De ontbinding der Cortes in Spanje DE FILM VAN DE K XVIII HONIG S BOUILLONBLOKJES 6 voor lOct. Hotelpersoneel viert feest Statistiek der gods diensten VALLADARES EN DE VRIJHEID" s 38 20.000 MIJLEN OVER ZEE ONS VOETBALSUCCES TE PARIJS VALDA PASTILLES WOENSDAG 15 JANUARI 1936 De president der republiek zet zijn positie op het spel Balans 54 maanden republiek JAARBEURS TE TEL-AVIV Deelneming van Nederland Arbeidscontract in de meubelindustrie Voor nieuwe C. A. O. loonsver lagingen voorgesteld MINISTERS OP REIS Naar Posen vertrokken Ned. R.K. Drogistenbond Minister De Wilde met verlof Niet slechts een actueel, maar ook een cultureel hoogstaand filmwerk Ernstige critiek op de instanties die verantwoordelijk zijn voor de samenstelling van de Fransche ploeg Enthousiasme, dat prettig aandeed Een terugblik Hoe de teekenaar van de Paris-Midi onze ploeg zag. Bakhuys, omgeven door Wels, Drok, Smit, Van Nellen, Paauwe, Anderiesen, Van Heel, Weber, Caldenhove enHalle, biedt de Fransche ploeg verscheidene aardige doelpuntjes aan De viering van het zilveren jubilé van den Ned. R.K. Bond van Hotel-, Café- en Restau- rant-geëmployeerd en Slot der feestelijkheden 'VERKOUDHEID ECHTE VALDA Ruim 36 pCt. der bevolking van Nederland Katholiek NIEUWE MOERDIJKBRUG Nog dit jaar gereed? ELECTRISCHE VERLICHTING Iets nieuws gedemonstreerd J. STAMPERIUS ERNSTIG ZIEK Nationale tentoonstelling te Rotterdam (Bijzondere correspondentie) Wat te voorzien was is geschied: de Cortes zijn ontbonden. De verkiezin gen voor de nieuwe volksvertegen woordiging zullen plaats hebben op 16 Februari, de herstemmingen op 1 Maart en veertien da gen later, op 16 Maart, zal het nieuwe Parle ment voor de eerste maal bijeen komen. Daar mede is de chronische politieke crisis in een nieuwe, even kritieke als beslissende phase ge treden. Want men behoeft geen oogenblik te aarzelen om te verklaren, dat de samenstelling van de nieuwe Cortes niet alleen doorslag- gevenden invloed zal oefenen op de „kleur" van de republiek, maar zeer waarschijnlijk óók voor het regiem-als-zoodanig beslissend zal zijn. Alle partijen en groepen zijn het er over eens dat de groote slag om de republiek en haar in stellingen thans geleverd worden zal. Winnen de rechtsche partijen dan zal de tegenwoordige president der republiek, die obstinaat gewei gerd heeft Gil Robles met de vorming van een kabinet te belasten, op zeer korten termijn tot aftreden worden genoopt, dan zal de grondwet, de republikeinsch-socialistische grondwet van de Constituante, aan een zéér grondige herziening worden onderworpen en het is volstrekt niet uitgesloten dat de restauratie vermoedelijk ten gunste van Alphonso's zoon, prins Juan binnen den kring der waarschijnlijkheden treedt. Blijft de zege aan het linksche blok, dat onder aanvoering van de socialisten den strijd aan bindt, dan zal er van grondwetsherziening geen sprake zijn en de marxistische politiek, die Spanje zooveel ellende bezorgd en het land stroomen bloeds gekost heeft, zal nieuwe slacht offers maken. Met een overwinning der gema tigde partijen behoeft nauwelijks rekening te worden gehouden. De radicale partij, die tot dusver de kern der gematigden vormde, is door de jongste schandalen zoodanig verzwakt dat zij van de stembus weinig te hopen heeft. Zij zal van geluk spreken mogen als de kiezers haar geen verpletterende nederlaag laten lijden. De strijd gaat in Spanje rechts tegen links en aan beide zijden van de barricade is men vol goeden moed. Niemand kent nauwkeurig de meening van het kiezerscorps, alle verrassingen zijn mogelijk en men hoopt allerwegen dat die verrassingen vreugdige zullen zijn. Onpartijdige opmerkers geven Gil Robles en zijn Populisten een goede kans. Gil Robles' partij is de eenige, die in het geheele land over een hechte organisatie be schikt en het staat vrijwel vast, dat de leider der Katholieken in de kleinere steden en in de dorpen op een zeer groot aantal stemmen van kiezeressen zal kunnen rekenen. De socialisten, die indertijd het algemeen stemrecht voor man nen én vrouwen doordreven een kwestie van principe geven zich er thans rekenschap van dat zij daarmee een ernstige fout begaan heb ben. Zij hadden op der vrouwen dankbaarheid gerekend waren zij het niet die de vrouw in Spanje „bevrijdden"? maar zij hebben er nooit aan gedacht dat de Spaansche vrouw de draagster is van de tradities van geloof en ras en dat zij van haar nieuwe vrijheid een gebruik kon maken dat den rooden meesters wel eens minder welgevallig kon zijn. Welk gebruik de Spaansche vrouw van haar stembiljet maakte de linksche partijen hebben het in 1933 tot haar schade ondervonden. Hoe dit zij, de vrouw kiest in Spanje en aan haar rechten is voor het oogenblik niet te tornen. Zeker is dat zij er zijn meer kieze ressen dan kiezers op het resultaat van den stembusstrijd beslissenden invloed oefenen kan. Laat ons intusschen de gebeurtenissen niet vooruitloopen. De kiescampagne moet nog be ginnen en voor het doen van voorspellingen be staan nog geen goede gronden. Zeker is dat de regeering, voor het oogenblik althans, voorne mens is den partijen, allen partijen, zoo groot mogelijke vrijheid te waarborgen. De maatrege len, die de vrijheid van propaganda beperkten, zijn opgeheven, de censuur bestaat niet meer, de socialistische volkshuizen hebben opnieuw hun deuren mogen openen en het is vrij waarschijnlijk, dat de indertijd wegens wan beheer afgezette roode gemeenteraden opnieuw in functie zullen treden. Dit alles bevoordeelt de linksche partijen in niet geringe mate. Van de nieuwe vrijheid maakt de linksche pers reeds 't. ijverigst gebruik. Alle min of meer marxistisch beïnvloede organen toonen zich ten zeerste in hun schik. „El Socialista" is op staanden voet de publicatie begonnen van een wijdloopige reportage, waarin de „gru welen", die de Spaansche troepen onder leiding van generaal Lopes Ochoa bij gelegenheid van de onderdrukking van den opstand in Asturië zouden hebben bedreven, breed worden uitge meten. Dit blad windt er trouwens geen doekjes om dat de doeleinden van het Spaansche so cialisme en die van het Russische communisme volmaakt dezelfde zijn. „Sommige details''' schrijft het blad in een uiterst heftig artikel „mogen verschillen, maar de fundamenteele ele- woordiging had geen enkele nuttige rol meer te spelen. Zoo staat Spanje aan het begin van een nieuwe periode. De eerste is zeker niet geluk kig geweest. Wat zij gebracht heeft? „La Nacion" somt de „zegeningen" van de eerste 54 maanden Spaansche republiek op: Twee parlementen, 26 regeeringscrises, 65 mi nisters, een revolutie (2500 dooden), 7 opstan den, 9000 stakingen, 1000 gemeenteraden ge schorst, 114 dagbladen verboden, twee en een half jaar staat van beleg enzoovoorts. Oviedo verbrand, 80.000 boeken vernietigd, 200 kerken in brand gestoken, 700.000 werkloozen. Heel fraai is het niet. Laat ons voor Spanje hopen dat de volgende periode bij deze gunstig afsteekt. De plannen van het Comité ter bevordering van den handel tusschen Nederland en Pales tina om op de in Mei 1936 te Tel-Aviv te hou den Palestijnsche Jaarbeurs, een Nederlandsche Sectie te organiseeren, hebben bij de Regeering en het Nederlandsche bedrijfsleven een dus danig gunstig onthaal gevonden, dat het Comité thans definitief besloten heeft de plan nen te laten doorgaan. De collectieve inzending van het Nederland sche bedrijfsleven zal worden gehuisvest in een afzonderlijk paviljoen. De uitvoering der plannen is in handen ge legd van het Nederlandsche Jaarbeursinstituut te Utrecht. menten zijn dezelfde. In werkelijkheid zijn wij communisten." Het is altijd goed dat te weten. Een gewaarschuwd man is er twee waard. De Katholiek Alcala Zamora heeft zeker niet dan na rijp beraad het besluit geno men de Cortes te ontbinden. En het Kan hem niet onbekend zijn dat hij hoog spel speelt. Evenmin kan hij zich verhelen dat alleen een linksche overwinning, die ook den burgerlijk- linkschen partijen nog zekeren invloed laat, hem als president der republiek redden kan. Het is daarom dat de president, op gevaar af een bur geroorlog te ontketenen, de sluizen voor de link sche propaganda zoo wijd mogelijk open gezet heeft. Het kabinet Portela Valladares is vol komen bereid zijn wil te doen. Het manoeu vreert geheel volgens den wensch van den pre sident. Dat het deze aan handigheid niet ontbreekt is bezwaarlijk te ontkennen. Alcala Zamora heeft nóch Largo Caballero noch Gil Rdbles ooit met de kabinetsformatie willen belasten. In het eerste geval zou de republiek vermoe delijk in zeer korten tijd een filiaal van Mos- cou geworden zijn, in het tweede geval zou de republikeinsche grondwet aan een herziening onderworpen zijn, een herziening, die de presi dent niet wenscht. Formeel heeft het staats hoofd zeker de bevoegdheid op te treden als hij deed. Volgens art. 75 van de Grondwet benoemt het staatshoofd den leider der regeering en deze kan alleen zijn plaats behouden als hij te gelijkertijd het vertrouwen van de Cortes en dat van den president geniet. Zoo kon het meer malen gebeuren dat de premier door een an dere vervangen werd, ofschoon hij in de Cortes geen nederlaag geleden had. En ook tot ont binding van de volksvertegenwoordiging had de president formeel het recht. Art. 81 veroorlooft den president zelfs gedurende zijn mandaat de Cortes tweemaal te ontbinden. Die tweede keer moet evenwel voor de nieuwe Cortes ge rechtvaardigd worden. Wordt de president door de nieuwe vertegenwoordiging in het ongelijk gesteld dan dient hij zijn ontslag te nemen. Alcala Zamora is van oordeel dat hij van zijn bevoegdheid tot Cortes-ontbinding slechts éénmaal gebruik gemaakt heeft. De ontbinding der Constituante toch vormde een uitzonde ringsgeval. En de ontbinding van thans was noodzakelijk om debatten te vermijden, die de regeering en het staatshoofd zelf vermoedelijk in een zeer moeilijke positie zouden hebben gebracht. Een dag vóór de permanente deputatie van de Cor tes zou bijeenkomen om over de beschuldi gingen der monarchistische groepen besprekin gen te voeren verscheen het ontbindingsdecreet. Het verraste zeker, maar het is in de geheele pers om verschillende redenen wel is waar als de eenige en beste oplossing van den be- staanden imbroglio aanvaard. Als het toch tot Cortesontbinding komen moest dan maar hoe eerder hoe beter. De huidige volksvertegen- In verband met het opzeggen van de C. A. O. in de meubelindustrie hebben de werkgevers organisaties aan de drie vakbonden van meu belmakers voorstellen gedaan om een nieuwe overeenkomst aan te gaan. Deze voorstellen bevatten volgens het Volk o.m. de volgende wijzigingen van de thans nog loopende collectieve arbeidsovereenkomst, die per 1 Maart a.s. is afgeloopen.* Voorgesteld wordt een loonsverlaging van tien procent voor alle werknemers, met uitzon dering van de behangersnaaisters, op wier loon men vijftien procent wil korten. Verder een vergrooting van het loonversehil tusschen geschoolde meubelmakers en z.g. rou tine-arbeiders (geoefende meubelmakers) van 3 tot 5 cent per uur, benevens vergrooting van het aantal gezellen, dat in de termen valt voor routineloon. Verslechting van de contractbepa ling ten aanzien van doorbetaling van loon op de algemeen erkende christelijke feestdagen. Vrijdag a.s. zal in Den Haag een conferentie worden gehouden. De werkgevers zullen deze voorstellen daar nader toelichten. Minister Gelissen en Deckers zijn Dinsdag avond naar Posen vertrokken in gezelschap van den onderminister van landbouw, Raczynski en den Poolschen gezant in Nederland, Babinski. Bij hun vertrek waren aanwezig de minister voor industrie, Gorecki en andere persoonlijk heden. In de hoofdbestuursvergadering werden by de verdeeling der functies deze aldus gewij zigd: De heer LenssenZeyen uit Kerkrade werd herbenoemd tot voorzitter. De heer Jules Lee narts uit Maastricht, tot dusver penningmees ter, werd benoemd tot secretaris. Deze functie werd tot heden vele jaren vervuld door den heer P. Jaspers uit Maastricht. Tot penning meester werd benoemd de heer J. Gulikers uit Gulpen. Óe minister van Binnenlandsche Zaken is heden met verlof naar het buitenland vertrok ken. Hij zal tot 25 dezer afwezig zün. In het City-theater te 'sGravenhage werd dezer dagen door de directie van de film fabriek „Polygoon" te Haarlem 'n voorstel ling voor de pers gegeven van de film „20.000 myien over zee", vervaardigd door den luit.- ter-zee 2e kl. M. S. Wytema, tüdens den tocht van de K. XVIII, de duikboot die op reis van Den Helder naar Soerabaia vUf werelddeelen doorkruiste. Van dit niet alleen actueele, maar ook cul tureel hoogstaande filmwerk is het uiterst moeilijk in een kort overzicht de goede hoe danigheden en de nationale beteekenis te be schreven. Men kan niet anders dan overvloe dig respect hebben voor den arbeid van den heer Wytema, die als amateur-cineast na een voorbereiding van slechts zes weken in de film fabriek te Haarlem, aan boord van een onder zeeër situaties heeft weten te verfilmen, waar een veteraan onder de operateurs wellicht nauweiyks tegen opgewassen zou geweest zijn. Reeds van het eerste oogenblik aan, bij het vertrek van de K. XVIII op 14 November 1934 uit het vaderland, geeft de film een prachtig overzicht van alles wat zich daarby afspeelde. Men ziet onmiddeliyk dat hier niet slechts naar een photographische waarneming is ge streefd, doch dat de man achter de camera een „filmisch" oog gehad heeft voor alles, wat zich om het zichtbare beeld heen bewoog. Van de reis troffen ons de schitterende na- tuur-opnamen, die de heer Wytema als een schoone omhjsting wist te verzamelen rond het dageiyksch leven aan boord, dat zich by kalme zee of onder stormgeweld steeds af wisselend vertoonde. Het ontbreekt natuuriyk niet aan den noo- digen humor, zeemanshumor in woord en lied en beeld en van een door-en-door gezonde soort! Zoo büv. tüdens het bezoek van Nep- tunus en diens „eega" bij het passeeren van den evenaar en gedurende den rijtoer in Dur ban. Doch ook vele stemmige momenten bo den gelegenheid tot goede tafereelen, we denken hierby aan het Kerstfeest „in den bulk van den walvisch" en aan momenten waaruit de ernst van den arbeid bleek. Drie verschillende doelen werden op deze De groote nederlaag van het Fransche voetbalelftal heeft in Frankrijk grooten in druk gemaakt, en voor den bond en dege nen, die belast zyn met de samenstelling van de Fransche ploeg is de critiek lang niet malsch. Uit een artikeltje van Jacques de Ryswick in „Paris-Midi" blükt dit ook overduidelijk. Moeten wij huilen of lachen, aldus de schry- ver. Men weet het niet. Na het meerendeel van de wedstrijden van de Fransche ploeg hebben wy steeds ernstige critiek geleverd op de ge volgde werkwijze van den bond, maar altijd werd er geantwoord, dat het niet mogelijk was om anders te handelen. Nog na den laatsten wedstrijd ZwitserlandFrankryk hebben wü getracht verschillende middelen aan te geven, die tot verbetering zouden kunnen leiden en zouden kunnen zorgen, dat de nationale ploeg een beteren indruk maakte. Wij hebben toen o.a. gesproken, aldus het blad, van plaatselijke selectie en van gezameniyke voorbereiding, maar men heeft niet naar ons willen luiste ren. Nu zal men gedurende enkele dagen in verlegenheid zitten, maar weldra zal men dezen slag voor het Fransche voetbal weer vergeten zijn en op den ouden weg voortgaan. Waarvoor dienen deze internationale wed- strijden nu eigeniyk? Alleen om goede recettes te maken en ons verder in het buitenland be- lacheiyk te maken? Als men werkeiyk niets wil beproeven, zou het heel wat beter zijn om maar geen internationale wedstrüden meer te organiseeren. In hetzelfde blad vinden wy nog een aardige beschouwing van Luc. Vincent, die wy voor onze lezers belangwekkend genoeg vinden om hier gedeelteiyk weer te geven. Met eenige weken tusschenruimte hebben wij, aldus schrijft Vincent, in het Pare des Princes twee internationale wedstrüden büge- woond, die zeer veel met elkaar gemeen had den. Evenals bij ParijsBoedapest zagen wy onder dezelfde weersomstandigheden een zelfde bedroevend schouwspel, n.l. een mach- telooze Fransche ploeg, die tegen een veel beter buitenlandsch elftal niet opgewassen bleek. Er wordt dan gewezen op het fraaie spel van de Hongaren, die technisch beter waren, zich met groot gemak over het gladde terrein bewogen, uitstekend schoten en vooral ook bezield waren met den wil om te winnen. Hiertegenover stond een samenraapsel van verschillende spelers in het veld die tegen hun tegenstanders vrijwel machteloos waren. Men behoeft zich in de plaats van de roode shirts der Hongaren slechts de oranje shirts der Nederlanders te denken en van het Parijsche team enkele spelers uit de hoofdstad door spelers uit de provincie te ver vangen en men kan weer hetzelfde spelbeeld zien. Een ding verschilde er echter wel, n.l. de entourage, die thans aardige en onverwachte contrasten bood. Over het geheel genomen wa ren de uitingen van het publiek hetzelfde en zü hielden of tevredenheid of afkeuring over het door de spelers vertoonde spel in. Een deel van de toeschouwers juichte Zondag van vreugde, danste op de tribunes en zwaaide met papieren vlaggetjes. Het overige deel der toe schouwers en verreweg het grootste deel toon de echter zün afkeuring door te fluiten en riep, dat men zün geld terug wilde hebben. Men was teleurgesteld weer een soort ParüsBuda- pest-wedstrüd te zien, waarvan men genoeg had evenals van de slechte actualiteiten, die men soms viermaal in de week in de bioscopen hetzelfde ziet. De verheugde toeschouwers waren de Neder landsche supporters en de anderen de Parijze- naars Zoo werd, wat aanleiding gaf tot de er gernis van de meeste toeschouwers een reden tot vreugde voor de anderen. Wat deed dat enthousiasme van de Hollanders prettig aan. Hun optimisme en hun gerechtvaardigde vreug de vonden eigeniyk de reden in den geest, die ook hun spelers in het veld bezielde, n.l. het verlangen om te winnen En een bijzonder aar dig moment was het, toen de kleine vleugel speler Wels na het tweede doelpunt te hebben gescoord, door den grooten Bakhuys, den „ko ning van het veld" werd opgenomen en in triomf werd weggedragen. Het bezielende en thousiasme van de Nederlanders kwam overal in tot uiting. En ook de Nederlandsche gezant zelf deed niet voor de supporters onder en haastte zich na afloop om de spelers in de kleedkamers geluk te wenschen en de hand te drukken te midden van de stroomende dou ches. Met genoegen zullen wy aan dezen uitste kenden geest van deze waarlük sportieve Hol landers biyven denken en als men bedenkt, dat deze voetbalkampioenen amateurs zün, be grijpt men, dat zy deze hulde ten volle ver dienen. Wij hebben hier, aldus het blad, een „groO' ie" ploeg aan het werk gezien groot in de waarlijke beteekenis van het woord. Wat een opmerkeiyk spel, wat een fraai kopwerk, wat een doortastendheid in de verdediging, wat een activiteit voor de doelen. Wat een tegenstelling met de Fransche ploeg van wie alleen Courtois, die evenwel de min dere van Bakhuys was, een vermelding ver> dient. m Hr. Ms. K. XVIII had dikwijls met zwaar weer te kampen. Storm op den Atlantischen Oceaan. wereldreis nagestreefd: het toevoegen van het vaartuig aan de zeemacht in Oost-Indië, het verstrekken van weerberichten aan het vlieg tuig „De Snip" uit het midden van den Atlan tischen Oceaan, toen deze K. L. M.-vogel de Kerstvlucht naar West-Indië volbracht, en ten slotte het houden van duikoefeningen om aan den meereizenden prof. Vening Meinesz gele genheid te geven zün zwaartekracht-metingen boven den oceaan-bodem te verrichten. Voor dit laatste doel werd niet minder dan 238 keer ondergedokenen weer bovenge komen, hetgeen op zichzelf reeds een presta tie blükt, waarvan men zich geen voorstelling kan vormen voor men van deze film geleerd heeft, wat zulk een duikoefening inhoudt! Begroet door de geheele vloot, door tien duizenden belangstellenden aan den wal en op schepen, gleed de K. XVIII op 11 Juli 1935 de haven van Soerabaia binnen. Van dit groot- sche slot geeft de film ons een beeld, dat meer zegt dan men met weinige woorden kan ver melden. De vervaardiger van deze voortref felijke Hollandsche film slaagde erin met en kele eenvoudige woorden uiting te geven aan wat den grondslag vormde van de geheele on derneming: „Eensgezind hebben wy er naar gestreefd, in navolging onzer vaderen, onze mooie Nederlandsche vlag op waardige wyze over de oceanen te voeren, tot heil van een krachtig en eendrachtig vaderland." Deze film geeft daar een waardig verslag van! v. O. Toen de Bondsraadsvergadering van den Ned. R. K. Bond van Geëmployeerden in het Hotel-, Café- en Restaurantbedrijf ten einde was ver- eenigde het gezelschap zifih rond de feesteiyk versierde tafels in hotel Noord-Brabant te Utrecht, om het diner te gebruiken. Daarna werd de groote feestavond gehouden in het ge bouw voor K. en W., waarvan te 8 uur de groote zaal geheel gevuld was. Onder de talrijke aanwezigen merkten wü o.m. op Mgr. J. G. van Schaik, geesteiyk ad viseur van het R. K. Werkliedenverbond, tal van geesteiyke adviseurs der afdeelingen van den jubileerenden Bond; het dageiyksch bestuur van den Ned. R. K. Werkgeversbond in het Hotel-, Café- en Restaurantbedrijf; wethouder H .A. Bekker, als voorzitter van „St. Joseph" te Utrecht en nog vele anderen. Met een pittig woordje opende de voorzitter de heer Th. v. d. Willik, dezen avond, die tot 'n groot succes werd. Er werd een goed cabaret-programma gebo den, waaraan medewerking verleenden: Suzie Klein met liedjes; Barandini, met zün spreken de pop; Willy Derby en in plaats van Sealtiel kwam Phil Young, die verbluffende staaltjes van goochelkunst te genieten gaf. Veel succes oogstte Suzie Klein al terstond bü haar eerste optreden. Het publiek, reeds Sn een goede stemming, had uitbundig pleizier met de pop van Barandini, die zoo rap met zün mondje is. Ook al liep hü door de zaal, dan nog merkten velen niet, dat Öarandini de woorden voortbracht, ondanks de verzekeringen van den kleinen August. Willy Derby had een gul onthaal en zün me lodramatische liedjes over gas en oorlog, vielen zeer in den smaak. „The Ridden Boys" verzorgden de entre-acts met jazz. Na het vlotafgewerkte programma was het grootste deel van 'den avond en nacht ge- wyd aan Terpsichore, de Muze van den dans. De leiding van het bal berustte bü den heer A. Kok, terwül The Ridden Boys voor dansmuziek zorgden. Zoo bleef het gezelschap, hoewel kleiner van geie.l, tot ongeveer 4 uur feestvierende büeen. Na de twee dagen van ernst werd besloten met een knalfeest, gevierd door vrooiyke hotelmen- schen. Velen waren reeds den tweeden dag laat of den derden dag vroeg naar hunne woonsteden weergekeerd. Het programma voor dezen laatsten dag be vatte dan ook alleen een paar gezellige byeen- komsten, waaronder het onder leiding bezich tigen van de stad Utrecht. Deze oude stad heeft nog veel merkwaardigs binnen haar muren. Menig gebouw, monument van het grys ver leden en ontelbare andere merkwaardigheden wisten dan ook de aandacht van de gasten te boeien. Bü velen zal deze rondgang een prettige herinnering aan het feest van „St. Antonius" en de oude Bisschopsstad doen behouden. j Bestrijd vóór zich complicaties voordoen. Gebruik het sterk antiseptische geneesmiddel Maar vraag naar de in Hollandsche doozen. 50 cent. Verschenen is deel V der resultaten van de Volkstelling, in ons land gehouden op 31 De cember 1930. Dit deel vermeldt het aandeel van elk der voornaamste kerkeiyke gezindten in het totaal der bevolking van iedere gemeente, van de provinciën, van 9 groepen van ge meenten. ingedeeld volgens het inwonertal en van het Ryk. De resultaten voor het Rük, vergeleken met die in vorige jaren, zün neergelegd in het vol gende staatje: Op 100 personen behooren tot de onder staande kerkeiyke gezindten: Ned. Beh. tot de Roomsch- Hervormd Gerei. Kerken Katholiek 1849 54.47 38.15 1859 54.94 37.14 1869 54.67 36.53 1879 54.50 35.86 1889 48.65 4.01 35.39 1899 48.41 7.08 35.07 1909 44.18 8.42 35.02 1920 41.17 8.33 35.61 1930 34.43 8.04 36.42 Israëliet Tot geen kerk Overige (Ned. en Port.) gez. beh. kerk.gez. 1849 1.92 5.36 1859 1.93 5.99 1869 1.90 6.90 1879 2.04 0.31 7.29 1889 2.15 1.48 8.32 1899 2.04 2.26 5.14 1909 1.81 4.97 5.60 1920 1.68 7.77 5.44 1930 1.41 14.42 5.27 Voor de hoofdstad des lands zijn de percen tages als volgt: Nederduitsch hervormd 21.25 Gereformeerde kerken 4.00 Roomsch Katholiek 21.99 Israëliet 8.65 Andere kerkeiyke gezindte 9.26 Geen kerkeiyke gezindte 34.86 De burgemeester van Dordrecht heeft in de Raadsvergadering van Dinsdag medegedeeld, dat de nieuwe brug over den Moerdijk waar- schüniyk nog dit jaar voor het verkeer zal worden opengesteld. Ongeveer twee jaren geleden heeft de heer A. W. Brsurkes, instrumentmaker te Amster dam, wonende te Zwanenburg, van zich doen spreken door de uitvinding van een mistlamp voor automobielen, enz., welke lamp destijds door hem werd geconstrueerd. Het geheim van deze lamp ligt in den reflec tor, bestaande uit roodkoperen en nikkelen ringen, welke evenwijdig aan den lichtcirkel worden geplaatst. Deze uitvinding is destü'ds niet in den han del gebracht, omdat de heer Breurkes toen reeds van meening was met deze reflectors nog meer te kunnen bereiken op het gebied van kamerverlichting, stadsverlichting, enz. Na gedurende ongeveer twee jaren zün vrijen tyd hieraan te hebben besteed de heer Breurkes is overdag werkzaam te Amsterdam meent hij hierin thans voldoende te -zijn geslaagd en zoo werd gisterenavond te Zwa nenburg in tegenwoordigheid van verschillende deskundigen door den heer Breurkes een de monstratie gegeven met deze reflectors, ten einde aan te toonen, wat hiermede kan worden bereikt op het gebied van kamerverlichting, stadsverlichting, buitenwegverlichting en torer- uurwerkverlichting. Evenals by de mistlamp ligt ook hier het geheim in den reflector. Deze heeft een para- bolischen vorm, bestaande uit tien segmenten, welke om den anderen van rood koper er. van nikkel zün. Dit nikkel is van bü'zonder soort, waardoor eene eigenaardige, eenigszins rossige weerspiegeling ontstaat, welke het licht ver sterkt weerkaatst. Zoo wordt bij het gebruik van een 16-kaars- lamp voor kamerverlichting een lichtsterkte ontvangen van ongeveer 100 kaars, by stads verlichting van ongeveer 200 kaars en bi) bui tenverlichting van ongeveer 150 kaars. Voor verlichting van een torenuurwerk is bij het gebruik van deze reflectors een 4-kaars- lamp voldoende De heer Breurkes is op het idee gekomen door het scherpe licht, dat het gewone electra geeft. Hy heeft by zijn proeven getracht zoo veel mogelük het daglicht na te bootsen. Intusschen is de heer Breurkes nog niet ge reed met experimenteeren, doch zet hy zün proeven voort, waarmede hy zooals hij zeide over ongeveer drie weken weer met iets nieuws hoopt te kunnen komen. Naar wü vernemen, is de bekende schrijver van jeugdboeken en paedagoog, de heer J. Stampe- rius ernstig ziek. De toestand van den patiënt, die 76 jaar oud is, was hedenochtend zorgwekkend. Van 29 Mei tot en met 14 Juni a.s. zal in de groote Nenüto-hal te Rotterdam een na tionale tentoonstelling worden gehouden op t gebied van het hotel-, café- en restaurant- bedryf, genaamd „Hocapolis." I

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1936 | | pagina 5