IN EN OM HAARLEM
1
GEHEEL GEBIT
Zilveren Abtsfeest te Oosterhout
MARIA-STICHTING
TANDHEELKUNDIG
INSTITUUT
VERZORGDE KLOOSTER
STIJL
DINSDAG It) DECEMBER 1935
Wat Armenzorg in Haarlem
kost
•Vlaamsche leute"
VOOR DE STILLE ARMEN
liif*
RIJKSSTRAATWEG 16
HAARLEM-N. - TEL. 16726
Vanaf f 3S - met sar- pijnloos
v anai r oo. inbegr.
STANDPLAATSAFTREK
NOORD-HOLLAND
IN
UIT DEN OERTIJD
IEDEREN MIDDAG VAN
2-3 UUR POLIKLINIEK
wmiiw
[ififiiiiiiimiiimtiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiuimiiiiimiiiitiiiiiiiiiiittiiiiiiüiiiiiixuiiiitiitiiffttiiiiiiMfitfitinmvNfiimMfiiiiimuniiisiUB
Voor ons ligt het, zoo juist uitgekomen,
jaarverslag over 1934 van den Armenraad
te Haarlem. Het is de moeite waard om
eens na te gaan wat de armenzorg in Haarlem
kost. Het verslag van den Armenraad, die een
samenwerking tusschen de onderscheidene in
stellingen van weldadigheid in Haarlem ten
doel heeft, biedt daartoe een goede gelegen
heid.
De armenwet kent vier soorten van wel
dadigheidsinstellingen. Allereerst de gemeente
instellingen zooals het Burgerlijk Armbestuur
oftewel Maatschappelijk Hulpbetoon; verder de
instellingen der kerkelijke gemeenten, bestemd
voor de armen eener bepaalde godsdienstige
gezindte, zooals diaconieën en parochiale arm
besturen; dan de instellingen door bijzondere
personen, bestuurd en ingesteld zooals instel
lingen voor uitdeeling van eetwaren, fondsen
voor verzorging van oude lieden, hofjes en ten
slotte instellingen van gemengden aard, in
wier bestuur zoowel vertegenwoordigers van
de overheid als particulieren zitting hebben.
Door den Gemeentelijken Dienst van Maat
schappelijk Hulpbetoon werd in 1934 als steun
bedrag aan valide werkloozen uitgekeerd
f 1.159.412.53 w.o. een bedrag van naar schat
ting f 750.000 voor gesteunden volgens de
steunregeling of gem. per week f 1500.
Dit bedrag, gedeeld door het gemiddeld aan
tal gesteunden, geeft als uitkomst per steun-
geval f 10.75 per week. Aan rijkssubsidie werd
over 1934 een bedrag ontvangen van
f 184.985.04.
Aan de groep invalide armlastigen werd in
1934 f 482.980.07 uitgekeerd of gemiddeld f 9.288
per week en gemiddeld per steungeval f 7.20
per week.
Aan de groep valide armlastigen werd naar
schatting f 409.412.53 uitgekeerd of gemiddeld
f 7.847 (f 8.280) per week en gemiddeld per
steungeval f 10.30 (f10) per week.
In talrijke gevallen werd door het verstrek
ken van een bedrag ineens, dan wel door een
renteloos voorschot, de steun beëindigd, resp.
geregelde ondersteuning voorkomen.
Voor deze gevallen werd uitgegeven aan:
uitkeering ineens f 11.345 en aan rentelooze
voorschotten: f 17.568.22. Hiervan werd een be
drag van f 9.952.50 terugbetaald.
Verder werd steun in natura verstrekt:
aan woonwagen- en woonschepenbewoners;
aan logementsgasten in den vorm van een
bon voor logies, al dan niet gepaard met een
bon voor voeding;
aan alcoholisten;
als voorloopige voorziening, in afwachting
van een definitieve beslissing op verzoeken om
steun;
aan uitgestotenen van de werkverschaffing;
aan fraudeurs, wier onderneming voor een
bepaalden tijd is stopgezet en die niettemin
niet geheel zonder ondersteuning konden wor
den gelaten en
in bijzondere gevallen, als tijdelijke aanvul
ling op de ondersteuning in geld.
In Haarlems Kindertehuis (onder beheer
van de Gemeente) werden in 1934 in totaal 126
kinderen opgenomen. In tegenstelling met het
vorige verslagjaar waren in 1934 de bedden
meer bezet dan in 1933. Weliswaar was het
totale aantal opnamen kleiner dan in 1933,
doch de gemiddelde verplegingsduur was veel
langer. Vooral het aantal opgenomen grootere
kinderen was kleiner. De oorzaak hiervan lag
voornamelijk in het feit, dat, bij werkloosheid
van den vader, de grootere kinderen tijdens de
ziekte der moeder niettemin thuis verzorgd
konden worden, zoodat alleen de kleinere tij
delijk in het Kindertehuis behoefden te worden
opgenomen.
De uitgaven bedroegen f 18.285,22, terwijl aan
verpleeggelden f 1.455.50 werd ontvangen.
Door het Liefdewerk „Stille Armen" der St.
Vincentius Vereeniging werd in 1934 f 7.779.21
uitgegeven. Hiervan werden 86 gezinnen onder
steund, terwijl 16 gezinnen een gift ineens ont
vingen. Voorschotten werden niet verleend.
De Vereeniging „Weldadigheid naar Vermo
gen" gaf in het verslagjaar f 1.873.50 uit, ter
leniging van den nood der z.g. nieuwe armen.
Tevens gingen voor rekening der Vereeniging
15 kinderen naar het Tehuis voor Schoolgaan^
de Kinderen in de Morinnesteeg en 7 kinderen
naar de Crèche in de Asterstraat.
Door de Vereeniging „Pro Juventute" werd
in het verslagjaar, evenals vorige jaren, weder
een kamp georganiseerd te Nunspeet. Ook wer
den sport- en huisvlijtavonden georganiseerd.
De Vereeniging tot Bestrijding 'der Tuber
culose verstrekte aan 41 gezinnen een bijdrage
in de huur. Voor hulp in de huishouding en
voor waschgeld werd, vaak in samenwerking
met de Gemeente of Kerkelijke instellingen,
aan 18 gezinnen steun verstrekt.
De Emma-bloemcollecte dezer Vereeniging
bracht met nagekomen giften f 5.328.51 en de
Lighal-uitvoering f 864.09 op.
Door de Vereeniging „Het Brokkenhuis" wer
den in 1934 23 middagen ter uitreiking van
kleedingstukken en voorwerpen gehouden, ter
wijl het aantal gezinnen, dat hiervan gebruik
maakte ca. 365 bedroeg. Er werden 200 gezin
nen geheel gratis geholpen. De overigen be-,
taalden een kleine vergoeding.
De opbrengst der verkochte goederen was
f 104.17, terwijl f 574.41 werd uitgegeven voor
het aanschaffen van nieuwe goederen.
Door het Haarlemsche Crisis Comité werd in
1934 uitgekeerd een bedrag van f 16.305.48 en
wel aan:
321 gezinnen van ongeorganiseerden en 801
gezinnen van georganiseerden.
Deze uitkeeringen bedroegen; Kleeding
f9.260.32; Schoeisel f2.057.92; Beddegoed
f686.65; Levensmiddelen f205; Brandstoffen
f61.95; Huisraad f219.82; Bons f 1.200; Spoor
wegabonnementen f785; Materialen f494.68;
Uitkeeringen in contanten f 1.033.24; Diverse
uitkeeringen f300.90.
De collecte, gehouden in 1934, bracht f 4.798.05
op.
Wat betreft den arbeid en de werkwijze der
verschillende Instellingen van Weldadigheid en
van de Instellingen voor het verleenen van
Maatschappelijken Steun zij vermeld, dat door
deze instellingen in totaal was uitgegeven
f 4.865.187. Van deze bijna vijf millioen werd
aan subsidies ontvangen een bedrag van
f 1.411.017 en gaf de gemeente Haarlem voor
directen onderstand een bedrag uit van
f 768.681. Hier volgen nog enkele interessante
getallen. De diaconieën der verschillende kerk
genootschappen brachten totaal op een bedrag
van f 132.000, waarvan die der Ned. Herv. Gem.
f 37.352, die der Doopsgezinde gemeente f 34.349
en die der Gereformeerde Kerk f 34.201. De
totaal uitgaven voor directen onderstand van
de R.K. Parochiale Armbesturen bedroegen on
geveer f 50.000 en van de St. Vincentiusveree-
nigingen f33.000. Het Liefdewerk der Stille
Armen der St. Vincentiusvereeniging deelde
uit f7799.21. Het Leger des Heils f3022; de
Vereeniging Het Brokkenhuis f2615; de spijs-
kokerij van St. Vincentius f26.187; de Veree
niging van de H. Elisabeth f7304; R.K. Kraam-
verzorging f4061; R.K. Centrale Vereeniging
tot Bescherming van meisjes f9806; Katho
lieke Kinderuitzending f4796; Leger des Heils
(toevlucht voor dakloozen) f29.452; idem goed
koop volkslogement f 8655, enz.
Interessant zijn ook de opgaven van de op
brengst van eenige collecten. De inzameling
van de afdeeling Haarlem van de Christelijke
Vereeniging voor de Verpleging van Lijders aan
Vallende Ziekte bedroeg f 1.329.88.
Leger des Heils f 2.598.71.
Afd. Haarlem en Omstreken van het Cen
traal Genootschap voor Kinderherstellings- en
Vacantie-Kolonies f 641.52(4.
Vereeniging tot Bestrijding der Tuberculose
(lighaluitvoering) f 864.09.
Ned. Genootschap tot Zedelijke Verbetering
der Gevangenen te Amsterdam f 337.29.
Kweekschooluitvoering f 400.35.
Afd. Haarlem van den R.K. Vrouwenbond
f 392.84.
Vereeniging „Het Brokkenhuis" f 782.50.
Stichting „Hoenderloo" f 183.59.
Vereeniging van Kinderbewaarplaatsen en
voor Onderwijs in Kinderverzorging te Haar
lem f450.02.
Bovendien werden straatcollecten gehouden
ten behoeve van de navolgende Instellingen:
De Vereeniging tot Bestrijding der Tuber
culose te Haarlem f 5.328.51.
R.K. Vereeniging tot Bestrijding der Tuber
culose „Herwonnen Levenskracht" f 1.258.96.
Afd. Haarlem van de Vereeniging tot Bevor
dering der Gezondheid in de Grafische Vak
ken in Nederland f 673.51.
Afd. Haarlem en Omstreken van de Verg.
„Het Nederlandsche Roode Kruis" f 1.796.92.
De Vereeniging „Zonnestraal" te 's Graven-
hage f 2.444.32.
De verkoop van kinderpostzegels van 10 De
cember 1934 f 4927.
Het aantal bij den Armenraad aangesloten
instellingen bedroeg niet minder dan 98.
Het bedrag aan geld, dat door deze vereeni-
gingen wordt bijeengebracht is een getuigenis
van den liefdadigheidszin van de Haarlem
mers, maar in niet mindere mate daarvan het
aantal vereenigingen.
Wat een schat van barmhartigheid wordt
door de bestuursleden van al die vereenigingen
voor hun medemenschen gepleegd!
Een inzameling van Kerstgaven
Het vorige jaar heeft door de Nederlandsche
Dagbladpers een oproep plaats gehad voor de
Stille Armen. Deze inzameling is door de
krachtige medewerking van de plaatselijke
pers hier ter stede een groot succes ge
weest, zoodat aan gezinnen (vreugde
volle Kerstdagen zijn bereid. Aangezien
door de Nederlandsche Dagbladpers dit jaar
niet wederom het initiatief is genomen, heeft
zich op voorstel van het bestuur van den Ar
menraad een comité gevormd, waarvan de in
stallatievergadering gistermiddag op het Stad
huis heeft plaats gehad, onder leiding van mr.
dr. W. P. Vis, den voorzitter van den Armen
raad.
Het Comité is samengesteld als volgt:
Mevrouw A. A. Röell geb. Baronesse de Vos
van Steenwijk, beschermvrouwe; mevrouw
J. W. MaarschalkVan Coppenaal, eere-presi-
dente; mr. dr. W. F. Vis, voorzitter van den
Armenraad, voorzitter; S Bakker, mevrouw A.
del BaereJiskoot, mr. R. C. Bakhuizen van
den Brink, mr. P. E. Barbas, H. M. van Bem-
melen, ds. M. G. Blauw, A G. Boes, C. ten
Boom, jhr. mr. J. W. G. Boreel van Hoge-
landen, F. A. v. d Breggen, mr. A. Bruch, ds.
W. Bijleveld, ds. A. M. Boeyinga, K. Brants,
ds. C. M. Briat, H J. M. Bekkers, mevrouw
Chr. J. Cohen-TervaertKoch, J. C. Dirks,
mevrouw Is. DroogDeckers, ds. G. J. Duyven-
dak, G. J. Droste, ir. F. C. Dufour, mr. F. A.
Davidson, D. van Egmond, mr. A. J. Enschedé,
mr. J. Gerritsz, Th. Hooy, F. J. a. M. Haak
man van den Bergh, dr A. H. Haentjes, mr.
J. N. J. E. Heerkens Thijssen, notaris N. J.
Hoeflake, dr. C. B. Hylkema, ds. H. J. Kastein,
dr. L. C. Kersbergen, P. J. van Kessel, ds. F.
Ch. F. Krafft, mevrouw M. E. LandDe Vries,
§:t
Eduard van Beinum, die, in de plaats
van Hubert - Cuypers, benoemd is tot
directeur van de R.K Oratorium-Ver-
eeniging te Haarlem
Uit de Vlaamsche film Uilenspiegel leeft nogvan Jan Vanderheyden.
Links de ex-Witte
B. W. Lasschuit, W. J. B. van Liemt, mevrouw
T. van Loben SeisLucardie, mevrouw M. C.
Lucassen van Idsinga, Ph. A. Moes, Pastoor
C. F. Nieuwenhuyzen, G. M. Nieuwenhuis, J H.
van Oosten, ds. C. J. van Paassen, R. Peère-
boom, mevrouw N. H. M. Pliester—De Vries,
jhr. J. van Reigersberg—Versluys, M. A. Rei-
nalda, mevrouw C. Roeters van Lennep, A.
Ph. Romeyn, W. Roodenburg, dr. J. Roorda,
mevrouw M. A. van Rijn van Alkemade Gravin
van Randwijck, mevrouw E. A. J. Scheltema—
Conradi, F. H. Smit, deken H. C. J. Sondaal,
dr. C. Spoelder, mevrouw C. H. Steenhuis—
Polman, H. J. Steensel van der Aa, S. Staal,
H. B. Swarte, J. C. Tadema, jhr. F. Teding
van Berkhout Jr., P. J. M. van Tetering, mr.
J. H. Thiel, J. J. Thöne, H. D. Tjeenk Willink
Jr., E. v. d. Wall, dr. J. Weener, mr. Th. A.
Wesstra, mevrouw de Wed. dr. C. W. J. Wes
termanKoch, notaris G. Wolzak, mr. Th.
Westerwoudt.
Het comité stelt zich ten doel, gedurende de
komende Kerstdagen vreugde te brengen in de
talrijke gezinnen van z.g. stille Armen, die
bijzonder zwaar zijn getroffen, omdat zij
betere dagen hebben gekend en nu feitelijk
niet meer in hun onderhoud kunnen voorzien,
terwijl zij voor verschillende vormen van on
dersteuning niet in aanmerking komen. De
nood is grooter geworden dan verleden jaar.
Er komen onder deze categorie velé uiterst
tragische gevallen voor. Personen, die voor de
buitenwereld nog een schijn van welstand
weten te behouden, leiden in werkelijkheid dik
wijls de bitterste armoede. Het is onze bedoe
ling, een inzameling te houden, die zooveel
mogelijk allen, die in staat zijn iets te doen,
omvat. Zoowel groote als kleine bijdragen zijn
welkom. Willen wij echter ons doel kunnen
bereiken, dan zal men niet kunnen volstaan
met een bijdrage te zenden, doch zal er door
allen een offer moeten worden gebracht, in de
verheugende zekerheid, dat hierdoor voor de
komende feestdagen de drukkende zorg uit
vele gezinnen wordt weggenomen en er ook
in deze gezinnen blijdschap zal zijn.
In verband hiermede doen wij een zeer
dringend beroep op uwe weldadigheid. Wij ver
trouwen, dat ook dit jaar de gaven wederom
ruimschoots zullen toevloeien. Wij hebben in
deze een reputatie te handhaven.
Bijdragen kunnen worden gestort op het
kantoor van ons blad of bij de N.V. Twentsche
Bank, alhier, postgiro No. 4000. Desgewenscht
zullen giften ook aan huis worden afgehaald.
Wij verzoeken u bij de giften uw adres te
vermelden.
Het Comité voor de Stille Armen,
Mr. dr. W. P. VIS, Voorzitter.
Mr. P. E BARBAS, Secretaris.
De verdeeling der ingekomen gelden zal door
ons comité geschieden met medewerking en
onder controle van den Armenraad.
BESLIST PIJNLOOZE BEHANDELING
Spreekuren alle werkdagen:
van 912 en 14 uur. Zaterd. 912 uur.
Avondspreekuren
Dinsdag, Woensdag en Donderd. v. 7-9 u.
Een motie van provinciale
ambtenaren
De algemeene vergadering van personeel, in
dienst der Provincie Noord-Holland, georgani
seerd in den Nederlandschen Bond van Perso
neel in Overheidsdienst, gehouden op Zaterdag
7 December 1935, in een der zalen van Café-
Restaurant Brinkmann, Groote Markt, te
1 laarlem, welke vergadering mede werd bijge
woond door vertegenwoordigers van den Cen-
tralen Nederlandschen Ambtenaarsbond, heeft
een motie aangenomen, waarin gezegd wordt
dat het plattelandskarakter zich in het alge
meen en in het bijzonder in de dichtbevolkte
provincie Noordholland belangrijk heeft gewij
zigd dat de verschillen in de kosten van levens
onderhoud, huren, belastingen, schoolgeld, enz.,
tusschen het platteland, middelgroote en groote
steden in de provincie Noordholland, invoering
van een standplaatsaftrek niet wettigen; dat
de salarisverhoudingen in de provincie Noord-
holland door op hoogerhand gelaste herzie
ning reeds ernstig ontwricht zeer nauw ver
band houden met de bijzondere belangen van
de provinciale diensten en bedrijven en door
invoering van een standplaatsaftrek volledig
worden uiteengescheurd. In de motie spreekt
men zich uit tegen invoering van een stand
plaatsaftrek, overwegende, dat de belangen van
de provinciale diensten en bedrijven en die
van het personeel daardoor in ernstige mate
worden geschaad.
Vrachtauto zonder remmen
Geheel zonder remmen was de vrachtauto
eigenlijk niet, want de handrem speelde het
nog klaar het zeswielig vehikel bij een vaart
van 30 K.M. na 24 meter tot stilstand te
brengen.
De politie vond het meer dan erg en liet
het voertuig, dat zij op den Rijksstraatweg
aantrof, tot herstel naar een garage brengen.
Tegen den chauffeur een 50-jarigen groenten-
handelaar uit Haarlem, werd proces-verbaal
opgemaakt.
Haarlemsche Reddingsbrigade
voor drenkelingen
Maandag 16 December houdt de Haarlemsche
Reddingsbrigade een buitengewone algemeene
ledenvergadering in hotel „Royal", Stations
plein, aanvang 20.15 uur.
De agenda vermeldt o.a.: Bespreking concept
Statuten en Huishoudelijk Reglement.
St. Christoffel
De Ned. R. K. Vereeniging van Handels
reizigers en Handelsagenten „St. Christoffel",
afd. „St. Paulus", te Haarlem, houdt een ver
gadering op Vrijdag 13 December in hotel
„Royal."
De agenda vermeldt o.a.:
Installatie van den heer A. J. Buis en even-
tueele in te dienen voorstellen voor de alge
meene jaarvergadering.
Na afloop gezellig samenzijn.
Uilenspiegel leeft nog"
Jhn Vanderheyden, de onvermoeibare Vlaam
sche producer en regisseur, is thans aan zijn
derde film toe met „Uilenspiegel leeft nog", op
gedragen aan Vlaanderen en zijn gullen lach,
zooals het in de titellijst heet. Ernest Claes, die
ook de scenarist van „De Witte" was, heeft het
manuscript gegeven en men herkent dan ook in
den gang van het verhaal den auteur, die in
Vlaanderen het monopolie heeft der kwajon
gensstreken in de litteratuur, subsidiair de film.
Een uitgebreide „cast" verleende zijn mede
werking en in de Cinetone-studio's te Amster
dam heeft Max Tak het orkest aangevoerd, zoo.
dat men in deze film van een Vlaamsch-Neder-
landsche samenwerking kan spreken.
Het resultaat van deze samenwerking is niet
bepaald verbluffend te noemen. De Vlamingen
zijn ook thans nog een flink stuk achterge
bleven bij de Nederlanders, niet alleen in tech
nisch opzicht, maar ook op het stuk van ex
pressiviteit. Wat dit beteekent, kan men weten,
wanneer men bedenkt, dat ook de Nederland
sche film nog in de kinderschoenen staat. Het
kan ons onder deze omstandigheden niet zwaar
vallen het jongste Vlaamsche experiment te
zien als een niet-onsympathieke, doch in elk
geval mislukte poging om een film te maken.
Buiten beschouwing gelaten, dat een film in
den goeden zin van het woord een eigen ex
pressie-middel dient te zijn, blijven er toch nog
vele facetten over, die een rolprent noodzake
lijkerwijs moet hebben, wil zij den indruk ma
ken iets anders te zijn dan een bepaald aantal
achter elkaar vertoonde tafereelen, die ieder
voor zich bestaan uit een zanger en een liedje,
een verzoeninkje na een ruzie, een bierfeest, een
vechtend fanfarecorps of een door Jefke Bruy-
ninkx heldhaftig volbrachte deugnietenstreek.
Vlecht door dit alles een reeks dialogen, waar
van de „sappigheid" culmineert in uitvallen
als „Ezelskop" of „Stommenezel", en begeleidt
een en ander met enkele kiekjes van het schil
derachtige Brugge en ge hebt ongeveer het ge
geven, alsmede het karakter van de film in
de kern getroffen.
Te beweren, dat deze verzameling goedwil
lende pogingen eenigermate verwant zouden
zijn aan den stijl van Tijl Uilenspiegel, zou ge
tuigen van een al te zonnig gemoed bij hen, die
Uilenspiegels streken anders hebben leeren
waardeeren. Ik neem dan ook gaarne aan, dat
de Vlaamsche neiging tot goedmoedige leut en
bierdrinken zich stijlvoller manifesteert in de
dagelijksche werkelijkheid dan in deze film, die
er niet in slagen kan Tiji's levensblijheid syn
thetisch samen te vatten in een gave en ge-
nietelijke uiting.
De gevoelens, die de gelieven in het Vlaam
sche filmland onder woorden brengen, wedijve
ren met elkaar in primitiviteit en passen als
zoodanig precies in het kader van deze film
techniek, die zich eveneens met uiterst primi
tieve vormen tevreden stelt. Eenzelfde arge
loosheid spreekt uit de grappen, die Jefke als
de klassieke schavuit plichtmatig uithaalt, doch
die hij in zijn gewonen doen alles behalve jolig
zou vinden. Allicht mag men van de Vlaam
sche film nog niet eischen, dat zij wat levens
echter zal zijn, maar wanneer men nu eenmaal
de tooneelklucht op den filmband wil vastleggen,
zonder zich te bekommeren om een filmomzet
ting, die een en ander zou kunnen zijn, dan
ware het toch niet geheel ondoenlijk, daarvoor
een bestaande tooneelklucht te vinden. Het
principieele onderscheid tusschen tooneel en
film gaat hier dus wel geheel verloren en zoo
zou Jan Vanderheyden, wiens energie be
wonderenswaardig blijkt te zijn, zich een vol
gende maal de medewerking kunnen verzekeren
van een vakman, die zich in de keuken van de
film beter thuis voelt dan hijzelf.
Men zal intusschen ook deze Vlaamsche film
wel willen zien. Het Nederlandsch publiek heeft
tot dusver voor de Vlaamsche rolprenten het
zelfde zwak vertoond als voor de vertellingen
en lezingen van Felix Timmermans, die overi
gens met beide beenen in het Vlaamsche land
staat, terwijl Vanderheyden en zijn gezelschap
van tijd tot tijd gaarne op Nederlandsche taal
gebieden grasduinen.
Aan succes zal het deze film dus waarschijn
lijk niet ontbreken, hetgeen dan een troost
moge zijn voor de critiek, die de film ongetwij
feld zal uitlokken, een critiek, waarom Vander
heyden moedig genoeg was te vragen.
Er wordt onder katholieken wel eens
geklaagd over gebrek aan stijl in de
ontmoetingen en den omgang van
hun huiselijk en openbaar leven. Zondag
na het zilveren abtsfeest te Oosterhout is
door intellectueele leeken, die het bijwoon
den, de opmerking gemaakt, dat een ver
nieuwde katholieke omgangskunst weer
evenals in de middeleeuwen zou kunnen
groeien uit het benedictijnsche klooster
leven. Ze hadden in een uithoek van N.
Brabant de vanbinnenuit gestyleerde welle
vendheid meegemaakt bii dit abtsfeest,
ze namen zich voor, haar bij gelegenheid
ook boven den Moerdijk ter leering te gaan
zien in Egmond.
Inderdaad was het zilveren feest, dat
Zondag in de Sint Paulus-abdij te Ooster
hout zes Hoogwaardige Abten en talrijke
aanzienlijke vreemde en Nederlandsche
gasten bijeenzag, een hoogtepunt van ons
kerkelijk en katholiek openbaar leven. Dat
de bevolking er, vooral in de omgelegen
buurten, aan deelnam door de vlag uit den
gevel, was een teeken van hartelijkheid
aan den buitenkant. De abdij zelf was den
geheelen dag een middelpunt van de meest
spontane bezoeken en het overbrengen van
dankbaarheid voor de zegeningen van een
Abt, onder wiens kromstaf en in de scha
duw van wiens abdij muren het goed
leven is.
Het was een uitgelezen dag voor het mo-
niale feest met een schat van schakeerin
gen in de liturgische plechtigheden op het
motief over de volheid der vreugde in den
Heer, waarmee de Introïtus op de Onbe
vlekt Ontvangene opent. Een kwart eeuw
geleden ontving uit de handen van wijlen
Z. H. Exc. Mgr. H. van de Wetering de
Hoogwaardige Jubilaris van heden, Dom J.
de Puniet de Parry O. S. B. de abtswijding,
mijter en staf, om onder de bescher
ming van de Maagd het hem toevertrouw
de convent te herderen volgens den regel
van Sint Benedictus, en thans werd de
maagdelijke vruchtbaarheid van vijf en
twintig jaar door bevolking en vrienden
der abdij gevierd.
Uit de ingetogenheid van het gestrenge
nachtofficie en de gepsalmodieerde uren,
begon tegen negen uur de vreugde te orge-
len voor de plechtige Conventsmis, wier
blijde boodschap door de kloosterklok over
de contreien werd geluid. En met de ge-
koorhemde dragers van staf en mijter
voorop, schreed uit de geclausuurde gang
de plechtige abbatiale stoet, die den Jubi
laris tot het altaar ging geleiden, om nog
zijn jeugd uit het Offer te vernieuwen. De
Hoogeerw. Dom de Puniet werd aangeleid
door den Hoogw. Abt der vermaarde moe
derabdij van Solesmes, Dom Germanus
Cozien, Algemeen Overste van de Congre
gatie der Benedictijnen van Solesmes. Zijn
violette calot bracht een heldere noot in
den stroom van de zwarte monniken-ha
bijten. Vooraf schreden de Hoogeerw.
Abten: de geleerde liturgist Dom Ferdi
nand Cabrol, van S. Michel van Farnbo-
rough, de abdij welke indertijd door keizerin
Eugenie aan de Benedictijnen werd ge
schonken, die het graf van haar tragisch
omgekomen zoon en Napoleon III bewa
ken; Dom Bernardus Laure, van S. Maria
Magdalena te Haute-combe in Savoye,
Dom Augustinus Savaton, van St. Paul te
Wisques; Dom Henricus Demagure, van
St. Anne de Kergonan in Bretagne, alle
abdijen met een groot verleden.
Volgens den kloosterlij k-liturgischen
eeredienst nam de Abt van Solesmes den
gewonen abtszetel in, aan de evangelie
zijde van het altaar geflankeerd door de
andere Abten, zetelend volgens waardig
heid en jaren. Als presbyter assistens voor
het H. Offer assisteerde Dom Huyben,
Prior van Egmond, en als eerste troon-
diaken Dom Pierre de Puniet, broeder van
den Jubilaris en die zelf zijn veertigjarige
professie herdacht op dezen uitgelezen
dag, welke mede door de uit Frankrijk
overgekomen familie de Puniet werd bij
gewoond. Tweede troondiaken was Dom R.
Schutte, die een kwart eeuw geleden ook
bij de wijding van Vader Abt assisteerde.
Grootsch en stichtend was het uiterst
verzorgde ceremonieel, waarin de Te Deum-
stemming van de Metten de blijdschap
bleef bijhouden in de responsoria van het
„Vidi signum magnum" en de plechtige
processie door de kloostergangen als een
indrukwekkende optocht van vreugde. In
dezen ommegang.naar het kerkelijk Jeru
zalem volgden mede Z. Excellentie Jhr. mr.
Ch. Ruys de Beerenbrouck en vele geeste
lijke en wereldlijke gasten.
Van de terts af «leef de Hoogw. Abt
van Solesmes in den abtszetel de ceremo
nie voorzitten, die aan het hoofdaltaar m
de architecturaal prachtige kloosterkerk,
het meesterwerk van Dom Bellot, door het
toegewijd en harmonisch volbrengen van
alle liturgische bijzonderheden onvergete
lijk blijft van genadenrijk beleven en
schoonen luister.
Na deze plechtigheid der kloosterge
meenschap, die haar jubileerenden Abt
zoo indrukwekkend God had helpen dan
ken, bleef de stemming feestelijk in de
gangen, spreekkamers en tuin. Ter re
ceptie wisselden autoriteiten, geestelijken,
oblaten, vrienden van Egmond, eenvoudige
volksmenschen en ontelbaren af, die in
hun persoonlijk leven of gemeenschap den
zegen der abdij hebben geweten. Ook de
telegrammen, schriftelijke gelukwenschen
en geschenken bleven aanstroomen. Deze
laatsten, in de boekerij gedragen, vormden
daar een kleine tentoonstelling van kerke
lijke kunst, waarin de schoone vormen van
de overlevering en de nieuwe opvattingen
met elkander harmonieerden. In het bij
zonder noemen wij het gouden borstkruis,
geteekend door Dom van der Laan en ver
vaardigd in de ateliers Brom, een gesty-
leerd kunstwerk met in het midden een
kostbaren, groenen smaragd; een mitra
preciosa, ontworpen door Dom Boer en
waarin de figuren van St. Jan en den pro
feet Isaias herinneringen aan een gees
telijken cursus, door den Jubilaris in het
kapittel ontwikkeld in harmonieuze
kleuren zijn verwerkt tusschen amethyst,
diamanten en parels; een paarse koorkap
voor pontificale gelegenheden, een wit
kazuifel, twee groene stola's, liturgische
boeken met bewonderenswaardig bindwerk,
prachtige miniatuur, die bewijzen dat die
middeleeuwsche kunst neg in de kloosters
levende kunstenaars en kunstenaressen
vindt, drie reliekschrijnen, kerkelijke ge
waden en andere paramenten, een door
kleur uitmuntend schilderij der Olibevl.
Ontvangenis kunstwerk van Frère Fran-
Qois een tapijt, vervaardigd door Haar
lemsche dames, o.w. vele Oblaten, voorts
lichtdrukken enz. enz.
Wie deze geschenken ging bewonderen,
vond daarheen den weg door een tuin van
bloemenmanden, geschenken van vrienden
der abdij, en een langs de wanden der
gangen tusschen palmen en taxisslingers
zinrijk aangebrachte wapens van Ooster
hout drie wassende manen Egmond
zilveren roos op blauwen band Bra
bant, de abdijen en Benedictinessen-kloos
ters van Solesmes.
Ook de refter, architecturaal een der
meest geslaagde gedeelten van den kloos-
terbouw deelde in deze versieringen. On
der den hoofdzetel, waar voor den feest
maaltijd de Hoogeerw. Jubilaris plaats nam,
zag men het wapen der Puniets de Parry,
een dubbelen ridder-handschoen Poig-
net met daaronder een geluipaarden
Leeuw. Rechts van den zetel was het wa
pen van Dom Guéranger aangebracht
met naarnaast dat van zijn geeste
lijke dochter, de Abdisse Sint Caeeilia.
Voorts naast de wapens van de andere Ab
ten dat van Z. Exc. Jhr. mr. Ch. Ruys de
Beerenbrouck blauwe vaas op zilveren
schild die hieronder plaats nam naast
den Abt Jubilaris, aan wiens andere zijde
de Hoogw. Abt van Solesmes was gezeten en
Dom Cabrol. In den refter, die aan den te
genover gelegen wand de wapens van Ne
derland en Frankrijk droeg en versierd was
met talrijke andere o. a. van baron van
Oldeneel van Oldenzeel zaten voorts
o. a. aan: Mgr. dr. J. van Gils, de hoog
geachte Familie van den Jubilaris, de leden
van het feestcomité, baron Sloet tot Ever-
loo, baron van Oldeneel, in het geheel een
dertigtal gasten, wier tafels met bloemen
waren versierd. Van den kloosterregel werd
evenwel ook niet tijdens den door den
Broeder-kok zeer verzorgden feestmaaltijd
afgeweken. Van den ambon, hoorden con
vent en gasten lecties over het gezag van
den Abt en zijn verantwoordelijkheid.
Vóór de Vespers kwamen monniken en
gasten bijeen in de kapittelzaal, waar Dom
de Puniet, weder onder het hooge abbatiale
geleide, bij het binnentreden werd toege
zongen met een antiphoon in denzelfden
Gregoriaanschen stijl als in den morgen
reeds zoo verrukkelijk was gehoord en die
den zang van Oosterhout^Solesmes voor
beeldig blijft maken. Weer trof de hiërar
chische orde van de plaatsing en het
schoone verloop der bijeenkomst, die ge
opend werd door de voorlezing de Abt
van Solesmes vervulde deze taak onder
applaus van het voornaamste der tele
grammen, die vandaag van kerkelijke hoog-
waardigheidsbekleeders waren binnenge
komen. Het was een door Z. Em. Kardinaal
Pacelli onderteekende zegen van Z. H. den
Paus, die in vaderlijke woorden zijn gelief
den zoon en de feestvierende Communau-
teit gelukwenschte.
Hierna nam Z. Exc. Jhr. mr. Ch. Ruys de
Beerenbrouck het woord, om eerst in het
Nederlandsch, daarna in het Fransch de
hulde te improviseeren van degenen, die
zich bij het initiatief van het Feestcomité
hadden aangesloten. Hij deed het met
geestige zetten en hartelijkheid van het
Nederlandsche gemoedsleven, dat jegens
den herbouwer van Egmond en den her
steller van de Benedictijnsche tradities in
ons land de dankbaarheid blijft bewaren,
waarvan het aangeboden gouden borst
kruis met album en een som gouds mede
uitdrukking gaven.
Ook de Hoogw. Abt van Solesmes bracht
met warmte de gelukwenschen der geheeie
Congregatie over, herinnerend aan de vor
ming en het groote moniale werk van den
Jubilaris, die ten slotte dankte God, zijn
Congregatie en de vrienden van Holland en
Egmond met ontroerde en ontroerende
stem.
De plechtige Vespers besloten dezen dag,
dien de Heer gemaakt had.
DAMMEN
Kwartet wedstrijd en Dam vereeni
ging „Het Oosterkwartier"
De door de Dam vereeniging „Het Ooster
kwartier" georganiseerde wedstrijden om „De
Graaf's wisselbeker" (waaraan de vijf Haar
lemsche vereenigingen elk met vier harer sterk
ste spelers deelnemen) worden Donderdag-
as. 12 dezer in het clubgebouw van boven
genoemde vereeniging voortgezet (clubhuis
speeltuinvereeniging aan de Zomervaart).
Op dezen avond spelen tegen elkander:
„Het Oosterkwartier"Haarlemsche Dam
club.
Damclub „Het Noorden"Damvereeniging
„D. O. S.".
Damclub „Haarlem" is vrij.
