m
KlE KD C "b*
^oeschenken
Een nuttig en mooi
Kerstgeschenk
G. T. NIEUWENHUIZEN
KERSTMIS EN MISTLETOE
'T IS KERSTDAG
D. J. VAN ELLINCKHUIJZEN-
BEZOCHT KGDPJES~GEKQC
NUTTIGE KERST
GESCHENKEN
DE HERTEKOP
J. WENSING
Stervende
Binnenzee
Voor Kerstgroepen en -stallen
CUBA OVERAL
m
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
DE ZAAK WAAR MEN KOOPT
ÊenjJurenne" ha.wd
is een AQUARIUM
v. Milligen, Gierstr. 42, Tel. 14228, Haarlem
KONINGSTRAAT 7 - TELEFOON 16945
mÊKÊmm
Bi^iü
i
JUWELIER ANECANC 32
DUS OOK VOOR UW KERSTGESCHENKEN
ii!iiiiiïif!!ïiS
SJl
ws gezellig
I en uoopdeeli*^!
Aliéénverkoop
F. J. MARTENS
door Fred Thomas
vindt ge een groote sorteering in uiterst
lage prijzen. In moderne groepen een
mooie sorteering, ook in losse beeldjes,
verschillende maten
Ziet de Etalages VER BENEDEN NORMALE WAARDE....
Bovengenoemde verkoop stelt een ieder in staat'te koopen, datgene wat BEL
hij o tzij noodig heeftSPECIALE PRIJZEN. lik w fa
ZIET DE ETALAGES. ES
ZUIVER WOLLEN CAMISOLES ZUIVER WOLLEN DIRECTOIRES Jj?
MEISJES CAMISOLES DIRECTOIRES M fa
LANGE VEERSTR. en GR. HOUTSTR.
RAADHUISSTRAAT HEEMSTEDE
N apolitaansche Kerstgroep uit de achttiende eeuw
Bethlehem
De Sterre van Bethlehem
Kerstboomkogels
in div. kleuren
per doos van
6. 9 of 12 stuks
50° 25
Kerstklokken
of 3 stuks 10
per stuk... 10
Kerstkransen
2 of 3 stuks
'V 'i V'
Druipvrije
Kaarsen in
wit en rood,
lange brand
duur, per carton inh.
36 st., 30 stuks
j of 24 stuks25°
Gekleurd p.doos
a 30 stuks....... 10c'
Kersttafellaken
met 10 gekl.
servetten10
2 Tafellakens met 1
kKersttafellooper,
Rin cellophaan25*
1 2 Kersttafelloopers
kmet 10 servet-
^ten, kleurecht... J 0
iKerst servetten.
I stuk»10°
Lametta-
sterren
Ballen
gekleurd 8 sl.
per doos
50° 25°
Kerstmannetjes
paddestoelen,
vogeltjes, trom
petten en diverse
sierart:....
2 stuks...
3 stuks,..
Pieken
gekleurd
en wit 25c 10
Wonderkaarsen
3 pakken10°
Kciarsenknijpers
vasten verstelbaar
15 stuks10°
12 stuks10°
6 stuks 10e
IJslametta
3 pakken10
Kerstmannetjes
diverse uit
voeringen 10c
2 stuks10c
3 stuks10c
Kandelaar
aardewerk of
m. houten voet
met kaars
2 st 25 c 10c
2 stuks... 10c
Chocolade
Kerstklokken
per stuk... 10
Chocolade
Kerstboomfiguren
3 stuksIQ
Chocolade
Kerstmannen
per stuk... 10
Chocolade
Kandelaar met
kaars, per stuk 10
ZOEKT IETS KOMT TJ
EENS BIJ ONS KIJKEN
Wortelnoten Meubelen, Antieke
Klokken, Porcelein, Antieke
Doeken en Sjaals, Antiek Tin
of Koperwerk, Verder Antieke
Meubelen, Kasten, geb. Bureaux,
Wortelnoten Commodes, enz.
ZIJLVEST 3 HAARLEM
TELEFOON 13223
voor HAARLEM en
OMSTREKEN
P. KIESSTR. 22
Telefoon 10408
Electr. Smederij
Repar. Inrichting
4 en 6 cent sigaar
Nog nimmer geëvenaard
DOELSTR. 33 - TEL. 15825
Vlot geschreven en
rijk geïllustreerd
vorm! dit boek een
blijvende herinnering
a. d. oude Zuiderzee
Verkrijgbaar in den Boek
handel en bij Drukkerij
„'t Kasteel van Aemstel"
N.Z. Voorburgwal 65-73
Amsterdam a f 0.90 afge
haald ot a f 1.— franco
per post Giro 22884
Groote sorteering Aquaria vanaf 50 ct. in alle maten en prijzen.
Verder alle hulpmiddelen o.a. Electrische Luchtpompjes, met een
jaar garantie vanaf 6.Filters. De grootste keuze in TROPI
SCHE en KOUDWATERVISSCHEN en PLANTEN! Tubifex 7 ct.
per doosje.
ExM iVixlet tdim
ver beneden normalen A QB Goede modellen en warm A CfcCZ H» iM
prijs 1.45 - 1.25 - 1.10 - v.33 1.80 - 1.48 - 1.25 - 1.05 - V.57© J»
zuiver wol 58 - 48 Voor DameS; woi met 93
MEISJES DIRECTOIRES Fil met zijde 38
zuiver wol 48 Gemoltonn. Meisjes Directoires 10
Zijde 38 en 28
CAMISOLES ONDERJURKEN
flinke damesmaat, prima wol 74-32 wol met zijde Q 98
Winter Flatlock, soepel en zacht 58 - 48 charmeUse 78
NACHTHEMDEN x Charm. Directoires 53
Prima flanel in en A CQ PYJAMA'S
lange mouw 1.20 - 0
ZIET DE ETALAGES. zeer yoordeelig 1.95 - 1 A9
Ook in Kindermaten voordeelige prijzen.
Ook voor Heeren 'n mooie collectie
BORSTROKKEN 1-95 - 2.25
Gemengde wol, lange A QO
mouw1.20 - 1.10 - UbCTÖ PANTALONS
Zuiver wol 2.48 - 1.78 Gemengde wol 1.48 - 1.18 f\ AQ
JAEGER HEMDEN, zuiver wol 2.45 Zeer voordeelig
ZIET DE ETALAGES.
Zuiver wol, pracht kwaliteiten 2.95
LAKENS
Alle breedten. Speciale QQ SCHORTEN
PIÏ^«BCMaf ME1" EN ZONDER MOUW.
SLOOPEN
Prima 38 - 48 Laatste stuks, uitzoeken "fQ
THEEDOEKEN 128 98
Per 6 stuks2.18 - 1.95 - 1.65 - 1.25 WITTE JASSEN, Iets vuil, vanaf 98
J. TH. KORT
Wit waren begin dezer dagen de boomen
en wit de velden. Een groot, vlekkeloos
laken lag gespreid over de rustende
moederaarde, die nieuwe kracht gaat verzamelen
voor het kiemende leven van planten en bloe
men. Het zonnetje was uiterst spaarzaam met
haar stralen. De natuur ligt dor en doodsch.
Geen vogel sloeg geluid, geen vroolyk sjielpen
of sjirren
Veraf, als komende uit een andere wereld,
blije kinderstemmen over de vreugde van het
wintervermaak, dat de versch gevallen sneeuw
hun bracht.
Kerstgedachten en sneeuw zijn nauw ineen
geweven, maar al zouden wij deze Kerstmis de
ongerepte blankheid der sneeuw moeten mis
sen, door de Kerststemming slingert zich de
mistletoe.
Kunnen wij ons geen christelijk Kerstfeest
denken zonder Kerstkribbe, wij kunnen ons
evenmin een Kerstmis voorstellen zonder
Kerstbloemen, hulsttakken en mistletoe. Vooral
in de jongste jaren spelen de mistletoe en de
hulst met zijn frissche roode besjes wel een
hoofdrol in de Kerstviering.
Voornamelijk in Engeland is de mistletoe te
gen Kersttijd zeer gezocht. Het is trouwens een
aloud gebruik. Reeds bij de druïden, de pries
ters der oude Kelten in Gallicië en Brittannië,
die naast het rechtersambt, dat zij uitoefenden,
zich ook toelegden op heel- en sterrenkunde,
had de mistletoe een bijzondere beteekenis en
werd haar een geheime kracht toegekend.
De mistletoe of maretak, ook wel vogellijm
genoemd, vanwege haar kleverige witte bessen,
is een half parasiet, omdat ze een andere plant
behoeft om op te woekeren en waaruit ze de
noodige zouten en eiwitten trekt. Voor het
overige vormt zij zelf haar voedsel uit het lucht-
koolzuur der groene bladeren.
Het vogellijm woekert gemakkelijk op boomen
met zacht hout, zooals de Canadeesche en de
zwarte populier, op linden-, maar ook op appel
en pereboomen.
De maretak, die op den eikeboom groeide,
was in de oudheid bijzonder heilig, zoodat hij
door de Keltische Druïden met een gouden sik
kel van den boom werd gehakt en door de pries
teressen moest worden opgevangen op een wit
laken. Geplukt in Augustus, als de zon in den
Leeuw staat, bezat de mistel magische kracht.
Allerhande tooverkracht werd hem toegewezen.
Zoo men een in zilver gevatte bes om den hals
droeg, was dit een amulet tegen betoovering, die
tevens de kracht bezat alle sloten te openen.
In heidensche tijden bereidde men den mis
teldrank het liefst met gewijd offerbloed, omdat
dit dan, naar men meende, groote kracht bezat,
tegen vergiftiging, tooverij, pest, jicht, epilepsie
en welke andere ziekten of lichaamsgebreken
ook.
De bessen van den maretak bewezen vooral
dan bijzondere diensten, wanneer ze onder moei
lijke omstandigheden waren verkregen. De
kracht die van haar uitging, was evenredig aan
de offers, die zij ter verkrijging gekost had. Men
geloofde, dat ook de Viscum-bes vooral genees
krachtig was, wanneer deze, evenals de mare
tak, geplukt werd in den tijd, dat de zon in den
Leeuw staat, terwijl men angstvallig zorg droeg,
dat de bessen de aarde niet raakten; daarom
werden ook deze, evenals de maretakken, bij de
Druïden op een blank laken verzameld.
Had men in boomgaard of op den akker last
van vogels, die de laatste kersen van den boom
of 't laatste zaadje oppikten, dan was het vol
doende een zwaluwenvleugeltje over een mis
telbes te leggen, dan had men de zekerheid geen
kersenpikkers of kersendieven in zijn boom
gaard te ontmoetenWel een radicaal en
vooral ideaal middel voor de bezitters van
groote kersenboomgaarden en Ik zou zeggen een
nog prettiger voor den liefhebberenden tuinier
en gelukkigen bezitter van enkele kersenboomp
jes.
Legio zijn de gevallen, waarin de maretak en
zijn bessen beide voor verschillende doeleinden
werden gebruikt, terwijl het geloof in hun ge
nees- of magische kracht aan het ongeloofelijke
grensde.
Vrouwen droegen vingerringen en armbanden,
vervaardigd van mistelhout. Zij verwachtten
daarvan alle voorspoed en geluk. In Worces
tershire gaf men zelfs de plant aan het vee,
b.v. aan de eerste koe, die in het nieuwe jaar
moest kalven, men verwachtte dan daarvan, dat
de vruchtbaarheid zich zou uitstrekken over den
geheelen veestapel.
Zooals reeds gezegd, vereerden de Galliërs den
maretak op bijzondere wijze. Het in de donkere
eikenwouden, hoog in de woudreuzen groeiende
viscum had voor de almachtige priesters der
oude volkeren een bijzondere beteekenis. Zij za
gen daarin de incarnatie van den dondergod, en
menig offer is voor dergelijke heilige boomen
gebracht.
Wanneer het dan ook gebeurde, dat een pries
ter op zijn tocht door het eenzame woud zoo'n
heiligen boom ontdekte, werden in allerijl alle
druïden uit den omtrek opgeroepen. Op de
plaats van het wondergewas aangekomen, leg
den zij hun zeskleurige kleederen af, om zich te
tooien met witte gewaden ten teeken van die
pen ootmoed en nederigheid. Dan spreidden
priesteressen het onontbeerlijke, groote witte
laken want geen bes mocht door den grond
bezoedeld worden terwijl langzaam en plech
tig een met twee blanke stieren bespannen wa
gen naar voren werd gebracht. Deze stieren
mochten voordien nooit eenig juk gedragen heb
ben en men bekransde hun hoornen met fris
sche veldbloemen. Daarna knielde de priester
schaar, mannen zoowel als vrouwen, voor den
heiligen eik, die woon verschafte aan de toover-
plant, terwijl de opperpriester den boom beklom
om met een gouden sikkel de machtige maretak
ken los te snijden. In een witten doek gewikkeld
werden de takken vervoerd met de grootste zorg,
om toch vooral de zachtgroene bladeren en de
natte doorschijnende besjes niet te beschadigen
of te besmeuren. Daarna werden de stieren ge
offerd, terwijl de menigte uren lang lag te bid
den, om den goden te smeeken de heilige gaven
tot zegen der menschheid te laten strekken. Aan
het einde der heilige handeling ontving ieder der
aanwezigen een maretakje.
In Engeland vindt men nog heden bijgeloovige
menschen, die den maretak bijzondere macht en
tooverkracht toekennen. Daar ook ontstond de
sage, dat een meisje, wanneer dit ongekust on-
der den misteltak doorliep, ongetrouwd bleef.
Vandaar dan zeker nog het gebruik in Enge
land, dat bij familiefeesten een jonge man een
jong meisje onder den mistletoe vrij mag kussen.
De vlucht naar Egypte
t Is Kerstdag! Neen, 't en kraakt geen snee,
't en rijmt, 't en vriest, 't en ijzelt;
Toch lijden de arme menschen wee
en wordt hun hert verbrijzeld!
Ze willen werken, maar 't en valt
geen werk, geen loon, geen eten;
Wiens hert, van ijzer, zal 't
nu 't Kerstdag is, vergeten?
Geeft milde, geeft, die hebt en houdt
van God zoo milde gaven;
't Wordt anders al, uv geld en goud
naast U in 't graf gegraven.
Geeft milde, gij, die Christen zijt
en Kerstdag komt te vieren;
Geeft milde, alzoo men VTOeger tijd
aan menschen gaf en dieren;
want Hij, Die mensch en dier bemint,
Die u, u mensch, verheven,
vergodlijkt heeft. Hij zal 't Zijn kind,
o mensch, eens wedergeven!
guido GEZELLE
Zooals de koorknapen van de Parijsche
Notre Dame hun Kerstliederen repeteeren
Bethlehem, het kleine dorpje in Palestina,
is beroemd als geboorteplaats van Chris
tus. De plaats ligt twee uur ten Zuid-
Oosten van Jeruzalem. Bethlehem was ook de
geboorteplaats van David en is in dat opzicht
ook belangrijk voor de Joden. De stal, waarin
Christus is geboren, was eigenlijk niet binnen,
maar even buiten de stad gelegen. Deze grot
Is niet kunstmatig aangelegd, maar is een
echte door de natuur gevormde bergholte. Reeds
in de eerste tijden van het Christendom werd
deze grot vereerd, evenals het Heilig Graf te
Jeruzalem. Deze vereering trok de aandacht
van Keizer Adrianus, die in het jaar 136 d'e
heilige plaats liet onteeren, door er een bosch
te planten voor den eeredienst van Adonis.
Deze ontheiliging heeft toch ook haar goede
zijde gehad, daar hierdoor de herinnering be
waard bleef aan de juiste plaats van Christus'
geboorte. Met den afgodendienst was het ech
ter spoedig gedaan en het bosch werd geheel
verlaten. Keizerin Helena, Moeder van Con-
stantijn, liet het bapch vernietigen en bouwde
boven de grot een prachtige kerk. Constantijn
liet deze kerk nog bijzonder verfraaien. Koning
Boudewijn 1 werd op Kerstmis 1100 in deze kerk
gekroond. Door het bouwen boven de grot heeft
deze een heel andere gedaante verkregen en is
veranderd ln een crypte onder het priesterkoor.
Lucht en licht moeten hier binnenkomen door
twee openingen in den vloer der kerk. Het is be
grijpelijk dat hier nooit een frissche tempera
tuur heerscht en iemand, die zwak is, houdt het
hier niet lang uit. De crypte is twaalf en een
halve meter lang en ruim drie meter breed;
voor stoelen en banken is hier geen plaats. De
kerk zelf is van Grieksche bouworde en heeft
den vorm van een kruis. De groote beuk bevat
48 roodmarmeren zuilen. Dit gedeelte van de
kerk wordt door de Armeniërs gebruikt. De
Grieken hebben het eigenlijke kruis en het koor
in bezit genomen; het Grieksche gedeelte is
door een muur van het Armeensche gescheiden.
In het Grieksche gedeelte staat een altaar, het
welk Is toegewijd aan de drie Wijzen, die
Christus kwamen aanbidden. Ter zijde van het
koor vindt men twee wenteltrappen, welke naar
de crypte voeren, die zich onder het koor be
vindt. De plaats, waar de Zaligmaker werd ge
boren, wordt aangeduid door een marmeren
plaat met een verguld zilveren ster in het mid
den, waarom heen de woorden staan: „Hic de
Virgine Maria natus est Jesus", (Hier werd
Jesus geboren uit de maagd Maria). Boven deze
ster bevindt zich een marmeren plaat, welke
tot altaar dient. Door de intriges der schisma-
tieken mag op dit altaar echter de H. Mis niet
meer worden opgedragen.
De kerk is rijk versierd met schilderijen en
beelden en bezit een zeer fraai orgel. De H.
Hieronymus vertoefde de laatste 36 jaar van
zijn leven te Bethlehem in de onmiddellijke
nabijheid van de grot. Den Kerstnacht bracht
hij steeds door in de grot, waar hij steeds op
nieuw getroffen werd door de armoede en on
gerieflijkheid, welke er heerschten. Aan den
anderen kant betreurde hij het echter, dat men
die armoede trachtte te verminderen door aller
lei kostbare versierselen. Ten tijde van den H.
Hieronymus stond er in de grot een zilveren
kribbe, welke echter verdwenen is. Omstreeks
1157 trof men deze kribbe in Constantinopel
aan. Het tegenwoordige Bethlehem zal waar
schijnlijk niet veel verschillen van dat uit den
tijd van Christus, daar de bouwtrant der hui
zen in den loop der eeuwen niet veel verande
ring heeft ondergaan. Ook het aantal inwoners
heeft zich niet bijzonder gewijzigd. De meeste
inwoners der stad zijn Christenen. Zij houden
zich voornamelijk met den landbouw bezig,
gerst, druiven, vijgen en olijven worden het
meest verbouwd. Ook doen zij veel aan in
dustrie; zij maken verschillende werktuigen en
beoefenen het 'timmer-, metsel- en weversvak.
Een van de hoofdtakken van hun industrie
is de vervaardiging van paarlemoeren voorwer
pen. De tapijten voor den tempel van Salomon
te Jeruzalem werden volgens de overlevering te
Bethlehem vervaardigd.
Een ieder kent natuurlijk de geschiedenis
van het bezoek van de Drie Koningen
aan het kleine Kindje in de kribbe te
Bethlehem. Zij kwamen uit verre landen met
als eenigen gids een ster, welke voor hen uit
ging naar het kleine stadje in Judea. Het is
wel van zelf sprekend, dat de sterrenkundigen
het hemelrijk afzochten, om deze ster weer
terug te vinden.
Eerst Tycho Brahe, een van de beroemdste
sterrenkundigen uit de zestiende eeuw, meende
ln 1572 de ster te hebben ontdekt. Zij scheen 17
maanden achtereen en wel in het sterrenbeeld
„Cassiopea" (de W-vormlge sterrengroep)In
de eerste maand van haar verschijnen moet deze
ster zoo geschitterd hebben, dat zij in lichtsterk
te zelfs de sterren van de eerste grootte over
trof. Tycho Brahe meende uit den loop van deze
ster te kunnen berekenen, dat deze na onge
veer drie eeuwen weer aan het firmament zou
verschijnen. Tot nu toe wachten wij echter nog
steeds op de verschijning van deze ster.
