kerkstrijd en plebisciet
I&e oude. titeydtse. He>&ehQ&e.\
De Locarno-mogendheden
bijeen
Galles verbannen
mm.m*
Het nieuws van heden
CHRISTENENSTEMDEN
ALS „DUITSCH
De „Hindenburg"
vlot geland
Zaterdag 11 April te 5 uur namidd. j
M
VERZOENINGSPOGINGEN
WORDEN VOORTGEZET
^Ü1
De dienstplicht
in Oostenrijk
PROTESTEN VAN ITALIË
EN ABESSINIË
DE BAROMETER
/EREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
v/eek 25 cent; per kwartaal f 3.25; per
post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
ZATERDAG 11 APRIL 1936
Ochtendblad
TWEE EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 19894
)e verkiezing was een belegging,
waarvan de stemmen het
kapitaal vormden
Enkele kleinigheden....!
Het Weer
De beruchte katholieken-hater
gearresteerd en over de
grens gezet
Alles geschiedde in de
grootste stilte
NEW YORK, 10 April. (Reu
ter). Volgens berichten uit Mexico
is de vroegere president van Mexico,
Calles, met drie van zijn voornaam
ste medewerkers gearresteerd, op
het oogenblik dat zij in een vlieg
tuig naar de Vereenigde Staten
zouden vertrekken.
l&ËlPl
GIJ ALLEN!!!!!!!!
f LEIDSCHEPLEIN Hoek LEIDSCHESTRAAT - TEL. 35655 -35755
s HilLKLIN - U vinat er. EEN UITMUntende lunch
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimi®
Eden moet Berlijn opnieuw ophel
deringen vragen in verband met
de Duitsche voorstellen
Overeenstemming
bereikt
Auto-tunnel door den
Mont Blanc
Met het boren zou binnenkort
worden begonnen
Kleine Entente is nog boos; Hon
garije zal Oostenrijks voorbeeld
niet volgen
Wegens het Hoogfeest van
Paschen zal ons blad Maandag-
avond en Dinsdagochtend niet
verschijnen*
DE DIRECTIE
Alleluja
Over de wederzijdsche overtredin
gen van het oorlogsrecht
Nazi's gearresteerd in
Stiermarken
Een dienstplichtige
van 159 Kilo
l'^kWWVVWW l III 11 fill// ///////////A0
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
I
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
ff
(Van onzen Berlijnschen correspondent)
Over de beteekenis en vooral over
de waarde der jongste Duitsche
Rijksdagverkiezing kan men van
meening verschillen, maar niet te
loochenen valt het feit, dat ondanks
hetgeen Hitler in zijn te Keulen ge
houden rede „enkele kleinigheden"
noemde, waartoe men maar liever
het stilzwijgen moest doen, katholie
ken en protestanten in overgroote
meerderheid ,,ja!" hebben gestemd
voor den „Führer".
In het protestantsche Hessen en het katho
lieke Beieren, in het katholieke Rijnland zoowel
als in het protestantsche Oost-Pruisen, overal
gaven de stemgerechtigden zooals wij het in
een beschouwing aan den vooravond van het
plebisciet reeds durfden voorspellen als Duit-
schers hun stem aan een regeering, waar zij als
Christenen misschien in vele gevallen wel aar
zelend tegenover stonden.
Als gezegd 'vroeg Hitier te Keulen aan het
Duitsche volk, of het over zekere kleinig
heden, welke in een nabij verleden waren
voorgekomen, wilde heenstappen. In de pers
verslagen der rede van den „Führer" von
den wij deze passage niet meer terug. Echter
aanhoorde heel dé Duitsche natie door de
radio de stem van Hitier. Dit, zijn verzoek
werd overal verstaan. En men heeft het ook
ingewilligd, maar daaraan zullen ook de
machthebbérs van het Derde Rijk niet twij-
feien! wanneer men in christelijk ge-
loovige kringen zoo algemeen „ja!" zei, dan
was het ook onder een, zij het misschien
niet uitgesproken, toch zeer nadrukkelijke
voorwaarde: Men rekent er op, daf men in
de nabije toekomst niet wederom over der-
gelijke „kleinigheden" zal hoeven heen te
stappen.
Een typeerend geval: in den bijna zomerschen
Zondagmiddag van 29 Maart vervoegden zich
aan een kloos.er in het Noorden van Berlijn
twee bruine leden der S.A. De zuster-portierster
opende en na het gebruikelijke hakkengeknal en
armengezwaai en „Heil Hitler"-geroep deden zij
kond van hun zending. Deze behelsde, dat twee
der ongeveer vijftig zusters blijkens opgave van
het stembureau, haar blauwe couvert nog niet
in de urn hadden gedeponeerd. De zuster-por-
tierster gaf dit toe en riep de Moeder-Overste,
opdat deze de zaak nader zou verklaren.
De Moeder-Overste vertelde den vertegen
woordigers der „Sturm-Abteilungen", dat de be
treffende twee zusters oud en ziekelijk waren en
haar kamers niet konden verlaten. Zij durfde de
verantwoording niet op zich te nemen van ze
per auto of brancard naar een stemlokaal te
laten vervoeren. Ze had daarvan de autoriteiten
tijdig in kennis gesteld. Er was niets op tegen,
de beide zusters alsnog te laten stemmen, doch
dit kon alleen geschieden in het klooster ten
overstaan van een bijzondere commissie, zooals
de wet die voor dergelijke gevallen voorschrijft.
De bruin geüniformeerden knalden wederom
met hun hakken, riepen „Heil Hitier!" gingen
heen. Een half uur later zat de gevraagde bij
zondere commissie geschaard om den stoel,
waarop één der zusters, ruim tachtig jaar oud
en half verlamd, neerlag. De formaliteiten wer
den vervuld. De zuster kreeg haar witte stem
briefje met het cirkeltje, waarin zij „neen!"
of een kruisje zetten moest. Te gelijker tijd wil
de men een soort linnen tent om haar ligstoel
spannen, opdat de stemming nu eenmaal in het
geheim moet geschieden. De zuster weerde zulks
echter met een handgebaar af. Ze zeide: „Laat
u maar. Op al die geheimzinnigheid stellen ver
moedelijk alleen zij maar prijs, die „neen" wil
len stemmen.
Dit is geen verhaaltje, doch een relaas, het
welk wij van zeer betrouwbare zijde ontvingen.
En dit geval staat in de verste verte niet op
zichzelf. Het geeft ook geenszins uitsluitend de
stemming weer van katholieke religieuzen. In
alle lagen der veertig millioen Duitsche protes
tanten en twintig millioen katholieken, onder
geestelijken zoowel als onder leeken, over-
heerschte de overtuiging, dat men de huidige
Duitsche regeering in haar door en door pa
triottische streven moest steunen. Maar aan
den anderen kant hoopt men niet, en vraagt
men ook niet, doch rekent men er eenvoudig
op, dat de machthebbers van het Derde Rijk
nu voortaan in het christelijk geloovige deel
der Duiische bevolking geen min of meer ge
vaarlijke of althans niet heelemaal betrouw
bare, kortom staatsburgers van den tweeden
rang zullen zien.
Beteekent zulks, dat de rechtzinnige protes
tanten vergeten hebben, welk een moeilijken
strjjd zij streden en nog strijden voor het be
houd van de vrijheid der Kerk? Dat de katho
lieken ertoe overgingen om de deviezenproces-
sen en wat daarmee samenhing te vergeten en
te vergeven? Dat de christelijk geloovige Duit-
schers besloten, om het er maar by te laten,
hun confessioneele pers werd gemuilkorfd,
hun confessioneele organisa.ies werden gekluis
terd en ten deele vernietigd, hun geestelijkheid
al te dikwijls het vrije woord op den kansel
met de gevangenis en concentratiekamp moest
betalen? Beleekende zulks kortom, dat ka
tholieken en pro.es tan ten eenvoudig bevangen
Werden door een roes van optimisme? Dat zij
er niet aan twijfelden, of de door den staat
getolereerde en in sommige opzichten ook wel
geprotegeerde actie tegen de kerk zou ineens
ophouden, en de beknotte vrijheden van de
Kerk zouden ineens weer in haar vollen omvang
worden erkend, mits zij maar „ja!" stemden
voor den Führer?
Neen, noch het Duitsche katholicisme, noch
het Duitsche protestantisme verkeert in een
roes van optimisme. Integendeel; eigenlijk ge-
looven wij niet, dat men de huidige situatie
beter kan karakteriseeren dan met de woor
den, welke een der leiders uit den tijd, toen
Hitier nog niet regeerde, ons toevertrouwde:
„De verkiezing van Zondag 29 Maart was
voor katholieken en protestanten een dood
gewone belegging, waarvan hun stemmen
het kapitaal vormden. Zij stonden voor de
keuze om ofwel dat kapitaal renteloos te
laten liggen, ofwel het in de waagschaal te
stellen in de verwachting, dat er winst mee
te behalen viel. Ze hebben het laatste ge
daan. En zulks in de verste verte niet op
eigen houtje. De meerderheid hunner lei
ders stonden op het standpunt, dat wer
keloos toezien in elk geval ten allen tijde
gedoemd is vruchteloos te blijven."
ïntusschen koesterde men lang niet overal
zulke hoopvolle verwachtingen. In kringen der
kerkelijke en politieke oppositie beluis erden
wij ook heel andere stemmen. Een gedachten-
gang, welke beduidend verder verspreid is dan
men op het eerste gezicht uit den uitslag van
het jongste Duitsche plebisciet zou afleiden,
is bijvoorbeeld deze:
„Tracht u zich eens in te denken," zoo
wierp men ons dezer dagen voor„dat ook u
behoorde tot de zoogenaamde uiterst radicale
elementen in het huidig bewind, die quanti-
tarief ontegenzeglijk een volslagen minder
heid vormen, doch die qualitatief toch altijd
nog een zeer, zeer groote rol spelen. Wat zou
u het resullaat der verkiezing dan zeggen?
Niet waar, hoogst waarschijnlijk toch dit: Ten
eerste, dat Adolf Hitler het Duitsche volk
practisch uiteindelijk veroverd heeft. Ten twee
de, dat de zoo veel genoemde en zoo zeer ge
vreesde sec'.e-geest overwonnen is en dat de
voormalige leiders een geïsoleerde clique vor
men zonder eenigen vat op de breede massa.
Wat is min of meer de noodzakelijke conse
quentie van deze zienswijze? Immers deze: Dat
het „gejammer" over kerkstrijd en kneveling
van godsdienstige vrijheden niet uit het volk
komt, maar kunstmatig Wordt aangeheven door
een vrijwel önbeteekenende reactie voor wie
het onmogelijk is, zich te verzoenen met het
feit, dat de zon blijft op- en ondergaan, zon
der dat zij in plechtige, makkelijke zetels zit.
Dit te constateeren en er uit af te leiden, dat
het Duitsche volk het beleid der nationaal-
socialistische regeering ook op geestelijk, cul
tureel en kerkelijk terrein voor nagenoeg hon
derd procent sanctionneert, gaat in één moeite
door."
Of de eerste zienswijze, welke wij die der op
timisten kunnen noemen, de juiste is, dan wel,
of een nabije toekomst zal aantoonen, dat de
pessimisten gelijk hadden, valt op 't oogenblik
moeilijk te zeggen. Voorloopig verwachte men
niet veel meer dan dat de feiten een midden
weg, hopen wij: een gulden middenweg, zullen
vinden.
g VERWACHTING: Meest matige Noor- 1
(lelijke tot Noordwestelijken wind, gedeei-
telijk bewolkt, droog weer, kans op nacht-
O vorst, zelfde temperatuur overdag,
y Verdere vooruitzichten: weinig verande-
ring. H
iillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllll^
Officieel wordt medegedeeld, dat ex-presi
dent Calles, die hedenochtend werd gearres
teerd, met zijn vrienden is verbannen .Zij zijn
hedenochtend' te 7.40 uur 'per vliegtuig ver
trokken. Calles was vergezeld van vijf perso
nen, o.a. zijn zoon Alfredo Elias, zijn particu
lieren secretaris Fuente en oud-gouverneur
Guano Juato Ortega.
Drie Mexicaansche officieren vergezelden de
bannelingen tot de Mexicaansche grens. Vol
gens sommige geruchten zette het vliegtuig
koers naar Guatemala.
De arrestatie en deportatie van ex-president
Calles is mei de grootste discretie en snelheid
volbracht. Te 3.30 uur verscheen de comman
dant van het garnizoen van de Mexico-vallei,
generaal Navarro met 20 soldaten en 8 politie
mannen per auto aan de woning van Calles,
Santa Barbara, 80 K.M. van Mexico-city.
Vergezeld van drie politiemannen trad ge
neraal Navarro binnen. Calles, die hem scheen
te verwachten, zat in Hitler's „Mein Kampf"
te lezen. Hij zeide:
„Ik ben tot uw orders en beschouw mij als
uw gevangene."
Generaal Navarro deelde Calles mede, dat
het welzyn van het land zijn vertrek eischte.
De vrienden van Calles waren tevoren ge
arresteerd.
FRIEÜRICHSHAFEN, 10 April. (D.N.B.)
Het luchtschip „Hindenburg" is vanavond
te 6 uur M. E. T. van zijn tocht naar Zuid-
Amerika teruggekeerd en vlot geland. Een
groote menschenmenigte woonde de lan
ding bij.
Te Waldenburg in Saksen is door onbekende oorzaak een textielschool ingestort. Daar
de instorting des nachts geschiedde, zijn er geen menschenlevens te betreuren
Die iets goeds weet te waardeeren
GEZELLIGHEID, COMFORT, GOEDEN SMAAK,
PRACHTIG UITZICHT, moogt niet nalatens
te bezoeken, waarvan de OPENING plaats heeft op
y Het ongeëvenaard mooie Interieur werd ontworpen
door den zoo bekenden Architect ANTON HAMAKER E=
I I1AMVCI I I IT vinrif EEN TEA-ROOM, 1
I UAiuLO u vinui erDIE AL uw verwachtingen overtreft
HCRRFN 1 1 f IT vin rit «r- EEN HEERLIJKEN kop koffie
'N OUDERWETSCH GEZELLIG BITTERUUR
EEN EXQUIS DINER EN NA HET THEATER
§j EEN PRETTIGE PLAATS VAN ONTMOETING
Irf het veroverde gebied in Abessinië wordt door Italië voor de kinderen reeds het
onderwijs georganiseerd. Onderwijzers uit Erithrea zijn met de opvoedende taak belast
GENèVE, 10 April. (Reuter).
Hedenmiddag te 15.30 uur zijn de
onderteekenaars van het Verdrag
van Locarno, behalve Duitschland
bijeen gekomen.
Baron Aloisi vroeg bij de opening der zitting
uit naam van de Italiaansche regeering of de
tegenwoordigheid van den Italiaanschen gedele
geerde wel gewenscht was, daar Eden in zijn
redevoeringen nooit op Italië gezinspeeld had.
Flandin antwoordde dat hij levendig wenschte,
dat de Italiaansche vertegenwoordiger aan deze
discussie deelnam en dat hij verheugd zou zfjn
van Mussolini de ratificatie van de Londenscne
accoorden van 19 Maart te ontvangen. Eden van
zijn kant repliceerde dat de gestelde vraag niet
de Britsche, doch uitsluitend de Italiaansche
regeering betrof.
De discussie begon vervolgens en had aller
eerst betrekking op het Duitsche memorandum
van 31 Maart en het Fransche antwoord van
8 April j.l.
Flandin las een vertrouwelijke nota voor, wel
ke twee dagen geleden aan Eden was overhan
digd inzake de toepassing van de overeenkomst
van 19 Maart.
Terwijl Eden opmerkte, dat de verzoenings
poging waartoe te Londen besloten was, neg
niet geëindigd was, wist Flandin te bewerken,
dat Eden officieel te Berlijn ophelderingen zou
vragen over 'n zeker aantal vragen, in verband
met de Duitsche voorstellen, welke vragen
nauwkeurig gepreciseerd werden in Fiandin's
rede te Vezelay en nogmaals genoemd in de
Fransche nota.
In afwachting van het officieele Duitsche
antwoord hierop, uitten de Locarno-mogendhe
den nogmaals hun wil, om gemeenschappelijk
te handelen. De Britsche minis.ers bevestigden
dat zij bereid waren alle verplichtingen, die zij
bü het accoord van Londen op zich hadden ge
nomen, nl wederzijdsche bijstand in geval van
een aanval enz. na te komen.
In verband hiermee zullen de bespre
kingen tusschen de generale staven 15
April beginnen. Tenslotte werd acte genomen
van het Fransche voornemen, uitgedrukt in de
speciale nota van de Fransche regeering, dat
zy zich haar vrijheid van handelen zou voor
behouden indien Duitschland opnieuw bet Ver
drag van Versailles zou schenden door verster-
PARIJS, 10 April. (Reuter) In een artikel
bevestigt de „Tournée Industrielle" het reeds
geruimen tijd de ronde doende gerucht, dat
binnenkort een tunnel zal worden geboord door
den Mont Blanc. Reeds is een commissie be
noemd voor dit groote werk, dat van belang
is voor Frankrijk, Italië en Zwitserland. In
het Noorden zal de tunnel beginnen te Chamo-
nix op een hoogte van 1035 meter, terwijl hij
in het Zuiden zal eindigen op twee en een
nalven kilometer van Entreves, op een hoogte
van 1305 meter. De lengte van den tunnel zou
12.000 meter bedragen en de breedte acht
meter. Twee derde van het benoodigde kapi
taal zou van Fransche zijde worden beschik
baar gesteld. Dit kapitaal zou terstond ren
dabel zjjn daar voor het gebruik van den tun
nel tol betaald zal moeten worden naar het
gewicht van de oasseerende voertuigen en
het aantal Inzittenden.
De uitgaven voor den bouw zouden 200 mil
lioen francs bedragen.
kingen te bouwen in de gedemilitariseerde Rijn
zone.
Men verwacht, dat de Locarno-mogendheden
tegen half Mei, in verband met de gewone zit
ting van den Volkenbondsraad waderom zul
len bijeen komen.
Reuter seint nader, dat de Locarno-mo
gendheden in hun bijeenkomst te Genève
een overeenstemming hebben bereikt.
De overeenstemming tusschen de Locarno-
mogendheden werd bereikt na een zitting, die
meer dan vier uur duurde. Na het diner in het
hotel van de Britsche delegatie zal nog een
laatste bijeenkomst worden gehouden, waarin
een communiqué zal worden opgesteld, dat de
mededeeling van de tot stand gekomen over
eenstemming zal bevatten.
Aloisi en de Engelsche ministers moeten
Genève Vrijdagavond nog verlaten.
Calles, de vroegere president van Mexico,
is verbannen
BELGRADO, 10 April (Reuter) De
Joego-Slavische minister-president Stoyadi-
nowitsj heeft verklaard, dat de Kleine En
tente de invoering van den dienstplicht in
Oostenrijk, die een schending van een inter
nationaal verdrag is, niet stilzwijgend kan
laten passeeren.
Hij voegde hieraan toe, dat waarschijnlijk
binnenkort op een conferentie der ministers van
buitenlandsche zaken de Kleine Entente een
beslissing zal nemen aangaande de houding, die
in deze kwestie moet worden aangenomen.
Een aantal berichten in de internationale pers
deed veronderstellen, dat Hongarije het voor
beeld van Oostenrijk zou volgen en de militaire
clausules van het werdrag van Trianon zou op
zeggen. Welingelichte kringen herhalen thans
de verklaring, dat Hongarije niet voornemens is
het voorbeeld van Oostenrijk te volgen. Verder
wordt erop gewezen, dat de minister van Bui
tenlandsche Zaken en verscheidene hooge
functionarisen niet aanwezig zijn te Boedapest
tijdens het Paaschfeest.
De „Hindenburg" vlot geland.
De Locarno-mogendheden bijeen; overeenstem
ming bereikt.
Italië en Abessinië blijven protesteeren tegen
de oorlogsmethodes.
De ex-president van Mexico, Calles, verbannen.
Bij verkeersongevallen zijn twee jeugdige kin
deren gedood.
Arbeider te Zeerijp (Gr.) gearresteerd, verdacht
van het plegen van een ernstig zedenmisdrijf
met hem toevertrouwde kinderen.
Benoemingen in het Bisdom Den Bosch.
O
Alleluja is gezongen en de vasten
is gesprongen" luidt het oude rijmpje.
Heden klinken na den somberen ra
telslag weer altaarbei en orgeltoon.
Het Alleluja wordt aangeheven en
met het middaguur is de vastentijd
voorbij. De vooravond van Paschen
gaat dan in en al onze gedachten
worden op de Verrijzenis gericht. Nog
beweenen we den Christus in Zijn
graf, maar we voorvoelen Zijn Op
standing en jubelen alreeds bij de
plechtig ontstoken Paaschkaars en
het gewijd licht der Godslamp. Alle
luja! Heel de liturgie is op Zijn Ver
rijzenis ingesteld. Het Paaschlam is
geslachtofferd en de Nieuwe Wet van
het onbloedige Offer is ingetreden.
Alleluja.
Het rouwbetoon verdwijnt uit het
kerkgebouw. De beelden wórden weer
ontmanteld van het paars. Kerk en
gezin maken zich op het overweldi
gend gebeuren van den Paaschmor-
gen te vieren toen Christus door Zijn
opstanding Zijn godheid bewees.
GENÈVE, 10 April. (Reuter). De regee
ringen van Italië en Abessinië blijven pro
testeeren tegen de wederzijdsche overtredin
gen van het oorlogsrecht. Italië verklaarde
o. a. dat de Abessinische artillerie een Ita-
liaansch hospitaal heeft gebombardeerd.
Abessinië heeft zijn verbazing er over uitge
sproken, dat de commissie van Dertien van oor
deel is, dat Abessinië en Italië op gelijken voet
kunnen worden behandeld, terwijl toch de Vol
kenbond heeft verklaard dat Italië de aan
valler is.
Uit de heden gepubliceerde briefwisseling tus
schen den Secretaris-Generaal van den Volken
bond en den president van 'het Internationaal
Comité van het Roode Kruis blijkt, dat het
Comité geweigerd heeft zijn materiaal betreffen
de de toepassing van ongeoorloofde strijdmid
delen in Oost-Afrika ter beschikking te stellen
van den Bond.
Als motief wordt opgegeven, dat het Roode
Kruis op voorstel der belligerenten reeds zelf
een onderzoek instelt en ook door zijn in de
statuten vastgelegde neutraliteit tot de grootste
reserve verplicht is.
PARIJS, 10 April. De Petit Parisien" meldt
uit Ales, dat een jongeman behoorende tot de
lichting 1935, die zich voor den militairen
dienst aanmeldde, het kolossale gewicht van
159 K.G. bleek te hebben. 1
WEENEN, 10 April. (Reuter) In verband met
de beide veemmoorden van den laatsten tijd,
heeft de politie in Stiermarken een honderd
tal nationaal-socialisten gearresteerd. De re
geering heeft verder aan de regeering van
Joego-Slavië uitlevering gevraagd van de drie
personen, die verdacht worden van den moord
op den monteur Hofer.
Stand op Zaterdag 1 uur v.m.: 757
Vorige stand: 765.9
