S TA DSNIEUWS
tfoui&U 'voo*
yf,CnJbsMpo^
NAAR VORARLBERG (Laterns)
CENTRAAL REIS-ADRES
Petroleumvraagstuk Japans
nachtmerrie
Laatste Nieuws
SCHEIKUNDIGEN AAN
HET WERK
Doodstraf voor
opstandelingen
De opmarsch in
het Zuiden
ZONDAG 26 JANUARI 1936
SALARISKORTING PROVIN
CIAAL PERSONEEL
Adres aan Provinciale Staten
2de GALA-CONCERT H.O.V.
Soliste: dirigente Marta Linz
,ST. RAPHAEL'
Vergadering af deeling Haarlem I
Het kinderfeest van den
R.K. Vrouwenbond
M. H. VERBOOG t
Wilt U in een der heerlijkste winter-oorden
van Oostenrijk gaan skieën, rodelen, sleeën?
DER VEREENICDE KATHOLIEKE PERS
N.Z. VOORBURGWAL 65-73
AMSTERDAM
VAN ONZEN WINKELSTAND
KROON-BEHANGSELS
Haarlems Matrassenhuis
Kleermakerij C. Posch
BLOEMBOLLENCULTUUR
BURGERLIJKE STAND
HONKBAL
Vergadering van „Haarlem"
TOONZALEN C. J. VAN
DEN BROEK
Officieele opening
BILJARTEN
GR.HOUTSTR. 166
Competitie Nederl. Biljartbond
Het probleem is nog niet opgelost,
wat wellicht niet kwaad is
voor den vrede
Op zoek naar vloeiend
goud
Voor Veilig Verkeer
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
De revolutie van 1934 voor den
Spaanschen krijgsraad
behandeld
Geen enkele tegenstand wordt
ontmoet
Platen goud in den
Koran
Een handige smokkelarij
achterhaald
Mislukte bankoverval
te Hamburg
„ZWART FRONT" WEDER IN
BESLAG GENOMEN
Overreden en gedood
Het Hoofdbestuur van de Vereeniging van
Provinciaal Personeel in Noordholland heeft
®an de Provinciale Staten van Noordholland
®en adres gezonden, waarin het in verband met
ve door Gedeputeerde Staten gedane voorstellen,
welke o.m. strekken tot de invoering met ingang
an 1 Maart a.s. van een nieuwe algemeene
Salarisverlaging van 5 pet. voor het provinciaal
t^rsoneel van Noordholland, het volgende op
merkt:
t>at in de laatste jaren geen vacantietoelagen
•beer worden toegekend, nog buiten beschouwing
latend en afgezien ook van de dreigende invoe
ring
van een standplaatsaftrek, werden de sala-
Hssen en loonen van het personeel in dienst der
Provincie Noordholland door de invoering van
yerhaal van pensioensbijdragen en nieuwe rege
lingen van de wedden en loonen sedert 1 Januari
1^33 reeds verlaagd met bedragen tot 28 pCt., in
®onimige gevallen zelfs tot 50 pCt. van de voor
dien genoten bezoldigingen.
Een nieuwe verlaging van de tegenwoordige
Inkomsten met 5 pCt., welke verlaging voor het
Personeel in buitengemeenten door eventueele
^voering van standplaatsaftrek bovendien nog
in verschillende gevallen tot 14 pCt. zal
borden verzwaard, zal, nu bovendien de uitga-
ven voor het noodzakelijk levensonderhoud,
Evenals de heffingen wegens de directe belastin
gen, zich wederom in stijgende lijn bewegen,
voor zeer velen van het personeel onoverkome
lijke moeilijkheden op geldelijk gebied opleveren.
Een overgangsbepaling, als door Gedeputeerde
Staten voorgesteld, zal deze moeilijkheden
hechts zeer ten deele kunnen ondervangen.
Het bestuur verzoekt daarom met den mees-
ten aandrang bovenbedoelde voorstellen, tot
verwerping waarvan de Centrale Commissie voor
Georganiseerd Overleg reeds met algemeene
stemmen adviseerde, met kracht en overtuiging
van de hand te wijzen.
Wanneer we ons zetten tot het schrijven van
pen compte-rendu van dit Tweede Gala-Con-
cert valt het ons eenigszins moeilijk, onze spijt
te verzwijgen, over het feit dat dit concert we
derom in den Stadsschouwburg moest plaats
vihden. Bij uitzondering moet dit gebouw, met
ztjn voor groote orkest-uitvoeringen absoluut
°hgeschikte acoustiek al eens worden gebruikt,
Gn ontegenzeglijk is de sfeer er warmer en in
tiemer, maar op den duur moet men de con
certen, vooral die, waarop groote orkestwerken
borden verklankt, toch niet daarheen verplaat
sen.
Voor kleinere werken, als de Ouverture „Iphi-
Senia in Aulis" van von Gluck, als het Rondo
Pit de Haffner-serenade van Mozart, en de ver
dere werken welke dezen avond op het pro
gramma prijkten, zijn de acoustische bezwaren
Veel minder ernstig. En het waren dan ook juist
Pe kleinere klankstukken, die het er dezen
avond 't beste afbrachten en stellig ook het
Pieest succes verwierven.
Nadat Marinus Adam met een keurig ver
borgde, tot in détails afgewogen reproductie van
Pe boven reeds genoemde Iphigenia-Ouverture
Pad geopend, betrad Marta Linz, de soliste van
vorige week, en ook de soliste-dirigente van dezen
avond, het podium om ons weer te doen genie
ten van haar subtiel vioolspel in het eveneens
reeds genoemde fragment uit Mozart's Haffner-
serenade, dat werd gevolgd door de interpre
tatie van Reger's Aria op de g-snaar. We moch
ten hier al den fraaien toon van het instru
ment bewonderen, de droomerige compositie
belve viel sterk tegen, en het was dan ook maar
Selukkig dat Marta Linz zich kon revancheeren
Piet een fijn-violistisch werk van Jenö Hubay,
Paar beroemden landgenoot. Hier wist zij haar
tendaard en haar warme, tintelende virtuositeit
eerst recht te doen spreken, en zeker meer ver
diend nog dan op het concert van begin dezer
Iveek, mocht zij langdurigen bijval oogsten.
Zjj trad daarna als dirigente op met de Zesde
Symphonie, de z.g. Pathétique van Tschaikows-
ky. En hier beginnen onze bezwaren tegen de
Plaats der uitvoering, maar ten slotte ook tegen
de wijze waarop dit werk werd geïnterpreteerd.
We zullen niet ontkennen dat er wisselwerking
Pestond tusschen de beide genoemde instanties,
en dat we in de Concertzaal waarschijnlijk een
sterkeren indruk èn van de interpretatie èn
Van de dirigente zelf gekregen zouden hebben,
Piaar we hebben nu eenmaal rekening te hou
den met wat we feitelijk hebben gehoord. En
dan was het een zeer slap aftreksel van wat dit
Werk onder andere handen en het zij nog
maals benadrukt onder betere acoustische
omstandigheden, zou zijn geworden. Nu bevre
digde deze auditie ons geen enkel oogenblik: er
kwam niets tot uiting van het diep gevoelige,
Wat in dit klankstuk bijna in elke maat ver-
Porgen ligt. Het tempo werd voortdurend
Pehalve in beide snellere middendeelen, die uit
stekend en met vaart werden gespeeld te
slepend gehouden en de werkelijke pathetische
Passages, waarin het orkest anders kan kreunen
cn steenen, klonken al heel weinig aangrijpend.
Hochtans hebben we eerbied voor de wijze,
Waarop deze vrouwelijke dirigente haar parti
tuur meester was, terwijl haar dirigeerstijl, die
Piet het fort is van de meeste dirigeerende
Vrouwen, overigens van het goede genre was, en
den haar aangeboden krans wel verdiende.
De tweede programma-helft was ingenomen
door een werk van Dohnanyi, Ruralia Hunga-
rica genoemd, en van Hongaarsch folkloristi-
schen inslag. Hier was Marta Linz weer volko
men in haar element. Het is bovendien een
aangenaam aandoend werk, van vier korte,
maar zeer karakteristieke deelen, waaraan de
dans en het volkslied ten grondslag liggen in
hun verschillende uitingen.
Met de bekende Vijfde en Zesde Hongaarsche
dansen van Joh. Brahms, waarmede Marta Linz
met het orkest wederom langdurig applaus
mocht oogsten, werd deze tweede Gala-avond
besloten.
Moge de opkomst bij gelegenheid der beide
Pog te volgen Gala-concerten even uitstekend
zijn als op dezen avond.
J. S.
Overvloedige tractaties en andere verrassingen
droegen ertoe bij de goede stemming en alles-
vergetende tevredenheid van het publiek te
promoveeren tot een hemeltje op aarde.
De herinnering van eenige honderden kin
deren aan dit hemeltje moge het loon zijn zoo
wel voor Vrouwenbond als Kruisvaart.
De afdeeling Haarlem I van den Nederland-
schen R.K. Bond van Spoor- en Tramwegper
soneel „St. Raphaël" hield in het gebouw „St.
Bavo" onder voorzitterschap van den heer J.
B. Veltman een buitengewone ledenvergadering,
waarin langdurig beraadslaagd is over het voor
stel der directie der Nederlandsche Spoorwegen
om het personeel der N.S. op 55-jarigen leef
tijd op pensioen te stellen.
Besloten werd, dat de afgevaardigde het vol
gende zal verdedigen:
1ste. Het voorstel van de directie als zoo
danig niet te aanvaarden.
2de. Het daarheen te leiden, dat het per
soneel op 55-jarigen leeftijd vrijwillig met pen
sioen kan gaan.
3de. Dat de eventueele voorziening van het
pensioenfonds niet ten koste van het personeel
zal gaan.
4de. Dat een commissie wordt ingesteld om
deze aangelegenheid te bestudeeren, teneinde
voor beide partijen een redelijke en gewenschte
oplossing te vinden.
Ook werd voorgesteld, dat, als de directie het
plan wil doorvoeren, het percëntage voor het
aantal dienstjaren verhoogd moet worden. Het
voorstel van het hoofdbestuur, algemeen pen
sioen op 60-jarigen leeftijd of zooveel vroeger
als 40 dienstjaren zijn bereikt, vond wel in
stemming, mits het onder 2 genoemde aan dit
voorstel wordt toegevoegd.
De voorzitter herinnerde er aan dat Zondag
9 Februari het jaarfeest gevierd wordt en
spoorde alle leden aan, dien dag de H. Mis by
te wonen in de kapel van de Eerwaarde Zus
ters, St. Jozef-huis, Zijlsingel, waarna een ge
meenschappelijk ontbijt gehouden zal worden.
Zaterdagmiddag werd in het St. Bavo-gebouw
het jaarlijksche kindermatinée gegeven voor
de kinderen van leden van den R. K. Vrouwen
bond.
Het is een aardig idee geweest van de dames
hiervoor de medewerking in te roepen van het
Kruisvaart-cohort van de Kathedraal, dat zich
op uitstekende wijze van zijn taak heeft ge
kweten. j
Troubadours en mondaccordeonclub zorgden
Voor voordracht en muziek, tot buitengewone
tevredenheid van het honderdkoppige audito
rium. Heraut Schalkwijk gaf een lichtbeelden-
Voorstelling' over de merkwaardige belevenissen
Van Jan Klaassen, die op geen kinderfeest ont
breken mag.
Het R.K. Parochiaal Armbestuur van de
parochie van de H.H. Elisabeth en Barbara
verzoekt ons opneming van het volgende „In
Memoriam", gewijd aan zijn vriend en voor
zitter:
Op 23 Januari j.l. is na een langdurig lijden
en na te zijn voorzien van de H.H. Sacramenten
der Stervenden overleden de heer M. H. Ver
boog.
Berustende onder het verlies, kan het toch
moeilijk anders, dan dat wij, die zooveel om
gang met hem hadden, die zooveel jaren met
hem hebben gewerkt, ons geslagen gevoelen,
als slechts enkele malen in ons leven voorkomt.
Wij hebben te lang omgang met hem gehad,
te lang en te veel onder en met hem gewerkt,
te veel hem leeren waardeeren en hoogachten,
om zijn heengaan als een sterfgeval zonder meer
aan te voelen.
Het zou niet in zijn geest en niet volgens
zijn verlangen zijn, indien wij hier gingen op
sommen, hoeveel goede werken door zijn gees
teskracht zijn verricht, hoeveel leed en lijden
door zijn medegevoel zijn verzacht en voor
komen, hoeveel gezinnen onder de onze door
zijn opvatting omtrent de naastenliefde van
een zekeren ondergang zijn gered, maar
toch moeten wij hier verklaren, hem tot eer en
tot dank, dat dit alles veelvuldig en zeer veel
vuldig is.
In de voornaamste instellingen van weldadig
heid onzer parochie, het Armbestuur, de St.
Vincentiusconferentie en vooral het liefdewerk
voor de Stille Armen heeft hij de liefde tot den
evenmensch onnoemelijk vele malen beoefend op
Wij bieden U daartoe een pracht-gelegenheid, als
steeds prima verzorgd en goedkoop.
11 dagen lang, van 19 tot en met 29 Februari a.s.
voor de somma van ƒ80.- (alle service inbegrepen).
Aanmelding, liefst zoo spoedig mogelijk, aan het
bureau van dit blad of aan het
een wijze, waarvoor ieder weldenkende eerbied
en achting moet hebben.
Voor ons is zijn afsterven dan ook een ge
voelig verlies en zijn plaats is niet gemakkelijk
aan te vullen.
Zijn heengaan is voor ons niet alleen een
verlies van één onzer grootste medeweukers,
ook van een groot vriend, dien wij, vooral in
dezen tijd van inzinking, bezwaarlijk kunnen
missen.
Moge de goede God hem zijn werken aan
rekenen volgens de waarde, die wij er aan toe
kennen.
Laten wij hem, die ons zoo dikwerf heeft ge
steund en geholpen, nu veel en vaak steunen
en helpen.
Laten wij zijn liefde tot ons door gebed en
offer vergelden.
Dat hij in vrede moge rusten.
IETS MOOIS IN UW KAMERS
ALLEEN GR. HOUTSTR. 179 TELEF. 14269
Niet gapen,
Maar slapen,
Op een goede matras,
Dat brengt ieder in z'n sas!
Een adres voor matrassen, waarop men niet
blijft liggen gapen, doch die den slaap stimulee-
ren, is thans Groote Houtstraat 103, waar zich
het Haarlems Matrassenhuis heeft gevestigd
(eigenlijk verplaatst van den Schoterweg). Af
gaande op den naam zou men vermoeden dat
Haarlems Matrassenhuis uitsluitend matrassen
verkoopt. Een bezoek aan de keurig ingerichte
en van een voortreffelijke verlichting voorziene
toonkamers zal doen blijken, dat de firma ook
meubelen, stoffeering, bedden, enz., biedt in alle
soorten, stijlen en prijzen en dus in groote sor
teering. Er moet hierbij de nadruk opgelegd
worden dat alles eigen fabrikaat is. Aan de zaak
zijn dan ook eigen werkplaatsen en reparatie-in
richtingen verbonden. De zaak, die een goed
verzorgden indruk maakt, kreeg gisterenmiddag
bij de opening een feestelijk cachet door de
vele ontvangen bloemstukken.
Na eenige jaren gevestigd te zijn geweest in
de Amsterdamstraat, heeft de heer C. Posch
thans zijn dames- en heerenkleermakerij in het
perceel Kleine Houtstraat 6 bij de Anegang in
gericht. Deze promotie (als wij de verplaatsing
van de. zaak zoo mogen noemen) alsmede het
feit, dat de heer Posch er ook in geslaagd is, on
danks den scherpen crisistijd, een nieuwe zaak
te openen, mogen op zichzelf reeds een geluk-
wensch verdienen, zij bewijzen tevens hoezeer
vakkennis door de clientèle gewaardeerd wordt,
een vakkennis, die de heer Posch in een lange
reeks van jaren als coupeur bij verschillende
groote firma's heeft opgedaan en waarvoor hem
thans -nog veel lof uit dien coupeurstijd resteert.
Ook de nieuwe zaak in de Kleine Houtstraat
is smaakvol geïnstalleerd. De rollen stof zijn
overzichtelijk langs de wanden gerangschikt, ei
is een aparte kleedgelegenheid en achter den in
harmonieerende kleuren gehouden winkel, ligt
een atelier, waar de heer Posch met zijn per
soneel de dames- en heerencostuums, mantels
en jassen naar maat zelf vervaardigt.
Alhoewel de heer Posch zich niet gespeciali
seerd heeft, mag toch wel vermeld worden, dat
hij zich meer in het bijzonder toelegt op de be
werking van goede Engelsche stof volgens de
moderne mode en tegen aan de tijdsomstandig
heden aangepaste prijzen. Wij wenschen hem
veel succes toe!
In Café Brinkmann is onder voorzitterschap van
den heer J. M. C. Hoog een vergadering gehou
den der Afdeeling Haarlem van de Algemeene
Vereeniging voor Bloembollencultuur.
Er werden geen voorstellen ter tafel gebracht
voor de a.s. algemeene vergadering, doch wèl
bracht een der leden ter sprake het z. i. juiste
denkbeeld om het stemrecht alleen toe te kennen
aan vakmenschen en uit te sluiten hen, die
volkomen daarbuiten staan.
Besloten werd dat de vader dezer gedachte
zijn denkbeeld zou vastleggen in een ontwerp
voorstel, dat in de volgende vergadering in be
handeling zou kunnen worden genomen.
Een ontwerp van beraadslaging maakte uit een
financieel onderdeel der Algemeene Vereeniging,
waaromtrent de afgevaardigden te hunner tijd
vragen zullen doen.
Bepaald werd, dat de lezing van dr. ir. M. D.
Dyt voor de Afdeeling zal geschieden op 19 Febr.
a.s. en dat daartoe zullen worden uitgenoodigd
de leden en omliggende afdeelingen.
Geboren: 24 Januari, A. M. Derr-de Febre, d.
Overleden: 23 Januari, M. H. Verboog, 56 j.,
Schoterweg: 24 Jan.: W. F. Bremer, 71 j.,
Bosch en Vaartstraat; 23 Jan.: W. J. Oudolf,
78 j., Assendelverstraat; 24 Jan.: C. J. T. Leisti-
kow,' 84 j., Kamperlaan; 23 Jan.: C. Veerman,
63 j'., Hazepaterslaan.
De H.C. Haarlem hield in „De Nijverheid"
een matig bezochte vergadering.
De besprekingen gingen, voornamelijk over
dezelfde kwestie, die ook op een vorige vergade
ring al aan de orde was geweest.
Nu werd door de vergadering een door M.
Hunik c.s. ingediende motie aangenomen. Aan
het einde der vergadering deelde de voorzitter
mede dat hij in die motie aanleiding vond zijn
bestuursfunctie neer te leggen.
De heer C. v. Waard moest als secretaris be
danken wegens vertrek uit de gemeente. Als
zijn opvolger werd door de vergadering gekozen
de heer M. Hunik.
De heer C. J. van den Broek, eigenaar van
de welbekende zaak in ijzerwaren, sanitair, ver
lichtingsartikelen, verwarming enz. aan de
Oude Groenmarkt, heeft gisterenmiddag in het
perceel Groote Houtstraat 52, eenige up-to-date
ingerichte toonzalen geopend.'
Deze laatste uitbreiding van de van ouds be
kende zaak de winkel op de Oude Groen
markt werd onder het embleem van „De Spij
kermand" in 1794 opgericht maakt een uit
stekenden indruk.
Het winkelpand, waarin vroeger de zaak van
de fa. Holt en Straathof was gevestigd, is ge
heel gemoderniseerd. Groote ruiten, die geheel
in ramen van roestvrij staal zijn gevat, geven
vanuit de Groote Houtstraat uitzicht over de
geheele benedenruimte. De speciale plafond
verlichting is het allernieuwste, dat er op dit
gebied bestaat.
Wat men er vindt? Een keur van artikelen,
waardoor de winkel aan de Oude Groenmarkt
altijd bekend geweest is. In de benedenzaal
vinden de bezoekers de afdeeling electriciteit,
staalwaren en sanitair. De sanitaire installaties,
waaronder de nieuwste snufjes in kleurige uit
voering, zijn zooveel mogelijk in aparte boxen
opgesteld, zoodat het voor de koopers en spe
ciaal ook voor de installateurs gemakkelijk zal
worden hun keuze te doen. Door de overzichte
lijke opstelling heeft deze groote benedenzaal
zij meet 20 bij 7 meter een opvallend pret
tig aspect verkregen.
In de toonzaal op de eerste etage zijn vooral
verwarmingsartikelen geëtaleerd, haarden in al
lerlei prijzen en uitvoeringen.
Voor winkelend Haarlem zijn deze toonzalen
een groot gerief. Dat de meeste van de voor
handen artikelen Nederlandsch fabrikaat zijn,
is een extra-verdienste van dezen opzet, die van
veel ondernemingslust getuigt.
Bij de officieele opening gistermiddag gaven
os. de heer C. Maarschalk van Egmond en
Rinnegom, burgemeester van Haarlem, en zijn
echtgenoote blijk van belangstelling, alsmede de
hoofden van takken van dienst, het college van
de brandweer en de brandmeesters en de be
sturen van verschillende bonden op sanitair
en electr. gebied.
Verschillende toespraken werden gehouden.
In totaal ontving de heer Van den Broek meer
dan 70 bloemstukken, waaronder van de in-
structeursvereeniging van de brandweer. Deze
opening mag zeer geslaagd heeten.
De clubcompetitie werd in de afgeloopen week
voortgezet met de volgende wedstrijden:
Klasse E, Afdeeling 3
Haarlem Noord maakte in deze Afdeeling een
goede beurt door uit 2 uitwedstrijden 3 punten
te halen. Vooral tegen „Onder Ons" in Amster
dam waren onze stadgenooten in goeden vorm.
v. Velzen, Dilloo en Dirks wonnen hun partijen,
terwijl Timmermans met gering verschil verloor
het werd dus 3—1 voor de gasten.
De match „De Roemer"Haarlem Noord ein
digde in een draw. Ellenbroek en Otten zorgden
voor 2 puntjes voor de hoofdstedelingen, waarna
de bezoekers door toedoen van Dilloo en Snoeks
een gelijk spel uit het vuur sleepten.
Klasse E, Afdeeling 4
Onverwacht trok Excelsior (Velsen Noord) in
Amsterdam tegen Vondel II aan het kortste
eind, mede doordat Metselaar (Exi.) slechts met
2 car. verloor. Duin redde de eer, zoodat de uit
slag werd: Vondel IIExcelsior 31. Door deze
nederlaag zijn de papieren van de Wijkeroogers
wel iets gedaald, doch met een score van 9 pun
ten uit 6 wedstrijden maken ze toch nog een
goede kans.
Klasse F, Afdeeling 4
HaarnemNoord en Insulinde speelden in het
clublokaal van eerstgenoemde vereeniging een
spannenden wedstrijd, v. Velzen en Broertjes
scoorden elk een punt voor de thuisclub, doch
v. d. Bos en Groot Sr. verloren elk met 6 caram
boles. De uitslag werd dus 22 gelijk.
Klasse F Afdeeling 5
In Amsterdam kregen de Vondelreserves
Excelsior (VelsenNoord) op bezoek en begon
nen met twee winstpartijen. Timmer en Schreu-
der (Exc.) gaven hun partners echter weinig
kans, waardoor de Wijkeroogers toch nog één
(Bijzondere correspondentie)
Onlangs heeft iemand gezegd: „Als de
vrede verstoord wordt is de petroleum
daarvan de oorzaak."
Geheel onjuist is dat zeker niet. In den Cha-
co-oorlog speelde de petroleum een zeer groote
rol en de mogelijkheid voor Italië om den strijd
in Abessinië nog onbepaalden tijd te kunnen
voortzetten hangt voor een groot deel van den
geregelden en onbelemmerden aanvoer van de
kostbare brandstof af. Een modern leger, dat
tot het uiterste gemotoriseerd is, is zonder pe
troleum tot machteloosheid gedoemd: de mo
toren moeten voedsel hebben. En wat reeds
voor de strijdmacht te land geldt, klemt in nog
véél sterker mate voor de luchtstrijdkrachten
en voor de vloot.
Die laatste is Japans troetelkind. Ter wille
van zijn vloot heeft Japan het dezer dagen
geriskeerd de Conferentie van Londen het be
reiken van haar voornaamste doel onmogelijk te
maken, ter wille van zijn vloot zal het straks
millioenen en milliarden yen gaan uitgeven,
reusachtige bedragen, die het land voor nutti
ger doeleinden zou kunnen aanwenden Maar
de sterkste Japansche vloot zou niet het mach
tige volmaakte instrument zijn, dat Japan zich
wenscht, als gebrek aan stookolie den oorlogs-
bode'ms beletten zou zee te houden. Dit gevaar
bestaat alléén voor Japan, niet voor de Ver-
eenigde Staten, noch voor Engeland.
Men is zich daarvan in militaire kringen vol
komen bewust. En het kan dus niet verwonde
ren dat men te Tokio met de grootste aandacht
de geschiedenis van het aan Italië al of niet
als sanctie op te leggen olie-embargo volgt.
Men geeft er zich in Japan volkomen reken
schap van dat er een tijd zou kunnen aanbre
ken, waarin dit land de rol van Italië vervult.
En het is daarom van het uiterste belang de
historie van het precedent van dag tot dag te
volgen.
Dat beteekent niet dat Japan veel sympathie
voor Italië koestert. Daarvan is geen sprake.
Italië heeft zich aan een „gekleurd volk" ver
grepen, en dit feit op zich zelf is volkomen
voldoende om de Japansche sympathie naar
Addis-Abeba te doen uitgaan. Anderzijds even
wel bestaat in Japan voor den Volkenbond
evenmin bijzondere geestdrift. Het is zelfs vrij
zeker dat Tokio de heimelijke hoop koestert
dat het olie-embargo zóóveel moeilijkheden
ontmoeten zal dat het als „niet toe te passen
sanctie" van de lijst der Volkenbondssancties
zal moeten worden afgevoerd. Japan denkt
daarbij uitsluitend aan zich zelf en aan zijn
toekomst wat voor Italië onmogelijk bleek
zal zeker voor het eilandenrijk nog onmogelij
ker blijken.
Niettemin, gerust is men te Tokio daarom
trent niet. Men is er zelfs zóó ongerust, dat
het vitale petroleum-vraagstuk voor Japan een
Ware nachtmerrie geworden is.
Japan dat wil zeggen: de Japansche re
geerders en onder hen voornamelijk de mi
litaire elementen lijdt, en volstrekt niet
zonder reden, aan een ernstige petroleum-psy-
chose. Reeds sedert jaren. En herhaaldelijk is
de Japansche ongerustheid op dit stuk tot
uiting gekomen. Ook in de vertegenwoordigende
lichamen. Zoo interpelleerde op 9 Februari 1933
het Hoogerhuislid, admiraal Toshiatsu Saka
moto, de regeering over het probleem van de
vloeibare brandstof en bezwoer aan het slot
van zijn rede het gouvernement een petroleum-
politiek te voeren, die het land in alle omstan
digheden tegen gebrek aan deze onmisbare
grondstof behoedt.
In zijn antwoord zette de minister van Ma
rine, Osumi, uiteen dat de Marine niet alleen
over zeer ruime voorraden beschikte, maar dat
alle pogingen in het werk gesteld werden om
de productie van bronnen, die op Japansch
grondgebied gevonden worden, zoo hoog mo
gelijk op te voeren. Zoowel op Formosa als op het
gedeelte van het schiereiland Sakhalin, dat
aan Japan behoort, wordt petroleum gevonden.
Evenwel in de verste verte niet genoeg om ook
maar bij benadering de steeds groeiende be
hoeften te dekken. Verder hebben de Japansche
scheikundigen en ingenieurs aan het vinden
van bruikbare procédé's om steenkool in pe
troleum te herscheppen hun beste krachten
besteed, maar de minister moest toegeven dat
langs dezen weg het eigenlijke vraagstuk niet
scheen te kunnen worden opgelost.
Sinds dat debat in het Hoogerhuis plaats had
zijn er bijna drie jaren verloopen. In deze ja
ren is het vraagstuk officieel en officieus nog
herhaaldelijk aan de orde geweest. Het is nog
altijd niet opgelost, maar men kan de regeering
zeker niet verwijten dat zij stil gezeten heeft.
Op 25 Maart 1934 werd door het Hoogerhuis
een wetsvoorstel bekrachtigd, Waarin den Ja-
panschen en buitenlandschen in Japan werk-
zamen petroleummaatschappijen voorgeschreven
werd op Japansch grondgebied voorraden te
houden, die de behoeften van het land voor zes
maanden dekken. In buitengewone omstandig
heden dat wil zeggen: in geval van oorlog
zou de regeering het recht hebben deze voor
raden tegen een door haar vast te stellen prijs
te requireeren. Op 1 Juli 1934 zou deze wet
in werking treden. De „Rising Sun Petroleum
Company" de Shell en de „Standard Va
cuum" de Standard Oil wenschten zich
aan deze voorschriften niet te onderwerpen.
Zij zouden millioenen yen voor den bouw van
reservoirs moeten uitgeven, terwijl men hun
weigerde de verkoopprijzen van hun producten
te verhoogen. Zij gaven er dan ook de voorkeur
aan hun zaken in Mandsjoekwo, waar de Ja
panners ook in economische aangelegenheden
het eerste en het laatste woord spreken, te li
quideeren. Sindsdien heeft Japan pogingen in
het werk gesteld voor eigen rekening enorme
stocks aan te leggen. Het ministerie van Ma-
tine, dat tot dusver ongeveer 50.000 ton stook
olie tegelijk kocht, deed sinds de „brouille" met
de groote petroleum-maatschappijen aankoo-
pen van 150.000 ton. Daarbij doen de Japansche
raffinaderijen pogingen zich zóó te outilleeren,
dat zij in staat zijn véél groot-er hoeveelheden
puntje mee naar huis namen.
Insulinde beleefde weinig pleizier van haar
reis naar Velsen—Noord en werd door Excelsior
dat op eigen tafel bijna niet te slaan is
met 40 geklopt. Alleen v. Rossum (Insulinde)
bood flinken tegenstand. Het winnende team
bestond uit de volgende spelers: Barnhoom,
v. d. Aar, Timmer en Schreuder.
Het programma voor deze week luidt:
28 Jan. Klasse E, Afd. 6: Vriendenkring
Kets II; Klasse F, Afd. 4: De Oranjezaal—
Excelsior.
29 Jan. Klasse F, Afd. 5: Insulinde 3Excel-
ar.
30 Jan. Klasse E, Afd. 3; Haarlem—Noord—
Insulinde 1.
ruwe petroleum dan tot dusver te raffineeren.
Die ruwe petroleum komt niet alleen uit de
Vereenigde Staten. Japan tracht zich, integen
deel, om begrijpelijke redenen, van de Noord-
Amerikaansche petroleum meer en meer onaf
hankelijk te maken. Zoo heeft reeds in Sep
tember 1934 de Nippon Sekiyu Kaisha (de
Japansche Petroleum-maatschappij) een lading
van de kostbare vloeistof uit Columbia laten
komen en later monsters ruwe petroleum uit
Ecuador. De kwaliteit bleek in beide gevallen
voldoende, niet slechter dan die van de olie
uit de Vereenigde Staten.
Maar niet alleen in Zuid-Amerika zoekt
Japan naar petroleum. Het exploiteert,
met zeer geringe resultaten overigens,
een concessie op Borneo en een in het Noor
delijk gedeelte van Sakhalin. De prospectie
rechten hier loopen dit jaar af en de Russische
regeering wil alléén van verlenging weten voor
de terreinen, waar de concessionarissen werke
lijk exploiteeren.
Het voor Japan zeer verontrustende feit blijft
intusschen dat het slechts 10 pCt. van de pe
troleum, die het noodig heeft, aan eigen bo
dem onttrekt en dat het dus voor niet minder
dan 90 pCt. van het buitenland afhankelijk is.
Deze toestand, waarin Japan een hoogst ern
stige bedreiging voor zijn onafhankelijkheid
ziet, kan T.okio niet laten voortduren. En zoo
zoekt Japan overal waar petroleum gevonden
wordt concessies te verwerven, in Zuid-Ame-
rika en in Nederlandsch-Indië in de eerste
plaats, en straks, als blijkt dat de Chineesche
bodem voldoende petroleum oplevert, zeker ook
in China. Het is voor het Rijk van den Mikado
van het allergrootste belang dat deze conces
sies ook in tijd van oorlog exploitabel zullen
en kunnen blijven. Daar ligt voor de concessie
verleners zeker een gevaar, waarmee zij wel
rekening mogen houden. Want als het er om
gaat zekere plannen te verwezenlijken zal Ja
pan niet gemakkelijk voor louter administra
tieve moeilijkheden het hoofd buigen. Vooral
niet wanneer de Japansche vloot in een be
paald deel van de wereld volstrekt oppermach
tig is en voor een tekort aan petroleum noch
voor een embargo meer vrees behoeft gekoes
terd te worden.
Op dit oogenblik vormt het petroleum-vraag
stuk voor Japan nog een onopgelost probleem.
Het zou voor den vrede misschien niet zoo
kwaad zijn als het nog lang onopgelost bleef!
Op Donderdag 30 Januari as. zal de Vereeni
ging voor Veilig Verkeer haar jaarvergadering
houden in de Tuinzaal van het Gem, Concert
gebouw. Na afloop der vergadering zal te 8K u-
een lezing wordfen gehouden door Mej. Dr. R. A.
Biegel uit den Haag over het onderwerp: De
Psychotechniek in verband met Verkeersproble
men".
Introducties voor deze lezing zijn verkrijgbaar
aan het Secretariaat Damstraat 23.
PAMPELUNE, 25 Jan. (Reuter) De krijgsraad
heeft uitspraak gedaan in de zaak tegen de
revolutionnairen die deelgenomen hebben aan
den opstand in 1934.
Prieto en Ibarra werden ter dood veroordeeld,
negentien anderen tot het ondergaan van vijf
en twintig jaren tuchthuisstraf en twintig per
sonen tot dwangarbeid, variëerend tusschen
drie en twintig jaren.
ROME, 25 Jan. (Reuter). Het agentschap
Stefani verneemt uit Neghelli:
De gemotoriseerde colonne, voorafgegaan
door pantserauto's, die vooruitgeworpen is in
Noord-Westelijke richting langs een wegen-
spoor, dat van Neghelli naar Allata leidt, is
tot Nadara doorgedrongen aan den voet van
de Darar-bergen, zonder eenigen tegenstand
te ontmoeten, hetgeen bewijst, dat de vijand
nog steeds blijft vluchten en steeds meer het
onderling contact verliest, terwijl hij Noord
waarts terugwijkt. Ook ten Westen van Neg
helli is geen enkele vijandelijke tegenstand
ontmoet door de verkenningscolonnes en de
detachementen, die uitgezonden waren om het
gebied te zuiveren van vluchtelingen van het
leger van Ras Desta.
ALEXANDRIË, 25 Jan. (Reuter). De douane
autoriteiten van het Suez-kanaal hebben een
goudsmokkelarij ontdekt, waarbij gebruik werd
gemaakt van den Koran.
Zeer dunne platen goud waren tusschen de
bladen der boeken gelegd om op deze wijze naar
Palestina verscheept te worden. Bij onderzoek
is gebleken, dat het een koopman te Cairo was,
die zich aan deze smokkelarij had schuldig ge
maakt.
HAMBURG, 25 Jan. (D.N.B.). Gisteravond
verscheen in een spaarbank aan het Muehlen-
kamp een man met een zwartgemaakt gezicht
en een valschen baard, die twee paketten op
tafel wierp, welke het opschrift droegen „bom
men," „revolver," „het gebouw is omsingeld,'
„geen tegenstand of alarm, anders wacht u de
dood." Tegelijk riep de man: handen omhoog,
terwijl hij een pistool op de beide beambten,
die alleen aanw*ig waren, richtte.
Hierop ging hij naar de kas en nam hier
750 mark uit. Op dit oogenblik wierp een van
de beambten zich op den roover en de ander
greep zijn gereedliggende revolver en loste een
zestal alarmschoten, waardoor voorbijgangers
opmerkzaam werden gemaakt.
De bandiet riep nu „ik geef mij over," doch
toen een van de beambten de straat opliep om
c' politie te waarschuwen, viel de bandiet den
ander aan, die er evenwel in slaagde hem zoo
lang in bedwang te houden, tot de politie kwam
ei den man arresteerdee.
Uit het onderezoek bleek, dat in beide paket
ten slechts zand was.
Ongeveer twaalf uur heeft de burgemeester
van Oisterwijk in gezelschap van eenige veld
wachters een bezoek gebracht aan het Hoofd
kwartier van Zwart Front te Oisterwijk.
Een 300-tal exemplaren van het blad „Zwart
Front" werden in beslag genomen wegens den
beleedigenden inhoud van een artikel, dat ge
titeld was; „Weg met Mannheimer", en weder
om was gewijd aan het voorstel tot naturalisa
tie van den bankier Fritz Mannheimer.
Door het onverwachts oversteken van den weg
is de heer J. van Ophuizen op den Rijksstraat
weg tusschen Bimmen en Millingen nabij Nij
megen door 'n Duitschen vrachtauto overreden
en gedood.
