Spanning tusschen Engeland en Italië neemt toe J. van Dam r DE NEGUS NAAR DESSIE VERTROKKEN Wat is Mussolini van plan? Kleermakerij Costuums n. Maat De sancties m De autonomie in Noord-China Het nieuws van heden Mr. Dr. Bannasch STAD BEVEILIGD TEGEN LUCHTAANVALLEN CLERK'S BEZOEK BIJ LAVAL DB {.STEEPS' VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS VRIJDAG 29 NOVEMBER 1935 BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: yoor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 Avondblad EEN EN ZESTICSTE JAARGANG No. 19671 Jl >LL, Aan den oproep om goud in te leveren ter afweer der sanctie-maatregelen is door zeer vele Italianen gevolg gegeven De kroonprins zal tijdens de afwezigheid van den keizer de regeeringszaken waarnemen Keert de Negus over ÏO dagen weer terug? De dood van Lidj Yassoe Wal-Wal heroverd? Vreeselijk ongeluk in Texas Zes dooden, elf gewonden Versterking van het leger in Libye? Ongerustheid te Washington Troepen aan den Brenner terug getrokken; drie divisies naar de Fransch-ltaliaansche grens Algemeene mobilisatie te wachten? GED. OUDE GRACHT 78, TEL. 122*6 met 2 pantalons vanaf 48 Winterjassen n. Maat vanaf f 32.50 Onze Coupe, Afwerking en Stoffen, Staan onder VOLLE GARANTIE. IEDERE 25e koop er ontvangt een COSTUUM of OVERJAS n. Maat CADEAU! Invoer van alle Italiaansche goederen in Egypte verboden OP ZOEK NAAR KINGSFORD SMITH Luchtfoto van de nieuwgebouwde Universiteitswijk van Rome Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii| Gevaar voor een oorlog tusschen Nanking en Kwantoengleger neemt toe Doihara geeft den moed niet op NIEUWE LUCHTLIJNEN DER IMPERIAL AIRWAYS HA^! DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN Neem een bril van Keip, en U kunt weer rustig lezen Niet vrijgelaten De stemming in Dantzig NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez. mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. ADDIS ABEBA, 29 Nov. De Negus van Abessinië. is Donderdagochtend om 8 uur naar het groote hoofdkwartier te Dessie vertrokken. In zijn gevolg be vinden zich twaalf mannen uit. zijn naaste omgeving en zijn secretarissen, terwijl hij voorts een radio zendinstalla- tie ter beschikking heeft. De kroonprins, die den keizer een gedeelte van den weg vergezelde, zal tij dens de afwezigheid van zijn vader de regeeringszaken in de hoofdstad be handelen. De reis gaat per auto via An kober naar Dessie. Het reisgezelschap heeft in het geheel de beschikking over 23 auto's en vrachtauto's. Halverwege heeft de keizer met zijn gevolg in tenten overnacht. Te Dessie zal hij zijn intrek nemen in het oude paleis. De stad is zoo goed mogelijk tegen vlieger aanvallen beschermd. Behalve dat er tal van bomvrije kelders zijn, is een groot aantal van de nieuwste *ly„ c.M. luchtdoelkanonnen ter beschikking, welke om de stad Dessie staan opgesteld. Het is nog niet zeker hoelang de keizer in het hoofdkwartier zal blijven. Volgens me dedeelingen van welingelichte zijde zal de kei zer slechts ongeveer 10 dagen te Dessie vertoe ven. De correspondent van ReuterA. N. P. te Harrar seint, dat hij met een speciale vergun ning der Abessinische regeering, welke tot dusverre nog steeds aan buitenlandsche journa listen was geweigerd zich per auto van Har rar naar Djidjiga heeft kunnen begeven. „Met een bewaker naast mij en een levenden aap als mascotte in den auto stuurde ik den wagen met een snelheid van gemiddeld 30 K.M. per uur over den oneffen weg in het bergachtige land, waarbij ik tallooze malen scherp moest uitwij ken om de duizenden Abessinische krijgslieden te ontwijken, die te voet, per muilezel of per vrachtwagen naar het Zuid-Oostelijke front gaan ter versterking van de daar opereerende troepen. Honderden vrouwen en jongens, die ezels, beladen met rantsoenen, voortdreven, lie pen over den weg, maar maakten voor mijn wa gen baan terwijl zij schreeuwden: „Het is een blanke, maar een vriend'. Vele dezer krijgers kwamen heelemaal uit het Westen van Abessi nië en hadden te voet reeds 800 tot 1000 K.M. afgelegd. Desondanks zagen zij er vol geest drift uit. Eenige ambulances, die gewonden naar Harrar brachten passeerden ons onderweg, maar deze Abessinische gewonden zagen er in het geheel niet terneergeslagen uit. Toen wij op een gegeven oogenblik door de drukte op den weg niet verder konden, schreeuwde een dezer gewonden mij toe: „Het zal niet lang du ren voor ik weer naar het front ga." Omtrent het vertrek van den Negus seint Reuter nog nader: Het vertrek van den Negus naar het hoofd kwartier in Dessie vond onder algemeene be langstelling van de bevolking plaats. Op den weg naar Dessie stonden de ménschen m kilo meters lange rijen. De Keizer werd onophou delijk op geestdriftige wijze toegejuicht. In politieke kringen neemt men thans met stelligheid aan, dat de oorlog van Abessinische zijde, na aankomst van den Negus in het hoofdkwartier, een ander aspect zal krijgen en dat de Abessinische troepen tot een welover wogen tegenaanval op de Italianen zullen over gaan. De Abessinische legerleiding, zoo verklaart men, is nauwkeurig op de hoogte van de zwakke plekken der Italiaansche stellingen, zoodat de Abessinische troepen, ondanks de overmacht van de Italiaansche strijdmiddelen, bij het ondernemen van aanvallen niet op onverwachte moeilijkheden denken te stuiten. Uit Mogadiscio wordt gemeld, dat de Ita lianen een luchtbombardement hebben uitge voerd op de loopgraven en versterkingen, die de Abessiniërs aanleggen in de omgeving van Daggaboer met de klaarblijkelijke bedoeling dit punt hecht te bezetten en het te verdedigen. Het bombardement, zoo wordt hieraan toege voegd, veroorzaakte een paniek onder de Abes sinische pioniers. De reeds opgeworpen ver sterkingen werden volkomen vernield door ver scheidene duizenden neergeworpen bommen. In den afgeloopen nacht is boven Adoea en omgeving een noodweer losgebarsten, waardoor groote schade werd toegebracht aan de Italiaan sche kampementen en waardoor de ravitaillee- ringsdienst gedurende verscheidene uren ge remd werd. De plotselinge dood! van den vroegeren keizer Lidj Yassoe heeft in het eerste oogenblik groot opzien gebaard. In kwaaddenkende krin gen werd het vermoeden uitgesproken, dat Lidj Yassoe zou zijn vermoord. Men zou den vroe geren keizer uit den weg hebben geruimd om voor het geval dè tegenwoordige keizer na een eventueel verloren oorlog zijn troon zou ver liezen, geen troonpretendent te hebben. Van verscheidene zijden wordt evenwel be vestigd, dat keizer Haile Selassie nimmer de hand heeft gereikt voor een moord, omdat hij alle ongeoorloofde middelen voor de consoli datie van zijn heerschappij verafschuwt, het geen ook in overeenstemming is met zijn ka rakter. De keizer heeft integendeel onlangs iemand, die Lidj Yassoe naar het leven stond, levenslang in ketenen laten slaan. Het lijk van Lidj YaSsoe, dat thans te Gara- moeleta gebalsemd ligt, zal later worden over gebracht naar Addis Abeba, waar het zal wor den bijgezet. HARRAR, 29 Nov. (Reuter) De Abessi niërs hebben Wal-Wal heroverd'. ROME, 29 Nov. (Reuter) Het bericht, dat de Abessiniërs Wal-Wal hebben heroverd, wordt hier officieel tegengesproken. NEW YORK, 29 Nov. Uit Port Worth (Texas) wordt gemeld, dat bij een ontzettenden brand bijna alle bewoners van een huis van twee étages slachtoffer zijn geworden. Op het eerste bovenhuis was een ontploffing ontstaan, waardoor de geheele woning spoedig in lichter laaie kwam te staan. Zes personen, onder wie drie vrouwen, die te bed lagen, kwamen om het leven. Elf andere bewoners van het huis werden gewond, vooral omdat zjj in angst voor de aankomst van de brandweer uit de ramen en van het dak waren gesprongen. Een vrouw kwam daarbij op een ijzeren hek terecht, waarbij zij zoodanig werd gewond, dat zij naar een ziekenhuis moest worden overgebracht. LONDEN, 29 Nov. (Reuter). De Parijsche vertegenwoordiger van de „Daily Telegraph" meldt, dat het doel van het bezoek, dat de Britsche ambassadeur Woensdag Laval heeft gebracht, thans bekend is geworden. Sir George Clerk heeft instructie gehad Laval te verzoeken Rome er van op de hoogte te stel len, dat Italië in geval van een aan val van zijn vloot of luchtmacht op Britsche strijdkrachten een vol ledig eensgezind Engeland en Frankrijk tegenover zich zou heb ben. In Engeland gelooft men, dat Mussolini in dit opzicht een verkeerde voorstelling heeft en dat dit feit een gevaar voor den vrede zou kunnen beteekenen. De houding van Rome blijkt uit de aan de Italiaansche diplomatieke vertegenwoordigers gegeven instructie, dat Italië een embargo op petroleum als een vijan dige handeling zou beschouwen. Volgens den correspondent heeft Laval te genover den Britschen ambassadeur verklaard, dat hij de door Londen gesuggereerde stappen zal doen. Donderdagochtend heeft hij een langdurige bespreking gehad met den Italiaan- schen ambassadeur. Des middags heeft Sir George Clerk een be zoek gebracht aan den secretaris-generaal van het Pransche ministerie van buitenlandsche zaken, Legér, teneinde zich op de hoogte te stellen van den stand van zaken. ALEXANDRIA 28 Nov. De militaire voor zorgsmaatregelen, welke de Italiaansche regee ring heeft genomen, moeten naar Havas uit- zeer goede bron verneemt inderdaad een versterking der Italiaansche strijdkrach ten in Libye beoogen. De divisie, w»uy. dMk het accoord met Groot-Brittannië werd teflfêgeroepen, zou opnieuw naar Libye worden gezonden en te- 1 vens door nieuwe contingenten worden aan gevuld. De betrokken txoependeelen zouden zich reeds op weg bevinden naar Brindisi en Sicilië. WASHINGTON, 29 November In poli tieke kringen vraagt men zich met bezorgdheid af, waartoe de nieuwe spanning tusschen En geland en Italië, die op het oogenblik zeer groot wordt geacht, zal leiden. De mogelijkheid van vijandelijkheden zal niet zijn uitgesloten, daar Mussolini zich niet zal neerleggen bij een embargo op petroleum. In verband daarmede wenschen verschillen de politici, dat de Vereenigde Staten zich van inmenging in dezen onthouden, daar de Ame- rikaansche houding tegenover den uitvoer van petroleum grooten invloed zal hebben op de besluiten van den Volkenbond. Zooals thans de zaken staan, gelooft men niet, dat het Con gres in Januari aan Roosevelt de vrije hand zal geven om maatregelen te nemen tot hand having der neutraliteit. Invloedrijke senatoren als Borah, Johnson, Vandenberg hebben ver klaard, dat de Amerikaansche neutraliteits politiek wordt gebruikt als een verlengstuk van de sancties. Deze meening zal versterkten aanhang vinden, meent men, als de Vereenigde Staten inzake het petroleumembargo zich bij de Volkenbondspolitiek zouden aansluiten. Borah merkte op: „De bemoeiingen van den Volkenbond met betrekking tot de petroleum toonen aan, welk een edele strijd in dat in stituut wordt gevoerd tusschen den vrede en de winst." PARIJS, 29 November De „Excelsior" meent te weten, dat de besprekingen, welke de Britsche deskundige Peterson in de afgeloopen dagen aan den Quai d'Orsay heeft gevoerd, reeds geëindigd zouden zijn. De voorstellen, welke uitgewerkt zijn voor de vreedzame bijleg ging van het Italiaansch-Abessinisch conflict en welke intusschen aan de Britsche regeering zijn voorgelegd, zijn evenwel tamelijk ingewik keld, zoodat de Britsche regeering zich ge- INNSBRUCK, 29 Nov. (Reuter) Volgens berichten uit Zuid-Tirol blijven slechts 3 van de 7 divisies in Noord-Italië voor de verdediging van den Brenner. In de laatste 48 uur zijn naar men zegt 3 divisies naar de Rivièra ge dirigeerd om aan de Fransch-Itali- aansche grens te dienen. Een gemechaniseerde divisie is op het punt naar Zuid-Italië te vertrekken, waar haar een speciale taak zal worden toegewezen voor de kustverdediging. Groote hoeveelheden munitie zijn van Zuid- Tirol naar Zuid-Italië overgebracht. Minder dan 30.000 soldaten zullen aan de Noordgrens blijven, tegen 500.000 dezen zomer. Volgens dezelfde berichten is onder de be volking van Zuid-Tirol groote ontsteltenis ge wekt door de hardnekkige geruchten, dat Mussolini binnenkort een algemeene mobi lisatie zal gelasten. Alle verloven der soldaten en Zwarthemden zijn ingetrokken en verzoeken om verlof wor den niet toegestaan. Detf ewenscht wordt de naam van den winnaar niet gepubliceerd. noopt heeft gezien juristen te belasten met de nauwkeurige bestudeering. UtWHkci' gelooft overigens niet, dat het En- gelsch-Italiaansche contact zich in gunstigen zin zal ontwikkelen. Met de verdere ontwikkeling der Italiaan sche militaire maatregelen in Abessinië neemt ook de spanning in de Middellandsche Zee toe. De „Journal" is het er met de andere Pa rijsche ochtendbladen over eens, dat de Fran- sche minister-president den Italiaanschen am bassadeur er niet over in twijfel heeft gelaten, dat Italië zich in geval van een gewelddadigen tegenstand tegen de sanctiemaatregelen geplaatst zal zien tegenover een gemeenschap pelijk front van alle staten-leden van den Volkenbond. CAIRO, 29 Nov. (Reuter) De regeering heeft een decreet gepubliceerd inzake de toe passing van de sancties, dat behalve het verbod van uitvoer en heruitvoer naar Italië van wa penen en oorlogsmateriaal, tevens den uitvoer verbiedt van alle Italiaansche goederen, uitge zonderd goudstaven en gouden en zilveren munten. Onder de goederen, waarvan de uitvoer ver boden is, bevindt zich trekvee, rubber, ijzer, aluminium en derivaten, alsmede andere me talen in ruwen staat. Naar verluidt, zal Italië dientengevolge den invoer verbieden van alle Egyptische goederen of van goederen die in Egypte zijn gemaakt. LONDEN, 29 November Zooals gemeld be staat een deel der Italiaansche tegenmaatrege len tegen de sanctie-politiek van de Volken bondsstaten in een verbod van opvoering van Engelsche tooneelstukken, waarbij een uitzon dering wordt gemaakt voor Shakespeare en Shaw. In de officieele motiveering van dezen maat regel wordt Bernard Shaw een anti-Engelsche auteur genoemd. In een verklaring laat G. B. S. hiertegen een krachtig protest hooren. Hij zegt zichzelf als een der beste vrienden van Engeland te beschouwen en te weigeren, dat zijn stukken in Italië op grond van de ge geven motiveering zouden worden opgevoerd. Reuter meldt uit Rome, dat de vertegen woordiger van Lloyd's te Livorno, Claude Hen derson, Italië heeft moeten verlaten op verzoek van de Italiaansche autoriteiten. De reden wordt niet genoemd. SINGAPORE, 29 Nov. (Reuter). Een tweetal expedities is naar Setoel vertrokken, om te zoe ken naar het vliegtuig van Kingsford Smith, dat volgens een bericht van bepaalde zijde in de bergen van Setoel zou zijn neergestort. Deze beide expedities, waarvan de een ver gezeld wordt door den Reuter-correspondent, zullen waarschijnlijk pas na vier dagen in de bewoonde wereld terugkeeren. 1 VERWACHTING: Meest matige tot H krachtigen, Westelijke tot Zuid-Weste- j= lijken wind, bewolkt met tijdelijke op- klaring, waarschijnlijk regenbuien, weinig verandering in temperatuur. Hoogste barometerstand: 767.6 te Biarritz. Laagste barometerstand: 727.2 te Seydisfjord Zon op 7.45 - onder 3.51 - Licht op 4.21 Maan op v.m. 10.54 onder n.m. 6.58 Eerste kwartier 3 December SJANGHAI, 29 Nov. (A. N. PO Het gevaar voor een oorlog tusschen de centrale Chinee- sche regeering en het Japansche Kwantoeng leger neemt toe. Eenige politieke persoonlijk heden van Zuid-China zijn, naar verluidt, naar Nanking gereisd om besprekingen te voeren met Tsjang Kai Sjek, ten einde te komen tot een gemeenschappelijke gedragslijn tegenover de autonomistische beweging en andere even- tueele gebeurlijkheden. Tsjang Kai Sjek hoopt tot overeenstemming te geraken met de ge neraals Sjeng, Sji Tang en Li Toeng Wen, van de provincies Kwantoeng en Kwangsi, waar door een krachtiger politiek tegenover Japan mogelijk zou worden. In welingelichte kringen verwacht men, dat de Zuid-Chineescfhe autoriteiten de centrale regeering te Nanking in haar moeilijkheden slechts zullen steunen onder beding van zekere tegemoetkomingen, welke Tsjang Kai Sjek thans bereid zou zijn te doen. De Chineesche minister van buitenlandsche zaken te Nanking heeft bij den Japanschen ambassadeur krachtig geprotesteerd tegen de deelneming van Japansche militairen aan de autonomistische beweging in Oost-Hopei en tegen de bezetting der spoorwegstations Feng- tai en Tsjeng Yimen, nabij Peking, en de be lemmering van het spoorwegverkeer in de Noord-Chineeschie provincies door Japansche troepen. Generaal Doihara, de chef der speciale dien sten van het Kwantoeng-leger, zou onderhan deld hebben met den chef der Chineesche gar- nizoens van Peking en Tientsin, alsmede met den burgemeester van Peking en den gouver neur van de provincie Tsjahar, inzake de wen- schelijkheid om de autonomie van Noord- China af te kondigen. De chef der garnizoenen van Peking en Tientsin zou de noodzakelijkheid hebben be toogd om de Nanking-regeering hiervan tele grafisch in kennis te stellen; echter zal de autonomie worden afgekondigd, ook al is het antwoord van de Nanking-regeering niet be vredigend. De toekomstige autonome regeering zou het gezag van Nanking erkennen, maar niet dat van de Kwo Min Tang. De autonomie zou eerst worden afgekondigd in Tientsin, vervol gens in Peking, Hopei en Tsjahar. Chineesche kringen meenen, dat over 2 of 3 dagen be langrijke gebeurtenissen te wachten zijn. Commercieele belangen in Engeland houden zich op het oogenblik ernstig bezig met de bestudeering van plannen betreffende een nieu we reeks luchtlijnen der Imperial Airways, aldus seint Reuter. De bedoeling is een aantal Britsche binnen- landsche routes te Southampton te doen samen komen, vanwaar dan groote vliegbooten, die elk 32 passagiers en 2 ton post kunnen vervoe ren, zuilen vertrekken. De eerste stap in deze richting zal waarschijn lijk zijn de instelling van een dienst naar New- Foundland of Halifax. Aan deze laatste stad geeft men de voorkeur, vanwege de gunstige ligging als plaats van aansluiting. De Negus naar Dessie vertrokken; Wal-Wal heroverd? Toenemende spanning tusschen Engeland eD Italië; Washington ongerust. Mgr. Bannasch nog steeds gevangen gehouden. De begrooting van het Landbouw-Crisisfonds. Debatten over Landbouwpolitiek in de Tweede Kamer aangevangen. Mr. Duys uit de Soc. Dem. Kamerfractie ge treden; hij blijft echter Kamerlid. O GROOTS HOUTSTJL137 MAAST LUXOR Geruchten hebben willen weten, dat de ge vangenhouding van dr. Bannasch slechts van korten duur zou zijn, ja, dat hij reeds uit de hechtenis zou zijn ontslagen. Deze geruchten vinden hun grond in het feit, dat van verschil lende, betrekkelijk gezaghebbende zijden pogin gen in het werk zijn gesteld om het daarheen te leiden. Deze pogingen hebben geen resultaat gehad. Volgens inlichtingen van katholieke zijde, schrijft de Berlijnsche correspondent van de N.R.Ct. aan zijn blad, heeft dr. Bannasch de geheele correspondentie over inbreuken of ver meende inbreuken op het concordaat onder zijn berusting gehad. Dit materiaal; hetgeen voor namelijk uit klachten bestaat, is voor de staats politie natuurlijk van groote waarde en dat een aantal van deze klachten, gezien van het stand punt, dat de kerk zich niet met politieke zaken mag inlaten, als illoyale werkzaamheden kun nen worden beschouwd, is waarschijnlijk. Daar dr. Bannasch voorts practisch de politieke raads man van den Bisschop van Berlijn en tevens het hoofd was van den politieken informatiedienst van het geheele Duitsche episcopaat, zal men ongetwijfeld zijn in beslag genomen correspon dentie nauwkeurig onderzoeken en schiften. Dat dr. Bannasch instede van te worden vrijgelaten voor het volksgerecht zal worden gebracht of dat de onderzoeking van zijn correspondentie nog andere arrestaties tengevolge zal hebben, is mo gelijk, maar voor het oogenblik zijn dit toch nog maar. veronderstellingen. De oppositiepartijen van Dantzig, d.w.z. de centrumpartij, de socialistische partij en de Duitsch-Nationale partij, hebben den Hoogen Commissaris van den Volkenbond een petitie doen toekomen, waarin zij annuleering vragen van de uitslagen der laatste verkiezingen voor den Volksdag en ontbinding daarvan op grond van de gepleegde misbruiken en de nationaal- socialistische terreur jegens de oppositie tij dens die verkiezingen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1935 | | pagina 1