■I Na den staatsgreep in Japan Vernietiging der Katholieke Pers in Duitschland HIS "ér Botsing tusschen vliegtuigen Ernstig ongeluk te Istanboel De zaak-Haupt- mann Een nieuw leger in Frankrijk? HET VA TICAAN EN HET DERDE RIJK HET KABINET TREKT DE ONTSLAGAANVRAGE IN PHENIXMAA TSCHAPPIJ Het nieuws van heden DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DONDERDAG 27 FEBRUARI 1936 Avondblad EEN EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 19819 DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SP AARNEST AD, «HAARLEM - TELEFOON 13866 Drie dooden en vijftien zwaar gewonden Plannen zouden bestaan tot vor ming van een naast het leger staand beroepsleger Openbare registratie van nieww- heidensche stroomingen Diplomatieke stappen Vergaderingen van den Oppersten Oorlogsraad onder voorzitter schap van den keizer Muiters ontruimen hun stellingen De oorzaken van den opstand De aandeelen van katholieke bladen worden stelselmatig van staatswege opgekocht De Osserv. Rom. in den ban Het Weer De meening van generaal Fang Tsje Noe Takahasji's dood officieel bevestigd Machido minister van financiën t Mijnen opgevischt uit de Middell. Zee Spaansche marine-sleepboot op onderzoek uit DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN BLADZIJDEN Luitenant-vlieger te Batavia bij on geval om het leven gekomen HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct, Ingez. mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. Minister Goto, die thans als minister president optreedt in de plaats van den vermoorden premier, Okada ISTANBOEL, 27 Pebr. (Reuter) Tegen middernacht heeft hier een ernstig tramongeluk plaats gehad. Een volle tramwagen geraakte tengevolge van de vochtigheid op een afloopen- de straat aan het glijden. De remmen weiger den en met toenemende snelheid reed de wa gen ongeveer 100 meter door, tot waar de tram baan een scherpe bocht maakt. Hier ont spoorde de wagen en reed in volle vaart tegen een huis, welks buitenmuur doorboord werd. Vreeselijke kreten stegen op. Onder de ravage van den tramwagen en de stukken van den vernielden muur lagen de dertig passagiers, van wie er drie op slag dood wa nen. Alle andere passagiers waren gewond. Van vier der 15 zwaar gewonden is de toe stand hopeloos. De bewoners van het zwaar- beschadigde huis, die zich reeds ter ruste had den begeven, kwamen met den schrik vrij en namen met hun buren aan het reddingswerk deel. Toen de wagen begon door te glijden, was onder de passagiers een paniek uitgebroken, daar men begreep, wat er in de scherpe bocht zou gebeuren. Juist door het gedrang slaagde niemand er in, den wagen te verlaten; slechts enkelen, die op de balcons hadden plaats ge nomen, konden zich redden door van den wa gen te springen. TRENTON, 26 Pebr. Het Duitsche Nieuws bureau deelt mede, dat thans, een maand voor den voorloopig laatsten termijn van uitstel van het doodvonnis van Hauptmann, deze zaak verwarder is dan ze ooit geweest Steeds duidelijker, meent het D.N.B., schijnt vast komen te staan, dat persoonlijke en poli tieke meeningsverschillen tusschen den repu- blikeinschen gouverneur Hoffmann en den de mocratisch voelenden officier van justitie Wilentz, de tegenstrijdige en veranderende be slissingen beïnvloeden. Niettegenstaande wekenlang onderzoekingen werden gedaan, was het niet mogelijk het tel kens aangekondigde nieuwe bewijsmateriaal aan te voeren. Wilentz, die Dinsdag van zijn vacantie terugkeerde, weigerde beslist nieuwe verhooren te doen plaats hebben, hoewel gou verneur Hoffmann openlijk den getuige Whited beschuldigt omgekocht te zijn. Eveneens heeft Wilentz geweigerd opdracht te geven, dat de hoofdgetuige, Dr. Condon, uit Panama zou worden teruggeroepen, toen de gouverneur ge wezen had op te bewijzen tegenspraken in diens verklaringen en daarom een nieuw scherp kruisverhoor had verzocht. PARIJS, 27 Februari (Reuter) Naar het agentschap Stefani meldt, wordt beweerd, dat de Minister van Oorlog een plan opstelt, dat de vorming van een beroepsleger, naast het leger van dienstplichtigen, beoogt. Het nieuwe leger zou gevormd worden uit de tegenwoordige mobiele garde, waarvan de effectieven aan zienlijk zouden worden uitgebreid en er zouden in Elzas-Lotharingen garnizoenen gevormd worden, die steeds op voet van oorlog uitgerust zouden zijn. Men verzekert, dat de Minister van Oorlog dit plan ter sprake heeft gebracht in zijn jongste besprekingen met den Tsjecho- Slowaakschen Ministerpresident Hodza, den Oostenrijkschen vice-kanselier Starhemberg en den Sovjet-Russischen maarschalk Toesjat- sjefski. Naar de „Reichspost" van welingelichte zijde verneemt, heeft het officieele D. N. B.-bericht over de arrestatie van de leiders der Katholieke Jeugdorganisaties in Duitschland, die beschuldigd worden van hoogverraad en contact met geheime Com munistische Organisaties, noch het Duit sche Episcopaat, noch de Pauselijke Nuntiatuur te Berlijn van de juistheid der beschuldiging kunnen overtuigen. Op grond van de in Rome ontvangen voor- loopige berichten heeft de Kardinaal Staats secretaris een officieel rapport opgevraagd van de Pauselijke Nuntiatuur, dat opgesteld zal worden na een gedachtenwisseling met de des betreffende regeeringsautoriteiten. De Pause lijke Nuntius te Berlijn heeft in dezen geest tot de Duitsche regeering reeds het verzoek ge richt, om van het desbetreffende materiaal in kennis te worden gesteld. In het Vaticaan heeft men vla de Nuntiatuur te Berlijn berichten ontvangen over de plannen van de Duitsche Regeering om de z.g. „Gods dienstige" modern-Heidensche Organisaties naast de bestaande Christelijke Kerkgenoot schappen als publiekrechtelijke lichamen en gelijkberechtigde Belijdenissen te erkennen, zoodat in officieele stukken, zooals op het be volkingsbureau, in paspoorten, bij de rechtbank en bij openbare registratie deze modern hei- densche stroomingen vermeld worden. In een paspoort zou dan voortaan ook on der de rubriek „godsdienst" ingevuld worden inplaats van R.K. of Protestant: „Duitsche Ge- loofsbeweging", „Ludendorf-beweging" „Duit sche Volkskerk", „Duitsche Nationale Kerkbe- weging". Indien deze berichten juist zouden zijn, zou men in het Vaticaan deze gelijkstel ling beschouwen als een inbreuk op de her haaldelijk geuite belofte van de Duitsche regee ring, dat het beginsel van het Positieve Chris tendom ook bij de openbare registratie gehand haafd zou blijven. Het antwoord dat de Duitsche regeering hier op zal geven wordt in Rome van groote betee- kenis geacht, daar de verdere ontwikkeling van de verhouding van Kerk en Staat in Duitsch land in de toekomst afhankelijk is van de voorgenomen radikale maatregelen op godsdien stig gebied. Van Vaticaansche zijde is geen termijn ge steld, waarbinnen een antwoord der Duitsche Rijksregeering wordt verwacht; deze stap draagt veel meer een gebruikelijk diplomatiek karakter en een informatorisch verzoek binnen het kader van het Concordaat. Minister Takahasji, die zwaar werd ge wond en thans ook overleden is Door gevaarlijke plaatsing van een kachelpijp is in de hoofdstad brand uitgebroken in een sigarenwinkel aan de HaarlemmerstraatDe brandweer bleek bij de nablus- sching niet op „rookertjes" gesteld SJANGHAI, 27 Febr. (Reuter). Uit Japansche bron wordt gemeld, dat het kabinet Goto, op aandringen van den keizer, zijn ontslag-aanvrage heeft teruggetrokken, in afwachting van een opheldering van den toe stand. In Chineesche bladen komt de vrees tot uiting, dat de gebeurtenissen te Tokio een on- gunstigen invloed op de Japansche politiek ten aanzien van China zullen hebben. In politieke kringen, aldus meldt het Duitsche Nieuwsbureau uit Tokio, wordt de meening te kennen gegeven, dat wellicht reeds Vrijdag een nieuw kabinet zal zijn gevormd. Te middernacht was de toestand aldus: De Opperste Oorlogsraad vergaderde in het hoofdkwartier van de gendarmerie. De ministers en andere hoogwaardigheidsbekleeders brachten den nacht in het paleis door. Mariniers vorm den een cordon rond de wijken, waar de muiters zich hadden verschanst, en zetten deze met prikkeldraad af. In de andere wijken was het kalm. Naar het D.N.B. meldt, worden de besprekin gen van den geheimen staatsraad, die ook tot afkondiging van den staat van beleg heeft be sloten, voortdurend voortgezet. Het voorzitter schap wordt door den keizer zelf waargenomen. Aan de besprekingen nemen alle ministers deel. Na de onder leiding van den keizer gehouden conferentie, hebben eenige generaals, o.a. Araki en Mazaki, zich naar het hoofdkwartier der muiters begeven, en hun verzocht, de bezette ge bouwen te ontruimen. De leiders der rebellen verklaarden hierop, dat zij slechts zouden ge hoorzamen, indien een kabinet werd gevormd, Keizer Hirohito, die zelf het voorzitter schap waarneemt van de vergaderingen van den geheimen Staatsraad dat militairistisch georiënteerd was. Zij beloof den echter zich te zullen onthouden van ieder optreden, waardoor het leven van de burgerij in gevaar zou kunnen worden gebracht. Het is niet waarschijnlijk, dat de autoriteiten tegenover de muiters geweld zullen gebruiken, tenzij als laat ste middel. Naar uit Japansche bron wordt gemeld, zijn de muiters met de vreedzame ontrui ming hunner stellingen begonnen. Men acht een treffen tusschen de opstandelin gen en de troepen, die voor de handhaving van den staat van beleg waken, weinig waarschijnlijk. Uit Tokio wordt gemeld, dat na afloop van een in het paleis gehouden conferentie, gene raal Oeda, de commandant der Japansche strijdkrachten tijdens de gevechten te Sjang hai in 1932, naar Odawara is vertrokken, ten einde de goedkeuring te verkrijgen van den chef van den generalen staf, generaal-veld- maarschalk prins Kanin, voor de politiek, die ten opzichte van de muiters gevolgd moet wor den. In afwachting van zijn terugkomst, die hedenavond verwacht wordt, is de rust weer gekeerd. Hedenmorgen zijn ten paleize vertegenwoor digers van de Seijoekai- en de Minseito-partij ontvangen. Het blad Sjoentau geeft een opsomming van de omstandigheden, die tot den opstand te Tokio zouden hebben geleid: De Nationaal-Socialisten gaan voort, om het bestaan van ieder Katholiek dag blad in Duitschland (in zooverre er nog van „Katholieke" kranten gesproken kan wor den) absoluut onmogelijk te maken. De meeste dezer dagbladen waren het eigendom van parti culieren, of van maatschappijen, wier aandee len meestal in het bezit waren van enkele per sonen. Er heeft zich thans een organisatie ge- 1 rormd om de aandeelen van deze bladen op te koopen. De verkoop geschiedt door bemiddeling van de Phenixmaatschappij te Berlijn, een voor malige onderneming van de Sociaal-Democrati sche Partij, die in Maart 1933 tot staatseigen dom werd verklaard, en die thans over handen vol geld beschikt, en die alles in het werk stelt, om van de aandeelen der verschillende kran- tenbedrijven steeds de helft plus één in bezit te krijgen. Zoo zijn thans weer drie bekende bladen, Tremonia te Dordmund, het Mainzer Dag blad uit. Mainz en de Münstersche Anzeiger uit Münster eigendom geworden van de Natio- naal-Socialistische Partij, eveneens door be middeling van de Phenix-maatschappij. Reeds eerder hebben wij medegedeeld dat de Voorzitter van de Rijksperskamer Mr. Amann het groote Katholieke Weekblad Michael (vroe ger „Junge Front") dat te Düsseldorf in een oplaag van meer dan 300.000 exemplaren ver scheen het bestaan absoluut onmogelijk heeft gemaakt. Sinds drie weken is dan ook het ver schijnen van bedoeld orgaan reeds gestaakt. De ze maatregel, waarvan aan de directie van „Michael" werd kennis gegeven, werd als volgt gemotiveerd: „Iedere activiteit, in de Pers ver onderstelt een innerlijke, diepovertuigde onder werping aan de Nationaal-Socialistische Wereld beschouwing. In de laatste maanden heb ik uw Weekblad geregeld gelezen, en ik constateer, dat het niet heeft voldaan aan de Nationaal-Socia listische verplichtingen tegenover Volk en Staat. Het verwaarloozen van dezen Nationaal- Socialistischen plicht, die aan lederen uitgever is opgelegd, komt in Michael vooral tot uiting, doordat iedere Nationaal-Socialistische ge dachte op een in het oog springende wijze ont breekt, en dit is wel van dien aard, dat de le zers van Uw weekblad vervreemd worden van de ideeën en de grondstellingen, waarop op het oogenblik Volk en Staat gegrondvest zijn." Uit bovenstaande motiveering blijkt, dat op den duur het bestaan van ieder nog waarach tig Christelijk Persorgaan in het Derde Rijk absoluut onmogelijk zal worden gemaakt, terwijl toch in het Concordaat het voortbestaan van de Katholieke Pers uitdrukkelijk gewaar borgd is. Natuurlijk citeeren de nog overgebleven Ka tholieke bladen dikwijls het Pauselijk Orgaan, de Osservatore Romano. Ook op dit blad heb ben de nationaalsocialisten het thans gemunt. Het blad wordt er van beschuldigd, dat het iedere gelegenheid aangrijpt, om ,,met een ab soluut kwaadwillige fantasie" het Derde Rijk in een verkeerd daglicht te stellen. De Duitsche Pers ontkent overigens, dat dit orgaan het recht zou bezitten, om zich een officieus karakter aan te matigen. De Geheime Staatspolitie te München heeft aan de dagbladen, die in haar rechtsgebied ver schijnen, verboden om berichten of artikelen uit de „Osservatore Romano" over te nemen, en dit verbod zal weldra over het geheele rijk wor den uitgebreid. VERWACHTING: Matige tot krachtigen Zuid-Oostelijke tot Zuid-Westelijken wind, zwaar bewolkt tot betrekken, waar- schijnlijk eenige regen of sneeuw, weinig II verandering in temperatuur. Hoogste barometerstand: 784.0 te Myggbukta a. d. Oostkust van Groenland Laagste barometerstand: 737.5 te Stomoway. ET Stormwaarschuwingsdienst: Geseind van De Bilt, 27 Februari te 7.40 uur aan alle posten: „Weest op uw hoede". TT Zon op 6.55, onder 5.32. Licht op 6.02. TT TT Maan op v.m. 8.19, onder n.m. TI Eerste kwartier 29 Februari 9.48 v.m. TT 1. Het succes van de Minseitopartij bij de verkiezingen voor den landdag, waardoor de positie van het kabinet Okada wterd versterkt. 2. De incidenten aan de grens tusschen Mandsjoekwo en Siberië en aan de grens tus schen Mandsjoekwo en Mongolië. 3. Het proces tegen kolonel Aizawa, die in Juli 1935 generaal Nagata heeft vermoord, wel ke laatste werd geacht niet zeer gunstig te genover de wenschen der jonge officieren te staan; het thans in behandeling zijnde proces tegen kolonel Aizawa heeft de gemoederen ge prikkeld. 4. De felheid, waarmede militaire kringen gekant zijn tegen de stelling van professor Mi- nobe, volgens welke „de keizer een orgaan van den staat is", en niet de staat zelf. Het blad herinnert er aan, hoe deze doctrine heeft ge leid tot een aanslag op den geestelijken vader ervan, waarbij professor Minobe werd gewond. SAN FRANCISCO, 27 Febr. (Reuter). Bij zijn aankomst uit het Verre Oosten heeft ge neraal Fang Tsje Noe, die in 1932 Sjanghai verdedigde, verklaard, dat de Japansche mili- tairisten „niet slechts den vrede in het Verre Oosten, doch in de geheele Wereld in gevaar brachten". Hij verklaarde voorts, dat zich fatale ge beurtenissen zouden voordoen, indien de Japansche militairisten erin zouden slagen, geheel Japan in hun macht te krijgen. Hij gaf ten slotte als zijn meening te kennen, dat de Japansche militairisten het plan koes teren, in Azië verder naar het Zuiden door te dringen, teneinde geheel China te veroveren. Officieel wordt medegedeeld, dat de minister van financiën, Takahasji, die gisteren door de opstandelingen werd gewond, nog in den loop van denzelf den dag aan zijn verwondingen is be zweken. Het Duitsche Nieuwsbureau meldt nog, dat de steden Yokohama, Kobe, Osaka en Nagoya onder versterkte politiebewaking staan, en dat de orde daar niet verstoord is. De broer van den keizer, prins Tsjitsjiboe, wordt, naar de Japansche bladen melden, Donderdag te Tokio verwacht. De bladen spreken met betrekking tot een putsch van een „historische gebeurtenis", zooals sedert de Meiji-restauratie niet meer 15 voorgekomen, en hopen op een spoedige ophel dering van den toestand. De gebeurtenissen van gisteren zouden reeds twee weken geleden op touw gezet zijn. Men meent zelfs te weten, dat de medeplichti gen aan den staatsgreep reeds veertien dagen geleden in het geheim een „repetitie" hebben gehouden van de operaties van gisteren. Prins Saionji, die berichten van deze plan nen had gekregen, kon zich in veiligheid bren gen, voordat de muiters aan zijn woning kwa men. De buitenlandsche ambassades worden voort durend bewaakt, en er hebben zich, voorzoover gemeld, geen incidenten voorgedaan. Er valt voortdurend sneeuw en de stad is reeds met een dikke laag bedekt. Men noemt prins Konoye, den voorzitter van het hoogerhuis, als mogelijke opvolger van den vermoorden minister-president Okada. In welingelichte kringen verwacht men, dat het leger zijn voordeel met het gebeurde zal doen, ondanks het mislukken van den opstand Men meent, dat de staat van beleg aan het leger de gelegenheid zal bieden om een kabi net der nationale vereeniging te vormen èn om invloed op de openbare meening uit te oefenen. Naar J*et Duitsche Nieuwsbureau meldt, be schouwt men in politieke kringen in de hoofd stad de vorming van een krachtige van ie de ren invloed, van welken aard ook, vrije regeering als een onmisbare voorwaarde voor het herstel van den normalen toestand. De minister van handel, Machido, is met de leiding van het ministerie van financiën be last. Thans wordt vernomen, dat de officieren van eenige regimenten in de provincies en de kolo niën met de leiders der beweging te Tokio heulden. Buiten Tokio is echter in het geheel geen verdachte activiteit waargenomen. HAAPLEM TEL.10070-HEEMSTEDE TEL29280 Generaal Watanabe, die bij den opstand in Japan eveneens het leven liet BARCELONA, 27 Febr. (Reuter). Een Spaansche marine-sleepboot is naar Palamos gedirigeerd, teneinde aan de Oostkust, 80 mijl ten Noorden van Barcelona, een onderzoek naar mijnen in te stellen. Eenige dagen geleden hebben visschers zeven mijnen van moderne constructie opgehaald. De visschers verklaardëh dat zij, teneinde ze bin nen boord te kunnen hijschen, de mijnen van een kabel moesten loskappen. De autoriteiten zijn daarom dan ook van meening, dat zich nog meer mijnen in de buurt bevinden. Plannen tot vorming van een beroepsleger naast het gewone leger van dienstplichtigen in Frankrijk? Het Vaticaan en het Derde Rijk; diplomatieke stappen. Drie dooden en vijftien zwaargewonden bij een ernstig tramongeval te Istanboel. Het Japansch kabinet trekt de ontslagaan vrage in; de muiters ontruimen hun stellingen. H. M. de Koningin en Prinses Juliana worden Zaterdagochtend van Haar buitenlandsche reis hier te lande terugverwacht. Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer inzake de Justitiebegrooting. Voorloopig Verslag der Eerste Kamer over de begrooting van Landbouw en Visscherij. De ministers Deckers en Gelissen zullen op 1 Maart de Leipzigcr Voorjaarsmesse bezoeken. Bij botsing tusschen twee vliegtuigen te Batavia is een luitenant-vlieger gedood. Drukbezochte receptie van den nieuwen Aarts bisschop Mgr. Dr. J. de Jong. Pastoor H. Quant te Noordwijkerhout overleden. Overeenstemming bereikt over de loonen in het Haagsche bakkersbedrijf. Drama te Rotterdam, waarbij een vrouw zeer ernstig werd gewond. BATAVIA, 27 Febr. (Aneta) Hedenmor gen zijn tijdens gewone lnchtoefeningen twee militaire vliegtuigen, twee Curtiss- Hawk- jagers, tegen elkaar gebotst. Een der toestellen, bestuurd door luite nant W. V. Diepering, stortte neer waarbij luitenant Diepering werd gedood. De be stuurder van het andere toestel, luitenant J. P. van Helsdingen, wist zich na het on geluk door een parachutesprong te redden Hij bleef geheel ongedeerd. Beide toestellen, die vernield zijn, behoorden tot een escadrille van drie één-persoons-toe- stellen, dat hedenmorgen van Bandoeng was opgestegen. De begrafenis van het stoffelijk overschot van luitenant Diepering zal vermoedelijk mor genochtend plaats hebben. De overledene was gehuwd. Stand op Donderdag i uur n.m.: 750.0 Vorige stand 750.8

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1936 | | pagina 1