Geheim consistorie te Rome
Mgr. Bannasch en
het Volksgericht
Zal minister Eden
aftreden
Het nieuws van heden
-mwm weok&p-/,
DE PLECHTIGHEDEN IN
VATICAANSTAD
Het ontevreden
Italië
Verzet tegen het
vredesvoorstel
Hevige storm in
Argentinië
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
OACBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
MAANDAG 16 DECEMBER 1935
Avondblad
EEN EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19699
Benoeming van twintig nieuwe
kardinalen, waarvan veertien
tot het Vaticaansch
milieu behooren
Toespraak door den
Heiligen Vader
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiii^
Kardinaal Lega overleden
Kardinaal Ver dier als legaat
naar Dakar
Z. H. Exc. Mgr. Huibers als „aalmoezenier
der zieken" tijdens een zijner jaarlijk-
sche bedevaarten naar Lourdes
De vlootverhoudingen
Japan tegen een vermindering
met 20 pCt.
Een reeks bezwaren tegen de
Fransch-Britsche voorstellen
van de Italiaansche pers
De „Daily Mailverwacht met een
spoedig aftreden van Eden
ook ontslag van andere
ministers
Het vredesvoorstel
brengt feilen strijd
De presidentskeuze in
Tsjecho-Slowakije
De candidaten zijn Benesj en
professor Nemec
Een moment tijdens de uitlading der eer
ste zending Goodyearbanden tevens
de eerste banden, die in de onlangs te
Buitenzorg opgerichte Goodyear fabrie
ken werden vervaardigd. Naar wij verne
men heeft de Firma van Rossum Cq,,
importrice der Goodyearbanden hier te
lande, een dezer banden aan de Kon.
Vereen. Koloniaal Instituut aangeboden
Een Engelsch tankschip kwam in aanvaring met de brug, welke de Deensche eilan
den Seeland en Masnedö verbindt; het goederenverkeer met Duitschland werd
ernstig onderbroken
Wordt de doodstraf geëischt?
De onrust te Cairo
Molestatie van een Britschen
militair
Nationale Vergadering
in Griekenland
Tsaldaris verzamelde de benoodig-
de handteekeningen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Urenlange wolkbreuken ver
woesten drie plaatsen
Een moordaanslag te
Hongkong
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct, Ingez
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
Mgr. Huibers in zijn werkkamer in de Hoornsche pastorie
Onze Romeinsche correspondent seint ons
d.d. 16 December:
Hedenmorgen is in de Consistoriezaal van
het Vaticaansch paleis het geheime Con
sistorie der kardinalen bijeengekomen.
Aanwezig waren de kardinalen Pacelli, Plgna-
telli di Belmonte, Sbarretti, Boggiani, Gasparrl,
Bisleti, Ascalesi, Capotosti, Nasalli Rocca, Lauri,
Lépicier, Rossi, Serafini, Dolci, Fumasoni Bion-
di, Fossati, Laurenti Verde, Marchetti, Ver-
dier, Innitzer en Binet.
Kort voor tien uur kwam de H. Vader, bege
leid door een klein gevolg, de Consistoriezaal
binnen en nam plaats op den troon. Spoedig
daarop klonk het extra omnes" en werden de
deuren van de Consistoriezaal door den Camer-
lengo gesloten en met wachtposten der Nobel-
garde bezet.
Daarna hield de Paus tot de verzamelde kar
dinalen een toespraak.
De Paus herdacht allereerst de overleden kar
dinalen Gasparri en Ehrle. Z. H. vermeldde
het groote werk, door den eerste verricht als
Staatssecretaris en voor de codificatie van het
Latijnsche en Oostersche kerkelijke recht en
gewaagde van de nauwe samenwerking, die Hem
met den overleden kardinaal Ehyle had ver
bonden.
Een bijzonder woord wijdde Z. H. de Paus
daarop aan de nagedachtenis van kardinaal
Lega, die hedenmorgen overleden is.
„Met deze droevige herdenking willen Wij U
niet lang meer bezig houden," aldus de Heilige
Vader, „ofschoon de onderwerpen, zij het van
verheugenden of bedroevenden aard, niet ont
breken.
Als heuglijke feiten behoeven Wij slechts te
zinspelen op die triomfale uitingen van geloof,
die zich hebben afgespeeld te Lourdes, Buenos
Aires, Cleveland, Teramo, Praag, Lupiana en
Lima om van andere oorden nog te zwijgen,
waarop door het voorbeeld der gewijde herders
en der burgerlijke autoriteiten en notabelen tal-
looze volksmenigten zijn samengekomen.
Maar ook droeve feiten ontbreken niet vol
doende om ons Vaderhart met diepe smart te
treffen, zoo b.v. de gebeurtenissen in Rusland,
Mexico en ten deele ook in Duitschland.
Maar Wij willen de opsomming der droeve
feiten niet voortzetten en in het bijzonder wil
len Wij niet spreken over dë conflicten, welke
niet alleen Europa en Afrika, maar men kan
zeggen de gansche wereld met zorg vervullen.
Want in de groote onzekerheid van gebeurte
nissen en menschen bestaat het gevaar, dat
Onze woorden welke zij ook zijn of wel
niet goed begrepen, of wel openlijk valsch wor
den uitgelegd."
„Overigens hebben Wij, wat men rechtmatig
en wettig van Ons verwachten kon ten gunste
van waarheid, rechtvaardigheid en liefde, her
haaldelijk uitgesproken en Wij weten, dat de
door Ons bij verschillende gelegenheden gespro
ken woorden door de pers zoo wijd verbreid
zijn, dat zij niet kunnen verborgen gebleven zijn
voor degenen, die niet alleen de waarheid ver
langen, maar haar van Ons met oprechtheid en
levendige belangstelling vragen.
En dit moge ook ter vermaan strekken voor
diegenen, die zich nog schijnen te verwonderen
of te ergeren, alsof Wij niet Onze Goddelijke zen
ding van leermeester der geloovigen hadden ver
vuld. Maar zooals Wij, noch in het verleden
hebben nagelaten, noch in de toekomst zullen
nalaten te bevestigen, zoo herhalen Wij ook he
den aan „alle menschen van goeden wil", tot
welk land zij ook behooren, dat Wij brandend
verlangen, Ons inspannen te bereiken en vurig
tot God bidden om dien vrede, die samengaat
met rechtvaardigheid, waarheid en liefde."
En nu gaan wij ertoe over in Uw eerbied
waardig college twintig illustre prelaten op te
nemen, die zich voor de Katholieke zaak ver
dienstelijk gemaakt hebben ofwel in de uit
oefening van het herdersambt, ofwel in de ver
zorging van belangrijke missies en ambten der
Romeinsche Curie of in een lange en wijze
werkzaamheid ter meerdere eere Gods."
Hierna kondigde Z. H. de Paus de namen af
van de twintig nieuwe kardinalen.
De namen van de nieuwe kardinalen zijn:
Mgr. Alfred Baudrillart, rector van het In
stitute Catholique te Parijs;
Mgr. Carlo Salotti, secretaris der Propaganda
Fide;
Mgr. Carlo Cremonesi, geheim aalmoezenier
van Z. H. den Paus;
Mgr. Copello, aartsbisschop van Buenos-
Aires;
Mgr. Caccia Dominioni, maestro di camera
van Z. H. den Paus;
Mgr. Canali, assessor van de Congregatie van
het H. Officie;
Mgr. Frederico Cattani Amadori, secretaris
van de Apostolische Signutuur.
Mgr. Frederico Tedeschini, nuntius te Ma
drid;
Mgr. Francesco Marmaggi, nuntius te War
schau:
Mgr. Goma y Tomas, aartebisschop van To
ledo;
Mgr. Henrico Sibilia, nuntius te Weenen,
Mgr. Ignatius Tappouni, patriarch te Antio-
chië in Syrië;
Mgr. D. Jorio, secretaris van de Congregatie
der Sacramenten;
Mgr. Kaspar, aartsbisschop van Praag;
Mgr. Maglione, nuntius te Parijs;
Mgr. Massimo, deken van de Rota Romana;
Mgr. Mariani, secretaris van de administratie
der bezittingen van den H. Stoel;
Pater Pietro Boetto, van de Sociëteit van
Jezus;
Mgr. Suhard, aartsbisschop van Reims;
Mgr. Vincento La Puma, secretaris van de
Congregatie der Religieuzen,
Tenslotte heeft Z.H. de Paus in dit Geheime
Consistorie den nieuwen bisschop van Haarlem,
Z.H. Exc. Mgr. J. P. Huibers, den deken van
Hoorn, benoemd.
VERWACHTING: Matige tot krachtigen,
later afnemende Zuid-Westelijke tot
Zuidelijken wind, tijdelijk opklarend,
aanvankelijk weinig of geen neerslag, om
het vriespunt des nachts, lichte dooi
overdag.
H Hoogste barometerstand: 768,3 te La
Corona.
H Laagste barometerstand: 743,9 te Shields.
Zon op v.m. 8.06 onder n.m. 3.45
Licht op n.m. 4.45 Maan op n.m. 11.04
onder v.m. 11.16 Laatste kwartier
17 December
^lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllï^
Van de twintig nieuw gepurperden behooren
er niet minder dan veertien tot het Vaticaan-
sche milieu en op een enkele uitzondering na
zullen zij waarschijnlijk ook als kardinaal tot
de Curie blijven behooren.
Het aantal der nieuw benoemde kardinalen
is groot. Dit vindt echter zijn verklaring in de
vele „achterstallige" benoemingen. Bovendien
verdient opmerking, dat er onder deze nieuwe
kardinalen twee zijn, n.l. Mgr. Salotti en Mgr.
Tedeschini, die hun benoeming reeds in Maart
1933 hadden ontvangen en wier namen toen
maals „in petto" werden gehouden.
Daarenboven is het een vast gebruik, dat het
diplomatieke ambt van de nuntii van Madrid,
Parijs, Weenen en Warschau vroeger of later
met het purper pleegt beloond te worden, het
welk eveneens met de benoeming uit Romeinsch
milieu en de kerkelijke hiërarchie het ge
val is.
Een opmerkelijk feit is de benoeming van den
Patriarch van Antiochië, Mgr. Ignatius Tappou
ni, daar voor het eerst na eeuwen weer een
Oostersche patriarch zitting zal nemen in het
Heilig College. Deze benoeming is dan ook een
feit van belang voor de toekomst der Oostersche
Kerk.
De nuntii van Madrid, Parijs, Weenen en
Warschau, die ook op dit Geheim Consistorie
tot kardinaal werden gecreerd, waren in Rome
vandaag niet aanwezig.
Daarom heeft Z. H. de Paus vier prelaten en
vier nobelgardisten aangewezen om dezen nuntii
de baret en de kardinaalsmuts, de „zucchetto",
te gaan brengen.
Vandaag, den dag van 't Consistorie, vertrek
ken deze Nobelgardisten om het bericht van de
benoeming en 't roode kardinaalsmutje aan de
nuntii te overhandigen.
Den kardinaalshoed zullen deze nuntii dan
eerst later in 'n Consistorie in ontvangst nemen.
Na het Geheim Consistorie zijn de volgende
nationaliteiten als volgt in het kardinaalscol
lege verdeeld: Argentinië 1, België 1, Brazilië 1,
Canada 1, Duitschland 3, Frankrijk 7, Hongarije
1, Ierland 1, Italië 38, Oostenrijk 1, Oriënt 1,
Polen 2, Portugal 1, Tsjecho-Slowakije 2 en de
Vereenigde Staten 4.
Kardinaal Michele Lega, bisschop van Fras-
cati en prefect der Sacramenten, is op 75-jari-
gen leeftijd plotseling overleden.
Hij had aan 't consistorie van vandaag zullen
deelnemen.
VATICAANSTAD, 15 Dec. (A. N. P.) Z. H.
de Paus heeft den aartsbisschop van Parijs,
Z. H. Em. kardinaal Verdier benoemd tot Pau
selijk legaat bij de plechtigheden te Dakar in
Fransch Oost-Afrika ter gelegenheid van de
consecratie van de kathedraal in Februari 1936.
TOKIO, 15 Dec. (Reuter). Japansche vloot-
kringen verzetten zich tegen de voorstellen van
een vlootvermindering van 20 pCt. van alle
vloten ter wereld, zooals de Vereenigde Staten
voorstelden. Japan zou in dit geval 82.000 ton
moderne schepen moeten vernietigen, terwijl
Engeland slechte 2000 ton moest afschaffen en
De Vereenigde Staten zelfs nog 143.000 ton kon
den bijbouwen. Volgens dezelfde kringen zou de
verhouding dan aldus zijn: Japan 610.000 ton,
Engeland 961.000 ton, Amerika 948.000 ton.
ROME, 15 Dec. (Reuter) De Italiaansche
pers oefent heden scherpe critiek uit op de
Fransch-Britsche vredesvoorstellen. Dit pers
offensief is een antwoord op de critiek van een
deel der buitenlandsche pers, dat de voorstellen
aan Italië overdreven gunstig acht.
De volgende bezwaren worden in de bladen
ontwikkeld:
le. De herziening van de grenzen is onvol
doende en geeft Italië slechte gebieden, die geen
beteekenis hebben.
2e. Italië kan geen afstand doen van Aksoem
Geleid door de priesters heeft de bevolking zich
vrijwillig aan Italië onderworpen. Italië heeft
er de slavernij afgeschaft. Het is niet mogelijk
deze bevolking thans weer van Italië af te
scheiden.
3e. Italië kan Assab niet aan Abessinië af
staan. Het denkbeeld van gebiedsruil tusschen
de beide landen berust op het verkeerde prin
cipe van gelijkheid tusschen hen beide. Indien
Abessihië de zeehaven, welke het verlangt, niet
wil gebruiken voor den invoer van wapens, is
een vrijhaven voldoende.
4e. De te koloniseeren zone, welke aan Italië
zou worden toegekend, is kleiner dan die, wel
ke Italië werd toegekend bij de Britsch-Ita-
liaansche protocollen van 1891 en 1894, bij het
drievoudig verdrag van 1896 en het verdrag met
Engeland van 1925.
Deze zone omvat geen verbinding van Eri
trea met Somaliland ten westen van Addis
Abeba, langs de grens van den Britsch-Egyp-
tischen Soedan, zooals was voorzien bij het ver
drag van 1925.
5e De belangen van de Italianen in de te ko
loniseeren gebieden zijn niet voldoende be
schermd. Een Italiaansche politie is noodzake
lijk voor de economische expansie van Italië.
Het respecteeren van de verkregen rech
ten van inboorlingen en vreemdelingen laat de
mogelijkheid voor vele gevaren open. Het is
zeker, dat de Italianen steeds weer zouden stui
ten op een verkregen recht, indien zij zich er
gens zouden willen vestigen.
LONDEN, 1 6 Dec. De politieke me
dewerker van de „Daily Mail" be
weert, dat het aftreden van den
Britschen minister voor Volken
bondsaangelegenheden, Eden, zeer
spoedig te verwachten is en dat ook
andere ministers ontslag uit hun
functie zullen verzoeken.
Volgens de „Daily Mail" zou het kabinet in
twee groepen uiteen vallen:
1. de tegenstanders van een felle sanctiepoli-
tiek: Minister-president Baldwin, de minister
van financiën, Chamberlain, de lord-kanselier
Lord Haiisham, de minister van marine Lord
Monsell, de minister van handel Runciman en
de minister van buitenlandsche zaken Sir
Samuel Hoare;
2. de tegenstanders van het Parijsche vredes
plan: De minister voor Volkenbondsaangelegen
heden Eden, de ministers van landbouw Elliot,
onderwijs, Oliver Stanley, oorlog, Duff Cooper
en de minister voor openbare werken, Ormsby
Gore.
De politieke correspondent van de „Momtng
Post" schrijft, dat Baldwin in het Lagerhuis
de houding der regeering tegenover het Parij
sche vredesplan nadrukkelijk zal verdedigen. In-
tusschen beschouwt men het in welingelichte
kringen als twijfelachtig of hij in staat zal zijn
alle onthullingen te doen, waaraan hij heeft ge
dacht, toen hij sprak over „niet verzegelde
lippen".
Hij zal het evenwel duidelijk maken, dat vele
leden van het kabinet bij de goedkeuring van
het plan ernstigen twijfel hebben geopperd
over de practische tenuitvoerlegging van een
embargo op petroleum. Men verwacht ook, dat
Baldwin zal mededeelen, dat het kabinet inder
tijd berichten heeft ontvangen, welke deden
vreezen, dat een onvolkomen embargo zou wor
den beantwoord met maatregelen van militairen
aard en dat de Fransche regeering steun in de
Middellandsche Zee heeft geweigerd voor het
geval niet tevoren de vredesvoorwaarden aan
Mussolini ter goedkeuring zouden worden voor
gelegd.
Aan den anderen kant verluidt algemeen, dat
verscheidene ministers, o.w. Eden en de minis
ter van financiën Neville Chamberlain hun ern
stigen twijfel hebben uitgesproken, of het wel
verstandig is de voorstellen goed te keuren. In-
tusschen heeft men ingezien, dat een verwer
ping der voorwaarden zou hebben geleid tot het
aftreden van Hoare.
PRAAG, 15 Deo. (Reuter). Volgens de pers
heeft de vergadering, welke Woensdag as. den
nieuwen president moet kiezen, de keuze tus
schen twee candidaten: Eduard Benesj, den mi
nister van buitenlandsche zaken en Bohumil
Nemec, professor te Praag.
Benesj wordt aangeraden door den aftredenden
president Masaryck; hij kan rekenen op de
stemmen van socialisten en Tjechische Katho
lieken.
Professor Nemeo is de candidaat van de rech
terzijde d.w.z. de agrarische regeeringspartij en
de rechtsche oppositie.
Hij is professor in de physiologische anatomie
aan de universiteit van Praag en is voorzitter
van den Tsjechischen Nationalen Raad. een
nationale vereeniging, welke vertegenwoordigers
van vele partijen omvat.
LUXEMBURG, 16 Dec. (K.W.P.) Naai
het te Luxemburg verschijnende katholieke
dagblad „Luxemburger Wort" verneemt, zal
Mgr. Bannasch zoodra het onderzoek be
ëindigd is voor het Volksgericht te Berlijn
wegens hoogverraad terecht staan.
Deze rechtbank bestaat voor vier vijfden uit
Nationaal-Socialistische Partijleden en voor
een vijfde gedeelte uit leden van de Rechterlijke
Macht.
Wanneer Mgr. Bannasch volgens de op
vattingen van deze rechtbank „schuldig"
bevonden zou worden, moet volgens de wet
van 24 April 1934 de doodstraf worden ge-
eischt. Slechts in uitzonderingsgevallen kan
levenslang of tuchthuisstraf met een mini
mum van vijf jaar als eisch gesteld wor
den.
BRUSSEL, 15 Dec. (A.N.P.) Het Dagelijksch
Bestuur der Belgische Werkliedenpartij heeft
een telegram aan den Volkenbond gezonden,
waarin wordt verklaard:
„In naam der Belgische Werklieden Partij,
welke meer dan 600.000 leden telt en waarin
37 pet. van het kiezerscorps des lands vertrou
wen stelt, teekenen wij verzet aan tegen de
regeling van het Italiaansch-Abessinisch con
flict, welke een premie beteekent voor den aan
valler en een rechtsweigering jegens het
slachtoffer, dat al zijn Vertrouwen in het Vol
kenbondspact had gesteld.
De eventueele aanneming dezer regeling ver
ontrust ten zeerste de burgers der kleine lan
den, voor wie het regiem der gemeenschappe
lijke veiligheid den eenigen waarborg vormt te
gen een aanval, zooals deze waaraan de Ita
liaansche regeering zich schuldig heeft gemaakt
tegenover Abessinië."
LONDEN, 15 Dec. (A.N.P.) Volgens een
Reuter-bericht is het gedurende het week-einde
opnieuw tot anti-Britsche excessen gekomen te
Cairo, waar eenige honderden studenten en
scholieren zich voor de ambtswoning van den
Britschen Hoogen Commissaris verzamelden en
„Weg met Engeland!" riepen.
De molestatie van een Britschen militair door
een tamelijk groote menigte, heeft geleid tot
een proteststap van de Britsche vertegenwoor
diging bij den Egyptischen minister-president.
De Britsche autoriteiten hebben er bij de
Egyptische regeering op aangedrongen de noo-
dige stappen te doen ter bescherming van de
Britsche militairen en de Europeanen in het al
gemeen.
Alle Britsche soldaten te Cairo hebben in
structie ontvangen naar de kazernes terug te
keeren. Op instigatie van den leider van de
Wafd-partij, Nahas Pasja, heeft de Executieve
der studentenvereeniging besloten niet verder te
betoogen.
ATHENE, 15 Dec. (Reuter) De Nationale
Vergadering is voor Woensdag a.s. bijeengeroe
pen, .naar aanleiding van de door Tsaldaris
verzamelde handteekeningen.
De houding van de regeering ls nog niet vast
gesteld.
DR. MAX EUWE WERELDKAMPIOEN SCHA
KEN.
Het Geheim Consistorie te Rome.
De reactie in Engeland op de vredesvoorstellen.
Zal minister Eden aftreden?
Italiaansche pers is ontevreden over de vredes
voorstellen.
Hevige storm in Argentinië.
De Indische salarisvoorstellen gewijzigd; van de
geraamde tien millioen zes millioen teruggeno
men.
Nieuwe samenstelling ran het college van re-
geeringscommissarissen.
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
Een doode en vier gewonden bij een auto-on
geval te Heemstede.
Klipper gezonken bij Workum; de twee op
varenden gered.
Weer twee verdachten uit Oss berecht
BUENOS AIRES, 15 Dec. (Reuter) Een
hevige storm teisterde de provincie Santiago
del Estero en in nog heviger mate de provincie
Tucuman.
De plaatsen Santa Cruz, Gastona en El
Pueblo werden bijna geheel verwoest.
De storm ontstond bij helderen hemel, doch
later kwamen urenlange wolkbreuken, welke de
wegen onbegaanbaar maakten en de telegraaf-
en telefoonlijnen vernielden.
Tot nu toe werd melding gemaakt van 10 ge
wonden.
Een goederentrein ontspoorde en twee ande
re stieten tezamen. Verscheidene stations en
postkantoren werden ernstig beschadigd.
HONGKONG, 16 Dec. (Reuter) Lai Koeng
Tsji, de hoofdredacteur van een der belangrijk
ste Chineesche bladen alhier, is in een druk
gedeelte van het centrum der stad door een
kogel getroffen. Zijn toestand is zorgwekkend.
De dader van den aanslag is onbekend geble
ven.
t\\\\\\\'v\vuminini
Stand op Maandag 1 uur n.m.: 746,1
Vorige stand: 746,5
