Een Donaubekken-conferentie te Weenen -■ - i m De Abessinische troepen treden krachtig op I De neutraliteit van Amerika F ransch—Duitsche toenadering Het nieuws van heden POLITIEKE KWESTIES EN ECONOMISCHE Financiéele dwangmiddelen aangekondigd Wijzigingen in het Britsche kabinet Noodweer in Zuid- Italië ACTIVITEIT AAN BEIDE FRONTEN MISLUKTE AANSLAG OP WA NG TSJING WEI DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 ZATERDAG 23 NOVEMBER 1935 Ochtendblad EEN EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 19660 Oud-minister dr. Mataja is tevreden over den loop der onder handelingen Loop der historie s' "Tl Vóórdat maarschalk de Bono naar Italië afreisde, déflieerden de Italiaansche troepen voor hem in de omgeving van Makalle Het Weer Duff Cooper minister van Oorlog; Malcolm MacDonald minister voor de dominions Reeds 37 dooden Kingsford Smith Hoop op redding vervlogen Koning Carol van Roemenië, zijn zuster koningin-weduwe Maria van Joego-Slavië en kroonprins Michael op jacht in de omgeving van Boekarest Persstemmen over het onder houd tusschen Hitier en Frangois Poncet Beide partijen vol goeden wil Abessiniërs verheugd over het bezoek van den Negus aan het O gaden-front Zieke Italianen weer naar huis De Negus mocht Harrar niet binnen Italiaansch legerbericht Poging om den trein, waarin de premier zat, te laten verongelukken Kondylis in actie Hij zal den koning Maandag het collectief ontslag van het kabinet aanbieden Het proces tegen de terroristen Litauen ontkent medeplichtigheid aan den moord op Pierackt Vreeselijk gevolg van kinderspel Treurige cijfers S3 NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel SO ct., Ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. (Van onzen Weenschen correspondent) •p. e hongerige maag, die heel den nacht ge- j knord heeft, wil als ontbijt iets anders hebben dan 'n kruiswoordraadsel. Verreweg het grootste gedeelte van onze menschen houdt meer van „Anschluss" aan de boterham dan van „Anschluss" aan Duitschland of aan Frank rijk (Donau-federatie). Niettemin, een of andere economische „Anschluss" moet er wel komen, wil men zich op de been houden. Waar groote, economische gebieden zich vormen onder leiding van Japan, van Rusland, van Engeland is het een dwin gende wet voor Midden-Europa te volgen. Ver bod en contingenteering, in- en uitvoerbelem- meringen hebben een dusdanigen atmosferi- schen druk uitgeoefend, dat een ventiel moet aangebracht worden, wil men een explosie ver hinderen. Dezer dagen kwamen weer eens Donauland- sche economische en politieke capaciteiten te Weenen bij elkaar. In het imposante paleis van de industrie op het Scharzenbergplein te Wee nen werd vergaderd. Na vertrouwelijke besprekingen sprak voor Oostenrijk Minister a. D. dr. H. Mataja, Minis ter a. D. prof. dr. v. Franges voor Joegoslavië, Minister a. D. dr. V. Schuster voor Tsjecho Slowakije, Minister a. D. dr. J. Manoelescoe Strunga voor Roemenië, president Dimitri St. Sawoff, voor Bulgarije, Minister a. D. baron J. Sztereyi voor Hongarije. Dus alle Donaustaten waren vertegenwoordigd, wanneer men Duitsch land niet als Donaustaat beschouwt. De conferentie heeft plaats gehad niet op initiatief van een of andere Grootmogendheid, doch uitsluitend op privé-initiatief. Gesproken werd niet in naam van deze of gene regeenng of organisatie, doch uitsluitend op eigen verant woording. Gesproken werd bijna uitsluitend van economisch standpunt uit. Het politieke en cultureele gebied werd maar terloops even be handeld. Daar de conferentie zich als uitgang van een beweging beschouwt, werden geen besluiten ge nomen. Op de Weensche conferentie volgen dan -conferenties in de andere Donaustaten.- -r*~ Ik had een lang onderhoud met den „spiritus rector" van de beweging en de conferentie, minister a. D. dr. H. Mataja. Dr. Mataja schijnt tevreden over het bereikte resultaat. We zijn het eens, zegt hij, omtrent de volgende punten: le. Dat een organisatie van het Donaubekken in het belang is van alle zes Donaustaten. Deze organisatie is alleen op grondslag van zelf standigheid, onafhankelijkheid en gelijkgerech tigdheid denkbaar. Bij gebruikmaking van rech ten zal elke Donaustaat met belangen en be hoeften van de overige vijf Donaustaten pas sende rekening houden. 2e. De organisatie van het Donaubekken moet binnen het bestek van den Volkenbond en der collectieve veiligheid op basis van het Kellogg- Pact doorgevoerd worden. 3e. Op economisch gebied wordt gestreefd naar intensiveering van warenruil tusschen de Donaustaten. Handelspolitieke, munttechnische en administratieve maatregelen hebben den weg hiertoe voor te bereiden. 4e. Op kultureel gebied wordt gestreefd naar intiemer persoonlijk en literair contact tusschen de burgers van de Donaustaten. Vreemdelingen verkeer. 5e. Wat de van Engelschen kant in uitzicht gestelde nieuwe verdeeling der grondstofgebie- den betreft moeten de Donaustaten, daar de individueele stem gevaar loopt, zonder invloed te blijven, collectief optreden. Het moet zoover komen, zei de Roemeen dr. Manoelescoe, dat men geen trouw dienaar van zijn volk kan zijn, wanneer men niet tegelij kertijd een plichtbewust Donau-Europeaan is. „Loopt U niet gevaar het toch al zoo inge wikkelde probleem nog meer te vercomplicee- ren?" „Integendeel. Het Donaubekken-idee is niets anders dan een aanloop, een concrete stap op den weg, dien alle verstandige Europeesche economisten uit moeten: weg van de zinlooze, depressieve, wederkeerige uitsluiting, terug naar de vormen van het warenverkeer, die vóór de wereldcatastrophe van 19141918 in zwang wa ren. Daar dit grootsche doel vooralsnog niet bereikbaar is. willen wij met een kleiner voor beeld, met het Donaubekken de juistheid en de nationaal-economische voordeelen van het economische samenwerken in het licht stellen. Niet alleen de volkeren van het Donaubekken, heel Europa zou nut hebben van het slagen der Donaubekken-idee. En er valt niet aan te twijfelen, dat deze praktisch doorgevoerde idee spoedig veel groo- tere economische gebieden zou omvatten. Het Donaubekken wil als contractant niet geïsoleerd blijven." De Donaubekken-kwestie blijft, ondanks de Italiaansch-Abessinische kwestie een middel punt van belangstelling. Het Donaubekken is een geopolitisch eigen gebied, een geographische eenheid in Midden Europa. Aan het gemeenschappelijk „Raum- schicksal" der Donauvolkeren kan ook de po litiek niet veel veranderen. Eerste noodzakelijkheid op economisch en cultureel gebied is een atmospheer van toena dering te scheppen, zeide de Tsjecho-Slowaak- sche minister Schuster. En bondskanselier dr Schuschnigg is van meening, dat doorvoerbare voorstellen voor de economische regeling in hei Donaubekken reeds hun bekroning in het Ro- meinsche pact van 17 Maart 1934 gevonden hebben. De economische crisis in het Donaubekken is niet alleen van conjunctureelen aard, zooals elders, maar ook van structureelen, als gevolg van de uiteenscheuring van een gemeenschap pelijk marktgebied. Dus daarvoor zijn tien millioen menschen van Vlaanderen tot Belfort, van Riga tot Odessa, van Arabië tot aan de Piave in den dood gegaan, om een eeuwenoud filigraan- werk van staatsmanskunst (het Oostenrijksch- Hongaarsche e-enheidsgebied) aan flarden te scheuren, om dan de flarden weer aan elkaar te lijmen! Waarachtig, God duldt het, dat de wereld geschiedenis maar al te dikwijls ad absurdum geleid wordt. En Mephisto lacht. Het wil ons echter wel voorkomen, dat de Euitsche factor onderschat wordt. Tsjecho-Slowakije voert uit naar Duitsch land voor 30 pet. en neemt van Duitschland voor 20 pet. Hongarije 15 pet., respectievelijk 20 pet., Oostenrijk iets minder; voor Joego-Slavië, Roemenië en Bulgarije is Duitschland gewich tiger dan elke andere Donaustaat. Duitschland was echter niet vertegenwoor digd. Duitschland neemt een afwachtende hou ding aan, ook tegenover Frankrijk. De berich ten, die in de pers curseeren over politieke on derhandelingen tusschen Duitschland en Frank rijk zijn overdreven. De actie-Ribbentrop, om deze nu eens zoo te noemen, heeft, althans voor- loopig, niets anders op het oog dan de her leving van de oude von Papensche Fransch- Duitsche cultureel-commercieele toenadering. Ondanks de medewerking van Engeland op 3 Februari, 14 April en 11 Juli tot toenadering der Donaulanden, gaan de sancties door, zeker niet ten voordeele van de Donau landen. En Oostenrijk is na de bekende ver klaring in dezen te Genève en na de hervor ming van het kabinet met de kous op den kop van Londen teruggekeerd. Een economische samenkoppeling der zes Donaustaten ware denkbaar, maar alleen met Weenen als centrale en de Weensche, dus Duit- sche, taal als, ook cultureel, communicatiemid del. Dit zou echter animositeit, rivaliteit en ge forceerd nationalisme moeten uitsluiten. En zoover zijn we nog niet. WASHINGTON, 22 Nov. (D.N.B.) Het staats- departement heeft heden bekend gemaakt, dat de regeering in het vervolg het beheer over de voor de reederijen beschikbare leeningen zóó zal voeren, dat zij daarin dwangmiddelen heeft om het vervoer van oorlogsmateriaal onmogelijk te maken. Reeds zijn verscheidene tankschepen, die petroleum uit Mexicaansche havens naar Italië zouden vervoeren, niet uitgevaren, daar de reeders mededeeling van de regeering hadden gekregen, dat onverbiddelijk financieele dwang middelen zouden worden uitgeoefend, indien zij handelden in strijd met den wensch van Roo sevelt. In politieke kringen legt men er opnieuw den nadruk op, dat de oorlog tusschen Italië en Abessinië en de daardoor veroorzaakte algemeene onzekerheid een nadeeligen invloed hebben op het herstel der economische omstandigheden. i 'S V VERWACHTING: Zwakke tot mati- I H gen, Oostelijke tot Noordelijken wind, j| H nevelig tot zwaar bewolkt, weinig of geen H neerslag, zelfde temperatuur. H Verdere vooruitzichten: weinig veran- H dering. LONDEN, 22 Nov. (Reuter). Officieel wordt medegedeeld, dat de volgende wijzigingen in het Britsche kabinet zijn aangebracht: Lord Halifax, tot dusverre minister van Oor log, is benoemd tot Lord-Zegelbewaarder; Duff Cooper, tot dusverre financieel secretaris in het ministerie van Financiën, is benoemd tot mi nister van Oorlog; Malcolm MacDonald, tot dusverre minister van Koloniën, is benoemd tot minister voor de Dominions; J. H. Thomas, tot dusverre minister voor de Dominions, is be noemd tot minister van Koloniën. Lord Londonderry, die is afgetreden als Lord- Zegelbewaarder, heeft geen nieuwe functie in het kabinet. In de plaats van Duff Cooper is William Marrison benoemd tot financieel se cretaris in het ministerie van Financiën. ROME, 22 Nov. (Reuter). In den afgeloopen nacht en gedurende den geheelen Vrijdag heb ben boven geheel Italië zware onweders gewoed, die gepaard gingen met wolkbreuken en storm- achtigen wind. Bijzonder ernstige schade is in Zuid-Italië aangericht. In de omgeving van de stad Catan- zaro in Calabrië zijn 37 menschen om het leven gekomen tengevolge van overstroomingen en bij i instorten van huizen, Troepen Carabinieri en Zwarthemden nemen deel aan het reddingswerk. Tengevolge van ce verbreking der telegrafische en telefonische verbindingen zijn nog geen bijzonderheden be kend. SINGAPORE, 22 Nov. (Reuter). De hoop, Kingsford Smith terug te vinden, welke gegrond was op het bericht, dat een Britsch stoomschip op het eiland Seyer lichtseinen had waargeno men is vervlogen, nu bericht is ontvangen, dat een vliegtuig boven het geheele eiland heeft ge vlogen zonder ook maar het geringste spoor te ontdekken. 1 BERLIJN, 22 Nov. De Deutsch-diplomatisch politische Korrespondenz schrijft naar aanlei ding van de gisteren gehouden bespreking van den Franschen ambassadeur met Rijkskanselier Hitier o.m.: Het Fransche volk mag er van overtuigd zijn, dat Duitschland niets wenscht, dat in strijd is met de legitieme belangen van Frankrijk. De Duitsche liefde voor den vrede en bereidheid tot overeenstemming naar alle zijden zijn vaste en beproefde kenmerken. Datgene wat Duitsch land voor zichzelf als een natuurlijk recht ©p- eischt vrijheid en zelfstandigheid keurt het op gelijke wijze ook bij alle andere volken goed. Tusschen Frankrijk en Duitschland bestaan geenerlei territoriale geschilkwesties meer Juist omdat de Duitsch-Fransche verhouding vrij is, moet een vruchtbare organisatie der wederzijd- sche betrekkingen met het oog op den Duit- schen wil tot overeenstemming geen onoplosbare taak zijn. Van beide zijden door goeden wil gedragen openlijke gedachtenwisseling is in ieder geval een verheugende étape op den weg naar het hooge doel van een definitieve overeenstemming. Het „Berliner Tageblatt" schrijft: „Het doel, namelijk toenadering tusschen Frankrijk en Duitschland, is nog niet bereikt. Het is echter niet tegen te spreken, dat wij op den weg daarheen een stuk zijn gevorderd en ADDIS ABEBA, 21 Nov. (Renter) In een officieel communiqué van de Abessinische regeering wordt niet alleen melding gemaakt van een Italiaansche nederlaag bij Wom- berta, ten Noord-Oosten van Makalle, welke reeds is gemeld, doch ook van een neder laag van de Italianen ten Noord-Westen van Makalle, waar een marcheerende ko- lonne werd overvallen door Abessiniërs, die zich verscholen hadden achter boschjes en oneffenheden; een gevecht van man tegen man volgde, de commandant van de Italia nen werd gedood en de soldaten vluchtten naar Makalle. Aan béide fronten zijn de Abessinische troe pen zeer actief. Gisteren hebben zij den vijand en zijn verbindingswegen bestookt en talrijke verkenningstochten ondernomen. Speciale detachementen deden goed werk in de door den vijand bezette gebieden en brach ten de bevolking in veiligheid binnen let Abes sinische front. Door hun snelheid ontsnapten deze detachementen aan de achtervolging der Italianen. De communiqué's van de Abessinische regee ring over de Italiaansche nederlagen hebbende autoriteit van den Negus versterkt. Dagelijks loopen inboorlingen uit Italiaansch Eritrea en Somaliland over naar de Abessiniërs. De overwinning van de Abessiniërs en de ge slaagde reis van den Negus naar het Ogaden- front vleien den nationalen trots van de Abes siniërs en sporen hen aan den strijd met alle kracht voort te zetten. Van het verblijf van den Negus te Harrar wordt de volgende anecdote verteld. Des nachts kwamen drie personenauto's en drie vrachtauto's voor de poorten van Harrar aan en de poortwachter, die den Negus niet herkende, weigerde de wagens binnen te laten. Aangezien de Negus zijn incognito wenschte te bewaren ging hij een nabijgelegen kerk binnen, totdat een Fransche inspecteur van politie ge lastte de poorten te openen. Bij zijn bezoek aan het Fransche hospitaal heeft hij een Abessinische vrouw gelukge- wenscht, die bij het gevecht te Anale gewond werd. ROME, 22 Nov. Het 53ste legerbericht luidt als volgt: „Maarschalk de Bono seint: de operaties in Oostelijk Tembien worden voortgezet. Een Italiaansche afdeeling, samengesteld uit troepen uit Eritrea, heeft een aantal vijande lijke troepen verslagen nabij Amba Betlem ter. Zuid-Oosten van Makalle aan de Gheba-rivier De vijand verloor vele dooden; aan onze zijde vielen een officier en twee Ascari's. De lucht macht voerde verkenningstochten uit boven Antalo en Boeja." ROME, 22 Nov. (A.N.P.) Het hospitaalschip ..Helouan" is Vrijdagmorgen te Napels aange komen met 451 Italiaansche soldaten en arbei ders aan boord, die het tropische klimaat ui Oost-Afrika niet hebben kunnen verdragen. het belangrijkste resultaat is tot dusverre wel, dat aan beide zijden thans vol vertrouwen wordt gesproken over de nog bestaande moeilijkheden en middelen om die moeilijkheden uit den weg te ruimen." De „Deutsche Allgemeine Zeitung" legt er den nadruk op, dat Hitier, sedert hij aan het bewind kwam, steeds weer met volharding aan Frankrijk den eenigen weg gewezen heeft, die tot overeenstemming kan leiden: den weg der rechtsgelijkheid, die het eenige middel is om Frankrijk te verlossen van het gevoel van on veiligheid, dat tot dusverre als een groote last op de Europeesche politiek heeft gedrukt. De „Paris Midi" schrijft omtrent het onder houd van Hitler met den Franschen ambassa deur o.m., dat thans sprake is van een gedach tenwisseling doch niet van tweezijdige onder handelingen. Een Fransch-Duitsche overeen stemming is noodig wegens de Fransch-Sowjet Russische en de Franseh-Engelsche overeenkomst. Over enkele dagen zal het Fransch-Sowjet Rus sische verdrag te Parijs worden geratificeerd en men weet, dat dit verdrag Duitschland veront- nist. Hierin ligt de eerste reden voor het Ber- ltjnsche onderhoud. Het gaat ni. niet aan, dat Duitschland gelooft, dat Frankrijk de brug wil afbreken. Dit moet des te meer worden ver meden, daar Londen met Berlijn wenscht te onderhandelen en Frankrijk als „derde in den Bond" zou willen zien. SJANGHAI, 22 Nov. Omtrent den nieuwen aanslag op den premier van de Nanking-regee- ring Wang Tsjing Wei meldt de „Daily Herald", dat een poging werd gedaan om den trein, waar in de minister van Nanking onderweg was naar Sjanghai, te laten verongelukken. Een gedeelte der rails was opgebroken, doch de machinist bemerkte dit bijtijds en wist den trein tot stil stand te brengen. De aanvallers vielen daarna de bewakers van den trein aan, waarbij een man werd gedood. De minister was juist her steld van de gevolgen van den op 1 November gepleegden aanslag, toen bij het nemen van een foto van het kabinet eenige schoten op hem werden gelost. De Japansche troepen blijven te Sjang Hai Kwan; heden zijn twee treinen met materieel en lichte tanks aangekomen. Kolonel Takashita de leider van de militaire missie van het Kwan- toengleger te Sjang Hai Kwan is te Tientsin aangekomen, waar hij met den Japanschen ge neraal Matsui besprekingen zal voeren. Te Pe king en Tientsin is thans alles kalm. Hsiao Tsjen Ying, de gouverneur van de pro vincie Tsjahar, heeft de Nanking-regeering tele grafisch van zijn aftreden in kennis gesteld. TOKIO 22 Nov. (A.N.P.) Uit gezaghebbende bron wordt vernomen, dat maarschalk Tsjang- Kai-Sjek den Japanschen ambassadeur Ariosji heeft verzekerd, dat China niet overweegt een buitenlandsche leening te sluiten, zonder Japan in de kwestie te kennen. ATHENE, 22 Nov. (Reuter). Het Atheensche Telegraaf Agentschap ontkent het bericht, dat generaal Papagos. de minister van Oorlog, zou zijn afgetreden. Kondylis zal Maandag den koning het col lectief ontslag van het kabinet aanbieden. Kondylis zal den Souverein een memorandum overhandigen, waarin de situatie van verschil lende zijden belicht wordt. Volgens de bladen heeft een vriend van Veni- zelos van dezen een brief ontvangen, waarin hij de Repubiikeinsche ambtenaren aanspoort den eed van trouw af te leggen op het nieuwe be wind en de Repubiikeinsche politieke kringen aanraadt zich loyaal tegenover de „gekroonde Democratie" te gedragen, teneinde bij te dragen tot de kalmte en welvaart des lands. Mutaties in het Engelsche kabinet; Duff Cooper minister van Oorlog; Malcolm Mac Donald minister van de Dominions. Activiteit der Abessiniërs; volgens een commu niqué uit Addis Abeba hebben zij den Italianen eenige nederlagen toegebracht. De Amerikaansche neutraliteit; financieele dwangmaatregelen aangekondigd. Duitsche Persstemmen over het onderhoud tus schen Hitier en Franqois Poncet. Hevig noodweer in Zuid-Italië; reeds 37 doo den. Minister Slingenberg heeft zijn eerste begroo ting in de Tweede Kamer verdedigd. Koninklijke onderscheidingen voor dr. Ph. C. Visser en zijn echtgenoote. Als Sint Nicolaas komt.... De winkels glanzen van licht om de Sinterklaasgeschenken op hun voordeeligst te doen uitkomen. De kleinen drukken hun neusjes plat ten einde de heerlijkheden achter de rui ten toch maar goed in zich op te ne men. De ouderen speuren met critisch oog de uitstalling na om te zien waar mede ze anderen kunnen verblijden, dan wel waarmede anderen hun een genoegen kunnen doen. We zouden dit wel zelf willen hebben en met dat iemand anders willen plezieren. Er komt een geest van goedgeefschheid over ons en de adem der hoop raakt ons aan. We hebben een verlangen misschien, dat we graag vervuld icillen zien- Zoo zijn deze dagen door een Hei lige voor ieder gestempeld tot dagen van blijdschap door geven, tot dagen van goeddoen en verlangen naar kin derlijke vreugd, dat is de regeering der liefde. WARSCHAU, 22 Nov. (D.N.B.) Het Poolsche telegraafagentschap deelt officieel mede: het officieele Litausche Telegraafagentschap Elta heeft een communiqué gepubliceerd, waarin de feiten, welke zijn uitgestippeld in de acte van beschuldiging in het proces der medeplichtigen aan den moord op Pieracki en de medewerking, welke de Oekrainsche terroristen hebben ont vangen uit Litausche officieele kringen, worden gedementeerd. In het licht van de termen van het dossier der beschuldiging, aldus het Poolsch telegraaf agentschap, moet dit dementi worden beschouwd als een tactische manoeuvre omdat de verbin ding van den vroegeren minister van buiten landsche zaken van Litauen Zaunius met de Oekrainsche terroristen en de belangrijke toe lagen, welke hun zijn verstrekt, op ondubbel zinnige wijze zijn bewezen. PRAAG, 22 Nov. Jeugdige kinderen hebben in een der straten van de stad een vreeselijk ongeluk veroorzaakt. Zij speelden „bandietje" en één hunner, een zevenjarige jongen, werd aan een paal gebonden om „geëxecuteerd" te worden. Het achtjarige broertje van den ver oordeelde tilde een groote bijl op, doch moest het zware wapen weer laten vallen, met het gevolg, dat de zevenjarige inderdaad onthoofd werd. NEW YORK, 22 Nov. Blijkens een door de Metropolitan Life Insurance Company gepubli ceerd overzicht is het sterftecijfer in de Ver- eenigde Staten als gevolg van ongelukken en moorden het grootste van de geheele beschaaf de wereld. In een jaar tijd zijn ongeveer 100 000 personen bij ongelukken om het leven gekomen, waarbij komen 20.000 zelfmoorden en 12.000 moorden. Het rapport noemt als oorzaak hier van de tamelijk algemeene onverschilligheid voor de waarde van den mensch. ivwwwwum wiui li ri rr/s/ Stand op Vrijdag 1 uur vju.: 755.1 Vorige stand: 758.1

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1935 | | pagina 1