan op n.m. 2.32, onder v.m. 2.45. Volle Maan 10 November 3.02 n.m. WARSCHAU, 7 Nov. (Havas) Te Danzig ver scherpt zich de vervolging van de oppositio- neele pers, niettegenstaande de beloften welke kort geleden te Genève zijn gedaan door den president van den Senaat Arthur Greiser. De oppositie-bladen, die nog niet zijn ver boden, worden geregeld bij het verschijnen in beslag genomen. De herhaalde tusschenkomst van den Hoo- gen Commissaris van den Volkenbond, Lester, bleef tot nu toe zonder succes. Het schijnt zelfs, dat de leiders van de Na- tionaal-Socialisten den Senaat wilden dwingen den Hoogen Commissaris den toegang tot de Stad te verbieden bij zijn terugkeer uit Genève onder voorwendsel, dat hij zich voor den Vol kenbondsraad in beleedigende termen over den Senaat had uitgelaten. De oppositie in Danzig ontplooit een sterke activiteit, naar verluidt zouden in de maanden September en October 1300 SA- of SS-lieden de partij hebben verlaten. BAGDAD, 7 Nov. (Reuter) Kingsford Smith :s hier gisteravond om 10.20 (G.M.T.) geland. Hij startte 36 minuten later met bestemming Alla habad. LONDEN, 7 Nov. (A. N. P.) De berich ten uit Rome maakten alle melding van een ontspanning in de Engelsch-ltaliaansche betrekkingen als gevolg van het onderhoud, dat Mussolini Dinsdag met den Britschen ambassadeur Sir Eric Drummond had, doch de Reuter-correspondent te Rome gaat in zijn optimisme nog verder en schrijft, dat men in Italiaansche politieke kringen er thans voorstander van zou zijn bij een re geling van het Abessinische conflict ook de meening van den Negus in te winnen. Dat zou in feite een toenadering tot het Brit- sche standpunt beteekenen. Men heeft het ge voel, dat een overeenstemming omtrent het te rugtrekken van bepaalde Britsche oorlogssche pen uit de Middellandsche Zee aanstaande is, al wordt ook niet verwacht, dat een dergelijke overeenkomst vóór de Ehgelsche Lagerhuis-ver kiezingen tot stand zal komen. Men wijdt aandacht aan de bespreking, die de Britsche en de Fransche ambassadeur gis teren te Rome met elkaar hadden en men verwacht, dat deze beide diplomaten de ko mende dagen nog verdere besprekingen met el kaar zullen voeren. Het onderhoud, dat Laval gisteren met den Britschen ambassadeur te Parijs heeft gehad, had naar verluidt in de eerste plaats betrekking op de kwestie van de Britsche oorlogsschepen in de Middellandsche Zee en het terugtrekken van verdere Italiaansche troepen uit Lybië. In dit verband schrijft de „Matin", dat En geland voornamelijk een aantasting van zijn verbindingswegen naar Indië vreest. Wanneer Italië de Britsche regeering in deze richting eenige garanties geeft, zou Engeland onder be paalde reserves, binnen het kader van den Volkenbond, Italië een tamelijk ver gaande vrij heid van handelen in Abessinië kunnen toe staan. Juist over deze kwestie wordt momen teel onderhandeld en hierbij krijgen de be moeiingen van Laval als bemiddelaar bijzon dere beteekenis. De kwestie van de Fransch- Engelsche betrekkingen is volkomen onafhan kelijk daarvan. ROME, 6 Nov. (A. N. P.) Bij officieel decreet is heden plotseling wijziging gekomen in het po- litiecommando te Rome. In de plaats van Coc- chia is Palma tot hoofdcommissaris van politie benoemd. Men brengt deze onverwachte mutatie in ver band met de laatste anti-Engelsche betoogin gen. Men acht het namelijk geenszins uitgeslo ten, dat van Engelsche zijde er op gewezen kan zijn, dat de politie bij sneller ingrijpen enkele incidenten zou hebben kunnen voorkomen. (Van onzen Londenschen correspondent) Vaa land- en geloofsgenooten, die de laatste paar weken Londen bezochten, heb ik herhaaldelijk de vraag te hooren gekregen: ,,Maar wat doen de katholieken nu in den stembusstrijd?" Enkelen hunner konden zich niet voorstellen dat de Engelsche katholieken niet politiek ge organiseerd zijn, en zelfs in steden zooals Li verpool, waar zij numeriek zeer sterk zijn, zelfs bij gemeenteraadsverkiezingen geen spe- cifiek-katholieke candidaten stellen. Anderen, die de klok hadden hooren luiden, maar niet precies wisten waar de klepel hing, verkeerden in de meening dat Engelsche ka tholieken wél als Engelschen, maar niet als ka tholieken, aan het politieke leven deelnemen. Dit is onjuist. Politiek is een te belangrijk ding dan dat een katholiek er anders dan als katholiek aan zou kunnen deelnemen. Maar onze Kerk telt in Groot Brittannië niet meer aanhangers dan in Nederland op een vijf-en- een-half maal talrijker bevolking. Slechts vijf procent van de bewoners van dit eiland zijn katholiek; vormden zij een Katholieke Staats partij, dan zou deze in minder dan geen tijd verpletterd worden. Bovendien bestaan er in Engeland geen spe- cifiek-confessioneele, want geen anti-confessio- neele partijen. De Britsche katholiek kan in politieken zin conservatief, liberaal of socialist zijn. Maar tot welke partij hij ook behoort, hij mag zich nooit aan de partijdiscipline onderwerpen in zaken welke hij met zijn katholiek geweten niet in overeenstemming kan brengen. Bovendien rust op hem de plicht op partij-vergaderingen of in openbare lichamen, waarin hij zijn partij ver tegenwoordigt, steeds voor het katholieke stand, punt en de katholieke belangen op te komen In 1931 werd de socialistische minister van Onderwijs, Trevelyan, tot aftreden gedwongen doordat de katholieke socialisten en de katho lieke liberalen in het Parlement mét de con servatieven stemden tegen de schoolwetten, waardoor het confessioneele onderwijs in een nog ongunstiger positie geplaatst werd. Bij algemeene en ook bij tusschentijdsche verkiezingen worden aan de candidaten in elk district door de parochiepriesters vragen toegezonden; de daarop ingekomen antwoorden worden van den kansel af voorge- ^zen, zoo noodig met een toelichting door den feestelijke. De voornaamste vragen hebben be trekking op de houding der candidaten in zake: le de gelijkstelling van het confessioneele onderwijs; 2e geboorte-controle; 3e sterilisatie. Zonder dat de priester direct advies behoeft uit te brengen, weet de candidaat die op een dier drie punten geen volkomen bevredigend antwoord geeft, dat hij de stemmen van ka tholieken, die overigens zijn partijgenooten zijn, verbeuren zal. Aan den anderen kant mag een candidaat, die op elk der genoemde drie punten een standpunt inneemt dat volkomen met het onze strookt, hopen op de stemmen van vele katholieken die overigens zijn partij genooten niet zijn. Vandaar dat vooral in Lancashire, met zijn groote Iersche en half-Iersche be volking, maar .ook in districten waar onze geloofsgenooten weinig talrijk zijn, hun invloed, als katholieken, op d« politiek veel grooter is dan zij met eenige mogelijkheid zou kunnen zijn indien zij politiek georganiseerd waren. Die invloed strekt zich immers uit tot alle partijen. Het kan van weinige honderden, en zelfs van enkele dozijnen stemmen afhan gen, of een candidaat gekozen wordt, en deze moet al heel zeker zijn van den zetel wanneer hij zich veroorloven durft de stemmen der ka tholieke kiezers te veronachtzamen. Het is misschien te betreuren dat de katho lieken in het politieke en parlementaire leven een slechts zeer bescheiden zichtbare plaats innemen. Maar onbegrijpelijk is het niet. In een land met een zoo weinig talrijke, en dus zeer verspreide katholieke bevolking, moeten die geloofsgenooten die de geschiktheid en de bekwaamheid hebben zich aan de openbare zaak te wijden, zooveel van hun tijd en ener gie aan specifiek-katholieke belangen schen ken dat zij weinig gelegenheid hebben ook een actieve rol te spelen in de algemeene politiek. Maar de onzichtbare plaats, welke de ka tholieken in het parlementaire en politieke le ven innemen, is alles behalve bescheiden. Dit blijkt bij elke verkiezingscampagne, en iedere candidaat weet het. Zoo in de meeste distric ten de katholieken al niet talrijk genoeg zijn om werkelijk te beletten dat een hun onwel kome candidaat gekozen wordt, de vrees dat zij hiertoe toch in staat zullen zijn is groot genoeg om sollicitanten naar het lidmaatschap van het Lagerhuis te dwingen het katholieke standpunt te ontzien. «U-. :-s ■- WASHINGTON, 6 Nov. (A. N. P.) Woens dag heeft de minister van buitenlandsche zaken, Huil, voor de radio een redevoering gehouden over de neutraliteitspolitiek der Vereenigde Staten. Het was duidelijk, dat spr. in zijn rede zich niet zoo zeer baseerde op de huidige wetten betreffende de neutraliteit, maar veeleer aan kondigde, wat president Roosevelt in Januari as. van het dan bijeenkomende Congres zou eischen. Huil gaf een uiteenzetting van de ontwikke ling van de neutraliteitskwestie, waarbij hij tevens de door hem en president Roosevelt ge geven waarschuwing tegen elk zaken doen met oorlogvoerende landen verdedigde. Voortgaande verklaarde Huil, dat deze zuiver negatieve houding niet voldoende was. Bij de tegenwoordige wetgeving kunnen elk oogenblik moeilijkheden ontstaan, welke Amerika in een oorlog zouden kunnen verwikkelen, hetgeen r.iet de bedoeling van de wetten in strijd zou zijn. De president heeft elastische volmachten noodig om zijn maatregelen aan den dikwijls veranderenden buitenlandschen politieken toe stand te kunnen aanpassen en zijn invloed ter voorkoming van oorlogen tijdig en effectief te kunnen doen gelden. Zoo is bijv. de aan tijd gebonden afkondiging van een uitvoerverbod van oorlogsmateriaal een vergissing. Ook in vele andere opzichten moet de Ame- rikaansche regeering in staat zijn op elk oogen blik geschikte stappen te doen om te komen tot een vreedzame oplossing van internatio nale conflicten. Het behoud van den vrede is ten slotte beter dan een lijdelijk toezien met de zelfvoldane gedachte, dat de Vereenigde Sta ten door een uitvoerverbod op wapenen en mu nitie hun neutraliteit bewaard hebben en er zeker van zijn niet in den strijd te zullen wor den verwikkeld. LONDEN, 7 Nov. (Reuter) Naar de „Daily Herald" verneemt, zal het bewapeningsprogram van de regeering worden gefinancierd uit een leening van 200 millioen pond sterling. Naar het blad verder meldt, zal, ten einde het publiek niet te verontrusten door dit bedrag, de defensie-leening worden gebracht op 70 mil lioen en zal de rest worden verkregen door een verhoogde uitgifte van schatkist-biljetten. Het staat thans vast, dat de wereldjamboree in 1937 zal worden gehouden. Het hoofdbestuur van de Nederlandsche Pad vinders heeft aan het bureau van de Inter nationale Padvindersorganisatie te Londen een uitnoodiging verzonden om de Jamboree in 1937 in Nederland te houden. De stemming te Rome betreffende de Britsch- Italiaansche betrekkingen schijnt optimistischer te zijn. De verdediging van Makalle door de Abessi niërs niet waarschijnlijk geacht. Nadere mededeeling van de Regeering over de plannen tot Grondwetswijziging. Voorloopig verslag der Tweede Kamer over het wetsontwerp houdende bijzondere maatregelen ter voorkoming van onredelijke terugvordering van onder verband van hypotheek op onroe-. rend goed uitgeleende gelden. De Tweede Kamer over de begrootingen van Waterstaat, het Verkeersfonds en het Zuider- zeefonds. De wereldjamboree wordt in 1937 in ons land gehouden. Zeevaartschool op Terschelling geopend. Em.-pastoor Jos. Bressers overleden. Berechting van de Ossche misdaden voortge zet; uitspraken van de Bossche rechtbank. Caféhouoder uit Haarlemmermeer vrijgespro ken van brandstichting te Nieuwer-Amstel. In een nota aan de Tweede Kamer naar aan leiding van het verslag over hoofdstuk I der Rijksbegrooting 1936 deelt de minister van Fi nanciën ter voldoening aan den in het verslag geuiten wensch mede, dat de Regeering voorne mens is om. een wijziging te bevorderen van de artt. 7 en 194 der Grondwet, (vrijheid van druk pers en lichamen met verordenende bevoegdheid) terwijl zij ook het vraagstuk der z.g. revolution- naire volksvertegenwoordigers in de herziening wenscht te betrekken. Stand op Donderdag 1 uur n.m.; 755.0 Vorige stand: 756.5

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1935 | | pagina 1