I Zoekt gij betrouwbaar
Personeel? I
Plaats dan 'n „Omroeper" j
voor 80. OOO gezinnen
S TA DSNIEUWS
LAATSTE NIEUWS
Waarom is de film duur?
TALENT EN SALARIS
CROOTE MOCELIJKHEDEN
DINSDAG 3 DECEMBER 1935
giiiuumniiiiiiiiiiiiiniiiiiniiiiiiiiimmiinniiinniinnnnnimmmniiiiiiiiiiiiiiüiiniiiniiiiiniiiriinnminiiiië
VERGUNNINGSLOCALITEITEN
VOOR DEN POLITIERECHTER
VOOR DEN KANTONRECHTER
toot
De ontvoering te
Marseille
Bezuiniging bij het
onderwijs
Bijna acht ton besparing
Verbod particuliere
weercorpsen
Knal deed vliegtuig
schudden
HAZARDSPEL TE DEN HAAG
NA EEN KINDERMOORD
PIET DE BOER ERNSTIG
GEBLESSEERD
Met beenbreuk in het St. Hippoly-
tus-ziekenhuis te Delft opgenomen
Euwe—Aljechin
De eindstand van de 25e partij
lil
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
aUlllllIlllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllIilllllllllllllllllHIlllllllllIlllillllIllllllllllIIIIIIIIllllUiH
Geen vrouwelijke bediening
meer toegestaan
B. en W. van Haarlem maken bekend, dat
bij Koninklijk Besluit van 2 November 1935 de
gemeente Haarlem is aangewezen als gemeente
waar het ingevolge artikel 58, le lid der Drank
wet 1931, verboden is zonder toestemming van
den burgemeester, in een localiteit waarvoor B.
en W. een vergunning of een verlof A hebben
verleend, vrouwelijke personen (met uitzonde
ring van de inwonende echtgenoote en de in
wonende dochters van den houder van de ver
gunning of van het verlof A) gedurende de uit
oefening van het bedrijf dienst te laten doen
of vanwege den houder van de vergunning of
van het verlof aanwezig te doen zijn.
Overtreding van dit voorschrift wordt ge
straft met hechtenis van ten hoogste vijf we
ken of geldboete van ten hoogste honderdvijf
tig gulden.
Handen tuhis
De voornaamste taak van den politie-rechter
is doorgaans het vermanen en bestraffen van
menschen, tfie op een of andere wijze gezon
digd hebben tegen de bekende wet van het
«handen thuishouden".
Sommigen van deze delinquenten hebben hun
handen niet afgehouden van een andermans
goed, anderen niet een anderman zeiven. In
ambtelijke taal heet het dan dat de door ver
dachten gepleegde feiten .opleveren" resp. dief
stal of mishandeling. Deze feiten zijn straf
baar. de verdachten zijn in 99 van de 100 ge
vallen strafbaar, dus worden zij veroordeeld.
Aldus verging het op de zitting van Maandag
o. a. een 21-jarigen jongeman uit Santpoort, die
zich „wederrechtelijk" allerlei electrische in
stallatie-artikelen toegeëigend had, naar hij zei-
de, om ze te verkoopen voor 't geval dat hij eens
werkloos mocht worden. De Officier van Jus
titie vond het een rare werkloosheidsverzeke
ring; rekening houdend met het gunstig ver
leden van den jongeman, eischte hij een voorw.
gevangenisstraf van 3 maanden met drie jaar
proeftijd. De politie-rechter willigde den eisch
in en deed er nog 10 gulden boete bij.
Een winkelmeisje, in dienst bij een bakkers
winkel te Haarlem, had uit de kassa een gulden
weggenomen. Uit de overvloedige tranen maak
te de Officier van Justitie op, dat het meisje
het verkeerde van haar daad inzag en eischte
een voorwaardelijke straf van twee weken. De
politie-rechter wilde eerst een reclasseerings-
rapport inwinnen.
Een schilder, die werkzaamheden verricht had
in een villa in Bloemendaal, had tegen een stel
mooie gordijnen gezegd: „Ga weg of ik pak
je weg." De gordijnen waren uit eigen beweging
niet weggegaan, de schilder had zijn bedreiging
ten uitvoer gebracht en op een kwaden dag had
iemand de gordijnen bij den schilder voor de
ramen zien hangen. Men begrijpt dat de schil
der toen ook „hing". Hij hoorde voor dezen
diefstal een straf eischen van 14 dagen. De
politie-rechter deed er een week af.
Drie jongens uit Heemstede hadden in Sep
tember een kistje met peren opgegeten. Het
strafbare karakter van deze handeling was ge
legen in de omstandigheid dat de peren toebe
hoorden aan een ander dan aan verdachten, en
dat deze geen toestemming verleend had ze weg
te nemen.
De jongens die alle drie al een jaar of wat
werkloos waren, stonden niet zoo gunstig pe-
kend. Daarom eischte de Officier van Justitie
twee weken gevangenisstraf. Ze werden veroor
deeld tot een week.
Een metselaar uit IJmuiden was vreeselijk
verbolgen op een gezin, dat in Driehuis een
villa bewoonde aan den Duin en Kruidberger-
weg. Het ging om een schuld, die maar niet
betaald werd. Toen op een avond twee zoons
van de bewuste familie met een boodschap bij
den metselaar kwamen, had deze een van de
„heeren" binnengelaten en in de vestibule „af
gedroogd". Ofschoon de verdachte ontkende,
werd hij wegens mishandeling veroordeeld tot
een week gevangenisstraf. De eisch was een
maand geweest.
De laatste redding?
Een 31-jarige chauffeur uit Bloemendaal
stond gisteren voor den Kantonrechter terecht,
omdat hij in den nacht van 7 November in
beschonken toestand in Overveen had rondge-
loopen. 't Was nu reeds de vijfde maal dat ver
dachte voor een dergelijk geval zich moest ver
antwoorden. Nog geen jaar geleden was hij ver
oordeeld. Veertien dagen geleden stond hij bij
verstek terecht, doch was tegen het vonnis in
verzet gekomen.
Als getuige in deze zaak trad op de heer P.
K., adjunct-directeur van het medisch consul
tatiebureau voor alcoholisten. Deze advi
seerde verdachte niet naar een Rijkswerk
inrichting te zenden.
Het O. M. wilde de Rijkswerkinrichting in
petto houden en vroeg een week hechtenisstraf
onvoorwaardelijk en 2 weken hechtenis voor
waardelijk met 2 jaar proeftijd en de volgende
voorwaarden: le. dat verdachte onder toezicht
van het consultatiebureau zal blijven; 2e. dat
hij niet van woonplaats of betrekking zal
veranderen zonder medeweten van het con
sultatiebureau: 3e. dat hij zich geheel zal ont
houden van alcoholische dranken, ook bier en
wijn: 4e. niet meer in café's zal komen, doch
alleen daar waar verlof B is vergund en 5e. dat
hij zich zal aansluiten bij een geheelonthou-
dersvereeniging.
Verdachte werd conform den eisch veroor-
Haarlemsche R.K. Dambond
In het R.K. Vereenigingsgebouw te Lisse is
gespeeldOntwikkelingH. R. K. D.
Eerstgenoemde had tegen de kampioenen
niets in te brengen en kon zelfs geen winst
partij noteeren.
De gedétaüleerde uitslag is als volgt:
Ontwikkeling H. R. K. D.
A. TurkW. Hopstaken
P. de JeuG. Elzing
J. v. d. PoelG. Zeeuwe
A. LeuvenC. Stijnman
A. v. DijkJ. Lucas
A. MooiekindC. Heesakkers
W. v. VelzenM. Herben
P. PhilipseH. v. Gastel
J. v. VelzenJ. Bosse
L. v. EijkF. v. Russum
0—2
0—2
0—2
1—1
0—2
0—2
0—2
0—2
1—1
0—2
218
Voor de tweede klas werd gespeeld H.R.K.D.
IISt. Bavo II, waarvan de voorloopige uit
slag is 97 in 't voordeel van eerstgenoemde.
De bekende dammeester B. Dukel, die een
simultaan-seance gaf te Noordwijkerhout, be
haalde het volgende resultaat.
Gespeeld werd aan 50 borden, gewonnen 36,
remise 7 en verloren 7. De goede bezetting aan
de borden in aanmerking genomen een schitte
rend resultaat.
worden U geboden door advertentie-reclame in
de rubriek „Omroepers" Laat die U niet ont
glippen. De prijs kan geen bezwaar zijn. want
voor slechts 50 cent per regei komt Uw zaken-
Omroeper onder de aandacht van 80.000 ge
zinnen.
Ik wilde een pond koffie van 24, een
pak maizena van 6, een pond macaroni
van 20 en een kilo beste koffie van 1.20
hebben. Wat krijg ik nu terug, als ik U
een rijksdaalder geef?
Tachtig cents
O, dank U wel, dat is namelijk de som,
die we morgen uitgerekend moeten heb
ben!
(Gedeeltelijk qecorrigeerd)
De daders gearresteerdde baby
maakt het uitstekend
MARSEILLE, 2 Dec. (Reuter). Zooals gemeld
is de vorige week Woensdag het 18 maanden
oude zoontje van professor Malmejac in een
auto ontvoerd. Een onbekende vrouw vertelde
aan het kindermeisje, dat met den kleine in een
park aan het wandelen was, dat haar meester
gewond was, en dat zij onmiddellijk naar huis
moest. Zij zou zoolang" wel op den kleine passen.
Toen het meisje terugkeerde waren vrouw en
kind verdwenen. Eergisteren ontvingen de ouders
een brief, waarin een losgeld van 50.000 franc
werd geëischt.
Vandaag zijn de ontvoerders echter ontdekt.
Twee inspecteurs, die in een straat in de bui
tenwijken van Marseille liepen, zagen door een
open venster een vrouw, een jongen man en
een baby, in een vertrek.
Zij gingen het huis binnen doch werden door
den jongen man met een revolver bedreigd. Zij
wisen hem echter te ontwapenen.
Naar het schijnt zijn de ontvoerders door
armoede tot deze daad gekomen. Het kind be
vindt zich in uitstekende gezondheid.
Na overleg tusschen minister
en commissie
Aan het Verslag van het mondeling over
leg, dat de Commissie van Voorbereiding uit
de Tweede Kamer, na het ontvangen van de
Memorie van Antwoord nog heeft gepleegd
met den Minister van Onderwijs, wordt het
volgende ontleend.
De Minister handhaafde de opvatting, dat
het de voorkeur verdient, dat uitdrukkelijk
wordt uitgesproken, dat voor een tijdvak van
vijf jaar niet aan de stichting van nieuwe scho
len gedacht wordt.
Wat de toelating van leerlingen tot de eer
ste klasse van de u. 1, o.-scholen betreft er
kende de minister, dat boven het in het ont
werp opgenomen stelsel de nader door de Com
missie aanbevolen methode de voorkeur ver
dient, waarbij men, uitgaande van het eerste
leerjaar, de groep leerlingen van dat leerjaar,
bij overgang naar de hoogere klassen blijft tel
len en door middel van een verhoudingsgetal
vaststelt, hoe groot het verloop mag zijn.
Bij Nota van Wijzigingen is voorts nog een
bepaling opgenomen, dat in het algemeen ook
van wachtgeld zal worden uitgesloten degene,
die tot het verplichte personeel behoort doch
oorspronkelijk als boventallige is benoemd.
Daarbij gelden dan ook de restricties, krach
tens welke een eenmaal verworven aanspraak
op wachtgeld niet verloren zal gaan.
Eveneens ontbrak in het ontwerp een voor
ziening tegen de onbillijkheid, dat een aan
vankelijk verplichte onderwijzer, voor wien een
ontheffing was verleend, om hem met voorbij
gaan van wachtgelders te benoemen, later, na
dat hij boventallig was geworden, geen wacht
geld zou verkrijgen. Ook dit bezwaar is thans
nog opgeheven.
Naar aanleiding van de door de Commissie
gemaakte opmerkingen, dat onderwijzers van
een school, welke ondanks verlies van aanspraak
op rijksvergoeding blijft voortbestaan, geen
aanspraak hebben op wachtgeld, wanneer die
school later zou worden opgeheven, antwoordde
de minister, dat hij zich bij het denkbeeld v n
een uitgesteld wachtgeld in die gevallen in
hoofdzaak kon aansluiten.
Verder wordt alsnog een bepaling opgeno
men, waarbij het vervallen van het wachtgeld
bij het ontstaan van een vacature van ver
plicht onderwijzer wordt uitgebreid tot het
ontstaan van een vacature ook aan een ander?
van dezelfde vereeniging uitgaande schooi..
Resultaat van opheffing van het
Vooroefeningsinstituut
In een nota naar aanleiding van het Verslag
der Tweede Kamer zegt de minister, er over-
wegens bezwaar tegen te hebben, gegevens om
trent de troepen, welke in de zuidelijke en
oostlijke provinciën beschikbaar zijn ter be
scherming van de strategische punten tegen
plotselinge ooveervallen, openbaar te maken.
Zulks acht hij niet in 's lands belang, mede
op grond van het geheime karakter der geno
men of te nemen maatregelen.
De besparing in 1936, verkregen door de op
heffing van het Vooroefeningsinstituut, be
draagt in totaal 768.784.
Het omvat het tot stand brengen,
deel uitmaken of steunen van
dergelijke corpsen
Aan de toelichting' op het wetsontwerp tot
verbod van particuliere weercorpsen is nog het
volgende ontleend:
Dat door de algemeenheid van dit wetsont
werp ook de categorie van zeker loyale vereeni-
gingen (burgerwachten e. d.) onder het wet
telijk toezicht komt te staan, is een conse
quentie, welke men geenszins behoeft te be
treuren. Vereenigingen, welker bestaan en op
treden het wettig gezag slechts met erkentelijk
heid kan waardeeren, zullen met zekerheid op
de in het ontwerp gedachte toelating kunnen
rekenen. De op haar betrekking hebbende voor
schriften zijn veelal gebrekkig en vertponen niet
het gewenschte systeem en samenhang. De door
die organisaties zelf geambieerde dienstbaar
heid aan het wettig gezag en zijn organen be
hoort wat nader te worden geregeld. De uit
voering van de nieuwe wet zal een voortreffe
lijke gelegenheid bieden, die regeling op syste
matische en deugdelijke wijze te doen ge
schieden.
Behoudens toelating bij of krachtens alge-
meenen maatregel van bestuur zullen verboden
zijn het tot stand brengen van weercorpsen, het
daarvan deel uitmaken en het steunen van
deze. Organisaties zullen reeds onder het ver
bod vallen, zoodra zij zoodanig optreden, dat in
haar activiteit virtueel met grond kan worden
gezien een voorbereiding voor hetgeen tot de
taak behoort van weermacht of politie.
Opzettelijke overtreding van het verbod
wordt bestempeld als een misdrijf, onopzette
lijke overtreding als een overtreding, beide te
berechten door de rechtbanken.
Opzettelijke overtreding van art. 1 wordt
gestraft met gevangenisstraf van ten hoog
ste een jaar of geldboete van ten hoogste
duizend gulden.
Kanon bleek afgeschoten te zijn
Naar Reuter uit Londen seint, rapporteerde
de piloot van een Hollandsch vliegtuig Maan
dagavond, dat hij tusschen Chatham en
Sheerness een knal had gehoord, welke het
vliegtuig deed schudden.
De luchtpolitie heeft het geval onderzocht
en deelde mede, dat de knal afkomstig was
van schietoefeningen. De hevige wind en de
luchtdruk zullen er toe geleid hebben, dat het
vliegtuig schudde. De knal was op 1500 voet
hoogte gehoord. Passagiers hadden na den knal
vlammen gezien, die waarschijnlijk verband
houden met het afschieten van het kanon.
Huisvesting van departement
verbeterd
In een nota aan de Tweede Kamer naar aan
leiding van het verslag der afdeelingen over
de voorgestelde wettelijke voorziening in ver
band met de instelling van het departement van
Landbouw en Visscherij en de wijziging van den
naam van het Ministerie van Economische
Zaken deelt de Regeering nog mede, dat te
Den Haag in het pand 1ste Van den Bosch
straat 2 eenige afdeelingen van het departe
ment van Sociale Zaken worden gehuisvest.
Verder, dat de onderbrenging van de afdeeling
Visscherij in het pand Bezuidenhout 58, verband
houdt met de opzegging van de huur van het
perceel Heerengracht 2, waarin die afdeeling
gehuisvest was met de afdeeling Luchtvaart. De
afdeeling Visscherij heeft hiermede niet slechts
een aanmerkelijke verbetering in haar huisves
ting verkregen, wat de bureauruimte en de
nabijheid van het hoofdgebouw betreft, doch
tevens blijkt een besparing voor 's Rijks kas
te zijn verkregen van pl.m. f 1500 a f 1800
's jaars. Met de splitsing zelf staat deze uit
breiding in geen enkel verband.
Maandag heeft de politie te Den Haag een
inval gedaan in het café van D. K. in de Her-
derinnestraat. waar gelegenheid gegeven werd
tot hazardspel. De caféhouder en zijn vrouw,
benevens 32 spelers, werden overgebracht naar
het politiebureau aan de Prinsestraat. Na ver
hoor kon men weder zijns weegs gaan.
Behandeling voor den Hoogen
Raad
De Hooge Raad behandelde Maandag het cas
satieberoep van den 21-jarigen E. P. te Am
sterdam, die in hooger beroep door het Ge
rechtshof te Amsterdam veroordeeld is tot le
venslange gevangenisstraf met betrekking tot
den moord op 27 Augustus 1934 op de 7-jarige
Sara Beugeltas, gepleegd in een bananenpak-
huis te Amsterdam.
Mr. S. v. Oven heeft één cassatiemiddel ver
dedigd.
De advocaat-generaal, mr. Berger, zal con
clusies nemen op 16 December.
Zooals reeds gemeld, heeft P. de
Boer, de sympathieke spil van Blauw
Wit, Zondag in den wedstrijd tegen
D. H. C. het ongeluk gehad een been te breken.
Per ziekenauto werd hij naai- het St. Hippo-
lytus-ziekenhuis aan de Phoenix-straat te Delft
vervoerd. Als zich geen complicaties voordoen,
kan de Boer over enkele dagen naar Amster
dam worden vervoerd.
Zwart: Euwe.
Wit: Aljechin.
Nadat de 25e partij van de match om het
wereldkampioenschap schaken tusschen dr. Al
jechin en dr. Euwe met den 45sten zet van on
zen kampioen: a5a4 in bovenstaand sta
dium was gekomen, gaf de wereldkampioen de
partij op. Dr. Euwe neemt hiermee voor het
eerst de leiding in den wedstrijd.
Onder de expressiemiddelen, die kun
stenaars en anderen in staat stellen
hun gedachten en gevoelens vorm te
geven en aan anderen over te brengen,
neemt de film niet alleen de overmoedig
ste, maar ook de meest uitzonderlijke
plaats in.
Ontelbare malen is er op gewezen, dat
het ondoenlijk geacht moet worden de
eischen, die de radicale critiek en het ra
dicale publiek stellen, na te komen, omdat
de film te veel geld kost voor zulke expe
rimenten. Een boek schrijven kost nauwe
lijks meer dan wat papier, pen en inkt,
subs, schrijfmachine-slijtage. Een film
kost tonnen. Men kan zonder veel moeite
een boek klaar maken en als het gewei
gerd wordt of ongelezen blijft, heeft men
nog geen faillissement ontketend. Men kan
echter niet ongestraft een film maken, die
niet vertoond wordt, want dit beteekent
het verlies van tonnen gouds, in het gun
stige geval van tienduizenden guldens.
Inderdaad: men kan inzake de film niet
straffeloos experimenteeren. Maan hier
valt een euvel te signaleeren, dat geer.
euvel behoefde te zijn, wanneer de film
ophield in de eerste plaats een handels
onderneming te zijn. De films der avant-
garde waren niet duur, althans vergeleken
bij de films der industrie. Zij brachten
meestal hun geld precies op en zouden
zeker verdiensten hebben afgeworpen,
wanneer zij sterker op den algemeen men-
schelijken smaak waren ingesteld geweest.
Zij konden dit uiteraard niet, omdat zij
niets anders konden en mochten zijn dan
experimenten. In dien tijd immers was het
zoeken naar een eigen filmvorm, die de
film van andere kunsten wezenlijk onder
scheiden zou, de voornaamste taak en ook
het voornaamste verlangen van de filmers,
die zich daarom weinig gelegen lieten lig
gen aan de verkoopbaarheid van hun
werk.
Sindsdien is er veel veranderd. De in
dustrie, zwichtend voor de critiek en den
publieken smaak, nam enkele eigenschap
pen van de avant-garde over en scheen
geneigd dezen verworvenheden verdere evo
lutie te verschaffen. Een jaar lang geloof
de men in deze neigingen. Toen echter
bleek, dat men de verworven inzichten
slechts had geleend, omdat de commer-
cieele tendenzen ze noodig hadden als
concessie aan den betalenden cliënt. Ver
der kwam het niet. Integendeel, de film
verstarde en liep zelfs terug. De komst var.
de geluidsfilm schakelde het theater weer
in en zoo ontstond een tusschenvorm die
viseh noch vleesch was en die evenzeer
het tooneel als de film oneer aandoet.
Richter heeft het zoo treffend gezegd in
zijn jongste werk: de geluidsfilm bracnt
den acteur weer aan de orde met alle fu
neste gevolgen daaraan verbonden.
De film is dus commercieeler geworden
dan ooit en met grooter ophef dan vroeger
zeggen de fabrikanten in een eentonige
herhaling, dat de film haar geld moet op
brengen en dat er dus alleen films kunnen
gemaakt worden, die voldoende kas-succes
hebben. Zijn deze films toevallig kunst
werken, all right, dan kunnen we tenmin
ste het verwijt tegenspreken, dat we ons
niets aan de schoonheid gelegen laten lig
gen. Zijn het minderwaardige bedenksels,
dan hebben we tenminste den troost, dat we
geld verdiend hebben, hetgeen ons voor
naamste doel was.
Inderdaad, zoolang de toestanden in de
filmindustrie blijven zooals zij zijn, zal de
optelsom wel de belangrijkste factor blij
ven in het gecompliceerde complex, dat
film heet. Maar die toestanden zijn dan
ook van dien aard, dat men zich over hun
hardnekkigheid verbazen moet.
Wanneer de krant ons weet te vertellen,
dat het salaris van de kleine Shirley
Temple met dertien honderd dollar per
weekverhoogd is, dan wordt het ons
meteen ontstellend duidelijk, waar de voor
naamste oorzaak van duurte der films te
vinden is. Eenverhooging van
dertien honderddollarper week
het klinkt ongeloofelijk en zelfs al zou
de reclame hier een rol spelen, dan nog
zal men moeten toegeven, dat een zóó vlot
spel met duizendjes alleen mogelijk kar,
zijn, wanneer men in de droomfabrieken
inderdaad met millioenen-salarissen
morst.
Gesteld, dat een film met de „divine"
Garbo vijf ton kost het is maar een
veronderstelling dan kunnen we veilig
aannemen, dat twee ton hiervan het sa
laris vertegenwoordigt van de actrice, dat
de regisseur met een halve ton gaat strij
ken, de cameraman een kwart ton in de
wacht sleept enz. enz., tot we aan het
lagere personeel komen, waar gezonder?
salarissen aan de orde zijn. Het lijkt niet
moeilijk te becijferen, dat indien de sa
larissen op normale niveau's lagen de
kostprijzen der films aanzienlijk zouden
dalen, zoodat de winstmarge minstens
even groot zou blijven, of grooter zou wor
den.
Met andere woorden: de duurte der
films is een opgeschroefde en niet nood
zakelijke duurte.
De bewering, dat Garbo haar geld waard
is, omdat haar maatschappij tonnen aan
haar verdiende gaat niet op, zonder dat
men daarmede toegeeft, dat het den fabri
kanten dus te doen is om geldelijke winst
met opoffering van alle andere, met name
geestelijke mogelijkheden. We weten dat
natuurlijk wel, doch het wordt herhaalde
lijk ontkend. En vraagt men zich af, of de
salarissen der vooraanstaande sterren, ge
zien in het kader van een filmcultuur, ge
motiveerd zijn, dan moet het antwoord
Garbo, een der millioenen-verslindende sterren
luiden, dat zij dit niet zijn. De werkelijk^
verdiensten van Garbo of Dietrich zijn
met tienduizend dollar per jaar goed be
taald aangenomen dan nog dat men
hier van verdiensten spreken kan ter
wijl de salarissen der beste regisseurs uit
nemend betaald zijn met, laten we zeggen,
het dubbele van dat der „lievelingen". En
dan nemen we nog maatstaven aan, die
in geen enkele kunst kunnen gelden.
Men zal tegenwerpen, dat de grootheden
dan zullen staken. Dat zullen zij natuur
lijk niet, wanneer een algemeen besluit
wordt genomen en al deden zij het, dan
was de ongezochte gelegenheid daar or
het roer radicaal om te werpen en den pro
minenten van de film de plaats te geven,
die hun toekomt. De namen van Greta,
Mariene en Shirley hebben een klank in
de wereld, die in geen enkel opzicht door
werkelijk groote hoedanigheden gedekt
wordt. Zonder hun zichtbare aanwezigheid
in de films en steeds in omstandighe
den, die allergunstigst zijn zonder de
overweldigende en geld verslindende re
clame, die hun populariteit vergrooten
moet, zouden zij volstrekte onbekenden
blijven. Zonder hun min of meer handige
of talentvolle regisseurs en vakkundige
cameralieden zouden zij misschien eer
weerzin dan adoratie wekken. Zij zijn in
alles afhankelijk van anderen, tot zelfs in
hun werkelijke kwaliteiten, die door regie
en camerawerk kunnen geaccentueerd
doch ook vernietigd worden.
Niettemin vergaren zij roem en worden
zij door millioenen benijd, terwijl de ware
grooten niet of nauwelijks bekend zijn on
der de massa.
De Russen hebben nooit met salarissen
gewerkt, hun „sterren" waren geen ster
ren, hun groote mannen waren de filmers,
hun films waren trots dit alles ver verhe
ven boven de duurste artikelen uit Holly
wood of Neubabelsberg. De duurste film
der Russen waarbij nota bene de halve
vloot medewerking verleende kostte
honderdduizend gulden of daaromtrent
De duurste Amerikaansche film kostte vele
millioenen dollars en bleef ver onder de
maat.
Dit alles wijst er op, dat de films in het
algemeen veel te duur zijn en dat zij bij
een minder krankzinnige salarisverdeeling
normalere kansen zouden maken. Ook dan
nog zou het filmen schatten gelds kosten,
maar de mogelijkheden zouden open lig
gen voor edeler werk dan we thans door
gaans te zien krijgen.
Nu weten we wel, dat de filmindustrie
niet zoo heel gemakkelijk tot een eensge
zind besluit zal geraken, al was het alleen
door het geraffineerde geïntrigeer, dat alle
saneering in deze onmogelijk zou kunnen
maken. Dit echter is onze zaak niet. Het
was ons er niet om te doen aan te toonen,
langs welken weg men procedeeren moet,
doch waar de oorzaak ligt van dien zieken
toestand, waarop de filmfabrikanten zich
beroepen, als zij willen betoogen, dat zij
niet anders kunnen doen dan wat sinds
jaar en dag hun gewoonte is.
Het is ongeveer een goed jaar geleden,
dat James Whale, een der jongste en be
kendste regisseurs van Hollywood de voor
spelling waagde, dat Hollywood in het jaar
1935 in elkaar zou storten. Het is niet ge
beurd, doch dat is voor 'n deel te danken aan
omstandigheden, die Whale, toen hij zijn
artikel schreef niet kennen kon. Met name
heeft het Legion of decency op het psy
chologische moment door zijn zeer ver
spreiden invloed dusdanig ingegrepen, dat
de films, door deze vereeniging aangemoe
digd of geïnspireerd, de redding van Hol
lywood zijn geworden. Feit is, dat deze
films meer in den smaak vielen dan de
producten van voordien, welke een alge-
meene filmmoeheid hadden aangekweekt.
Het blijft een open vraag, of het niet
beter ware geweest, dat Hollywood inder
daad gevallen ware. In dat geval toch had
men meteen schoon schip kunnen maken
door een „nieuw leven" te beginnen. In dit
nieuw leven zouden zeker de roemruchte
sterren vrij wat minder kapitalen hebben
verslonden dan zij thans doen, nu zij de
filmindustrie topzwaar hebben gemaakt
tot in het waanzinnige toe.
Tien mille voor Greta Garbo en haar
zusteren en broederen aan het filmfirma
ment and so onen de filmindustrie
kan gezond worden. Commercieel, ethisch
en aesthetisch. Dbg
