De kerkstrijd in Duitschland
KWIEK EN VIEF
FAMILIEBERICHTEN
stoomen
verven
VERHUIZINGEN
LUXOR
Handelsmaatschappij „Edego
HANS POTTENKIJKER
«v0
ZWANENBERG'S
t
t
t
ITOONEEL, FILM EN MUZIEK
AUTOBANDENAFSLAG
OPKLAPBEDDEN
ADVERTEER REGELMATIG
HET ZAL U BATEN
EN DE WERELDPERS
ITALIË IN DEN DRUK
Dr. v. WAVEREN
NOG KORTEN TIJD
MENAKA
NOORD-HOLLAND
„Zeg het met bloemen",
'n sympathieke raad
Zeg het met „Omroepers",
't brengt altijd baat
WOENSDAG 19 FEBRUARI 1936
JOHANNA BISPINCK
Ook op tapijten
N.V. AMSTERDAMSCHE
RIJTUIGMAATSCHAPPIJ
Greta Garbo
ANNA KARENINA
Si
Dat wat je niet hebt
Gebrs. Houtkooper
NOORD-HOLLANDSCH
DAGBLAD
ZWANENBERG MAAKT WAT SMAAKT
GEBR.v. DUIVENBODEN, Ged. Oude Gracht 118-119
Het petroleum-embargo
AMBACHTSSCHOOL aan den Kleverparkweg te HAARLEM
OPLEIDING VAN SCHEEPSMACHINISTEN
OPLEIDING RADIO-TELEGRAFIST
RADIO-MONTEUR EN RADIO-TECHNICUS
J. H. v. BEERS
PRAKTIJK HERVAT
HEDEN PRACTIJK HERVAT
CENTRALE TANDHEEL
KUNDIGE KLINIEK
DE RIA RAGO-MISSIEFILM
SOUND THEATER
AH55CHDUUÖURG
MEISJESLYCEUM
INDISCH BALLET
BOEFJE
HAARLEM
i f
Het merk dat hierneven staat
Waarborgt Neerlands Fabrikaat
SCHILDERWERK
HOFPLEIN 6-ALKMAAR
Telef. 4330 4220
VAKMAN
Divendal, Anthoniestr. 3
Uw adres
Daar komt HANS POTTENKIJKER, de
wijd-en-zijd beroemde kok van Zwa
nenberg te Oss, ons bezoeken U
ziet het: hij is welgemoed op marsch
en hoopt eenige dagen in ons midden
te vertoeven. Hans is van. de firma,
die „maakt waf smaakt" - en dat al
heef waf jaartjes doet. Hij komt zich
nu eens persoonlijk ervan overtuigen,
dat wij allen trouw Zwanenberg's
fijne vleesch- en groente-conserven
en soepen gebruiken. Dat zal Hans
meevallen, want óók hier ontvangen
wij graag het beste voor ons geld, dus
VLEESCH- EN GROENTECONSERVEN
(Bijzondere correspondentie uit Berlijn)
De „Angriff", het striidorgaan van dr.
Goebbels, dat zich het dagblad van het
Duitsche arbeidsfront noemt en dat een
soort van nationaal-socialistische „arbeiderspers"
wil wezen, heeft zich onlangs de moeite gege
ven om gedurende zeven of acht weken alle
dagen uit te knippen wat de Berlijnsche cor
respondent van de „Times", de heer Norman,
over den kerkstrijd in Duitschland berichtte.
Het resultaat leek, van het standpunt der
„Angriff" beschouwd, enorm. Deze verzameling
knipsels toch vormde, ook zonder dat men er
een woord commentaar aan toevoegde, een
vernietigend requisitoir tegen de „hitsende"
buitenlandsche pers.
Reeds de koppen der dozijnen verzamelde
berichten vormden een bloemlezing van de
meest onzinnige tegenstrijdigheden. Maandag
werden de leiders der kerkelijke oppositie zoo
ongeveer vogelvrij verklaard, doch dit nam niet
weg, dat minister Kerrl zich Dinsdag plots zeer
tegemoetkomend tegenover hen betoonde.
Woensdag was het vervolgens weer heelemaal
mis en scheen een definitieve breuk tusschen
Kerk en Staat onafwendbaar; doch komt tijd,
komt raad: Donderdag mocht een verzoening
tusschen de Belijdeniskerk en het ministerie
voor Kerkelijke Aangelegenheden toch nog als
mogelijk worden beschouwd. Vrijdag besloten
katholieken en protestanten een eenheidsfront
te vormen tegen het Derde Rijk, dat op gods
dienstig terrein alle paal en perk te buiten ging,
maar Zaterdag was er eensklaps de kerkenvrede
in het zicht, daar er officieele onderhandelingen
begonnen waren tusschen de regeering en de
vertegenwoordigers der beide groote confessies,
nadat tijdens voorloopige besprekingen de basis
voor een uiteindelijk accoord kon worden ge
legd. Enzoovoorts. Enzoovoorts.
Natuurlijk mag deze samenvatting van
's heeren Norman's berichtgeving op kerkelijk
gebied wel lichtelijk overdreven genoemd wor
den. Maar aan den anderen kant kon de „An
griff" met een overvloed van citaten bewijzen,
dat haar ironie te rechtvaardigen viel. En het
ligt voor de hand, dat geen verstandig mensch
er aan twijfelen kan of met een dergelijk soort
van persvoorlichting worden niets en niemand
gediend. Vooral een blad met de standing en
de reputatie van de „Times" heeft zich daarvan
te onthouden. Wanneer er iets gebeurt, in Zuid-
Afrika bijvoorbeeld, of thans in Noord-Oost-
Afrika, dan weet een ieder, dat het Downing-
street is waarvan men de stem verneemt door
de belangrijkste spreektrompet van Fleetstreet.
Maar in normale omstandigheden is de „Times"
een fatsoenlijk blad hetwelk vertrouwen geniet
en aan dit vertrouwen verplicht is de waarheid
te spreken.
Wij zeiden dat het resultaat der door de
„Angriff" aangelegde verzameling knipsels, van
nationaal-socialistisch standpunt beschouwd,
enorm leek. En inderdaad moet hieraan
worden toegevoegd, dat de houding van het
Derde Rijk in de betreffende zeven of acht
weken vrijwel even zonderling en onsamenhan
gend was als de berichtgeving van den heer
Norman. Er is namelijk een groote tegenstelling
tusschen een minister Kerrl die maandenlang
Verdraagzaamheid en vrede predikt, en een
minister Kerrl die volkomen onverwacht de
leiders der kerkelijke oppositie op het lijf valt
met de mededeeling: „Mijne heeren, het moet
nu maar eens afgeloopen zijn. U moge uw over
tuiging hebben en uw meening, ik heb de macht
om wetten uit te vaardigen en een geheime
staatspolitie welke de wetten uitvoert." Even
eens is er een groot verschil tusschen den mi
nister Kerrl die in December zijn geruchtma
kende vijfde verordening uitvaardigde en den
minister Kerrl die sindsdien oogluikend toeliet,,
dat deze vijfde verordening op alle manieren
overtreden wordt. Ten slotte doet het nogal
vreemd aan, dat minister Kerrl, door geen
enkele aanwijsbare oorzaak gedreven, zoowel de
katholieken als de protestanten tegen zich in
het harnas joeg, om direct daarna bakzeil te
halen en te doen wat hij kon om te komen tot
de periode, zooal niet van vrede, dan toch van
rust op kerkelijk gebied welke Duitschland na
streeft en welke lang voor het begin der aan
staande Olympiade moet aanbreken. Kortom,
ook wanneer de „Angriff" in wezen gelijk had,
dan had ze toch ongelijk, waar ze de verzach
tende omstandigheden welke in het voordeel
spraken van den heer Norman, over het hoofd
zag.
De wereldpers heeft nog nooit een zoo uit
gebreide rubriek kerkelijk nieuws gehad als op
dit oogenblik. In Rusland konden er millioenen
om hun geloof vermoord, verbannen, gefolterd
en vervolgd worden, zonder dat „de" pers zich
daarover opwond. In Mesopotamië konden on
getelde duizenden katholieke Assyriërs uitge
roeid worden, zonder dat „de" pers er iets van
af wist. In Mexico konden de Roodhemden net
zooveel katholieken neerschieten als ze maar
wilden, zonder dat „de" pers uit Mexico-City
iets anders meldde dan den koers van den
peso en de gemiddelde petroleum-productie. In
Noord-Ierland konden de Orangisten bloedige
overvallen plegen op vrome processies, zonder
dat de correspondenten van „de" pers er iets
van hoorden of zagen. Nauwelijks echter was
twee jaren geleden in Duitschland een kerkelijk
conflict uitgebroken, of „de" pers lamenteerde
dagelijks lange kolommen over het leed van
katholieken en protestanten.
Ook bij ons te lande wijden de groote en
deftige liberale kranten, waarvan nog maar
enkele jaren geleden in op groote schaal
verspreide en rijk gedocumenteerde brochu
res werd aangetoond, dat zij voor katholieken
een volkomen ongeschikt geestelijk voedsel
bieden, en wier verdraagzaamheid tegenover
de Katholieke Kerk in Nederland ook thans
nog niet zoo heel veel verder gaat dan een
formeele beleefdheid jegens eenige katho
lieke ministers die met eenige liberale
ministers te zamen zitten in het kabinet-
Colijn, lange artikelen en zelfs vele hoofd
artikelen aan, het lot van de Duitsche
katholieken en protestanten.
Men versta ons goed: Wij gaan niet betoogen
dat er op het gebied van kerkvervolging en
geloofsstrijd al zoo veel in den doofpot ging, dat
ook dit er nog wel bij kan. Integendeel, het is
de plicht van katholieken en protestanten aan
gene zijde van de Duitsche grenzen, om hun
broederen in den geloove naar vermogen bij te
staan, en een geregelde publicatie van feiten
beteekent een krachtig wapen in den strijd om
de openbare meening welke zulk een machtige
dictator is. Maar om dit krachtige wapen niet
machteloos te maken, komt het er op aan, dat
men den godsdienst en de politiek zoo ver uit
elkander houdt, als ze, ook al raken ze elkaar
hier en daar, in werkelijkheid van elkander
verwijderd zijn.
De wereldpers heeft dit niet gedaan. De vrij
heid der Duitsche katholieken en protestanten
is niet haar doel. Zij gebruikt de Katholieke
Kerk in Duitschland en ook de Duitsche Evan
gelische Kerk slechts als middelen om te agee-
ren tegen het Derde Rijk. De huidige Kerk
strijd heeft voor de wereldpers precies evenveel
waarde als de brand in het Rijksdaggebouw, de
concentratiekampen, de 30e Juni 1934 en
Duitschlands geheime bewapening.
De houding der wereldpers tegenover den
Duitsehen Kerkstrijd heeft in het Derde Rijk
veel kwaad bloed gezet. Het nationaal-socialisme
gelooft niet, dat de redacties en de lezers van
liberale en socialistische bladen, voor wie de
godsdienst ten deele „privaat zaak" en ten
deele een herinnering aan hun kinderjaren is,
plotseling zoo begaan zijn met de Duitsche ka
tholieken en protestanten. Het constateert ver
warring van politiek en godsdienst, alsmede
gehits tegen het Derde Rijk.
De slachtoffers hiervan zijn op de eerste
plaats de katholieken en protestanten die door
hun ijverige verdedigers gemaakt worden van
strijders voor de vrijheid hunner kerken tot
een bloc van oppositie tegen het nationaal-
socialisme. De huidige „Führerstaat" duldt geen
oppositie van welke zijde ook, en in woord en
geschrift, alsmede dikwijls met de daad, wordt
er door allerlei radicale elementen de oorlog
verklaard aan het kerkelijk bloc. Het gevolg
is, dat men steeds verder van elkaar verwijderd
raakt, dat geschillen tot conflicten groeien en
dat de klove tusschen Kerk en Staat steeds
breeder en moeilijker te overbruggen wordt.
Aan kerkelijke zijde is men dan ook veel
minder te spreken over de helpende hand
welke de wereldpers den geloovigen der beide
groote confessies in Duitschland schijnt toe
te steken, dan men in het buitenland mis
schien wel gelooft.
Sinds lang heeft men opgehouden met ge
regeld inlichtingen te verstrekken aan buiten
landsche journalisten. Aanvankelijk gingen ver
schillende geestelijken liever naar een concen
tratiekamp dan dat ze hun door de geheime
staatspolitie verboden en vervolgden persdienst
opgaven. Thans bestaan er geen kerkelijke pers
diensten meer. De plechtigste beloften van
strikte geheimhouding werken even weinig uit
als de gul aangeboden dollars.
Het zou volkomen onjuist wezen wanneer men
hieruit afleidde, dat de Kerk zoo zeer onder den
druk staat van de geheime staatspolitie dat zij
het verbod om met de buitenlandsche pers
relaties te onderhouden, ten einde raad dan
maar schoorvoetend opvolgt. Daar is geen sprake
van. Maar, ten eerste, heeft de actie der wereld
pers, zooals wjj boven reeds zeiden, ten gevolge
gehad dat de kerkelijke oppositie tegen haar
eigen wil in tot een politieke oppositie werd
gebrandmerkt. Ten tweede maakte de actie der
wereldpers elke poging tot toenadering steeds
moeilijker. Aan den eenen kant kon de Kerk
zich geen oogenblik tegemoetkomend toonen,
of de pers der vijf werelddeelen wist te ver
tellen, dat de strijdlust verflauwde en dat men
zwichtte voor het geweld. Aan den anderen kant
hoefde de Staat zich maar even te verdiepen in
de eischen en verlangens der Kerk, om de heele
wereldpers in koor te doen juichen, dat het
nationaal-socialisme op het kerkelijk front ge
slagen was en nu gunstige vredesvoorwaarden
wilde bedingen. Op die manier dwong de kwestie
van prestige, nu eens de Kerk, dan weer den
Staat, om zich terug te trekken. Ten derde
hebben de wendingen en verdraaiingen der
kerkelijke berichtgeving door de groote pers
zeer veel wantrouwen gezaaid en de partijen,
die met elkaar tot een overeenkomst wilden en
moesten komen, steeds meer van elkaar geschei
den.
Der principieele pers treffen in deze veel
minder verwijten. Het is misschien nog nooit
en in elk geval slechts bij hooge uitzondering
voorgekomen, dat de vertegenwoordiger van
een uitgesproken katholiek of protestantsch
dagblad ter verantwoording werd geroepen, om
dat hij in het conflict tusschen Kerk en Staat
partij gekozen had, zooals zijn overtuiging hem
dat ingaf. Op dit punt toonen degenen, die
een wakend oog houden op de buitenlandsche
pers, een verdraagzaamheid welke zij op poli
tiek terrein zeer zeker niet aan den dag zouden
leggen,
Tegenover de vertegenwoordigers van niet-
principieele bladen is het Derde Rijk echter veel
minder tolerant.
Het verwijt hun, dat zij in overgroote meer
derheid ofwel niet geloovig, of wel niet matineus
genoeg zijn om 's Zondags naar de kerk te gaan.
Ze sturen daarom allerlei menschen, hetzij
naar een pastoor, hetzij naar een dominee, alleen
en uitsluitend om uit zijn preek copie te halen.
Degenen die zich daarvoor beschikbaar stellen,
zijn soms katholieken of protestanten die, des
noods tegen den wil hunner geestelijke overheid
in fanatiek vechten tegen het nationaal-socia
lisme. In den regel echter zijn het menschen
die alleen maar een paar marken willen ver
dienen. Zij staan voor de keuze om na afloop
der godsdienstoefeningen, wanneer er niets
bijzonders gepreekt of medegedeeld is, de waar
heid te zeggen engeen Pfennig te krijgen,
dan wel de zaak maar flink op te blazen of ook
rechtstreeks aan het fantaseeren te slaan, in de
hoop op een flinke belooning. Het resultaat kan
men zich voorstellen, ook zonder dat men de
verschillende kranten leest, die alle een zeer
uiteenloopend verslag brengen „van onzen eigen
correspondent" over een preek, bijvoorbeeld van
dominee Niemoeller.
Voorts zijn er menschen, die krachtens hun
beroep of door toevallige connecties nu en dan
iets afweten van wat er achter de schermen
gebeurt. Ook hierin ziet de journalist, die den
kerkstrijd alleen maar beschouwt als een ge
wild onderwerp voor niet al te zware berichten
en artikelen, een geschikt object ter exploitatie.
Al deze verzamelaars van het laatste nieuws
op kerkelijk gebied loopen vroeg of laat tegen
de lamp. Ook al zouden ze steeds de waarheid
en niets dan de waarheid gemeld hebben, dan
zal hun activiteit voor de buiteniandsche pers
steeds als een zeer duister verleden op hen blij
ven drukken, terwijl het hun in vele gevallen
hun positie kost. Hebben ze overdreven of ge-
fantazeerd. dan zijn ze bovendien nog straf
baar ook. Degene die van hun diensten gebruik
maakte, trekt zich daar misschien weinig van
aan. Hij neemt een plaatsvervanger en daar
mee uit.
Doch intusschen bestaat er een groote kans
dat hij een leven verwoest heeft, terwijl hij
groote schade berokkende aan de zaak, die hij
oogenschijnlijk zoo krachtig verdedigde.
(Van onzen Rom. correspondent).
De „sabbato fascista" is een Italiaansche
uitgave van den Engelschen Zaterdag.
Bij beide staat om twaalf uur het werk
stil. Maar de Engelschman, hartgrondig' indivi
dualist, gebruikt zijn vrijen middag om uit de
officieele samenleving te verdwijnen en te doen,
wat hém en hem alleen interesseert. In Italië
behoort deze middag aan de Partij. Hoog en
laag, klein en groot, man en vrouw trekt een
zwart hemd of ander uniform aan en gaat
naar een van de voorgeschreven trefpunten,
om geoefend te worden in de fascistische actie
en onderwezen in de fascistische leer. Militie
of Avanguardia, Fascio of Dopolavoro, Jonge
Fascisten, Kleine Italiaanschen, Balilla's of
Zonen der Wolvin trekken met 1 trommelslag
door de straten. Op rustige punten, waar het
verkeer niet te veel stoort en gestoord wordt,
vormen zij groepen,, maken gymnastische
oefeningen, zingen liederen, luisteren naar de
redevoeringen van hun officieren en schreeu
wen „Alala" voor den Duce.
Het veelvormige leven van de Partij vult de
straten. Bij de partijlocalen in de verschillen
de wijken staan dichte groepen van menschen
die hun ringen komen halen of inruilen. Het
is de achterhoede van het zoog. goudplebisciet,
het vrijwel algemeene offer van de gouden
trouwringen, dat het volk voor het vaderland
heeft gebracht. Met den nasleep daarvan, het
uitreiken van de ijzeren ringen en het verruilen
daarvan, als zij te eng of te wijd zijn, hebben
de partijbureaux nog weken lang werk.
Op zulk een Zaterdagmiddag kan men het
beste waarnemen, hoe de fascistische partij de
bevolking met het buizennet van haar orga
nisaties heeft omsponnen en het gansche pu
blieke leven heeft gemonopoliseerd. Het meeste
gedt dat natuurlijk van de jeugd. Wanneer de
jeugdvereenigingen van een stadswijk verzame
len blazen, blijken er nauwelijks nog kinderen
zonder uniform meer over. En die overblijven,
loopen ook nog met den marcheerenden troep
mee of verdringen zich voor de deuren van
het partijlokaal, nieuwsgierig en begeerig om
mee te doen. De fascistische partij heeft zich
zelf langzamerhand tot liet geraamte van de
natie weten te maken, nadat alles, wat vroe
ger die rol kon spelen, zorgvuldig was „uit
gebeend." Daarom toont haar effen front ook
nu, onder den zwaren druk van den oorlogstijd
geen rimpel. De natie marcheert als een goed-
geoefende groep op een exerceerterrein rechts
of links zooals de commandant het wil.
Degenen in het buitenland, die verwacht
hadden, dat het fascistische systeem als een
granaatappel zou uiteenbarsten, hebben de in
wendige spanningen óver- en de bindende
krachten van het regime onderschat. De fas
cistische centrales werken met onverminderde
kracht en het wijdvertakte buizennet der orga
nisaties stuwt de weerstandskracht tot in de
verste cellen. Men kan zich verbazen, wanneer
men de goedgesmeerde machine vlot en op
gewekt ziet draaien als zonder wrijving. Maar
als men zich ook afvraagt, wat er zou over
blijven, wanneer de centrale eens stoppen zou,
staat men voor niets dan raadsels.
Er is een soort van pauze gekomen na de
eerste heftige reacties op oorlog en sancties
Het algemeene protest tegen de sancties is
cronisch geworden in plaats van acuut. Straks
zullen achtduizend raadhuizen en openbare ge-
beuwen gesierd worden met een gedenksteen,
die het „schandelijke economische beleg" ver
eeuwigt, nog vóór het historie geworden is.
De scherpste uitingen van boosheid zijn weer
weggeslepen; Piazza di Spagna bijv. heeft den
naam van De Bono weer afgelegd en mag weer
naar het sanctieland Spanje heeten. Ook de
politieke verhoudingen zijn min of meer op
een dood punt. Italië's protesten hebben niets
gebaat; de sanctie-politiek gaat haar gang.
Indien het petroleum-embargo niet wordt toe
gepast, zal dat blijkbaar minder uit gebrek
aan lust zijn dan wel uit twijfel aan de prac-
tische doorvoerbaarheid. De accoorden in de
Middellandsche Zee hebben intusschen een
dreigenden muur gebouwd tegen de eventueele
reactie van het getroffen land. Italië moge
protesteeren, dat deze verdragen indruischen
tegen het Volkenbondspact; dat zij Mussolini's
uitdrukkelijke verklaringen miskennen, volgens
welke Italië nimmer iets tegen zijn Europeesche
buren beoogd heeft; dat zij een bedreiging; zijn
tegen Italië en ook tegen Duitschland. Men
legt het protest naast zich neer.
Het Italiaansche persministerie heeft zooever.
n.a.v. een beschouwing in de „Morning Post"
waarin de verwachting geuit werd, dat Italië
toepassing van «het petroleum-embargo even
gelaten op zich zou nemen als de overige sanc
ties, geantwoord dat deze verwachting wel
eens bedrieglijk zou kunnen blijken: „Italië
zal tegen een petroleum-embargo reageeren
met alle middelen, die het geschikt lijken."
Deze formule blijft echter vaag; want het is
op zijn minst twijfelachtig, of een gewapend
verzet na de door Engeland gesloten accoorden
voor de Middellandsche Zee nog een „geschikt"
middel zou zijn. Nochtans is het zeker, dat het
petroleum-embargo in Italië een nieuwe golf
van woede en protest zal wekken. Terwijl de
brillante militaire successen aan het Zuidelijke
Abessinische front den goeden moed. die dooi
den langen stilstand ongeduldig geworden was,
weer hebben gesterkt, is het politieke ver
schiet nog duisterder geworden. Van vredes
initiatieven is zelfs geen sprake meer. De meest
geroepen bemiddelaar, Laval, is opzij gezet.
Volkenbond en Italië staan onbeweeglijk tegen
over elkander.
In deze verstarde situatie moet Italië heil
verwachten van iederen factor, die het sanctie
front van buiten af zou kunnen verstoren. Op
de eerste plaats is dat het gevoelige nadeel,
dat de sanctie-landen zelf van den in- en
uitvoerboycot ondervinden. Alle economische
moeilijkheden, die zich daarbij voordoen, elk
protest van geïnteresseerde kringen wordt dan
ook in de Italiaansche pers begroet als een
bewijs van de onhoudbaarheid der sanctie-
politiek en als een teeken van groeiend in
zicht. Daar in de andere landen die uiterste
vastbeslotenheid ontbreekt, welke Italië, dat
alles op het spel gezet heeft, kenmerkt, acht
men het niet uitgesloten, dat de anderen het
eerst moede zullen zijn.
Belangrijker zijn misschien de politieke fac
toren, die o.a. Duitschland en Japan heeten.
Het is in zekeren zin tragisch te noemen, dat
Italië, eenmaal in Stresa en het Pact van
Vier een kampioen voor de „Europeesche
samenwerking", nu een zeker belang heeft bij
elk element, dat Europa kan storen. Met de
meest gespannen aandacht volgt men elke be
weging van het nationaal-socialistische Duitsch
land, die het évenwicht aan het wankelen zou
kunnen brengen. Bijna zou men het willen aan
moedigen, zooals dat het geval was in som
mige persbeschouwingen over de Fransch-En-
gelsche militaire overeenkomsten, waarin
Duitschland een schending van Locarno scheen
te willen zien. En even gespannen volgt men
de onrustbarende gestes van Japan en de
groeiende opwinding in Egypte. Het is echter
geen puur leedvermaak, evenmin als verlangen
naar den „Kladderadatsch." Het is veeleer de
berekening, dat de beide Westersche mogend
heden ijlings de hand naar hun bondgenoot
zullen uitstrekken, zoodra de situatie in Europa
of in het Oosten hun te machtig wordt, en
dat zij alsdan aan Mussolini gaarne Abessinië
zouden laten als prijs voor zijn Europeesche
medewerking; naar de Italiaansche pers her
haaldelijk heeft betoogd: een billijke vergoe
ding.
Op die wijze zou -dus een „deus ex machina",
zij het met een Duitsehen helm of een Japan-
schen grijns, het drama ineens met een blij
einde kunnen sluiten.
Doch dit zijn eerder tpeculatles van den
man op straat dan zakelijke gronden der Itali
aansche politiek. Kort voor het groote avontuur
begon, heeft Mussolini in September 1935 in
een befaamd interview aan De Kérillis gezegd,
dat hij in Europa nog „twee of drie jaren
relatieve rust" verwachtte, lang genoeg om
zijn koloniale onderneming uit te voeren. De
feiten schijnen te toonen, dat die berekening
juist was en zij geldt zoowel voor Italië als
voor den Volkenbond.
Eerder dan op een theatereffect rekent Italië
dan ook, en niet zonder reden, op het succes
van zijn wapenen, die het „fait accompli" kun
nen scheppen, dat ook in het kaartspel van
Genève als troef geldt.
is onze „Omroeper". Eiken avond weer opnieuw
spreekt hij in 80.000 gezinnen, waai hij steeds
een trouw gehoor vindt. Zaken-Omroepers 50
ct. per regel. Particuliere Omroepers 20 ct. per
regel. Betrekkingen (gevraagd en aangeboden)
10 ct. per regel
Eenige en volstrekt algemeene kennisgeving
Hiermede vervullen wij den treurigen plicht, II mede te
deelen, dat onze innig geliefde Tante en oud-Tante, Mej.
in den gezegenden ouderdom van bijna 80 jaar, voorzien van
de H.H. Sacramenten der Stervenden, zacht en kalm is over
leden. Overtuigd van Uwe deelneming, bevelen wij de dierbare
overledene in Uwe gebeden aan.
Uit aller naam:
EDWALD VERVOORT
Bloemendaal, „Sparrenheuvel"
19 Februari 1936
De H.H. Uitvaartdiensten zullen plaats hebben op Zaterdag
22 Februari in de parochiekerk van de H. Drieëenheid te
Bloemendaal om 7.30, 8 uur en om lo uur de plechtige ge
zongen Requiem waarna de begrafenis op het St. Adalberts-
kerkhof te Bloemendaal.
De Profundis Vrijdag 21 Februari 1936 van 2.304.30 op
„Sparrenheuvel."
Op verzoek van de overledene geen bloemen
Bezoeken van rouwbeklag kunnen niet worden afgewacht
AVONDCURSUS VOOR HET VOORLOOPIG DIPLOMA
De inschrijving van leerlingen is opengesteld op de werkdagen des
morgens van 9 tot 11 en des avonds van 7 tot 8 uur (uitgezonderd
Woensdag- en Zaterdagavond).
Het schoolgeld bedraagt 30.per cursusjaar. Min- en onvermogenden
kunnen gedeeltelijk of geheel hiervan worden vrijgesteld.
De a.s. leerlingen moeten den 16-jarigen leeftijd bereikt en voldoende
De Directeur:
A. L. HENGEVELD
2e Maart vangen aan de nieuwe avondcursussen.
Opgave 's Maandags en Donderdags van 7 u. tot 10 u. n.m. Rijks-
str.weg 101, Haarlem. Br. J.P. Coenstr. 69, IJmuiden. Vr. prospectus.
Heden overleed tot onze
diepe droefheid, na een ge
duldig gedragen lijden, voor
zien van de H.H. Sacramen
ten d?r Stervenden, In den
gezegenden ouderdom van
bijna 80 Jaar, onze innig ge
liefde Tante en oud-Tante,
Mejuffrouw
JOHANNA BISPINCK.
AGNES TjTNDNüav
VERVOORT
AUG. LINDNER
en kinderen
Haarlem, 19 Februari 1936
Tot onze diepe droefheid
overleed heden Mejuffrouw
JOHANNA BISPINCK
in wier dienst wij vele Jaren
werkzaam mochten zijn.
LOUISE KIEFT
NEELTJE OUDENDIJK
JACOB MARCHAND
„Sparrenheuvel"
Bloemendaal, 19 Februari 1936
Arts
HAARLEM - KENAUPARK 26a
TEL. 12644 r
Spreekuren iederen werkdag 9II,
12 - Dinsdagsavonds 6.308.30.
Zaterdagsmiddags geen spreekuur.
(ONDER GARANTIE)
PLEIN 21
TELEFOON 10338
HAARLEM
11198
zal nog vertoond worden te
BLOEMENDAAL, op DONDER
DAG 20 FEBR., in St. Adalberts
Campagna, Dennenweg, des
avonds om 8 uur.
NOG SLECHTS 2 DAGEN
in haar
nieuwste bekroonde film:
Aanv. der voorstellingen:
2.30, 7 en 9.15 uur.
HEDENAVOND 8.15
LAATSTE VOORSTELLING VAN
DIT SEIZOEN
DONDERDAG 8.15 UUR
HAARLEMS TOONEEL
Zeer populaire voorstelling van
het amusante blijspel
Pr.: Zaal, loges en balcon 75 ct.,
amph. gaand. 40 ct. rechten inb.
VRIJDAG 21 FEBRUARI, 8.15 u.
AFSCHEIDS VOORSTELLING
MET HINDOE-ORKEST.
Pr. v. 0.752.00 pi. r. Bespr. dag.
Verwacht Maandag a.s.:
COUPONS GELDIG.
60% KORTING
Geladen accu's. Laad- en Leenstation voor accu's. Prima
smeerolie 14 ct. 100% zuivere American benzine 10 ct. Verkoop
kantoor der HENLEY-AUTOBANDEN. Engelands oudste en beste
product. Henley-autobanden betekent MEER kilometers.
KINDERHUIS VEST 4345 TELEFOON 13039
CONTROLE MERK
De Directeur van OPENBARE
WEBKEN vraagt prijsopgaaf voor
het schilderen van de brug over het
Zuid er Buiten Spaarne vóór 29 Febr.
a.s. - Voorwaarden verkrijgbaar a
0.50. Bureau Openbare Werken,
Jacobijnestraat 24, Haarlem.
CHRYSLER, kleine 6 cyl. f 450.—
WILLYS, 8 cylf 650.—
FORD, 2-deurs f225.—
CHEVROLET bestelwagen,
%-ton f325.—
Alle wagens onder garantie
LEIDSCHEVAART 444
Telef. 14596
I
II
Zoekt U een afdoende
en succesvolle reclame
in Nootd-Ho 11 and
boven het IJ? Plaatst
Uw advertentiën in het
het veelgelezen Dag
blad in Noord-Holland
boven het IJ.
Aanvragen voor adver
tentietarieven richt*
men aan de
administratie
Voor le klas werk bij den
Electr. Waschmachines, zeer voor-
deelig en solide. Ook voor reparatie is
OPKLAPBEDDEN
OMBOUWEN
2 Pers. OPKLAPBEDDEN
met gezondh.netwerk
2 Pers. OMBOUWEN
STALEN DIVANBEDDEN
IJZEREN LEDIKANTEN
t/o onze Tapijt- en Meubelz., b. d. KI. Houtstr. Tel. 17165
6.90
- 5.40
- 3.75
6.90
- 5.90
- 4.75
14.50
- 12.50
- 10.50
8.90
- 7.90
- 5.90
3.90
4.25
- 3.90
- 3.75
De „Omroepers", de gerubriceerde kleine advertenties van de
Vereenigde Katholieke Pers, verschijnen in zes dagbladen
DE TUD - DE NIEUWE DAG - NIEUWE HAARL. CRT.
HET CENTRUM - DAGBL. v. ARNHEM - N.-HOLL. DAGBL.
Regelprijs voor particulieren 20 cent Dienstbetrekkingen
(gevr. en aangeb.) 10 cent Zaken-Omroepers 50 cent per regel,
bij contract 40 ct en lager. Inlichtingen ten kantore van dit blad.
