Infanterie en wielrijders blijven
onder de wapenen
Dr. Colijn maant het Nederlandsche volk,
voor de microfoon, zich niet te
laten verontrusten
België's premier over de schending
van het Locarno-pact
Dreigt Frankrijk met uittreden uit
den Volkenbond?
Het nieuws van heden
Gespannen toestand noopt tot
voorzorgsmaatregel
HARDE SLAG VOOR
BELGIË
EENIGE ANDERE LANDEN
ZOUDEN VOLGEN
HEEFT KONING EDWARD
TROUWPLANNEN?
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 12 MAART 1936
Ochtendblad
De Minister-president, dr. H. Colijn, hield Woensdag
avond een radio-rede tot het Nederlandsche volk, waarin
Z. Exc. mededeelde, dat de regeering in verhand met den
internationalen toestand besloten heelt, als voorzorgs
maatregel, de dienstplichtigen van de regimenten infan
terie en van het regiment wielrijders, die thans voor eer
ste oefening onder de wapenen zijn, en eerstdaags huis
waarts zouden keeren, tot nader order in werkelijken
dienst te houden.
Onderhandelingen
zullen moeilijk zijn
f®
Mannheim centraal
bolwerk?
Geen betoogingen te
Brussel
Onderzoek fortificaties
Noord-Oost-grens
Ook Avenol naar Londen
vertrokken
Verdaging Fransche
Kamerzitting
Het Weer iiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiii^
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
Voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per
post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
EEN EN ZESTIGSTE
JAARGANG No. 19842
BLOKKADE OPGEHEVEN
Duitschland heeft in België's hou
ding geen schaduw van een
voorwendsel kunnen vin
den om het verdrag
op te zeggen
Minister-president Dr. H. Colijn
Geen militair vliegtuig binnen een
afstand van 40 mijl van de
Fransche grens
Zal Duitschland een uitnoodiging
aannemen om de besprekingen
te Londen bij te wonen?
De houding van Italië
Koning verzoekt er rekening mede
te houden bij het vaststellen
der credieten voor het
Koninklijk Huis
Tot 19 Maart
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 CL, ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
Uit de uitvoerige berichten en be
schouwingen de laatste dagen in
onze dagbladen verschenen al
dus dr. Colijn heeft ook het Ne
derlandsche volk kunnen vernemen
dat de politieke spanningen in
Europa weer grooter zijn gewor
den.
Het ligt niet in mijn voornemen
tot U te spreken over het geschil
zelve, dat daartoe aanleiding ge
geven heeft. Nederland is daar
bij niet rechtstreeks be
trokken, omdat wij geen partij zijn
bij het verdrag van Locarno.
Met de internationale rechtsvragen, die met
het ontstane geschil verbonden zijn, hebben
tvij dus geen directe bemoeienis. Dienten
gevolge gaat dus ook de afwikkeling van de
strijdvraag zooals ik de zaak thans zie buiten
ons om.
Daarentegen moet door ons wel rekening
Worden gehouden met de mogelijke gevolgen,
die het voorgevallene zou kunnen heb
ben voor het behoud van den vrede in
Europa.
En dan prijs ik mij gelukkig er reeds dadelijk
°P te kunnen wijzen dat blijkbaar allerwege
de neiging aanwezig is om het gevaar voor
oorlog te keeren, om langs den weg van on
derlinge besprekingen den vrede in Europa te
handhaven.
frankrijk heeft zich gewend tot den Raad
van den Volkenbond, Engeland's minister van
Buitenlandsche Zaken heeft een bezadigde
houding aangenomen en tot overijlde daden
is het nergens gekomen.
Er is dus, zooals de zaken nu staan,
reden om te vertrouwen, dat men erin zal
siagen langs vredelievenden weg tot oplossing
Van het gerezen geschil te geraken.
Dit neemt intusschen niet weg, dat het ge
raden moet worden geacht, de ontwikkeling
Van den gang van zaken met nauwkeurige op
lettendheid te blijven volgen.
Men kan niet zeggen, dat alle
gevaren reeds verdwenen zijn, om
dat in de eerste phase van het con
flict koele beradenheid den toon
aangaf.
De mogelijkheid van toenemen
de spanning mag niet geheel uitge
sloten worden geacht en met die
mogelijkheid moet dus rekening
worden gehouden.
Dit geldt met name voor een land
met zoo bloot gestelde ligging als
Nederland, leen land welks leger-
stelsel bovendien zoo is ingericht,
dat niet het geheele jaar door be
schikt kan worden over een vol
doende aantal geoefende militairen
om de noodige voorzorgsmaatre
gelen te treffen tot verzekering
eener mobilisatie, wanneer die noo-
dig mocht blijken.
In zulk een periode bevinden wij
ons thans nu a.s. Zaterdag voor de
dienstplichtigen van de zooge
naamde winterploeg het tijdstip zal
zijn aangebroken om met groot ver
lof huiswaarts te keerer
Ging dit door, dan zou een zoo
danige vermindering van de sterke
en geoefende militairen intreden,
dat daardoor gemist zou worden
wat juist in dagen van internatio
nale spanning niet kan worden
ontbeerd.
Het is in verband hiermede, dat
de regeering besloten heeft de
dienstplichtigen van de regimenten
Infanterie en van het regiment
Wielrijders, die thans voor eerste
oefening onder de wapenen zijn,
en eerstdaags huiswaarts zouden
keeren, tot nader order in werke
lijken dienst te houden.
Ik spreek het vertrouwen uit, dat
men in dezen maatregel niet meer
zal zien en er vooral niet meer in
zoeken zal, dan er werkelijk in ge
legen is.
De regeering vertrouwt, dat het geschil op
vredelievende wijze zal worden opgelost, maar
zij acht het niettemin noodzakelijk aan de nu
eenmaal in ons legerstelsel bestaande lacune
tegemoet te komen op een wijze, die de ge
ringste bezwaren voor de betrokkenen mede
brengt en internationaal het minste stof op
jaagt. Indien todh de winterploeg aan het
einde dezer week met groot verlof ging en
de omstandigheden zouden er onverhoopt eens
toe leiden, dat oproeping van groot verlof
gangers noodig werd, zou dit èn in het eigen
land èn naar buiten een veel ernstiger indruk
maken, dan de maatregel, die thans genomen
zal worden.
Ik hoop en ik vertrouw zelfs, dat de aanhou
ding van de dienstplichtigen, die anders bin
nen enkele dagen naar hun haardsteden zou
den terugkeeren, van zeer korten duur zal zijn.
Binnenkort zal de toestand zich wel duide
lijker gaan afteekenen en verloopt de strijd
vraag, zooals de regeering denkt dat zij ver
moedelijk verloopen zal, dan zal de bijzondere
maatregel, die nu genomen wordt, weer spoe
dig tot het verleden behooren.
Daarom maan ik nog eens aan
om zich niet te laten verontrusten.
Het is beter, dat men later ge
tuigen moet, dat de regeering wel
heel erg voorzichtig is geweest, dan
dat haar, met hoe geringe kans ook,
later verweten zou kunnen worden,
dat zij gedut had op een tijd, dat
waakzaamheid plicht was.
Ik verzoek den luisteraars dan ook om, wan
neer zij straks hun legersteden opzoeken, even
rustig te gaan slapen als zij dat ook andere
nachten doen.
Er is voorshands geen enkele reden om on
gerust te zijn.
De Warschausche studenten, die sinds Maan
dag de polytechnische school geblokkeerd heb
ben gehouden, hebben haar Woensdagmiddag
op uitnoodiging van den rector verlaten, die
hun de verzekering gaf, dat de kwestie der
schoolgelden in welwillende overweging zou
worden genomen»
Te Milaan is de bekende auto- en vliegtuig motor enf abriek der Isotta Fraschini door
een ontploffing gedeeltelijk verwoest. Er waren twaalf dooden te betreuren
BRUSSEL, I I Maart. De Belgi
sche premier Van Zeeland heeft
hedenmiddag in de Kamer een be
langrijke rede uitgesproken over de
opzegging van het Verdrag van Lo
carno. De minister begon met te
verklaren, dat de verdragsschen
nis en de bezetting van het Rijn
land een harde slag was voor alle
vredelievende naties.
Het Belgisch grondgebied grenst voor een
zeer groot gedeelte aan Duitschland en is er
aan blootgesteld, want het is zonder natuur
lijke verdedigingsmiddelen. Het bestaan van
een militaire zone vormde een beschutting,
waarachter wij ons minder onbeschermd voel
den.
Van Zeeland verklaarde vervolgens, dat de
eerbied voor het recht en de uitvoering van
aangegane verplichtingen van groot belang wa
ren voor de kleine staten zooals België, welks
materieele sterkte zwak was in vergelijking
met die van de groote mogendheden. De daad
van Duitschland treft ons harder en ernstiger
dan wie ook.
Niets in België's houding heeft ook maar een
schaduw van een voorwendsel kunnen bieden
om het Locarno-pact op te zeggen. Met het
Fransch-Russisch pact heeft België niets uit
staande. De politiek van België is gebaseerd op
de eenvoudige principes van onafhankelijkheid
en trouw aan zijn vriendschappen. Wij verze
keren, dat wij het verdrag van Locarno niet
alleen naar de letter maar ook naar den geest
hebben toegepast. Wij hebben het goed recht
aan ons voor honderd procent.
Van Zeeland kwam dan te spreken over het
Fransch-Belgisch accoord. Hij verzekerde nog-
maals dat België volkomen vrij en onafhan
kelijk was. De premier verklaarde het echter
volkomen eens te zijn met de Fransche regee
ring over de handhaving van het gedeelte van
het Fransch-Belgische militaire verdrag, dat
niet verjaard is, d.w.z. het onderhouden van
contact tusschen de generale staven der beide
landen en las in dit verband de brieven voor,
welke tusschen de beide regeeringen zijn ge
wisseld.
De minister zeide verder, dat de oplossing,
waarnaar thans gezocht wordt, in geen enkel
opzicht een premie mag vormen op de schen
ding van verdragen en dat een middel gevon
den moet worden om de internationale orde te
herstellen, terwijl alle denkbare voorzorgsmaat
regelen moeten worden genomen om de gebeur
tenissen niet aan de controle der machtheb
bers te laten ontslappen.
In de voorstellen van Hitier bevinden zich
ideeën, welke een constructief karakter en
daarom onze belangstelling hebben.
Van Zeeland bewaarde het stilzwijgen over
de onderhandelingen, „die ongetwijfeld moei
lijk en wellicht langdurig zullen zijn" en wees
er op, dat het streven er in wezen op gericht
moet zijn het gevaar van een oorlog voor het
heden en voor de toekomst op te heffen. Hij
legde er krachtig den nadruk op, dat het ab
soluut noodzakelijk is, dat de mogendheden
eensgezind blijven en vastbesloten om in vol
ledige, onderlinge overeenstemming te hande
len.
Wij zijn besloten, aldus eindigde Van Zeeland
zijn rede, om zonder eenige reserve aan iedere
collectieve actie van de mogendheden die het
Locarno-pact onderteekend hebben en meer in
het bijzonder Frankrijk en Engeland, deel te
nemen.
LONDEN, 11 Maart. (A.N.P.) De correspon
dent van de „Daily Telegraph" in het Rijnland
meldt, dat op het oogenblik plannen voor de
versterking van dit gebied worden uitgewerkt.
Men verwacht, dat Mannheim, het nieuwe mi
litaire hoofdkwartier voor het Zuiden, het
centrale bolwerk zal worden. Een militair vlieg
veld is daar reeds aangelegd, aldus de corres
pondent.
Hij deelt verder mede, dat in dit Zuidelijk
gedeelte 25.000 manschappen in garnizoen zul
len worden gelegd. Vele bataljons zijn nog niet
op volle sterkte; met iederen trein arriveeren
officieren en manschappen.
De correspondent van het Engelsche blad
verneemt voorts, dat geen militair vliegveld
zal worden aangelegd binnen een afstand van
40 mijl van de Fransche grens. De tanks en
de zware artillerie zijn niet, zooals aanvanke
lijk werd overwogen, naar Karlsruhe, dat dicht
bij de grens ligt, doch naar Mannheim, dat
buiten de 40 mijls-zone ligt, gezonden.
BRUSSEL, 11 Maart. (Reuter). De burge
meester van Brussel, Max, heeft medegedeeld,
dat „in verband met den internationalen toe
stand, die ontstaan is na de gebeurtenissen
der laatste dagen, de betoogingen, die op 22
Maart en 5 April te Brussel zouden worden
gehouden, voor en tegen het Fransch-Belgisch
militair verdrag, zijn uitgesteld tot een nader
vast te stellen datum."
PARIJS, 11 Maart (D.N.B.) De legercommis-
sie van de Kamer heeft besloten een delegatie
naar de Noord-Oost grens te zenden, teneinde
zich aldaar te overtuigen van de genomen vei
ligheidsmaatregelen. De delegatie zal Donder
dagavond vertrekken-
PARIJS, 11 Maart. (Havas). In gezagheb
bende kringen wordt bevestigd, dat de Fran
sche regeering voornemens is, gebruik te ma
ken van alle mogelijkheden, die geboden wor
den door het verdrag van Locarno en het Vol
kenbondspact, teneinde het herstel te verkrij
gen van den vroegeren status quo in de gede
militariseerde Rijnzone, die door Duitschland
weer bezet is na eenzijdige opzegging van een
vrijwillig door dit land onderteekende overeen
komst.
Men legt den nadruk op hetgeen gisteren in
de regeeringsverklaring gezegd werd, dat in
dien, in deze bijzonderen ernstige omstandighe
den de internationale verplichtingen, waarop
de collectieve veiligheid is gebaseerd, zouden
blijken ontoereikend te zijn, Frankrijk hieruit
zijn consequenties zal trekken.
Van den anderen kant hebben verscheidene
mogendheden, wier politiek eveneens op de col
lectieve veiligheid is gebaseerd en die vast be
sloten zijn de Fransche en Belgische protesten
in den Volkenbondsraad te steunen, doen we
ten, dat zij, ingeval de verdragen niet van
kracht blijken, niet zullen aarzelen den Vol
kenbond te verlaten.
De landen, die Frankrijk zouden kunnen
volgen, indien dit den Volkenbond mocht
verlaten, omdat de verdragen, waarop de
collectieve veiligheid is gegrondvest niet
in werking zijn getreden, zijn België, Tsje-
cho-Slowakije, Roemenië en Joego-SIavië,
terwijl naar men gelooft, ook Rusland zou
kunnen volgen.
De secretaris-generaal van den Volkenbond,
Avenol, heeft, naar Reuter meent te weten,
het volgende telegram aan de leden van den
Volkenbondsraad gezonden:
„De Britsche vertegenwoordiger in den Vol
kenbondsraad heeft verzocht, op 14 Maart te
Londen een buitengewone zitting van den Vol
kenbondsraad te doen houden. Indien vandaag
om 15 uur geen enkel bezwaar is ingekomen.
zal de voorzitter van den Volkenbondsraad op
grond van artikel 2 der procedurebepalingen
het Britsche voorstel als aangenomen beschou
wen."
Wanneer de formaliteiten beëindigd zijn, zal
Avenol, naar men gelooft, telegrafisch de uit
noodiging tot de Duitsche regeering richten,
de zitting bij te wonen en haar standpunt uit
een te zetten.
Of Duitschland deze uitnoodiging zal aan
vaarden, staat nog niet vast. Een besluit dien
aangaande, aldus meldt Havas uit Berlijn, is
nog niet genomen. Evenmin staat reeds vast,
wie het rijk zal vertegenwoordigen, indien Ber
lijn zich tot deelneming bereid mocht verkla
ren. Hitler's adviseur voor buitenlandsche
kwesties, .von Ribbentrop, bevindt zich mo
menteel nog te Berlijn.
De morgen te houden bijeenkomst van de
onderteekenaars van het Locamopact zal
plaats vinden in de historische zaal van het
Foreign Office, waar het Pact is geteekend.
De op Zaterdag vastgestelde zitting van den
Raad zal in het St. James Paleis worden ge
houden.
GENèVE, 11 Maart (Reuter). De secretaris
generaal van den Volkenbond Avenol, hooge
ambtenaren van de politieke afdeeling en ver
schillende leden van de informatie-afdeeling
zullen hedenavond van Genève naar Londen
vertrekken.
Flandin is hedenmiddag om half vijf naar
Londen vertrokken.
GENEVE, 11 Maart. (Reuter.) Titoelescoe, tot
voor kort president van de Kleine Entente,
heeft van zijn verblijf te Genève gebruik ge
maakt, om zijn Joego-Slavische en Tsjecho-
Slowaaksche collega's en de vertegenwoordigers
van de Balkan Entente te Genève in vergade
ring bijeen te roepen. De conferentie bestudeert
den toestand, die ontstaan is door de opzeg
ging van het Locarno-pact en de remilitari-
satie van den linker-Rijnoever.
Stefani verneemt, dat in politieke kringen
wordt verklaard, dat de regeering nog geen
beslissing heeft genomen ten opzichte van de
houding, die Italië zal aannemen betreffende
de opzegging door Duitschland van het ver
drag van Locarno.
Het agentschap teekent hierbij aan: Het is
waar, dat Europa de samenwerking opeischt van
Italië voor de oplossing van de verschillende
problemen, die voortvloeien uit het besluit van
Duitschland, maar Italië kan zijn huidige po
sitie van gesanctionneerd land niet vergeten.
Bijgevolg is dit land in een positie, welke in
tegenstelling staat met ieder optreden van den
Volkenbond van sanctionnistischen aard. Aan
den anderen kant beweert Italië, op grond van
de lankmoedigheid van Groot-Brittannië tegen
over Duitschland dat het niet het principe van
„meten met twee maten" kan aanvaarden. Het
Italiaansche volk wil sancties tegen geen enkel
land en het wil ze dus ook niet tegen zichzelve.
LONDEN, 11 Maart. (Reuter) Het La
gerhuis heeft zich vanmiddag een oogen
blik afgevraagd of koning Edward voorne
mens is in het huwelijk te treden. Er is
vandaag n.1. in het Lagerhuis een door
den koning persoonlijk onderteekende bood
schap ontvangen, waarin deze de vergade
ring verzocht niet te vergeten rekening te
houden met een dergelijke eventualiteit bij
het vaststellen der credieten, waarover zij
binnenkort ten behoeve van het koninklijk
huis zal moeten stemmen.
Na de voorlezing van de boodschap door den
minister van Financiën werden de afgevaardig
den het er over eens hierin niets anders te
zien dan een herinnering van den vorst bij een
belangrijke stemming, die slechts eenmaal voor
den geheelen duur zijner regeering wordt ge
houden. Inmiddels is toch het feit alleen, dat
de koning het noodig geoordeeld heeft openlijk
de aandacht te vestigen op deze kwestie, he
denavond druk besproken in de wandelgangen
van het parlement. Het lijdt ook geen twijfel,
dat de openbare meening er zich nog drukker
mee zal bezig houden, aangezien nog steeds de
hoop bestaat, dat Edward VIII geen „koning-
vrijgezel" zal blijven.
PARIJS, 11 Maart. (Reuter) Naar verluidt,
zal de voorzitter van de Kamer Donderdag
voorstellen de zitting tot 19 Maart te verdagen.
Tegen dien datum hoopt men met Londen tot
een oplossing te zijn gekomen over de vraag
welke houding tegenover Duitschland zal moe
ten worden aangenomen. De voor Vrijdag voor
genomen behandeling der interpellaties over
het binnenrukken der Duitsche troepen in het
Rijngebied zullen dan waarschijnlijk vervallen,
aangezien de regeering, naar verluidt, zich daar
tegen verzet, zoolang de onderhandelingen in
Londen nog aan den gang zijn. Het wordt mo
gelijk genoemd, dat de Kamer op 19 Maart
definitief uiteen gaat, opdat de afgevaardig
den zich zullen kunnen wijden aan de voorbe
reiding der verkiezingen..
RADIO-REDE VAN DR. H. COLIJN. REGI
MENTEN INFANTERIE EN WIELRIJDERS
BLIJVEN ONDER DE WAPENEN.
Dreigt Frankrijk met uittreden uit den Volken
bond?
Rede van den Belgischen premier over de op
zegging- van het Locarno-pact.
Heeft Koning. Edward trouwplannen?
Debra Marcos wederom gebombardeerd.
Verdaging van de Fransche Kamerzitting tot
19 Maart?
Koninklijk bezoek aan Waalsdorp.
Na aanneming der begrooting van Handel, Nij
verheid en Scheepvaart is de Eerste Kamer
begonnen met de behandeling der Justitie-
begrooting.
De Tweede Kamer heeft de behandeling van de
begrooting van het Landbouwcrisisfonds voort
gezet.
De ontslagkwestie-prof. Van Calcar is Voor het
Ambtenarengerecht behandeld.
New-Yorksche Beurs: Verdeelde stemming. Ver
schillende fondsen opnieuw hooger.
O
H VERWACHTING: Matige Noord-Ooste-
lijke wind, betrokken tot zwaar bewolkt, ij|
j| weinig of geen regen, weinig verande-
H ring in temperatuur.
1 VERDERE VOORUITZICHTEN: Weinig 1
verandering.
Stand op Donderdag 1 uur v.m.: 756
.Vorige stand: 757
