Italiaansche vliegtuigen boven Addis Abeba Een schrijfmachine die niet in Linz tikte s JK Verkiezingen in Frankrijk Het nieuws van heden Na de executie van Hauptmann GEEN BOMBARDEMENT MAAR IN BERLIJN DE NIEUWE RIJKSDAG DE BAROMETER TEUNT UNZEN STRIJD EMMABLOEM-COLLECTE VEREENÏGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 ZATERDAG 4 APRIL 1936 Avondblad TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19883 Na drie kwartier verdwenen de vijf toestellen in gesloten formatie te midden van een kogelregen De Abessiniers trekken terug op Kworam Italië spot met Abessinische overwinningsberichten Koude- en hittegolven in Rusland Het Weer DE KATHOLIEKEN IN HET DERDE RIJK Bijdrage tot het „pact" tusschen Mgr. Gföllner en gezant W iesner Habsburg en politiek Katholicisme In totaal telt hij 740 leden Een verdrag tusschen Irak en Arabië Het is een lafheid voor katholieken, op andere candidaten te stemmen Richtlijnen van het episcopaat WOENSDAG 8 APRIL DIT NUMMER BESTAAT UIT VEERTIEN BLADZIJDEN RADIODISTRIBUTIE - HAARLEM De „Hindenburg" boven Rio Zamora kan de Cortes niet meer ontbinden De ,,Ceda" weer in het parlement teruggekeerd Velen gelooven nog steeds dat de ter dood gebrachte niet de eenige schuldige is Zijn vrouw ontroostbaar Hauptmann's laatste woorden Brand in Zwitsersche wapenfabriek •icSjAWWAWUUl 111^IIIII1/AZ4 NIEUWE HAARLE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. ADDIS ABEBA, 4 April (Reuter) Hedenochtend te half acht zijn vijf Italiaansche vliegtuigen boven Addis Abeba verschenen. De toestellen ver zamelden zich boven Surkaki, waar het vliegveld en het radio-station lig gen. Een toestel vloog zoo laag, dat men eerst dacht, dat het omlaag stortte. Er werden geen bommen ge worpen, doch het vliegveld werd met mitrailleurs beschoten. Een Abessi- nisch vliegtuig werd hierbij vernield. Toen de vliegtuigen verschenen liepen snel jongens door de straten, die de bevolking waarschuwden. Het schijnt, dat de stad zelf niet door het vuur van de vliegtuigen werd getroffen. Na drie kwartier verdwenen de toestellen weer in gesloten formatie, temidden van den kogelregen van het afweergeschut en kleinere vuurwapens. Het schijnt, dat geen enkel toestel werd getroffen. Alle vliegtuigen waren eenmotorige ver kenningstoestellen. Onder de bevolking van Addis Abeba ontstond geen noemenswaardige paniek. Na hun mislukten tegenaanval op den rech tervleugel der Italianen trekken de Abessini- sche troepenafdeelingen, die hebben deelgeno men aan den slag in de buurt van het Asjangi- meer op de hoofdmacht terug, welke zich be geeft in de richting van Kworam. De Italianen zijn voortdurend in contact met de zich terug trekkende Abessiniërs. In den sector van Gondar consolideeren de Italianen hun posities. Zij zijn reeds begonnen met den aanleg van een weg om het auto mobiel-materiaal, dat men gisteren onder ster ke bewaking heeft moeten achterlaten, te kunnen aanvoeren. In Abessinische kringen schrijft men de suc cessen der Italianen bij Gondar en het Asjan- gi-meer toe aan het gebruik van gifgassen. De correspondent van Reuter-A.N.P. te Addis Abeba verneemt uit niet-officieelie Abessini sche bron, dat de Italianen bij hun aanval op Gondar gebruik hebben gemaakt van vlammen werpers. De Italiaansche opmarsch werd, naar men zegt, voorafgegaan door een intensief lucht bombardement. De vliegtuigen wierpen gas- en brandbommen uit, terwijl de infanterie werd voorafgegaan door geniesoldaten met vlam menwerpers. Door dit uit den hemel vallend en van den bodem af geslingerd vuur werden de Abbesinische krijgers, die in contact waren met de Italiaansche voorhoede, met ontstel tenis getroffen. Zij bleven eerst als het ware op hun plaats genageld staan, doch toen eenigen hunner door de brandende vloei stoffen werden geraakt" en ontzettende kre ten uitstieten, vluchtten alle Abessinische voorhoededetachementen, evenals spoedig daarop de hoofdmacht. De Abessiniërs herstelden hun gelederen toen zij buiten het bereik der vlammen waren. De krijgers wilden terug om de Italianen aan te vallen, die intusschen hun opmarsch had den voortgezet, doch ras Imroe en ras Ayeloe overreedden hen zulks na te laten, waarbij zij wezen op het verschrikkelijk lot, dat hun ka meraden had getroffen. Imroe en Ayeloe, die zich bewust waren van de minderheid der Abessiniërs in een open slag, gaven er de voorkeur aan af te zien van den tegenaanval en hun reserves intact te houden. Zij lieten de stad Gondar aan haar lot over en bevalen den terugtocht, welke zich zonder groote verliezen in goéde orde voltrok. Denzelfden nacht hebben twee generaals van Imroe zijn bevelen veronachtzaamd en eenige aanvallen ondernomen op de linkerflank der Italianen, welke uit Askari's bestond. De Aska ri's leden bij deze aanvallen ernstige verliezen. ASMARA, 4 April De Abessinische berichten betreffende een overwinning ten zuiden van den Amba Alatsji zijn in Italiaansche kringen met hilariteit vernomen. Men erkent, dat de Abessiniërs zich dapper geweerd hebben, doch de zoogenaamde overwinning, aldus verklaart men, heeft niet kunnen verhinderen, dat het Abessinische leger terugtrekt, op den voet ge volgd door het eerste legercorps en het in- heemsche corps. In het hoofdkwartier wordt bekend gemaakt, dat de troepen van den Negus reeds ten Zui den van het Asjangi-meer staan, waar zij voortdurend gekweld worden door Italiaansche bombardementsvliegtuigen. De vijand wordt nog steeds achtervolgd. Het gebied', dat kort geleden is bezet, is bedekt met gesneuvelden en vele gewonden worden nog opgenomen. Krijgsgevangenen deelen mede, dat het moreel van de Abessinische troepen sterk heeft geleden. Het leger heeft geen levensmidde len meer, aangezien het gebied', waar het zich bevindt, geheel uitgeput is en tengevolge van het bombardement van de vliegtuigen kunnen geen ravitailleerings-transporten de troepen be reiken. De bevolking toont zich vijandig jegens den Negus en de Azebo Gallas zijn een ware gue rilla begonnen op dé achterhoede en de vleu gels van de Abessiniërs. Men weet nog niet of de Negus bij het leger blijft, of naar Dessie zal terugkeeren, waar, naar verluidt, zich kroonprins Asfa Wosson be vindt met een groep soldaten. Amy Mollison, die haar voorgenomen record-vlucht naar Kaapstad te Colom Bechar heeft moeten afbreken, vóór haar vertrek uit Londen In de Militiezaal aan het Singel te Amsterdam is een Palmpaasch-tentoonstelling geopend. Een houten palmezel met Christus uit het Aartsbisschoppelijk museum is er geëxposeerd MOSKOU, 3 April. (Stefani) Een sneeuw storm van buitengewone hevigheid woedt in de geheele streek van Sberdlovsk en belemmert het verkeer op de wegen en spoorlijnen. Talrijke daken werden door den wind vernield, verschei dene personen werden gewond. Terzelfdertijd is een koudegolf neergestreken op de kust van den Krim, terwijl een zandstorm boven Novorosisk woedt, de zon werd hier als tijdens een zons verduistering plotseling geëclipseerd en ver scheidene doodelijke ongelukken deden zich voor. De schade is zeer aanzienlijk. Merkwaardiger wijze heerscht in den geheelen Kaukasus een hittegolf, die ook TifMs reeds heeft bereikt. In dit gebied is de temperatuur plotseling met 32 graden gestegen. De Wolga is nabij Jaroslavi buiten haar oevers getreden. Talrijke doipen zijn overstroomd, honderden huizen zijn onder water gezet. De stad Jaroslavi en de omgeving van dit zeer vruchtbaar gebied worden eveneens door het water bedreigd. Verwachting,: Matige tot krachtigen, later afnemende Noord-Oostelijke tot Ooste- lijken wind, gedeeltelijk bewolkt, weinig of geen regen in het Noorden, in het Zuiden meer kans op regen, weinig verandering in temperatuur. H Hoogste barometerstand: lfli.5 te Thors- hafen. Laagste barometerstand: 749.8 te Vardö. Zon op 5.29 - onder 6.38 - Licht op 7.06 Maan op n.m. 4.29 onder v.m. 4.13 Volle Maan 6 April Naar de „Neue Zürcher Ztg." uit Berlijn ver neemt zijn in de week vóór de volksstemming in Duitschland 9 katholieke priesters gearres teerd, omdat zij van den kansel tegen deelne ming aan het plebisciet zouden hebben ge sproken. (Van onzen Weenschen correspondent) Onlangs werd uit het Derde Rijk gemeld, dat eenerzijds tusschen de Oostenrijk- sche legitimistische beweging en ander zijds tusschen den bisschop van Linz (Oosten rijk), Mgr. Gföllner een overeenkomst tot stand gekomen was omtrent een legitimistischen kruistocht onder den clerus van Oostenrijk en van de successiestaten. Men sprak van een Gföllner-Wiesner-pact (Gföllner de strijdbare bisschop van Linz en gezant Wiesher de leider van de Oostenrijksche legitimistische bewe ging). Hoe zit dat nu eigenlijk? Feit is, dat in Februari een heele reeks van Slowaaksche priesters een schrijven uit Linz ontvingen. Die brieven waren alle op 14 Febr. in Linz gepost, hadden alle denzeifden inhoud en waren alle met dezelfde machine geschre ven. Met dat schrijven wendt zich een verder niet omschreven „Groep van Oostenrijksche le gitimisten" in onberispelijk Slowakisch tot de „Slowaaksche Altaarbroeders" om te wijzen op den priester-plicht, voorbereidend mee te wer ken tot den spoedigen terugkeer van Habsburg naar Weenen, onder andere ook door talijke bedevaarten van het katholieke Slowaaksche volk naar Oostenrijksche bedevaartplaatsen te arrangeeren en zoodoende ook door gebed den terugkeer van Habsburg te steunen. Eenige ontvangers dier brieven werden gear- esteerd op gond van de wet voor veiligheid der republiek. Kwamen echter spoedig weer op vrijen voet. Intusschen kwamen einde Februari uit Linz weer een serie brieven naar Slowakije. Dezen keer waren ze niet tot de „Altaarbroeders" ge richt, doch tot de „Katholieke Partij". Overi gens dezelfde inhoud met denzelfden nadruk op bedevaart plicht en propaganda plicht voor het Habsburgsche Huis. En de brieven wa ren geschreven op dezelfde machine. En waar staat die machine? In Linz, bij Mgr. Gföllner? Wel nee, die staat' in de Berlijnsche Propagandastele (niet voor Habsburg hoor!) van de Leipzigerstrasse nr. 24. Daar zitten de Tschecho-Slowaaksche emi granten Krebs, Jung, dr. Bazowsky en de Rus sische nationaal-socialistische agent Zacha- row. Daar is de „Gföllner-Wiesner"-samenzwee- ring, gesmeed om te bewijzen, dat de legiti misten nu al beginnen, de volkeren van de successie-staten rebellisch te maken, om Slo- waken tegenover Tsjechen te compromittee- ron en om het „politieke katholicisme" een smeer uit de pan te geven. Geloof maar gerust, die weten heel goed, wat ze willen, en kennen de psyche van de volkeren der successiestaten; beter misschien dan de schrijver van ,,L' Anschluss ou les Habsbourg?" in L' "Ami du Peuple„Men vraagt zich af, in hoeverre de terugkeer van Otto een gevaar zou kunnen opleveren voor Tsjecho-Slowakije. Vreest Benesj misschien, dat de jonge soe verein, teruggekeerd in Weenen, ondanks zijn wijsheid en voorzichtigheid, de dwaasheid zou kunnen begaan, met een legertje van een 30.000 man zonder vliegmachines enzoovoorts zich met de machtige „Entente balcanique" te wil len meten? Vreest hij, dat hij een proef zou willen nemen, met geweld van wapenen de vroegere gebieden van zijn kroon te heroveren? De Slaven willen toch niets van Otto weten!" Zoo heeft men altijd verteld, maar zoo ze ker is men er toch niet van, noch bij de Slo- waken van Tschechoslowakije, noch bij de Kroa- ten van Joegoslavië. En daarom houden Praag en Belgrado en Bukarest Otto liever op distan tie ondanks dat de Corriere de la Sera onmid dellijk na de Londensche en Parijsche bespre kingen weer schreef, dat de Habsburgsche kwestie een interne Oostenrijksche aangelegen heid is, die Praag noch Belgrado een sikkepit aangaat. Het gaat ze zooveel aan, dat bovengenoemde Oostenrijksche leider der legitimisten, Excellen tie dr. von Wiesner onlangs op een vergadering van Oostenrijksche edellieden verklaarde, dat herstel der monarchie op het gebied der bui- tenlandsche politiek nog niet rijp is voor op lossing. Iets wat wij tot vervelens toe beweerd en geschreven hebben. r Omtrent de samenstelling van den nieuwen Rijksdag wordt o.m.. het volgende bekend ge maakt: Volgens het resultaat van de Rijksdagverkie zingen van 29 Maart zijn in totaal 740 afgevaar digden gekozen. Daarvan komen 723 voor reke ning van de 35 kieskringen en 17 voor rekening van de rijkskieslijst. Hitier staat aan het hoofd van de in kieskring 24 (Opper-Beieren—Schwa- ben) gekozen afgevaardigden, terwijl de plaats vervanger van den leider, rijksminister Hess, op de rijkslijst als eerste staat. De verschil lende kieskringlijsten toonen als eersten den kringleider, rijksministers, gouwleiders en plaats vervangende gouwleiders. Onder de bekende personen, die hun intrede zullen doen in den nieuwen Rijksdag, bevinden zich o.m.: S.S.-Obergruppenfuehrer Daluege, S.A.-Obergruppenfuehrer voh Jagow, generaal Litzmann, prins August Wilhelm von Hohen- zollern, ambassadeur von Ribbentrop, gouver neur dr. Schnee (vroeger gouverneur van Duitsch-Oost-Afrika), rijksjeugdleider Baldur von Schirach, Amtsleiter van het bureau voor rassenpolitiek dr. Gross, staatsraad dr. Fritz Thyssen, de leider van het nat.-soc. motor corps Huehnlein, rijksperschef der N.S.D.A.P. dr. Otto Dietrich. Op de rijkslijst werden o.a. nog gekozen de president van politie van Berlijn, graaf Holldorf, de geheime financiënraad dr. Hugenberg, gezant von Papen en rijksminister Seldte. Naar Havas nog meldt zijn, niettegenstaande de de protesten uit Tsjecho-Slowakije en Oos tenrijk, ook tot leden van den Rijksdag be noemd de volgende emigranten: de nationaal- socialistische Tsjecho-Slowaken Rudolf Jung en Hans Krebs en de Oostenrijker Frauenfeld (in dertijd leider van de gouw Weenen), Reschny (commandant van het Oostenrijksche legioen in Duitschland) en Proksch (chef der nationaal- socialisten in Oostenrijk). Veldmaarschalk-luitenant Jansa is tot chef van den generalen staf van het Oostenrijksche leger benoemd LONDEN, 3 April. (Reuter.) Naar hier ver nomen wordt, is gisteren te Bagdad een bond genootschapsverdrag tusschen Irak en Arabië geteekend. Het verdrag wordt gequalificeerd als een „verdrag van bondgenootschap tusschen Arabische broederschap en Mohammedaansche vriendschap". Maandag zullen te Mekka en Bagdad nadere bijzonderheden worden gepubliceerd. Het ver drag staat open voor toetreding van andere Ara bische en Mohammedaansche staten. In verband met de a. s. verkiezingen in Frankrijk, heeft de „Fédération Nationale Catholique" enkele richtlijnen aan haar le den gegeven, aan de hand van de uiteenzettin gen, die door Abbé Lallement, op verzoek van de Fransche Kardinalen en Aartsbisschoppen, zijn neergelegd in het boek „Principes cathoü- ques a'action eivique". Volgens den bekenden brief van Kardinaal Rampolla aan den Aartsbisschop van Bogota zijn de burgers verplicht: 1) om gebruik te maken van hun stemrecht zooals hun dat door de grondwet wordt toege kend; 2) bij het gebruik maken van dit stemrecht het algemeen belang te dienen. De katholieken, die hun stemrecht niet uit oefenen of die hun stem uitbrengen op candi daten die vijandig staan tegenover den gods dienst of die de noodzakelijke taak die de gods dienst in de maatschappij te vervullen heeft miskennen, schieten tekort in hun verplichtin gen tegenover God, de Kerk en het zielenheil van hun evennaasten. Zich onthouden van de stemming geeft aanleiding tot ergernis, want indien gij meent, dat gij u van deelname aan de verkiezingen moogt onthouden, zal uw medebur ger wellicht dezelfde meening zijn toegedaan: „Men zal het best zonder mij stellen" is altijd een armzalige verontschuldiging." In sommige gevallen kan het zich onthouden van stemmen een zeer ernstig vergrijp zijn. Dit klemt nog te meer in 1936, want de tegenstan ders van de Kerk zullen alles in het werk stel len om uit de huidige toestanden hun voordeel te behalen. De „Liga voor de rechten van den mensch" de rechterhand der Vrijmetselarij heeft een mani fest opgesteld, waarin zij reeds in het vooruit zicht stelt, dat in Elzas Lotharingen alle bijzon dere scholen gesloten zullen worden en heel het bijzonder onderwijs zal worden afgeschaft. Dat moet alle Katholieken die stemgerech tigd zijn aansporen om zich als het noodig mocht zijn zelfs ten koste van een offer, naar de plaats hunner inwoning te begeven om hun stemplicht te vervullen. De hoedanigheden en de capaciteiten van den candidaat moeten geen punt van bespreking uitmaken; het is ongelukkig genoeg dat vaak juist bij de Ka tholieken het verschijnsel is waar te nemen dat zfj, meer dan bij andere partijen het geval is, den gestelden candidaat over de tong laten gaan, of wel dat zij gehoor schenken aan al lerlei lastertaal, die wordt rondgestrooid om de candidaten zwart te maken. Vaak worden wij niet verslagen door onze tegenstanders maar wel door de oncontroleer bare geruchten die door hen worden verspreid en die door onze menschen worden verder ge dragen. Indien ale Katholieken de partijdisci pline volgen zou het heel anders gaan. Het beteekent een lafheid voor een katholiek, die nog prijs stelt op dien naam, om zijn stem op andere candidaten uit te brengen. en offer uw gaven, cm zieken en zwakken te steunen en laven. Italiaansche vliegtuigen boven Addis Abeba. Het vliegveld met mitrailleurs bescnoten. Zamora kan de Cortes niet meer ontbinden. De „Hindenburg" boven Rio de Janeiro. Rede van oud-minister Posthuma over den internationalen handel, zijn moeilijkheden en mogelijkheden. WEES EEN MENSCH MET EIGEN OORDEEL. STOORT U TOCH NIET AAN GESTOOK. ONDERZOEK ZELF ALLE DINGEN DUS DE DISTRIBUTIE OOK. Nieuwe Gracht 5 Tel. 10019 HAMBURG, 4 April. (A. N. P.) Volgens hier ontvangen berichten is het luchtschip „Hindenburg" boven Rio de Janeiro aange komen. f Het luchtschip zal, alvorens te landen, nog eenige malen boven de stad cirkelen. Uit vroegere mededeelingen blijkt, dat men een zeer fraaie reis langs de kust van Brazilië, over Macio, Bahia en Belmonte heeft gemaakt. MADRID, 4 April (Reuter). In de gisteren gehouden zitting van de Cortes hebben drie be langrijke gebeurtenissen plaats gehad. Ten eerste nam de Cortes met 182 tegen 88 stemmen een socialistisch voorstel aan, waarin wordt gezegd, dat Zamora reeds twee keer de Cortes heeft ontbonden en dat de huidige Cor tes dus thans door dezen president niet meer kan worden ontbonden, aangezien de preroga tieven, welke hem bij de grondwet zijn gege ven, zijn uitgeput. Ten tweede sprak Azana tijdens de debatten over de openbare orde en zijn regeeringspro- gram. Hij laakte zoowel de rechter- als de lin kerzijde wegens het verwekken van ongere geldheden. Aan de linkerzijde de niet gedisci plineerde massa, die niet naar de leiders luistert en tot excessen overgaat en aan de rechterzijde hen, die door hun houding de massa prik kelen. Azana verklaarde: „zij, die buiten de wet gaan zullen het gewicht van de wet voelen." De „Ceda" is weer in het parlement terugge keerd. Dit is van groot belang, aangezien de „Ceda" de grootste fractie is. In zijn rede stelde Azana nog dat deel van de bevolking gerust, dat vreest voor een mili taire beweging, alsook hen, die in de naaste toekomst het communisme vreezen. TRENTON, 4 April (Reuter) Tijdens de terechtstelling van Hauptmann waren sterke wachtposten geplaatst voor de woningen van procureur Wilentz en gouverneur Hoffmann, die dreigbrieven hadden ontvangen. Dr. Condon bleef in zijn woning te New York. Bij het verlaten van zijn bureau weigerde Hoffmann bruut iets te zeggen over de executie en hij gaf een employé, die met hem wilde op- ioopen een oorveeg. Bij de terechtstelling waren voorzorgs maatregelen genomen, dat de executie niet kon worden gefotografeerd. De getuigen tee kenden allen een verklaring, dat zij vervolgd zouden worden als zij foto's namen. Boven dien werden zij vier keer gefouilleerd. Toen de echtgenoote van Hauptmann vernam, dat haar man was terechtgesteld, riep zij in het Duitsch uit: „mijn God, waarom hebt Ge dit toegelaten?" Zij vluchtte vervolgens in de badkamer van haar hotel en sloot de deur. Men vreesde, dat zij zelfmoord zou plegen. Eerst de dominee's die de terechtstelling bijwoonden, slaagden er in haar de deur te doen openen. Zij is thans naar haar zoontje Manfred te New York vertrokken. De openbare meening, die in de laatste maan den dikwijls opgew'onden is geweest, is gekal meerd na de terechtstelling van Hauptmann. Algemeen is men van oordeel, dat gerechtig heid werd uitgeoefend, hoewel velen gelooven, dat Hauptmann niet de eenige schuldige is. De „New York Times" schrijft, dat alle maat regelen voorzien in de Amerikaansche wetge ving om een vergissing te voorkomen, zijn ge nomen. De laatste woorden van Hauptmann waren: „Ik sterf gelukkig in de genade Gods, zonder kwaad of haat in het hart. Mijn leven in een weréld, welke mij niet begreep, is ten einde. Ik sterf onschuldig. Indien door mijn dood wordt bereikt, dat de doodstraf wordt afge schaft, dan sterf ik niet vergeefs". ZÜRICH, 3 April (Stefani) Vrijdagmiddag is brand uitgebroken in de wapenfabriek „Oer- likon" nabij Zurich. De brandweer slaagde er in het vuur te isoleeren. Na een uur was de brand gebluscht. Stand op Zaterdag 1 uur lun.: 761.3 Vorige stand: 765,4

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1936 | | pagina 1