'oekt gij betrouwbaar j
Personeel?
I Plaats dan'n „Omroeper" g
voor 80.000 gezinnen
Opheffing der Stadskweekerij?
Laatste Nieuws
W erkti j d-regeling
voor chauffeurs
Minister Colijn over het
defensiebeleid
HET HEENGAAN VAN
MINISTER DECKERS
öiuuuinnniiiiniiiiuiiiiiiiiiiuuiiuiiiiiiuiiuiiiiuiHiiiiiiuiiiiiiiiuuuuuuiiiuuiiiUiiiiiuuiiiiuniiiiiifflius
DINSDAG 26 NOVEMBER 1935
STADSNIEUWS
GROOTE NADEELEN
Lastige huizenbewoners en bijna
overwonnen iepziekte
Wij hebben veel groen
Practijk in Schoten
De Iep
Klachten
Weinig park
GEMEENTEZAKEN
Over het dempen van
een sloot
INBREKER KOCHT KAT IN
DEN ZAK
De N. S. N. A. P.-karthotheek had
toch geen waarde
DE OMGEVING VAN DE
RAMPLAAN
Wijziging uitbreidingsplan
CATHARINADAG IN HET
R.K LYCEUM
Poëzie in het studieleven
R.K. SCHOENMAKERS
PATROONS
Afd. Haarlem viert het tweede
lustrum
Maggi's demonstratie-auto
Jubileumbal Gebrs. Martin
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
Deze mag ten hoogste 10 uur per
dag en SS uur per week
bedragen
Bescherming tegen over-
matigen langen arbeid
Duur van den werktijd
Het zoeken naar
Kingsford Smith
Hoopvolle geruchten leveren nog
geen resultaten
De terugkeer van den
Griekschen koning
DISCONTO-VERHOOGING
IN FRANKRIJK
Van S tot 6 pet.
De conclusies van de commissie-
Kan over het vlootplan
Verdediging Zuiden en
Oosten
Militaire luchtvaart
Gevechtskracht vloot
Van drie bankjes van
duizend
Een onfrissche legpuzzle
ONDERZOEK NAAR VLOER
APOLLOHAL
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
AiiiiiiniiiiiiiiiiiuiiiuiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiia
Zooals de kleeren den man, en vooral de
vrouw maken, zoo vormen het uiterlijk van de
huizen der stad en de fleurigheid van parken
en bcomen den eerstej} indruk, welke de stad
aan den vreemdeling geeft. De boomen in de
straten en de parken zijn dus een belangrijk
onderdeel van ons stadsschoon, vooral voor
Haarlem, de Bloemenstad geheeten! In dat
opzicht heeft dan ock de Dienst van Hout en
Plantsoenen een voorname taak te vervullen.
De crisis heeft echter haar stempel op 'twerk
van den Dienst gedrukt, het stadskleed moet
in dezen tijd maar wat minder fleurig en van
goedkooper qualiteit zijn, zoo oordeelden de
gemeente-autoriteiten en zelfs verluidt, dat
in de afdeelingen van den Gemeenteraad bij de
behandeling van de begrooting 1936 gepleit zou
zijn voor de opheffing van een voornaam on
derdeel van den Dienst van Hout en Plantsoe
nen, nj. de Stadskweekerij. Ook verleden jaar
is in den gemeenteraad de opheffing van de
Stadskweekerij voorgesteld, doch afgewezen.
De vriendelijke directeur van den Dienst, de
heer J. Bouwer, wien wij naar zijn meening in
deze kwestie vroegen, zeide ons dat hij tegen
over een eventueele opheffing een neutraal
standpunt inneemt. Acht de Raad de argumen
ten voor opheffing doorslaggevend, welnu, laat
hij dan de Stadskweekerij opheffen. Daarbij
moet men echter wel bedenken, dat een kwee-
kerij geen stuk décor is, dat men vandaag er
gens kan neerzetten om het morgen weg te
nemen. Is eenmaal de Stadskweekerij opge
heven, dan kan men ze niet weer middels een
tooverstaf dadelijk terugkrijgen, indien men dit
wenscht. Daarvoor zitten aan de oprichting van
een stadskweekerij te veel kosten en moeiten
vast.
Opmerkelijk is wel dat alle groote steden
successievelijk tot de oprichting van een stads
kweekerij zijn overgegaan Ook het Rijk, on
danks protesten van kweekerszijde.
In dit verband herinnerde de heer Bouwer
zich de klacht van den directeur van den
Plantsoenendienst in Schoten, toen dit nog een
afzonderlijke gemeente was. Zooals alle diens
ten, die geen eigen kweekerij bezitten, moest
ook de Schotensche dienst boomen voor de ge
meente koopen, zoo dun als een naald en eigen
lijk te dun om ze op straat te planten. De boo
men kregen dan een hekje eromheen om te
kunnen blijven staan! Dat hekje kon echter
niet verhinderen, dat de boomen op winderige
plaatsen sneuvelden en bij de overige lieten de
straatjongens de hekjes niet met rust, zoodat
om de paar weken nieuwe boomen en hekjes
geplaatst moesten worden.
In Haarlem heeft men daar geen last van.
Men koopt er de boomen als plantgoed en laat
ze op de Stadskweekerij opgroeien tot ze een
behoorlijke dikte hebben, en dan pas worden
ze in straten en op wegen geplant.
Dikkere dan die naald-dunne-boomen koopen
is duur, tenzij men eens het „buitenkansje"
heeft dat de een of andere kweekerij failliet
gaat en de aanwezige boomenvoorraad voor een
appel en een ei verkocht wordt....
„Is de Sierteeltcentrale tegenwoordig geen
goedkoope leverancier van boomen?"
„Wat wij noodig hebben, levert de Sierteelt
centrale niet, en wat deze Centrale wel levert,
dat kunnen w ij niet gebruiken," was het ant
woord van den heer Bouwer. De Sierteeltcen
trale verkoopt boomen en planten, welke vroe
ger naar Duitschland geëxporteerd werden en
waar men nu mee in zijn maag zit. Die kun
nen we in Haarlem niet gebruiken
„Is de Iep nog jè stadsboom?"
„Inderdaad. De Iep is het best geschikt ais
stadsboom, ondanks de vele slachtoffers, welke
de lepziekte maakt."
„Nog steeds?"
„De Iepziekte woedt nog steeds voort."
Gelukkig is een tot dat doei ingestelde com
missie, waarvan de heer Bouwer het voorzitter
schap bekleedt, doende om een minder vat
baren boom te kweeken. Daarbij, zoo merkte de
heer Bouwer terloops op, kan een Stadskwee
kerij weer goede diensten bewijzen. De resul
taten zijn zeer bevredigend. Ent men een exem
plaar van het oude soort met Iepziekte in, dan
zullen tien op de tien doodgaan. Ent men ech
ter een Iep van het nieuwe soort in, dan
sterft er slechts een op de tien
Alhoewel de Iep van het nieuwe soort hij
mocht wel eens een nieuwen naam krijgen,
want de omschrijving is allesbehalve kort!
dus nog niet geheel onvatbaar voor Iepziekte
is, zoo wordt hij toch veel geplant in Haarlem.
Hij is immers slecht door andere te vervangen.
Een Accacia b.v. kan niet tegen den zeewind,
een Eik groeit te langzaam, een Berk heeft een
te kleine, een Kastanje een te groote kroon.
En zoo blijft de Iep nolens volens over als de
alleen-geschikte Hij gedijt overal goed. Zijn
groei is betrekkelijk snel. Hij is stevig en waait
met alle winden mee. Water-, gas- en electra-
diensten kunnen rustig in den grond langs de
lepenwortels graven, zonder dat de boom het
besterven zal. En vooral heeft hij de aanbeve
lenswaardige eigenschap: men kan zijn kroon,
zoonoodig, inkorten. Dat is van belang voor....
de klachtenafdeeling.
Een gemeentedienst zonder klachten zou een
unicum zijnBij „Hout en Plantsoenen" komen
ze binnen van bouwers, die huizen in de nieuwe
wijken hebben gezet en den Dienst verzoeken
toch asjeblieft voort te maken met het planten
van boomen en het in orde maken van het
plantsoen, omdat dit blijkbaar den verkoop van
de huizen gemakkelijker maakt. Het oog wil
ook wat hebben! De Dienst gaat aan het werk
en als de boomen gegroeid en de huizen be
woond zijn, dan komen er weer klachten bin
nen van huizenbewoners, wier uitzicht „bedor
ven" of „weg" is. Vandaar het groote voordeel
van den Iep, dat zijn kroon zoo gemakkelijk
ingesnoeid kan worden!
„Haarlem heeft niet veel park?"
„Als men al het groen, dat Haarlem heeft,
bij elkaar voegt, dan maakt Haarlem ten op
zichte van andere steden een goed figuur. Bij
dit groen zijn echter inbegrepen: de stadskwee
kerij en de begraafplaatsen, welke nu niet be
paald als „park" beschouwd kunnen worden.
Wandelparken en plantsoenen van eenige groot
te heeft Haarlem niet veel, en de nieuwe wij
ken munten ook niet uit door veel park. Zelfs
de aan te leggen „Noorderhout" is niet meer
dan een omlijsting van boomen en groen van
de sportvelden en den vijver!
Naar aanleiding van een voor de raadsleden
ter inzage gelegd adres van J. N. J. Bos en P.
H. Bos te Haarlem, zoo voor zich als voor de
firma Jan Barth Bos, te Haarlem, welk adres in
onze handen is gesteld om prae -advies, deelen
B. en W. mede:
Adressanten beroepen zich op de akte van
boedelscheiding, op 28 Maart 1872 verleden voor
Notaris J. L. ter Hofstede te Bloemendaal, bij
welke akte ten behoeve van hunne perceelen en
ten laste van het huidig eigendom der Ge
meente Haarlem zou zijn gevestigd de erf
dienstbaarheid van vrije vaart.
Uit het voor Uwe leden ter inzage gelegd uit
treksel uit genoemde akte blijkt, dat gemelde
erfdienstbaarheid rust op de perceelen ka
dastraal bekend gemeente Bloemendaal, sectie
A nrs. 586, 587 en 588. Zooals de akte ook aan
geeft betreft de erfdienstbaarheid alleen de
sloot liggende op de werkelijke grens van ge
melde perceelen 586 en 587 en door het polder
water (en nog maar voor de helft) begrepen
onder no. 588. Deze halve sloot, thans ka
dastraal bekend gemeente Haarlem II, sectie T
nos. 744 en 753, is geen eigendom der gemeente.
Vóór dat met de uitvoering der werkzaam
heden werd begonnen is door den Directeur
van Openbare Werken bij „Rijnland" geïnfor
meerd, of er rechten van vaart op het te dem
pen water rustten. De gestelde vraag werd ont
kennend beantwoord.
Gelet op een en ander meenen B. en W., dat
aan de rechten van adressanten niet is te kort
gedaan en stellen daarom voor het adres voor
kennisgeving aan te nemen.
Maandag had zich wegens diefstal voor den
Haarlemschen politierechter te verantwoorden
een jongeman genaamd H. H. te Haarlem. Op
13 November had hij uit het kringhuis van de
N. S. N. A. P. aan het Spaame te Haarlem een
groot deel van de karthotheek gestolen, bevat
tende de namen van partijleden en abonné's
van het partijblad. Bij een aangrenzend huis
had hij aangebeld en voorgegeven, dat hij de
sleutel van het kringhuis vergeten had. Het
meisje had hem opengedaan, had hem tot de
binnenplaats toegelaten, waar hij over een
muurtje geklommen was. Aan de achterzijde
van het kringhuis was een ruit kapot, door
deze opening had verdachte de spanjolet kun
nen openen en elke lezer zal zich de verdere
lotgevallen van den amateur-inbreker gemak
kelijk kunnen voorstellen.
Verdachte was inderdaad maar een amateur,
hetgeen men uitden aard van het gestolene
wel zal kunnen opmaken.
Hij was z.i. onreglementair geroyeerd
als lid van de partij en had over deze kwestie
reeds herhaalde malen aan den kringleider, ma
joor Kruyt, die de zitting als getuige opluister
de, om een onderhoud verzocht, echter steeds
tevergeefs.
Toen was onze jongeman op een in zijn
oogen lumineus idee gekomen: de waarde
volle karthotheek! Als hij die in handen had,
zou de majoor hem zeker wel ontvangen moe
ten en misschien droomde hij zich zelfs nog
wel grootere politieke successen. (De Officier
van Justitie zinspeelde al op chantage).
Het was een geweldige desillusie voor den
verdachte, dat het geval toch in handen van
de justitie gegeven was: zulke kostbare en
„lichtschuwe" documenten, aldus had hij ge
dacht, zou men wel zoo ver mogelijk van de
vorschende blikken der justitie verwijderd hou
den. In werkelijkheid bevatte de karthotheek
natuurlijk niets dan wat onbeteekenende namen,
en zal de „majoor" dan ook niet de minste
scrupules gehad hebben om het geval toch
maar aan te geven.
De Officier van Justitie eischte in zijn requi
sitoir een boete van 25 gulden subs. 25 dagen
hechtenis, daar het strafregister van den ver
dachte nog blanco was.
Nadat de jongeman verklaard had, dat hü
niet in staat was boete te betalen, werd hij
veroordeeld tot een week gevangenisstraf.
Ten einde meer natuurschoon in de omge
ving van de Ramplaan te kunnen behouden,
komt het B. en W. gewenscht voor, om de in
het uitbreidingsplan „Zuid-West" ontworpen
bebouwing van de gronden gelegen onmiddel
lijk ten Oosten van de Elswoutslaan te doen
vervallen on te vervangen door een „groen
strook". Deze wijziging in het plan is te be
schouwen als een aanmerkelijke verbetering
van het uitbreidingsplan Bovendien is de aan
de Zuid-Oostzijde van het „tuindorp" gepro
jecteerde bebouwing ingekrompen.
Ter compensatie van het door het voren
staande ontstane mindere oppervlakte aan
bouwterrein is het noodzakelijk gebleken om
aan de Zuifi-Westzij de van het „tuindorp"
eenige bebouwing te projecteeren.
De heilige Catharina is de patrones van de
studie. Daarom wordt haar naamdag op alle
Augustijnerscholen op bijzondere wijze gevierd.
Zoo ook op het R. K. Lyceum aan den Zijl-
weg. De dag werd begonnen met een H. Mis met
feestpredikatie in de kapel van het Lyceum. Pa
ter rector drs. N. Th. Vlaar O.E.SA., celebreer
de de gezongen H. Mis met assistentie van den
conrector pater J. H. G. ter Haar als diaken en
pater L. Verhagen als subdiaken. Het Lyceum
koor zong o.l.v. den heer O. Koop.
Onder de H. Mis ontvingen vele leerlingen de
H. Communie. Om half elf ving de A.L.A.-bij
eenkomst aan, die gepresideerd werd door het
Cassiciacum-bestuur onder voorzitterschap van
G. Kromhout.
De eerste klassers werden geïnstalleerd als
leden van A.L.A., die de moedervereniging is
van alle clubs op het Lyceum. Het orkest luis
terde met eenige nummertjes de bijeenkomst op.
De vertegenwoordigers van de clubs (ongeveer
negen in aantal) lazen de jaarverslagen voor.
Enkele lyceïsten declameerden min of meer be
kende verzen of lazen een stuk proza.
Aan het slot werd op voorstel van den con
rector, pater Ter Haar, het nieuwe bestuur van
A.L.A. gekozen en geïnstalleerd.
Des middags werd de geluidsfilm „Groc" ver
toond in het parochiehuis „Domi" te Overveen,
Enkele bijfilms verhoogden de vroolijke gezel
ligheid van den middag. Pater Rector sprak een
kort dankwoord.
De viering van Catharina-dag is weer een
succes geworden, hoewel er geen sportdag ge
houden is.
Maandagavond heeft de afdeeling Haarlem
van den R. K Schoenmakerspatroonsbond een
feestvergadering belegd bij Brinkmann, onder
voorzitterschap van den heer P. v. d. Pol. Deze
vergadering mocht zich verheugen in een be
langstelling, waar alle middenstandsvergade-
ringen een voorbeeld aan zouden kunnen ne
men! Het propagandistisch karakter van de
feestviering kon hierdoor volkomen tot zijn
recht komen. Oratorisch talent der verschil
lende sprekers maakte dit succes volkomen.
De bondsvoorzitter, de heer P. J. Linnewever,
hield een propagandarede. Spreker wenschte
de jubileerende afdeeling en het bestuur ge
luk.
De groote opkomst op dezen avond had spre
ker ervan overtuigd, dat de afdeeling Haarlem
goed „in haar schoenen" staat.
Toch is het nog niet zoover, dat we mogen
roepen: victorie. Nog lang niet alle katholieke
vakgenooten zijn katholiek georganiseerd. En
toch staat de katholieke schoenmakerspatroons
bond op het eerste plan in vergelijking met den
neutralen, zooals trouwens op gebied van mid
denstandsorganisaties algemeen is.
Het gaat er in onzen tijd niet meer om, of
men een of meer medailles aan zijn horloge
ketting heeft prijken. Wijlen Mgr. Aengenent
heeft het gezegd, dat de strijd tusschen geloof
en heidendom voor een groot deel zal worden
uitgevochten in de vak- en standsorganisaties.
Zich richtend tot de nog ongeorganiseerde
vakgenooten, maande spreker hen aan, toch
eindelijk eens gevolg te geven aan den oproep
van hun overheid.
Spreker toonde met eenige voorbeelden
o.a. een geval, dat een kleine patroon ziek
wordt aan, dat men zijn eigen belang niet
begrijpt, indien men zich niet aansluit.
De georganiseerde leden wekte spreker op
voor de volle 100 pet. lid te zijn.
Indien met vereende krachten allen zich voor
de belangen van de organisatie zullen span
nen, dan zal gauw de tijd daar zijn, dat de
„arme schoenmaker" uit verhaaltjes en radio
hoorspelen, verdwenen is.
De voorzitter van de R. K. Haarlemsche Mid-
denstandsvereeniging, de heer Th. S. J. Hooy
wiens scherpe oog de vergadering had af-
gevorscht veroorloofde zich de kleine af
wijking van zijn thema door den burgemeester
van Oud-Haarlem, die aanwezig was, den heer
A. J. J. v. d. Linden, geluk te wenschen met
het succes van de winkelweek, die zich in een
enorm bezoek mag verheugen.
Terugkeerend tot zijn onderwerp, schilderde
spreker eerst de bittere historie van 't schoen
makersvak en constateerde, dat ook het pad
van de organisatie nooit over rozen was ge
gaan.
Het wordt de hoogste tijd, dat de katholieken
den ernst en het groote belang van hun eigen
organisaties gaan inzien. Moge het voorbeeld
van Rusland, Duitschland en Italië tot naden
ken stemmen.
Opgepast voor de valsche demagogen! Indien
de leider van de N.S.B. op een vergadering on
der donderend applaus verkondigt, dat bet tijd
wordt, dat onze 400.000 werkloozen aan den
arbeid komen, dan zijn er twee mogelijkheden:
of hij weet er een middel voor, of hij weet het
niet; in het eene geval is hij een misdadiger,
omdat hij het niet zegt, en in het andere ge
val een leugenaar.
De wereld staart zich blind op de materie:
het is de taak van de katholieke organisaties
God weer in het maatschappelijk leven te be
trekken, want zonder God zal het toch nooit
gaan.
Laten wij er ons bij het dagelijksch werk van
bewust houden, dat we niet werken voor ons
zelf alleen, maar voor die groote maatschappij,
waarvan iedere mensch een onmisbaar scha-
keltje vormt.
Na de rede van den heer Hooy was de ver-
gaderings-agenda gewijd aan humor en ver
maak.
Als een welkome gastvrouwe is Maggi's de
monstratie-auto sinds gisteren in onze stad
wedergekeerd om de huisvrouwen geheel gratis
gelegenheid te geven kennis te maken met
Maggi's producten (waarbij als nieuwe, de z.g.
Oxford- en Koninginnesoepen zijn gevoegd) of
die kennismaking te hernieuwen.
De vriendelijkheid en gastvrijheid, waarmede
aan den demonstratie-auto den voorbijgangsters
wordt aangeboden Maggi's soepen of bouillon
te proeven lijken ons alleen al een reden om
zonder den gebruikelijken speciaal-Haarlem-
schen schroom aan de uitnoodiging voor die
smakelijke „beproevingen" te voldoen.
Men zal er geen spijt van hebben!
Het jubileum van de bekende dans-academie
der Gebrs. Martin wordt in verschillende eta-
pes, in Haarlem en in andere steden gevierd.
Op den eigenlijken feestdag met de zeer ge
slaagde receptie schreven wij reeds een en an
der over dit ouderwetsche, maar steeds ver
jongde en in ander opzicht gemoderniseerde in
stituut.
Zaterdag is nu voor de leerlingen een groot
bal gehouden in alle zalen van het Gemeente
lijk Concertgebouw. Het behoeft geen betoog,
dat de stemming er in zat bij jong en oud.
Vreugde en feest was er!
Caaeaux werden later op den avond in groot
getal aangedragen. De heer M. Martin had de
zware taak daarvoor te moeten danken.
Een wetsontwerp is ingesteld hou
dende bepalingen tot het tegengaan
van oververmoeidheid bij bestuurders
In de Memorie van Toelichting zeggen de
ministers van Soc. Zaken en van Waterstaat,
dat aanvankelijk een oplossing van deze kwes
tie gezocht is op den grondslag der Arbeids
wet, doch de geheele opzet dezer wet vormt een
belemmering om een goed sluitende voorziening
ter zake daarop te bouwen.
Daar de overtuiging bestond, dat een voor
ziening in dezen niet langer achterwege mag
blijven, is bij de beide departementen naar een
oplossing gezocht, waarbij in één regeling zoo
wel de bescherming der autobestuurders tegen
overmatig lange werktijden, als de veiligheid
op den weg gediend wordt. Het resultaat van
die samenwerking is in het onderhavige wets
ontwerp neergelegd.
Het is niet mogelijk, in de wet zelf volledig
te regelen, waarnaar alle verschillende groe
pen van autobestuurders zich te gedragen zul
len hebben; de aard der groepen loopt, daar
voor te zeer uiteen. Het ontwerp laat daarom
aan de Kroon over, het vaststellen van rege
len omtrent de tijden waarop en gedurende
welke alle of bepaalde groepen van personen
geen motorrijtuigen mogen besturen, alsmede
omtrent de werk- en rusttijden van alle be
paalde groepen van personen, die in dienstbe
trekking al dan niet uitsluitend als bestuur
ders van een motorrijtuig werkzaam zijn.
Met het oog op de consequentie met de
Arbeidswet wordt bepaald, dat de werktijd
van de chauffeurs in dienstbetrekking op
ten hoogste 10 uren per dag en 55 uren per
week mag worden vastgesteld, behoudens
in uitzonderingsgevallen.
Voor autobestuurders, die als zoodanig niet
bij anderen in dienst zijn, kunnen alleen om
trent de tijden waarop en gedurende welke
zij motorrijtuigen besturen mogen, voorschrif
ten gegeven worden.
Ook hier zal 10 uren per dag en 55 uren per
week richtsnoer zijn.
Voor de groep van autobestuurders, die veel
al wordt aangediend als „heerrijders" ligt het
voorshands niet in de bedoeling, regelingen
inzake de rijtijden vast te stellen, behoudens
wellicht een verbod om langer dan een bepaald
aantal uren zonder onderbreking een auto te
besturen.
Wat de regeling der aansprakelijkheid be
treft, staat de aansprakelijkheid van den werk
gever voorop. In bepaalde gevallen kan echter
ook de ondergeschikte aansprakelijk zijn.
NEW DELHI, 25 Nov. (Reuter). De hoop op
het vinden van Kingsford Smith is gestegen
door een draadloos bericht van een vliegveld
employé van Victoriapoint, wien een inlander
had verteld, dat in het oerwoud nabij Laikpur
een vliegtuig met een gebroken vleugel is ge
vonden. Een van de vliegeniers had zijn been
gebroken, de ander was ongedeerd.
Laikpur ligt ten Zuiden van Kaipong, dat
weer 85 mijl ten Zuiden van Victoria Point ligt.
De betrouwbaarheid van het bericht is niet
groot, doch het komt overeen met een bericht
van een handelaar, die in den ochtend van 8
November nabij Takuappa een vliegtuig heeft
gezien.
ATHENE, 26 Nov. (A.N.P.). Badende in het
licht van duizenden gloeilampen heeft Athene
Maandagavond den terugkeer van den koning
gevierd. De Arkopolis en alle andere antieke
bouwwerken waren door schijnwerpers met een
zee van helder licht overstraald. In de straten
waren van huis naar huis guirlandes met gloei
lampen aangebracht. Overal verdrong zich een
ontzaglijke menschenmenigte. Alle café's en
restaurants waren volkomen vol. Ondanks de
uitgebreide voorzorgsmaatregelen der politie,
zijn ongeveer 60 kleine ongevallen voorgeko
men. De feestelijkheden werden besloten met
een grooten militairen fakkeloptocht, waarbij de
geestdriftige menigte zich in lange compacte
rijen aansloot.
PARIJS, 2'5 November. De Banque de France
verhoogt het wisseldisconto van 5 pCt. met 1
pCt. tot 6 pCt. De rente voor voorschotten op
gouden munt en muntmateriaal wordt verhoogd
van 6 tot 7 Pet., de rente voor voorschotten op
effecten van 6 tot 7 pCt. en de repte voor voor
schotten op 30 dagen op schatkistpapier van 5
tot 6 pCt,
Aan de Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer inzake de Defensie-begrooting
voor 1936 wordt het volgende ontleend.
De reden tot het ontslag van Minister Dec
kers als Minister van Defensie is enkel en
alleen gelegen in zijn benoeming tot Minister
van Landbouw en Visscherij en de omstandig
heid, dat niet deze Minister doch Minister Co-
lijn voor het interimaat aan Defensie werd
aangewezen vindt haar gereede verklaring in
het feit, dat het nieuw ingestelde Departement
met zijn uiterst ingewikkeld beheer de voilé
aandacht van den nieuwen bewindsman vor
deren zou. Iets anders hoeft er niet in te wor
den gezocht. Ook de defensiepolitiek is ka-
binetspolitiek.
Vrees voor vertraging in de afdoening van
zaken aan Defensie is ongegrond.
Dat er wijziging zou zijn gekomen in onze
buitenlandsche politiek is den minister niet
bekend. Voor Nederland kan er, voor zoover
men de ontwikkeling van den toestand
overzien kan, slechts sprake zijn van de
handhaving van onze beproefde zelfstan-
digheidspolitiek.
Ook de regeering betreurt, dat over de meest
gewenschte samenstelling van de maritieme
weermacht in Indië nog geen beslissing kon
worden genomen.
Op het oogenblik kan het thans in indië
aanwezige materiaal niet eens in zijn geheel
behoorlijk worden bemand.
Wat het rapport-Kan betreft, deelt de
regeering mede, dat de commissie eenstem
mig van oordeel is, dat op louter krijgs
kundige gronden het vlootplan 1930 moet
worden aangehouden, evenwel onder uitbrei
ding van luchtstrijdkrachten.
De minderheid (,de vier marineleden) der
commissie wijkt niet van deze conclusie af. De
meerderheid stelt vast dat, waar blijkbaar be
zuiniging geboden is en het bovendien reeds
gebleken is, dat het plan van 1930, op finan-
cieele gronden, niet kan worden uitgevoerd, er
een andere oplossing moet worden gekozen.
Beide groepen betoogen voorts uitvoerig hoe,
naar haar meening de strijdkracht moet worden
samengesteld.
De meerderheid komt dan tot een strijdmacht,
waarvan de zeegaande vloot en de kern der
luchtstrijdkrachten bestaan uit: 12 torpedo-
bootjagers; 18 onderzeebooten; 54 groote zee
vliegtuigen; 108 luchtkruisers (landvliegtuigen).
De kruisers vervallen hier dus.
De minderheid, vasthoudend aan de eenstem-,
mige meening van de commissie en deze nader
uitwerkend, komt tot een strijdmacht, waar
van de zeegaande vloot conform het plan 1930
bestaat uit: 3 kruisers; 12 torpedobootjagers en
18 onderzeebooten, terwijl de kern der mari
tieme luchtstrijdkrachten, in afwijking van de
indertijd naar aanleiding van het plan '30 vast
gestelde sterkte, uit 96 groote zeevliegtuigen
(plan '30: 72) zal bestaan.
In het midden latend in hoeverre de kosten
berekening, door veranderingen in het systeem
van personeelvoorziening, nog wijzigingen kun
nen ondergaan, komt de conclusie der com
missie hierop neer:
le. dat het behoud van het ongewijzigde
vlootplan 1930 en het systeem van de meerder
heid der commissie ongeveer evenveel uitgavfen
zullen meebrengen;
2e. dat de door de minderheid gewenschte
strijdkracht ongeveer 2 millioen gulden per
jaar meer zal kosten dan het ongewijzigde
plan '30.
Het vliegbedrijf van de Kon. Landmacht is
sedert zijn oprichting op 1 Juli 1913, hand aan
hand met de toenemende beteekenis en ontwik
keling van de militaire luchtvaart, uitgegroeid
tot een formatie, welker omvang en gecompli
ceerde samenstelling het noodzakelijk maakten
om door een organisatie op breederen grondslag
de taak van den commandant van de lucht
vaartaf deeling te ontlasten. Deze overweging
heeft geleid tot de op 15 Augustus 1932 tot stand
gebrachte afscheiding van den technischen
dienst, welke toen als luchtvaartbedrijf onder
een eigen chef is geplaatst.
Bij de benoeming van den inspecteur der
militaire luchtvaart en van den directeur van
het luchtvaartbedrijf is het, in verband met
de onderscheidene eischen, welke aan die
functionarissen moesten worden gesteld, niet
mogelijk geweest d keeuze te doen vallen op
personen, voortgekomen uit de militaire of
civiele luchtvaart.
Hoewel zich bij het inleven in den nieuwen
toestand wel enkele wrijvingen hebben voorge
daan, is de doelmatigheid van de thans tot
standgekomen organisatie buiten twijfel. Aan
terugkeer naar den toestand van vóór 15 Augus
tus 1932, als door sommige leden gesuggereerd,
kan dan ook niet worden gedacht.
De instructie van den inspecteur der militaire
luchtvaart biedt volledigen waarborg voor de
in het belang van de opleiding en van de ver
dedigingsvoorbereiding geboden geregelde aan
raking en weldadige samenwerking tusschen de
onderdeelen der militaire luchtvaart en de
overige bij de luchtverdediging betrokken
organen.
Concentratie van de luchtvaartdiensten
van land- en zeemacht, zoomede centrali
satie, van de eerste opleiding van de vliegers
van beide onderdeelen der weermacht, is
in overweging. Plannen en voorstellen
daaromtrent hebben het Departement reeds
bereikt.
Ten aanzien van den burgerlijken dienst
plicht sluit de minister zich aan bij die leden,
die van meening zijn, dat deze in een behoor
lijk stelsel van economesche en industrieele
verdedigingsvoorbereiding niet zal mogen ont
breken.
Ten einde te kunnen verhinderen, dat
een aanvaller met behulp van gepantserde
en gemotoriseerde eenheden min of meer
onverhoeds diep in het land zou kunnen
doorstooten, is de regeering voornemens,
Kazematten, bewapend met anti-vecht-
wagengeschut alsmede vechtwagenversper-
ring, op daartoe geëigende punten nabij
vvevrschillende belangrijke opmarschwegen
te doen bouwen.
Er bestaan geen aanwijzingen voor de juist
heid van de meening, dat de geest in de weer
macht niet zóó zou wezen, dat tot het uiterste
op de medewerking van allen kan worden ge
rekend.
Opheffing van de Legercommissie acht de
minister niet gewenscht.
De minister acht het tijdstip nog niet ge
komen om het verleenen van vermindering
van straf aan het gestrafte personeel van „De
Zeven Provinciën" te bevorderen.
De gevechtskracht van de vloot is niet zoo
sterk als zij behoort te zijn. In den aanbouw
van vliegtuigen is eveneens achterstand ont
staan. De instelling van een fonds zal het
mogelijk maken, ten deze verbetering in het
leven te roepen. De bouwsom van de flottielje
leider zal 8.3 millioen bedragen. De bouw van
voor de Marine bestemde schepen zal telken
male worden opgedragen aan één of meer
door de regeering aan te wijzen maascthap-
pijen, behoorende tot een groep van scheeps
bouwers, welke door de regeering voorloopig
erkend is als uitsluitend voor den bouw van de
betrekkelijke schepen in aanmerking te komen.
Bij mobilisatie in Ned.-Indië moet de totaal
sterkte van het aldaar aanwezige Europeesche
en inlandsche beroepspersoneel opgevoerd wor
den tot ruim 5000 koppen.
De minister is van meening, dat ten aanzien
van de oud-gepensionneerden de redelijkheid
is betracht.
Inderdaad zou uitbreiding van het contin
gent gewenscht zijn. ook verlenging van eerste-
oefeningstijd voor de onberedenen. De finan-
cieele toestand laat dit echter niet toe.
Invoering van een derde herhalingsoefening
bij de landmacht en eveneens voor meer dan
één herhalingsoefening bij de zeemacht, wordt
noodig geacht.
Aan overgang van het Loodswezen naar het
departement van Waterstaat zijn overwegen
de bezwaren verbonden.
De vrachtrijder H. Stomphorst, die aan den
Lorentzweg te Hilversum woont, kwam op Zater
dag 27 Juli tot de onaangename ontdekking, dat
zijn spaargeld, een bedrag van f 3920 aan bank
papier, was gestolen. Het eikenhouten geld
kistje, dat in de kast in de slaapkamer had ge
staan was verdwenen.... Er waren geen sporen
van braak te vinden en de dief was waarschijn
lijk met een valschen sleutel binnengekomen.
Begin Augustus werd de radiomonteur P. V.
d. G. aangehouden, verdacht van diefstal bij de
Ned. Seintoestellenfabriek te Hilversum. Bij het
verhoor, dat hem ook naar aanleiding van den
diefstal van het bankpapier werd afgenomen,
hij is een buurman van den bestolene be
kende hij tenslotte het geld te hebben gestolen.
Met een valschen sleutel had hij de achterdeur
geopend; na het heele huis van boven tot bene
den te hebben doorzocht, had hij het geldkistje
gevonden.
De dief had zijn buit vervoerd naar de wo
ning van zijn broer, waar hij het kistje open
brak. Aanvankelijk had hij het geld aan zijn
broer in bewaring gegeven; tenslotte was de
angst hem echter te machtig geworden. Hij
vreesde gearresteerd te worden en vroeg het
geld terug. In zijn angst verscheurde hij de
bankbiljetten tot kleine snippers; het resultaat
van jarenlang sparen en harden arbeid werd
door de W.C. gespoeld
Het geldkistje wierp hij te 's Graveland in
een sloot, daar werd het door den commissaris
van politie gevonden; enkele papieren, polissen
etc. waren er nog in
Moeilijker was het de in de W.C. geworpen
bankbiljetten terug te vinden; de rioleerings-
putten, een verzamelput en een overstortput
werden leeggepompt en zorgvuldig doorgespoeld.
Het minder smakelijke werk had echter resul
taat; in totaal werden 325 snippers gevonden.
Agent Visser knapte deze legpuzzle op; de drie
bankbiljetten van f 1000 werden vrijwel weer
geheel gereconstrueerd evenals een groot deel
van de rest van de bankbiljetten. Waarschijnlijk
zal de Nederlandsche Bank deze gehavende bil
jetten inwisselen tegen splinternieuwe.
Verdachte legde voor de Amsterdamsche
rechtbank een volledige bekentenis af. Het re-
classeeringsrapport over dezen brutalen inslui
per uitgebracht, luidde verre van gunstig.
Een verklaring voor zijn daad kon hij niet ge
ven; hij had vast werk, doch enkele schuldena
ren vroegen om betaling
De officier van Justitie mr. Bosch requireerde
een gevangenisstraf van anderhalf jaar.
«Vervolgens stond de broer van den eersten
verdachte terecht, wegens heling. Ook deze ver
dachte bekende; hij was er bij geweest, toen zijn
broer het gestolen kistje openbrak.
„We schrokken er van, meneer, dat het zóó
veel geld was" verklaarde de jongeman.
Hij had het geld eenige dagen bewaard, doen
de angst kwelde hem zoodanig, dat h ijhet ka
pitaaltje in een niet aangeteekenden brief naar
familieleden te IJssfelmonde zond. Dezen waren
er echter niet op gesteld als bankiers van de
gebroeders op te treden en zij brachten den
buit weer naar Hilversum terug.
De officier requireerde tegen dezen verd. we
gens opzettelijke heling acht maanden gevan
genisstraf.
Vonnis 9 December.
Het onderzoek van Bouw- en Woningtoe
zicht naar de oorzaak van het gebeurde in de
Apollohal te Amsterdam heeft bevestigd, dat n*
de vloer van de hal zwakke plekken hebben ge
zeten Op twee punten is daardoor de ondervlo
bezweken Er wordt thans een onderzoek in®,e
steld naar den toestand van den vloer in
Apollohal.
