NAGEKOMEN PRIESTER-
EN KLOOSTERJUBILEA
De Ufa in de branding
^ARIA-STICHTING
Schijn en wezen
DONDERDAG 2 JANUARI 1936
Jezuïeten
Missionarissen van het
H. Hart
Geschoeide Carmelieten
Ongeschoeide
Carmelieten
Cisterciënsers-
Trappisten
Congregatie van de
H.H. Harten
Norbertijnen
Paters van den H. Geest
Karthuizer-monniken
Missiecongregatie van
Scheut
Assumptionisten
Oblaten
Lazaristen
Twee musea
IEDEREN MIDDAG VAN
2-3 UUR POLIKLINIEK
De laatste milliardair
Clair'^Jongste film
VRAGENBUS
60 Jaar Priester: 15 Augustus: Pater G.
Bloetjes, geb. te Assendelft, kapelaan te Rotter
dam, H. Ignatius.
40 jaar Priester: 26 Augustus: Pater A. Kop
pendra ijer, geb. te Arnhem, Procurator der Ned.
Frov., Dén Haag OXi.Vr.; 26 Augustus: Pater
A. Nolthenius de Man, geb. te Maastricht, Pas
toor, Salatiga (Java).
25 Jaar Priester: 26 Juli: Pater Jos. Gielen,
geb. te Oudenbosch, Leeraar, Den Haag College:
15 Augustus: Pater Jos. Wubbe, geb. te Amster
dam, Pastoor, Semarang (Java): 27 Augustus:
Pater H. J. Janssen, geb. te Lent, Bibliotheca
ris, Den Haag. O-L.Vr.; 27 Augustus: Pater V.
van Spandonck, geb. te Tilburg, Rector, Nij
megen, Can. Coll.; 27 Augustus: Pater H. van
Dinter, geb. te Amsterdam, Directeur H.B.S.,
Nijmegen Can. Coll.; 27 Augustus: Pater M.
Nijs, geb. te Rotterdam, Congregatie-directeur,
Maastricht; 27 Augustus: Pater Chr. Franke,
geb. te Utrecht, Kapelaan, Nijmegen H. Jos.;
24 September: Pater Th. Neervens. geb. te Hel
mond, Directeur H.B.S., Amsterdam Ign. Coll.;
3 October: Pater L. Peeters, geb. te Bergen a.d.
Maas, Professor der Biologie. Nijmegen Berchm.:
8 October: Pater M. van Steen, geb. te Breda,
Leeraar, Den Haag, Huize Katwijk.
60 Jaar lid der Sociëteit: 26 September:
Pater C. Wilde, geb. te Amsterdam, Leeraar,
Den Haag, College (Schola Carolina).
50 Jaar Ud der Sociëteit: 26 Februari: Pater-
Th. van Hout, geb. te Zetten (Geld.), Kapelaan,
Nijmegen H. Jos.; 26 September: Jos. d' Aquin,
gej. te Rotterdam, Leeraar. Den Haag Coll.; 26
September: Pater F. Beijsens, geb. te Rotter
dam. Kapelaan. Rotterdam H. Ign.; 26 Septem
ber: Pater A. Hulsman, geb. te Nederasselt,
Retraiteleider, Venlo Manresa; 26 September:
Pater J. van Well, geb. te Oss, Retraiteleider,
Venlo Manresa; 17 April: Broeder P. Gielen,
geb. te Oudenbosch, Portier, Nijmegen H. Jos.;
26 September: Broeder F. Vervaart, geb. te
Oudenbosch, Mariëndaal (Grave).
40 jaar Priester: 30 Mei Dr. M. Neyens, geb.
te Heel (L.), Missionaris in Ned. Nieuw-Guinea;
30 Mei Dr. M. Ntjsters, geb. te Oorschot (L.),
Missionaris in Brazilië; 19 Juli J. Niesten, geb.
te Bergen (L.), Missiehuis^ Borgerhout-Ant
werpen (B.).
25 jaar Priester: 13 Aug: Joh. Mees, geb. te
Amsterdam. Missiehuis, Stein (L.); M. Fransen,
geb. te Vlierden, Missionaris in Surigao, P.I.;
M. Molenaar, geb. te Sneek. Rectoraat Overho-
ven, Sittard; J. Vrakking, geb. te Naarden, Mis
sionaris in Surigao, P.I.; G. Baptist, geb. te 's-
Hertogenbosch, voorzitter C.M.B. afd. Alg. Za
ken, Batavia; P. Drabbe, geb. te Heino, Missio
naris in Ned. Nieuw-Guinea; C. Vullings, geb. te
Helmond, Directeur Scholasticaat, Watertown,
U.SA.
12% jaar Priester: 15 Febr. Drs. B. Naaij-
kens, geb. te Tilburg, Missiehuis, Arnhem: C.
Ham, geb. te Vlaardingen-Ambacht, Missiona
ris in Brazilië; G. van 't Westeinde, geb. te
Amstelveen, Missionaris in Brazilië; Jer. Vermin,
geb. te Maastricht, Missionaris in Brazilië.
Klooster-jubilea
Paters. 40 jaar geprofest: 26 Jan. Mart.
Klerks, geb. te Oisterwijk, Cork (Ierland); 8
Sept.: Joh. v. d. Bergh, geb. te Vierlingsbeek,
Rector Tivoli-Eindhoven; A. v. d. Bogaard, geb.
te Tilburg, Missiehuis Tilburg; Dr. A. Muskens.
geb. te Dongen, Missionlrs in Surigao, P.I.;
1 Nov.: Z. H. Exc. Mgr. Dr. G. Vesters, Aposto
lisch Vicaris van Rabaul.
25 jaar geprofest: 4 Oct. J. Tubbing, geb. te
Arnhem, Missionaris in Ned. Nieuw-Guinea; J.
van Maanen. geb. te Arnhem, Overste Missie*
huis, Berg en Dal; H. Peeters, geb. te Venray,
Missionaris in Celebes; Jac. Adriaanse, geb. te
Lamswaarde, Overste Missiehuis. Stein (L.): J.
Klemann, geb. te Utrecht, Missiehuis. Arnhem.
Broeders. 50 jaar geprofest: 21 Maart Volk.
Deen, geb. te Grootebroek, Missionaris in Rabaul.
40 jaar geprofest: 5 Apr.: P. v. Moorsel, geb.
te Tilburg, Missiehuis, Tilburg; C. Boers, geb.
te Hazerswoude, Missionaris in Ned. Nieuw-
Guinea; A. Clement, geb. te Geldrop, Missionaris
in Ned. Nieuw-Guinea; 26 Juli: G. v. d. Zan
den, geb. te Lierop, Missionaris in Rabaul: S.
v. d. Meer, geb. te Leeuwarden, Missionaris in
Ned. Nieuw-Guinea.
25 jaar geprofest: 19 Maart: C. Beijer, geb. te
Nieuwer-Amstel, Missionaris in Ned. Nieuw-
Guinea; J. Feij, geb. te Amsterdam, Missiehuls,
Velsen-Driehuis; 10 Sept.: Alph. Duray, geb. te
Stratum, Missionaris in Belg. Congo.
40 jaar priester: 10 Augustus: P. Coelestinus
Dilmann, geb. te Winterswijk, pastoor te Malang
(Java); P. Antonius Wesing, geb. te Baak, prior
Mogy das Cruzes, Brazilië; P. Eduardus Veen-
huis, geb. te Wagenlngen. prior te Hoogeveen.
19 December: Dr. Cyprianus Verbeek, geb. te
Hoorn. assistent-Provinc. te Oss.
25 jaar priester: 10 Juni: P. Julius Dijkstra,
geb. te Workum, te Zenderen; P. Adelbertus
Sokkers, geb. te Leiden, leeraar gymnasium te
Zenderen; P. Urbanus van Erp. geb. te Berchem,
rector St. Jozefkerk te Oss; P. Vincentius van
Wijk, geb. te Haarzuilens, leeraar Lyceum te
Oldenzaal; P. Pancratius van Geleuker, geb. te
Nederweert, leeraar Lyceum te Oldenzaal.
12% jaar priester. 14 December: P. Petrus
Thomas Rlopert. geb. te Tilligte. prior te Oss:
P. Anselmus Olthoff, geb. te Bome, leeraar
Gymnasium te Zenderen; P. Lucas v. d. Linden,
geb. te Den Dungen, pastoor te Pasoeroen
(Java).
50 jaar kloosterling: 30 September: P. Serva-
tius Deuter, geb. te Weert, supprior te Zenderen;
P. Raymundus de Veer, geb. te Amsterdam, sup
prior te Boxmeer; P. Thomas Jansen, geb. te
Deernen, prior te Santos (Brazilië).
25 jaar kloosterling: 25 September: P. Plus
Aan de Stegge, geb. te Oootmarsum, magister
nov. te Boxmeer: P. Franciscus Wilens, geb. te
Oldenzaal, pastoor St. Augustinuskerk te Nij
megen; P. Linus Henckens, geb. te Blitterswijk,
superior missionaris te Malang (Java); broeder
Bernardus Joosten, geb. te Liessel, te Merkel
beek.
a Sso. Sacramento (T. Ramakers), geb. te Lutte-
rade (Limburg), Missionaris Mesopotamië, Latin.
Church, Bagdad, (Iraq).
25 jaar kloosterling: 17 Sept.: Z. E. P. Huber-
tus a St. Anna (Renter Keulers), geb. te Kra-
winkel-Geleen (Limburg), Prior Carmel te Ge-
leen (Limburg).
Klooster „Sion", Diepenveen.
25 jaar priester: 15 Aug.: R. P. Albericus v.
d. Konijnenburg, geb. te Someren. 25 Maart 1887,
Abdij O. L. Vr. van Sion. Diepenveen; R. P. Ni-
varssus, Heems, geb. te Haarlem, 27 Febr. 1886,
Abdij O. L. Vrouw v. Sion.
50 jaar gekleed: 12 Jan.: br. Raymundus Bij-
sterveld, geb. te Nunen, 26 Maart 1854, Abdij
„Sion", Diepenveen.
25 jaar professie: 23 Juni: br. Adrianus ten
Haven Simpel, geb. te Wijhe, 3 Juni 1882, Abdij
„Sion" Diepenveen.
Klooster Zundert.
25 jaar priester: 10 Juni: P. Stanislaus Wol
tering, geb. te Venlo, Zundert; P. Nicasius Jan
sen. geb. te Gestel, Zundert.
Klooster H. Joseph. Lilbosch.
25 jaar Kloosterling: 21 Mei: P. Fidelis Plier,
geb. te Bonn (D.), Prof. College, Abdij „Lil
bosch".
Achelsche Kluis:
40 jaar priester: 30 Mei R. P. Aloysius Vrak
king, geb. te Bussum, rustend priester, Achel.
50 jaar gekleed: R. P. Crucianus Ladrague,
geb. te Raalte, kassier, Achel.
40 jaar gekleed: 3 Juni: br. Benedictus San
ders, geb. te Helmond, timmerman, Achel.
Abdij Nieuwkuijk
12% jaar priester: 30 Maart: Zeer eerw. Pater
M. Joannes van Engelen, geb. te Haarsteeg, Sub
prior te Nieuwkuijk.
25 jaar priester: 30 Juli: weleerw. Pater Tar-
cisius Venderbosch, geb. te Lichtenvoorde, Mi-
nisteriewerk te Ginneken; weleerw. pater Phi-
lippus Blom, geb te Arnhem, Missionaris te
Honoloeloe, Hawaii-eilanden.
12% jaar priester: 22 Juni: weleerw. pater
Cornells van den Berg, geb. te Noordwijk, Pre
fect en leeraar aan de Damianus-Stichting te
St. Oedenrode; weleerw. pater Servatius Lahaije,
geb. te Meerssen, Intronisatiewerk te Ginneken;
weleerw. pater Engelmundus Tromp, geb. te
Obdam, Missionaris te Karimoen N. O. I.
40 jaar lid der Congregatie: 26 Maart: Boog-
eerw. pater Sigismund van den Berg, geb. te
Utrecht, Lid v. d. Generalen Raad te Ginne
ken; zeereerw. pater Justinus van Schaijk, -eb.
te Uden, Missionaris te Honoloeloe, Hawaii.
25 jaar lid der Congregatie: 8 September:
weleerw. pater Wilfried Martens, geb. te Nij
megen, leeraar a. h. college te Valparaiso-Chili;
weleerw. pater Germanus van de Pavert geb.
te Amersfoort, econoom, te Ginnekep; weleerw.
pater Romuald van Kalveen. geb. te Amersfoort,
econoom, te Valkenburg; weleerw. pater Felix
Marchand geb. te Utrecht, leeraar a. h. college
te Santiago-Chili; weleerw. pater Justianus
Born, geb. te Heerenveen, kapelaan H. Bonif. te
Rotterdam; zeereerw. pater Egidius van den
Boogaard, geb, te Helmond, Provinciaal te Rio
de Janeiro
25 jaar priester: 15 Aug.: Thomas Versteeg,
geb. te Kerkdriel, pastoor te Bokhoven.
12% jaar priester: 22 Juni Ambrosius Pen-
nings, geb. te Gemert, leeraar en provisor te
Hees wijk.
40 jaar geprofest: 15 October: Stanislaus Wil-
lems, geb. te Bergeijk, pastoor te Elshout; Pius
van Aken, geb. te Terheijden, pastoor te Vlij
men; broeder Giselbertus de Jong, geb. te Was
pik, Heeswijk.
25 jaar geprofest: 8 Oct.: Augustinus Wouters,
geb. te Gassel, kapelaan te Berlicum (N.B.);
Fredericus van den Akker, geb. te Gemert, rec
tor van de Latynsche school te Gemert.
25 jaar gekleed: 2 Mei: Broeder Herman van
der Hagen, geb. te Woensel, Heeswijk; 8 Oct.:
Basilius Comelissen, geb. te Wanroy, conrector
van de Latijnsche school te Gemert; drs. Joan
nes Chrys. Comelissen, geb. te Wanroy, missie
procurator en conrector van het gymnasium te
Heeswijk.
25 jaar geprofest: Broeder Mono van Leeu
wen, geb. te Leimuiden, Missionaris in Belg.
Congo, thans met verlof Missiehuis kasteel
Gemert.
12%-jarig priesterfeest: 18 Mei: Dom. Bene-
dictu Maria Lambres, geb. te Utrecht, thans
vertoevend in Certosa di Pacia, Italia.
60 jaar missionaris: 28 Febr.: Mgr. H. Otto,
rustend vicaris-apostolicus in Mongolië, die ge
durende deze 60 jaar zijn missie nooit verliet.
25 jaar priester en missionaris: 16 Juli2
Sept. De zeereerw. pater Adr. Groenewoud. geb
te Amsterdam, werd 16 Juli 1911 priester ge
wijd en vertrok 2 September 1911 naar Belgisch
Congo (Leopoldsville). Deze pater is de eenigst
overgeblevene der Ned. Scheutisten, die met
hem gewijd en vertrokken zijn. De overige over
leden allen in de missie.
50 jaar religieus en 50 jaar in Mongolië: W.
Lemmens, geb. te Beek. bij Maastricht, 5 Sept
1886 relig. gelofte, 6 Sept. 1886 vertrek naar
Mongolië (was 30 Mei 1885 priester gewijd).
25 jaar religieus: 8 Sept.: zeereerw. patër
Ant. Colen, geb. te Sittard. leeraar Sparrendaal;
zeereerw. pater Piet Franken, geb. te Dongen
missionaris Mongolië; zeereerw. pater Louis van
Uden. geb. te Boxtel, vice-rector Sparrendaal-
Vught; 8 Dec. eerw. broeder Jac. Baltussen.
geb. te Oploon, missionaris Congo; eerw. broedf-r
Piet v. d. Mortel, geb. te Deurne, missionaris.
Schilden; eerw. broeder Theod. v. d. Vrande,
geb. te Deurne, missionaris, Congo.
12% jaar Priester: 5 Febr. P. Servatius
Schlenter, geb. te Vaals (L.), thans socius der
Broeders te Leuven; P. M. Leonard van Hoorn,
geb. te Haelen (L.), thans kap. te Brussel.
=F
25 jaar: 1 Mei: Broeder Edmund Lay, O.M.F.
geb. te Pünderich b. Zeil Diocese Trier, keuken
broeder Missiehuis St. Karei, Valkenburg (L.).
25 jaar Priester: 10 Juni Martin Meuffels geb.
te Susteren (L.), Missionaris te Lima (Peru);
16 Juli: Jozef Colsen, geb. te Clinge (Z.), Aal
moezenier v. d. Arbeid te Nuth (Limb.); Her
man Rigter, geb. te Amsterdam, Missionaris te
Rezaieh (Perzië)Johan Weemaes, geb. te Clinge
(Z.), Missionaris te Tunja (Columbië); Theod.
Zigenhorn, geb. te Nyswiller (L.), Missionaris te
Yungpingfu (China).
25-jarig kloosterfeest: 14 Sept.: Cornelis Breu-
ker, geb. te Amsterdam, Missionaris te Kian
(China); Henri Claessen, geb. te Panningen (L.),
Missionaris te Hongchow (China); Jozef Lansu,
geb. te Clinge (Z.), Overste van het Missie
huis te Helden-Panningen; Michael Verhoeks,
geb. te Velddriel (Gld.), Overste Studiehuis St.
Vine, a Paulo, Nijmegen; Jan Wieriks, geb. te
Nijmegen, Professor, Missiehuis Helden Pannin
gen.
In het December-no. van „De Delver" wijdt
J.(an) W.(ils) een uitvoerige beschouwing aan
de nieuwe gemeentelijke musea, die resp. te Den
Haag en Rotterdam dit jaar voltooid werden.
„Wie met eenige opmerkzaamheid de ontwik
keling van de bouwkunst der laatste jaren ge
volgd heeft, schrijft hij, en daarbij terugdenkt
aan wat voor vijf en twintig, dertig jaren daar
in als belofte voor de toekomst verscholen lag,
die moet op het oogenblik wel lichtelijk teleur
gesteld uitkomen. Van wat toen geleerd werd, en
Berlage ging ons daarin voor, dat bezonnenheid
in de allereerste plaats de stralende macht was,
waarmee het bouwwerk zich aan ons vertrouwd
maakte, is niet zoo heel veel overgebleven. Die
bezonnenheid beteekent tegelijk bezonkenheid.
En als een werk bezonken is, tot het diepst in
de ziel van den kunstenaar bezonken en daar
tot rust is gekomen, dan zal het weer opbloeien
tot opperste schoonheid onder de koesterende
straling van de liefde des kunstenaars. Het is
de liefde van den kunstenaar voor zijn werk,
die het tot eeuwige schoonheid opvoert. Het is
dat eeuwigheidsbeginsel, dat het ons ingeboren
eeuwigheidsbewustzijn doet trillen en dezerzijds
de liefde doet schenken welke maker, kunst
werk en beschouwer heilig met elkaar verbindt.
In de eerste jaren van deze eeuw la*g er inder
daad een belofte, in de werken van Berlage, de
Bazel en Kromhout. Er lag die bezonnenheid
in, die zich later ook nog weer in het werk
van de Klerk openbaarde, zij het, dat hier een
veel soepeler geest in barokken zwier luchthar
tig met zijn opgaaf speelde. Niemand kan ech
ter ontkennen, dat dit werk met een grootschen
greep gebonden was, zoo, als Berlage het had
voorgedaan met de Beurs en het Beethovenhuis,
of de Bazel met zijn landhuizen of Kromhout
met het American Hotel.
Hoe staat het hier tegenover met de musea,
aldus vraagt hij verderop, welke in Den Haag
en Rotterdam zoo juist zijn geopend?
Niet beter en ook niet minder, dan wat de
meeste gebouwen van dezen tijd eigen is. Er is
geen kreet van vreugdevolle verrassing over het
land gegaan, toen de laatste planken van de
schuttingen waren weggehaald. Evenmin zijn
de voor- en tegenstanders elkaar met heftige
artikelen of gloeiende pleidooien te lijf gegaan.
Met gepaste welwillendheid is er nota genomen
van de totstandkoming, een enkel artikel is ge
schreven met weinig bijzonderheden, een enkele
afbeelding is getoond en daarna heeft het leven
weer zijn loop genomen. Dit wijst op een ge
voel van teleurstelling. Men had anders ge
hoopt, men had de verwachtingen misschien te
hoog gespannen. De oplossing was niet gevon
den, in welk verband deze gebouwen als mu
sea staan tot de tegenwoordige samenleving.
Want dat deze anders is dan hier in beide ge
vallen getoond wordt, voelen wij instinctmatig.
Vermoedelijk is dat zelfs wel de grondoorzaak
van de mislukking. Wel hebben de beide bouw
meesters en de met hen sameriwerkenden ge
tracht iets anders te maken, en technisch zijn
er verschillende verbeteringen aangebracht, wel
ke ten gunste zijn van het tentoongestelde, zelfs
z(jn in alle twee gebouwen weer van die knappe
pakkende détails aan te wijzen, enkele der af
beeldingen geven daar voorbeelden van, maar
hiermee is niet bereikt een groot gaaf geheel te
bouwen, wat van binnen en van buiten in eiken
steen en met zijn gansche omgeving ons be
vangt met die magische kracht welke tot stilte
dwingt. Dat is die wonderlijke stilte, waarin wij
deel hebben aan het oneindig'geluk van de op
perste liefde. Hoe gaarne we dit gevonden had
den in Berlage's laatste schepping en hoezeer
we daarnaar speurden in het Rotterdamsch
museum van Van der Steur, wij vonden het
niet."
mm
Een type van Renê Clair uit „De laatste
milliardair
Het is reeds maanden geleden, dat de jong
ste film van René Clair door ons be
sproken werd. Nu de film eindelijk haar
première beleeft, en wel in De Uitkijk te
Amsterdam, wenschen wij op de film nogmaals
de aandacht te vestigen.
In het kleine staatje Casinario, waar een ko
ningin regeert, en dat alleen uit een luxe
stadje bestaat, met niets dan staatsambtena
ren, gaan de financieele zaken slecht. Casi
nario staat voor een bankroet. Daarom besluit
de «egeering zich te wenden tot den eenigen
milliardair der wereld, den heer Banco, die in
Casinario geboren is. Banco zal drie millioen
storten, op voorwaarde dat hij met de schoone
prinses Isabelle, kleindochter der koningin zal
mogen huwen. Men belooft ep acht dagen na
't huwelijk zal de som gestort worden. Isabelle
echter schijnt heel veel te houden van den lei
der der hofkapel, die geen andere taak heeft
dan bij tij en ontij het volkslied te spelen.
Banco maakt weinig vorderingen en Isabelle
kijkt hem nauwelijks aan. In een schermutse
ling, veroorzaakt door een samenzwering tegen
den indringer Banco, wordt deze zoo onzacht
bejegend, dat hij krankzinnig wordt en in
dezen toestand neemt hij als dictator van Casi
nario de zotste besluiten. Tot de koningin in
hoogst eigen persoon den tyran te lijf gaat,
met het gevolg echter dat de man niet sterft,
doch schoksgewijs van zijn krankzinnigheid
geneest. In het tumult is Isabelle verdwenen.
Samen met haar geliefden kapelmeester wordt
zij gearresteerd als zij in een motorboot hef
ruime sop gaan kiezen. Op dit verschrikkelijk
oogenblik openbaren zij de koningin, dat zij
sinds drie jaar in het geheim getrouwd zijn
Nu zal Hare Majesteit zelf zich opofferen en
Banco trouwen en terwijl het bruidspaar op het
balcon van het koninklijk paleis zich door de
menigte laat toejuichen, verklaart Banco langs
zijn neus weg, dat hij sinds enkele dagen totaal
geruïneerd is, met welke revelatie het drama
wordt afgesloten.
Deze fantasie, die in ieder geval gunstig af
steekt bij de vele middelmatigheden van den
laatsten tijd, moeten volwassenen zeker gaan
zien.
50 jaar priester: 20 Juni: E.P. Eliseus a Sacro
Corde Jesus (Joh. Meckina), geb. te Lutterade
(Limburg), oud-Missionaris Carmel te Geleen
(Limburg).
50 jaar kloosterling: 2 Febr. E. Fr. Conrad us
Wie een filmfabriek bezoekt hetzij de
droomfabriek van Hollywood, of.... de
Cinétone aan de Duivendrechtsche ka
de gaat naar huis met vrijwel dezelfde in
drukken, die in het eene geval gemakkelijk ver
werkt worden, in het andere overstelpend zijn.
In wezen komen die indrukkn vrijwel op het
zelfde neer. Waarom zou het in Neubabelsberg
en Tempelhof, of in de Berlijnsche Krause-
strasse, waar de groote fabrieken en kantoren
der Ufa gevestigd zijn, anders wezen?
Het is niet anders. Een wirwar van menschen,
at tributen, chemische wonderen, het is alles reeds
zoo vaak beschreven, dat het voor den leek nog
nauwelijks geheimen heeft. Uitgestrekte terrei
nen, waarop filmstraten en oude bouwsels pron
ken, geheimzinnige studio's met resten van
„Königswalzer" in één hoek en een splinter
nieuwe set in 'n anderen hoek en elders weer 'n
huis, waarin de botanische wonderen door de
camera worden begluurd en de atelieropnamen
der bekende Ufa-documentaires worden verzorgd.
Ergens in een studio staat Rheinhold Schünze!
een speelfilm te regisseeren.
Annie Ondra is zijn slachtoffer. Schiinzel
staat tegen haar aan te blazen met de Kom-
parsen om zich heen. HU speelt voor, verduide
lijkt, luistert, kortom: hü maakt en breekt zUn
slachtoffer. Het is een beetje anders dan de film
later zal doen vermoeden. Dan zal het Annie
voor en na zün. Dan zal het lijken alsof zij in
één adem door haar rol speelt met alle élan die
in haar aanwezig wordt geacht. Niets daarvan!
BU kleine stukjes en brokjes komt deze „rol" tot
stand en meestal bestaat zU uit die fragment
jes, die Annie tot vervelens toe gerepeteerd heeft
na nieuwe aansporingen, nieuwe uitvallen, nieu
we critiek van haar regisseur. Schiinzel is er de
man niet naar om boosaardig uit te varen, maai
critisch is hU als geen ander en vermoedelUk
dankt de Ufa het daaraan, dat hU een der be-
gaafste, zoo niet de meest begaafde regisseur
van speelfilms bU deze maatschappU genoemd
kan worden. HU weet wat het zeggen wil een
film te maken en wU verbazen ons niet, wan
neer hU later openbaren zal, dat hij het film
materiaal, hetzU dood of levend, hetzU ding ol
mensch op precies gelUken voet behandelt. Waar
uit dan de noodige conclusie te trekken in ver
band met het fabeltje, dat het de roemruchte
sterren zouden zUn, die de waarde van de film
bepalen. Het tegendeel is het geval. De sterren
zUn de ondergeschikte marionetten, waarover de
regisseur beschikt naar willekeur, al krijgen zU
het leeuwenaandeel in den roem, daar zU het
nu eenmaal zUn, die voor de oogen van het pu
bliek verschUnen in alle glorie, waarmede de
regie hen heeft omgeven. De zelfstandige taak
van de ster is dus al heel miniem en benydens-
waardig zUn zU allerminst.
Nog sterker kwam dit tot uitdrukking in de
cabaretscène, die we zagen opnemen voor de film
„Heisses Blut", waarin de roofdrol wordt ver
tolkt door een nieuwe ontdekking in de persoon
van de Hongaarsche Marika Rökk, die op dien
avond voor de zooveelste maal een fragment van
een liedje repeteerde en telkens weer opnieuw
beginnen mocht, tot alle leven uit haar gelaat
geweken was en zU als een bleeke schim onder
de lampen stond. Ontelbare malen geschminkt,
geverfd, gepoederd, ontelbare malen de lampen
uit en aan het kost schatten gelds ontel
bare malen de rustig vermanende stem van re
gisseur Jacoby, die aanmerkingen heeft op de
figuranten, chique bezoekers van een cabaret,
in wezen arme Komparsen met een beetje film-
honger. ZU, de ongelukkigen, hebben maanden,
misschien jaren lang gezwoegd en in den regen
gewacht, voor zij de poorten van Neubabelsberg
binnen mochten. In plaats van het paradijs von
den zU daar een nagebouwd restaurant, waar de
dames en heeren precies den vierkanten meter
vloer bezetten, die de regie hun aanwees en ver
oordeeld werden hier urenlang te blUven zitten
om beurten te zwUgen en te praten, zich te
vervelen en comedie te spelen. Wee dengene, die
toevallig achter een pilaar schuil gaat en dus
buiten het oog der camera zit. HU is de schuld,
dat de scène overgedraaid moet worden. En al
deze figuranten zitten daar in avondkleedirig.
die zU zelf moesten betalen en de critische toe
schouwer schept er de ellende af.
Marika Rökk, die straks in „haar" film zal
verschUnen met haar heisses Blut, wat heeft zü
gedaan? ZU heeft gerepeteerd, naar haar regis
seur geluisterd: tientallen scènes teveel gespeeld
en tienmaal haar lied teveel gezongen en er zal
een klein stukje van over blUven, dat precies de
plaats en het accent in de film zal krijgen, als
de heer Jacoby het wenscht. Neen, benijdens-
waardig is het sterrendom niet, tenzU de be
roemdheden behooren tot die categorie van men
schen, die de kunst verstaan hun eigen leven
voorbU te loopen, zich geen rekenschap te geven
van wat levensfunctie in wezen is.
Aan tafel in de cantine babbelen de dames
en heeren honderd uit, opgewekt en vroolUk,
zooals het in tegenwoordigheid van de pers be
taamt, doch men voelt instinctmatig, dat men
goed gal doen een gesprek over schUn en wezen
in de film te vermijden. En plotseling begint
deze gedachte pijnlijk te worden. Hier zitten dus
de beroemde Lilian Harvey, Annie Ondra, Ma
rika Rökk, en andere en men verzuimt over hun
vak te spreken. ZU zouden misschien niet be
grijpen, wanneer men een gesprek ondernam
over het wezen van de film, haar eigen wetten,
haar merkwaardig idioom.
Hoe anders is dit, als men Schiinzel en meer
nog Ruttmann en Kaskeline in een discussie
betrekt. Aan deze twee voortreffelijke artisten
wijden we echter liever een afzonderlUke be
schouwing. Hun namen hooren hier niet thuis.
In een der vele hallen van Tempelhof een
wereldje op zichzelf bevinden zich de don
kere kamers, om het maar met e?n populaire
term te zeggen. Kent gU, lezer, een donkere
filmkamer? GU kent ze niet en ik benijd u. Hiei
zitten een tiental jonge menschen by elkaar in
hokjes, bU afschuwelUk licht vlak onder hun
oogen, in een voor ons ondraaglijken stank Hiei
zitten ze oneindig ver van de buitenluchtrafge
sloten als galeislaven te zwoegen. Het celluloid
glijdt bU schokjes door hun handen en een ter
gend geluid suist hun in de ooren. Zijn dit ver
oordeelden, gevangenen, die hier hun verder le
ven slijten in slavernij? Het lijkt er veel op.
Maar zy zyn een onmisbare schakel in de in
dustrie, die de almachtige film heeft gegrond
vest. Hun handen beroeren alle beelden, die de
regisseur op het celluloid liet vastleggen. Alle
filmsterren glUden hier in hun schijnbestaan
door de naarstige vingers. Het vermoeiende
zwoegen in de ateliers komt hier in verkleinden
vorm en tot beeldjes verstard zich aanbieden en
kilometers lang zUn de strooken filmband.
Dit is de Allfa, de grootste copieerinrichting
van Europa. ZU maakt per jaar 18 tot 20 mil
lioen foto's in allerlei grootte en ip de 50 copi-
eermachines wordt ongeveer 30 millioen meter
film per jaar verwerkt. Ruwe film wel te ver
staan, die behalve gecopieerd, ook ontwikkeld,
gefixeerd, gewasschen en gedroogd wordt, waar
na zU in blik verpakt naar de verhuur- en be
drijf skan toren worden getransporteerd. Onge
veer 550 man personeel vindt hier werk, ook in
de kleurafdeeling en de smalfilmvervaardiging.
die thans ongeveer 100.000 meter per jaar be
draagt. Het aanschouwen van al deze détails
maakt een mensch een beetje moedeloos. We
wisten het wel. We zagen het vroeger meer dan
eens in andere groote filmfabrieken, maar tel
kens weer is de eindindruk: hoe heel anders ziet
een film er uit, als we haar zien in onze gemak-
kelüke bioscoopstoelen dan wanneer we ons de
film fantaseeren na een bezoek aan de kriebelige
atmosfeer, aan de schUnwereld onder de felle
lampen en de nerveuze microfoon. Duizenden
werken koortsachtig of landerig aan dit com
plex van werkzaamheden, waarvan ieder détail,
op zichzelf gezien en beoordeeld, een verwarren
de en onfrisschen indruk maakt. Zouden al de
ze duizenden een waarlijk vruchtbare taak ver
richten, de film zou er anders uitzien dan we
haar kennen. Het geheel, dat ons in de biosco
pen voor oogen getooverd wordt is dan ook niet
het werk van al die medewerkenden, doch al
thans voor het allergrootste deel van den eenig-
ordenenden geest, den filmer, den regisseur. Dit
is de voornaamste conclusie, die men tLekken
kan. Overigens zUn er nog andere gevolgtrek
kingen te maken, waarvan deze er één is: dat
zóóveel inspanning toch zoo bittere en magere
resultaten heeft.
Ver van Tempelhof en Neubabelsberg, in de
Krausestrasse, zUn de groote kantoren van de
Ufa met hun negen showrooms, hun persafdee-
Ung, hun directorium enz. enz. Hier komen de
films in hun gaven vorm voor het eerst in de
openbaarheid en hier zagen we de resultaten der
laatste maanden. Ze loopen sterk uiteen. Een
hoofdnummer, waarop we vergast werden, was
de film „Liebeslied" met een nieuwe ster, den
Italiaanschen tenor Alessandro Ziliani, die als
de zooveelste Joseph Schmidt al zingend har
ten breekt, hoe ongeloofwaardig het ook schij
nen mag, waneer men dezen adonis op de
keper beschouwt. Eerlijk gezegd: deze film leek
ons een gruwel, een van de soort, waarvan er
dertien in een dozijn gaan, een film, die geen
film mag genoemd worden, doch die we liever
zwijgend voorbij gaan om u direct met vreugde
te vertellen van een reeks andere films, die de
clou van den dag waren en voorloopig wel zullen
blijven.
Daar waren de cultuurfilms die onder leiding
van den bekenden dr. Kaufmann tot stand zijn
gekomen. Men kent ze sinds jaar en dag. De
Ufa heeft steeds een naam gehad op het gebied
der natuurfilms, een naam, die in de loop der
jaren zijn klank niet heeft vérloren. Het is al
les nauwgezette arbeid, die geen pretentie heeft
artistieke interpretatie te zijn van de natuur,
doch die leerfilm is in den besten en aange-
naamsten zin van het woord. Zoo zagen we o.m.
een documentaire van het Duitsche opleidings
schip „Gorch Fock", een paar filmpjes van
Wolfram Junghans over de natuur, eveneens
van dr. Ulrich Schulz, die met dr. Kaufmann
de werkzaamheden deelt.
Boven alles echter en onzegbaar ver boven de
zangfilm verheft zich het werk van de twee
prominenten der Ufa, Walter Ruttmann en
Kaskeline, de eerste de maker der prachtige
documentaires over Stuttgart en Dtisseldorf, de
andere de vernuftige vervaardiger van reclame
en propaganda-trucfilms, in een uitnemende
kleurtoepasing, waarbij „Becky Sharp" onher
kenbaar verbleekt.
Over deze twee opmerkelijke en talentvolle
figuren echter, als gezegd, in een aparte be
schouwing. Zy zijn een studie waard, omdat zij
de mannen zijn, van wie de filmkunst het heb
ben moet.
En hiermede zouden we afscheid kunnen ne
men van de Ufa als droomfabriek, ware het niet.
dat onze gastheren, die op voorbeeldige wijze
hun rol hebben vervuld, recht hadden op een
vriendelijk woord dezerzijds. Zy toonden zich
niet afkeerig van critiek, zij hebben een traditie
van Jaren en weten met stelligheid, dat de Ufa,
die eens het bolwerk van Europa als filmland
was, haar rol weer zal opnemen, zoodra zij dit
zal kunnen. Wij van onzen kant weten, dat de
tijden voor de Ufa slecht zijn, en weten met
even groote stelligheid, dat de vrijheid van fil
men niet overal even groot is. Met dezelfde stel
ligheid hebben we kunnen waarnemen, hoe ern
stig en hard er gewerkt wordt om de glorie van
de vroegere Ufa terug te winnen. Waarom zou
den we dezen hardwerkenden filmmenschen niet
gunnen, dat zij hun doel zullen bereiken? Zi)
mogen hierbij echter bedenken dat de roem dien
zij nastreven voor een veel grooter deel afhan
kelijk is van groote talenten als Walter Rutt
mann dan de leiders van de Ufa zelf schijnen
te vermoeden. Dbg.
Vraag: Bestaat er ook een blad of courant
speciaal voor muzikanten, d.w.z. voor bands en
dergelijke? Zoo ja, waar moet ik mij dan ver
voegen?
Antw.: Er bestaan verschillende van dit soort
tijdschriften. Wend U tot een goeden boek
handelaar. Deze zal U gaarne proefnummers
bezorgen. U kunt dan zelf een keus maken.
Vraag: Zooals gemeld, is de Holl. Grondcre-
dietbank failliet. Is no. 21855 no. 24 uitgeloot?
Zoo niet, hoe moet ik handelen om nog iets van
dat lot te ontvangen?
Antw.: Dat nummer is niet uitgeloot. U kunt
uw lot opzenden naar den curator in het fail
lissement, Koninginnegracht 15, Den Haag.
Veel zult u er echter niet voor ontvangen. Als
alles meeloopt een cent of zes, zeven.
Vr.: Ik ben aangeslagen in de inkomstenbe
lasting voor 1261. Ik heb één kind en woon
in de gem. Zaandam. Ik moet betalen 32.26.
Is deze aanslag juist?
Antw.: Ja.
Vr.: Ik heb een zoon van 13 jaar die opgeleid
wil worden als matroos bij de Marine. Tot wien
moet ik mij wenden?
Antw. Wend U om inlichtingen tot den
commandant van het opleidingsschip te Vlis-
singen. Ook kunt U zich wenden tot den gar
nizoenscommandant'in Uw gemeente, die U
waarschijnlijk wel voldoende op de hoogte zal
kunnen brengen.
Vr.: is op no. 55701 van de Nat. loterij van
Herwonnen Levenskracht een prijs gevallen?
Antw.: Neen.
Vr.: Kunt U mij ook een adres geven waar
gramofoonplaten verhuurd worden? De bedoe
ling is kerstplaten.
Antw.: Voor zoover óns bekend bestaan zulke
bureaux niet.
Vr.: Ik bezit een lot van de tentoonstellings-
loterij te Brussel. Kunt U mij ook mededeelen
wanneer deze loterij uitloot en waar de lijsten
met uitslagen te bekomen zijn?
Antw.: Deze loterijen zijn voor zoover ons
bekend alle uitgetrokken. Lijsten zijn o.m. ver
krijgbaar aan de Belgische stations en bij het
administratie-adres, dat op de loten vermeld
staat.
Vr.: 1. Welke onderscheiding is hooger, Ridder
in de Orde van Oranje-Nassau of Officier in de
Orde van Oranje-Nassau?
2. Hoe verwijdert men inktvlekken uit een
vloerkleed?
Antw.: 1. Officier in de Orde van Oranje-
Nassau.
2. Laat op d'e vlek citroensap druppelen. Her
halen tot de vlek weg is.
Vr.: 1. Wanneer een fabrikant een factuur
ontvangt over geleverde goederen waar geen om
zetbelasting op vermeld staat en de fabrikant is
voor zich overtuigd dat de leverancier hande
laar is (dus niet behoeft te zegelen) hetgeen
echter niet uit de factuur blijkt, kan dan de
fabrikant in moeilijkheden geraken met den
fiscus?
2. Moet omzetbelasting worden betaald voor
een tweedehands machine, overgenomen van
een houthandelaar (fabrikant), die deze reeds
gebruikte vóór het in werking treden van de
omzetbelasting?
3. Is tweedehands goed, gekocht op een vei
ling, vrij van omzetbelasting? Zoo ja, moet dat
aangetoond kunnen worden, of is een monde
linge verklaring van den kooper aan den amb
tenaar voldoende?
Antw.: 1. Neen; 2. Neen; 3. Neen. Voor goed,
gekocht op een veiling, behoeft geen omzetbe
lasting betaald te worden.
Vraag: Hoeveel moet men te Bloemendaal
aan personeele belasting betalen voor het hou
den van een motorrijwiel, ingericht voor 2 per
sonen? 2. En hoevel is dat als men den motor
uitsluitend voor zijn werkzaamheden gebruikt?
3. Ik heb iemand iets geleverd en deze persoon
weigert om te betalen. Dreigementen helpen
niet. Wat moet ik in dit geval doen om mijn
geld te ontvangen? Het is geen groot bedrag.
Is de nieuwe wet al in werking getreden dat men
in zoo'n geval iemand rechterlijk kan laten
vervolgen?
Antw.: In Bloemendaal wordt niet afgeweken
van het wettelijke tarief. Voor een motorrijwiel
voor twee personen moet dus in hoofdsom be
taald worden 8.waar dan nog 117 opcen
ten op komen. 2. Dan wordt het tarief gehal
veerd. 3. U zoudt zich kunnen wenden tot een
advocaat of deurwaarder. De door U bedoelde
wet is er nog niet.
Vraag: Kunt u mij ook het adres opgeven
van den advocaat-procureur, die belast is met
de afwikkeling van de zaken der Hollandsche
Grond-Credietbank?
Antw.: Koninginnegracht 15, den Haag.
Vraag: Bestaat er in Lonneker een apotheek
waar Muldar-maagpoeders verkrijgbaar zijn?
Antw.: Handelsadressen worden in deze ru
briek niet opgegeven.
Vraag: Is lot serie 3173 no. 28 v. d. Rott.
Schouwburg reeds uitgeloot?
Antw.; Nog niet uitgeloot.
Vraag: Een dienstmeisje, dat voor zes dagen
per week ƒ3.50 verdient, welk bedrag haar des
Zaterdags wordt uitbetaald, wordt Maandags
avonds ziek. Dinsdag daarop wordt zy ontsla
gen, zonder opzegtermijn. Op welk bedrag kan
zy nu volgens de wet aanspraak maken?
Antw.: Zij behoorde den Zaterdag na het be
gin der ziekte ontslagen te zijn tegen de vol
gende week Zaterdag. Zi) heeft dus recht op 14
dagen loon.
Vraag: 1. Mag men sigaren en sigaretten in
een postpakketje naar Ned. O. Indië sturen? 2.
Worden die dan belast of moet de ontvanger
er dan belasting op betalen? Zoo ja, hoeveel?
Er zaten 15 sigaren en 70 sigareten in het
pakje.
Antw.: 1. Ja. 2. De ontvanger. De invoerrech
ten zijn: sigaren 100 pet. van de waarde per
100 K.g. en sigaretten 150 pet. van de waaraa
per 100 K.g.
Vraag: Is deze aanslag voor Inkomstenbe
lasting 1935-1936 juist? Zuiver inkomen na af
trek verzekering enz. 2797. Ik woon te Heem
stede, ben gehuwd en heb twee kinderen. Aan
slag hoofdsom met Rijksopc. 68.02, Gemeente
fondsbelasting 45.Opcenten Gemeente
22.50. Aanslag totaal 135.52.
Antw.: Deze aanslag is juist.
Vraag: A past; B past; C speelt pandoer
en D is maat. Schoppen is troef. C vraagt op
ruiten vrouw troef aas; D komt daarna met
klaver vrouw terug; A loopt bij met klaver 9;
B met klaver 8. C heeft geen klaveren en loopt
by ihet harten 8. Nu is mijn vraag, moet C
dezen slag troeven?
Antw.: Hij mag troeven, maar verplicht is hy
daartoe niet.
Antwoord: Zet de huid 24 uur in koud wa
ter. Daarna op een plank uitspannen en zeer
voorzichtig met een bot mesje alle velletjes en
vetdeeltjes verwijderen. Daarna lost u in 1%
liter heet water 150 gram aluin en 200 gram
keukenzout op. Als deze oplossing afgekoeld is,
dompelt u de huid hierin onder bij voortdurend
kneden. Na 5 minuten haalt u de huid weer uit
de oplossing. Na een dag moet u dezelfde be
werking nog eens herhalen. Daarna wordt de
huid flink gespannen te drogen gelegd in een
niet verwarmde doch vorstvrije kamer. Het
droogproces mag niet te vlug geschieden en moet
minstens een tiental dagen duren. Om den an
deren dag moet u de huid ontspannen, hem
goed uitrekken in alle richtingen en even met
de hand wrijven om ze soepel te maken. Als de
huid droog is, moet u het bont verwerken.
Met een vodje, doordrongen van benzine, wrijft
u de haren flink in. Als alles weer goed droog
is, strooit u er houtskoolpoeder over heen, zoo
danig, dat het poeder tot de huid doordringt
met de hand wrijft u dan nog eens het poe
der flink in. Vervolgens klopt u met een stokje
het poeder er uit en uw huid is klaar. Wees niet
bang, dat het houtskoolpoeder de huid vlekken
zal, als u maar zorgt draagt, dat de benzine
verdampt is.