Bestrijding van de oogziekten
in Ned.-Indië
Schoonmaak
dank zij de
2
q de M-SS-gewoonte
voi
Een Eiffeltoren van Pacten
<f
DR. J. TUSSEN VERTELT
DE KERKVERVOLGING IN
HET DERDE RIJK
TAMELIJK ILLUSOIRE
SCHETSTEEKENING
M.S.S. - cachets: Maken Schoon Schip
DONDERDAG 9 APRIL 1936
Defensievoorbereiding
Vele slachtoffers door zijn opera
tief ingrijpen van blindheid
genezen
De achterstand dient
ingehaald
De verschillende oogziekten
Het werk van dr. Tijssen
EIEREN VOOR WERKLOOZEN
Verstrekking gedurende herfst- en
wintermaand en
De verdwenen ring
Instelling interdepartementale
commissie dezer dagen
te verwachten
PENSIOENACTIE ZEEMACHT
J. P. J. WIERTS 70 JAAR
OFFICIEELE CRISIS
PUBLICATIE
DREIGENDE SLUITING DER
GLASFABRIEK LEERDAM
De plaatselijke middenstand
adresseert
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Eerst verkiezingen
geeft menige huisvrouw en meisje ruwe en
roode werkhanden. Deze worden wederom
spoedig gaaf, zacht en blank door Purol
SS '-CACHETS
HM WEET NIET WAT
MU3CHEELT.MAAR
REEDS &'J'T0P5TMN
voel ik m<j vervelend
EN LUSTELOOS
T pVANKEERTJOo
'~sfZEi-EJ VAtlon
^^^Serehkanje Niej
Vervelen
VDLG NU M'JN RAA
EN NEEM ELKE
VR'J DA C, of 2ATUSAG
ftnwTWEE fi.3,5,
CACHETS EN JE ZAL
VERBAASD STAAN
OVER HET
RESULTAAT
DOE AL5JEBUEFT DE KIN
DEREN NAAR BEO. IK KAN
DIE HERRIE NIET AAN
JM HOOFD
HEBBEN
JA KLEINTJE NU BEN IK
WEER JE PAPPIE EN
GAAN WE WEER NET
ALS VROEGER IEOEREN
DAG SPELEN
JA MAN, DANK Z'J DE M.5.5.
GEWOONTE BEN IK WEER VOL
LUST EN ENERGIE; M'JN HOOFD
P'JN VERDWENEN.M'JN EETLUST
TERUGGEKEERD. H'JN VERTRAAGDE
STOELGANG HERSTELD. HZONDAGS
KAN IKVANM'JN VS'JE T>JD GENIETEN
EN'SMAANOAAS BEHOEF ik NERGENS
MEER TEGEN OP TE El
ERBMRL'JK
ZOOAIS H'J VAN
IE M.S.5CACHETS
T5 OPGEKNAPT/'
Neem eiken Vrydag en Zaterdag een M.S.S.-cachet ter inwendige zuivering.
Gij kunt niet gezond blijven, als van dag
tot dag zich in Uw ingewanden vergiftige
afval-stoffen ophoopen, want die hebben 'n
bijzonder schadelijke werking op Uw gestel.
Tenslotte begint Ge U ,,zoo moe", „zoo mat"
en „zoo lusteloos" te gevoelen en last te
krijgen van allerlei onprettige verschijnselen,
zonder dat Ge beseft, waar het U hapert!
De M.S.S.-cachets zullen Uw haperende spijs
vertering, Uw vertraagde stoelgang herstel
len, Uw met vergiftige afvalstoffen gevulde
darmen zacht ledigen, Uw gestel opfrisschen.
Ge gaat U 'n ander mensch voelen. Ge bemerkt
vol welbehagen, dat ge U op Zondag-ochtend
voor het eerst eens lekker frisch en opgewekt
gevoelt, vol van levenslust en energie, want
Overal verkrijgbaar bij Apothekers en Drogisten. Per 12 stuks in koker slechts SO cent.
Dezer dagen repatrieerde uit Atjeh de
Alkmaarder dr. J. Tijssen, die, na een 16-
jarige praktijk als plantersdokter in Lang-
sa, welke in 1929 eindigde, elk jaar enkele
maanden in Indië vertoeft en onder de in-
landsche bevolking vele slachtoffers van
oogziekte door operatief ingrijpen van de
blindheid mocht genezen.
In een welwillend toegestaan onderhoud
vertelde dr. Tijssen ons een en ander over
de in Indië voorkomende oogziekten en de
bestrijding daarvan.
Gedurende zijn planters-praktijk behandelde
dr. Tijssen, die de eerste particuliere arts in At
jeh was, ook veel oogpatiënten. Hij kwam
de ontdekking, dat in Indië de oog-
Ziekte tienmaal zooveel voorkwam als in ons
land; op de 100.000 personen komen in Indië
500 blinden voor tegen 50 in ons land. Ken
merkend is, dat overal, waar de blanke bescha
ving niet is doorgedrongen, veel oogziekten
Voorkomen. Op de 60 millioen zielen in Indië
Zijn er 250.000 blinden.
In het nabije Oosten Egypte en Arabië
is het aantal wel driemaal zoo groot en in het
Verre Oosten, in Azië, nog veel grooter.
Toch is het aantal blinden in Indië met een
draaglijke oogheelkundige verzorging tot een
50.000 terug te brengen. Een der oorzaken van
de oogziekten is de levenswijze van den inlan
der. Toch zou dr. Tijssen niet willen adviseeren
de inlanders aan een andere leefwijze te doen
gewennen.
Atjeh, het eigenlijke arbeidsterrein van dr.
Tijssen, is een rijk land; het biedt de bevolking
meer voedsel, in casu rijst, dan ze behoeft, ter-
Wijl er jaren terug nog een tekort was.
Jaarlijks wordt de hoeveelheid rijst per hoofd
grooter, zoodat de uitvoer toeneemt. Niettegen
staande dat is het aantal blinden toch groot.
Het zou een gevaarlijk experiment zijn, aldus
dr. Tijssen, wanneer men zou beginnen de eco
nomische toestandente veranderen; men moet
slechts een ruimere verspreiding van oogheel
kundige hulp bevorderen.
Er zijn in Indië maar 24 oogartsen; als Ne
derland er in verhouding evenveel had, zouden
er hier niet meer dan 4 zijn. De oogartsen, die
er in Indië zijn, zijn er bijna uitsluitend voor
de Europeanen en de vooraanstaande inlan
ders, die zich boven de massa hebben uitge
werkt. Verzorging van de blinden zelf in spe
ciale inrichtingen voor onderwijs en handen
arbeid acht dr. Tijssen niet het allereerst noo-
dige; eerst moeten we genezen, wat er te ge
nezen valt. De blindenbehandeling is niet
duur; de behandeling duurt maar enkele da
gen; het onderwijs en de verzorging daarentegen
kosten veel meer.
Het zou al een heele stap in de goede richting
Min, als allen 1200 artsen in Indië de noodige
oogheelkundige kennis werd bijgebracht, om de
eenvoudige en doeltreffende operaties te doen,
zooals onze huisartsen vroeger deden, toen er
hog geen oog-specialisten waren; dan was
reeds veel bereikt. Daarom zou het toe te
juichen zijn, als een oogheelkundige leeraar in
Indië werd in staat gesteld om de artsen daar
in te onderrichten.
Dank zij de geldinzameling door de Vereeni-
ging S.I.M.A.V.I. (Steun in medische aange
legenheden voor Inheemschen) in den lande
gehouden, zijn de gelden daarvoor aanwezig en
er is alle kans, dat ook de benoodigde artsen
ervoor beschikbaar zijn.
In Indië komen, aldus dr. Tijssen in het
verder verloop van ons onderhoud, alle oog
ziekten voor, die wij hier ook kennen en boven
den nog enkele, die hier ook voorkwamen,
vóórdat hier de beschaving heerschte, die wij
momenteel bezitten.
De eenzijdige voeding van de Inlanders is
oorzaak van vele daar voorkomende oogziekten;
in die voeding zit geen boter en komen geen
melkvetten voor. Dit is oorzaak, dat vele kin
deren op een leeftijd van 2 tot 12 jaar blind
Worden; wordt geen tijdige hulp geboden, dan
is deze blindheid ongeneeslijk, doch bij tijdige
behandeling is het euvel gemakkelijk te ver
helpen.
Een tweede verschijnsel is de staarblindheid,
die bij vele oudere inlanders, bij jongeren in
mindere mate, voorkomt; deze ziekte komt in
Indië niet méér voor, dan in Holland, doch hier
Wordt reeds door den oogarts ingegrepen, vóór
de patiënt blind is, terwijl ik, aldus dr. Tijssen,
Patiënten behandelde, die van een tot vijf, soms
zelfs reeds 10 jaar blind waren. De staarope
ratie is dan niet lastiger, doch het effect is
grooter, omdat het nu eenmaal meer zegt, van
blindheid genezen te zijn, dan voor blindheid
bewaard te zijn. De Hollander voelt in dit geval
Piet zoo sterk de macht van de wetenschap,
°mdat hij nooit geheel blind werd; voor den
inlander is daarom de geneeskundige behan
deling een veel grooter wonder.
De behandeling van staar-blinden nam steeds
het grootste deel van dr. Tijssen's tijd op zijn
reizen in beslag.
De derde oogziekte, de Trachoom, die thans
Pog sporadisch in de Jodenbuurt te Amsterdam,
in Groningen en enkele visschersplaatsen voor
komt, komt nog veelvuldig, in duizenden ge-
Vallen in Indië voor en de bestrijding van deze
Mekte is dan ook van het allergrootste belang.
Als het lukt, de gevolgen van deze ziekten te
doen verminderen, dan is het oogheelkundig
vraagstuk in Insulinde reeds voor een groot
deel opgelost. Maar ook dan nog blijven er in
Indië veel oogziekten over, die evenals in Ne
derland zooveel van onze ongelukkige mede
schepselen blind maken.
Zooals wij in den aanvang van dit interview
Zeiden, was Dr. Tijssen van 1913 tot 1929 plan
ters-arts in het jonge cultuurgebied Langsa,
Waar hij werkte onder de planters en de Javaan-
sche contractanten. Hij kwam toen echter a-1
Veel met de Atjehsche bevolking in aanraking,
die vroeger alleen op de geneeskundige hulp van
de officieren van gezondheid was aangewezen.
Nadat Dr. Tijssen in '29 voor goed was gerepa
trieerd, werkte hij eenigen tijd als assistent van
Hrof. J. van der Hoeve in de oogkliniek te Lei
den.
Sinds 1931 ging Dr. Tijssen dan elk jaar
voor enkele maanden op eigen initiatief
Een Atjehsche vader met zijn drie door
Dr. Tijssen van blindheid genezen zoons
naar Indië, om in de binnenlandten van At
jeh de blinden en andere ooglijders onder de
inlandsche bevolking te helpen.
Gedurende die enkele maanden behandelt Dr.
Tijssen zoo'n 150 tot 200 gevallen van blindheid.
Zijn resultaat dankt hij voor een groot deel
aan de medewerking van het gouvernement,
zonder welke hulp in Indië niets is te bereiken,
want alleen voor het gezag van het gouverne
ment, dat in Atjeh nog grooter is dan elders in
Indië, zwicht de inlander. Het gouvernement
zag dadelijk het belang in voor de volksgezond
heid van het werk van Dr. Tijssen en verleende
op alle mogelijke manieren steun.
Toen hij den laatsten keer op reis ging eind
October '35 was de bedoeling naar Java te
gaan, doch hij had een paar oude menschen in
Atjeh den vorigen keer beloofd nog terug te zul
len komen, om hen te helpen.
Daarom ging hij eerst naar Sumatra; op ad
vies van dten Inspecteur der Volksgezondheid
vertoefde hij eerst eenigen tijd in de bergstre
ken van Sumatra, n.l. in Kabang-Djahé, waar
hij in 't zendingshospitaal werkte, hoofdzakelijk
onder de Karo-Bataks, welk volk grootendeels
uit heidenen bestaat.
De Protestantsche zending onderhoudt in In
dië 50 artsen; de katholieken slechts één, n.l. in
de Minahassa.
Van Kambang Djahé ging Dr. Tijssen naar
Kota-Tjané en vandaar, drie dagmarschen ver
der naar Blangkedjerin, in de Gajo-landen,
waar hij werkte in het militaire kampement.
Die driedaagsche marsch is een der mooiste
tochten door Sumatra te maken, doch ook de
duurste, want er waren niet minder dan 15 dra
gers nooaig om met het materiaal de onbegaan
bare route af te leggen. De Gajo- en Alias-lan
den zijn militair bestuurd.
De komst van dr. Tijssen werd steeds door het
gouvernement onder de bevolking aangekondigd,
zoodat, als hij ergens kwam om hulp te bieden,
hij den volgenden dag direct met de operaties
kon beginnen. Verder ging hij naar Sidi Kalang
■in de Pak-paklanden, een oorspronkelijk hei-
densch land, dat de laatste 10 jaar een dichtbe
volkt Christenland is geworden door de immigra
tie van tienduizenden Toba-Bataks, die de Pak-
Pakkers heelemaal verdringen. Deze Toba-
Bataks ziet dr. Tijssen als het toekomstig voor
naamste volk van Sumatra, omdat zij naar alle
richtingen, uitgezonderd Zuid-Sumatra, bij
tienduizenden emigreeren. Na ook onder de
Pak-Pakbevolking te hebben gewerkt, ging dr.
Tijssen weer naar Atjeh, waar hij vroeger als
piantersdokter werkte. In die streek is hij reeds
zoo bekend, dat de inlanders daar reeds komen,
zonder vooraf gemaakte propaganda.
Na een maand in Atjeh te hebben gewerkt,
keerde hij weer terug naar Holland. Na enkele
maanden verblijf in Holland hoopt dr. Tijssen
weer naar Atjeh terug te keeren.
Uit het onderhoud, dat wij met Dr. Tijssen
hadden, bleek ons wel en 't is niet op insti
gatie van hem, dat wij dit zeggen dat er voor
de overheid op dit terrein van de Volksgezond
heid onder de inlandsche bevolking een zekere
achterstand is in te halen. Mogen deze regelen er
daarom toe hebben bijgedragen, dat binnenkort
het aantal oogheelkundigen in Indië belangrijk
zal toenemen.
Het ligt in het voornemen van de regeering,
in de komende herfst- en wintermaanden een
aantal koelhuiseieren tegen goedkoopen prijs
verkrijgbaar te stellen voor de gemeentebestu
ren ten behoeve van de werkloozen.
In najaar en winter zijn versche eieren als
regel schaarsch en veelal ook te duur om door
werkloozen gekocht te worden.
Teneinde den werkloozen de gelegenheid te
geven dan toch eieren te betrekken, wordt
overwogen koelhuiseieren goedkoop voor hen
beschikbaar te stellen.
De eieren zullen in het voorjaar worden ge
kocht van de handelaren, die ze dan in koel
huizen kunnen plaatsen om ze op afroep in
najaar en winter te kunnen leveren. Bij het
koopen zal de geldende marktprijs als basis
dienen.
Vóór de aflevering zullen de eieren van een
stempel worden voorzien, mede om het moge
lijk te maken, dat de gemeenten de distributie
indien daartegen overigens geen bezwaren
bestaan met inschakeling van den midden
stand kunnen doen geschieden.
De uitvoering van de regeling zal in handen
worden gelegd van den heer ir. J. G. Tukker,
directeur van de Ned. Centrale voor eieren en
pluimvee te Beekbergen.
De echtgenoote van den tuinder V. te Naald
wijk verloor ongeveer twintig jaar geleden haar
trouwring in den tuin.
De ring is dezer dagen teruggevonden, toen
men bezig was den tuin om te spitten.
Naai' wij vernemen zal de interdepartemen
tale commissie voor de economische en in-
dustrieele voorbereiding van de landsverdedi
ging, waarvan de instelling dezer dagen te
verwachten is, onder voorzitterschap staan van
den hoofdofficier van administratie der eerste
klasse P. H. Sluyter van de afdeeling marine
staf van het departement van Defensie.
Voorts zal het departement van Financiën
in deze commissie vertegenwoordigd worden
door den heer J. C. Roelofsen, hoofdinspec
teur bij de Generale Thesaurie; het departe
ment van Binnenlandsche Zaken door mr. A. J.
Rosman, commies bij de afdeeling Binnen-
landsch Bestuur; het departement van Handel.
Nijverheid en Scheepvaart door dr. W. L. Groe-
neveld Meijer, administrateur, Regeeringscom-
missaris voor de industrie; het departement
van Landbouw en Visscherij door ir. S. L. Lou-
wes, Regeeringscommissaris voor den akker
bouw en de veehouderij, terwijl ook een drietal
vertegenwoordigers van het departement van
Defensie in de commissie zitting zullen nemen.
In de jongste ledenvergadering van den Bond
„Pensioenactie Zeemacht'", werd met algemeene
stemmen een motie aangenomen, waarin de aan
dacht wordt gevestigd op het feit, dat vooral in
de laatste jaren door alle Kamerfracties werd
gepleit voor een billijke pensioenregeling voor
de vóór 1918 gepensionneerden der Zeemacht;
en wordt herinnerd aan het door den Minister-
President gesprokene in de Tweede Kamer,
waarbij Z. E. duidelijk te kennen gaf, wel ge
negen te zijn, de meer dan aftandsche standpen
sioenen van de zgn. oud-gepensionneerden der
Zeemacht, bedragende een derde deel of minder
van de pensioenen van hun jongere rang- of
standgenooten, die werden gepensionneerd in
een tijd! van voordien en nadien ongekende
hoogconjunctuur in de jaren 19201925 te
verhoogen, mits „men" den zedelijken moed
had, de hooge pensioenen zoodanig te verlagen,
dat daardoor weer normale verhoudingen wor
den geschapen. De vergadering vertrouwt, dat
„men", de Leden der Staten-Generaal, thans
niet den moed zullen missen, het jarenlange
pleit uiteindelijk in een d'aad om te zetten,
door de kans, daartoe op 4 December j.l. ge
geven door den Minister-President, niet onbenut
te laten, maar de Regeering voor te stellen,
bij dë a.s. algemeene pensioenwetherziening alle
marinepensioenten te doen herberekenen naax de
salarissen van het huidige vlootpersoneel.
De bekende Nederlandsche componist J. P.
J. Wierts viert heden zijn 70sten verjaardag.
Ofschoon de jarige dezen dag in familiekring
doorbrengt en er geen officieele huldiging
plaats heeft, kwamen in den vroegen ochtend
reeds vele schriftelijke en telegrafische geluk-
wenschen van diverse zang- en andere veree-
nigingen in. Bij de felicitaties was er een van
minister dr. ir. L. N. Deckers en van den bur
gemeester van Den Haag, mr. S. R, de Monchy.
Hedenmiddag zou het bestuur van de Haag-
sche afdeeling der Kon. Ned. Toonkunstenaars-
vereeniging, waarvan de jarige voorzitter is,
den heer Wierts te zijnen huize komen com
plimenteeren en een huldeblijk aanbieden.
De mannenzangvereeniging „De Vereenigde
Zangers" zal hedenavond den jarige een sere
nade brengen.
De Nederlandsche Visscherijcentrale te Den
Haag maakt bekend, dat haar bureau op Vrijdag
10 en Zaterdag 11 April slechts van 9 uur tot
10.30 uur v.m. geopend zal zijn voor de afgifte
van consenten.
's-Gravenhage, 8 April 1936.
De Nederlandsche Akkerbouwcentrale maakt
bekend, dat ieder, die spinazie- en radijszaad
wil in- of uitvoerten, daarvoor bij haar erkend
dient te zijn als importeur c.q. exporteur van
deze zaden.
De voor de aanvraag tot erkenning noodige
formulieren kunnen bij de Centrale worden aan
gevraagd.
De aandacht van belanghebbenden wordt erop
gevestigd, dat zij, indien zij een of meer partijen
van de hierbedoelde zaden in het buitenland
hebben aangekocht en nog niet hebben inge
voerd, daarvan ten spoedigste opgave moeten
doen aan de Nederlandsche Akkerbouwcentrale,
onder vermelding van de grootte der partijen en
de vermoedelijke data van invoer.
's-Gravenhage, 8 April 1936.
aanduiding is van een kentering in de Fransche
opvattingen, zoodat een algëheele herziening
door vrij en gelijkgerechtigd onderling overleg
mogelijk zou worden, is zij in staat hoop voor
de toekomst te wekken. Frankrijk moet nolens
volens rekening houden met den Engelschen
bemiddelaar en kan dezen niet van zich ver
vreemden door een al te starre vasthoudendheid
aan goeddeels door de veranderde omstandig
heden overwonnen standpunten. Het punt, waar
op de Fransche regeering vooralsnog onverzet
telijk blijft staan, is het beginsel van de ondeel
baarheid van den Europeeschen vrede en van
den wederkeerigen bijstand binnen het kader
van den Vdlkenbond, wiens bevoegdheden moe
ten worden ondersteund door hem de beschik
king te geven over een internationale gewapende
macht. Een zwakke plek in deze theorie is, dat
Frankrijk de toepassing van deze beginselen
slechts tot Europa wenscht te beperken. Immers
de Abessinische kwestie heeft evenals de agres
sieve Japansche politiek in het Verre Oosten
bewezen, dat de Europeesche vrede wel dégelijk
in gevaar kan worden gebracht door v'at er in
andere werelddeelen gebeurt. Frankrijk heeft
echter met Sovjet-Rusland een wederkeerig bij
standsverdrag gesloten, waarvan de werking
nadrukkelijk tot het Europeesche gebied beperkt
blijft, en in de Abessinische kwestie heeft Frank
rijk een houding aangenomen, welke nu juist
niet direct strookt met de hierboven vermelde
beginselen van eerbiediging van aangegane ver
plichtingen, van internationaal recht, van af
keer van overheersching van den eenen staat
door een anderen en van een sterken Volkenbond.
Evenmin als Duitschland verschil mag maken
tusschen West- en Oost-Europa, indien het den
vrede oprecht wil bevorderen, mag Frankrijk,
indien het consequent en realistisch wil zijn,
den vrede in Europa losmaken van dien in de
rest van de wereld. Zoowel politiek als econo
misch bestaat er nu eenmaal een niet te mis
kennen samenhang en de huidige moeilijkheden
en ellende komen voor een goed deel juist voort
uit Hêt feit, dat men in politiek en economisch
autarkisme dezen samenhang heeft meenen te
kunnen miskennen.
In verband met den toestand aan de glasfa
briek te Leerdam heeft het bestuur van de
plaatselijke vereeniging „de Middenstand"
Woensdagavond, in vergadering met de bestu
ren van de vakpatroonsorganisaties, vertegen
woordigende den geheelen handeldrijvenden en
industrieelen middenstand van Leerdam, tele
grammen gericht aan H. M. de Koningin en Z.
Exc. Minister Gelissen, waarin wordt uiteenge
zet, dat het sluiten van het bedrijf of het ver
plaatsen van het geheel of van een gedeelte van
een belangrijk deel der werkgelegenheid naar
elders, niet alleen de direct betrokken werkne
mers treft, maar daarmede ook den geheelen
middenstand een zekeren ondergang tegemoet
voert.
De besturen verzoeken te willen bevorderen,
dat deze voor onze gemeenschap onmisbare be
drijven een zelfstandig bestaan kunnen voort
zetten, waardoor een ineenstorting der plaatse
lijke samenleving worde voorkomen.
Frankrijk heeft in zijn voorstellen, volgens
sommige Duitsche bladen, een wolkenkrab
ber van pacten geconstrueerd, maar wij
zouden het liever een doorzichtigen Eiffeltoren
willen noemen, gegrondvest op een versterkten
Volkenbond. Het wil dat internationale onpar
tijdige organen alleen bindende uitspraken zullen
doen bij voorkomende conflicten, terwijl de in
werkelijkheid zwakke staten door het sluiten
van wederkeerige bijstandspacten zich tegen
alle schendingen van de internationale wet die
nen te beveiligen. Kan dit alles binnen den
Volkenbond gebeuren, des te beter, maar indien
dit niet mogelijk blijkt, dan moet men regio
nale regelingen treffen. Een Europeesche con
trole-commissie, een hecht sanctiesysteem, spe
ciale en algemeene economische overeenkomsten
en tol-unies, en nog veel meer acht Frankrijk
noodig tot waarborging van den vrede en de
veiligheid. De Volkenbond zou daarvoor zooveel
mogelijk pasklaar dienen gemaakt te worden,
en slechts daax, waar dit niet mogelijk mocht
blijken, zouden nieuwe voorzieningen moeten
worden getroffen. Tenslotte wil Frankrijk zoo
veel mogelijk Europeesche staten in dit systeem
betrekken, maar ook als sommige staten daar
aan niet mee wenschen te doen, moet het mu
tatis mutandis worden doorgevoerd. Zoo heel
erg duidelijk is de schetsteekening van het Fran
sche Eiffeltoren-project als stabiel vredesxno-
nument niet, maar de Fransche regeering heeft
zich blijkbaar niet al te zeer willen binden vóór
de verkiezingen. Deze teekening doet in haar
geheel ietwat illusoir aan. Het voornaamste
echter is, dat Frankrijk, ondanks de totale ver
werping van de Duitsche zienswijze op de ge
rechtvaardigdheid van de schending van Locar
no, in zijn vredesconstructie openingen open
laat, welke uitzicht bieden op een mogelijke, zij
het ook na vele langdurige en moeilijke en pré
caire onderhandelingen, te bereiken overeen
stemming met Duitschland, gebaseerd op in
grijpende wijzigingen, w'elke zoowel in de Duit
sche als in de Fransche voorstellen dienen te
worden aangebracht om een bruikbaar en
practisch uit te voeren stelsel te krijgen.
Op het Ministerie van Financiën wordt
op het oogenblik een wetsontwerp voorbe
reid, 'waarbij een nieuwe eeredienst-
belasting zal worden geheven van alle bur
gers van het Derde Rijk. Deze belasting
zou in de plaats treden van de z.g.
„Kirchensteuer", die thans alleen door de
leden van een Kerkgenootschap wordt be
taald.
Door dezen nieuwen maatregel wordt voor de
regeering niet alleen een nieuwe bron van
inkomsten aangeboord, maar het voornaaamste
doel van het wetsontwerp is wel, dat men de
kerk totaal van den Staat afhankelijk wil
maken.
Terwijl in de weken die aan de jongste
verkiezingen in Duitschland voorafgingen, merk
waardiger wijze in de Nationaal-Socialistische
bladen met geen enkel woord tegen katholieken
of protestanten geageerd werd, blijkt uit het
jongste nummer van het weekblad der S.S
„Das Schwarze Korps" overduidelijk, dat de
hatelijke campagne tegen het Positieve Chris
tendom weer wordt voortgezet. Alfred Rosen
berg richt in zijn artikel over „Leiding, dicta
tuur en inquisitie" weer felle aanvallen tegen
de Katholieke Kerk, die tot een organisatie uit
het middeleeuwsche tijdvak wordt gekleineerd en
waarin op verachtelijke wijze gesproken wordt
over de roomsche leer betreffende de gehoor
zaamheid, die in wezen in strijd is met de
Germaansche opvattingen omtrent vrij he'd en
recht.
Tot nog toe was het in de katholieke streken
van Duitschland gebruikelijk, om de leerlingen
der hoogste klas bij het einde van het school
jaar alvorens zij de school gingen verlaten, een
schoolretraite te laten meemaken. De Minister
van Onderwijs en Eeredienst in Baden heeft
thans aan het Aartsbisschoppelijk Ordinariaat
van Freiburg bekend gemaakt, dat het houden
van dergelijke school-retraites bij het eindigen
van den leerplichtigen leeftijd voortaan ver
boden as.
Het verlaten van de school, zoo schrijft de
Minister, is een maatregel van de burgerlijke
autoriteiten, waaraan geen enkel kerkelijk con
fessioneel karakter gegeven mag worden.
Aan de leerlingen die de school verlaten, werd
steeds door de katholieke autoriteiten een
„aandenken" meegegeven, hetgeen gewoonlijk
bestond in een kerkboek, bijbel of eenig andei
religieus voorwerp. Ook dit is voortaan verbo
den. Het is ook niet geoorloofd om het gods
dienstonderricht der laatste weken van het
schooljaar te benutten voor schoolretraites.
Deze bepaling die officieel aan alle autori
teiten op gebied van onderwijs in Baden is
bekend gemaakt, richt zich vooral tegen de
'pogingen der geestelijkheid om de jeugd bij
gelegenheid van het verlaten der school te
wijzen op de gevaren die hen in hun later
leven bedreigen, waarbij de jongens en meisjes
worden aangespoord om steeds in nauw contact
met hun kerkgenootschap te blijven.
In de Paaschboodschap van de evangelische
belijdenisbeweging aan haar volgelingen is een
vurig beroep vervat zich niet gewonnen te
geven. De opstanding van Christus, zoo wordt
in de boodschap gezegd, geeft ons kracht de
worsteling, waarin de belijdenisbeweging ver
wikkeld is, voort te zetten.
Een geweldige brand heeft gewoed in de opslagplaatsen nabij het station
te Roermond
Er is geen tastbaar resultaat te verwachten
van de diplomatie der liquideering en re
geling van de Locarno-quaestie, voor in
Frankrijk de Kamerverkiezingen zijn gehouden
en daardoor beslist is, of 't volksfront dan wel
de rechtsche partijen of de gematigde midden-
groepeeringen van doorslaggevende beteekenis
op de toekomstige Fransche politiek zullen wor
den. Ofschoon de thans in Frankrijk aangevan
gen verkiezingscampagne hoofdzakelijk zich op
het terrein der binnenlandsche politiek beweegt,
zal de uitslag der komende verkiezingen toch
ook zijn invloed doen gelden op de buitenland-
sche politiek.
Hitier heeft de Rijksdagverkiezingen gemaakt
tot een vernieuwing van de blanco-volmacht,
welke hij indertijd van de meerderheid van 't
Duitsche volk zegt te hebben gekregen, en daar
door meent hij sterker dan voorheen op de stuk
ken van het verscheurde Locarno-paet te kun
nen gaan staan. Niet zonder triomfantelijk
leedvermaak heeft hij als drager van den met
al het kunst- en vliegwerk, waarover meester-
regisseurs aks Goebbels beschikken, tot 99 pCt.
opgezetten koers van den Duitschen volkswil
Frankrijk uitgenoodigd eveneens een volksstem
ming te houden. Frankrijk zal dat straks met
zijn verkiezingen practisch doen. De Fransche
regeering zal daarbij wel niet een koers van 99
pCt, kunnen halen, maar in ieder geval zullen
de Fransche verkiezingen zuiverder uitdrukking
geven aan den vrijen volkswil dan die, welke in
Duitschland werden geënsceneerd. Intusschen
heeft de Fransche regeering na de nieuwe
vredesvoorstellen van Hitier zich niet onbetuigd
willen laten en een antwoord met tegenvoorstel
len opgesteld, dat thans is gepubliceerd. Tegen
over de Duitsche argumenten ter rechtvaardi
ging van het opzeggen van het Verdrag van
Locarno en de remilitarisatie van de Rijnzone
voert Frankrijk tegenargumenten aan, welke
zoo niet politiek, dan toch in ieder geval juri
disch veel steekhoudender zijn. Dit gedeelte van
het Fransche memorandum is echter het minst
belangrijke, hoe interessant deze Duitsch-Fran-
sche polemiek ook is.
Voornamer zijn de Fransche tegenvoorstellen,
welke thans tegenover de constructieve denk
beelden van Hitier zijn geplaatst.
De Fransche regeering verklaart zich voor
algeheele gelijkheid van rechten tusschen
de mogendheden, maar onder voorwaarde
van eerbiediging van aangegane verplichtingen
en het internationale recht en zonder dat een
sterke staat de hegemonie verkrijgt ten aanzien
van zwakkere staten. Deze principieele verkla
ring klinkt zeer schoon en verstandig. Alleen is
het maar jammer, dat Frankrijk tot nu toe
steeds heeft getracht de ongelijkheid tusschen
overwinnaars en overwonnenen sinds Versailles
te prolongeeren, geen onderscheid heeft wen
schen te maken tusschen afgedwongen en vrij
willig aangegane verplichtingen, het interna
tionale recht onwrikbaar heeft Willen vastkoppe
len aan de verouderde vredesverdragen, en als
sterke staat de politieke hegemonie over het
vaste land van Europa heeft zoeken te hand-
haven over een kunstmatig zwak gehouden
j Duitschland. Indien deze verklaring echter de
